De nieuwe werkelijkheid was
dl hard
NOBEL GEBAAR van ATTLEE
Geen enkele depressie
bedreigt de vorst
Nachtinspectie bij het Paleis
V
K.RM.-ORDERS
PAGINA 4
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1947
DE MINAHASSA
Hoe pastoor de Bruyn zijn
parochie bestuurt en de
fraters van Tilburg een
college leiden
De kolenslag in Engeland
voor het houwen van
acht motorschepen
AANHOUDENDE
VORST
KOUDE LUCHTSTROOM
HOUDT ONVERMINDERD
AAN
URK IN AFWACHTING
KNOEIERIJEN IN MELK
INRICHTING
VAN CAFÉHOUDER TOT
BURGEMEESTER
MARIA FASQUINELLI
BERECHT
Schildwacht was
CLANDESTIENE AFLEVE
RING VAN BLOEM
paraat
Ik moet u opnieuw over die schoolplaat lastig vallen: van die
heele laan in Menado, die naar ik hoorde de „Residentsweg
heet, is niets meer over: een straat vol kuilen met aan weers
zijden alang-alang en bush-bush dat hoog opwoekert tusschen
brokken muur en blootgekomen fundamenten; de fratersschool
werd in opdracht van de Jappen door de geïnterneerde en als
dwangarbeiders gebruikte fraters zelf afgebroken, hoewel ze
niet beschadigd was bij de zeer grondige Amerikaansche
bombardementen, het '■esidentshuis rechts op de plaat, meen
ik wordt bewoond door politieagenten en niet langer is'het
smetteloos witen in de straten van de stad ligt het vuil
hier en daar een paar voet hoog..
De vroegere ordelijkheid van huis
naast huis werd verwrongen tot
een chaos van schots en scheef ge.
ibouwde woningen met roestige
goilijzeren dakbedekking; 't „Wil-
ihelminahotel" iets anders was
er niet ondergingen we als 'n
gevangenis en voor eten eenen
nacht arrest moesten we nog tien
gulden betalen ook en toen we in
den avond "door de straten liepen,
nageblaft door alle honden, die in
de naar de walgelijk weeë doerian,
schillen stinkende vuilnishoopen
naar voedsel snuffelden, en'toen
we de helverlichte open woon_
ruimten zagen, waar tientallen Me-
nadoneezen glimmend van zweet
ingespannen naar h/et kantelen
van de dobbelsteenen keken en
met dit „tiga batoespel" honder.
den guldens vergokten en toen we
daarna zoo zijn wij nou een.
maal prompt achter de. oorver,
doovenlde ketelmuziek van een
soort band op het Chineesche Tjap
Go Mae.feest terecht kwamen, een
soort Carnaval, waar Charley
Chaplin met een Chineeschen, ge.
heel in kleurige zijde gestoken ge.
neraal (danste en een bloeddorstige
(boekanier met een verlokkende
Ihevig transpireerende haremdaime,
die daardoor al haar schmink voel.
de wegspoelen op het rhythme van
„Do'nt fence me in" ach toen
daChtën wij terug aan de zesde
klas lagere school - uit Ossenisse en
de uren, die we droomen»! versuf,
ten met te kijken naar die wand
plaat, met het onderschrift; ;,In
óe Minahassa".... Want hoe on.
werkelijk ook, deze nieuwe wer.
keliikheid hier was al te hard.
Menado bestaat niet meer; het
puin is er niet anders dan in de
vriendelijke steden langs de Nor.
moandische kust.
Lichtpunten in deze'troosteloos,
heid: het feit dat het ontwerp
voor een oorlogsmonument reeds
is goedgekeurd en dat er, naar
wij hoorden, tusschen de 160 en
200 millioen - voor den wederop
bouw is uitgetrokken. Er is in al
deze gebieden bovendien reeds 'n
P.O.D. die echter niet „zuivert"
maar een afkorting is van Plaat,
selijke Opbouw Dienst.
En verder, voor degenen die
Menado kennen: „De deegrol" is
er vrijwel onbeschadigd afgeko
men, jammer genoeg, (deze deeg.
rol is een afschuwelijk monument
opgericht in 1929 ter herdenking
van het 250.jarig verbond tus
schen de Minahassa en de O.I.C.)
Later op den avond hebben we
temidden van het puin de Pasto
rie opgezocht. Evenals de kerk
was ze gebombardeerd, maar van.
uit een huis ertegenover bestuur,
de Pastoor C. de Bruyn M.S.C.
met een der vier Menadoneesche
priesters zoo goed en zoo kwaad
als het ging de kleine Katholieke
minderheid in het grooten deels
Protestantsche Menado.
U zoudt een dergelijk bezoek
moeten meemaken om te we'en
hoe goed het is en hoe blij deze
harde, eerzame ploeteraars zijn
eens een nieuw gezicht te zien
en hoe weinig ze weten, ondanks
den stapel Nederlandsche kranten
van November en hoe ze zich vér.
heugen over de kleine dingen van
het leven in een wonderlijken hu.
mor, milder sinHs hun internee,
ring.
Die Pastoor hij stond tot
voor enkele weken dagelijks in
afn eenfge paar voetbalschoenen
aan het altaar wou ook een
„sjiepje": Iedere krentebakker
heeft een jeep tegenwoordig, maar
de Pastoor heeft voor deze enor.
me afstanden alleen maar een ka.
potte fiets
Over de politieke situatie maak.
Xe hij zich voorloopig, althans voor
izijn gehield, niet al te veel Zorgen.
Er was een militaire putsch ge.
weest, vorig jaar Februari, maar
«net rood.wit had deze K.N.I.L..
tnuiterij weinig te maken' gehad
«n de bevolking had er nauwelijks
lop gereageerd. Van activiteit der
„Persatoean Timoer Besar"; de
groote Amboneesche en Timore e.
Sche Christelijke dissidentengroep.
■die ook de Minahassa claimt, was
weinig te merken; hier en "daar
kraaide een enkele rood.witte
haan zijn tureluursch Merdeka,
maar wat de Christelijke 'oevol.
king 't'meest zorgen baande, was
de toenemende activiteit van den
Islam, een gevaar waartegen al.
leen het Nederlandsche gouverne.
ment hen zou kunnen bescher
men
Hij nam ons mee naar de Fra.
ters van Tilburg, die er, weliswaar
zeer' primitief, een heel college
hadden opgericht, zoo modern en
zoo democratisch, dat de kostscho
len in Nedefland er nog heel wat
van zouden kunnen leeren. Onder
het zegenend gebaar van 'n paar
Heilige Mulattenhanden, de han.
den van den Zaligen Martin de
Porres van Peru, leven en studee,
ren daar 64 jongens, niet eens al.
len Katholiek, en leeren er naast
de schoolvakken ook verantwoor.
delijkheid enzelfbestuur en
democratie! zij hebben er een ge
heel eigen bestuurscollege en de
fraters daarboven zijn. slechts ie's
meer dan toeziende voogden
Wanneer we daar nou eens mee
begonnen: met een doodgewone
school voordemocratie.... En
wanneer we deze school dan eens
liever niet „Linggadjati.College"
noemden, maar inderdaad dit in.
stituut stelden onder de bescher.
ming van den Zaligen Martin de
Porres van Peru, een kleurling, 'n
mulat, die in zijn jeugd al de ver.
tirietighöden en ontberingen van
een niet in tel zijnd ras leerde
kennen. -Zijn leven is zoozeer de
moeite waard dat wij niet kun.
nen nalaten u het adres in New.
York op te geven, waar u meer
over hem kunt te weten komen:
Bi. Martin Guild, 141 E 65th
street zendt u graag alle inlichrin.
gen en brochures, zeer Ameri.
kaansche „picture books" niet uit.
gezonderd.
Zoolang echter deze Fraters hun
College practisch zonder eenige
hulp van het Gouvernement in
stand moeten houden, zoolang zij
niet eens leerboeken krijgen, zal
er van een school voor democrat'e
in het groot wel heelemaal niets
komen
Het blijft evenwel wonderlijk,
hoe ver de horizon achter een
wandplaat in een lagere school
plotseling reiken kan
J. W. HOFWIJK,
Menado, 28 Januari 1947.
Agence Frahce Presse maakt be.
kend, dat de Britsche eerste minis,
ter Attlee 't aanbod van president
Truman inzake het dirigeeren van
voor andere landen bestemde ko.
len naar Groot-Brittannië van de
hand heeft gewezen.
Als motiveering wordt Vermeld,
dat andere Europeesche landen de
brandstof evenzeer noodig hebben
als Engeland.
Tegelijk met de mededeeling van
den Britsehen premier, Clement
Attlee, dat hij het kolen-aanbod
van President Truman niet aan
neemt. waren er eerste teekenen
waar te nemen, dat de Britsche
steenkoolpositie iets beter is ge
worden. In een officieele verkla.
ring van het ministerie van
brand: tofvoo.rziening en energie
van gisteren wordt "gezegd: ..Of
schoon de toestand nog zeer ern
stig is en de kolenvoorraden ver
beneden het veiligheids peil blij
ven. waren er gisteren en heden
morgen overal teekenen waar te
temen, dat er iets meer grond is
gewonnen"
In het totaal zijn in alle gebie
den 112-000 ton bespaard. Van
heden Zaterdag af zullen de bin-
nenlandsche uitzendingen van de
De N. V. Koninklyke Paketvaart
Mij. te Amsterdam heeft aan vier
Nederlandsche werven opdracht
gegeven elk voor het bouwen van
2 motorschepen van het type
Batavia." 'Deze werven zyti: de
N. V. Scheepsbouwwerf Gebrs.
Pot te Bolnes, de Werf ,,de Noord"
(J. C. Smit) te Alblasserdam, de
N. V. Rotterdamsche Droogdok My.
te Rotterdam en de N. V. Boele's
Scheepswerven en Machinefabriek
te Bolnes. De schepen zullen ge
noemd Worden: Batavia", „Banjoe-
wangi"f ,Batoela", Banggaai"
„Bakongan", ,,Balanipa", „B&toe-
bahra" en ,,Bagan".
De oorspronkelijke Batavia"
groot 1279 br. r. tons, gebouwd
in 1938 te Bolnes is ^tijdens den
oorlog verloren gegaan, aldus de
Lloyd's List and Shipping Gazette"
B.B.C 's morgens drie uur en
's middags twee uur worden stop
gezet.
De nationale poging in Engeland
om de. electrische centrales aan
den gang te houden heeft reeds
eenig resultaat opgeleverd. De si
tuatie is namelijk i«ts verbeterd,
terwijl de verwachting op dooi-
weer het kolentransport ten goede
zal komen Hiertegenover staat
echter, dat thans de situatie der
gasfabrieken weer slecht is ge
worden als gevolg van een vermin
dering der steenkolen-productie.
De door Attlee in het leven ge
roepen speciale commissie staat
voor de moeilijkheid, te besluiten,
wanneer de industrie weder elec
trische stroom zal kunnen gebrui
ken. Dit zal waarschijnlijk in etap
pes plaats vinden
De verbinding met de Eskimo-steden boven Amsterdam is
•hersteld. Voor de sneeuwploeg van de N. Z. H, T. M. was het
een heele onderneming den weg vrij te krijgen.
Weerverwachiing medegedeeld;
J door het K N M I te De Bilt gel l
dig tot Zondagavond:
Enkele overdrijvende wolken-;
vele en meest matige Oostelijke
i wind; in den nacht en vroegen
ochtend matige tot strenge vorst,
overdag temperatuur oploopemd
tot om het vriespunt,
16 Febr.; zon op 7.55 uur, on.
der 17.54 -uur; maan op 5.40 u-ur,
onder 12.51 uur.
17 Febr.; zon op 7.54 uur, on.
J der 17,56 uur; maan op 6.32 uur,
onder 13.43 uur.
Het algemeene weerbeeld ver
toont nog steeds geen wijzigingen.
De luchtdrukverdeeling is nu zoo
mogelijk nog stabieler dan tot
dusverre gedurende den heelen
winter is voorgekomen. Het Scan
dinavische hoogedrukgebied breidt
zich nog in alle richtingen uit, en
daarmede ook het vorstgebied
over Europa. Depressie-activiteit
van eenige beteekenis is van den
Oeral tot aan Rockey Mountains
in Amerika niet te vinden. Wel
ligt op den Oceaan een diepe de
pressie, doch deze is vrijwel sta-
tionnair en ligt zoo ver weg, dat
hij absoluut geen invloed op het
weer in Europa kan uitoefenen.
Bovendien blijft de luchtdruk in
het Middellandsche Zeegebied re
latief laag, zoodat de algemeen
Oostelijke luchtstrooming over
Europa onverminderd aanhoudt.
Er wordt dan ook voortdurend
koude lucht uit het Russische
brongebied over Polen en Duitsch-
land naar onze omgeving getrans
porteerd. Een lichtpunt is, dgt de
bewolking afneemt. Weliswaar zul
len hierdoor de nachtelijke mini
mum-temperaturen op vele plaat
sen in ons land weer beneden
10 graden komen, maar de zon
kan nu overdag zijn verwarmende
werking flink doen gelden. De da-
gelijksche gang van de tempera
tuur wordt dus grooter.
Urk is gereed om de colonne
vrachtauto's uit Limburg met
brandstoffen en levensmiddelen te
ontvangen. Een groot aantal vrij
willigers is gistermorgen óndanks
de geweldigé sneeuwjacht naar
den. Kamperdijk vertrokken en
gistermiddag kon de dijk, behou
dens bergen sneeuw hier en daar,
bereden worden. De auto's verza
melen te Kampen en omdat het
stadje geen onderkomen aan zoo
veel menschen kon bieden is het
kamp „Maternesse" in den N.O.-
polder ook als uitgangsbasis ge
kozen. Het wachten is nog op de
brandstoffen. De trein is in de
„Wapen van Urk" heeft den toe
gang tot het hotel sneeuwvrij la
ten maken en de Vibo-bestuurders
der vrachtwagens zullen onthaald
worden op erwtensoep.
De sneeuw, die in den kop van
Noord-Holland en Friesland ge
vallen is, bemoeilijkt het verkeer
in ernstige mate. Groote sneeuw
ploegen zijn uitgerukt om de ver
keerswegen berijdbaar te maken.
In Friesland is de sneeuwval zelfs
zoo groot geweest, dat vele auto's
die met veel moeite den tocht over
den Afsluitdijk hadden volbracht
moesten terugkeeren.
Gisteren heeft de sleepboot
„Wilhelmina", na zes uren harden
strijd de Zaan van het Zaangat
tot Wormerveer opengebroken.
Bij een coöp. melkiniC:hting te
Breda is een boterfraiude gecon
stateerd. De directie is in verband
hiermee gearresteerd. Over een
tijdsbuur van anderhalf jaar zou
een hoeveelheid boter van 2000
kg. zwart verkocht zijn. Door het
toevoegen van groote hoeyeelbe-
den taptemelk aan volle melk) zo-u
men melk voor boterfabricage vrij.
gemaakt hebben. Deze boter zou
dan in terugontvangen botermer.
ken verpakt en verkocht zijn.
De adv.-fiscaal van he bijz. ge
rechtshof te Assen eischtè een ge.
vangenisstraf van 18 jaar en le
venslange ontzetting uit beide kies
rechten tegen den ex.burgemees.
ter van Zuidwol-de W. Udema. Ver
dachte, die van caféhouder tot N.
S. B.burgemeester was opgeklom
men, heeft tijdens 'de bezetting o.a,
assistentie verleend bij h-uiszoeki.n.
gen en arrestaties, o.a. van perso
nen, die als de aanstichters der
Meistaking werden beschouwd
Maria Pasquinelli, de 33-jarige
Italiaansehe diè er van wordt
beschuldigd, den Britschen brigade.
generaal R. W. De Winton te heb-
sneeuwbui blijven steken en werd I i?en doodgeschoten zal, naar van
hedenochtend verwacht. De Urker bevoegde zlJde wordt vernomen,
vrachtrijder van Slooten zal als <*°°r Br.tschen krijgsraad wor.
gids fungeeren. Een groote groep
arbeiders zal met bouten en bal
ken op den dijk vertoeven, om
zoo noodig assistentie te verlee-
nen; De bevolking maakt zich op
om de auto's feestelijk in te ha
len." De directeur van het hotel
den beiedht.
De verklaring van den Italiaanr
sehen premier, de Gasperi, waarin
hij Italië's verantwoordelijkheid
voor de misdaad van de hand wijst,
is door Engeland uitgelegd, als
zou de zaak niet door een Italiaan,
sche rechtbank worden behandeld.
Een molenaar in Tholen had vol
gens zijn zakboekje meer bloem
afgeleverd dan hjj verantwoordde
op zijn afleverlngssta-ten. In totaal
had de man 6.000 kg. clandestien
verkocht tegen 35 per 100 kg. De
tarwe had hij betrokken van telers
uit de omgeving voor 25 per 100
kg. Bovendien had hij mengvoeder
zonder bon afgeleverd. Alle betrok
kenen kregen e*n proces-verbaal.
(Van onzen specialen
verslaggever)
B a a r n, 15 Februari
Het paleis Soestdyk blijft op elk
oogenblik van den dag zijn myste
rieuze aantrekkingskracht o.p ons
uitoefenen. Wij waren er op den
drempel van -een nieuwen dag.
duidelijker gezegd, in het holst
van den nacht. Wij zullen u niet
vervelen met een beschrijving van
de natuur op zulk een moment,
alleen willen wij zeggen, dat de
stilte hoorbaar was. Als een don
kere schaduw gleden wij langs het
paleishek, om de waakzaamheid
van den schildwacht te testen. Hij
stond daar roerloos bij den ingang,
maar met oogen, die zien en ooren
die luisteren. Want nauwelijks
moet hij de schaduw, die wij
waren, hebben ^ien leven boo-
men plegen nu eenmaal niet aan
het wandelen te gaan of er
kwam beweging in deze marionet,
die kordaat en rhythmisch zijn stap
per. ging maken. De goede man
kwam ons toen plotseling zeer ko
misch voor, omdat hij geleek op
een mechanische pop uit een speel
goedmagazijn, die men op moet
•winden, om ze in beweging te
brengen. En zoo hebben wij door
een geestelijk contact dezen trou
wendienaar der prinselijke fami
lie opgewonden!
Wat dit alles met de a.s. blijde
gebeurtenis te maken heeft? Om
u toch vooral gerust te stellen, dat
bij alle verpoozing, die men ons.
en wij onszelf van tijd tot tijd
bieden, u straks het groote nieuws
toch niet ontgaan zal; wij blijven
even goed waakzaam I
Wat den toestand hier verder be
treft, het ziet er naar uit, dat wij
weer een rustig weekend tegemoet
gaan. De oranje-versiering van het
hotel wordt met den dag aange
vuld en vandaag werd er zelfs
pudding onder den naam ..orange"
geserveerd. Met de hand op het
hart durven wij echter verklaren,
dat wij nog geen oranjebitter, met
den nadruk op de benaming ge
consumeerd hebben.
Wy kunnen ons voorstellen, dat
ook de prinsesjes met verlangen
uitzien naar den dag, waarop zij
een broertje of zusje krijgen.
Beatrix en Ireentje gaan iederen
dag geregeld naar school in Bilt-
hoven en ongetwijfeld zal iederen
keer by het naar huis gaan de
vraag in haar kleine hartjes leven,
„zou het er nog niet zijn?" Toen
wij vanmorgen eens in de om
geving van de school waren, ont
moetten wij een schoolkameraadje,
dat net zoo eenvoudig over
Beatrix en Irene spreekt alsof het
twee buurmeisjes gold.
„Wat hebben jullie vanmorgen
op school gedaan?"
„Lezen en schrijven, meneer".
„Waren Beatrix en Irene er
ook?"
„Ja, zij waren net op tyd".
Morgenochtend gaan wy naar
de Bio. Met een gerust hart, want
als alle journalisten daar bijeen
zijn, kan heusch niet één man meit
de primeur gaan stryken.
