KAREL DOORMAN
Bevin over Indonesië
LICHTEND VOORBEELD
Engelsche kolen en crisis
Ramadier blikt hoopvol
Moskou-waarts
Soekarno en Hatta zegevieren
69 ste JAARGANG
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1947
No. 20251
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
ALGEMEEN ^REDACTE^JR DIRECTEUR: J. KUIJPERS MGR D^I^ftLOX
mmÊMÉÊÊ^^MÊw^m.
DE OFFERS ZIJN NIET
TE HOOG GEWEEST
De nieuwe spelling
Atoomvliegtuig der toekomst
Hij betreurt het niet sluiten van
de overeenkomst
„Ik betreur het", aldus Bevin,
„dat de overeenkomst tusschen
Indonesië en Nederland, in
October j.l. geparafeerd, niet is
onderteekend.
De voedsel- en grondstoffen-
positie is zoo, dat talrijke men-
schen, op het oogenblik in nood
verkeerend, er bij gebaat zouden
zijn, als dit accoord kon worden
onderteekend en in practijk ge
bracht en Indonesië voort kon
gaan met het vrije vervoer van
handelsartikelen uit dit zeer
NA BEWOGEN
K.N.I.P.-ZITTING
Straffe maat
regelen
Dubbele zomertijd
waardevolle gebied naar de
wereldmarkt.
Daarom hoop ik van harte,
zonder het te wagen, mij met de
rechten van anderen in te laten,
dat deze overeenkomst, die zulk
een zegenrijke uitwerking zal
hebben op zoo vele millioenen
menschen, niet alleen in het
Oosten, maar ook in het Westen,
spoedig geteekend zal worden.
ONRUST ONDER DE
MIJNWERKERS
Over Polen en pensioenen
Algemeene staking in
Antwerpen
Brit en Rus welgezind
WASCHPOEDER EN SODA
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM. TED. 68804 ABONNEMENTSPRIJS 3,25 P. KWARTAAL, 1,10 P. MND., 0,26 P. WEEK
Ter herdenking van den Javazee-slag werd gisteren te Den
Helder bij het „gevallenen-monument" een krans neergelegd
door kapt. f.z. Reynierse
Gisteren was hef vijf jaar
geleden. dat Doorman en de
zijnen den slag in de Javazee
uitvochten, waar onder zijn
leiding Nederlandsche, Engel
se he, Australische en Ameri-
kaansche onderdeden den strijd
aanbonden met den overmachfi-
gen vijand.
Luit.-admiraal Helfrich heeft
gisteravond in het radio-program-
me vcor de Ned. strijdkrachten
een toespraak gehouden over:
„Wat heeft de slag in de Java-
zee ons op het oogenblik te s:»,-
gen? 1 Spr. wees er op. dat vele
menschen hun verwachtingen
teleurge: teld zijn en öe verzuch
ting slaken: „Waarvoor zijn Door
man en de zijnen gesneuveld? Als
wij zien. wat wij nog na dl zoo
genaamde overwinning moeten
doorstaan, zijn dan de gebrachte
offers niet te hoog geweest?''
Neen. antwoordde adm. Helfrich,
de offers zijn niet te hoog geweest.
Doorman en de zijnen hebben niet
voor niets hun leven gegeven. Zij
hebben het bewijs geleverd van
een hoogen moreelen Nederland-
Schen moed. die hen bezielde, toen
zii streden voor Koningin en
Vaderland, voor Indië. het Ko
ninkrijk. ten bate van de gealli
eerde oorlogvoering en in het be
lang van alle Nederlandsche onder
danen, zoo hier als overzee. Bij
hen geen aarzeling, toen het de
hoogste belangen van den staat
gold. bij hen slechts één gedachte,
namelijk waar te maken hetgeen
zoo mooi beschreven staat in het
Adelborstenlied:
Wordt nog eens in later dagen
Neerlands vlag ten strijd
(ontplooid.
Stervend zullen wij haar
(schragen
Maar die vlag verlaten, nooit!
Dat hebben Doorman en zijn
mannen gedaan. Eendrachtig in
vol, nationaal bewu-tzijn. in hun
trots Nederlander te zijn, bleven
zij bij die Nederlandsche vlag en
gingen met haar ten onder- Aan
de waarde daarvan mag en kan
niemand twijfelen.
Dat feit moge een lichtend voor
beeld zijn voor ons allen. Neder
landers. op onzen zwaren weg naar
het herstel. Een volk. dat werk
zaam, eendrachtig en welbewust
met dat voorbeeld voor oogen. dat
feit herdenkend, moedig voor
waarts gaat, zal alle moeilijkheden
en tegenslagen overwinnen en zal
eens weer de roemrijke plaats
hernemen, welke de historie het
gaf.
Dat wij kracht, nationaal be-
Wu tzijn en onverzettelijkheid
mogen putten uit dat voorbeeld,
door Doorman en zijn mannen ge
geven. dat is het doel van deze
herdenking en dat geeft aan deze
herdenking tevens hare onschat
bare moreele en nationale
waarde".
Kranslegging in
Den Helder
Op het havenplein te Den HeL
der heeft gistermiddag om twaalf
Uiur ter herdenking van den slag
op de Jaivazee een kranslegging
plaats gevonden voor het monu
ment ,,Voor hen die vielen".
Nia de vlaggenparade om 9 uur
wapperde van alle marineschepen,
-diensten en -instellingen en ook
van den mast voor het monument
de driekleur halfstok. Vóór de
kranslegging, waarbij een klein
aantal militaire en burgelijke
autoriteiten aanwezig was, hield
de commandant der marine te
Willemsoord, kapt. ter zee I. W
Reinierse, een korte herdenkings
rede, waarin hij de voorgeschiede
nis, het verloop en de gevolgen
van den slag op de Java-zee
schetste. Kapt. Reinierse legde
daarop niamens de Kon Marine een
krans aan den voet van het monu
ment Vervolgens werden kransen
gelegd door vertegenwoordigers
van het Nationaal Jongeren Ver
bond' en A?. yereeniigirtv „Onze
Vloot" en door burgemeester G
Ritmeester namens het gemeente
bestuur van Den Helder.
Kapt Reinierse liet een minuut
stilte in acht nemen, waarna de
vlag werd geheschen, onmiddellijk
gevolgd door het sein om alle vlag.
Naar wij vernemen, ligt het in
de bedoeling van de regeering,
met ingang van 1 Mei 1947
de nieuwe spelling in te voeren
voor alle ministerieele departe
menten, autoriteiten, officieele
colleges en ambtenaren. Ook zal
deze spelling dan gelden voor
alle openbare en gesubsidieerde
bijzondere scholen.
Ook op de Belgische ministeries
zal per 1 Mei de nieuwe spelling
officieel worden ingevoerd.
De „New York Times" meldt,
dat de eerste pogingen om ge
bruik te maken van atoom-ener
gie voor het aandrijven van vlieg
tuigen in 1946 in de Vereen.gae
Staten begonnen.
Het blad merkt verder op, dat
als vaststaand kan worden aange
nomen, dat het eerste door atoom
kracht voortbewogen vliegtuig
draadloos bestuurd moet worden.
Om den piloot tegen de doode-
lijke uitstralingen te beschermen,
zou het vliegtuig zoo zwaar wor
den, dat het maar heel beperkt
zou kunnen worden gebruikt.
In het lagerhuis hield giste
ren minister Bevin een over
zicht van de buitenlandsche
politiek, waarin hij ook de
overeenkomst tusschen Neder
land en Indonesië ter sprake
bracht:
De speciale verslaggever te
Batavia van ANP-Aneta seint
uit Malang: Na langdurige,
zeer heftige en zeer bewogen
debatten over de wettigheid
van decreet no. 6 bereffende de
uitbreiding van het KNIP, heeft
de vice-president, drs. Moham
mad Hatta. een hartstochtelijke
rede van 20 minuten gehouden.
„Indien het decreet door het
KNIP wordt verworpen, aldus
H'atta, en er dus een conflict tus
schen den president en het KNIP
ontstaat, doen zich slechts twee
gen weer van top te laten wappe-1 mogelijklheden voor: Ofwel de
ren. De plechtigheid was hierme- I president gaat over tot ontbinding
de geëindigd. I van het KNIP, ofwel de president
De Engelsche regeering Is er
alles aan gelegen om een herhaling
van een crisis door gebrek aan
steenkolen te voorkomen. Zij legt
op het oogenblik groote voort
varendheid aan den dag om het
productieverlies der laatste weken
in te halen en grijpt elke gelegen
heid aan om de productie weer op
gang te brengen. Zij heeft hierbij
niet geaarzeld een complete revo
lutie in het Engelsche familieleven
te veroorzaken teneinde het in de
vorige week gepubliceerde wit
boek opgestelde programma voor
1947 te verwezenlijken.
In de eerste plaats zal op 16
Maart a.s. de zomertijd reeds wor
den ingevoerd, welke op 2 Novem
ber zal eindigen, terwijl op 13
April de dubbele zomertijd van
kracht zal worden, die tot 10 Au
gustus zal duren. Hierdoor zal het
mogelijk zijn in een aantal indus
trieën. zooals de scheepsbouw-
industrie en reparatiebedrijven, de
productie gedurende de volgende
maanden tot een booger niveau op
te voeren en electriciteit te sparen.
Verder heeft de regeering reeds
thans een schema voor toewijzing
van steenkolen aan de burgerbe
volking opgesteld voor dezen zo
mer en den volgenden winter.
Deze plannen zullen waarschijnlijk
van kracht worden, zood.ra de ge-
heele industrie weer draait. Bo
vendien heeft zij een driejarig
schema voor de toewijzing van
electriciteit aan de industrie op
gesteld.
Invoeren van nachtarbeid.
Het belangrijkste besluit is even
wel de invoering van nachtploegen
in de industrie. Het ligt in de be
doeling 7 millioen arbeiders in de
nachtploegen op te nemen, waar
onder 2,4 millioen vrouwen. Zij
zullen van elke 3 of 4 weken 1
week des nachts moeten werken.
Dit besluit is genomen omdat de
capaciteit der electrische centrales
momenteel te gering is. wanneer
het geheele bedrijfsleven alleen
overdag werkt. Wanneer een deel
echter overdag stil staat en des
nachts werkt, dat ontstaat er een
betere verdeeling in het verbruik
van elecrischen stroom. Dit plan
zal minstens 2 a 3 jaar van kracht
blijven, tot het moment waarop de
capaciteit der krachtinstallaties
voldoende is uitgebreid om de in
dustrie en de burgerbevolking vol
ledig te kunnen bedienen. De
moeilijkheid van het systeem van
nachtarbeid is evenwel de loon-
kwestie. De vakvereen'igingen heb
ben namelijk hoogere tarieven voor
nachtarbeid opgesteld. Een beslis
sing hieromtrent is nog niet ge
nomen. Verwacht dient dus te
worden of het nachtploegenstelsel
tot een verhooging van den kost
prijs zal leiden.
•en de vice-president treden af."
Hattia voegde hier nog aan toe,
dat de president niet bereid was
concessies te doen. Soekarno en
Hatta hadden, aldus spreker, hun
houding reeds beipaald. Bij ver
werping van het decreet zouden
zij nl. aftreden, omdat dat dioor
hen zou worden beschouwd als
een bewijs, dat het KNIP geen
vertrouwen meer in hen stelt. Op
dit critieke moment wegoten^Yïf-
-V-tfi 'iidVXuïï^'ëvteft1 'Uit
Masjoemi en PNI) een motie in
gediend. waarin werd voorgesteld
om het decreet te verheffen tot
wet en om een grooter aantal le
den van de Masjoemi en de PNI
in het oude KNIP te benoemen
Waarbij dan nog in het nieuwe
KNIP het aantal leden, zooals
wordt voorgesteld in decreet no
6 zal benoemd worden. Hierna
werd de zitting geschorst.
Tijdens de schorsing heeft Hat.
ta nogmaals verzekerd, dat hij tot
veen concessies bereid was. Na de
heropenin:» van de zitting deelde
het werkcomité mede, dat zij
haar initiatiefvoorstel om decreet
6 onwettig te verklaren had inge
trokken. Morgen zal dus het KNIP
in zijn nieuwe samenstelling (ver
meerderd met de 232 krachten?
■decreet no. 6 benoemde nieuwe
leden) bijeenkomen.
Onder de mijnwerkers bestaat,
volgens het Eersie-Kamerlid Her
mans (CP.), groote oniust over de
bekendmaking dat 5000 Polen van
het voormalige leger van generaal
A.nders in de mijnen tewerkgesteld
zuilen worden welke s:emming een
politieke en sociale spanning onder
de arbeiders doet ontstaan ten na-
deele van de productie.
Genoemd Kamerlid vraagt den
minisler van Eeon. Zaken of hij
niet van meening is, dat door het
groote aanbod van Ned. vrijwil,
ligers de mogelijkheden voorhan
den zijn, in het tekort aan mijn-
wei kers afdoende ie voorzien. Im
mers vele mijnwerkers zijn bereid
huisvesting te verleenen aan Ned.
arbeidskrachten en gebouwen, die
tot nu toe onderdak bod'en aan
politieke delinquenten, zijn vrij ge
komen en bieden eveneens plaats
voor Ned. arbeidskrachten.
Genoemd Kamerlid maakt voorts
melding van geruchten, die in de
Yiï'Nederland, geïij'k vroeger "het
ue regeermg van plan zijn de 10e.
zee-gingen, gedaan op 13 Mèi 1946
ten aanzien der pensioenregeling
voor de mijnwerkers, voor een
groot deel te niet te doen. en dat
de particuliere mijnen nie: bereid
zijn de bijdragen van vóór 1919
geheel voor haar rekening te ne
men.
Maandag a s. zal, naar A-P.
meldt, in Antwerpen op initiatief
van alle vakvereenigingen uit het
gebied van deze stad, een alge
meene staking plaats hebben. Het
doel is solidariteit te toonen met
de arbeiders der scheepswerven,
die reeds vier maanden wegens
looneischen in staking zijn.
Paul Ramadier, de Fransche
eerste minister, heeft op .zfjn
wekelijksche persconferentie
verklaard» dat, ofschoon nog
op enkele punten verschil van
Bij Wijk aan Zee liep het Noorsche tankschip Vildkatuit
Oslo op het strand. Over den ijswal ivas 't schip, dat inmiddels
vrij gesleept is, te bereiken
meening bestaat, de onderhan
delingen over het verdrag met
Engeland verloopen in een at
mosfeer van sympathie en sa.
menwerking.
Ramadier deelde voorts mede,
dat de sovjet-unie aan Engeland
had gevraagd, Frankrijk op de
hoogte te stellen van de bepa
lingen van het Engelsch.Russische
verdrag van 1942, opdat nieuwe
verdragen tusschen de drie landen
op vergelijkbare basis zouden
kunnen worden opgesteld. Wij
hopen thans, aldus de eerste mi
nister, dat de besprekingen in de
naaste toekomst voor elk der lan
den tot vergelijkbare verdragen
zullen leiden.
Sprekende over de loon- en
prijspolitiek verklaarde Ramadier,
dat de laagste loonen spoed g
zullen worden herzien- De regee
ring zal echter vasthouden aan
haar politiek geen nieuwe alge
meene loonsverhooging toe te
staan.
Ramadier verwaohtte. dat nieu.
we maatregelen tot prijsverlaging
In den loop van dezen zomer
waarschijnlijk in Juli zulVn
worden genomen.
Tot nader order zal op de rant
soenbonnen voor waschpoeder ver
krijgbaar zijn: 250 gram wasch
poeder benevens 125 gram #oda.