MINISTER T. J. VERSCHUUR
Dooiaanval in het Noorden
afgeslagen
,,Een maand op liet land"
rtlsltl
i
PAGINA 4
DINSDAG 11 MAART 1947
Schepper van ons departement
van Economische Zaken
ZOMERTIJD IN
ENGELAND
DE ATOOMKWESTIE
Maar nieuwe depressie
komt helpet
KOVDER IN HET ZUIDEN
Première van
GRENSCORRECTIES
WORDEN RESTUDEERD
TOERGENJEW TOT
LEVEN GEBRACHT
RUDOLF HOESS VOOR
ZIJN RECHTFRS
Welk een .groot verlies Neder
land en Katholiek Nederland in
het bijzonder geleden heeft bij den
tragischen dood van oud^minister
Verschuur, kan nog eens overvloe
dig blijken uit het boek van dr.
H. M. Hirschfeld, een naasten
medewerker van wijlen Ver
schuur: Actieve Economische Po
litiek in Nederland in de jaren
1929-1934 (Elsevier-Amsterdam).
Verschuur, aldus dr. Hirschfeld,
"behoorde tot de zeldzame personen,
die veel werk in het belang van
het vaderland hebben gepresteerd,
dat van blijvende beteekenis voor
ons volk isBij de eerste aan
rakingen met Verschuur viel reeds
©Pt dat men te doen had met een
man. met sterke eigen overtuigingen,
die een scherp critischen geest had
en die zich vaak met bijtend sar
casme pantserde Bij nadere kennis
making werd men echter in nog
sterkere mate getroffen door zijn
diep religieuze katholieke overtui
ging die hem evenwichtigheid en
zelfvertrouwen gaf Achter het
pantser van sarcasme bleek een
gevoelig en trouw hart te schuilen.
Dit pantser bewaarde hem ook voor
Edelheid en vooral maakte het hem
ongevoelig voor vleierij. Deze laatste
eigenschap moet mijns inziens hoog
worden aangeslagen, omdat velen,
die uit een eenvoudig milieu komen,
Op een hoog ambt aangeland, hun
grootste fouten dreigen te begaan
wanneer zij gevoelig worden voor
vleierij Een man met eigenschappen
als Verschuur was niet gemakke
lijk in den omgang en hij stelde
hooge eischen aan zijn menschen.
Anderzijds schonk het groote be
vrediging met hem samen te werken,
wanneer men zijn vertrouwen had
gewonnen. Verschuur had door zijn
eigenschappen ook het formaat,
verdiensten van anderen te kunnen
erkennenHij trad op als Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid
in het derde kabinet-Ruijs de Beeren-
brouck. De heer Ruijs had Ver
schuur bij de formatie in 1929
uitgenoodigd op aanbeveling van
oud-minister Aalberse. Ruijs was
feitelijk een ideale formateur voor
Verschuur. Deze staatsman wenschte
zich vooral niet te bemoeien met
het eigenlijke vakgebied zijner
ambtgenooten. Ruijs de Beeren-
brouok was regent, die afstand van
de zaken wist te bewaren, zijn zin
niet aan collega's opdrong en het
ambt van Minister zeer hoog hield.
Het was de tijd vooral, dat de af
stand tusschen Minister en ambte
naren zeer groot was. Ruijs de
Beerenbrouek dacht er niet aan
ambtgenooten voor besprekingen uit
te noodigen en daarbij tevens ambte
naren te vragen Voor de Ministers
had dit iets aantrekkelijks, omdat
zij op hun gebied vrij waren en
hun verantwoordelijkheid scherp
omlijnd zagen. Bovendien behoef
den ü!ij geen overladen agenda voor
den Ministerraad te vreezen. Ver
schuur had bij Ruijs de vrije hand,
doch hij respecteerde deze hoog
staande figuur derhalve niet minder
Ik meen zelfs te weten dat hij
tegenover Ruijs zijn sarcasme wist
te bedwingen. Soms was Ruys wel
eens al te terughoudend en te voor
zichtig in de oogen van Verschuur.
Een totaal andere figuur in het
Kabinet-Ruijs was de heer De Geer.
Jhr. De Geer, tevens zijn eigen
hoofdambtenaar, hield krampachtig
vast aan alle d uails van het
Ministerie van Financiën, dat hij
volkomen beheerschte Met hem zou
Verschuur vaak meeningsverschillen
hebben. Die zouden voornamelijk
ontstaan doordat De Geer zich
onbereikbaar maakte wanneer Ver
schuur op korten tijd beslissingen
wenschte, waar de Minister van
Financiën tegenop zag Toch wist
Verschuur zijn zin tegenover De
G-eer in de hoofdzaken door te
letten
Over het optreden van Ver-
•chuur in de Staten-Generaal heet
het:
In parlement kwam Verschuur
steeo's góed beslagen ten ijs. De
wetsontwerpen en begrootingen had
hij goed voorbereid en in het debat
was hij zeldzaam slagvaardig.
Soms was hij daarbij echter zoo
sarcastisch, dat er conflicten
dreigden Afgezien van het sarcasme
had Verschuur een vaste tactiek,
die daarop neerkwam, dat hij vaak
meer notitie nam van zijn tegen
standers dan van zijn vrienden
Tegenover wenschen van de Kamer,
ten aanzien van wijzigingen in
ontwerpen, stond hij niet geheel
afwijzend. Menig amendement werd
door Verschuur geheel of gedeel
telijk overgenomen. Verschuur ging
steeds met een opgeruimd humeur
naar de Staten-Generaal. Een enkele
maal was hij dan wel eens van
den geheimen wensch vervuld een
Kamerlid, dat het hem te lastig
gemaakt had. een afstraffing toe te
dienen...... Wanneer Verschuur
naar de Kamer moest besprak hij
de ontwerpen of de voorloopige
verslagen uitvoerig met de ambte
naren die de zaak hadden voor
bereid'. Hij wilde geen bezwaar
maken indien de ambtenaren tijdens
de debatten de tribune bezochten,
doch briefjes van de ambtenaren
Zondag a.s. éullen de klokken
ln Engeland een uur vooruitgezet
worden, meldt A.P. Maandag j.l.
heeft het hoogerhuis de „tijdwet"
goedgekeurd, die de vorige week
reeds het lagerhuis heeft gepas
seerd-
Vólgens de wet zal tusschen
16 Maart en 2 November een uur
daglicht gewonnen en tusschen 13
April en 10 Augustus twee uur.
Mr. T. J. Verschuur z.g.
tijdens de debatten wenschte hij
liever niet te ontvangen. Zelf vroeg
Hij slechts zelden een inlichting aan
een ambtenaar, die op de tribune
aanwezig was.
Verschuur trad op als minister
onder buitengewoon moeilijke om
standigheden: de economische
crisis brak eind 1929 uit en alle
landen namen diverse maatrege
len. Zijn departement was onvol
doende geoutilleerd voor den nieu
wen toestand. Verschuur zelf
noemde zijn departement „op
economisch gebied een snoepwin
keltje".
Zijn eerste zorg ging uit naar
een betere economische voorlich
ting, waarbij hij te maken kreeg
met het departement van Buiten-
landsche Zaken en dat van Finan
ciën. Deze moesten echter zwich
ten voor een uitdrukkelijk ultima
tum zijnerzijds.
Dan richtte hij zijn aandacht
op de instelling van een Econo-
mischen Raad die, naar het ge
tuigenis van Hirschfeld, een groot
succes werd, al vond men op an
dere ministeries dat het departe
ment van Verschuur „imperialis
tische neigingen" had. Dit depar
tement was intusschen veranderd
in het departement van Economi
sche Zaken en Arbeid. Ook kwam
Verschuur nog wel eens in bot
sing met den toen nog invloed
rijken dr. Posthuma.
Verschuur kwam wederom te
genover een nieuwe situatie te
staan door den val van het pond.
Hij moest zijn maatregelen ne
men. Het resultaat daarvan was
de crisis-invoer- en crisis-uitvoer
wet alsmede de clearingwet en de
retorsiewet. Later kwam daar
nog bij de tariefmachtigingswet.
Hiermede had Verschuur een han
delspolitiek apparaat geschapen,
dat door zijn opvolger mr. M.
Steenberghe werd voltooid en
eveneens met groote bekwaam
heid gehanteerd.
Vele zorgen baarde Verschuur
de landbouwcrisis, die hij te lijf
ging met de landbouwcrisis-wet
geving: de crisis-zuivelwet en de
erisis-varkenswet, alsmede de
landbouwcrisiswet. Aldus had
Verschuur een groot werk vol
tooid: den opbouw van het minis
terie van Economische Zaken, de
handelspolitiek en de landbouw
crisis-wetgeving. De laatste legde
wellicht het meest beslag op zijn
werkkracht. Als men daarbij be
denkt, dat hij ook nog als minis
ter van Sociale Zaken de ordening
van het bedrijfsleven aan de orde
stelde, kan men eenigen indruk
krijgen van het groote werk door
dezen minister verzet. Critiek en
zelfs laster werden dezen be
windsman niet bespaard maar,
zooals dr. Hirschfeld opmerkt, hij
week ook daarvoor geen haar
breed af van den rechten weg.
Wij kunnen dr. Hirschfeld ver
der niet volgen in zijn interessante
uiteenzetting over Verschuur's
actieve economische politiek. Wij
besluiten met het volgend citaat:
„Geen minister heeft ooit in Ne
derland te voren een zoo groote
bevoegdheid gehad op het gebied
van de landbouwpolitiek. Stellig
sproot dit voort uit den ernst van
de landbouwcrisis, doch een man
met minder groote talenten als
minister Verschuur zou beslist
niet een dergelijk vertrouwen heb
ben gekregen van de Staten-Ge
neraal".
Nog steeds de tegenstelling
A merikaKus land
De veiligheidsraad heeft giste
ren besloten, dat de commissie
voor de atoomenergie de details
van het atoomcontrole-program
zal uitwerken en den zestienden
September haar rapport zal in
dienen. De instelling van een in
ternationale atoomcontrole is dus
minstens weer een half jaar ver
traagd.
De raad verwees het geheele
probleem naar de commissie, na
dat de Amerikaansche gedelegeer
de Warren Austin en de Rus
Andrei Gromyko in een zeer
scherpen woordenstrijd opnieuw
bewezen hadden, dat de Ver. Sta
ten en Rusland nog altijd niet
dichter tot elkander zijn gekomen
wat de plannen over de atoom
controle betreft.
In België is door de middenstanders een 24-uurs staking ge»
houden „voor de vrijheid legen staatsinmenging tegen
fiscale dictatuur"Alle winkels, theaters en bioscopen wareti
gesloten. Een der Antwerpsche straten.
De nieuwe aanval van den dooi
op het vorstgebied verliep met wat
meer succes dan de vorige, hoewel
ook ditmaal de aanval nog binnen
ons land wordt afgeslagen. De
dooi drong nl. door tot over Noord-
Holland. het IJsselmeer en he'
Zuidelijk gedeelte van Friesland
en Drenthe, maar de Noordelijke
provincies bleven in de vorst,
S Weerverwacbting medegedeeld
door het K. N. M. I. te De Bilt 5
geldig tot Woensiagavon-,
Aanvankelijk nog zwaar be-
wolkt met hier en daar mist en S
t plaatselijk regen of sneeuw, la-
t ter tijdelijk opklarend, afnemen- t
de wind. In het Zuiden van Ihet
land weer daling van tempera. S
tuur, vooral ces nachts; in het
j Noor. en van het land in den»
waarbij tijdelijk regen viel en i nacht, lichte vorst, overdag tem-
overal een dikke ijskorst ontstond. 1 perat'uur om het vriespunt, met j
De temperatuurstijgingen waren j 5 ™aart de 20n schijnt.
"12 Maart.; zon op 7.04 uur,
hedenmorgen om ongeveer zes uur
ten einde. Groningen meldde toen
0 graden, Den Helder 0 graden,
terwijl in Zuid-Limburg de temoe-
ratuur was opgeloopen tot onge
veer 8 graden. Enkele uren later
begon de koude lucht zich echier
weer in omgekeerde richting te
bewegen en hedenmorgen orn
negen uur was de temperatuur in
Eelde gedaald tot 2 graden en in
Den Helder tot 1 graad.
Te De Bilt kwam voor het eerst
sinds 20 Januari het daggemid
delde der temperatuur boven nul.
In ons land viel op verschillende
plaatsen zware regen, vooral in
het midden en Zuiden van ons
land- Te De Bilt viel in één etmaal
24 mm, hetgeen bijna de helft van
het maandgemiddelde voor Maart
is. De depressie veroorzaakte in
Noord-Duitschland op vele plaat
sen wederom zwaren sneeuwval
bij temperaturen van 4 tot 7 graden
onder nul
Verwacht mag worden, dat de
koude lucht achter de depressie
om ook het Zuiden van ons land
nogmaals zal bereiken, maar in
middels hebben de dooi en de
regen daar hun werk gedaan,
zoodat het effect van de tempe-
Spoedig zal een commissie, be
staande uit Engelsche en Neder-
landsche deskundigen, een begin
maken met de bestudeering van
de Nederlandsch-Duitsche grens.
Deze commissie zal verder een
onderzoek instellen naar de be
langrijkheid van de Nederlandsche
eischen voor grenswijziging. Al
dus deelde volgens A.P. het Engel
sche voorlichtingsbureau te Han
nover Maandag mede.
Het tooneelseizoen is reeds voor
een groot deel verstreken en toch
bracht de tooneelgroep „Come-
dia" ons Zaterdagavond in den
Utrechtschen schouwburg met
Toergenjew's „Een maand op het
land" nog een bijzondere artistie
ke gebeurtenis.
Dank zij de medewerking van
den Russischen regisseur Prof.
Peter Scharoff, die hiervoor spe
ciaal naar ons land was geko
men, een groot artist blijkbaar
met een scherp gevoel voor fijne
détails, waaraan het werk van
Toergenjew zoo rijk is, werd een
wereld uitgebeeld, zooals wij ons
door diens romans en de voortref
felijke studie van André Maurois
over den grooten Russischen
schrijver uit de vorige eeuw had
den voorgesteld. Dit was werke
lijk Toergenjew, de meesterlijke
en onovertroffen schilder van de
natuur ten voeten uit en het was
wonderlijk, zooals zijn geest over
de actrices en acteurs vaardig
was geworden, waarbij de schit
terende décors en prachtige cos-
tuums de suggestie nog versterk
ten.
Toergenjew is tegelijk romanti
cus en realist, een auteur, die zelf
verklaarde niet te kunnen schrij
ven, als hij niet lief had en de ge
negenheid van en voor een vrouw
was als parfum in zijn Je ven,
waarbij hij helaas niet de liefde in
haar wezenlijke geestelijke waar
de erkende. In zekeren zin is zijn
levensbeschouwing pessimistisch,
maar toch blijft na lezing van zijn
werken een schoone droom han
gen waarin men niet alleen het
ruischen van hoornen beluistert,
maar ook iets aantreft van het
goede, melancholische, maar voor
al mysterieuze van een menschen-
ziel. Het landschap is als een Idyl
le, maar geen pastorale met elfen
en herders, doch bevolkt door
menschen van vleesch en bloed,
wier karakters hij sober maar
treffend typeert. Walt Whitman
spreekt dan ook terecht van „den
edelen en melancholischen Toer
genjew". Onder de Fransche
schrijvers in de jaren tusschén
1860 en 1880, met wie hij voort
durend verkeerde, neemt Toer
genjew een zeer voorname plaats
in, maar ondanks zijn veelvuldig
verblijf in Frankrijk, spelen zijn
verhalen zich alle in Rusland af.
In „Een maand op het land"
zijn twee vrouwelijke hoofdperso
nen, Natalja en haar pupil Vera,
die beiden in liefde ontvlammen
voor een jeugdigen huisleeraar.
Zelf heeft Toergenjew de oudere
Natalja, voor wie de liefde niet
vreemd was, op het eerste plan
gezien, maar toen hij bij de repe
tities voor de eerste opvoering in
1879 de jonge actrice Maria fla-
vrilovna Savina de rol van Vera
zag spelen, was hij zoo verrast,
dat hij bekende, aan haar niet vol
doende aandacht besteed te heb
ben. In dit meisje ontwaakt voor
het eerst de liefde en psycholo
gisch zuiver liet Lous Hensen
thans kitkornen, hoe hierdoor
plotseling een schroomvallig meis
je veranderen kan in een zelfbe
wuste vrouw, die fier voor haar
rechten tegenover een oudere
seksegenoote optreedt, al is deze
ook haar opvoedster. De ster van
den avond was echter Ank van
der Moer, die als Natalja een rol
had, die haar volkomen lag en met
uiterst fijne schakeeringen en
treffende overgangen in gemoed
gesteldheid, gaf zij deze gepassio
neerde vrouw, zonder eenige char
ge, weer.
Guus Oster gaf een voortreffe
lijke creatie van den jeugdigen
ieeraar Beliaew, in wien men veel
van Toergenjew zelf terugvindt.
Bescheiden, maar toch belang
rijk en in juiste verhouding door
den vertolker Henk Rigters ge
zien, was het aandeel van Yslaew,
den eigenaar van het landgoed,
waarop zich gedurende een
maand zulke bewogen gebeurte
nissen afspelen, die zoo opgaat
in den aanleg van een dijk, dat
hem het eigenlijke conflict, waar
mee zijn vrouw Natalje heeft te
maken, ontgaat. Sympathiek is de
verschijning van den huisvriend
Rakitin en Han Bentz v. d. Berg
vond den juisten toon.
Naast de voortreffelijke drama
tiseering van dit tooneelstuk tref
fen ook de geestige en flitsende
dialogen en het is zeker de men
geling van kostelijken humor en
bitteren ernst, die er zoo 'n groote
bekoring van doet uitgaan. Hoe
prachtig past niet het type van
den dokter in dit gezelschap, met
zooveel verve gespeeld door John
Gobeau.
Aan de toejuichingen scheen
na afloop geen einde te komen.
Professor Scharoff moest in de
ovaties deelen en Ank van der
Moer ontving met vele andere
bloemstukken den Senaatsruiker.
I. A.
onder 18 37 uur; maan op 00.40 S
uur, onder 9.14 uur
ratuursdaling veel geringer is
en weliswaar nachtvorst zal kun
nen voorkomen, maar overdag
de "temperatuur zal oploopen tot
boven nul.
Voor het Noorden van het land
is de toesiand dus nog steeds on
gunstig en moet de volgende aan
val van den dooi afgewacht wor
den. Deze is echter reeds in aan
tocht in den vorm van een nieuwe
Oceaandepressie, die nu nog ten
Noordwesten van de Azoren ligt,
doch. die binnenkort opnieuw een
groote hoeveelheid warme lucht
naar het Noordoosten zal stuwen.
Eerste nacht zonder vorst
In den nacht van Maandag op
Dinsdag kwam te De Bilt voor
het eerst sedert 18 Jan- de mini
mum-temperatuur boven het vries,
punt. Aldus kwam een einde aan
een lange onafgebroken reeks van
51 vors'dagen. Zulk een lange
reeks was sedert het begin der
waarnemingen in 1849 niet eerder
voorgekomen. De ouderwe'sche
winter 18901891 had een reeks
van 49 vorstdagen 1939'40 een
reeks van 40 en 1941'42 van 38;
reeksen, die alle vóór 1 Maart
eindigden.
Afsluitdijk onbegaanbaar
De hevige stuifsneeuw van de
laatste 24 uren heeft den Afsluit
dijk practisch onbegaanbaar ge
maakt en verkeer kan dan ook
niet plaats hebben.
4 millioen menschen
vermoord
Te Warschau is het proces be
gonnen tegen den 47-jarigen Ru-
dolf Hoess, voormalig comman
dant van het concentratiekamp
van Auschwitz.
Hij wordt beschuldigd van de
grootste misdaad, welke wel ooit
aan een enkelen mensch tenlaste
gelegd zal zijn, namelijk het ver
moorden van ongeveer vier mil-
lioen menschelijke wezens.
De berechting geschiedt door de
Poolsche nationale rechtbank. Dr.
Tadeus Cyprian, de Poolsche as
sistent-hoofdaanklager voor oor
logsmisdaden, die in dit proces als
leider van het openbaar ministe
rie optreedt, verklaarde, dat aan
de meeste Europeesche landen
uitnoodigingen gezonden waren
om delegaties van voormalige gei
vangenen van Auschwitz aanwe
zig te doen zijn voor het leveren
van bewijs.
Zaterdag j.l- is het Tweede Ka»
merlid Jhr. Ruys de Beerenbrouek
(K V P) Coor den luitenant--goor
verneur.genieraal in aiudiëntijal
ontvangen.
