Nieuws uit Stad en Omtrek
1
OOVENAAR
ssa-ris
Wetenschappelijke detectives
onthullen mysterie Brugman
Binnenlandsche dollarleening
KAPITEIN DUMPELADORIS
Misbruik van andermans leed
De
Laatste berichten
Er komt zachte
zeep
speurende
VRIJDAG 11 APRIL 1947
PAGINA 3
ST- LIDUINA MIDDEL
PUNT DER BELANG.
STELLING
Twee levensbeschrijvers
rijker
Sn L» lol van St. Ufata.
De fout der Jezuieten
Het net sluit zich
De ontknooping
OFFICIEELE KENNIS-
GEVING
"f-lSu® Nederland N.V t,
's-Gravenhage, om vergunning tot
oprichting van een benzineinstal-
latie bestaande uit een boven-
grondsche aftappomp en een on-
dergrondsche tank met een inhoud
van 6000 L., op het binnenterrein
ten posten van het pand Nieuwe
Haven 281;
DISTRIBUTIENIEUWS
Belangrijk voor slagers
AMBROSIUS CONCER
TEERDE
Aller steun ruimschoots
waard
VAN WELIE-TENTOON-
STEULING
Morgen zal in het Stedelijk Mu
seum een tentoonstelling van
schilderijen van Antoon van Wciie
worden geopend. Behalve portret
ten nullen voor de eerste maal ook
religieuze onderwerpen worden
geëxposeerd. De tentoonstelling
geeft tevens een overzicht van de
paramenten van de Havenkerk,
die, zooals men weet, zeer gyoote
artistieke waarde hebben.
S.Z.C. ORGANISEERT NAT.
ZWEMWEDSTRIJDEN
Ter gelegenheid van het 35-jarig
bestaan van S.Z.C. en het 12(2
jarig bestaan van het Sportfond-
senbad zullen op Zaterdag 17 Mei
in het Sportfondsenbad aan de
B.K. Laan nationale zwemwed
strijden worden georganiseerd.
Het programma zal waterpolo-
wedstrijden, schoonspringen en
wedstrijd-zwemmen omvatten.
SCHIEDAMSCHE SCHIL
DERS IN MUSEUM
ENGELSCH-NEDERL.
SPORTORGANISATIE
FILMTIJDSCHRIFT
„PARTERRE"
NOG MEER'ARRESTATIES
MASSAGRAF GEVONDEN
VOOR HOUDERS VAN
AMERIKA ANTJES
RECTIFICATIE BEKEND
MAKING
10. Neergeschoten
ONTSLAG ADVISEURS
COMMISSIE-GENERAAL
Naar wij vernemen zijn prof. S.
Posthuma en prof. mr. J. H. W.
Verzijl eervol ontheven van hun
toevoeging als adviseurs aan
Commissie-generaal vai
landsch-Indië.
GEMEENTEPOLITIE
Staatsblad H 112 bevat een be
sluit van 9 April houdende nade
re aanwijzing van gemeenten met
gemeentepolitie.
HANDEL IN DISTRIBUTIE-
KAARTEN ONTDEKT
STUDENTEN IN MILI
TAIREN DIENST
TROEPEN NAAR INDIE
'N PSEUDO-LUITENANT
BURGERLIJKE stand
door Emart Kinsbum
sommige t«deQ vaa het laar'
Hijzelf' Wie dan?
DE T.R.I. EN DE DEMAR
CATIELIJN
„Hij praat als Brugman". Nog
dagelijks wordt deze uitdrukking
in Nederland gebruikt; eiken dag
opnieuw roept zij onwillekeurig
den naam op van den woordrijken
Franciscaner Minderbroeder, die
'n de 15e eeuw zijn lichtbakens
an de kansels deed uitstralen.
',Ller n v-as meer dan 'n Mid-
deleeuwsche de Greeve. Hij voer-
d?„iieJganzenveder met de vaar
digheid van een erkend litera
tor en schreef proza zoowel als
Poezie. Wanneer hij geen leven
Fan de H. Liduina van Schiedam
had geschreven, zou zün n,aard
waarschijnlijk niet binnenkort
sensatie verwekken in de lltterai-
re Wereld, maar nu hem zelfs het
auteurschap van drie beschrijvin
gen van de schiedamsche Heilige
Worden toegedicht, nog wel d~or
niemand minder dan door de ge
leerde Bollandisten, is het waar
schijnlijk, dat zijn naam in ge
leerde verhandelingen nog wel
eens zal worden genoemd. Laten
wij intusschen stil hopen, dat het
de vereering van St. Liduina ten
goede zal komen. Natuurlijk is
het niet onze taak, om ons in het
debat der professoren te mengen.
fFij vergenoegen ons met 'n ver
slag, aan de hand van gegevens
Van Dr. Marculphus Heyer O.F.M.
over de belangrijke feiten, die in
de laatste jaren aan het licht zijn
gekomen.
De sensationeele koppen, die
den inhoud van dit artikel dek
ken, zijn opzettelijk in overeen
komst met de waarheid zoo op
windend gesteld. Het is weten
schappelijk speurderswerk ge
weest, dat geleid heeft tot zeer
belangrijke ontdekkingen over de
levensbeschrijvers van St. Li
duina.
Voor het wetenschappelijk ge
recht dient de zaak van Pater
Brugman, die, buiten zijn weten
en schuld, drie St. Liduinalevens
op zijn naam kreeg. Schreef hij
deze alle drie, schreef hij er geen
of één? Getuigen 0 charche zijn
de nagelaten werken van pater
prof. dr. Titus Brandsma en de
laatste onderzoekingen van pater
dr. Marculphus Heijer O.F.M..
Vast staat, dat pater Brugman
één leven schreef. Hij nam het
'er hand op uitnoodiging van
vrienden en vereerders van de lij
dende maagd. Speciaal dokter
Willem Sonderdanck, de zoon van
wijlen Godfried Sonderdanck, den
lijfarts van graaf Willem van
Holland en diens gemalin Mar
garetha, drong op het schrijven
van dit leven aan. Zooveel indruk
maakte het verhaal van den dok
ter op den pater, dat deze 't niet
waagde de lofrede ongeschreven
te laten, omdat anders „de win
den in de lucht, de kinderen op
straat en de steenen van de hui-
den verkondigen", aldus zijn
leiding tot het boek.
In 1498 werd het door Brugman
geschreven leven ter drukker j
St. Anna te Schiedam uitgegeven
42 jaar nadat hij het in hand
schrift had voltooid. Van een
Brugman-mysterie was er in die
jaren nog geen sprake.
De kiem daartoe werd gelegd,
toen de Jezuieten in de zeventien
de eeuw' hun beroemd geworden
standaardwerk Levens van Heili
Sen (Acta Sanctorum) begonnen,
Een Rotterdamsche ordebroeder
stuurde een geschonden exem
Plaar van het heiligenleven van
St. Liduina in de eerste uitgave
Met
exemplaren uit Belgische
zich een paar eeuwen later, m
1941, af, waar zijn die levens dan
gebleven. Er zijn weliswaar be
paalde werken aangewezen, maar
kunnen deze historische- en tekst-
critiek doorstaan? Vooreerst de
Vita prior, dat Brugman zou heb
ben geschreven vóór Vita poste-
rior, welks wij sis het eigenlijke
Brugman-leven kennen. De Bol
landisten steunden bij hun nauw
gezette en voorzichtige beoordee
ling op een oud handschrift uit
het Karthuizerklooster te Trier.
Het handschrift is gedateerd 1499,
dus geschreven 1 jaar na het
verschijnen van den Schiedam-
schen druk. P. Jacobus v. Keulen,
toen 80 jaar oud en al meer dan
vijftig jaar in de orde, schreef op
de titelpagina, dat hij het leven
had overgeschreven naar het ori
gineel van Joannes Brugman. Dit
bewijsstuk a décharge werd ech
ter door het wetenschappelijk ge
recht niet zonder meer aanvaard,
want het kon zeer goed zijn, dat
Brugman door pater Jacobus als
auteur wordt genoemd, onder in
vloed van het gedrukte leven, dat
in 1498 verscheen. Grond voor
deze meening werd verschaft door
een ander handschrift van het
„Vita prior', het leven, dat door
Pater van Keulen werd overge
schreven. Het komt eveneens uit
het Karthuizerklooster te Trier, is
nu in de bibliotheek der Bollan
disten te Brussel en is gedateerd
1448. Op dit handschrift komt ner
gens de naam Brugman voor.
Een derde handschrift van 't Vita
prior werd gevonden, in het ver
zamelwerk van Joannes Giele-
mans, die leefde van 1427 1487.
Brugman's naam wordt ook hier
in niet aangetroffen. Twee Duit-
sche vertalingen van het zooge
naamde Vita prior, eveneens zon
der vermelding van Brugman,
versterken den twijfel over diens
auteurschap. Vijf getuigen: vier
tegen, een voor. Brugman maakt
weinig kans als schrijver van het
Vita prior.
Wat betreft de z.g. levens
schets, die Brugman voorafgaand
aan het Vita prior zou geschre
ven hebben, kwam vast te staan,
dat het handschrift hiervan stamt
uit 1880 en Brugman niet als
schrijver vermeldt.
De Duitsche geleerde, Karl Hir-
sche, had in 1883 op grond van
een vergelijkende tekststudie
reeds twijfel uitgesproken over
de verantwoordelijkheid van Pa
ter Brugman voor de drie boe
ken. De stijl was bij alle drie te
verschillend. Wanneer Brugman
ons liet weten, dat hij het leven
van St. Liduina voor den derden
keer ging beschrijven, kon dat
even goed beteekenen, dat twee
anderen hem voor waren geweest.
De ontdekking van bewijsstuk
ken uit 1440 geeft den geleerden
Duitscher een goede kans voor
zijn uitleg. Het blijkt langzamer
hand, dat 't „reeds voor den der
den keer", van Pater Brugman
slaat op een derde wijze van be
werking.
Het was pater prof. Titus
Brandsma, die in de Stadsbiblio
theek van Trier een ontdekking
deed, n.l. een „allermerkwaar
digst" handschrift, afkomstig uit
het voormalige Karthuizerklooster
van Coblenz, zeven jaar na den
dood van St. Liduina geschreven.
In dit handschrift vond hij uit
treksels van het zoogenaamde Vi
ta prior, het dus reeds lang be
staande tweede leven van Li
duina.. De schrijver van dat hand
schrift kent het Vita prior toe
aan een frater, d.w.z. kanunnik,
uit Brielle. Voorts vertelt hij aan
aan het eind van het manuscript,
dat hij hoofd is geweest van een
klooster zijner Karthuizer-orde in
Holland, daarna in Brabant en
dat hij in die hoedanigheid St.
Liduina meermalen heeft bezocht
en zelfs een geestelijk verbond
met haar heeft gesloten.
Het zoogenaamde Vita prior,
wordt in dit handschrift „liber
secundus", d.w.z. het tweede boek
genoemd; nog wel in tegenstel
ling met een liber-primus, 'n eer
ste boek, dat blijkbaar door hem,
den handschriftsteller, zelf ge
schreven werd. In dit eerste boek,
zoo laat de schrijver ons weten,
had hij het leven van Liduina in
een zedepreek vergeleken met
dat van den heiligen man Job en
hij had Liduina diens dochter ge
noemd. Hij noemt het tweede le
ven (dus datgene, dat wij ken
nen als het Vita priori een werk
in geschiedkundigen stijl, in te
genstelling met zijn eigen werk,
dat een zedepreek was.
Merkwaardig genoeg geeft
Brugman aan zijn werk het ka
rakter van een lofrede.
Het speurderswerk begint orde
te scheppen. De bewijzen grijpen
als stukjes van een legpuzzle in
elkaar en met iederen stap zien
we grootere stukken geordend
zich voegen in het groote werk.
Immers, Thomas a Kempis ver
schijnt als onverwachte getuige
ten tooneele. Hij bewerkte 't zoo
genaamde „Vita prior", dat we nu
ook kennen onder den naam
„Tweede leven" in zijn Leven van
Lidewigis (St. Liduina). In de in
leiding daartoe, doet hij ons de
hoogst interessante omstandigheid
aan de hand, dat hij het hand
schrift uit Brielle kreeg toegezon
den. Aan Thomas werd door zijn
ordebroeders gevraagd het Vita
prior meer toegankelijk voor het
volk te maken. Die bewerking
dateert, volgens de handschriften,
uit 1448. Hij heeft volgens het
Triersche handschrift, met de be
werking 8 jaar gewacht; dus kan
Brugman met wetenschappelijke
zekerheid worden afgeschreven,
omdat er van eenige werkzaam
heid van hem eerst in 1450 spra
ke is.
De vermoedelijke copieur van
gedeelten van het Vita prior, de
dus nog onbekende auteur van de
levensschets in den vorm van een
zedepreek, is naar de meening
van prof. Brandsma, Gerard van
Schiedam, een stad- en tijdgenoot
van St. Liduina.
Een bevestiging hiervan kan
wellicht binnen enkele weken in
Nederland verwacht worden, om
dat de handschriften van Gerard
van Schiedam berusten in de Na
tional Bibliothek in Weenen en
pater dr. Heijer aan die biblio
theek verzocht heeft, om onder
zoek naar de aanwezigheid van
de betrokken zedepreek onder de
nagelaten handschriften van dien
Karthuizer. Oorlog, Russen en
tand des tijds dienende, zal dat
belangrijke document als foto-
copie naar Nederland komen, om
nieuwe bewijzen toe te voegen
aan de reeks, die getuigen van
de groote heiligheid van Sint Li
duina van Schiedam. Het ten too
neele verschijnen van den kanun
nik van Brielle en van Gerard
van Schiedam, geeft ons een rui
mer en redelijker overzicht van
de belangstelling, waarin Lidui-
na's wondere leven zich mocht
verheugen buiten den kring van
haar gewone vrienden en vereer
ders. Door deze wetenschappelij
ke ontleding van handschriften
en uitkamming van bibliotheken,
krijgen wij een juister inzicht in
de veelzijdige betrekkingen, waar
in Liduina stond tot vrijwel de
geheele geestelijke samenleving
van haar tijd.
Dit jaar zal de gezamenlijke
uitgave van vier der oudste le
vensbeschrijvingen van St. Lidui
na het licht zien. Moge het de
aanleiding worden tot een ruime
re belangstelling, vooral in den
lande, voor de groote Nederland-
sche Heilige, die den titel Natio
nale Heilige niet onwaardig
zijn.
Deel van de groote montagehal, behoor end bij de gisteren door burgemeester Oud geopende
nieuwe JiE. T.-garage aan den Sluisjesdijh te Rotterdam-Zuid.
zou
kloosters, eveneens geschonden,
werd het ontbrekende aangevuld
en ln kun standaardwerk ver
scheen „Vita posterior", d.w.z. het
laatste leven.
De loeyocging „posterior" ga
yen de uitgevers der Acta Sanc
torum, die meestal Bollandisten
worden genoemd, om het werk te
onderscheiden .van een vita prior
een eerder leven, dat aan 't posl
terior voorafgegaan zou zijn en
een derde leven, waarvan zij het
bestaan in de inieiding tot de bei
de andere ^vens vem*l |n.
Hoe kwamen de ëe
zuieten ertoe aan te nemHi'rvoor
er drie levens waren-
kon Pater Brugman's „Leve
St. Liduina" gemakkelijk een
klaring geven. Immers, d
verklaarde de Minderbroeder
vier plaatsen, dat hij voor
derde maal het leven beschrij
Is het te verwonderen, dat de ge
leerden nog twee levens van
Brugman als bestaand beschouw
den.
Maar, vroeg pater Brandsma
Je-
dat
Onteigening
Het hoofd van het gemeente
bestuur van Schiedam maakt be
kend, dat ter voldoening aan ar
tikel' 72a, jis, de artt. 64 en 15 der
Onteigeningswet, een afschrift
van het Koninklijk besluit van 4
Februari 1947 No. 8 tot aanwij
zing van de perceelen, welke moe
ten worden onteigend voor de
verbetering van den verkeersweg
Breedstraal-Zijlstraat in de ge
meente Schiedam, welk Konink
lijk besluit is opgenomen in de
Staatscourant van 6 Maart 1947,
no. 46, van 12 April tot en met 2
Mei 1947 ter inzage van een ieder
is ncdeiyelegd op de secretarie der
gemeente.
Hinderwet
B. en W. van Schiedam hebben
bij hun besluit van 10 April 1947
de beslissing op de verzoeken van:
1 W. F- Siemann (Rotterdam
sche Lakinrichting), alhier, om
vergunning tot uitbreiding van de
lakinrichting in het pand Noord-
3. de firma J. Penning, alhier
om vergunning tot oprichting van
een inrichting voor machinale
houtbewerking in het pand Nieu
we Haven 51 (le verdieping);
4. E. H. Ph. Lever, alhier, om
vergunning tot oprichting van
een lijtenfabriek in het pand Dam-
laan 50; en
5. de fabriek van Metalen Speel
goederen „Vita Nova" om ver
gunning tot oprichting van een
fabriek van metalen speelgoederen
in de panden Bakkerstraat 2226
Verdaagd, aangezien de desbe
treffende onderzoeken nog niet
zijn geëindigd.
Ontheffing Winkelsluitingswet
hebben bij hun besluit
v. d 1947 ontheffing verleend
noemd in arttkeïf bT |8"
Winkelsluitingswet, "ten behoeve
van den verkoop van goederen ter
gelegenheid van de op l<? Jn ib
April a.S. door het bestuur van de
afd. Kethel en Omstreken v. d.
Zuid-Hollandsche Vereeniging
„Het Groene Kruis" georganiseer
de bazar in het v.m. Raadhuis te
Kethel, onder voorwaarde, dat de
verkoop van goederen niet mag
geschieden na des nachts 12 uur
Drankwet
B. en W. van Schiedam brengen
ter openbare kennis, dat bij hen is
ingekomen een verzoek van A. L
Belfi alhier, om een verlof B
voor den verkoop uitsluitend van
alcoholvrijen drank voor gebruik
in de beneden-hoek (winkel) loca-
liteit van het perceel Passage
13, alhier; en
herinneren er aan, dat binnen
2 weken na deze bekendmaking
tegen het verleenen van het verlof
bij hun college schriftelijk bezwa
ren kunnen worden ingebracht.
SCHOUW
In het Oud- en Nieuw-West-
Frankeland
B. en W. van Schiedam, gezien
de artt. 8 en 9 der verordening op
het reinigen en op de gevorderde
breedte en diepte houden van de
wateringen en heinslooten in het
Oud- en Nieuw-West-Frankenland
(Gemeenteblad no. 40 van 1911)
Brengen ter kennis van de
eigenaars van de landerijen, hui
zen en erven in genoemd Fran-
keland, dat op Woensdag 16
April 1947, een schouw zal gedre
ven worden over bovenbedoelde
wateringen en heinslooten.
SCHIEDAM, 11 April 1947.
Uitreiking bonkaarten NA 705
De distributiedienst Schiedam
maakt bekend ,dat volgens onder
staand schema in het tijdvak van
14 t.m. 26 April a.s. aanvullings
bonkaarten NA. 705 worden uitge
reikt: Maandag 14 April A t.m
Bon, Dinsdag Boo t.m. Don, Woens
dag Doo t.m. F, Donderdag G t.m
Ho, Vrijdag Hu t.m. K, Zaterdag
geheele letter L., Maandag M t.m
Niz, Dinsdag No t.m. P, Woensdag
Q t.m. Sa, Donderdag Sch t.m. T
Vrijdag U t.m. W, Zaterdag X
t.m. Z.
De tweede distributiestamkaart
met inlegvel dient men mede te
brengen.
Het bureau Broersvest 95 is ge
opend van 912.30 uur en van
2—5 uur. Zaterdags van 9—12.30
uur.
De distributiedienst Schiedam
maakit bekend, dat van Maandag
14 April a-s- af de inlevering van
consumentenbonnen voor vleesch
ter verkrijging van een gezegeld
ontvangstbewijs, dient te geschie
den in veelvouden van tien (10)
rantsoenen. In verband hiermede
mogen ten hoogste 9 rts. worden
bijgeplakt aan nieuwe bonnen.
Het was goed St. Ambrosius
Weer eens te hooren musiceeren.
Sinds toet vorige jaar werd groote
vooruitgang gemaakt. De leden
geven zich geheel aan hun har
monie-orkest, evenals de directeur
de heer J. Heilker. Meer dan 360
donateurs geven de mannen van
ons katholiek corps de kracht om
voort te gaan met hun werk. Het
Vervult een maatschappelijke taak
van niet te onderschatten beteeke-
nis, geeft aan de muzikanten
kunstzinnige ontspanning, voedt
op tot muziekliefhebbers. Dit
bleek wel zeer duidelijk uit h.et
moeilijke concertino Opus 26 voor
klarinet van C. M. v- Weber, ge
speeld door den heer G. Schaap
met begeleiding van den heer A.
J- Voortman.
De greep was hoog, maar gaf
toch blijk van voortvarendheid.
Wij noemen den solist het eerst,
omdat hij het meest gedurfde
stukje uithaalde.
Het orkest zelf bleef niet bij
'hem achter. De marsc-h Jubel-
klanken van M'cbel werd pittig
gespeeld; komisch en beeldend
was de vertolking van de Nuern-
berger pop. In de polka voor
trompet Triolette van Pr. Francois
gaf W- v. Heil een staaltje blaas-
tectoniek weg, die, ondanks een
klein ongelukje, heit verdiende
applaus kreeg. In het preludium
uit Traviafa van Verdi kreeg de
sterke klarinet-bezetting 'n voor
name taak. De zuiverheid was
hier echter niet zoo groot als
wenschelijk was, vooral omdat het
stuk zeer zangerig is
La Matchiche, een Spaansche
marsch van Borel Clerc in een
arrangement van J. F. M. Smits
en de Telefunken Marsch van Joh.
Evert besloten het uitstekende
programma. Terecht kregen orkest
en dirigent toartelijken bijval.
De klarinet-solist Schaap speel
de nog „Humoresque" van Dvorak,
maar kon niet de juiste sfeer tref
fen. De begeleiding veroorzaakte
'hiei- en daar nog al eens wat
spanning- Ambrosius leverde met
de uitvoering weer het bewijs
van onmisbare waarde te zijn en
aller steun te verdienen op den
weg naar nog betere prestaties.
,Bij het variété-programma moes
ten wij tot onze spijt weer consta
teerden, dat een goede amateur-
uitvoering door een onbekwamen,
zich noemenden conférencier naar
omlaag werd gehaald. Het blijft
een nadeel, dat Alberdingk Thjjm
het roer niet eens omgooit en ook
in het lichter? genre schetsjes in
studie neemt. Valt er van Tom
Boer en zijn Tine weinig goeds
te vertellen, André Gilbert was
een aardige clown, die zijn plaats
op het toonvel waard was. De
Wika's verzorgden de dansmuziek.
De officieele opening door den
burgemeester, mr. J. W. Peek
vindt plaats om 3 uur. De Rotter
damsche jonge pianist Jan de Man
zal werken van Haendel, Bach-
Hess en Chopin vertolken.
Ongeveer half Mei zal in het
Stedelijk Museum te Schiedam
een tentoonstelling worden gcor
ganiseerd van werken van Scnn.-
damsche schilders. Alvorens tot
de tentoonstelling te worden tóe
gelaten, worden de werken eeisl
aan een deskundige beoordeeling
onderworpen.
De aanvangstijden van de
ENSO-jeugdvoetbal - wedstrijden
op a.s. Zaterdag 12 dezer, zijn
resp. half drie en half vijf u. n.in.
In het jongste nummer van
„Parterre", het officieele orgaan
van de Katholieke Film-Actie
dat tevens een jaar bestaat, wordt
er aan herinnerd, dat de kort na
de bevrijding in het Zuiden van
ons land opgerichte neutrale „Ne-
derlandsche Film Actie" aan de
K. F. A. en de Christelijke Film
Actie heeft voorgesteld, gezamen
lijk actie voor de goede film te
voeren, doch dat het hoofdbestuur
der K. F. A. dat verzoek om prin-
cipieele redenen heeft geweigerd.
Wel is de K. F. A. bereid tot sa
menwerking in incidenteele ge
vallen.
Jules Huf Jr. bepleit uitban
ning van het „variété-gedoe" uit
de bioscopen, op wel wat al te
generaliseerende en idealiseeren-
de gronden, hoewel men het in
hoofdzaak wel met zijn pleidooi
eens kan zijn, terwijl B. J. Ber-
tina aan een vijftal minder be
langrijke, maar sympathieke films
enkele waardeerende woorden
wijdt.
Jan van Os, die in Londen de
Russische film „De Belofteheeft
gezien, blijkt 't niet met zichzelf
eens te zijn, wat 't zwaarst dient
te wegen: de walgelijke Russische
propaganda, of de uitmuntende
scènes, welke de film bevat.
Naar wij vernemen zal de vol
gende week een bon worden aan
gewezen voor 250 gram zachte
zeep.
In aansluiting op reeds eerder
gemelde berichten omtrent de
clandestiene graan- en smokkel-
zaak in Midden- en West-Bra
bant kunnen wij nog mededee'.en,
dat deze zaak zich steeds verder
uitbreidt. Thans zijn arrestaties
verricht te Kaatsheuvel en Loon
op Zand. De burgemeester van
Baarle-Hertog is naar het huis
van bewaring te Breda overge
bracht.
In de kampong Bantjang ten
Zuiden van Soerabaja is een mas
sagraf gevonden van 13 KNIL-
militairen, die door de Japanners
zijn vermoord. Het onderzoek is
nog gaande.
Naar wij uit goede bron ver
nemen is het Rijk voornemens
op korten termijn over ie gaan
tot de uiCgifte van een siaals-
leening luidende in dollars ter
grootte van 100 millioen met
een looptijd van 40 jaar tegen
eon .rente van 3%. De inschrij
ving op deze leening wordt
opengesteld voor de houders van
Amerikaantjes, welke met de
verkoopopbrengst hieraan kun
nen deelnemen.
Hieruit kan men afleiden, dat
deze dollarleening een zuiver bin-
nenlandsch karakter zal dragen.
Aangezien nadere gegevens mo
menteel ontbreken het officieele
communiqué is nog niet versche
nen tast men ten aanzien van
de beweegredenen, welke tot het
entameeren van een dergelijk lee-
ningsproject hebben geleid, eenigs-
zins in het duister.
Wij zijn echter'geneigd in eerste
instantie te denken aan het reeds
vroeger opgeworpen plan om ter
activeering van den verkoop van
Amerikaantjes de desbetreffende
houders een tegenwaarde in dol
lars ter beschikking te stellen. Wel
is het een feit, dat de verkoopen
van Amerikaantjes ter beurze in
omvang toenemer., de laatste da
gen in de orde van grootte van 5
a 600 ctuks ror dag, af«"zien nog
van die certificaten, welke recht
streeks naar Amerika worden ver
kocht. maar dit zet toch niet vol
doende zoden aan den dijk En
hoewel blijkens recente berichten
in het begin van 1947 nog_ 200
millioen aan credieten beschikbaar
was, moet toch worden bedacht,
Het Hoofd van het gemeentebe
stuur van Schiedam maakt bekend
dat ter voldoening aan artikel r/2a,
jis, de artt. 64 en 15 der Onteige
ningswet, een afschrift van liet
Koninklijk besluit van 10 Maait
1947 No. 34 tot aanwijzing van de
perceelen, welke moeten worden
onteigend voor de verbetering van
het Spoorwegemplacement te
Schiedam, welk Koninklijk besluit
is opgenomen in de Staatscouiani
van 18 Maart 1947 No. 54 van 12
April tot en met 2 Mei 1947 ter
inzage van een ieder is nederge-
legd op de secretarie der ge
meente.
Schiedam, 10 April 1947.
Pal ging het op den onderzeeër
af en rakelings scheerde hij over
den geschutstoren. Bijna had hij
dien nog met de landingsbootjes
meegenomen. Het luchtdoelge
schut vuurde nu als een razende.
Snel trok kapitein Dumpie zijn
kist weer op, om zoo gauw mo
gelijk buiten het bereik van de
^kogels te komen. Zijn terugkeer
'was zonder eenig nut geweest.
Hij had noch een naam, noch na-
tionaliteitskleuren kunnen onder
scheiden. Kapitein Dumpeladoris
begreep er niet veel van. Maar
veel tijd om er over na te den
ken had hij niet. Hij voelde, dat
het vliegtuig plotseling begon te
schommelen en toen hij achterom
keek. zag hij inderdaad dat de
staart in brand stond. „Dumpie
daar ga je", mompelde hij gela
ten. En* daar ging hij inderdaad.
De mannen op de duikboot juich
ten van vreugde.
dat het zeer waarschijnlijk is. dat
hierover in feite reeds ten deele
beschikt is voor reeds geplaatste
bestellingen.
Een mogelijk ander motief
Eer- ander motief, dat mogelijk
een rol kan hebben gespeeld is dat
van het tegengaan van een hausse
op de binnenlandsche aandeelen-
markt, waartoe, blijkens de jongste
ervaringen, de verkoopen van
Amerikaantjes mede een aanlei
ding hebben gevormd. Behalve de
valutavrees heeft nl. de omstan-
digneid, dat een belangrijk deel
van de verkoopopbrengst werd
herbelegd an binnenlandsche aan-
deelen tot het opschroeven van de
koersen medegewerkt. De overheid
ziet hierin mogelijk een gevaar,
zoowel t.a.v. der. toestand in het
binnenland, als met betrekking tot
de reacties in het buitenland.
Wat de leening zelf betreft, doen
zich thans nog enkele technische
kwesties voor. welke momenteel
een punt. van bespreking vormen.
Zoo zal men moeten aannemen, dat
de inschrijving gedurende een be
paald tijdsverloop zal worden
opengesteld.
Daarnaast zal, behalve deze in
schrijvingstermijn ook de certifi
ceering ertoe bijdragen, dat het
eventueele aanbod te New York
zal worden uitgesmeerd, teneinde
nadeelige marktreacties te voor
komen.
de
Neder-
Bepaald is, dat ook in de vol
gende gemeenten de politie zal be
staan uit gemeentepolitie: Zuid-
Holland: Alphen aan den Rijn, Go-
rinchem. Katwijk, Leerdam, Maas
sluis, Monster, Naaldwijk, Noord-
wijk, Ridderkerk, Sliedrecht,
Woerden en Zwijndrecht.
In Oldenzaal is een omvangrijk
complot ontdekt, waarbij 24 per
sonen betrokken zijn. Zij koch
ten van gezinnen met veel kinde
ren levensmiddelenkaarten op,
welke met groote winst werden
verhandeld. Er zijn reeds verschil
lende arrestaties verricht.
Op vragen van het Tweede-Ka
merlid Schoonenberg in vertand
met het oproepen van studeeren
den als gewoon dienstplichtigen
van de lichtingen 1941, 1942 en
1943, heeft de minister van Oo. log
het volgende geantwoord:
Van de lichtingen 1941, 1942 en
1943, welke lichtingen thans wor
den ingeschreven, doch die niet
worden en voorshands ook niet
zullen worden gekeurd, worden
slechts diegenen tot gewoon
dienstplichtige bestemd, die stu-
deeren voor arts, tandarts, apothe
ker of ingenieur of die deze stu
die reeds hebben voltooid. Alle
overigen dezer lichtingen zullen
worden bestemd tot buitengewoon
dienstplichtige.
Van de lichting 1944 heeft de
inschrijving reeds plaats gehad.
De ingeschrevenen dezer lichting
worden thans gekeurd. Een ge
deelte dezer ingeschrevenen, ten
hoogste 10.000 man, zullen als ge
woon dienstplichtige worden in
gelijfd, terwijl de overigen zullen
worden bestemd tot buitengewoon
dienstplichtigen. Tot degenen van
de lichting 1944, die als gewoon
dienstplichtige worden ingelijfd,
zullen o.m. behooren zij, die stu-
deeren voor arts, tandarts, apo
theker of ingenieur alsmede dege
nen, die deze studie reeds hebben
voltooid.
Inderdaad Is ernstig overwogen
dat hiermede tijdelijk aan de bur
germaatschappij krachten worden
onttrokken, waaraan ook daar
groote behoefte bestaat, aangezien
er een tekort is aan artsen, tand
artsen en ingenieurs en voorts,
dat onder de opgeroepenen zich
dienstplichtigen kunnen bevinden
die reeds zeer door den. oorlog
zijn gedupeerd, alsmede studen
ten, die hun studie binnen af-
zienbaren tijd hopen te beëindi
gen. Het ligt in het voornemen,
de hierbedoelde studeerenden in
algemeenen zin hun eerste oefe
ning niet eerder te doen vervul
len, dan nadat zij hun laatste ex
amen hebben gedaan, dan wel de
mogelijkheid te openen, dat zij 'n
deel of het geheel van de eerste
oefening zullen kunnen volbren
gen tijdens de universitaire va-
canties.
Het is overigens in het alge
meen niet mogelijk, aan studee
renden, wier uitstel in den loop
van den studietijd eindigt, toezeg
ging te doen, dat zij tijdens het
verblijf in werkelijken dienst de
ze kunnen voortzetten.
In den loop van heden Zal de
„Nieuw Holland" naar Indië ver
trekken. De afvaart vindt plaats
van de Sumatrakade te Amster
dam. Onder de militairen, die
de reis zullen meemaken, bevinden
zich o.a. de kwartiermakers van
de 2e divisie.
De Rotterdamsche politie heeft
een goede greep gedaan door de
hand te leggen op den 25-jarigen
J. H. V., die met smerige oplich
terstrucs in ons land vermoedelijk
vele slachtoffers heeft gemaakt.
Het jongmensch wist een oorlogs
invalide zijn luitenantsuniform af
handig te maken en werkte in dit
Gehuwd: Th. h. Kamman 22 j.
en M. A. van Aanholt 26 j.; E
Pannekoek 27 j. en g. van der
Ham 32 j.; A. sAch?,nk 3° i. en II
j„ jonge 24 A. G. Simonis 32 i
d M M van der Hargh 28 j.; j.
M' -- - en H. S. Moree 25 j
Droge 23
T™ r M Engering 30 j. en Th.
J. M." Oosterhof 26 J, O**
Wijk 23 P- S' 25 iL. Kokj
TO XT TlA UI TTt.man J «r. - T
22).
heesch,
P„ C. M. Rijntaider
Groot 25 J- i en J. van
22 u W. Klaasse^J-^ 24 en
B. H. M. G. Etman flJe
25 j. en G. J. Zij»- pa.
J. Loog 27 J. en P. J*r' en
len 22 j.; C. W de BlOii
J. den Hond 24 j.; L. A
niers 21 j. en E. L. van Overhage
17 j.; P. B. Otten 25 j. en L. -t
Goederen 26 j.; M. J. Bokhorst 2»
j. en D. J. M. Dingenouts 23 j-
Geboren: Ansje Grietje d. v. O
Toëring en r. j. Veltenuar
aaveplein 3; Arie z. v. A. d«
IjfW 7:n J- Mosterd, Wattstr. 3,
obert I- v. H. van der Plaat en
van Vugt, Boerhavelaan 1; Wil
lem Joost 2. v. C. J. J. de Vries e&
J. M. de Koning, Parallelweg 155;
Dirk z. v. D. Kloet en J. J. Bogaeia,
Boerhavelaan 1; Maria Theresia
Josepha d. v. A. J' Kleijzen en J.
H Tenwolde, Stationstraat 9.
Overleden: M. I van der Zwet
79 j. Hofje yan Belois 29.
Joséphine, zei hij
mag ik je even mijnheer Nicoiaas
van Orion voorstellen? Mejux-
ouw Malotaux uit Sao Paulo
mijnheer van Orion,
no, ?1eel aangenaam, grijnsde de
boef innemend, doch
meisie1P2°matiek Senoe2 om het
keek v,^8611 hand te bieden. Ze
laat en ^,tonbevreesd in het ge-
stem antw°ordde met heldere
- Wilt u misschien een «las
bourgogne met ons meedrinken
mijnlT'°"°n? vroee Koen
BU. al kJ°?k Zljd ?tem als een
jcreet uit het graf m zijn eigen
ooren.
Het zou. me een waar genoe-
«en zijn. De kellner gedienstig
stoel bij. Maar ik moet gast-
zijn, vervolgde van Orion,
plesch champagne, kellner,
in het ijsZoo, komt u
n Paulo, juffrouw Malo-
Verrukkelijke stad- op
een
heer
'n
maar
uit Sao
Rio is.... nu ja, altijd toch Rio,
nietwaar?
Ja, er is maar één Rio......
Rio, het eenige Rio! zei Joséphine.
Dat is de ware geest! grin
nikte Nicoiaas, haar met de oogen
verslindend. Rio de Janeiro mag
dan de officiëele naam zijn, voor
ons is het altijd Rio.
Van Orion bleek heel gezellig te
kunnen babbelen, wat Koen niet
van hem verwacht had. Koen oc-
studeerde de andere gasten. Zijn
weldoener moest wel ergens zii-
ten zoodat hij in de gelegenheid
was geweest, zijn waarschuwing
ioo juist op tijd te sturen. Maar
hii ontdekte het gezicht van den
j l +urc nergens. Zou van Orion
bh lout er toeval in datzelfde re-
de schurk had die piegenheid
aangegrepen, om hem te dw g
haar aan hem voor te stellen, wil
de hij geen scène in het pubiieK
maken. Die sombere gedachten
hielden hem een poosje bezig. Jo
séphine moest hem tweemaal aan
spreken, voordat hij uit zijn ge
peins wakker werd.
Je moest me nu maar naar
huis brengen, Jozef, zei ze. Wal
klonk dat vreemd uit haar mond.
Nicoiaas van Orion was opgestaan
en scheen niet al te vast op zijn
beenen. Hij had aan één stuk doo;
gedronken. De kellner hield hun
jas voor hen op en streek den
hoogen hoed voor van Orion giad.
Aan den uitgang wenschten ze
van Orion goedenavond. Hij glom
van dronkemanspret. Zijn gouden
ketting glinsterde in het electri-
sche licht.
Dus morgenochtend om negen
uur, juffrouw Malotaux, zei hij,
naar de taxi hobbelend om het por
tier voor haar open te doen.
Om negen uur, antwoordde ze-
zacht j es. Toen het voertuig nen
van het schitterend verlichte res
taurant wegreed, vroeg Koen met
opeengeklemde tanden: Wat is
er morgenochtend om negen uur?
Dan moet ik bij hem komen,
om over mijn werk te praten.
Werk? Wat voor werk?
Mijnbeer van Orion heeft me
als stenografe in dienst genomen,
antwoordde zij, tegen driehonderd
milreis per maand.
Er volgde een pijnlijke stilte.
Daarna kroop ze dicht tegen
hem aan en zei zachtjes: Nu
niet flauw zijn, Koen. Mijnheer
Lasateur zal me voortdurend be
waken, wanneer ik in het loxaal
van Van Orion ben. Hij kan ai les
door zijn kijker zien. Ik ben hee-
lernaal niet bang, Koen. Hij zeli
heeft me aangeraden, die betrek
king aan te nemen, anders zou ik
het niet gedaan hebben, voordat
ik er met jou over gesproken had.
Mijnheer Lasateur.
Waar heb je het nou over?
Wanneer dan toch? Je hebt hem
nog nooit gesproken!
O ja, toch wel. Toen jij ein
delijk je rekening betaalde, ha<
de kellner een boodschap voor tiJ
achter op zijn rekening staan. E:
stond: Neem het aan. L.
Ja, ik weet, dat Lasateur in
het restaurant was, zei Koen, die
er nog niets van begreep. Maar
ik kon hem nergens vinden. En
hoe kon hij weten, dat van Ouon
jou een baantje aangeboden haa.
Ben je dan al zoo gauw ver
geten, hoe je me zelf verteld heot,
dat mijnheer Lasateur van plan
was, zijn baard af te scheren en
zich anders voor te doen? Onze
kellner was niemand anders dan
Lasateur zelf. Dat weet ik, omdat
ik zelf gezien heb, dat hij die
boodschap voor mij achter op de
rekening schreef.
Wel verdraaid! Maar.... en
plotseling betrok zijn gelaat weer,
waarom doe je zoo iets krankzin
nigs, Josephine?
We moeten een afschrift van
dat code-boek hebben, Koen, ant
woordde zij. En als jij me
iemand noemen kunt, die daartoe
beter gelegenheid heeft, dan de
typiste van Van Orion zelf, dan
zal ik het opgeven en hem opbel
len, dat het niet doorgaat.
XII
Een berisping.
Den volgenden morgen was het
eerste ln de krant, waarop de
aandacht van Koen viel, dit vette
opschrift over de geheele breedte:
INBRAAK IN DE WONING VAN
ALEXANDRE RODRIGUEZ!
Hij las het bericht nieuwsgierig
door. Er waren dieven het huis
van den millionair binnengedron
gen en het waren blijkbaar geen
amateurs geweest. De electrische
alarmsignalen waren onklaar ge
maakt, een venster was geopend
door een gat in de ruit te smjuen,
waardoorheen ze de Kn.ppt.i
den kunnen wegschuiven en e/
was niets in het wilde weg ge
stolen.
Zoo hadden ze bijvoorbeeld een
brandkast, waarin zich waarde
volle voorwerpen bevonden, onge
moeid gelaten. De politie wist er
dan ook geen raad mee. In de
kunstverzameling waren echter
duidelijk de sporen der inbrekers
te vinden. Verschillende kostbare
schilderijen hingen scheef tegen
den wand, hoewel geen enkel
vermist werd.
Hmmmompelde Koen. La
sateur was hem vermoedelijk voor
en heeft de aquarellen op een
veiliger plekje opgeborgen.
Hij belde Lasateur om half tien
op, Ja, de speurende toovenaar
had met zijn kijker een bericht
onderschept en beloofde hem, ter
stond naar het Grand Hotel te
komen, omdat hij het niet raad
zaam achtte, dat Koen bij hem
op kantoor kwam. Hij moest naar
kamer 640 gaan en daar wachten.
Twintig minuten daarna trad de
detective zonder kloppen kamer
640 binnen, waar Koen hem
wachtte.
U bent een uitnemende kell-
er .mijnheer Lasateur, was zijn
erste opmerking, toen hij tot zijn
ngenoegen den keurig geschoren
ïan vóór zich nauwelijks her-
.ende.
Dank je. zei Lasateur ernstig,
>n ik heb voor jouw royale fooi
een paar uitstekende sigaren voor
ons gekocht, mijnheer Karstens.
Je hebt me volkomen mis
leid, zei Koen lachend, een der
met zilverpapier omwikkelde si
garen aannemend.
Vermomming is niet zoo
moeilijk als sommige menschen
wel denken, zei Lasateur. De
moeilijkheid zit hierin, dat de
meeste menschen er te veel werk
van maken. Schmink, poeder en
valsch haar wekken slechts ver
denking. Een afgeschoren baard,
andere kleeren en een andere om
geving zijn me altijd afdoende ge
bleken.
Koen veranderde opeens van
ond° erp.
(Wordt vervolgd.)
uniform, waarbij hij zich uitgaf
voor jonkheer of advocaat. In dit
uniform won hij zich het vertrou
wen van personeel van een mili
taire garage en uiteindelijk ver
dween hij daar met een militaire
auto.
Nu begon hij zijn lage trucs door
zich- in verbinding te stellen met
nabestaanden van in concentratie
kampen omgekomen personen. Hij
had zelf ook in een concentratie
kamp gezeten en gaf zich daar
reeds uit voor arts. Aldus had hij
een aanknoopingspunt en aange
nomen wordt, dat hij het leed van
velen misbruikt heeft, door met
mooie verhalen geld los te krijgen.
Hij is in den val geloopen, toen
hij uit een hotel hier ter stede
vertrok met een schuld van 20.
Zijn vrouw vervoegde zich n. 1.
enkele dagen later aan het hotel,
om de achtergelaten bagage in
veiligheid te brengen. Zij werd
daarbij door de politie aangehou
den en naar het Haagscheveer ge
bracht. Haar man had de onge
looflijke brutaliteit op het bureau
te komen en op hoogen toon haar
vrijlating te eischen. In plaats
daarvan kreeg ook hij logies en
de politie is nu doende deze zaak
uit te pluizen. Men neemt aan, dat
dit muisje een lang staartje zal
hebben.
De Ned. militaire woordvoerder
te Batavia meldt, dat de republi-.
keinsche kolonel Vlingah op d«
Ned.-Indonesische conferentie, die
Dinsdag te Padang is gehouden,
heeft medegedeeld, dat hij de r< -
publikeinsche posten zou instr
eeren, hoe de juiste loop van
demarcatielijn is en zou zorgd
gen, dat de T.R.I. deze lijn n t
meer zou oversohrijden.
