^^oorlijn R'dam-Den Haag
honderd jaar
Bedreigd agent vuurt op
dronken zeeman
Prof. KORS over den K.R.O.
Over vuile melk en windvangers
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1947
PAGINA 3
Elk half uur snellen electrische treinen van Rotterdam
naar 's-Gravenhage en omgekeerd. De reiziger, die rustig
en comfortabel gezeten, het typisch Hollandsche landschap
aan zich voorbij ziet vliegen, is zich niet bewust, hoeveel
voeten het in de aarde gehad heeft, bijna in letterlijken zin,
eer deze spoorwegverbinding honderd jaar geleden tot stand
kwam. Drie Juni is het honderd jaar geleden, dat de spoor
lijn RotterdamDen Haag officieel werd geopend en ware
het niet, dat na 1939, toen de Ned. Spoorwegen het
roemrijke feit herdachten, waarop voor honderd jaar de
eerste trein in ons land reed, jubilea van diverse lijnen
betrekkelijk snel op elkaar volgen, dit eeuwfeest zou zeker
met de noodige plechtigheid gevierd worden.
„SLOTERDIJK" BINNEN
Met repatr. militairen
NOORSCH MATROOS
GEWOND
Gevecht op den Vlaar dinger-
dijk
TENTOONSTELLING
WERKEN PROF DE GROOT
KAMPIOENSKANSEN
VAN E. S. S.
Wij wensclien autonome
werkzaamheid voor den
K. R. O. en voldoenden
zendtijd.
BURGEMEESTER VAN
SLIEDRECHT
OM den heemraadbeker
AMER. CREDIET AAN
NEDERLAND
Motie
BEVROREN
AARDAPPELEN
VOOR DEN TUINBOUW
Vóór en tegen
Met de tot standkoming van
deze lijn had immers de toenma
lige H.S.M. 'n plan, dat haar van
paeet af aan voor oogen stond,
Verwezenlijkt, de verbinding van
de drie hoofdsteden door de lijn
Voorschoten-Den Haag, welke
reeds 6 December 1843 geopend
was, tot Rotterdam door te trek
ken.
De vele wederwaardigheden, die
er aan vooraf gingen, doen ons
m een tijd, waarin men de positie
van de Spoorwegen maar al te
graag bevoorrecht noemt, ko
misch aan en werpen een duide
lijk licht op de mentaliteit der
menschen van de vorige eeuw, die
ten opzichte van dit nieuwe ver
keersmiddel heusch niet altijd
sympathiek was. Maar ook op
de hebzucht, die in deze dagen bij
sommige lieden eveneens bestond
om bij een transactie maar zoo
veel mogelijk te plukken. Het is
daarom zeker interessant deze
voorgeschiedenis eens te rele-
yeeren.
De moeilijkheden kwamen
Voornamelijk voort uit de ge
brekkige onteigeningswet van 29
Mei 1841, waardoor de eigenaren
van grond, waarover de spoor
weg-maatschappij de beschikking
moest krijgen, het heft in handen
hadden. De toenmalige ingenieur
directeur, de heer F. W. Conrad
noemde deze wet ,,het eldorado
der advocaten, doch voorzeker de
pijnbank der spoorweg-maat
schappijen en derzelver ingeni
eurs".
In 1845 werd een nieuw wets
voorstel, de onteigening regelen-
de, bij de Tweede Kamer ing"e-
diend, die het echter verwierp, en
eerst 28 Augustus 1851 kwam een
nieuwe wet tot stand. Maar tot
zoolang kon men met den aanleg
van de spoorlijn Rotterdam-Den
Haag niet wachten. Er werd een
plan ontworpen om onverwijld
met de vervulling van de wette
lijke formaliteiten tot ongedwon
gen onteigening ten algemeenen
nutte langs de geheele linie in
eens en gelijktijdig te beginnen.
Men slaagde er echter niet in dit
doel te bereiken. In de gemeente
Rijswijk beweerde de eigenaar
van een melkkelder, dat de rook
der voorbijsnellende treinen zijn
melk zou bederven. De Maat
schappij werd nu gedwongen een
schutting langs zijn erf te plaat
sen. Een houtzaagmolenaar in de
buurt van Delft had bezwaar te
gen den spoorweg vanwege het
brandgevaar voor zijn molen. De
H.S.M. besloot nu de treinen daar
ter plaatse door een 80 Jff. langen
koker te laten rijden, van welke
dwaze verplichting zij eerst later
bevrijd werd door aankoop van
den molen. Het bestuur van den
Oud-Mathenesserpolder beriep
zich op het windrecht ten bats
van zijn watermolen, met als ge
volg, dat het station te Schiedam
een geheel andere constructie
moest krijgen dan de andere sta
tions, opdat de hoogte van de
balie van den watermolen niet
overschreden zou worden.
Te Rotterdam viel men even
eens binnen den verboden kring
der beide watermolens bij de
Delftsche Poort, zoodat de Maat
schappij aan hooge eischen van
het polderbestuur moest voldoen,
ofschoon de gebouwen van het
station geen enkele belemmering
aan die molens toebrachten, daar
de wind reeds sinds jaren door
de geheele Schiebuurt benomen
was.
Drie onwillige eigenaren onder
Delft bleven nog over, van wie
de heer J. van der Gaag wel de
beroemdste is, die in ieder geval
heeft bereikt, dat zijn naam in
de geschiedenis der Ned. Spoor
wegen blijft voortleven en zelfs
een spoorlijn naar hem is ge
noemd. Wie kent immers niet het
beruchte lijntje van der Gaag,
waarvan de schilder-teekenaar
H. W. Last een spotprent maakte
die in het Spoorwegmuseum aan
wezig is
De spoorlijn moest bij Delft
een laantje kruisen, dat aan ge
noemden heer toebehoorde, die
voor het afstaan van het stukje
benoodigde grond, dat slechts 300
M2 groot was en waarvan de
prijs op 100 was getaxeerd,
liefst 20.000 vroeg. De heer
Conrad wist nu door huur en
aankoop de beschikking over
aangrenzende perceelen te krij
gen en liet den spoorweg met een
straal van 60 M. in een boog om
het laantje leggen. Dit hulpspoor
dat den vorm van een hoefijzer
kreeg, was nog 530 M. lang. Een
zijspoor werd gemaakt voor re
serve-locomotieven. Zoo kon 31
Mei 1847 op de lijn Rotterdam-
Den Haag de officieele proefrit
gemaakt worden, den heer van
der Gaag ten spijt, die zijn dom
heid inzag en deze trachtte goed
te maken met reeds op 7 Juni
den grond kosteloos ter beschik
king te stellen.
Met dit al heeft men gemid
deld een prijs van 12.000 per
H.A. voor den grond, die voor de
lijn Rotterdam-Den Haag noodig
was, betaald. Maar een belang
rijke spoorwegverbinding kwam
tot stand en de dank reikt tot in
onze dagen.
Gisteravond liep omstreeks 18
Uur het s.s. „Sloterdijk" van de
H.A.L. met 53 gewonde en afge
keurde militairen uit Indië aan
boord den Nieuwen Waterweg
binnen. Een aardige attentie werd
den militairen te Vlaardingen ge
bracht, waar leden van het plaat
selijk Niwin-comité (de heeren
Landzaad en Oosterhof) aan
boord gingen en de militairen
•net o.a. bloemen verwelkomden.
Circa 19.45 uur arriveerde de
».Sloterdijk" te Rotterdam en
jneerde in de Schiehaven aan de
terreinen van de Lloyd. Heden
morgen zijn de militairen, die on
der commando stonden van ma
joor Roodenburgh, gedebarkeerd.
De café'tjes op den Schiedam-
schen Vlaardinger dijk, dicht gele
gen bjj de scheepswerven, zijn het
trefpunt van alle zeevarende na
tionaliteiten en het toevluchtsoord
voor veie wereldzeelui in de dagen,
dat zij het land hebben. Wanneer
er op den langen winteravond een
stevige borrel gebunkerd is, kan
het gebeuren, dat het stukgoed te
onstabiel geworden is, o-m bij het
vertreksein verhaald te worden.
Dan wordt het tegen twaalven tijd.
dat de waard de bezem in de mast
hijscht, wil hij niet bereden zijn
anker vallen door een procesverbaal.
In de dichte sneeuwjacht van gis
terenavond was er een stelletje
Noorsche en Nederflandsche „Po.
peys" in één van bedoelde cafè'tjes
van hun anker geslagen. Het ging
allemaal voor den wind, totdat het
tijd werd om onder zeil te gaan.
De kerels hadden niet veel zin, om
buitengaats te komen en begonnen
deining te maken, zoodat er een
poitie-agent werd geicha-1 erd om
schoon schip te maken. De man zou
heit wel geklaard hebben, als niet
een van de pierewaaiers zijn rif uit
gestoken had en in krasse termen
gezegd had, dat de agent kon vol-
brassen. De beleedigingen liepen de
spuigaten uit en de man moest de
sleeptouw. Zijn maat A. J. M., die
ook zijn bram'zeil geheschien had,
commandeerde alle hens aan dek en
wilde den agent enteren. Deze had
het in de peiling en trok zijn kle
wang; in de branding raakte hij
echter op drift en zijn klewang werd
hem uit handen gemanoeuvreerd.
De wind werd hem nu erg ongunstig
en omdat de arrestant E. M. met het
ipen raar stond te laveeren,
meende hij bij het geënterde getij
de bakens te moeten verzotten en
trok zijn pistool. Hij gelastte den
man zeil te strijken, maar het woei
nog steeds uit den verkeerden hoek.
Om zelf niet in verkeerd vaarwater
verzeild te raken, gaf hij F. M.
een schot in zijn rechter dijbeen en
linker onderarm. Een Noorsch zee
man die den weerspannigen op den
De 'bescheiden tentoonstelling,
die in de R. K. Openbare Leeszaal
en leesbibliotheek St. Lidwtna ge
houden wordt, en die de werken
van prof. de Groot uitstalt, geeft
een mooi inzicht in de veelomvat
tendheid van zijn geest. Naast wer
ken van phUosophaschen aard vin
den 'we er een verhandeling over
Vondels ..Bespiegelingen" over Lfco
XIII en Thomas van Aquino over
Lapsing intelligence", zoowel als
een leven van Thomas van Aquino.
De rede, id'ie prof. de Groot bij zijn
ambtsaanvaarding in Amsterdam
uitsprak, is in boekvorm aanwezig.
De belangrijkheid van dezfa expo
sitie is omgekeerd evenredig aan
-de grootte.
De laatste uitwedstrijd tegen
Onesimus, is geëindigd in een klin
kende overwinning 7%2% voor
E S. S. Door dit resultaat is het
zoo goed als zeker, diat E. S. S. dit
jaar kampioen in haar afdeeling
zal worden. Op 18 Maart wordt de
laa.tete wedstrijd gespeeld '>;<qo
O. D. I. uit Dordrecht Een verlies
met kleine cijfers zal het kam
pioenschap voor de Schiedammers
niet meer verloren kunnen doen
gaan Alleen een groote nederlaag
zal nog r -et in het eten kunnen
igocian. L„»t dit laatste ieï-g on
waarschijnlijk zou zijn, "bewijst wel
het feit, diat E. S. S. nog steeds
ongeslagen i>< en momenteel de
prachtige sct^-e 36%13% noteert.
De individuele resultaten in den
wedstrijd! tegen Onesimus waren
A. Gerritsenft. Domselaar
J.' H. VoigtA. Bongers
Z- van Schijndel—W. J. Schermer
01, M. NederhofA. R. Malkus
01. B.' Z wijnenburg—J v. Eeden
C. Montijn-L. M. Smit
01, A. BijlJ. 3 Th. Penning
1o, J v id VeerVt. v Dijk 0-
C. P. de VisserC- v Wingerden
0—1.'A. FrederiksR, Meyers 0-
E. S. S. apeekie aan de even hor
den 'twit.
niek sprong om den politieman te
helpen, kreeg een kogel in zijn kutt.
Toen de ra van F. M. lam gescho
ten was werd hij naar zijn schip
gebracht en vandaar, na verbonden
te zijn, naar het Gemeente Zieken
huis vervoerd en daar opgenomen.
De Noor werd opgekalefaterd en
kon op eigen kracht naar boord
teruggaan. A. J. M. werd ingeslo
ten.
OFFICIEELE KENNIS
GEVING
Hinderwet
B. en W- van Schiedam hebben
bij h'un besluit van P7 Februarli
1947 de beslissing op het verzoek
van B. F. Palms, te Rotterdam, om
vergunning tot oprichting van een
meubelmakerij en houtzagerij in
het pand Korte Haven 28, verdaagd
aangezien het desbetreffend onder
zoek nog n-iet is geëindigd.
Schiedam, 28 Februari 1947.
B. en W. van Schiedam hebben
bij hun besluit van 25 Februari
1947 vergunning verleend aan;
1- L. S. M. Wensing, te Rotterdam,
tot oprichting van een electriseh
timmerbedrijf in het parad Schie
60; en
2. de N.V. Hoogewerff, Chabot
Visser's Wijnhandel Van Straa-
len Monsieur Erkelens, alhier,
tot oprichting van een wijnkoope-
rij dn het parad' Lange HOaiven 2325.
Schiedam, 28 Februari 1947,
Op een grooten Westlandschen
propaganda-avond voor den
K.R.O., te Naaldwijk gehouden,
heeft de voorzitter van den
K.R.O. Prof. dr. J. B. Kors O.P.
het woord gevoerd.
Spr. zegt, dat hij in. Augustus
1945 door het Episcopaat is geroe
pen en de opdracht heeft gekre
gen, om de autonome werkzaam
heid en den noodigen. zendtijd voor
den K- R. O. terug te krijgen.
Deze taak kan niet door één man
worden vervuld. Daarom is het
van belang, dat ons Katholieke
volk zijn verlangen aan de Re
geering kenbaar maakt, opdat zij
weet, wat er onder het volk leeft,
Spr. geeft allereerst een uitvoe
rige uiteenzetting, hoe het verloop
iis geweest van den radiostrijd na
de bevrijding tot dit oogenblik.
Uit deze duidelijke uiteenzetting
blijkt, dat er vele moeilijkheden
waren, dat er vele moeizame on
derhandelingen werden gevoerd
en dat er telkens weer andere re
gelingen en bepalingen kwamen-
Óp kleinzielige wijze is er tegen
gewerkt. Er is veel strij'd gevoerd
moeten worden op dezelfde wijze,
en in denzelfden geest als er op
politiek terrein in dien tijd moest
worden gestreden. Men heeft wel
eens gedacht, dat het anti-papisme
tengevolge van den oorlog was
verdwenen. We hebben nu gekre
gen een vriendelijk anti-papisme.
De ïfeer in den radiostrijd was
van dien aard. dat samenwerking
moeilijk was. Dit geldt vooral in
den tijd van het kabinet Scher-
merhorn. Minister Gielen is nu
met een andere regeling gekomen.
Hij heeft ingevoerd de Ned. Ra
dio-Unie. Deze Unie is eige l ijk
een federatief verband tusschen de
omroepvereenigingen. Het is geen
blijvend instituut, maar een over
gangsverschijnsel. Deze Radio-
Unie staat onder controle van een
Regeeringscommiïsie, n.l. Mr. Kes-
per, dien spr. heeft leeren kennen
als een eerlijk, rechtschapen
mensch, warin men volkomen ver
trouwen kan hebben. Het bestuur
is samengesteld uit functionaris
sen der 4 groote omroepen. We
zitten nog onder een radiotoestel,
waarop de Regeering grooten in
vloed uitoefent. Deze afhankelijk
heid kan oo-k o.a. voor de finan
ciën een groote handicap zijn. De
definitieve Radioregeling moet
door de Kamer geschieden. Wat
zal die regeling inhouden? Daar
om moet het katholieke volk
bekend maken, wat het wil. Het
gaat dus om een definitieve re
geling, die kracht van wet krijgt.
De Radioraad is niet gunstig sa
mengesteld, de meerderheid daar
van dringt aan op een nationalen
omroep.
Wat wij willen is bet volgende:
De radio is een instrument van
verkondiging, van het uitdragen
van ideeën. Geen instrument, wat
daarvoor zoo geëigend is, als de
radio. Het is dus ook voor de
Met ingang van 16 Maart a.s- is
benoemd tot burgemeester van de
gemeente Sliedrecht de heer J. H.
Winkler, thans burgemeester der
gemeenten Bergambacht en Am-
merstol.
Gisteren is te Rotterdam het drie-
bandentornooi om den Heemraad»
beker voortgezet. Vandaag zal het
beëindigd worden De uitslagen zijn:
Van Aken 50Gehrels 47Teegelaar
42Tournier 50, Koenders 42Tee-
gelaar 50, HeinrichKoenders 36,
Gehrels 50—Tournier 49.
De Ned- regeering heeft opnieuw
een cnediet van 5 10 millioen ont
vangen voor den aankoop van
surplusvoorraden van het Anïeri-
kaansche leger, welke thans in
Duitschland ten verkoop worden
aangeboden-
katholieken van belang, dat dit
instrument door hen. wordt ge
bruikt en wel zoo ruim mogelijk.
Ons katholieke volk heeft den
KRO tot stand gebracht, dien
iedereen zien mag. Wij willen de
zelfde autonomie van voor den
oorlog terug en veilig gesteld zien.
om de doelstelling te kunnen blij
ven vervullen. Als we een natio
nalen omroep krijgen, dan krijgen,
we geen katholiek programma,
maar katholieke kwartiertjes in
een nationaal program. Dat blijkt
wel uit de weinige uren (13% per
week) die de ministers Schermer-
horn en van der Leeuw hadden
voorgesteld voor de Radio in over
gangstijd.
Wat de muziek betreft ook hier
geldt, dat er verschil is in levens
stijl. Onze muziek moet niet puri-
teinsch zijn als de Calvinistische,
maar ook niet zoo mondain als
die van de Avro. Daarmede wordt
ook iets gepredikt van onze katho
lieke levensbeschouwing.
Op een vraag, hoe we de radio
kunnen steunen, zegt prof. Kors
dat men zich kan abonneeren ook
op de giids- We hebben veel te ge
ringe papiertoewijzing. Doch als
de katholieken zich op geven als
abonné, ook al kunnen we de gids
niet zeradien, dan kunnen we de
waschlijst overleggen en op deae
wijzie demons.treeren, wat ons
kath. volk wil. Voorts moeten we
alle acties uitgaande van den K. R.
O- steunen.
Na deze uiteenzetting en een
dankwoord van den voorzitter
wordt de volgende motie voorgele
zen en met applaus aangenomen.
De Katholieke radioluiste
raars van het Westland, op Don
derdag E7 Februari 1947 in verga
dering bijeen te Naaldwijk, kennis
genomen hebbende van den ihlui-
digen toestand! op radiogebied.
welke volkomen onbevredigend
geacht moet worden;
gehoord de plannen iwelke be
staan ten aanrien van een toe»
komstigen vorm van het omroep
bestel in Nederland;
wensehen met het Hoogwaardig
Episcopaat van Nederland ide vol-
Isdigen terugkeer van den K, R.
O. (miet autonome 'wetkzaamhi.lid'
en een dusdanigen zendtijd al«
overeenkomt met de doelstelling
van dbn K. R. O. en de belangrijk
heid van de Katholieke volksgroep
in Nederland, gelijk vroeger het
geval is geweest;
stemmen volkomen in met den
drang naar grootere samenwerking
als getuigenis onzer nationale
saamhoorigheid
verklaren zich echter beslist te
gen een omroepbestel, zooals ge
propageerd .wordt door het Co
mité Nationale Omroep, en geven
als hun meening te kennen, dat.
gezien ons volkskarakter, dleze sa
menwerking het best zal worden
verwezenlijkt in een omroepbestel
op federatieven grondslag, als
meeat beantwoordend aan onzen
nationalen aard
besluiten deze motie ten spoe
digste ter kennis te brengen van
de Nederlandsche Regeering.
Het Voorlichtingsbureau van den
Voedingsraad schrijft;
In menig gezin komt men tot de
onpleizierige ontdekking, dat de
wintervoorraad aardappelen be
vroren is. Jammer, maar er is nog
wel iets aan te doen.
Zijn de aardappelen heel erg
bevroren, als ijsklompjes, dan
worden ze bij het ontdooien slap
als een spons en rotten zeer snqj-
Laat ze dus op hun koude plaats
liggen, tot ze worden opgebruikt.
(Het spreekt vanzelf, dat dit zoo
vlug ^mogelijk gebeuren moet. om
er bij het invallen van den dooi
niet mee te blijven zitten).
Schillen kan men zulke keiharde
aardappelen niet: het beste is om
ze met een borstel flink schoon
te boenen. Wanneer men ze dan
met een bodempje water opzet,
snel aan de kook brengt en gaar
kookt en de schil er af pelt zijn
ze goed te gebruiken en smaken
in het geheel niet zoet.
Aardappelen behoeven niet be
paald bevroren te zijn; ook bij 'n
temperatuur, lager dan 3 gr. C-
krijgen ze al een zoeten smaak.
Ze verliezen dien echter, wanneer
zij een tijdlang in een verwarmd
vertrek bewaard worden. Hoe
lang, dat weet men alleen, door
ze af en toe te probeeren. Soms
duurt bet wel twee tot vier weken
Moet men er inmiddels toch van
eten. dan kan men ze het best in
zoetsmakende stamppotten ver
werken: in hutspot, stamppot met
uien, bieten of roode kool, of
heete bliksem (zoete appelen)
Een kelder blijft de beste be
waarplaats; overigens kan reen
veel narigheid voorkomen, door
den wintervoorraad niet tegen een
buitenmuur te leggen en af te
ciekken met stroo, een oud vloer"
kleed of een dikke laag kranten.
Het kan .niet worden ontkend,
dat het vraagstuk der fondsvor
ming in het brandpunt der belang
stelling staat. En zooals het met
zoqvele vraagsukken van ingrij
pende beteeken ,s gaat, 0ok voor
dit vraagstuk zijn stevige voor
standers en felle tegenstanders-
Opmerkelijk is evenwel, dat men
in gesprekken over deze kwestie
zoowel bij voor- en tegenstan
ders meermalen bemerkt, dat de
kern van de kwestie niet wordt
aangeraakt, maar dat de verschil
punten meestal tot uiting komen
in bepaalde detailpunten van het
vraagstuk. Het wil ons voorkomen,
dat verschillende personen het
principe van het vraagstuk met
onder de kn.e hebben. Het lijkt
ons daarom niet ongewenscht, dat
over deze kwestie eens een behoor
lijke goed gefundeerde voorlich.
ting wordt gegeven. Dat is naar
onze overtuiging geen overbodige
luxe. Fondsvoorziening is onge
twijfeld een belangrijk vraagstuk
van diep ingrijpende beteekenis.
Het is juist daarom van zoo groot
belang, dat alle betrokkenen hier
over kunnen oordeelen en als
het erop aankomt, ook over kun
nen besl'.ssen met volledige ken
nis van zaken- Zou het daarom
geen overweging verdienen, dat
deze kwestie eens principieel
wordt behandeld, in onze stands
organisaties? Het zou nuttig kun
nen zijn, wanneer men zoowel een
voorstander als tegenstander het
vraagstuk zou laten inleiden. Maar
de inleidingen d'.enen vooral ge
fundeerd te zijn» Wanneer men
daartoe zou kunnen besluiten, zou
den de leden zich een goed oor
deel over deze materie kunnen
vormen. Men zou hiermede tevens
een geanimeerde vergadering krij
gen, met een vruchtbare gedach
ten wisseling. Het vraagstuk zelf
is de belangstelling en een nadere
kennismaking ten volle waard.
