Terwijl Madoera hongert...
SOMBERE KLANKEN
OVER TEXTIEL
HARD TEGEN HARD IN
FRANKRIJK
Rond de emigratie-plannen
van de K.N.B.T.B.
Invulling familieregister
De Nederlanders worden
geteld
SOENDANEZEN BEZETTEN
STATIONS
C.G. naar Nederland vertrokken
TRUMAN stelt voor: militaire
samenwerking met Z.-Amerika
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Doodstraf
Inmaakglazen
De houding van de Stichting
Landverhuizing''''
Laat maar weer
keren
Ook Denemarken
Nieuwe postzegels
69ste JAARGANG
DINSDAG 27 MEI 1947
No. 20323
SJAHRIR STELT
NEDERLANDERS
verantwoordelijk
DE BOYCOT OP NED.
SCHEPEN
OOST-INDON. KABINET
VRAAGT ONTSLAG
SPOEDIGE AANVULLING
DER COMMISSIE?
RpjnaRier requireert
fabrieken en arbeiders
in Rusland afgeschaft
SIGARENFABRIEK
STAAKT PRODUCTIE
Men weet met de sigaren
geen raad!
rantsoeneert vlees en spek
Volkstelling van belang
voor wederopbouw van
land en volk
KOFFIE ONDER HET
STRO
Uitgebreide smokkelhandel
opgehelderd
OMDAT DE KINDEREN
KIBBELDEN
DERTIG DUIZEND
TEXTIELPUNTEN
GEEN RIJSTTAFEL MEER
DB KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
Tel. 25270; te Schiedam, Broersvest 8, Tel. 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 3,25 per kwar
taal, 1,10 per maand, 0,26 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: a A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bi) de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,—. ledei
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bij vooruitbetaling.
Naar gisteren werd verno-
men, heeft de Partai Ra'jat
Pasoendan acht spoorweg
stations tussen mr. Cornells en
Buitenzorg bezet.
De Soendanezen hebben Zon
dag bezit genomen van twee
spoorwegstations ten zuiden
van Buitenzorg, in de richting
van Soebaboeim.
Alle stations zijn ter bescher
ming 8,8,11 e<1- troepen overge
dragen.
Te Kali Bata, één van de
stations tussen Batavia en Bui
tenzorg, maakten de Soendane
zen zich meester van twee loco
motieven en 20 wagons.
Sjahrir heeft naar aanleiding
van de Soendanese acties ge
zegd. dat de activiteit van Pa-
«oendan „weer eens onze bezwa
ren, om aan de genade van
Nederlandse troepen te zijn over
gelaten, heeft duidelijk gemaakt".
Aan het republikeinse bestuur,
aldus vervolgde Sjahrir, waren
geen middelen gegeven zijn gezag
in het Buitenzorgse tot gelding te
maken. De vermindering van de
Nederlandse strijdkrachten was
nog steeds essentieel voor de
daadwerkelijke uitvoering van de
overeenkomst van Linggadjati, al
dus verklaarde hij verder.
Generaal Soedirman heeft zijn
manschappen order gegeven naar
hun posten terug te keren en de
bevelen van hun commandanten
te gehoorzamen. Hij deed verder
een beroep op het publiek om
morele en materiële steun te ver
lenen aan de Indonesische dele
gatie bij haar onderhandelingen
met de Nederlanders en waar
schuwde, dat het land nog steeds
In gevaar was.
Zondag heeft de onlangs opge
richte vereniging van Madoerezen
te Soerabaja een massa-meeting
gehouden, waar circa 2000 Ma
doerezen aanwezig waren. De
voorzitter, de heer Anorojoedo,
schetste het lijden van het Ma-
doerese volk en zei o.m.: „tewijl
Madoera hongert, roept Djokja
Merdeka". Nadat nog enige an
dere sprekers het woord gevoerd
hadden, werd een grote optocht
met rood-blauwe Madoerese vlag
gen gevormd.
In een te Batavia verschenen
officieel communiqué wordt mede
gedeeld, dat de Ned.-Indische re
gering en de regering van de
Indon. republiek een gemeenschap
pelijk verzoek aan de Australische
regering hebben gericht om haar
invloed aan te wenden, ten einde
de boycot op Ned. schepen onmid
dellijk op te heffen.
Het communiqué voegt hieraan
toe: „Dit gemeenschappelijk ver
zoek vestigt de aandacht op het
feit, dat de onmiddellijke opheffing
van de boycot in het belang is van
de gehele Indonesische bevolking,
omdat de in Australische havens
opgeslagen Nederlandse goederen
ook gebruikt zullen worden ten
behoeve van de republiek.
Betreffende het republikeinse
aandeel in deze goederen zal nader
onderhandeld worden. Er bestaat
alle hoop, dat dit verzoek door de
Australische regering zal ingewil
ligd worden". Het betreft hier een
a .ntal goederen ter waarde van
40.000.000 gulden.
Als antwoord op het gemeen
schappelijk beroep op de Austra
lische regering om de reeds twin
tig maanden bestaande boycot op
de Ned. schepen op te heffen is
gisteren van Australische zijde of
ficieel verklaard, dat dit een zaak
was, welke nog altijd in de eerste
plaats de vakvereniging der ha
venarbeiders aanging". Het beroep
wordt „nutteloos" genoemd, tenzij
de vakvereniging het accepteerde.
Chiefly, de Australische eerste
minister, heeft in een interview
de ontvangst van het beroep be
vestigd. Hij kon echter geen me
dedeling doen over de volgende
stap van de Australische regering.
Officieel werd echter vernomen,
dat onderhandelingen zouden wor
den begonnen met de vakvereni
ging der havenarbeiders.
Na een Zondagochtend gehou
den bijeenkomst van de minister
raad heeft premier Nadjamoeddin
een bezoek aan president Soeka-
wati gebracht en hem alle porte
feuilles van de Oost-Indonesische
regering ter beschikking gesteld,
teneinde het de president moge
lijk te maken de aan het parle
ment toegezegde reconstructie
van het kabinet op zo breed
mogelijke basis te verwezenlijken.
President Soekawati verklaar
de het kabinet thans geen ontslag
te kunnen geven, doch deze sta?
van het kabinet in beraad te zul
len nemen:
Zondagmiddag is de secretaris
generaal van de Indonesische re
publiek, de heer Soebandrio, in
gezelschap van zijn echtgenote,
met 't Indië-vliegtuig der K.L.M.
op Schiphol aangekomen.
„De Sint Joris-doelen" van Frans Hals, het kostbaarste stuk
van het gerestaureerde en geheel nieuw ingerichte Frans Hals
museum te Haarlem.
Zondagmorgen zijn de leden
van de commissie-generaal
Schermerhorn en Van Poll,
naar Nederland vertrokken. Zij
werden uitgeleide gedaan door
talrijke Ned.-Indische en Indo
nesische autoriteiten, onder wie
dr. Van Mook,
Voor hun terugkeer naar Nederland hadden de minister
president, dr, Beel, en minister Jonkman een ontmoeting met
Sjahrir.
De Franse premier Ramadier
heeft een decreet ondertekend,
waarbij alle gas- en electrici-
teitsfabrieken en het personeel
ervan worden gerequircerd.
Volgens dit decreet kunnen
arbeiders, die weigeren aan het
werk te gaan, veroordeeld wor
den tot gevangenisstraf van
maximaal vijf jaar.
In heel Frankrijk is door
stadsomroepers deze regerings
verordening bekend gemaakt.
Volgens onbevestigde berich
ten, wordt een derde der Fran
se troepen gereed gehouden, om
eventueel in te grijpen.
De dreiging is aldus werkelijk
heid geworden. De uitvaardiging
van het decreet volgde onmiddel
lijk nadat op last van het Franse
vakverbond van arbeiders in de
electriciteits- en gasbedrijven Za
terdagmiddag de „langzaam-aan-
staking' officieel werd ingezet
met een communiqué van ge
noemd verbond aan de arbeiders,
waarin gelast werd, onmiddellijk
de druk op het gas te verlagen,
behalve tijdens de etensuren en
de electriciteit over dag te be
perken. Met ingang van 28 dezer
echter zoo werd er aan toege
voegd, mogen slechts de strikt
noodzakelijke gasleveranties waar
bij die voor kookdoelemden teet
ziln inbegrepen, worden verzf:,
terwijl alsdan electriciteit alléén,
en dan nog in beperkte mare,
voor het vervoer en de industrie
beschikbaar gesteld zal worden.
In de Franse bladen werd de
openlijke strijd tussen regering
en arbeiders een „krachtproef" ëe"
noemd.
De communisten zelf hielden
een indrukwekkende demonstratie
van hun kracht door duizender^
van hun volgelingen naar 't kerki
hof Père Lachaise te doen opmar
cheren om de verjaardag van het
daar in 1871 aangerichte bloedbad
te herdenken, eindigend met de
Parijse commune.
De demonstratie kreeg een on
miskenbare betekenis daar de
communisten haar hielden zonder
de socialisten en voor het eerst
sinds jaren de Marseillaise ver
vingen - door de Internationale en
de tricolore door een zee van rode
vlaggen.
De socialistische herdenking zal
eerst de volgende week plaats
vinden.
Radio Moskou heeft bekend ge
maakt, dat de opperste raad der
U.S.S.R. een decreet gepubliceerd
heeft, waarbij de doodstraf in de
sovjet-unie wordt afgeschaft.
Het decreet zegt, dat de over
winning op de vijanden der sov
jet-unie de toegenomen macht
van het land, alsmede de toewij
ding van het volk, heeft getoond.
Voorts toont de internationale
toestand na Duitslands capitula
tie, dat de zaak des vredes voor
lange tijd veilig is, „ondanks de
pogingen van agressieve elemen
ten om een nieuwe oorlog te ont
ketenen". Dit alles in aanmerking
genomen en rekening gehouden
met de wensen van vakvereni
gingen, regeringsinstanties en
andere organisaties, die de pu
blieke mening weergeven, is vol
gens de opperste raad van de sov
jet-unie toepassing van de dood
straf in vredestijd niet vereist.
Voor misdrijven, die volgens de
bestaande wetten In de sovjet
unie met de dood gestraft kun
nen worden, zal gevangenisstraf
worden gegeven of verblijf in een
werkkamp tot een maximum van
25 jaar.
In verband met het weer voor
komen van vernietiging van
groente heeft de groothandel in
inmaakglas opnieuw de aandacht
van de minister van economische
zaken gevestigd op het ontstellend
tekort aan inmaakglazen. Bij ont
breken van binnenlandse produc
tie is het onmogelijk te voorzien
in de zeer grote vraag van het
publiek, omdat alle invoerdesiüe-
rata worden afgewezen. De groot
handel verzocht daarom dringend
om maatregelen op korte termijn
tot hervatting van de invoer.
Uit doorgaans welingelichte
bron in Nederland wordt in Bata
via vernomen, dat het geenszins
uitgesloten is, dat de vacature in
de commissie-generaal zal worden
vervuld, voordat de heren Scher
merhorn en Van Poll naar Bata
via terugkeren. Het ligt, aldus
deze bron, in de bedoeling in de
vacature-De Boer, mr. Meynen te
benoemen. Te zijner tijd, als aan
de functie van luit.-G. G. een an
dere inhoud en betekenis zou kun
nen worden gegeven, zou mr.
Meynen waarschijnlijk dr. Van
Mook opvolgen, maar dan als ver
tegenwoordiger der Kroon.
Tenslotte zou prof. Romme wor
den belast met het departement
voorbereiding staatkundige her
vormingen.
Besprekingen worden
voortgezet
Een- woordvoerder van de com
missie-generaal heeft Zondag ver
klaard, dat de reis van de leden
der commissie-generaal naar Ne
derland niet moet worden be
schouwd als een aanwijzing, dat
de onderhandelingen met de Indo
nesische delegatie zouden zijn
afgebroken.
Zondagmorgen hebben bespre
kingen plaats gevonden tussen
luit.-gouv.-generaal Van Mook,
prof. Schermerhorn en Van Poll
enerzijds en minister-president
Sjahrir én de ministers Gani en
Sjarifoedin anderzijds, waarbij de
Men zal zich herinneren, dat
wij naar aanleiding van de
voorgenomen emigratie van Ka
tholieke jonge boeren naar
Brazilië, onze bezorgdheid uit
spraken over de houding, die de
Stichting Landverhuizing Ne
derland bij deze plannen aan
zou nemen.
In het algemeen is de klacht,
dat men te weinig mee mag
nemen, indien men wil gaan;
dat de Stichting tot heden een
strenge selectie handhaafde en
dat zij zou geweigerd hebben
naar een bepaald land te laten
emigreren, verzekerend wel de
emigratie naar een ander land
te willen verzorgen, waardoor
dus eigenlijk aan de vrijheid
der keuze te kort zou worden
gedaan.
Tot ons genoegen kunnen wij
thans wijzen op een verbetering
in de geest van samenwerking
met de katholieke boerenorgani-
saties, waarvan de Stichting
Landverhuizing blijk geeft.
De KNBTA stelt zich In het al
gemeen op het standpunt, dat het
essentiële der keuze van de emi
granten zal berusten bij de kath.
standsorganisaties; deze moeten
zelf, onder deskundige leiding, de
gebieden, waarheen men zal
emigreren, kiezen; zij zullen zelf
de plannen moeten uitvoeren en
de nazorg ter hand nemen, indien
men eenmaal in het nieuwe land
gevestigd zal zijn.
De Stichting Landverhuizing is
het hiermee eens. Zij heeft, van
de andere kant, een zeer gewich
tige taak als contactorgaan tussen
de Ned. regering en de regering
van het land van emigratie. Aan
haar de taak, als vertegenwoordig'
huidige toestand en de in de on- ster van het rijk, de overeenkomst
middellijke toekomst te volgen
werkwijze besproken werden.
In afwachting van de voorstel
len, die door de commissie-gene
raal uit Nederland zullen worden
medegebracht t.a.v. bepaalde be
langrijke vraagstukken, zullen de
besprekingen in Indonesië met de
uiterste spoed worden voortgezet.
Deze voorstellen zullen onder
meer betrekking hebben op de
regeling van het plaatselijk be
stuur in de overgangsperiode in
overeenstemming met artikel 15
van de overeenkomst van Ling
gadjati.
Op een desbetreffende vraag in
de gemeenteraad te Ootmarsum
heeft de burgemeester verklaard,
dat de sigarenfabriek Reinders
voorlopig is stopgezet wegens over
productie. In de fabriek liggen
200.000 sigaren opgeslagen, waar
mee men geen raad zou weten....
te sluiten tussen de beide regerin
gen.
Het is alleszins begrijpelijk, dat
zij de naleving van dit alles moet
controleren. Wanneer de Stichting
Landverhuizing voor de Neder
landse emigranten deze overeen
komst sluit, dan is het tenslotte
ook billijk, dat zij overtuigd wil
zijn van de geschiktheid der uit
gezondenen. van hun goed vak
manschap, hun daadkracht.
De selectie van de emigranten
wil zij thans in frincipe aan de
organisaties overlaten, echter is
het logisch, dat er in de eindselec-
tie een goede samenwerking moet
bestaan tussen de Stichting en de
KNBTB. De Stichting heeft er
hier recht op, mee te spreken,
evengoed als zij later, wanneer de
vestiging eenmaal een feit zal
zijn, toe moet kunnen zien op de
naleving van het contract, ook bij
de emigranten zelf.
Een groot deel der bezorgdheid,
die men tegenover de Stichting
gevoelde, kwam hieruit voort, dat
deze inderdaad lange tijd de se-
lectie-in-haar-geheel toepaste. Men
bedenke echter, dat er toen nóch
van katholieke, nóch van protes
tantse, nóch van neutrale land
bouworganisatiezijde een lichaam
GLORIEDAG
\oor de K.A- Bisdom
Haarlem
Mgr- Huibers verleent aan 50
leken de zending
pinkster-Zondag werd door
7 HEm Mo' Huibers in de prach
tig Versierde en stampvolle kathe-
draaierde pontificale Hoogmis ge-
celebreerd. Aan weersz j
het altaar hadden ongeve1er J
personen plaats genomen, ale
de bisschop de kerkelijke zen'H
zouden ontvangen. Onder de ere
gasten had een delegatie Franse
padvinders en padvindsters plaats
genomen onder leiding van mr.
Moutonnet, secretaris-generaal van
het Parijse district van de Scouts
de France. Het uitgebreid knapen-
en mannenkoor o.l.v. dr. A. Kat
zong een vierstemmige Mis van
Palestrina. Na het Evangelie begaf
de bisschop zich op de preekstoel,
om de gelovigen toe te spreken.
Naar aanleiding van bet evan
gelie van Pinksterzondag zeide
Mgr. o.a dat het vandaag een bij
zondere dag voor het bisdom was
en een bekroning op alles, wat ge
schied is voor de stimulering en
uitbouw van 't kerkelijk apostolaat
der Katholieke Actie. Deze. zich
hier voor mij bevindende schare
van leden werd gevormd tot een
stut en steun van het kerkelijk
bestond, dat, voor deze bonden, de
keuze op zich kon nemen. Onder
zulke omstandigheden moest de
Stichting, die toen tenslotte alléén
de verantwoordelijke was, de ge
hele selectie wel verzorgen. Nu
echter de „Centrale Stichting
Landbouwemigratie", uitgaande
van de drie landbouwwerkgevers-
organisaties, de katholieke, chris
telijke en neutrale, is gesticht, die
zelf deze taak ter hand wil nemen
geeft de Stichting Landverhuizing
blijk van een ruim standpunt in
deze.
Dat de Stichting Landverhui
zing het gaan naar bepaalde lan
den goedkeurde, terwijl ze andere
landen afkeurde en het zodoende
de schijn verkreeg, alsof zij de
keuze van het land niet vrij liet,
het is te verklaren uit het feit,
dat de Stichting inlichtingen had
ontvangen, welke er op wezen,
dat emigratie in het algemeen, en
in sommige beroepen in het bij
zonder voor Nederlanders voorals
nog geen aanbeveling verdiende.
In sommige landen dient de emi
gratie meer voorbereid te worden
L.i is nu mogelijk, doordat de
Stichting Landverhuizing Neder
land naar verschillende landen
attaché's uitzond, dan wel dat het
werk werd verricht door de al
daar gevestigde landbouwattaché's
Het is evenwel begrijpelijk, dat
de Stichting niet overal direct
haar vertegenwoordigers kan
heenzenden. Wat dus een soort
ambtelijke,betweterij léék, was in
werkelijkheid een gebrek aan mo
gelijkheden, waarvoor de Stich
ting niet verantwoordelijk is te
stellen. In dit verband is het dan
ook zeer toe te juichen, dat de
organisaties er toe zijn overgegaan
zelf actief deel te nemen aan het
onderzoek van de landen, die, wat
betreft de emigratie, in haar in
teressesfeer liggen.
De KNBTB verzekerde ons, dat
de deviezenkwestie een moeilijk
punt is. De minister van financiën
beslist hierover en de Stichting
Landverhuizing blijkt de ondank
bare opdracht te hebben ontvan
gen, de veelal afwijzende beslis
singen door te moeten geven.
De regering denke hierbij aan
de toekomst van ons volk. Door
het emigratiesysteem in groeps
verband, dat de KNBTB voorstaat,
is het mogelijk op de duur zeer
grote groepen uit te zenden, het
geen de economische druk op ons
volk zal doen afnemen, terwijl,
naar men ons van de zijde van
de KNBTB verzekerde, de onkos
ten niet hoger zijn dan die van
persoonlijke emigratie en men het
grote voordeel heeft, dat de na
zorg der emigranten verzekerd is.
Al deze punten zullen door ge
zamenlijk overleg met de Stich
ting Landverhuizing geregeld
moeten worden en wij hopen nu,
dat dit overleg in de geest van
begrip over en weer zal plaats
hebben.
Volgens de officiële cjjfers
van de huidige productie zal
per mannelijke inwoner in een
periode van drie jaar één cos-
tuum en In een periode van
vier jaar één jas beschikbaar
zijn.
Per vrouwelijke inwoner in
een periode van drie jaar één
japon en één mantel.
Deze uitspraak deed drs. Vro-
mans, lid van het dag. bestuur
der vakgroep voor de textiel
handel, toen hij voor de afd.
Twente van de Ned. bond van
detailhandelaren in textiel- en
mode-artikelen een beeld gaf van
de textielpositie van ons land. En
dat beeld, men heeft het hier
boven geconstateerd, was uiterst
cijfers betreffende de textiel-
productie in ons land. zoals die
officieel zijn uitgebracht tijdens
een landelijke bijeenkomst van af-
Denemarken, dat vóór de oorlog
één der voornaamste Europese
exporteurs van vlees en spek was,
moet volgens mededeling van de
minister van voedselvoorziening,
Kristensen, deze producten rant
soeneren. In een bespreking met
vertegenwoordigers van de Deen
se arbeiders over de crisis in de
voedselvoorziening zeide Kristen
sen, dat hij een verhoging van het
rantsoen donker brood in over
weging genomen had. Hierdoor
zou tegemoet gekomen worden in
het tekort aan aardappelen, dat
twee dagen geleden aanleiding
gaf tot stakingen op grote schaal
en ongeregeldheden.
gevaardigden uit het grootbedrijf,
van confectie- en stoffenfabrikan-
ten en van detaillisten. De export
somber. Spr. noemde een aantal
ies groter dan officieel wordt be
kend gemaakt, aldus spr. en de
kwaliteit van 't textiel, dat op de
binnenlandse markt komt, is vol
gens hem belangrijk minder dan
die van de stoffen, die voor de
export bestemd zijn. Het is met
onze textielpositie zo, dat we bp
iedere stap, die we zetten drie
stappen terug gaan.
Dit zijn weinig optimistische
klanken, zo besloot spr., maar het
ware beter, wanneer ons volk van
deze harde waarheid op de hoogte
werd gebracht.
President Truman heeft gisteren
het Congres dringend verzocht, net
wetsontwerp strekkende tot volle
dige militaire samenwerking met
de Latijns-Amerikaanse landen tot
wet te verheffen. Het wetsontwerp
voorziet o.m. in de verkoop en
standaardisatie van wapens en de
opleiding van marine- en leger-
pcrsoneel.
Truman zegt in zijn boodschap
tot het Congres, dat de voorge
stelde samenwerking ook tot Ca
nada zou kunnen worden uitge
strekt daar samenwerking van de
V.S. met dat land in aangelegen
heden betreffende de gemeenschap
pelijke verdediging momenteel van
bijzonder groot belang is.
President Truman legde er de
nadruk op, dat het voorgenomen
program zou samenvallen met de
Amerikaanse politiek, gezonde
economische toestanden in Latijns-
Amerika te bevorderen.
Het wetsontwerp vermeldt na
der. dat landen aan wie de V. S.
hetzij wapens verkopen of schen
ken. deze niet aan andere landen
mogen doorzenden. Voorts wordt
een veelomvattend program voor
gesteld voor de oprichting van
opleidingscentra voor studenten
uit Zuid-Amerika.
Tenslotte verklaart Truman, dat
het plan is opgevat te Rio de Ja
neiro een conferentie te houden
voor het opstellen van een ver
drag voor de verdediging van het
Westelijk halfrond.
Uit welingelichte bron te Ottawa
wordt vernomen, dat president
Truman's voorstel tot militaire sa
menwerking met Canada en La
tijns Amerika geen verandering
beduidt in Canada's militaire ver
plichtingen in vredestijd. Men
streeft in Canada een voortgezette
samenwerking op militair gebied,
na met Groot-Brittannië en de
V. S., maar geen direct contact met
Zuid-Amerika.
gezag en is het eerste kader, dat
leiding moet geven in de gesloten
eenheid van een indrukwekkend
Christusleger, waarin elk zijn
eigen taak omschreven vindt.
De bisschop gaf voorts een his
torisch beeld van het uitgroeien
van de K.A., een bouwwerk van
vele verdiepingen en vervolgde:
Thans is de laatste sluitsteen in
de top gemetseld en staat het
geestelijk gebouw voltrokken voor
ons. Nog slechts de zending is
noodzakelijk, want het huis is pas
klaar, als het gewijd is door de
bisschop. Dan zal het zijn een huis
van God. Zo ook met ons magi
strale gebouw van de Katholieke
Actie in het bisdom Haarlem.
Daarop richtte Z.H.Exc. zich nog
afzonderlijk tot de vijftig rondom
hem geschaarde leken-apostelen,
om te besluiten met het uitspre
ken van de verwachting, dat de
katholieken van Nederland ook
in de komende moeilijke tijden de
eenheid, daadkracht en vurige
geloofsijver zullen weten te be-
warei en zich voor de volle hon
derd procent zowel in woord als
daad katholiek zullen tonen!
Na de predicatie nam de bis
schop plaats op een zetel voor het
parochie-altaar en nadat rector
Broers plechtig de namen had af
gekondigd van de vijftig nieuwe
lekenapostelen, legden allen staan
de de geloofsbelijdenis af en zwoe- r de
ren trouw aan Paus en Bisschop
pen Dan verleende de bisschop
Honderdduizend mannen en
vrouwen zullen aan het eind van
deze en het begin der volgende
week over Nederland uitzwermen.
Ambtenaren zijn het en onder
wijzers en onderwijzeressen, po
litiemannen en postbeambten, mi
litairen en vrouwen van de UW
en andere organisaties, studenten
en vrijwilligers uit particuliere
bedrijven. In een garnizoensplaats
gaat een hele compagnie op stap;
in een grote gemeente boden zich
zelfs twee bijna tachtig jarigen
aan!
Onder algemene leiding van bet
Centraal bureau voor de statistiek
gaan deze lieden de inwoners tel
len van Nederland: één teller per
honderd inwoners. Maar op de
formulieren, die zij zullen uitrei
ken en weer ophalen komen nog
veel meer vragen voor, dan alleen
over het aantal gezinsleden. In
zekere zin is dit laatste langza
merhand maar bijzaak geworden.
Op de eerste plaats gaat het om
het verzamelen van gegevens over
de samenstelling der bevolking in
de meest uitgebreide zin, volgens
tal van afzonderlijke kenmerken.
Daarin is de waarde van de tel
ling gelegen. Ze omvat de volks
telling in engere zin, voorts de
beroepstelling, dan de gezinstel
ling en tenslotte is er ditmaal aan
verbonden een speciale woning
telling. Deze zal zich uitstrekken
over alle woningen en andere be
woonde ruimten en de wijze,
waarop ze worden gebruikt.
De bij elk dezer onderdelen te
verkrijgen gegevens en vooral de
combinatie daarvan in onderling
verband zullen toepassing vinden
op vrijwel elk gebied.
In het bijzonder zullen de ge
gevens worden toegespitst op het
gebruik in de practijk. Die over
de leeftijdsopbouw bijvoorbeeld
- voor vragen betreffende de be
hoefte aan onderwijskrachten, de
aanvoer van jeugdige krachten op
arbeidsmarkt, distributie,
ouderdomsvoorzieningen, sterfte-
tafels enz. Die van de gezinstel
hun allen plechtig de zegen der
H. zending.
ling ten behoeve van berekenin
gen over ons nationale inkomen,
gezinsinkomen e. d. die van de
woningtelling ter fundering van
een weloverwogen woningpolitiek
en een goed doordacht bouwpro
gramma.
De uitkomsten der telling zullen
een kwantitatieve grondslag vor
men voor beoordeling der feite
lijke situatie en zijn als zodanig
onmisbaar, zowel voor het wel
vaartsplan van het Centraal Plan
bureau als een ruimtelijke orde
ning, welke wordt behartigd door
de rijksdienst voor het nationale
plan en het werk van het rijks
arbeidsbureau en evenzeer voor
de arbeid van meer locale instan
ties.
Niet minder zal het te verza
melen materiaal dienstbaar zijn
aan het markt-analytisch onder
zoek van nijverheid en handel en
de arbeid van particuliere orga
nisaties en instellingen op sociaal
en cultureel gebied.
Het is een onderneming, welke
geen uitstel meer duldt en onmis
baar is voor de verdere wederop
bouw van ons land en volk als
grondslag voor een nieuwe ont
plooiing van ons volksbestaan on
der de door de oorlog zo zeer
gewijzigde nationale en interna
tionale verhoudingen en bij onze
strijd om een plaats in de wereld
huishouding.
Deze twaalfde volkstelling
wordt gehouden naar de toestand
op 31 Mei te middernacht. Voor
het welslagen ervan is medewer
king der bevolking nodig, die de
gegevens nauwkeurig moet ver
strekken, waartoe men overigens
ingevolge wettelijke bepalingen
verplicht is.
De verzekering wordt gegeven,
dat geen ambtenaar van belasting,
woningvordering, inkwartiering,
dientplicht in de papieren zal
neuzen. De ingevulde formulieren
gaan onmiddellijk door naar het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek. Daar zullen dan rond vijftien
millioen formulieren met plm. 150
millioen beantwoorde vragen bin
nenstromen.
Het spreekt vanzelf, dat de
verwerking daarvan het bureau
voor bijzondere eisen stelt. Men
zal 300 man extra personeel nodig
hebben. Verder zal meer dan ooit
gebruik gemaakt worden van
mechanische hulpmiddelen. Deze
zijn voor de tijd van de telling ge
huurd in de Verenigde Staten. Zo
zal het mogelijk zijn om voor elke
gemeente en voor onderdelen van
gemeenten ongeveer twee maan
den na afloop der telling voorlo
pige cijfers gereed te hebben over
het aantal woningen en andere
bewoonde ruimten en de daarin
wonende bevolking. In de verdere
loop van het jaar zullen dan de
uitkomsten der woningtelling gro
tendeels gereed komen, terwijl in
1948 de bewerking der volks- en
bedrijfstelling in grote lijnen haar
beslag zal verkrijgen. Zo zullen
dan b.v. ook de omstreeks 10.000
beroepen geclasseerd zijn.
Door overheidspersoneel en
vrijwilligers in te schakelen ver
krijgt men een besparing van een
bedrag, dat ongeveer overeen
komt met de kosten welke de tel
ling nu zal vorderen. Thans zal
de telling 1.750.000 kosten; het
zou twee millioen meer hebben
bedragen als betaalde krachten
gebruikt werden. De volkstelling
in 1930 heeft een bedrag van
1.250.000 gevergd.
Om het puliek te instruéren,
hoe het de formulieren moet in
vullen zal Zaterdagavond van
kwart voor acht tot kwart over
acht onder leiding van Koos Koen
een „gemeenschappelijke invul
ling" plaats hebben via de beide
Ned. radiozenders.
Binnenkort zullen nieuwe ko
ninginnezegels verschijnen naar
ontwerp van S. L. Hartz, met een
randornament, tekst en waarde-
aanduiding van J. van Krimpen.
Voorlopig zullen verkrijgbaar
zijn alleen de waarden van 6 ct
(bruinzwart) en 10 ct (roodviolet),
voorzover tenminste de voorraden
van de vorige uitgave type Konij
nenburg zijn uitgeput. Verzame
laars kunnen ze echter op verzoek
wel krijgen. De overige waarden
zullen geleidelijk aan in omloop
worden gebracht. Deze omvatten
5 ct (geelgroen), 7% ct (roodbruin)
12% ct (rood), 15 ct (paars), 20 ct
(donkerblauw), 22% ct (sepia),
25 ct (lichtblauw), 30 ct (oranje),
35 et (blauwgroen) en 40 ct (bruin
rood).
Dezer dagen arresteerden enige
politieagenten' te Oldenzaal twee
mannen, die bezig waren een partij
koffie in een auto te laden. Uit
het onderzoek kwam vast te staan,
dat men met een uitgebreide smok-
kelaffaire te doen had, waarbij
zeven personen betrokken waren.
Het spoor leidde naai» Amsterdam,
waar de politie nog twee mannen
arresteerde. Dezen hadden enige
maanden geleden koffiecoupures
ter waarde van 625 pond verkoent
aan de landbouwer A. te Tubber-
gen. Deze landbouwer vond een
Almelose winkelier bereid de kof
fie te leveren. Bij de landbouwer
te Tubbergen werd onder een
hoop stro-afval 180 pond koffie
gevonden. Aangenomen wordt, dat
de koffie, die voor 5.50 per pond
verhandeld werd, bestemd was
voor clandestiene uitvoer naar
Duitsland.
In Oosterbeek kregen de zwa
gers v. B. en H, gisterenmiddag
woorden over hun kinderen, die
aan het kibbelen waren. Van
woorden kwamen ze tot daden.
Van B, wond zich zo op, dat hij
een broodmes greep en hiermee
zijn zwager steken toebracht,
waarbij een slagader werd door
gesneden. Enkele ogenblikken
later overleed het slachtoffer
reeds. H. was 34 jaar oud en had
3 kinderen. De 37-jarige dader is
door de politie gearresteerd.
Een 22-jarige kantoorjuffrouw
in dienst bij een grossier te Zwol
le heeft kans gezien op zijn minst
30.000 textielpunten te verduiste
ren. Acht maanden lang heeft zij
coupures onttrokken aan de bon-
nenvoorraad van de firma. De
bonnen werden opgekocht door
een 25-jarige Zwollenaar, die ze
in de zwarte handel bracht.
Erg geroutineerd gingen zij ove
rigens niet te werk, want er werd
niet op gelet, dat de bonnen een
codenummer en een stempel van
de firma droegen. Zo kon het ge
beuren, dat de fa. „zwarte bon
nen" aangeboden kreeg, waarop
het eigen firmastempel stond.
Beiden hebben bekend.
Als gevolg van de huidige
voorraadpositie van rjjst zal de
distributie van dit artikel worden
beperkt. In de loop van de vol
gende maand wordt de verstrek
king voor scheepsproviandering,
Oosterse restaurants en oriënta-
len beëindigd.
10ïiiscne
koor de a.s. volkstelling is o.a. in gebtuik een elec.
ponsmachine, die op 6000 kaarten 60 cijfers per uur ponst.