MUENCHEN en MOSKOU
spaarcampagne
I
r
Argentinië gaat een vloot bouwen
voor koopvaardij
NIEUWS
Onruststokers te Balikpapan
over
de
DINSDAG 11 MAART 1947
PAGINA 5
TOEN CAPITULEERDE
HET WESTEN
Ook nu weer defaitisme
Roosevelt wilde naar
Nederland komen
V
Schadepost voor
Rotterdam
WIE KETST HEM
Propaganda voor
spaarbrieven
Vakopleiding van
automonteurs
DOODSTRAF VOOR
MEDISCH STUDENT
Bomexplosies bij sovjet»
legatie te Kopenhagen
POLITIEKE- OF
GANGSTERSBEWEGING?
De conferentie van Moskou is
begonnen; zonder illusies, zooals
wij reeds schreven. Vier groote
mogendheden beraadslagen, en
achter de maskers van politici en
diplomaten gaan gedachten en
begeerten schuil, welke niemand
zal uitspreken, maar wélke ieder
wel, met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid kan bevroeden;
men beloert elkaar geestelijk öm
de diépere roerselen der redevoe
ringen te doorgronden. Vaak zal
niet hetgeen gezegd, maar het
geen achter het door de zaal klin
kende woord wordt vermoed, de
reactie van de tegenpartij bepa
len.
Het is merkwaardig, maar in
deze dagen gaan onze gedachten
naar een andere conferentie, waar
ook vier groote mogendheden,
echter zonder Rusland, bijeen wa
ren om over het statuut van
Duitschland, over het lot van
Europa te beslissen. We denken
aan het Miinchen van September
1938.
Er zijn groote verschillen. Toen
ging het er om een binnen enkele
uren dreigenden oorlog af te wen
den; nu bestaat er menschelijker-
wijze gesproken geen dreigend
oorlogsgevaar, waarschijnlijk is er
momenteel zelfs geen mogelijk
heid om een oorlog te voeren.
Toen lag in den geest van alle
deelnemers het eindresultaat vast;
nu wacht men met spanning af,
hoe de besprekingen zullen ver-
loopen, in welke richting zij zich
zullen bewegen. Toen moest het
in zijn gevolgen zoo vérstrekken
de besluit in enkele uren tijds
worden genomen; nu spreekt men
over vier, zelfs over vijf of zes
weken; om een basis voor een
heele reeks toekomstige conferen
ties te vinden. Er schijnt minder
tijdnood te zijn om een in haar
grondslagen geschokte wereld op
de been te helpen, dan in de kri
tieke uren van 1938 om het wa
pengeweld te voorkomen, of zoo
als de loop der gebeurtenissen
heeft getoond, eenigen tijd uit te
stellen.
En toch München, München,
München
De diepste beteekenis van het
geen toen geschiedde, is geweest
de capitulatie van Engeland, en in
diens gevolg van Frankrijk, voor
Duitschland. Zes harde oorlogsja
ren en ongekende verwoestingen
zijn noodig geweest om de ramp
zalige consequenties van deze
capitulatie ongedaan te maken.
Of eigenlijk kan men van „onge
daan" niet spreken, want nog
steeds leeft de wereld in een cata
strofe-tijd, en niemand ziet nog
een uitweg naar een gunstiger
periode.
Hitler met zijn nationaal-socia-
lisme is ten onder gegaan; maar
het nationaal-communisme van
Stalin is voor de wereld nauwe
lijks minder gevaarlijk. Streefde
Hitier een Europa onder de abso
lute heerschappij van Duitschland
na, Stalin is zeker niet minder op
dringend voor een Europa onder
de dictatoriale dominantie van
Rusland. En de methoden, welke
worden aangewend om dit doel
te bereiken, zijn in beide stelsels
practisch dezelfde: vijfde colon
nes, spionnage, bedreiging, schrik
aanjaging, terreur, leugen en be
drog.
In 1939 had men reeds zes ja
ren het nationaal-socialistische
systeem aan het werk gezien; en
men capituleerde toch, wijl men
rust wilde hebben; wijl men de
kracht niet kon opbrengen om
energiek weerstand te bieden. Nu
is, uit de intusschen verschenen
memoires, vooral die van Gisevius,
gebleken, dat, als Neville Cham
berlain toen „neen" had gezegd,
Hitler had moeten capituleeren,
in plaats van Engeland. De we
reld zou dan een niet-overzienbare
ellende bespaard zijn gebleven.
Bestaat nu, na alle ervaringen
der laatste tien jaar, nogmaals
het gevaar, dat, dit maal, voor
Moskou zal worden gecapituleerd
Wij kunnen, helaas, deze vraag
niet met een ondubbelzinnig
„neen" beantwoorden. We zijn
overtuigd, dat een Marshall niet
bereid is te capituleeren, dat zelfs
Bevin en Bidauit wel stand willen
houden, temeer wijl toch geen
oorlogsgevaar is te duchten. Maar
wie dagbladen en tijdschriften
van het Westen voortdurend aan
dachtig volgt, bespeurt daarin
een defaitisme, dat o.i. tot een
reëele bezorgdheid aanleiding
geeft. De teugellooze agitatie
van de Moskousche pers en radio
blijkt op de zenuwen van vele
schrijvers, vooral als zij een be
paalde ideologische instelling heb
ben, te werken. Velen van hen
zijn er reeds toe gekomen Europa
ar te schrijven en als een mak
kelijken prooi van Rusland te be
schouwen. Dat geschiedt in Ame
rika, mede onder leiding van den
vroegeren medewerker van Roo
sevelt, Henry Wallace, maar ook
in Europa zelf, waar sommigen
de wereld in twee sferen willen
verdeelen: een Amerikaansche en
een Russische. En de laatste zou
Dr. Stanley K. Hornbeck,
gewezen ambassadeur der V. S.
te 's Gravenhage, heeft verklaard
dat president Roosevelt hem een
paar maanden voor zijn dood in
April 1945 mededeelde, dat hij en
mevr- Roosevelt zoo spoedig
mogelijk na den oorloig een be
zoek aan Nederland wilden
bréngen.
Toen de president stierf ver
zocht de Koningin den ambassa
deur bij zich en gaf in een
onderhoud van meer dan een
uur waarin zij wees op het ver.
lies niet alleen van een leider
iii de V. S. en wereldaangelegèn.
heden, maar ook van een vriend
can Hare Majesteit en haar land,
uitting aan haar droefheid.
dan geheel Continentaal Europa,
misschien zelfs Engeland moeten
omvatten.
Het is de geest van München,
eens te goeder trouw als de geest
van verzoeningsgezindheid ge
schetst, welke echter het tyran-
nieke imperialisme van een Hitier
niet in bedwang kon houden. Die
geestesgesteldheid heeft de we
reld tot over den rand van den
afgrond gebracht. Het is te ho
pen, dat in Moskou een andere
geest zal leven, die der vastbera
denheid. Slechts daarmede zal
men tot een accoord kunnen ko
men, dat ten minste een mini
mum aan vrede waarborgt.
Voor den oorlog bezat Argentinië
geen koopvaardijvloot. De export
producten werden met vreemde
schepen naar de landen van foe
s' emming verladen en ook de
invoerproducten werden met bui-
tenlandsche schepen aangevoerd.
De Nederlanders wisten hun deel
op de vaart naar de La Pla'a
havens tg veroveren. Behalve de
wilde vaart waren er ook nog
twee Nederlandsche maatschap
pijen, welke een vas'e lijndienst
onderhielden n.l. de Ro'lerdam
Zuid-Amerika Lijn onder Van
Nievelt Goudriaan en de Kon.
H611. Lloyd.
De Nederlandsche vlag ver
scheen dan ook dikwijls in de
havens van Buenos Aires voor ver
lading van graan, steenkool, etc.
In de oorlogsjaren heeft Argen
tinië zich op economisch gebied
belangrijk weten te ontplooien.
Naast een voortschrijdend indus
trialisatie-proces werd ook ge
werkt aan den bouw van een
eigen koopvaardijvloot, jjet funda
ment werd hiervoor gelegd in de
oorlogsperiode toen er gebrek aan
buitenlandsche tonnage bestond.
Momenteel bestaat de Argen'ijn.
sche vloot reeds uit 18 schepen
met een tonneninhoud van 133.876
bruto ton De huidige régeering
is er op uit om de vloot nog be
langrijk uit te breiden, zoodat ca.
De politie-autoriteiten verzoeken
ten behoeve van den Ned. Op
sporingsdienst voor oorlogsmis
dadigers te Herförd (Did) te
worden bekend gemaakt met cte
volledige personalia en huidige
woon- en verblijfplaats van den
voormaligen Rapport-Führer Sat-
hoff van het kamp te Vught.
Genoemde Sathoff zou vermoede
lijk ook als „beul" in het kamp
zijn opgetreden.
Het Hoofd van de PRA, Lange
Voorhout 13 te 's-Gravenhage, ver
zoekt inlichtingen) betreifftendei P.
KUIPER, voormalig wethouder v.
soc. zaken
te 's-Graven
hage, die in
de periodie
van Maart
1944 tot eind
Febr. 1945 te
Berlijn ge
werkt heeft
als Stabs-
fjromtführer"
bij de O.T. en
in die hoe
danigheid de
sociale be
langen van
de O. T. ar
beiders be
hartigde»,
Voornoemd
bureau is dagelijks
gedpend van 9 tot 17 uur.
Bij de Tweede Kamer Ui in
gediend een oniwerp van wet
strekkende tot instelling van
een Naf'onalen Spaarraad en hel
'uilgeven van rijksspaarbrieven.
De Nationale Spaarraad zal tol
taak hebben, hel sparen zooveel
mogelijk le bevorderen.
Aan de memorie van toelichting
is het volgende ontleend:
Het ontwerp bevat bovendien
een maohtigine aan den Minister
In de Ambachtschool aan de
Baljuwstraat in Rotterdam werd
het examen voor automonteur ge.
houden, georganiseerd door de
BOVAG, de bond van ondernemers
van autogarages, een vrijwillige
organisatie waarbij meer dan 97
pet. van alle garages en herstel-
iwerkplaatsen in Nederland is aan
gesloten.
Voor dit examen, dat bedoeld
was voor monteurs ulit Zuid.Hol-
land, doch waaraan zelfs uit ver
der gelegen provincies werd deel
genomen bestond groot.e belang,
stelling, niet alleen omdat een
examen als dit in Nederland nog
hooit gehouden is, maar ook omdat
Van de zijde der regeering iwas
boven het normale uurloon een
premietoeslag van 0.10 per uur
zou mogen worden toegekend.
Het montagesysteem, dat, men in
ons land, in navolging van Ameri
ka volgde, was het t,ot storing aan*
leidiing gevende onderdeel een
voudig te vervangen door een
nieuw, wat tengevolge had dat
zelfs grootere reparaties door be.
trekkelijk niet vakkundige men.
schen kon worden verricht.
De vakopleiding, zooals op deze
cursussen wordt onderwezen, om.
vait naast het verplichte vak auto
montage ook de nevenvakken
zooals smeden, lasschen, plaatwer
ken, uftkot'teren eenvoudig tech.
nisöh teekenen enz. Zoodoende be
reikt men dat fo.v, niet direct uit
voorraad te vervangen déelen of
onderdeelen van verouderde wan
gen-s die niet meer voorradig zijn,
door den monteur zelf vervaardigd'
van Financiën om over te gaan
tot de uitgifte van rijksspaarbrie
ven. De wet op den Nationalen
Spaarraad en het uitgeven van
rijksspaarbrieven heeft derhalve
de strekking den wettelijken grond
slag te vormen voor een breed op
gezette actie voor het sparen, die
naar het oordeel van den Min. zal
moeten worden gevoerd.
De Spaarraad
Aan de opstelling van het onder
havige ontwerp van de wet hebben
verder de volgende overwegingen
ten grondslag gelegen. Bij de te
voeren actie voor het sparen in al
zijn vormen is de Nationale Spaar
raad als het centrale punt gedacht.
De Raad zal onder meer tot taak
hebben, de spaarcampagne bij dê
bevolking aan te bevelen, en zal
daartoe dienen te zijn samenge
steld uit personen van gezag, die
alle rangen en standen van de
maatschappij vertegenwoordigen.
Zal de Spaarraad als instituut
appelleeren aan den spaarzin van
het geheele Nederlandsche volk
daarnaast zal van de individueelé
leden worden verwacht, dat zij
ieder op eigen terrein zullen aan
sporen, intensief aan de spaarcam
pagne mede te werken. De dage-
ijksche leiding bij het voeren van
de spaarcampagne zal den Nationa
len Spaarraad delegeeren aan het
bureau van den Nationalen Spaar
raad, dat onder leiding staat van
den secretaris van den Raad. De
door dit bureau te maken kosten
komen ten laste van de Rijksbe-
grooting. Daar kan worden aange
nomen, dat met de inrichting van
een klein bureau kan worden vol
staan, zullt-i de hiermede gemoei
de kosten laag kunnen worden ge
houden.
drijf vertegenwoordigen. aller
eerst in aanmerking komen in de
commissie van toezicht zitting te
nemen.
De artikelen 6, 7, 8 en 9 openen
de mogelijkheid, dat binnen het
kader van de spaarcampagne ten
laste van het Rijk spaarbrieven
in een nader te bepalen vorm
worden uitgegeven, die het pu
bliek de gelegenheid bieden, zijn
besparingen op een aantrekke
lijke wijze te beleggen. De Min.
acht het wenschelijk omtrent de
modaliteiten van zoodanige spaar
brieven eerst het advies in te
winnen van den Nationalen Spaar
raad en niet tot uitgifte over te
gaan dan nadat met den Spaar
raad daaromtrent overleg is ge
pleegd. Naar het oordeel van den
Min. moet net zwaartepunt van de
actie voor het sparen liggen bij
het bevorderen van de besparing
bij de beslaande spaarinstellingen
De eventueeie uitgifte van spaar
brieven heeft dan ook niet ten
doel. dezen instellingen concurren
tie aan te doen. Tot de bedoelde
uitgifte zal derhalve slechts dan
worden besloten indien uitzicht
bestaat, dat langs dezen weg aan
vullende (besparingen kunnen
worden aangetrokken.
50% van den in- en uitvoer door
eigen Argentijnsche schepen zal
kunnen worden verladen.
In verband me' deze expansie
poli1 iek is het van beteekenis. dat
in hei onlangs met Zwitserland
gesloten handelsverdrag ui druk-
kelijk bepaald werd, dat het d»
wer.sch van de Argen t i i nsch»
autoriteiten is. dat de be'reffend»
goederen vervoerd zullen worde»
in schepen, die de vlag voere»
van een dér conlracteerende lan
den, me' dien verstande ech'er,
da: dit geen vertraging, of ver
hooging van de kosten me4 zich
brengt.
Argen'inie is dus bezigzich op
scheepvaart gebied onafhankelijk
e maken van het buit r-land.
Gezien onze belangen bij de
cheepvaar4 op de La Plata havens
is het niet van belang on bloot,
kennis te nemen van de exo-msie-
plannen, welke volgens bét be
rende Vijfjaren-plan door de
Argen'ijnsche regeering zün ont
worpen.
Expansie in Vijfjaren-plan
Op Engelsche scheepswe: ven zijn
hans in aanbouw een turbine en
wee motorschepen met een inhoud
van 27.700 bruto ton. In Zweden
wordt een mo'orschip gebouwd
groot 9 100 ton. Drie Victory
schepen met een "onner'nhoud
van 32.400 ton werden in de Ver.
S'aten gekocht, terwijl con ra eten
me* de Italiaansche firma Ansaldo'
werden afgesloten voor den bouw
van drie groote passagiers- en
vrach'schepen met een tonnage
van 25.000 ton. Twee koePéhepen,
met een inhoud elk van 2500 b-uto
on. zuilen gebouwd worden door
de Italiaansche scheepsbouw Mij.
„Cantieri Riuniti del Adr-':'ico'\
Na uitvoering van deze bouw
plannen zal de to-tale 4or,na?o van
de Argen ijnsche vloot 2?o 5 "6 'ons
bedragen.
Overeenkomstig bet Vijfjaren
plan zullen ook de lijndmns'cn
worden ui'gebreid. Voorloopig zijn
geprojecteerd:
a) Buenos Aires naar de haven»
van Patagonië (passagiers en
vracht);
b) Buenos Aires naar de Atlan
tische havens van de Ver. Staten;
c) Buenos Aires naar Sar os en
Rio de Janeiro;
d) Buenos Aires naar Cuba en
Mexico:
e) Buenos Aires naar Martini,
Guadaloupe, Haiti en de Domini-
caansche Republiek.
Twee regelmatige vracht diensten
zijn ingevoerd tuschen de River
Plate en Europa.
Nieuwe plannen bes aan verder
voor den bouw van 12 moderne
motorschepen voor het verkeer op
de River Plate. Deze schepen
moeten een goéde snelheid be
zitten, laag olieverbruik. koel»
ruimte voor lading en gemakke»
lijk navigeerbaar zijn op de rivier.
Men hoopt, da* reeds 6 van deze
schepen in 1948 aan de vloo zullen
kunnen worden Toegevoegd.
Het Vijfjaren-plan voorziet ook
nog in verbetering der haven»,
werken en installaties
Wanneer eenmaal al deze plan
nen zullen zijn ui* gewerkt, dan
lijkt het niet uitgesloten, dat de
Nederlandsche scheepvaartbelangen
op Zuid-Amerika terdege rekening
zullen moe'en houden met de
nieuwe modern gebouwde koop
vaardijvloot van Argen'in'ë
De Gron. kamer van het bijz.
gerechtshof te Leeuwarden ver
oordeelde den 24-jarigen medisch-
student Jan Visser tot de dood
straf- Veroordeelde heeft als SD-er
in de prov. Groningen een weer-
galooze terreur uitgeoefend, ten.
gevolge waarvan verschillende
menschen het leven verloren. Hij
kreeg het recht van cassatie.
Volgens politie-autoriteiten im
Zondagavond een bom ontploft i»
de garage van de sovjet-Russi
sche legatie in Kopenhagen, meldt
A.P.
De bom was geplaatst in ee»
Chrysler auto, die behoorde aan(
dne Russischen gezant, Andrei
Plakhine. De auto werd totaal
verwoest.
De Russen hebben aan het
Deensche ministerie van buiten»
landsche zaken medegedeeld, dat
er Zondagavond verschillende ex*
plosies hebben plaats gevonden in!
de omgeving van de Russische
legatie.
bepaald, dat aan de geslaagden kunnen worden uit ruw materiaal.
Ook de kosten van den Natio
nale Spaarraad ziullen niet hoog
zijn, aangezien den leden van
dezen raad slechts reis- en ver
blijfkosten en dergelijke ver
goedingen zullen worden vergoed
Aangezien een groot lichaam als
de Nationale Spaarraad slechts
weinig frequent zal vergaderen,
zal deze op den dagelijkschen
arbeid van het bureau weinig toe
zicht kunnen uitoefenen Derhalve
zal de Nat. Spaarraad uit zijn
midden een commissie van toe-
zich aanwijzen, waarin ook het
ministerie van financiën is ver
tegenwoordigd. Deze commissie
van toezicht zal veelvuldig kun
nen vergaderen en het bureau
met leiding en advies ter zijde
staan. Uiteraard zullen de leden
van den Raad-, die het spaarbe-
Balikpapan wordt reeds se.
dert eenigen tijd minder veilig
gemaakt door activiteit van ge
wapende benden, welke zich,
als gevolg van den heerschen-
den voedselnood en, naar men
aanneemt, op initiatief va.n een
in December van Java nit bin
nengedrongen T. R. I—kapitein,
gevormd hebben.
In burgerlijke en militaire
kringen te Balikpapan heerschen
twee opvattingen omtrent deze
onrustverwekkende elementen. De
burgerlijke autoriteiten beschou
wen de benden als aanhangers
van de Indonesische republiek, de
militairen zijn van meening. dat
het hier niets anders dan gang
sters betreft, die een makkelijk le
ven willen hebben door de bevol.
king te terroriseeren.
De min of meer fficieele aaiï»
hangers van de Indonesische rep lp.
bliek echter zijn de leden van d'8
Ikatan Nasional Indonesia, welk»
volgens opgave van den leider
Aminoedin tienduizend leden telt.
Volgens het Nederlandsche be
stuur omvat de partij evenwej
niet meer dan tweeduizend aan,
hangers- Deze Ikatan staat achter
de republiek en steunt de basis,
overeenkomst van Linggadjatl
evenals de Sarekat Koaem Bo®»
roeh (arbeiderspartij), wsarva#
de leider Maweng'kan door de Ne»
derlanders is gearresteerd onder
verdenking een illegale militair»
leider te zijn.
In Balikpapan wordt het groot,
ste aantal Japanscihe oorlogsmos*
dadigers van den archipel voor de
recht':: ank gebracht Van de 25»
gevallen, die door den temporat-
ren krijgsraad moeten worden
behandeld, zijn. er acht voltooid.
Hierbij zijn zes doodvonnissen^
