Nieuws uit Stad en Omtrek
Beschermde St. Liduina
tegen brand?
Wat kost een stukje glas?
R
OOVENAAR
hermes DVS—ado
LAATSTE BERICHTEN
Felle critiek van bollenkwekers
ADIO
ff„Sh,'v.D:ï.Dar^ï«'ï"«|
S?»IwS£ **a 'ich onbe"
Exportkans en
surplus
KAPITEIN DUMPELADORIS
programma
De
speurende
WOENSDAG 7 MEI 1947
PAGINA 3
EEN HISTORISCHE
GETUIGENIS
Feiten loochenen de legende
r&Zirt, «2 b.. A_H D„-
OFFICIëLE KENNIS-
GEVING
„KATHOLIEK VOLK"
Voorlichtend en ontspan
nend weekblad
MANDOLINATA
DISTRIBUTIENIEUWS
BIBLIOTHEEK
ST. LIDWINA
De R.K. Openbare leeszaal en
bibliotheek St. Lidvyina leende in
April van dit jaar 3686 boeken
uit tegen 3751 in April 1946. I>2
kinderboeken stegen nog steeds in
de belangstelling: 747 tegen 456,
maar het aantal romans liep sterk
terug 2333 tegen 2677.. De interesse
voor de studie bleef ongeveer ge
lijk: 606 tegen 618.
JUBILEUM
CIRCUS SALTARINO
DE SPAARBANK ANNO
1820 SCHIEDAM
DUIVENSPORT
PLANNEN-TENTOON
STELLING IN LONDEN
HANDEL IN TEELT-
VERGUNNINGEN
VLAARDINGEN
TWEE KINDEREN DOOR
LANDMIJN GEDOOD
32. Met groote oogen
WONINGEN AAN DE
LOPENDE BAND
Gefabriceerd door
Bruynzeel in Zaandam
VERKOOP VAN AMERIK.
SCHEPEN
Bijna 1200 werden van de
hand gedaan
PLASTIC-PROEFFABRIEK
TE KROMMENIE
door Emart Kinsburn
1
o, ja.,,, (nikte José
MINISTER BEEL IN
BATAVIA
Groot vertoon op
Kemajoran
VERMOGENSAANWAS-
BELASTING
ONDANKS"BOYCOT
Hande] met Australië
OVERDRACHT VAN
SCHEPEN
ZWARE ZILVERDIEFSTAL
PALMOLIE NAAR
NEDERLAND
Het is in Schiedam een be
kende opvatting, dat St. Lidui
na na de grote brand van 1428
voorzegd zou hebben, dat een
brand in haar stad nooit meer
dan één huis zou aantasten. De
heer C. C. H. Svvinkels Sr., die
zich altijd zeer heeft geïnteres
seerd voor de geschiedenis van
zijn vaderstad, heeft deze legen
de onderzocht. De uitkomst is
anders, dan velen verwachten
zullen. Zijn geschiedkundig ver
haal leek ons voor degenen, die
Schiedam liefhebben van zo
groot belang, dat wij het
voerig opnemen.
Merkwaardig is het ëT°^ SCjj.
tal flinke branden,.JU°dm ln
deleeuwse steden teis Schledam
zijn geschiedenis va Herin„
tot 1600 maakt dr. Klaas «ennga
OD dit feit attent. Toen rept hij
zelf met geen woord over de
brand van 1428, waarover de ge
schiedschrijvers van St. Lidtuna
zo uitvoerig verhalen. Deze ver
melden ter staving van hun bewe-
ring de datum 18 July. Het blijkt
jiieruit, dat de met-katholieke He
ringa bet leven van St. Liduina
niet heeft gelezen. Dit is niets bij
zonders, want zelfs bij katholie
ken bestaat een zekere afkeer
van een heilige leven. Roman
gaan er bij het publiek wel in;
geschiedkundige boeken worden
minder verteerbaar geacht, een
hagiografie (schets van een hei
ige) schijnt voor sommigen ver
boden waar. Toen zij kinderen
waren hielden de afkeringen wel
van sprookjes, maar als grote
kinderen zijn we dat niet allen
begrijpen we niet, dat het
leven van een heilige eer waar
geworden sprookje is. Het is
daarom niet zo vreemd, dat de
vroegere archivaris van Schiedam
niets wist van de H. Liduina.
Het is nu ook duidelijk, waarom
hij het archief van het St. Ursula-
kiooster niet raadpleegde voor
zijn geschiedschrijving. Dat kloos
ter was onder de getroffen ge
bouwen bij de brand in 1428 even
als de Grote Kerk en vele huizon.
De brieven van waarde, de char
ters konden door de zusters wor
den' gered. Drie van deze oude,
waardevolle brieven zijn voor ons
van belang. De eerste is van 11
Februari 1429.
Swederus, bisschop van Trajec-
tum staat de zusters der 3e orde
van St. Franciscus in Schiedam
toe tot betere doeleinden de grond
en wat er aan materie van haar
huis en kapel over is na de brand
te verkopen en haar klooster te
verleggen naar de parochie van
Kethel in de stad Schiedam,
Dit is het eerste bewijs, dat in
1428 of uiterlijk begin 1429 in
Schiedam een brand woedde.
Van 20 Februari 1429 is de
tweede brief, eveneens van bis
schop Swederus uit Utrecht.
Daarin verleent hij de zusters al
gemene machtiging om al haar
goederen te verkopen en van de
hand te doen voor betere doelein
den. In April 1429 staan schout,
burgemeester, schepen en raad
der stad Schiedam de zusters, die
voor de brand binnen hun stad
een convent bewoonden achter
het korkhof, toe, dat convent en
haar nu verbrande hofsteden te
verkopen en een ander convent
binnen de vrijheid te vestigen.
Men veronderstelt, dat Schie
dam na de brand van 1428 niet bij
machte was de kerk, waarvan de
Zuidzijde veel geleden had, in zijn
vorige staat te herstellen, de stad
was niet rijk. Daarom werden de
muren in rode steen opgetrokken
aan de kant van het oude kerk
hof en werden lichtere steunberen
aangebracht.
Het was de brand van 1428, die
de legende over St. Liduina bij
het nageslacht iiï omloop bracht.
Geen der oudere geschiedschrij
vers vermeldt haar, maar een der
jongste, pater H. Meuffels C.M.,
schrijft ais voetnoot: „Een oude
volksoverlevering, door zeer eigen
aardige feiten bevestigd, wilde,
dat een brand in de stad van de
H. Liduina nooit meer dan een
huis zou aantasten".
Deze legende zal Schiedam moe
ten verliezen. Het blijkt, dat ook
deze schrijver een, overigens zeer
bekende bron, ongebruikt heeft
ffein'1494 werd in Schiedam een
BURGERLIJKE stand
GEBOREN: Pieterneüa d. van
A. Pijl en C. M. Troost, Huys^
mansstr. 81, Johannes O.
M. Schaap en G Vis, Dr. N
straat 1, Johannes P. z v.an J
C. Droge en E. Remeijsen, Dr. 1NU"
letstraat 1, Johannes A. A. z. van
K. Broxks en C. v. Dijke, Korte
Achterweg 8, Anthonia A. d. van
C. a. Veringmeier en A. Heten,
Oosetrstr. 89. Cornelis A. z. van
Tnii A5? Dijl en G. G. Graafland,
van A Th' s31' Martinus A. J. z.
Abraham
Gerven, Boerhavelaan 1,
OVERLEDEN: E. v. d. Ent, 59
iaar vr. van L- de Vries, Nassau-
laan 75 M. Verschoor. 76 jaar we-
J v. d. Most, B. K.-
F A C. Lechner, 84 jaar,
meijer, 61 jaar Dr. Noletstr. 1.
Drankwet
B. en W. van Schiedam bren
gen ter openbare kennis, dat bij
hen is ingekomen een verzoek
van L. J. C. van Dijk, alhier, om
een verlof A voor de verkoop van
zwak-alcoholische drank in het.
klein in de consumptielocaliteit,
staande op het sportterrein van
de S. V. V. „Martinit" aan de
Laan van Spieringshoek, alhier: en
herinneren er aan, dat binnen 2
weken na deze bekendmaking te
gen he tverlenen van het verlof bij
hun College schriftelijk bezwaren
kunnen worden ingebracht.
enquête gehouden op het stuk van
verponding, m.a.w. een onderzoek
van overheidswege naar iemands
bezit, dat in ponden (geldswaar
de) kon worden uitgedrukt. In het
kort komt dit document hierop
neer: In Schiedam waren 574
„haertsteden", die bijdroegen in
alle lasten. In 1494 verbrandden
hiervan 109 haertsteden" en bo
vendien nog 29 „geesteheke huy-
sen". Van de 465 overgebleven
„haertsteden konder er door
quade neringen en „quade for-
tuyne" niet meer dan 300 bijdra
gen in de lasten van de stad.
in 1910 kende dr. K. Heringa
blijkbaar de geschiedenis van deze
ramp met, want hij uitte slechts
een vermoeden, toen hij schreef
°Ye ket gebruik van rieten erf-
afscheidmgen, dat in 1509 ver
bonden werd. Bovendien zegt hij
net ontstaan van de naam „Ver
brande erven" toe aan een ge
beurtenis, die omstreeks de vijf
tiende eeuw moet hebben plaats
gehad, aangezien de naam „ver
brande erven" eerst in de zestien
de eeuw door hem werd aange
troffen.
Omdat zowel Heringa als Meuf
fels niet precies wisten, wat zich
had voorgedaan, schreef Meuffels
over het volksverhaal zonder af
wijzend commentaar te leven.
Veel Schiedammers beschouwen
dit verhaal niet als een verdicht
sel of legende. Zij mogen beden
ken, dat er in 1604 nog een brand
geweest is, die de legende even
eens logenstraft.
Het inroepen van St. Liduina's
voorspraak bij een ernstige brand
is natuurlijk altijd goed. De legen
de, waarvan het ontstaan onbe
kend is, bewijst dat de Schiedam
mers St. Liduina altijd als hun pa
trones beschouwden en dat nu
nog doen.
Het St. Liduina-comité heeft
ervoor gezorgd, dat haar kapel de
gehele dag geopend is. Als we
allemaal zo bij het voorbijgaan
deze kapel even binnenstappen,
zal dit de H. Liduina aangenamer
zijn dan het geloof in de brand-
legende.
C. C. H. SWINKELS Sr.
Door de paters Capucijnen uit
's Hertogenbosch wordt op het
ogenblik in Schiedam een ac'tie
gévoerd voor het weekblad „Ka
tholiek Volk". Dit blad, een
voortzetting van het vroegere
missie-blad tier paters Capucijnen
„Christus Koning", wil voorzien
in de behoefte aan een typisch
volks-weekblad. De meeste katho
lieke weekbladen veronderstellen
een grote mate van vorming. Brede
lagen van het katholieke volk
missen die intellectuele ontwikke
ling en zijn dus zonder een op
voedkundig, richtinggevend, voor
lichtend en ontspannend katholiek
orgaan. „Katholiek Volk" richt
zich niet op de eerste plaats naar
het godsdienstige. Het wil alge
meen vormend zijn en laat geen
terrein onbesproken. In eenvoudige
taal wil het de katholieke volks
klasse datgene brengen, wat tot
het terrein van een goed weekblad
behoort, d.w.z. politieke beschou
wingen over binnen- en buiten
landse aangelegenheden, gedichten
en plaatwerken met uitleg, zodat
de culturele waarden en schatten
ook voor het volk toegankelijk
worden en daardoor opvoeding tot
veelzijdig belangstellende katho
lieken wordt bereikt. De ondertitel
van het blad geeft duidelijk het
doel weer: „algemene vorming
van het katholieke volk".
De K.A.B., afd. Schiedam, het
belang van dit blad voor zijn
leden inziend, heeft alle medewer
king toegezegd aan de verbreiding
De prijs van het weekblad is be
trekkelijk laag. Er wordt gewerkt
aan een uitbreiding van het aan
tal pagina's en een verlaging van
de abonnementsprijs. Beide hangen
af van de poging tot oplaag-ver
meerdering.
Gisteren gaf het mandoline-ge
zelschap „ONI" in 'de R.K. Volks
bond een geslaagde uitvoering.
Onder leiding van de heer Hakkert
werden vlot enkele programma
nummers gespeeld. De Chr. Gym
nastiekvereniging DOK, het Schie
dams Toneel en het piano-duo mej.
B. Zagwijn en J. G. Hakkert ver
leenden hun medewerking. Leen
de Bruyn zorgde voor de confé
rence. De zaal was goed bezet. Na
afloop was er gezellig samenzijn
op de muziek van de Rhythme
Four.
Uitreiking bonkaarten
De distributiedienst Schiedam
maakt bekend, dat de uitreiking
van bonkaarten KA t.m. KE 707,
tabakskaarten QA 707, versnape-
ringenkaarten QB 707 en tabaks/
versnaperingenkaarten QC 707
plaats vindt volgens onderstaand
schema: Maandag 12 Mei A t.m.
Be, Dinsdag Bi t.m. Brij, Woensdag
Bu t.m. D, Vrijdag E t.m. F, Za
terdag G t.m. Ha, Maandag 19 Mei
He t.m. He, Dinsdag Hi t.m. Huk,
Woensdag Hul t.m. Kerr, Donder
dag Kers t.m. Koo, Vrijdag Kop
t.m. L., Zaterdag Ma t.m. Mos;
Dinsdag 27 Mei Mot t.m. Nis,
Woensdag Nit t.m. Pa, Donder
dag Pe t.m. Ron, Vrijdag Roo t.m.
Si, Zaterdag Sj. t.m. Stee; Maan
dag 2 Juni Stef t.m. T„ Dinsdag U
t.m. Vqr., Woensdag Ves t.m. Wa,
Donderdag We t.m. Z
De tweede distributiestamkaar
ten en levensmiddelenkaarten
dienen te worden medegebracht.
Losse inwisselbonnen worden
nie taangenomen.
Het bureau Broersvest 111 is
geopend van 9—12.30 uur en van
2—5 uur. Zaterdags van 912.30
uur.
Op 1 Mei j.l. herdacht de heer
A. H. M. Walbeek de dag, dat hij
25 jaar geleden bij de N. V. Car-
tonnagefabriek „Nefaver", Boter-
straat 40, alhier, in dienst trad.
Tijdens een gezellig samenzijn
op Zaterdag 3 Mei d. a. v. werden
m uamens de directie de gebrui
kelijke cadeaux overhandigd. Ook
De vele waarderende woorden
tot de jubilaris gericht, zullen er
toe hebben bijgedragen, dat deze
blijven.00' hem onvereetellJk zal
De wedstrijd Hermes-DVSADO
die vanavond aan de Damlaan zou
gespeeld woeden is uitgestolri to*
Woensdag 21 Mei. Ultgesteld tot
Sinds Zaterdag is op het terrein
aan de Rotterdamse Dijk een cir
cus opgesteld. Het is niet groot van
buiten; binnen zal men geen
leeuwen, tijgers of olifanten zien.
Wel herleeft de sfeer van het oude
paardenspel in en rond de kleine
piste, waar het ruikt naar zaagsel
en paarden. Het geheel is even
bescheiden als het intiem is. Het
programma opent met een Voltige
a la Richard door Miss Wilma op
de Berber-schimmel Mariska. Dit
brengt reeds aanstonds de goede
sfeer en de vaart in het program
ma. Veel plaats is er ingeruimd
aan die kracht-, evenwichts- en
behendigheidsnummers, die sinds
jaren de variété-nummers van de
theaters uitmaken, maar waarvan
het circus toch de primeur had.
Een der adembenemendste is on
getwijfeld Marino, de man die van
4 tafels achterover naar beneden
duikt. De heer H. v. d. Zijden laat
enkele mooie staaltjes van dres
suur zien, o.a. in het hogeschool
rijden op de Gelderse stamboek
merrie Veera. De clowns zijn ook
van de partij; alles tezamen is het
geen schokkend, maar wel een
aardig programma, dat in goed
tempo wordt afgewerkt.
In de maand April 1947 werd
ingelegd 242.946.24 (April '46
236.610.21) en terugbetaald
282.006.87 281.224.03),
Het totaal tegoed bedroeg
11.233.263.07 11.403.274,97) op
26385 (24167) rekeningen.
Zondag hield kringconcours
Schiedam een wedvlucht van uit
Gembloux over 151 K.M. De uit
slag was als volgt: 1 O. W. P. Sloot
en Co., 2 C. Rigters, 3 A. Broeders,
4 C. v. d. Graaf, 5 H. v. Put, 6
gebr. Verheugen, 7, 10, 13 J. Koog-
je, 8 G. Barzily, 11 J. Wenteler,
12 en dipl. J. Doejaaren, 14, 15 A.
J. Rigters.
Los 8.30 uur. Eerste duif 10.57.11
laatste duif 11.22.58.
Plannen van de wijze, waarop
Rotterdam en Warschau uit het
puin en de as van de oorlogsver
woestingen zullen herrijzen, zullen
deze week te zien zijn op een
Plannen-tentoonstelling in Lon
den. welke gisteren door minister
Lewis Silkin. is geopend. Foto's,
plannen, modellen en kaarten zijn
door tal van landen, waaronder
Polen, Griekenland, Nederland,
België, Zweden en Zwitserland,
ingezonden.
Het transport van het Ford-vliegtuig voor de Delftse Technische
Hogeschool. r
Enige tijd geleden werden in de
verschillende vakbladen op het
gebied van het tuindersvak, kas
sen, warenhuizen etc., die in goede
staat waren, te koop aangeboden.
Zo'n enkel advertentietje heeft de
aandacht getrokken van het direc
toraat-generaal van de prijzen en
een onderzoek werd ingesteld. Het
bleek alras, dat in deze handel
prijsovertreding plaats vond en
bij nader en diepgaander onder
zoek werden verschillende zware
gevallen ontdekt.
Het bleek, dat in de jaren 1942-
1943, toen de Duitsers een tank
gracht bij 's Gravenzande gingen
graven en daarom tal van tuinders
hun boeltje moesten opbreken,
glashandelaars de kassen en wa
renhuizen daar hadden opgekocht
en nu trachtten deze wederom van
de hand te doen. Ook waren vele
tuinders in die eerste oorlogsjaren
toen reeds grote sommen voor
kassen werden betalad, er
toe overgegaan, deze te verkopen,
om met het daarvoor te ontvangen
BURGERLIJKE STAND.
GEBORENHUIegonda Vo.ria. d.
v. B. de Ruyter en H M West-
dijk; Johan, z, v. G de Kok cn H,
v. d_ Windt; Jannie. d v. J Slie-
drecfit en J. M. F li. el uil-man Mag.
cheltje, d ,v, L. Ketting en U. M,
Proost; Irene Selma, d. v, C Fille
en K. A Dausen; Laureaske Johan.
na, d v". C. v. Haften en N. Laft-
ber; Anita Adriana d. v. A. A. de
Lange en C G dé ia Bije- Gerar-
dus, z. v. j' v.'d. Jagt en C. Ver
boon; Geertje, d v. J v. d Jagt
en C. Verboon; Petrus" Wynand, z.
v, H H. M, v. d Velden en J. J
W. Foncke; Yvonne Beatrix, d. v,
L. Sluimer en M_ Weergang; Wil-
fried, z. v. A. Hofman en M. E.
Frings; Ana, d. v, J. v_ Geldam en
A_ HofmanRinus Martinus, z, v.
J. Me(jer en A, Eijkelenboom; Jo
hannes Petrus, z. v G. Verhoeff en
C. Westerdjjk. Peter, z. v. G Eike
lenboom en I.' v. d. Arend- Wilhel-
mina, d, v. L. J. v Djjk en (3. Hoek.
stra; Elizabeth, d v. P Berkhout
en J. H. v. Berkel; Leendert, z, v.
L. v. d. Lugt en H_ v Luyk; Johan.
nes Cornelis, z v'. C Fool en D.
Wijnhorst; Frans Jacobus, z v. J
L, Kloet en A, C. Verel; Margare-
tha Magdalena, d v W. v. Rijn en
P. M. v. Rijn; Anthonte, z. v W A.
Hoogwerf en G C. Bovenbe'rg; Jol
hannes Petrus 'Antonïus, z. v, W.
de Hoog en N. W Klem; Cornelis'
2. v. L Voorburg en M Bastei
meijer; Christina, d. v. P. Smith
en N. G. Frederik.
OVERLEDEN; Jacoba v. Eek, 68
j., echtg. v A ,v d Grift; A.
Blijenburg, 79 j.; fc. Boon, 74 j„
echtg. v_ J. Vermeulen; H, Brink,
man, 70 'j., echtg. v C_ Maat; M.
Rameijs, 74 j., echtg v. 'A. Redert*
J Poot 3 j.; A Mol, 76 j„
GETROUWDC. v d. Kooy en
J. J_ Starre; G, Heykoop en C. M.
Warmenhoven; A. Maat en A. H.
BoerdamC. Kuit en J Boog; D.
P. Ebbtnge en M. B Pèlle; H. G.
Colle en J, F. RoelseL,_ F. Heijdra
en A den Engelsman- 'A, Hammer
en C. Buitendijk; W. C Schouten
en C, C. v, Oudheusden; j Warmer
dam en A, v Noort.
geld, hypotheken en schulden af
te lossen.
Die materialen nu kwamen in
handen van handelaren, die er nu
een zoet winstje op wilden maken.
Voor gebruikt tuindersglas werd
zelfs tot prijzen van 30 voor een
z.g. éénruiter betaald (141 x 73).
Terstond na de oorlog kochten ook
tal van overheidsinstanties deze
eenruiters op, met het doel de ver
schillende regeringsgebouwen
raamdicht te maken. Ook door
deze instanties werden prijzen van
20 en meer betaald. Een en ander
heeft echter geleid tot de vorde
ring van 450.000 M2 glas door de
Commissie Noodvoorziening in het
najaar 1945, welk tuindersglas be
schikbaar werd gesteld aan de ge
teisterde gebieden. Daarvoor werd
een prijs vastgesteld van 3.60
Per M2, franco verbruiker. Daar
ook een grotere en strengere con
trole werd uitgeoefend daalden de
Prijzen aanmerkelijk, maar bleven
toch nog verre boven de toelaat
bare.
De handel, die zich ten koste
van alles nog wilde blijven verrij
ken, de goede handelaren dus niet
te na gesproken, ging zich toeleg
gen op in- en verkoop van tuin-
aersglas, waarbij gelijktijdig de
nodige, teeltvergunningen werden
verhandeld.
Dit is weer eqn kwestie, die is
voortgesproten uit de grote over
schotten van groenten van voor de
oorlog. Om de teelt in beperkte
banen te leiden, werden tot een
zekere te bebouwen oppervlakte
teeltvergunningen verstrekt.
Wanneer nu een tuinder, om de
een of andere oorzaak, een ge
deelte van zijn verkregen teelt
vergunning wilde afstaan aan een
ander, dan kon dit gratis worden
overgeschreven. Langzamerhand
ontstond een gewoonterecht, dat
voor deze vergunningen betaald
werd, hetgeen indertijd bij een
arrest van de Hoge Raad als een
soort vergoeding werd aanvaard.
Hoewel dus teeltvergunningen wel
verhandelbaar werden, was dit
toch beperkt tot hen, die bij de
betreffende bedrijfsschappen wa
ren ingeschreven. Een glashande
laar kon dus in de meeste gevallen
niets met zo'n teeltvergunning
doen en een beroep daarop, wordt
dan ook door het Directoraat-Ge
neraal van de Prijzen, afgewezen.
Vele zaken zijn reeds door dit
bureau onderzocht en diverse ge
vallen zullen dan ook binnenkort
voor de Tuchtrechter moeten ko
men.
In de verbalen is rekening ge
houden met de prijzenbeschikking
van 1947 voor nieuwe ramen en
lijsten, waarbij een prijs van 75
pCt. voor het tweedehandse goed
werd aangehouden, hoewel deze
nog vaak te veel was. Bij vast
stelling van de prijzen van waren
huizen en kassen werd gebruik
gemaakt van de medewerking van
rijks taxateurs en andere deskun
digen, die de taxaties verrichtten
op basis van de huidige nieuwprijs.
Een en ander heeft tot verbetering
geleid en de handelaars hebben
zich in vakgroepverband georga
niseerd.
Ook over de gevallen processen-
verbaal hebben we het een en
ander vernomen. Zo was er een
handelaar die o.m. 3190 éénruiters
verkocht aan 100 afnemers, gedeel
telijk aan Missiehuizen en kloos
ters in het Zuiden. Over deze
partij, die slechts een klein ge
deelte van de omzet beslaat, werd
reeds een overwinst van 8716
gemaakt. Een en ander maakte
maar liefst 4000 ontoelaatbare
winst op een partij gebroken glas,
z.g. afval, dat alleen nog maar
gebruikt kon worden voor schilde
rijtjes etc. Zo zouden we nog wel
door kunnen gaan. In vele gevallen
bedroeg de overwinst 80 tot 120
pCt. te veel. De Tuchtrechter heeft
nu het laatste woord.
Onder de gemeente Asten (N.B)
zijn drie kinderen van resp. 7, 12
en 13 jaar uit* Nederweert dooi
een ontploffende landmijn getrof
fen, tengevolge waarvan de jong
ste twee kinderen op slag werden
gedood en het oudste in zorgwek
kende toestand in het ziekenhuis
te Weert moest worden opgeno
men. De kinderen hadden dezo
landmijn in de Peel gevonden.
In de gisteren te Haarlem ge
houden vergadering van L.T.B.-
leden, georganiseerd in de vak
groep-kwekers, kwam de grote
ontevredenheid der kwekers over
de saneringsmaatregelen der re
gering tot uiting. In zijn openings
woord had de voorzitter, de heer
J. Lefeber reeds geprotesteerd
tegen de maatregelen van de
minister. Hij was van oordeel dat
de aansprakelijkheid voor de over
productie op al diegenen behoort
te worden afgewenteld, (Jie geen
rekening wensen te houden met
onze begrensde exportmogelijk
heden. De afd. Akersloot wenste
afschaffing van alle bedrijfsmaat-
regelen. Er zitten 37.000 ton bol
len onder de kwekers, waarvan
20.000 ton voor export in aan
merking kan komen, zodat het
binnenland met een surplus van
17.000 ton zit opgescheept. Boven
dien zijn door de areaal-heffing
ruim 2/3 van de Ned. kwekers
gedupeerd. Deze heffing zal ech
ter binnenkort worden opgege
ven. Nadat vertegenwoordigers
van verschillende afdelingen het
woord hadden gevoerd en het
vakgroepbestuur had gewaar
schuwd voor de eventuele conse
quenties, werd het voorstel-Aker-
sloot afgestemd met 127 tegen 56
stemmen en 57 blanco van niet-
kwekers.
Een motie-Noordwjjkerhout
(kring Lisse), bevattende een ge
zamenlijk verweer tegen het be
leid en de onrechtvaardigheden
van het bedrjjfsschap en het ver
zoek, daaraan een einde te willen
maken, alsmede herziening van
de gehele agrarische politiek van
de regering, werd eveneens aan
leiding tot langdurige scherpe
discussies. De voorzitter beant
woordde uitvoerig alle opmerkin
gen en wist tenslotte de motie
buiten stemming te houden.
Het Tweede-Kamerlid v. d.
Weyden deelde mede dat met
voortvarendheid gewerkt wordt
aan het uitbetalen van gelden uit
het surplusfonds.
Als bloemist-hovenier in het
vakgroepbestuur werd gekozerj
de heer C. Suykerbuyk te 's Gra-
venhage; de vakgroepvoorzitter,
die door drukke werkzaamheden
zijn functie wenste neer te leg
gen, werd opgevolgd door de heer
J. Elders, burgemeester van Bo-
venkarspel; herkozen werden ais
bestuurslid de heren P. Dames
en C. Freriks.
De beide kerels waren stil blij
ven staan. „Wacht hier", hoorde
hij de kale knikker tegen zijn
kameraad zeggen. Zelf stapte hij
op een plek in den muur toe.
Dumpie was hen nu heel dicht ge
naderd en kon duidelijk volgen,
wat er gebeurde. Hij was zeer be
nieuwd wat de boeven nu van
plan waren. De kale trok aan een
hefboom, welke in den muur bleek
te zitten, en door Dumpie nog niet
was opgemerkt. Ook zijn kame
raad bleek zeer nieuwsgierig en
volgde met belangstelling de ver
richtingen van den kalen knikker
met de snor. „Die schijnt nog niet
met de geheimen op de hoogte,"
constateerde Dumpie. Toen sperde
hij zijn oogen wagenwijd open. De
muur vóór hem spleet zich van
een en Dumpie staarde in een
ruimte, welke op het eerste ge
zicht veel overeenkomst met een
electriciteits-centrale vertoonde.
Dat was wel het laatste wat hü
zoo diep onder den grond had ver
wacht.
De directie van de N.V. Bruyn-
zeel's Fabrieken te Zaandam is er
na maandenlang experimenteren
toe overgegaan woningen aan de
lopende band te fabriceren. Het
gehele binnenwerk van een huis
wordt in de fabriek klaar gemaakt,
zodat de onderdelen slechts naar
het bouwterrein vervoerd behoe
ven te worden om in elkaar gezet
te worden. Voor het monteren van
dit binnenwerk is slechts een dag
nodig. Daar komen nog twee da
gen bij voor het plaatsen van de
buitenwand en het leggen van de
dakpannen.
Men heeft dezer dagen aan de
Pieter Ghijsenlaan te Zaandam
een woning geplaatst op een be
tonnen fundering van 62 M2. Met
zes mannen van de montageploeg
werden wanden opgetrokken,
waarboven een dak werd aange
bracht. De gemiddelde hoogte is
3.85 meter, de totale inhoud 234
M3. 's Morgens half acht was men
begonnen en 's avonds half vijf
was het huis wind- en waterdicht.
In de woning bevinden zich drie
slaapkamers, t gr wijl over de ge
hele woning een vliering is aan
gebracht. Op het nieuwe procédé
heeft de N.V. Bruynzeel patent
gevraagd. De fabriek is in staat
desgewenst meer dan 40 woningen
per week af te leveren.
In het kwartaalsrapport van de
U. S. Maritime Comfnission te
Washington wordt medegedeeld,
dat sinds begonnen werd met de
verkoop van de overbodige
scheepsruimte in het kader van
de desbetreffende wet, Nederland
30 Victory-schepen. 28 Liberty-
schepen. 3 vrachtschepen, 7 kusl-
vrachtschepen, en 3 tankschepen
heeft verkregen. België ontving
10 Victory-schepen, 4 Liberty-
schepen en 1 groot tankschip. Ne
derland heeft nog een aanvraag
ingediend voor 12 Victory-schepen
en 3 andere vrachtschepen.
In het rapport wordt verder ge
zegd, dat de commissie voorne
mens is in de toekomst slechts
weinig schepen aan het buiten
land te verkopen, behalve dan
Liberty-schepen, militaire hulp
vaartuigen en schepen, die op het
ogenblik door andere landen in
het kader van de leen- ean pacht
overeenkomst worden geëxploi
teerd. De Amerikaanse reders
hebben volgens het rapport het
beste deel ontvangen van de tij
dens de oorlog gebouwde vloot.
In totaal werden 1193 vaartui
gen verkocht, waarvan 831 onder
buitenlandse vlag zullen gaan va
ren en 363 voor de V.S. Er zijn
nog 670 aanvragen hangende. 576
uit het buitenland en 94 van
Amerikaanse zijde.
In het rapport laat men door
schemeren, dat de meeste Ameri
kaanse aanvragen en slechts en
kele buitenlandse zullen worden
ingewilligd.
Sinds korte tijd is aan de lino-
leum-fabriek te Krommenie een
proeffabriek voor plastic toege
voegd. Men heeft deze fabriek in
gericht, opdat men klaar zal zijn.
indien de deugdelijkheid van
plastic bewezen is en de aanvoer
van grondstoffen regelmatiger zal
geschieden.
Verwacht wordt, dat deze nieuwe
tak van industrie zich los van de
linoleum-fabrieken zal ontwikke
len.
DONDERDAG, 8 MEI.
HILVERSUM I (301 M.) A.VR.O
7.00 Nieuws, gynm. en gram.; 9.15
Morgenwijding; 11,00 Gram.; 11.45
Ber. uit Indië; 12.00 Gram.; 13 00
Nieuws; 13.15 Metropole-ork.; 13.45
Gram.; 14.00 Caus.; 14.20 Gram;
15.00 V. d. zieken; 16.00 Gram.; 1615
Filmprog.; 17.00 Kaleidoscoop; 17 20
Caus.; 17,30 Skymasters; 18!o0
Nieuws; 18.15 Sportpr.; 18.30 V d.
Ned. Strijdkr.; 19.00 Radioetrip
19.15 Volksmuz^ehool19.45 Caus.;
20.00 Report.; 20.15 'Orkest; 21.15
Hoorspel; 22,00 Zang; 22.45 Caus.*
23.00 Nieuws; 23.15 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M)
7.00 K.R.O. 10.00 NCR.V. 1100
K.R.O., 14.0b N.C.R.V. '7 00 Nieuws
gymn. en gram.; 10.15 Morgenwjjé
dmg; 11.00 V. d. zieken; 1145 Gram.*
12.00 Gram.12.30 Vaudeville ork
(13.00 Nieuws); i3.45 V d. vrouw;
14-00 Muziek; 14.40 Caus.* 15 00
Gram.; 15.30 Muziek; 16 Oo' Bijbel;
16.45 Kwartet; 17.25 Gram.; 17.50
Caus.; 18.00 Orgel; 18.45 Caus.; 19 00
Nieuws; 19.15 Caus.; 19.30 Gram
20.00 Muziek; 21.30 Gram.; 21.50
Lerrtelmpressies; 22.30 Nieuws; 22.43
Avondwyding; 23.00 Concert; 23.30
Gram.
44).
Daar zat Henri ongetwijfeld
in. zei Sauvage. Ik denk, dat hij
ditmaal de woonschuit wel vinden
Maar hoe krijgen we hem nu
heh^Leïen? Voordat ik hier kwam
De vl'eSveld nog opgebeld.
Wat e was nog niet terug.
riep ze va°drSioWed?'1 ,doen?
van overtuigd dat ben er
code-berichten', d^or manheer
sateur en mij ontciifc-u u
king had op he< plan. dat iklTdê
woonschuit afgeluisterd heb We
konden het niet heelemaai ontcij
feren, omdat we niet alle woorden
wisten, maar die weet ik nu wel
Toch waar? Ik heb van die
berichten en ontbrekende woor
den gehoord. Hoe bent u die te
weten gekomen?
Tijdens het gevecht in de
woonschuit. Van Orion gooide zijn
jas en vest vlak voor mijn voeten
neer. De heele bende lette op
niets anders, dan op de vecht
partij. Nu, en hoewel ik doodsbe
nauwd was, heb ik toch het vest
nagekeken en een briefje met die
ontbrekende woorden gevonden.
Prachtig! riep Sauvage uit.
U hebt maar één woord te zeggen,
juffrouw Malotaux en uw salaris
als employée bij ons begint van
heden af. Kunt u uit het hoofd dat
bericht aanvullen en volledig op
geven?
Neen, dat gaat niet, ant
woordde ze spijtig. Daarom wil ik
IÜ gIaag zo° gauw mogelijk
met mijnheer Lasateur spreken.
zoo. n zinneloos gepraat, dat
je het niet in je hoofd kunt
houden.
Hm! Dat is zoo. En naar u
zegt, zal de bende vannacht aan
den gang gaan?
Ja. Koen gaat om ongeveer
vijf uur in die vaas naar het mu
seum. Maar hij begint pas aan die
schilderijen tusschen zeven en
acht uur morgenochtend.
Wat een kansje! Nu, als Henri
niet terugkomt, zal ik zelf het
zaakje in handen moeten nemen.
En wat dan?
We zullen eenvoudigweg
morgen om dien tijd een flink
aantal menschen in de buurt van
dat museum moeten hebben en
allen, die binnen zijn, omsingelen
op het oogenblik. dat uw vriend
met de schilderijen naar buiten
komt. Later kunnen we dan de
schapen van de bokkan scheiden.
Maar vannacht? Zou Koen
zijn gang kunnen gaan? Hij zal het
natuurlijk doen, daar ben ik ze
ker van. Hij zal denken, dat ik
Lasateur het heele plan heb over
gebracht en dat alles dus gereed
zal staan. Maar., o.. als hij toch
een heelen nacht in zoo'n vitrine
moet zitten! dat niet gevaarlijk?
Is er geen kans, dat hij dan stikt?
Ik denk h„t niet, juffrouw
Malotaux. Als detectivi heb ik
zelfs eens vier en twintig uur
lang in een goed gesloter. kast ge
zeten. Met dat al is het toch een
vreemde regeling. Ik kan niet
zeggen, dat ik er veel m, e op
heb. Rekening houdend met de
sluwheid van die bende, komt het
me een beetje verdacht voor, dat
ze u gelegenheid gegeven hebben,
door dat luik met mijnheer Kar
stens te spreken.
O, maar ze wisten niet, dat ik
met hem sprak. Ik ben ui' mijn
kamer.
Ja, dat weet ik allemaal wel.
Maar later hebben ze u toch maar
opgesloten. Waarom niet dadelijk?
Dat komt me verdacht voor.
Wat kunnen we dan nu doen?
Ik moet erkennen, dat ik dat
zro maar niet eggen kan. Blijk
baar •vilden ze toch graag, dat u
aan Henri Lasateurvertellen
zoudt, wat u gehoord had en dat
Lasateur daarmee rekeninng hou
den tou, En dat zou bettekenen,
dat ze heel andere plannen met
die schilderstukken hebben en dat
ze Lasateur het spoor heelemaai
bijster gemaakt hebben. Nu kunt
u tegenwerpen, dat Karstens den
diefstal moet plegen. Maar is dat
zoo? Er steeks iets achter, juf
frouw Malotaux. Verdraaid, ik
wilde, dat we Henri te spreken
konden krijgen.
Sauvage reed Joséphine naar
haar oude tante en verliet haar
met de vermaning, dicht bij de
telefoon te blijven. Daarna reed
hij sneller dan de wind naar het
museum.
Joséphine kreeg angstige voor
gevoelens. En haar tante scheen
maar geen eind te kunnen vinden
van haar tallooze vermaningen en
wijze lessen. Ze zat rustig ie
breien en deelde zedelessen uit,
zooals de rechtvaardigen dat ge
daan hadden van den zondvloed
af, tot in de dagen van haar stren
ge jeugdopvo'eding. Joséphine nad
het wel kunnen uitschreeuwen.
Eindelijk ging de telefoon. Ze
rende naar het toestel en nam
met bevende vingers den hoorn
op.
Met juffrouw Malotaux?
Ja.
Met Sauvage, juffrouw Malo
taux. Telefonisch bericht gekregen
van 'n plaatsje langs den *veg
naar Valejo. De vliegmachine is
gezien en herkend als die, waai
mee Henri op zoek is.
Heusch?
Ja, dat is alles. Ik dacht, dat
u het wel graag zoudt willen we
ten.
O, dank u. Ja, ik ben blij, dat
ik het weet. Hoe zouden ze mijn
heer Lasateur nu kunnen bedui
den, dat hij dalen moet, denkt u?
Hem neerschieten, zou ik zoo
zeggen, zei Sauvage en legde den
hoorn neer.
,NU dan, toen ik van jouw
leeftijd was, vervolgde tante haai
sermoen onbewogen, werden meis
jes, die zoo maar een heelen nacht
uitbleven, als onfatsoenlijk be
schouwd. Maar, helaas, tegenwoor
dig wel, alles verschilt bij
toen, als dag en nacht. Ik weet
werkelijk niet, wat ervan zoo'n
wereld moet worden. En een
goede bezem kost wel twee mil-
reis! Je kunt geen echte basterd
suiker meer krijgen, ai wil je Zi
met goud betalen. En de olie en
loog is ook niet meer, wat ze vroe
ger was
Rrrrtt rinkelde de telefoon
weer.
Joséphine spoedde zich er heen.
De machine is in Pereiro ge
zien. juffrouw Malotaux. Nog
steeds stroomopwaarts. Ik heb ze
in Matosinhos geseind, dat ze op
den uitkijk moeten staan. Ik kom
u even over drieën halen. Bent u
dan klaar?
phine bijna. Kom zoo mogelijk
eerder. Ik besterf het bijna.
Zoo ging de dag traag vootbij.
Het verhaal over, toen ik nog een
meisje was, werd regelmatig
voortgezet. Doch eindelijk kwam
Sauvage toch om drie uur aange
reden.
De vliegmachine is eindelijk
gedaald, vertelde hij haar bij het
instappen. Toen ik het laatste be
richt uit Matosinhos kreeg, was
ze nog niet opgestegen. Ik zal Da
delijk ons kantoor nog even op
bellen. Intusschen zullen we een
toertje gaan maken met het mu
seum als einddoel. Kunt u uzelf
voorstellen, waarom Henri de ri
vier zoowat honderdvijftig kilo
meter ver stroomopwaarts gevoicd
heeft?
Met geen mogelijkheid,
zuchtte zij.
De frissche wind monterde net
meisje wat op. Ze reden zoowat
een half uur. Sauvage stopte in een
buitenwijk voor een café om daar
te telefoneeren.
Geen nieuws, luidde zijn rap
port. Het vliegtuig is nog niet
opgestegen en ze hebben geen
woord vernomen van de auto, die
er naar op zoek is gegaan. Wat 'n
janboel.
(Wordt vervolgd).
Voor het eerst in de historie
bevindt zich het hoofd van een
Nederlands kabinet in Indië.
Nadat zij de nacht hadden door
gebracht in het gouverneurspaleis
te Singapore, hebben namelijk
vanmorgen de ministers Beel en
Jonkman met hun gezelschap de
laatste etappe afgelegd van hun
reis naar Ned. Indië.
Om kwart voor elf kwamen zij
op het vliegveld Kemajoran bij
Batavia aan, waar zij o.a. werden
verwelkomd door dr. v. Mook, dr.
Idenburg, luit.-generaal Spoor,
vice-admiraal Pinke en de com
missie-generaal.
Van republikeinse zijde waren
ter begroeting aanwezig de minis
ter van binnenl. zaken mr. Mo
hammed Roem, de minister van
voorlichting Natsir, dr. A. Boedi-
ardjo, secretaris der Indon. dele
gatie; als vertegenwoordiger van
de republiek Indonesië was er de
heer M. A. Pellupessy. Verder wa
ren er zeer talrijke Nederlandse en
ook Indonesische autoriteiten en
vooraanstaande figuren uit han
delskringen te Batavia.
Het vliegtuig, waarmede de mi
nisters arriveerden, werd geëscor
teerd door zes jagers van de Ned.
luchtmacht, die op het moment,
dat dr. Beel uit het toestel stapte
nog eenmaal laag over het vlieg
veld scheerden.
Na de begroeting dr. Van
Mook was de eerste inspecteer
den de beide ministers, vergezeld
door generaal Spoor en vice-ad
miraal Pinke, de erewacht, die be
stond uit twee pelotons van de
Kon. Landmacht, twee pelotons
van het K.N.I.L. en een peloton
van de marine.
De stafmuziek van het KNIL
speelde het Wilhelmus.
Dr. Beel verklaarde, dat hij een
uitstekende reis had gehad en ver
heugd was Batavia te kunnen be
zoeken. De berichten over bezoe
ken aan Pontianak en Makassar
bevestigde hij.
Aan boord van hun vliegtuig
bevond zich ook de republikeinse
generaal-majoor Abdoel Kadir, die
uit Cairo terugkeerde.
Voldoening met staatsobli
gaties en Grootboek
inschrijvingen
Overeenkomstig hetgeen in No
vember 1946 reeds in het vooruit
zicht werd gesteld, is thans inge
volge beschikking van de minis
ter van financien bepaald, dat ter
voldoening van aanslagen in de
vermogensaanwasbelasting 2%
rentende inschrijvingen in het
Grootboek der Nationale Werke
lijke Schuld desgewenst in beta
ling zullen worden genomen te-
Ken een koers van 83 obliga
tion ten laste van de Staat en 3
en hoger rentende inschrijvingen
m het Grootboek der Nationale
Werkelijke Schuld zullen worden
aangenomen tegen een koers van
Hieruit volgt nog niet, dat men
zich in verband met het boven
staande tot de ontvangers der be
lastingen zal kunnen wenden, aan
gezien terzake nog enige voor
schriften in voorbereiding zijn.
welke t.z.t. zullen worden gepubli
ceerd.
Dr. H. Evatt, de Australische
minister van buitenlandse zaken,
heeft heden in het Huis van af
gevaardigde meegedeeld, dat af
gevaardigden der Australische re
gering in Ned. Indië onderhande
lingen voeren met Nederlandse en
Indonesische autoriteiten over een
hervatting van de handel tussen
Australië en Indonesië.
Een der leden van het Huis
vroeg daarop, welke maatregelen
zouden worden genomen om de
nog steeds voortdurende boycot op
Nederlandse schepen op te heffen
Hierop antwoorde dr. Evatt dat
deze boycot geen hinderpaal' was
voor de hervatting van de handel.
In verband met het feit. dat de
stoomschepen „Westplein" en
„Kerkplein" van de N.V. Stoom
vaartmaatschappij Millingen zijn
overgedragen aan de N.V. Ph. v.
Ommeren's Scheepvaartbedrijf,
vernemen wij, dat er thans onder
handelingen worden gevoerd om
al het personeel van Millingen in
dienst te stellen van v. Ommeren.
De N.V. Stoomvaartmaatschap
pij Millingen bezat vóór de oor
log drie stoomschepen, waarvan
er één verloren is gegaan. Het is
een Nederlands N.V.. waarvan
echter alle aandelen in Duitse
handen zijn. Direct na de oorlog
is de N.V. dan ook gesteld onder
toezicht van het Beheersinstituut.
Er is nog geen beslissing geno
men, of de N.V. zal blijven voort
bestaan, of dat zij zal worden ge
liquideerd. Dat zal afhangen van
hst ta sluiten vredesverdrag met
Duitsland, aangezien het hier vij
andelijk vermogen betreft. In
ieder geval zullen de „Westpiein"
en de „Kerkplein" onder de na
men „Zwijndrecht" en „Ossen-
drecht" voor v. Ommeren gaan va
ren, vermoedelijk in de wilde
vrachtvaart.
Een kleine compensatie voor de
enorme schade, welke de Duitsers
de Nederlandse handelsvloot heb
ben toegebracht.
1 In de afgelopen nacht is Inge
broken in de Hollandia Platefa-
briek te Hilversum. Veertien mas
sieve zilveren platen, elk wegend*
3% kg en bestemd voor het ver
zilveren van metalen, werden ont
vreemd.
Een deel van de oude palmolie-
voorraad, welke na de capitulatie
van Japan in tanks te Belawan
was opgeslagen, is dezer dagen
met het m.s. „Sumatra" naar Ne
derland verscheept. Dit is de eer
ste maal na de oorlog, dat palm
olie in grote hoeveelheid Belawan
verliet.
De Vietnamese regering in N.-
Indo-China heeft zich semi-offi-
cieel tot de Franse hoge commis
saris te Saigon gewend in ver
band met eventuële beëindiging
der vijandelijkheden, aldus ver
neemt Reuters uit gewoonlijk be
trouwbare bron.
