Propaganda door middel van de film 1 Strijd om een oliebron Die raRe wereld Toevloeiing van goud naar de Verenigde Staten .1 a -n™** Avonturenroman uit Z.-Amerika SATERDAG 17 MEI 1947 DE POT EN DE KETEL Communistische veront waardiging over Hollywood DE KOLENPOSITIE IN ENGELAND MERKWAARDIGE ONT- MOETING IN GOLF VAN ADEN Overtreft ejle verwach tingen UITVOER IN APRIL I? mLik t' Ti PAGINA 4 door TOM GILL 11 ROTtT^^A^l BOLWT 4AN ZIJN TOJAtQMf&T. - Overzicht van de grootscheepse nieuwbouw in de Carnisse-buurt in Rotterdam (Zuid) A- Het Sovjet-blad „Cultuur en leven" bevatte dezer dagen een artikel van Z. Zjoekof over de Amerikaanse filmindustrie, waar in de schrjjver met communis tische verontwaardiging betoogt, dat Hollywood een propaganda machine is ten behoeve van de acht grote filmmagnaten, die hun instructies van het ministerie van buitenlandse zaken krijgen en de films dienst laten doen ais steun van het monopolistische kapitaal in en buiten de gren zen. ..Hollywood", aldus de commu nistische schrijver, „overstroomt de wereldmarkt met producten, die in overeenstemming zijn met de maatschappelijke orde, voorge schreven door het ministerie van buitenlandse zaken en de lei ding van de vereniging van film producten. De films, gewijd aan sociale problemen, zijn in aantal afgenomen. Er worden zeer weinig historische en biologische films ge maakt, doch zeer veel muzikale comedies en melodrama's, die een verzoet beeld van het leven geven en waarin de Amerikaanse kapita listen over het algemeen worden voorgesteld als nobele, welme nende lieden, wier voorbeeld na volging verdient. Tegelijkertijd worden vakbonden en andere progressieve verenigingen als ge vaarlijk afgeschilderd". Verder verwijt Zjoekof de Ame rikaanse film rassenpropaganda. Volgens hem zijn de negers in da films öf halve garen, die het pu bliek aan het lachen maken, óf wilde beesten, die haat wekken. Buitenlanders worden meer of minder belachelijk voorgesteld. Nu ligt het geenszins in onze bedoeling, om de Amerikaanse filmproducenten in bescherming te nemen. Op de eerste plaats zijn ze mans genoeg, om zelf van zich af te bijten, als dat nodig is en vervolgens zijn we het volkomen eens met de heer Zjoekof over de verderfelijke invloed, welke van vele Amerikaanse films op net grote publiek uitgaat, al is dat dan om heel andere en veel princi piëler redenen. Maar erger Is, dat in dit geval de communistische ?ot de Ame rikaans-kapitalistische ketel ver wijt, dat hjj zo zwart ziet. Uit de verontwaardiging van Zjoekof over de door de Amerikanen in hun films verwerkte propaganda zou men menen te moeten aflei den, dat Sowjet-Rusland wars is van iedere poging om zijn ideeën en idealen door middel van de film te propageren. De ervaring, welke wij tot nog toe met de in ons land vertoonde Russische films hebben opge daan. heeft ons intussen reeds anders geleerd. Maar een nog sterker bewijs vindt men in de nieuwste Russische film „De strijd om Stalingrad", waarvoor het scenario is geschreven door Nicolai Virta. Waarheid en fantasie Van deze film, welke nog niet op het witte doek is verschenen, heeft „Moscow News" een in het Engels verschijnend Russisch blad, een halve pagina excerpten uit de eerste acte van het draaiboek ge publiceerd. In deze acte treden op Stalin, Roosevelt, Churchill, maar schalk Alexander Wasiliewsky en Averill Harriman, de voormalige Amerikaanse gezant in Moskou, alsmede een niet met name ge noemde Amerikaanse verslaggever. In deze film wordt het aan Churchill geweten, dat het tweede front in Frankrijk zo lang op zich liet wachten, opdat Rusland „dood zou bloeden" en in een positie zou worden gebracht, waarin de geal lieerden de Sowjet-Unie de vre desvoorwaarden konden dicteren, als de eindoverwinning was be haald. Roosevelt van de doden, ook al zijn ze kapitalistisch, mets dan goeds! wordt voorgesteld als de man, die zich tegen de plannen van Churchill verzette. Eerst ziet men in de film Stalin en zijn stafchef Wasiliewsky in het Kremlin, waar zij over de Duitse plannen voor Stalingrad discus siëren. Dan wordt overgesclpkeld naar het Witte Huis in Washing ton, waar Roosevelt een particu lier onderhoud heeft met een Ame rikaanse verslaggever. Roosevelt leest in een krant, dat de Russen de Duitsers bij de Don tegenhou den. De president gooit de krant met een minachtend gebaar weg en zegt, dat de pers getracht heeft de tijdige bewapening van Ameri ka tegen te houden, hoewel de oorlogsdreiging duidelijk was. ,-tBoksbal die met mest is gevuld „Wetende, hoe het met Rusland staat, wat denkt u, dat de beste manier zou zijn het te helpen?" vraagt Roosevelt. „Een invasie op het vasteland" antwoordt de verslaggever, „dat is een historische noodzakelijkheid geworden". „Ongelukkigerwijze hangt het niet van mij af", zegt Roosevelt. „Wat kan je doen tegen de traag heid? Het is net, of je tegen een boksbal slaat, die met mest is ge vuld". ,De Engelsen zijn op een goed kope overwinning uit", zegt de journalist en Roosevelt beaamt dit. Nog steeds over het tweede front pratend, zegt Roosevelt: .Voor één ding ben ik te oud ge worden en dat is om Churchill te boeien en hem over het Kanaal te sleuren". Het beeld verplaatst zich dan naar het Duitse hoofdkwartier aan de Don met de veldmaarschalken Weichs, Paulus, Schmidt en Gotta, die het hebben over geheime in lichtingen, die ze ontvangen heb ben over plannen van Churchill om een ontmoeting met Stalin te Moskou te hebben. Ze zijn het er over eens, dat ze Stalingrad geno men moeten hebben tegen dat Churchill in de Russische hoofd stad aankomt. In het Kremlin.... Daarop komt een scene in het Kremlin als Churchill, Harriman en de Britse gezant met Stalin en Molotof bijeenkomen. „We zijn dus tot de conclusie ge komenzegt Churchill. Vol gens het draaiboek buigt op dat moment Harriman het hoofd, om de blikken van de anderen te ont wijken. „Het is niet gemakkelijk voor me hierover te spreken", vervolgt Churchill, „maar „We hebben sterke zenuwen", I merkt Stalin op. Churchill: „Een invasie in Europa in dit jaar is onmogelijk. Groot-Brittannië kan op een be paald ogenblik geen krijgsoperatie riskeren,, waarvan het doorslaan de succes niet bij voorbaat vast staat. Generaal Montgomery is op het ogenblik bezig een offen sief in Noord-Afrika voor te be reiden. Trouwens, u weet, dat we plannen hebben ontworpen voor een landingsoperatie op grote schaal in Afrika tussen Algiers en Casablanca. Molotof: „Daardoor zal geen enkele vijandelijke divisie aan ons front worden onttrokken". Nadat Churchill een nieuwe sigaar heeft opgestoken, neemt Stalin weer het woord: „Mijnheer de premier, de sovjet-unie en haar leger zullen het Duitse offensief tegenhouden, doch het bloed van tienduizenden nieuwe slachtoffers in Europa komt op de hoofden van hen, die hun plechtige belofte hebben gebroken". Dan zegt Churchill, dat hij denkt, dat Stalingrad vallen zal. Molotof en Stalin brengen hem aan zyn verstand, dat dit niet zal gebeuren, en Stalin zegt, dat Rusland een machtig offensief op touw zet, ten opzichte waarvan Churchill en Harriman sceptisch gestemd blijken te zijn. Stalin heeft blijkbaar genoeg van de conferentie en staat op. Ze schudden elkaar de hand en de Engelsen vertrekken. Als de bondgenoten zijn ver trokken, zegt Stalin: „Wat ze beogen met die Afrikaanse cam pagne ligt voor de hand. Ze wil len doodeenvoudig het eerst in de Balkan aankomen. Ze willen ons laten doodbloeden om ons nader hand de vredesvoorwaarden te kunnen dicteren. Ze willen, dat wij hun veldslagen voor hen vech ten, maar dat gaat niet door. We zullen de Slaviërs op onze hand hebben. Zij hopen, dat we Stalingrad zullen opgeven en daardoor de springplank van ons offensief zullen kwijt raken. Ook in dat opzicht slaan ze de plank mis". Van propaganda gesproken Wjj nemen onmiddellijk aan, dat het eenvoudige Russische volk, hetwelk bovendien gedurende de hele oorlog en daarna zeer een zijdig is voorgelicht, deze wonder lijke cocktail van waarheid en fantasie zal slikken. Wij betwijfe len echter, of deze film ooit in ons land zal wordden vertoond. Zelfs de Russische propagandisten zul len niet zo naïef zijn, dat ze iets dergelijks aan een beschaafd en ontwikkeld publiek van West- Europa durven voorzetten. De Engelse minister van brand- stoffenvoorziening Shinwell deelde gisteren mede, dat de steenkolen' productie in de eerste 5-daagse arbeidsweek gelijk is geweest aan het gemiddelde der laatste weken. In totaal werd 3.752.000 ton ge produceerd. Minister Shinwell was niet in staat om zich reeds thans een con clusie te vormeD over het resultaat der vijfdaagse arbeidsweek. Voor einde Mei. wanneer de nieuwe werKtijden een volle maand achter de rug zijn, zal dit misschien mo gelijk zijn. De minister noemde de productie evenwel bevredigend, doch ver klaarde dat de productie van 4 millioen ton per week niet vol doende is om het doel van 200 millioen ton te halen. Deze hoe veelheid is wel het minimum om het economische raderwerk aan de gang te houden. In de Golf van Aden had Zon dagavond omstreeks acht uur een ontmoeting plaats, welke men op de wereldzeeën niet zo dikwijls zal meemaken. De sleepboot „Tha mes", welke sedert drie Maart met de zeetinbaggermolen „Menoem- bing" van Schiedam naar Soengei Liat op reis is, doch in 't Kanaal door het zware weer met tegen slag te kampen had, haalde daar de eveneens op drie Maart ver trokken sleepboot „Tyne" met de baggermolen „Dendang" op sleep touw, in. De „Tyne" was op 10 Mei om een uur 's middags het eiland Perim gepasseerd, terwijl de Thames dit eiland eerst de elfde Mei om een uur 's nachts passeerde. In een tijd van zeven uur, wist de Thames dus een ach terstand van ongeveer 13 uur in te halen. De toevloeiing van goud naar de V. S. overtreft de verwachtingen in verband njet het wereldtekort aan dollars en aan andere middelen ter betaling voor het Amerikaanse uitvoersurplus. De totale toevloei ing van goud sinds het begin van dit jaar bedraagt reeds ongeveer 1 milliard, waarvan de Ameri kaanse schatkist 687 millioen heeft overgedragen aan het Int* Monetaire Fonds. Indien de toe vloeiingen op het huidige niveau in het gehele jaar 1947 gehandhaafd blijven, zou dit een totale hoeveel heid betekenen van bijna 3 mil liard aan goud, hetgeen het record, dat in 1939/40 werd bereikt bijna zou overschrijden. In 1939/40 vond nl. een record-toevloeiing plaats in verband met kapitaalvlucht en be taling voor oorlogsmateriaal. Van officiële Amerikaanse zijde is indertijd een goudtoevloeiing voorspeld voor dit jaar van 700 millioen, doch alleen in het eerste kwartaal van dit jaar reeds werd dit bedrag overschreden. Een groot gedeelte van de goud-toevloeiingen in de V. S. is afkomstig uit de tijdens de oorlog in de V. S. ge blokkeerde saldi, hetgeen o.m. het geval is geweest voor Frankrijk, Belgie en Nederland, terwijl het werkelijk ingevoerde goud voor namelijk uit Zuid Afrika afkomstig is. De Latijns-Amerikaanse landen maken thans steeds meer van hun goudsaldi in de V. S. gebruik, naar mate voor deze landen meer goe deren beschikbaar komen. De Netv-Yorkse goud en zilvermarkt Binnenlandse consumenten koch ten Woensdag jl. op de zilvermarkt te New York ongeveer 175.000 oz„ tegen de onveranderde prijs van 73 dollarcts per ounce. Het aanbod be droeg 225.000 oz. en inmiddels trachtten sommige verkopers nog zilver te verkopen, dat Za'erdag j.l. werd ontvangen. De niet-ver- kochte hoeveelheid zilver begint langzamerhand een probleem te worden en het wordt daarom mo gelij k geacht, dat een verdere prijs daling -te wachten staat. Vanuit Londen werd belangstelling gemeld tegen een prijs van ongeveer 71 dollarcts. Op de New Yorkse goudmarkt zijn de handelaars van mening, dat de buitenlandse vraag voor baar goud vrijwel geheel verdwenen is. Éen verkoper biedt thans aan op basis van 38.50 per ounce, Londen toonde belangstelling op basis van 38, aflevering Londen. De laatste tijd doen opnieuw geruchten de ronde over een mogelijke verho ging van de goudprijs, doch tot dusverre kunnen voor een eventu ele verhoging geen redelijke gron den worden aangevoerd. Waarde 142.6 (138.3) millioen. Volgens de door het Centraal Bureau voor de Statistiek samen gestelde voorlopige cijfers bedroeg de uitvoer in April 1947 465.887 ton (v. m. 233.684 ton) met een waarde van 142,6 millioen (v. m. 138.3 millioen). In het uitvoerbedrag van April waren o.m. begrepen granen, za den en peulvruchten 8 millioen, verse groenten 5,4 millioen, aard appelen 13,8 millioen. bloembol len, planten enz. 4 6 millioen, ruw ijzer 2,5 millioen, aardappel meel 3.8 millioen, zijden garens 4.2 millioen, katoenen manufac turen 5.8 millioen, wollen en half-wollen manufacturen 2.6 millioen, strokarton 3.2 millioen, zepen 2.7 millioen, radioartikelen 3 millioen en gloeilampen 3 millioen. IN TE LEVEREN BONNEN Door detaillisten voor de week van 18 Vm 24 Mei 1947 Cacao: B08, B16 Alg. (%rts.) Af. loss. week 2328 Maart '47 Suiker/VersnaperingenB07 Alg. (3 rts.)B14, B15 Alg., B21 suiker (1 rts.); 71—1 Versnaperingen (0.8 rts.); 713 Versnaperingen (0.4 rts) Afloss. week 2026 April 1947. Brood: C03 res (16 rts.) C06, C13 res., C01, Cll, C21 br. (8 rts.); C02 brood (4 rts Melk: B13. B15 melk (12 rts.); B03, B05 melk (7 rts.), B21 melk (5 rts.), B01 melk (4 rts.). Afloss. week 2026 Apr. 47. Waspoeder: B06 B13 alg (i rts). Afloss. week 915 Maart '47. Tabak (Detaillisten)711 tabak (3 rts.), 71—2, 71—3 tabak (2 rts.) Afloss. week 20—26 Apr. '47. Textiel: Toew, text goederen. Toew. Disiex MD 85 1 t.m 25 VA 510 (1 pnt.) 101 t.m. 140 VA, VB, VC VD, VE 605 B, C, D E, F 5 pnt 101 t.m 200 VF 605 A en B VA 705 (1 pnt., A en B VA 705 (5 pnt.), B82 en 10 pnt, C82 10 pnt. 1 pnt. KeukengereiLila ondergrond met zwarte opdruk i pnt., Lila onder grond met rode opdruk 10 pnt. 506, 006 Alg. van de bonkaart K 608 (2 pnt Petroleum67—8, 68—7 alg. D 12 (1 rst.), A 21 t.m. A 28, B 11 t.m. B 14, C06. C07, Dll (2 rts.) Voor hen waarvoor deze week is aangewezen. Brandstoffen: Bijzondere toewij zingen B. C, D, verbr,, Bijz. toew. E.wit. verbr. industrie-doeleinden Aangezien het thans definitief vast staat, dat Hetty van Hemel- dingen in de eerste grote Neder landse Bach-film in kleuren voorlopige titel „Zingende zielen") welke wordt vervaardigd door de beroemde Nederlandse produ cent R. Olprent, een lied in een nachtclub zal moeten zingen, heeft zij dezer dagen een zang- proef moeten afleggen. Tegenover de regisseur, Rolma Raak, bekende zij, dat zij nog nooit zangles had gehad, doch boe-ba-toere-loere-la-ba er tussen- vergeten. wat ze ooit van zingen had gehoord. Daarop zette hij haar de techniek van het zingen voor de film uiteen. Alles, wat zij te doen had, was een kreunend geluid voortbrengen op een mee lijwekkende toon met nu en dan Rolma adviseerde haar alles te door. Daarop werd haar als voor beeld een gramofoonplaat voorge speeld van de bekende schlager „Mooie Meisjes op de Maan moe ten met me medegaan", gezongen door Troela Gorgel. r T" Ons Roman bijvoegsel JOGOOOOOOCXDGOOGOOOGOGOOGGOGGGOOOGGGOGOOeOOOOOGOOGOOeOOOOGGOOGi ©OO0O0OO0OQO00O0O00OOOOO0Q0G0O INHOUD VAN HET VOORAFGAANDE. Drew Thorpe en Spud Lowry, employé's van de Amerikaan se Olie Mij., hebben in het Zuid-Amerikaanse oerwoud een olieveld ontdekt. Na een af mattende tocht, belandden zij in 'n ziekenhuis, dat beheerd werd door de Planeet Export Mij., wier directeur Franz Alter hun grootste tegen stander was. Thorpe besefte het gevaar volkomen, doch aan vaardde moedig de strijd om z'n geheim. De volgende morgen keer de Drew naar zijn kamp terug om Molly, de vrouw van Spud, te gaan geruststellen en zijn superieuren mededeling van z'n ontdekking te doen. Men wil de echter niets over nieuwe bo ringen horen en na een hoog lopende ruzie werd Drew ont slagen. Later deed Franz Alter hem het zeer verleidelijke voor stel voor hem in de Rio Bravo boringen te gaan verrichten, maar Drew wees dit van de hand. Hij nam het besluit er voor eigen rekening te gaan werken en dit plan nam steeds vastere vormen aan. Tijdens een bespreking met Nan Alter werd Spud ontvoerd. Drew trommelde zijn mannen bjj ejkaar om z'n vriend* te be vrijden .Een oude visser zei hem zijn mening over deze eerste maatregel van Franz Alter. De man wees met zijn wijsvin ger naar de baai: In de havens van de Planeet ligt op het ogen blik een olie-tanker onder stoom, gereed om vannacht uit te varen Ik twijfel er niet aan. of uw vriend gaat daar aan boord, ge vangen in een of ander hokje. En dan? De oude man haalde de schou- ers op: In een ver verwijder- e haven zetten ze hem aan land, zonder geld en het zal maanden duren voor hij hier weer terug is. En als u naar de politie gaat of per radio een bericht uitzendt om het schip aan te houden, wei, dan.... komt hij riboit meèr te rug. Zou hij nu al aanboord van het tankschip zijn? - Ik denk van niet. Ze zullen wachten tot het schip door de be lastingambtenaren is geïnspec teerd en hem eerst daarna aan boord brengen. Laat ons zeggen: twea uur voordat het schip ver trekt. Ik ben geen profeet, senor, maar ik ken dit spel. Drew wist nu genoeg. Hij kon nu het plan van Atler doorzien: allereerst kon door de ontvoering van Spud het werk in de Rio Bravo nog niet worden begon nen en dit betekende voor hem winSt van enkele maanden. Maar bovendien kon hij bij 'n nieuwe onderhandeling met Drew de vei lige terugkeer van Spud beloven in ruil voor het geheim van de Rio Bravo. Hij wist welke gevoe lens Drew voor zijn vriend koes terde, want die had deze tijdens het diner in het Planeet-zieken huis onomwonden aan alle aan wezigen blootgelegd. Heeft u er een idee van, waar ze mijn vriend momenteel vast houden? vroeg hij. Ergens op hun terreinen, niet ver van de haven, In de machine- loods of in het pakhuis. Het is ook mogelijk, dat h< in een der vrachtauto's ligt. Precies weet ik het natuurlijk niet. Maar het doet er ook eigenlijk niets toe, mr. Thorpe, want u behoeft er niet aan te twijfelen of uw vriend wordt streng bewaakt. Met een woord van dank ver lieten ze de oude visser en reden naar de baai toe. Maar even voor de hoofdweg stopten ze. Vlak voor hen lagen de havens van de Pla neet Export Mij. met haar loodsen en het grote pakhuis. - Ik wil even een kijkje ne men vóór ik je terugbreng, zei Drew. Het hek was gesloten en twee gewapende mannen hielden er achter de wacht. Tegen de halfdonkere hemel zag Drew de schaduwen van het pak huis zich aftekenen. En verderop bespeurde hij een glimp van een tankschip dat lag geladen en straks Spud zou wegvoeren.... Wederom kejek hij naar het pak huis nauwkeurig alle mogelijk heden overwegend. Hij bemerkte, dat vlak er naast een gebouwtje van twee verdiepingen stond. De afstand met de ogen metend, be paalde hij, dat ze nauwelijks meer aan een meter van elkaar af ston den. Het gebouwtje lag aan de weg. maar hij kon het niet goed thuis brengen. Gloria, wat staat er vlak naast het pakhuis? vroeg hij. Een café. El Nido noemen ze het. Dat is waar ook. Ik kon het, van deze kant gezien, niet her kennen. In het dorp waren meer dan tien café's en El Nido stond be kend als het luidruchtigste. Er kwamen hoofdzakelijk zeelieden en de bemanning van ieder tank schip, dat. op de oceanen voer, kende El Nido. Er waren vreem de verhalen over dit café in om loop: mannen verdwenen er, als of ze in een vulcaan waren ge stapt en men hoorde nooit meer iets van hen. Er waren herhaal delijk geveehten en zonder twijfel was het een verzamelplaats van smokkelaars. Ieder fatsoenlijk mens ont week 's avonds de buurt van Ei Nido. behalve.... de mannen van Franz Alter's benden. Ja, men zei wel eens. dat die daar hun samen- zweringen smeedden en het was bekend .dat menige bloedige bot sing tussen de mannen van de verschillende <iorirrerend» maat schappijen daar haar oors\rong vond. Drew keek nog steeds nauwlet tend naar het dak van El Nido, geen dat vlak bij dat van het pak huis was. Als ik ip El Nido zou kun nen komen, is 't een klein kunst je om op het dak van het pak huis te springen, zei hij. krijg je niet gedaan, ant woordde Gloria: je komt er eenvoudig niet boven, als je niet tot een van de benden behoort, die er geregeld verzamelén. Ik weet dat, omdat ik er als ver pleegster een paar maal ben ge weest. Er was toen gevochten en er waren zwaargewonden. Er staat altijd een wacht op de trap een kerel, die niets of niemand' ontziet. Eén man? «J 3. Drew overdacht alle mogelijk heden. Als hij nu eens om acht uur alle mannen naar El Nido stuurde om daar een gevecht te ontketenen? Hij zou dan de kans krijgen naar boven te gaan en eenmaal daar aangekomen, zou de rest kinderspel zijn. Maar neen. hij zou dan de kans lopen, dat de mannen van Alter gealarmeerd werden en nog bijtijds hun maat regelen konden nemen. Neen, hij moest een andere manier zie'n te vinden, veiliger, minder open baar en.... sneller. Ik moet op dat dak zien te komen, zei hij nogmaals en met grote beslistheid, alsof hij tegenspraak duldde. Denk je, dat Spud in het pakhuis is? Ja. Maar mocht het zijn, dat hij er niet is, dan ben ik toch eenmaal op het terrein van de Planeet en kan mijn onderzoe kingstocht voortzetten. Drew, zei Gloria zacht. Ja? Zij nam van haar arm een zil veren band en legde die in z'n hand. Drew, ik denk. dat ik je wel op de tweede verdieping van El Nido kan krijgen. Ze sprak zo zacht, dat hij zich voorover moest buigen om haar woorden te kunnen verstaan. Er is in El Nido een dien ster, die Rosita heet. Ik heb haar verpleegd, en toen ze beter was, heeft ze me deze armband als geschenk gegeven. Als je naar haar toe gaat en haar deze arm band laat zien. zal ze geloven dat ik je gestuurd heb en je helpen. Drew was al uit de auto ge sprongen. Hij bekeek het zilveren sieraad in z'n hand en zei toen tegen Gloria: Wil je in de aüto op me bliiven wachten. Ze knikte k_a]m,.. terwijl haar donkere ogen hem rustig aanke ken. Ik bewonder je, zei Drew hartelijk: Je bent helemaal niet bang. Ze trachtte te glimlachen: Dat lijkt maar zo. Inwendig zit ik te beven van angst. Hij deed het portier dicht, stak de straat over ,ging de hoek om en liep recht op El Nido toe. Met één ruk gooide hij de deur open.. XX Het was, alsof hij. een andere wereld binnenstapte, een wereld vol ruwheid, waar het recht van de sterkste heerste. Er brandden felle gloeilampen en er was een oorverdovend lawaai. Een electri- sche piano rammelde een paar Spaanse deunties af en er waren mannen, die lallend meezongen. Voor de toog verdrongen zich half-dronken mannen en er wer den vele vreemde talen gespro ken. Ook de tafeltjes waren druk bezet met zeelieden en werkmen sen van de plantages en olievel den. Er waren ook nietsnutten, die altijd in café's te vinden wa ren en er met smokkelen hun kost verdienden. Een paar solda ten van het kleine garnizoen van Veragua completeerden het bonte gezelschap. Er hing een vreselijke rookwalm, de lucht was haast om te snijden en Drew kon aan vankelijk nauwelijks ademhalen. De afschuwelijke geur van slechte jenever deed hem een ogenblik weifelen en het -kostte doorzet tingsvermogen om enkele stappen vooruit te doen, maar dat had Drew, omdat zijn doel iedere opof fering gering maakte, het doel: Spud te bevrijden vóór die aan boord van het tankschip zou zijn gebracht. Hij moest even wennen aan de scherpe lichten, die hem, uit het donker gekomen, totaal verblind den. Maar toen hii weer kon zien was zijn eerste blik naar de trap, die naar de bovenverdieping leid de. Hij zag voor een gesloten deur achter in het lokaal een ongure kerel staan, die kennelijk de toe gang bewaakte: dat klopte met wat Gloria had verteld. Hij drong tussen de opeenge hoopte mensen door en liep op een der diensters toe. Is Rosita ook hier? Zonder iets te zeggen wees de vrouw met haar duim naar een jong meisje, dat in een andere hoek aan het bedienen was. Drew verbaasde er zich over, zulk een jong en teer meisje in deze poel van verderf aan te treffen; ze keek hem, toen hij tot vlak voor haar was doorgedrongen, met haar onschuldige ogen aan en Drew zag, dat deze een treurige uitdrukking hadden. Ik wil je even spreken, zei hij. Het meisje kwam een beetje terzijde staan, vlak bij hem, zodat zij hem in het ontzettende geroe zemoes zou kunnen verstaan. Wat wenst U? Drew haalde de armband van Gloria uit zijn zak te voorschijn: Ken je die nog? Het meisje schrok Ja; ik heb 'm aan Senorita Diaz gege ven. nadat ze me verpleegd had. Waarom heeft u hem nu, Senor? Omdat miss Diaz m(j op droeg 'm je te laten zien. Waarom? Wel, omdat ik je hulp nodig heb en miss Diaz was ervan over tuigd, dat je me wilde helpen als ik je deze armband liet zien. Het meisje keek hem verbaasd aan; het was alsof ze diep na dacht, maar plotsling bleek ze een beslissing te hebben genomen en zei: Omdat u een vriend van haar is kunt u op me rekenen. Prachtig! Je moet me hel pen op de bovenverdieping te ko men. Het meisje schrok. Maar dat is onmogelijk! Er mag niemand bovenkomen, dan de bekende ben- de-leden. U ziet, dat de toegang bewaakt is. Toch moet het, zei Drew kort en beslist. Maar waarom, Senor? Ik moet op de terreinen van de Planeet komen. Dat kan, als ik van de bovenverdieping van dit huis op het dak van het pakhuis spring. Je moet boven wachten tot ik terug ben en me dan weer veilig naar beneden brengen. Drew zag dat het meisje aar zelde; maar toen ze nogmaals naar de armband keek verdwenen eensklaps alle zorgen en ze zei, bijna gebiedend: Kom mee! Drew volgde haar haar de deur toe. Toen de wacht dit gewaar werd. rekte hij zich uit, alsof hij zich gereed maakte een gevecht te beginnen. Maar Rosita fluisterde even met hem en de man deed de deur open en liet hen passeren. Een lange trap lag voor hen, die eindigde in een groot portaal, waarop een paar deuren uitkwa men. Het meisje ging hem voor en opende een deur. Drew trad binnen. Onmiddellijk bemerkte hij. dat het meisje een kamer had ge kozen, die aan de kant van het pakhuis lag. Prachtig, mompelde hij bij zichzelf. Hij keek eens rondhet was een grote kamer, waarin een ronde tafel en een tiental stoelen ston den. Het was er buitengewoon verwaarloosd en vies. Overal op de vloer lag sigarettenas en voor het raam hing een gordijn, dat zwart was van 't vuil. Een ver gaderzaal, dacht Drew bij zich zelf: de hehiel weet, wat hier voor boze plannen gesmeed zijn, misschien wel tegen Spud en mij! Hij moest z n afkeer overwin nen en hij keek Rosita vragend aan. Ze haalde de schouders op: Hoe kan men anders verwachten van de benden die hier komen? Er werd geklopt en het hoofd van een man kwam om de hoek kijken. Iets te bestellen Whisky soda, zei Drew, op zijn hoede. Voor de anderen bestelt u straks, als ze er zijn? Rosita maakte een nauwelijks bemerkbaar grimas tegen Drew, die haar begreep en haastig zei: Ja. ja, dat is de bedoeling. De man verdween. Drew keek het meisje aan. Hoe heb ie het einnnliilc a-e- daan gektegen me zonder moeite naar boven te brengen O, heel eenvoudig. Ik heb gezegd, dat u een onderhoud moest hebben met de mannen van de Planeet. Dat is toch niet gelo gen? En ik heb gezegd, dat ik u zou bewaken, zodat er geen ge vaar bestond; ook al geen leugen. Drew moest lachen om zoveel spitsvondigheid. - Ik moet me haasten, zei hij: Verbeeld je eens, dat er wer kelijk Planeet mannen komen! Die komen niet, zei Rosita beslist: Vergeet niet, dat er bal is in het kamp van de Ame rikaanse Olie Mij. Franz Alter is daar en geloof maar gerust, dat diens hele lijfwacht rond het kamp zwerft. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen, dat u zich niet moet haasten. Van hèt raam naar het dak van 't pakhuis was een eenvou dige sprong berekende Drew. Hij kon nu duidelij de poort zien en verderop zag hij het tankschip liggen. Vlak bij het pakhuis ston den een paar zware vrachtauto's. Br was weer een klopje op de deur. De kerel met de whisky kwam binnen. Drew betaalde hem en gaf n flinkc fooj Toen de man verdwenen was> si00t hij be hoedzaam de deur en deed het licht uit. Ik ga nu, fluisterde hij en daar een gevoel van dankbaarheid en deernis hem overstelpte, ver volgde hij: Rosita, ik dank je. Als ik ooit eens iets voor je kan doen, laat het me dan weten. Ook op miss Diaz kun je altijd reke nen. Met één ruk trok hij de gordjj- nén voor het raam weg, klom naar buiten en sprong op het dak van 't pakhuis. Het metaal was nog heet van de felle zonneschijn. Voorzichtig kroop hij voorwaarts en liet zich zakken: hij zocht met z'n voeten steun op een raamko zijn en toen hij dat gevonden had Probeerde hij het raam open te schuiven. Gesloten! Dat was, een tegen valler. Maar Drew bedacht zich niet lang, haalde z'n mes te voor schijn en begon met één hand de beletstels weg te werken. Het lukte en voorzichtig opende hij het raam; een golf van hitte, ge laden met de geur van koffie en specerijen, verstikte hem haast. Geluidloos kroop hij naar binnen. Het was een donker, duister hok je, waar blijkbaar niet veel men sen kwamen. In de hoeken ston den een aantal kratten, misschien met onderdelen van machines dacht Drew. Hjj luisterde, maar hoorde niets. Hij kroop voorzichtig vooruit, tot dat hij aan een trap kwam. Nu hoorde hij een paar stemman, misschien van buiten het gebouw, btap voor stap liep hij de trap af- Drie grote lampen verlichtten de benedenverdieping, waar het yol stond met kratten en balen: koffie, cacao en ook kleine kis ten, waaraan vreemde labels hin gen. Er lagen overal werktuigen en hopen touw. De deuren waren gesloten en gebarricadeerd. Op lettend dat zijn schaduw z'n aan wezigheid niet zou verraden kroop hij voorzichtig tussen de kisten en balen naderbij. Hij inspecteer de het gedeelte, dat niet door de lampen werd verlicht. Een rat, gestoord tijdens het knagen aan een der kisten, schoot vlak voor hem weg. Maar verder was er. geen teken van leven te beken nen. Drew vroeg zich af, of hij z'n tijd niet vermorste en beter deed Spud ergens anders te gaan zoe ken, op het terrein bijvoorbeeld, als er tenminste een mogelijkheid bestond het pakhuis te verlaten. Juist wilde hij de terugtocht gaan aanvaarden, toen hij stap pen naderbij hoorde komen en een flimpje licht zag. Snel sprong hij' achter een kist en keek toe: een man kwam zijn richting uit, een stuk brood en 'n fles dragend. Nu was hij uit Drew's gezichts veld. maar 'n moment later hoor de deze het lawaai van mannen stemmen, die luidruchtig in het Spaans en Engels praatten en vragen stelden. Drew kroop voorwaarts. Hij zag nu bij het licht van de lantaarn vier mannen op de grond liggen, waar ze blijkbaar hadden gesla pen tot hun kameraad hun het brood en de fles kwam brengen. Ze gingen nu overeind zitten, aten van het brood en zetten beurtelings de fles aan de mond. Vier ruwe kerels, met woeste ge zichten en stoppelbaarden, slor dig gekleed en onbehouwen in hun optreden. Met één oogopslag zag Drew, dat dit geen mannen van de olie-velden waren; waar schijnlijk waren het zeelieden, misschien wel van het tankschip, dat vannacht zou vertrekken. De man met de lamp ging de kamer door en nu kon Drew zien, dat in een hoek een paar mannenbenen lagen stevig vastgebonden met zware touwen. Drew's hart begon eensklaps sneller te slaan: daar lag Spud! Er was geen twijfel mogelijk, Spud lag daar, gebon den en gekneveld, misschien wel bewusteloos. Hier kon hij alleen niets uit richten dat was duidelijk Om geen tijd te verliezen begon bij onmiddellijk de terugtocht, even geruisloos en voorzichtig als hij gekomen was. Rosita stond vol spanning op zijn terugkeer te wachten In orde, zei Drew kort, ver langend om zo snel mogelijk han delend op te treden: We kun-* nen weer naar beneden gaan Wat zal ik tegen de bewa ker zeggen? Dat het wachten u te lang duurt en dat u de Pla neetmannen zelf zult gaan opzoe ken? Uitstekend Ga jij voor, dan kun je je verhaal doen en word ik niet opgehouden De bewaker keek wel gék op, Waar.een fooi van Drew maakte, dat hij zich niet verzette en zelfs vergoeilijkend zei: Ja, olie-mensen hebben nooit geen tijd om te wachten; altijd maar haast, haast Drew knikte en verliet zo gauw mogelijk het café. Buitengekomen haastte hij zich naar de auto, waarin Gloria op hem zat te wachten Spud is in het pakhuis Ik zalfje naar Molly brengen, maar laat haar niets merken Ik ga.de ka meraden bij elkaar trommelen Na tien minuten was hij al op z'n kantoortje, waar de mannen al verzameld waren Met enkele woorden vertelde hij zijn bevin dingen De poort is gesloten en een poging haar te forceren is on mogelijk, Omdat we op het eërste geluid een heel stel mannen te genover ons zullen krijgen Zover rraog-en we het niet laten komen. We moeten ons doel al bereikt hebben voor ze goed en wel we ten wat er aan de hand is. Hij keek een van zijn vrienden aan, een grote sterke kerel. Hank wat denk je ervan een zwempartijtje Zonder enige emotie te tonen, antwoordde de man: Je kunt op me rekenen Drew. Goed. Hank en ik springen te water en proberen de haven van de Planeet binnen te zwem men. Jullie moeten je in de nabij heid van de grote ingang verber gen, die Hank en ik zullen trach ten te openen. Denk eraan wat touw mee te brengen. Kom nu mee, Hank. Ze haastten zich naar de baai toe, deden snel hun schoenen uit en bonden die om hun middel. Toen gingen ze het lauwe water in, waarop een dikke laag ruwe olie rustte en waarin het afval van het dorp dreef. Ze zwommen rustig en maakten zo weinig mo gelijk geruis. Ze waren nu vlak bij het tankschip, maar zonder er naar om te kijken zwommen ze door naar de pier, die zo glad was, dat ze pas na heel veel moei te er op konden klimmen. Het was licht in de haven, eigenlijk veel te licht voor een tochtje als het hunne. Aan boord van het tankschip werd koortsachtig ge werkt en ze hoorden het onafge broken lawaai van de kranen, die de kisten en zakken binnenboord hesen. Een vijftig meter van hen van daan stond een grote vrachtauto. Drew stootte Hank aan en wees hem ernaar; de grote kerel ver stond dit gebaar en gelijktijdig met Drew begon hij een run naar het gevaarte. Drew startte en reed weg, in de richting van de poort. XXI. De bewakers stonden op liön post. Drew had Hank opdracht gegeven korte metten met hen te maken, indien dit nodig mocht zijn. Hij ontstak de grote lichten van de wagen, zodat Hank geen last zou hebben van de duister nis. Intussen zat hij gespannen te kijken, of hij buiten het hek enig teken van leven kon waar nemen. Zouden zijn mannen er zijn? Natuurlijk, die lieten hem niet in de steek; maar bovendien zou het al te laat zijn om nog terug te trekken; neen, niet aar zelen, handelen! Drew zag tot zijn grote ve wondering, dat de bewakers poort wijd opeen gooiden; hien gingen ze ieder aan een ka staan, klaarblijkelijk om naar p pieren te vragen. Ik zal ze iets te zien geven mompelde Drew. (Wordt vervolgd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1947 | | pagina 6