KONING CHRISTIAAN
OVERLEDEN
Fransche Unie bedreigd
Koffie naar Duitschland
Helgoland werd kraterland
Zeven soldaten gewond bij
auto-ongeluk
Naar een „A.P."-telegram uit
Kopenhagen meldt, is Koning
Christiaan X van Denemarken
Zondagavond om 23 uur 4
overleden.
llOLOTOF DESAVOUEERT
POTSDAM
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Missionarissen in
China gedood
Radio-uitzending
België-Nederland
Smokkelaars in
den val
"£»naIeSWwK 4,"
Einde Moskou?
De ramp van Texas
Vaticaan en Tigo
Hevige explosie
in Fiume
De kwestie Oostenrijk
Dc geluidslijn in
ons land
Nieuw complot
in Portugal
De Karei Doorman
weer tliuis
Eerste overdracht
$9ste JAARGANG
MAANDAG 21 APRIL 1947
No. 20294
Levensbij zonderheden
o.w- zes Nederlandsche
zusters
[DE VERKIEZINGEN IN
DE BRITSCHE ZONE
Ongeregeldheden te
Aken
„DEMOCRATISCHE
VRIJHEDEN"
Amerikanisme en commu
nisme dingen naar de macht
G. B. SHAW GALANT
SMOKKELEN VAN AUTO'S
Munitie op de „Grand
Camp"
benoemingen in het
BISDOM HAARLEM
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot Eere-Ka-
nunnik van het Hoogwaardig
Haarl. Kathedraal Kapittel den
Hoogeerw. Heer H. J. Ch. Haver,
pastoor van de parochie van den
H. Lambertus te Rotterdam. Ver
volgens tot pastoor te 's-Graven-
hage (H. Willibrordus) den Wel-
eerw. Heer J. J. Middelburg; le
Wormerveer den Vel eer w. Heer J.
v. Houten; te Zuid-Zijpe (Bur-
gerbrug) den Weleerw. Heer W. N.
van Leeuwen, die kapelaan was te
Alkmaar (H. Laurentius). Verder
tot pastoor te Rotterdam (Chris
tus Koning) den Weleerw. Heer
S. H. Linthorst; te Bovenkarspcl
den Weleerw. Heer A. Boekei; te
Middelharnis den Weleerw. Heer
E. L. J. M. Meynders, die kapelaan
was te Amsterdam (H. Agnes).
40 dooden en 200
gewonden
ACCOORD OP ACHT
PUNTEN
X
BONNEN VOOR ZUID
VRUCHTEN
DE KONINGIN OP HET
LOO
DE KONINGIN
SPREEKT
~~~^jverb°nden en verpleegd
Brutale Duitsche
visschers
Volgens een radiobericht van
een vaartuig der marine hebben
Duitsche visschers de strenge
order, dat niemand Helgoland
mocht naderen, totdat het eiland
officieel veilig verklaard was,
in den wind geslagen.
GENERAAL KAPITTEL
AUGUSTIJNEN
TEXTIELFABRIEK TE
PASOEROEAN
DB KANTOREN van de Redactie en ds Admi
nistratie van de „Nieuwe Sehiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
Tel. 25270; te Schiedam, Broersvest 8, Tel. 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 3,25 per kwar
taal, 1,10 per maand, 0,26 per week.
Directeur: J- KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J..WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom,
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hjogm.
Ingezonden Mededeelingen op redactioneel®
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bö vooruitbetaling.
De opvolger van den koning is de 48-jarige kroonprins
Frederik, die sedert 1935 met prinses Ingrid van Zweden
crehuwd is. Kroonprins Frederik heeft hedenmorgen den
eed op de constitutie afgelegd en is tot Koning Frederik IX
uitgeroepen.
Koning Christiaan werd op 26
September 1870 te Charlottenburg
geboren. In 1898 trad hij in Can
nes in het huwelijk met prinses
Alexandrine van Mecklenburg, r
werden twee zoons geboren.
Kroonprins Frederik G89 en
prins Knud (1900).
On 14 Mei 1912 besteeg hij als
koning Christiaan X den Deen-
schen troon. De rust, die zoowel
zijn regeering als persoon ken
merkte, werd verstoord toen de
Duitsche troepen Denemarken be
zetten. De koning had nooit eeni-
ge belangstelling voor de Nazi
ideologie getoond en in 193o zou
hij, tijdens het beluisteren van een
redevoering van Hitier, hebben
wiens figuur nu inderdaad duide
lijk werd, moet toen hebben ge
zegd: „Thans ben ik een gelukkig
man. Ik ben krijgsgevangene der
Duitschers, maar tevens sta ik aan
het hoofd van een groot onder-
grondsch leger."
Via geheime kanalen werd hij
voortdurend op de hoogte gehou
den van de activiteit der onder-
grondsche beweging in Denemar
ken, die hij steeds stimuleerde.
Ook schroomde hij niet, krachtig
te protesteeren tegen de vervol
ging van Deensche Joden door de
nazi's.
Deze trouw van den vorst vond
weerklank bij het volk. Zoodra
men vreesde, dat de bezetters van
plan waren de Kon. familie als
gijzelaars naar Duitschland te
voeren, werd een geheime lijf
wacht geformeerd, die afdoende
beschermingsmaatregelen had ge
troffen.
De Koning is zijn leven lang
een groot sportliefhebber gewee
Vooral aan paardensport en zei
len had hij zijn hart verpand Dit,
gepaard aan de eenvoudige en on
gedwongen wijze, waarop hij zich
onder zijn volk bewoog, maakte
hem tot een zeer geziene en ge
liefde figuur. Herhaaldelijk kon
men zijn lange gestalte (hij was
1.98 M.) te paard door Kopenha
gen zien rijden, met een „gevolg"
van slagersjongens op fietsen.
In 1942 deden zich de eerste
verschijnselen voor van een ern
stige aandoening der galblaas. In
den loop van dat jaar werd hij
geopereerd, doch herstelde vol
ledig. Op den eersten Paaschdag
van dit jaar kreeg hij een hartaan
val, die hij te boven kwam; doch
er ontwikkelde zich een longaan
doening, die den Koning zeer heeft
verzwakt. Volgens den hofarts is
hij aan hartverlamming overle
den.
Voordat de Koning het bewust
zijn verloor, heeft hij afscheid ge
nomen van de Koningin en de
beide prinsen. Zijn laatste woor
den waren: „Mijn taak op aarde
is volbracht. Ik heb vrede met
God en met mezelf".
De Deensche Koninklijke fami
lie belijdt den Lutherschen gods
dienst.
De begrafenis van koning
Christiaan zal plaats vinden in de
Roskilde Kathedraal, 17 kilometer
buiten Kopenhagen, waar ook ds
meeste andere Deensche vorsten
rusten. De datum is nog niet vast
gesteld.
Volgens een Reuter-bericht uit
Sjanghai zijn vier Belgische pries
ters en zes Nederlandsche kloos
terzusters bij de plundering van
de stad Soengtsjioetsjieve (pro
vincie Jehol) door Chineesche
communisten gedood. Door plaat
selijke kringen wordt het bericht
bevestigd. Een onderzoek is aan
den gang en men tracht de namen
der slachtoffers te weten te komen
Het bestuur van den K. N. V. B.
heeft toestemming gegeven voor
't uitzenden van de tweede helft
van den op 4 Mei te Antwerpen
te spelen voetbalwedstrijd België-
Nederland. Vereenigingen, die
een voor haar op dien datum
vastgestelden competitie wedstrij d
op een vroeger tijdstip wenschen
te doen aanvangen, kunnen daar
voor toestemming krijgen mits
haar verzoek vergezeld gaat van
de accoordverklaring van de te
genpartij en uiterlijk 26 April in t'
bezit is van den secretaris-pen
ningmeester van den K. N. V. B.
De sociaal-democraten hadden
Zondagavond de leiding bij de
eerste uitslagen der verkiezingen
in de Duitsche staten in drie pro
vincies van de Britsche zóne. In
142 districten wonnen zij 16.113
stemmen, gevolgd door de christe-
lijk-democratische Unie met 7:261
stemmen. De communisten behaal
den tot dusver 2.564 stemmen.
De kiezers toonden niet veel
belangstelling voor de verkiezin
gen.
De Britsche Nieuwsdienst in
Duitschland meldt, dat de luidspre
ker van het bureau der sociaal
democratische partij te Aken werd
beschadigd, toen een aantal per
sonen het bureau binnendrong. Bij
hun arrestatie verklaarden zij, dat
de luidspreker den dienst in een
kerk in de nabijheid had gestoord.
Later verzamelde een groep jeug
dige personen zich weer voor het
gebouw en dreigde met geweld
verdere uitzendingen te beletten.
Hierop nam de politie de bewaking
van het gebouw op zich.
Hedenmorgen werden door Reu
ter de volgende voorloopige uit
slagen gepubliceerd:
SLEESWIJK-HOLSTEIN:
Socialisten 452.097
C. D. U315.605
Z. Sleegwijksche bond 82.684
Vrije democraten.... 50.215
Communisten 48.358
Duitsch-rechts 32.350
NOORD-RIJNLAND-WESTFALEN
C D. U. 1.874.451 91 zetels
Socialisten 1.601.389 64 zetels
Communisten 701.615 28 zetels
Centrum 488.150 20 zetels
Vrije democr. 299.115 12 zetels
BENEDEN-SAKSEN (Hannover)
Socialisten 1.067.027 66 zetels
C. D. U573.623 31 zetels
Ned Saks partij 407.641 25 zetels
Vrije democr... 216.455 13 zetels
Communisten 139.540 8 zetels
Centrum 100.511 6 zetels
Duitsch-rechts.. 7.426
De overblijfselen van de op Java verongelukte Dakota. Een
Nederlandsche patrouille ontdekte het wrak bij Bandoeng.
opgemerkt: „Die man is ge
Koning is dan ook tijdens de
zetting nimmer op pogingen to
toenadering ingegaan, en toen ae
Duitschers hem den Noorsehen
troon aanboden, weigerde hij en
dreigde te zullen aftreden, zoodra
men hem zou dwingen, maatrege
len te sanctionneeren, die tegen
Zijn eer en plicht indrui ach
ten. Hij *>leef teruggetrokken
in zijn paleis Amalienburg te
Konenhagen, waar de Ko
ninklijke) Standaard bleef wap
peren In den zomer van 1943
werd'hij echter gemterneerd op
het kasteel Sorgenfn. De Koning,
Evenals alle Europeesche lan
den, welke overzeesche gewesten
bezitten heeft ook Frankrijk in
zijn imperium, in de nieuwe
Fransche grondwet de Fransche
Unie genaamd, met eindelooze
moeilijkheden te kampen. De zelf
standigheids- of onafhankelijlc-
heidsdrang, welke door de vroege
re koloniale gebieden in Azië en
Afrika woelt, stelt Parijs voor
zware problemen, welke door de
verwarde binnenlandsch-politicke
verhoudingen van het oogenblik
biina onoplosbaar zijn geworden.
In Indo-China staat Frankrijk
voor dezelfde vraagstukken, als
wii zelf in Indonesië, met dit ver
gif echter, dat, terwijl Neder
land op de allereerste plaats be
sprekingen voert, Frankrijk
Eenige marechaussees troffen
eer gisternacht aan de grens te Gla-
nerbrug bij Enschedé eenige man
nen aan, die het bij het zien van
de agenten op een loopen zetter
Nadat deze eenige waarschuwings
schoten in de lucht hadden gei0ot,
vuurde een van hen een schot af m
de richting van de vluchtelingen.
Een van hen, een zekere J. u. uit
reiden werd daardoor ernstig èe-
troffen' en naar het ziekenhuis te
lnfcefTonvergebi-ach waar^nj
smokkelaars bij Gculle
groote partij koffie van de gi
per auto verder het binnenland i
smokkelen. Zij werden betrapt,
waarop de chauffeur van den smox-
kelwagen met vol gas door 'net
door de politie gegeven stopsein
heenreed. De auto werd echter
door enkele welgerichte vuurstoo-
van een stengun tot stoppen
gedwongen. De auto bleek een groo
te Partd koffie, ongeveer 200 kilo
te bevatten Kort daarna arriveer
de e®n tweede stel smokkelaars,
blijkbaar om nog meor koffie t
laden. Een der inzittenden, gesom
meerd om uit zijn auto te komen
en zich aan de politie te legitinie»-
ren, trachtte zich hieraan te oat-
trekkfn door de vlucht te nemen.
Majorie Deans bewerkt in
overleg met den beroem en
schrijver G. BShaw eenige
van diens spelen voor de film.
Uiteraard was zij bij het eer
ste bezoek wat huiverig en
vreesde ze Shaw's befaamde
scherpe tong. Maar de schrij
ver was buitengewoon galant
en deed niet één enkele zure
opmerking ten koste van de
jongedame. Achteraf bleek,
dat hij al z'n hatelijkheden
had opgc pyarcL
kreeg -lauden dag
pgr toegestuurd!
Nadat de politie waarschuwings
schoten had gelost trof een derde
schot den vluchteling. In zorgwek-
kenden toestand werd de getrof
fene, zekere W. b. uit Geulle,
naar het ziekenhuis Calvarienberg
te Maastij1 vervoerd. Later vond
de politie ter plaatse een partij
van enkele honderden kilo's koffie,
die bestemd waren om te worden
opgeladen.
BP douane te Glanerbrug b,j
Enschedé is ^"o^glk'onfen.'da't
van Duitsche voertuiêerl
derland. n
Het onderzoek is nog
gang. Inmiddels zijn verscheidene
personen gearresteerd.
He conferentie te Moskou zal
waarschijnlijk 22 of 23 April a.s.
eindigen' aldus meldt het A.F.P.
Een volgende zitting zal, naar
men aanneemt, in .Tun a.s.
plaats vinden. Waarschijnlijk zaI
Woensdagavond, 23 April, een
snee iale trein met de Fransche
delegatie uit Moskou vertrekken.
meer accent op de militaire
krachtsontplooiing legt en een
vaak zeer bloedigen strijd levert.
Op Madagascar is de situatie
nauwelijks minder ingewikkeld;
en toch zien de Franschen zelf
met bijna nog meer bezorgdheid
naar Noord-Afrika, naar Algiers
en Marokko, waar, sterker nog
dan in het Verre Oosten of ten
Zuid-Oosten van Afrika, de wer
kelijke positie van Frankrijk op
het spel staat.
Terwijl naar de andere deelen
van de Fransche Unie hooge mi
litairen, generaals en admiraals,
zijn gezonden, vertoeft op het
oogenblik de staatspresident Vin
cent Auriol zelf in Noord-Afrika,
en men meent, dat hij zijn reis
zelfs tot Dakar zal uitstrekken.
Het gaat in die gebieden voor
Frankrijk om zijn of niet-zijn als
groote mogendheid; een machts
crisis derhalve, welke Frankrijk
nog dieper verdeelt, dan het te
voren reeds was.
Binnenkort moet de Fransche
Nationale Vergadering een nieuw
statuut voor Algiers behande.en,
en de minister van binnenlandsche
zaken Depreux verblijft reeds
daar om ter plaatse vast te stel
len, of het ontworpen plan uit
voerbaar is. De Algiersche partij
onder leiding v&h den extremist
Messali heeft een strijd op leven
en dood aangekondigd; zij eischt
een volkomen onafhankelijk Al
giers, dat door de Franschen
moet' worden ontruimd; en ver
klaart zich solidair met de Viet-
nameezen, van welker w totale
overwinning zij overtuigd is. Ook
de Kabylen zijn weer zeer roerig
geworden. Hoe ernstig de Fran
sche regeering den toestand be
oordeelt, blijkt wel uit het feit,
dat de in Mei opkomende lichting
haar diensttijd in Algiers zal
doormaken.
In Marokko klinkt de toon der
aspiraties schijnbaar ietwat mil
der. De sultan van dit land heeft
tegenover de pers verklaard, dat
Marokko een Arabisch land is,
dat den band, welke het met zijn
stamverwanten verbindt, door en
gere betrekkingen met de Ara
bische liga, die een rol van we-
reldbeteekenis begint te spelen,
nauwer wenscht aan te halen.
De sultan beloofde het onderwijs
te verbeteren en zijn volk de de
mocratische vrijheden te waar-
b°5mn'meest verontrustende voor
m?Fransche volk is wel, dat het
ter dege beseft, dat in al deze ge
beurden in zön overzeesche
Een functionaris van de Fran
sche ambassade te Washington,
heeft nog verklaard, dat de
„Grand Camp" zestien kisten met
ammunitie voor lichte wapenen
aan boord had, welke 'kisten be
stemd waren voor lossing in Ve
nezuela Deze lading werd niet als
gevaarlijk beschouwd, anders zou
de kapitein een roode vlag heb
ben doen voeren. De bemanning
heeft klaarblijkelijk in de haven
van Venezuela vergeten de zestien
kisten te lossen, zoodat deze la
ding abusievelijk meegenomen
werd naar TexasTCity.
gewesten de tragische machts
strijd tusschen Amerikanisme (of,
zooals men tegenwoordig zegt:
Usatisme) en communisme een
hoofdrol speelt. In de verklarin
gen van den sultan van Marokko,
evenals in zoovele uitlatingen van
overzeesche bevrijdingsleiders,
proeft men de typisch Amerikaan-
sche terminologie. En het beroep
op de Arabische liga, welke eens
een machtig instrument van En
geland, was, dat echter nu geheel
door de Vereenigde Staten is over
genomen en geadopteerd, wijst on
getwijfeld in de richting van ster
ke Amerikaansche sympathieën
met de vrijheidsbewegingen in
Noord-Afrika. Gelijk trouwens
overal elders.
Moet men daarom de hier en
daar gehoorde Fransche beschul
diging, dat Washington Frankrijk
langs den omvang van diens kolo
niën doelbewust wil dwingen een
meer rechtschen koers te volgen,
aanvaarden, zooals zij wordt uit
gesproken Wij zouden deze con
clusie niet gaarne zóó onderschrij
ven. Wel echter schijnt in de V.S.
een zekere bezorgdheid te be
staan, dat Noord-Afrika te zeer
onder den invloed van communis
tische agitators zoowel uit Rus
land als uit Frankrijk zou komen
te staan. En Algiers en Marokko
liggen nu eenmaal, met Gibraltar,
op de nieuwe levenslijn van de
V S naar het Nabije Oosten. Als
daar een bolwerk tegen de com
munistische expansie moet wor
den opgeworpen, dan kan met
worden toegelaten, dat Noord-
Afrika in de communistische in
vloedssfeer zou komen te liggen.
Een dergelijke bedreiging zou te
gevaarlijk zijn.
En dan schijnt ook de sprong
naar Frankrijks binnenlandsche
politiek niet al te groot te zijn.
De Gaulle zou voor Frankrijk
niet alleen dollarcredieten be-
teekenen, maar evenzeer een ten
minste gedeeltelijke handhaving
van de Fransche Unie in Noord-
Afrika. Maar dan moeten de
Fransche communisten onschade
lijk worden gemaakt. Het schijnt,
dat dezen er aan denken zich zelf,
voor ze daartoe worden gedwon
gen, uit de regeering terug te
trekken, en daarom zal de 27ste
April, de dag waarop de Natio
nale Vergadering weer bijeen
komt, voor Frankrijk een gewich
tige dag zijn. De Gaulle heeft den
wind in de zeilen, ook al blaast
deze van over den Oceaan.
U. P. meldt uit Vaticaanstad:
Uit bevoegde bron wordt verno
men, dat 't nieuws van dr. Tiso's
terechtstelling met diep leedwezen
op het Vaticaan is ontvangen,
maar dat de Heilige Stoel geen
actie te zijnen behoeve onderno
men heeft, omdat Tiso tijdens den
oorlog een politieke functie heeft
bekleed.
De Kerk instrueert haar pries
ters, aldus deze bron, geen poli
tieke functies op zich te nemen.
Als de politiek zelf echter de
Kerk raakt, zal de Kerk ook po
litiek reageeren. Maar dat is iets
anders dan het aanvaarden van
een politieke functie, zooals Tiso
in Slowakije gedaan heelt.
De „Osservatore Romano schrijft
in verband met het vonnis tegen
dr. Tiso, dat men verwachtte,
dat den veroordeelde gratie
zou worden verleent, vermits
bevoegde kringen dit verzekerd
hadden. Dit wil geenszins zeggen,
dat men de houding van Tiso zou
willen rechtvaardigen.
Tenslotte tot pastoor te Hans-
weert den Weleerw. Heer H. P.
J. Figelet, die kapelaan was te
Delft (H. Hippolytus).
In het station te Fiume (Italië)
is Zaterdagavond een spoorwagon,
die met 18 a 20 ton explosieven ge
laden was, in de lucht gevlogen,
waarbij 40 personen gedood en
meer dan 200 gewond werden, al
dus meldt het Fransche persbureau
A.F.P.
Na de ramp van Texas-city. De auto's behoorden aan employé s
van de ontplofte fabriek van de Monsanto chemical corp.
De geldigheidsduur van de voor
100 gram zuidvruchten aangewe
zen bonnen 67-E reserve, 67-L re
serve en 68-T reserve, die op 19
April afloopt, is verlengd tot en
met 3 Mei.
H. M. de Koningin heeft Zater
dag haar intrek genomen in het
Koninklijke Paleis Het Loo.
De vier ministers van buiten-
landsche zaken te Moskou verga
derden Zaterdagmiddag onder
voorzitterschap van Molotof, tei
voortzetting van de bestudeering
van het voorgestelde vredesverdrag
met Oostenrijk.
Bij de bespreking van de kwestie
der schadevergoedingen onthulde
Bevin den achtergrond van het te
Potsdam genomen besluit om geen
schadevergoedingen van Oosten-
te vergen. Hij zeide, dat de sovjet-
Russische vertegenwoordigers te
Potsdam een voorstel hadden in
gediend, volgens hetwelk Oosten
rijk een bedrag ad 250.000.000 dol
lar zou moeten betalen over een
periode van zes jaren, van 1945 af,
te nemen uit de loopende produc
tie, en ten bate van de sovjet-unie,
Groot-Brittannië, Amerika en
Joego-Slavië. Dit voorstel werd
achtereenvolgens behandeld door
de economische commissie te Pots
dam. die het er niet over eens kon
worden, daarna door de ministers
van buitenlandsche zaken en ver-
In het kader van den natio- j
nalen herdenkingsavond op 3
Mei a.s. zal H. M. de Koningin
zich te 18.45 uur over beide
radiozenders met 'n toespraak 5
tot het Nederlandsche volk
richten.
volgens door de staatshoofden.
Deze laatsten bleken bereid over
een te komen, dat van Oostenrijk
geen schadevergoedingen ge
vergd zouden worden.
De conferentie nam er toen
nota van, dat de sovjet-unie er
mede instemde, dat van Oosten
rijk geen schadevergoedingen
gevraagd zouden worden. Het
sovjet-russisch voorstel was aldus
verworpen. Van de overeenkomst
werd bevestiging gedaan in het
protocol van Potsdam.
Molotof verklaarde, dat te Pots
dam alleen door de drie daar ver
tegenwoordigde mogendheden van
schadevergoedingen was afgezien.
Zij hadden geen bevoegdheid af te
zien van eischen ten behoeve van
andere geallieerden.
Tijdens de bijeenkomst van Zon
dag van de 4 ministers werd op
acht punten eenstemmigheid be
reikt, namelijk: 1) de preambule,
2) naturalisatie en vestiging van
Duitsche onderdanen in Oosten
rijk, 3) de uitlevering van oorlogs
misdadigers, 4) het weren van
voormalige nazi's e.d. uit het
Oostenrijksche leger, 5 beperking
van grensversterkingen, 6) een or
ganisatie voor het regelen 'van ge
schillen, voortspruitend uit de
restitutie van eigendommen der
V.N. in Oostenrijk, 7) faciliteiten
voor de Oostenrijksche spoorwegen
voor een deel van Duitschland en
8) een lichaam voor de ratificatie
van het Oostenrijksche verdrag.
y Kruis vertrekt op 2b
April naar Batavia; hij zal onsre-
(Jverlevenden van rie 1 exas-cuy -ramp worden u-oor ue veer een maand in Indonesië buj-
De rookpluim na de ontploffing op Helgoland, van een vlieg
machine uit gezien.
plaatsen, waar de explosie gehoord
werd, liggen voornamelijk bezui
den een lijn over het Noorden van
Overijssel naar Zaandam en om
geving. Het geluid werd waar
schijnlijk nog gehoord in Terneu-
zen en in Zuid-Limburg. De rook
kolom werd op vele plaatsen in
Groningen. Friesland en Noord-
Holland gezien, o.a. in Muiderberg,
IJmuiden, Schoorl, Soestdijk en
Blaricum.
Een correspondent van het U. P.
heeft gisteren een bezoek gebracht
aan Helgoland. Hij naderde het
eiland bij goed zicht, doch kon op
eenigen afstand niets waarnemen,
dat duidde op de ernorme vernie
ling van Vrijdag j.l. De omtrekken
van het eiland vertoonen practisch
geen wijziging, met uitzondering
van de Zuidelijke punt tegenover
de duikbootloodsen, waar, tenge
volge van het tunnelsysteem, de
ontploffing formeele aardverschui
vingen teweeg heeft gebracht.
Bij het binnenvaren van de ha
ven bleek, dat de eens zoo trot-
sche en soliede duikbootloodsen
geheel van den aardbodem waren
weggevaagd.
Het landen en aan wal gaan
werd door de aangerichte verwoes
tingen zeer bemoeilijkt. Stukken
roode rots, rails en kanonloopen
lagen overal verspreid. Het gezel
schap van 80 geallieerde en Duit
sche journalisten werd gewaar
schuwd de nog overgebleven tun
nels wc°ns gevaar van incinr-
Het gezeischap~besteeg een hoog
te van twee honderd voet. waar
vroeger het oude dorp heeft ge
legen. Van de hotels, café's en
woonhuizen waren nog slechts ge
raamten over. De voormalige con
troletoren, die midden op het
eiland staat en waarvan men ver
wacht had, dat hij geheel vernie
tigd zou zijn, bleek volkomen on
gedeerd.
Hiervanaf hadden de correspon
denten een uitstekend overzicht
van de ruïne, die uit de eens zoo
machtige zeevesting is geworden.
Naar verluidt, zijn zij in den nacht
op het eiland geland, op zoek naar
verborgen schatten, die door de
explosie aan het daglicht gekomen
kunnen zijn. De koninklijke marine
heeft patrouillevaartuigen uitge
zonden om de Duitsche visschers-
schepen, die langs de kust van het
eiland varen, te verdrijven en zoo
noodig waarschuwingsschoten te
lossen.
Volgens waarnemers uit de lucht
zijn de twee kolossale verdedi
gingsbatterijen aan de Noord- en
Zuidpunt van het eiland volkomen
verdwenen en de onderzeeboot-
dokken vernietigd.
Volgens een radiobericht van een
waarnemingsschip, dat op ruim 1%
K.M. afstand van de Zuidpunt van
het eiland ligt, bevindt zich een
groote krater op de plek, waar
anders de ingang naar het tunnel
complex in de rotsen was. Er
schijnt een aardverschuiving in de
roode zandsteenklippen ten Noor
den van het laaggelegen visschers-
dorp plaats te hebben gehad.
De meeste waarnemers bencn-
ten, dat de huizen in het hoogland
niet tegen den grond liggen en dat
in het dorp sommige huizen zens
het dak niet hebben verloren. De
vuurtoren staat ook nog overeind.
Branden werden niet waargeno
men.
Luitenant Bernard Cahill is
Zaterdag als eerste officieele waar
nemer op Helgoland aan land ge
gaan. Hij deelde mede, dat alle
groote kanonnen, op een enkele
uitzondering na. verdwenen waren.
Over het geheele eiland vindt
men groote kraters en beton-resten
van de opgeblazen onderzeeboot
onderkomens. Er werden geen
doode vogels gevonden. Duizenden
VOgelS keeren thans op het eiland
teriyt
K.iN.xv..i. ueeit ten aanzien
a explosie op Helgoland nog
het volgende mede:
Er kwamen reeds 151 berichten
binnen, waarvan 97 negatief. De
De Hoogeerw. Paters S. van
Nuenen, provinciaal en dr. S.
Makaay, discretus romanus, zijn
naar Rome vertrokken om het
generaal kapittel bij te wonen,
dat aldaar op 24 April a.s. zal
beginnen.
De Portugeesche minister van
oorlog, lt-kol. Santos Costa, heeft
medegedeeld, dat in midden-Por
tugal een complot is ontdekt ter
voorbereiding van een revolutie
door eenige garnizoenen van het
Portugeesche leger.
Deze poging mislukte en „men
kon slechts twee officieren en twee
andere militairen, die zich aan
misdadig gedrag schuldig gemaakt
hebben, opsporen".
Tenslotte wordt nog medegedeeld,
dat op 10 April ongeveer 20 leger
vliegtuigen moedwillig beschadigd
werden en de twee saboteurs nog
voortvluchtig zijn.
De staking van havenarbeiders
te Lissabon is mislukt en de ar
beiders zijn weer naar hun werk
teruggekeerd. Er werden talrijke
arrestaties verricht en een aantal
stakers verbannen. Ook enkele
bekende leiders der oppositie o.w.
studenten, die tot de „democrati
sche eenheidsbeweging" behoorden
en officieel als „door Moskou ge-
inspireerden" worden betiteld, zijn
gearresteerd.
H. M.'s hulpvliegkampschip „Ka-
rel Doorman" is Zondagochtend
na het vlagvertoonbezoek, dat in
de afgeloopen week aan Engeland
gebracht is, in het vaderland terug
gekeerd. Omstreeks 11 uur werd ge
meerd in de Merwehaven te
Rotterdam, waarna tegen 12 uur
de ontscheping aanving.
Zaterdagmiddag is te Bloemen-
daal een militaire vrachtauto bij
het nemen van een bocht omge
slagen. Hierbij werden zeven mi
litairen ernstig gewond.
De auto was op weg van de
stormschool in Bloemendaal naar
de Koudenhomkazerne in Haar
lem. Om ongeveer 12 uur wilde
de chauffeur met vrij groote snel
heid de bocht Bloemendaalsche-
wegdr. Bakkerstraat nemen,
waarbij de wagen overhelde en te
gen de straat sloeg. De tien mili
tairen, die in den laadbak zaten,
werden op het wegdek geslingérd;
zeven hunner werden ernstig ge
wond naar een Haarlemsch zie
kenhuis overgebracht, de overige
drie liepen jaLKhts vptwi»-
V/p.
Naar ooggetuigen verklaarden,
heeft de chauffeur de bocht te
scherp genomen. Een gelukkige
omstandigheid was, dat hoewel ce
benzineleiding werd stukgeslagen
en de brandbare vloeistof over de
straat gulpte, de wagen niet in
brand vloog. Voor geen der zeven
militairen bestaat direct levens
gevaar.
De Indonesische minister van
economische zaken, A. K. Gani,
heeft Zaterdag order gegeven, dat
de belangrijke textielfabriek in
Pasoeroean op Oost-Java aan de
Engelsch-Nederlandsche Nebritex
Maatschappij moet worden terug
gegeven.
De Engelsche en Nederlandsche
vertegenwoordigers van de Nebri
tex zijn re^dc de fabrieken
V Cl
De maatschappij is het gezai«»«
lijk eieendom van de Calico Prin
ters Ass. Ltd, in Liverpool en de
Nederlandsche Borsumij (Borneo-
Sumatra Handelmaatschappij), al
dus meldt A P.
olgd)
I
