West-Europa moet op de been
Trumans nieuwe plannen
Fabrieks-sabotage in Indië
VLIEGTUIGBOTSING
IN GILZE
Naar meer vacantiespreiding
Europese kolenproductie
Goed succes der W. Barendsz
Twaalf militairen gedood
Volgende reis wordt nog beter
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Weer doodstraf
ijxM&a
Rusland wil van
Engeland lenen
De Bijenkorf
affaire
Vrouwen in Duitse
mijnen
T r ansar abische
pijpleiding
Overal daling
in April
EERSTE WALVISEXPEDITIE
Opbrengst en
onkosten
69ste JAARGANG
VRIJDAG 30 MEI 1947
No. 20326
CONSTRUCTIEVE EN
DEFENSIEVE POLITIEK
Er wordt spoed betracht
ONTA'ARDING IN
AMERIKA
De Santa Aim-tragedie
HET LEVEN ZOALS PERS
EN FILM HET UIT
BEELDEN
HET RUHRGEBIED-
RANTSOEN
NOG STEEDS WARM
TEGEN LANDVERRADER
ARRESTATIES TE
BUITENZORG
NOG MEER VLIEG
TUIGRAMPEN
Zware verliezen voor
Amerikaanse luchtvaart
FRANSE WINKELIERS
GEWAARSCHUWD
INDONESIË EN DE
VETPOSITIE
Prijzen en echte excessen
Tl
REGELING MOEILIJK
wanneer we tegelijk vrij
willen zijn
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi«
nistratie van de .Nieuwe Schiedamsche Courant"
Ztjn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
Tel. 25270; te Schiedam, Broersvest S, TeL 68804.
De abonnementsprijs bedraagt t 3,25 per kwar
taal, 1,10 per maand, 0,26 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J» WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A, PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bfl de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,—. Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bp vooruitbetaling.
Men zal zich niet licht aan de
indruk kunnen onttrekken, dat de
mislukking van de conferentie
van Moskou steeds breder krin
gen trekt. Dit fiasco, hetwelk voor
het grootste deel aan Rusland
werd en wordt toegeschreven,
heeft de betrekkingen tussen west
en Oost zeer onaangenaam De-
invloed en wederzijds worden de
conclusies getrokken. In het Oos
ten bespeurt men het bovenal aan
een verscherping der perspolemie
ken aan een stroom van verwijten
bijzonder aan het adres van En
geland en Frankrijk, m het Wes
ten aan een aantal defensieve
maatregelen, welke evident ten
doel hebben een grotere eenheid
te scheppen, een constructieve
eenheid, welke de saamhorigheid
der beschaafde wereld duidelijker,
maar vooral efficiënter en effec
tiever tot uiting zal doen komen.
Het is zeker niet zó, dat bedoel
de maatregelen een oorlogszuchtig
karakter zouden dragen, of oor
logstoebereidselen zouden zijn.
Beide partijen zijn overtuigd, dat
de tegenpartij geen oorlog wil, en
ook niet naar oorlog streeft. In 't
Westen is de diepere opzet veel
eer alle krachten saam te bunde
len om de alzijdige crisis, waaron-
der de gehele Westerse wereld ge-
bukt gaat; waaraan zij, zelfs zon
der oorlog, ten gronde dreigt te
gaan, zo snel mogelijk te over
winnen.
Er wordt derhalve naar een
constructieve eenheid gestreefd
We weten nog niet precies, welke
nieuwe gang van zaken Engeland
en Amerika in hun Duitse zones,
waarin nog nauwer dan in het
jongste verleden zal worden saam-
gewerkt, willen doorzetten. Maar
men ziet helder beider bedoeling
om West-Duitsland want men
hoopt ook de Fransen voor dit
streven te winnen in te scha
kelen in de economie van het
niet-Russische Europa. Duidelijk
blijkt dit uit de beschouwingen in
de Amerikaanse pers en ook uit
de commentaar rond de geruch
ten, volgens welke het Witte
Huis voornemens zou zijn een spe
ciale zitting van het congres bij
een te roepen om een nieuwe eco
nomische buitenlandse politiek
Het bericht over het proces, dat
in Santa Anna (Califorme) worcit
gevoerd tegen de 18-jarige Louise
Overell en de 20-jarige George
Gollum, die de ouders van eerst
genoemde hebben vermoord, om
dat zij zich tegen een huwelijk van
de beide jongelui verzetten, her
innert ons aan een bezoek, dat Joe
Breen, de voornaamste filmcensor
in Hollywood, enige tijd geleden
aan Londen heeft gebracht Bij
die gelegenheid heeft Joe Breen
de Engelse pers in het Dorchester
Hotel ontvangen en zich door ae
journalisten laten interviewen.
Een hunner stelde de heer Breen
daarbij de volgende vraag; .Robert
Riskin, de man, die de scenario's
schreef voor de geestige films van
Frank Capra, heeft eens verklaard,
dat. hij bij het uitkiezen van films
welke aan het toen pas bevrijde
Duitse volk konden worden ver
toond, de hele productie van
Hollywood gedurende de laatste
20 jaren had nagegaan en dat hij
minder dan 20 films had kunnen
vinden, welke voor dat doel ga-
schikt waren. Is u het met deze
verklaring eens?"
„Wel", antwoordde de heer Breen
„ik ken Bob Riskin goed, maar
ik weet niet, waar hij die cijfers
vandaan heeft. Ik ben er van
overtuigd, dat het er meer moeten
ZXJ Wilt U daarmee zeggen vroeg
j jnl,rnalist verder, „dat Holiy-
de journalist ecn getrouw
wood aan de wereiu
beeld geeft van de democratische
levenswijze in Amerika:
„Inderdaad", luidde het mtwoorü
van de heer Breen. „Over
heel zou ik zeggen, dat zulks
g<Volgens een gezaghebbende per
soonlijkheid als de heer Breen
heeft Hollywood dus gelijk en
leven de Amerikanen inderdaad
zoals de film ons wil laten zien.
Jongemannen slaan hun verloof
den knouck out en smijten ze in
het water, ledereen is ruw en on
hebbelijk tegenover zijn bedienden.
Bankiers en rijke zakenlui zijn
stompzinnige oude gekken. Pries
ters schoppen bij het voetballen
op straat ruiten in, houden er
„ruime" opvattingen en damesken
nissen aan de opera op na en ver
richten bekeringswerk met senti
mentele liedjes. Kinderen zijn
„Inrirhe. wereldwijze nurksen.
Niemand is gelukkig, tenzij hij
dakloos is en niemand
arm en hy een moord of
deugt, tenz J jeegd en er spijt
chantage heeftg }s geschikt
van krijgt. Niema hy in
voor een huwelijk,
een verbeteringsgesticht^
vangems of een tehuis vou
zuchtigen heeft gezeten. N
is normaal, tenzij hij via eien J
cho-analyse van paranoia is 6
nezen en niemand is waard
dienst te worden genomen, tenzij
hij eerst iets heeft gestolen.
Wij zijn zo vrij niet alles te ge
loven, wat de film ons van de
levenswijze in Amerika vertelt en
evenmin zijn wij geneigd aan te
nemen, dat het proces in Santa
Anna een normaal en alledaags
gebeuren is. Wij zijn overtuigd,
dat er in Amerika millioenen dege
lijke, brave, gelovige, hard wer
kende mensen wonen. Maar van
hun leven wordt gfen film ge
maakt en hun daden komen niet
in de krant.
1 van de Verenigde Staten te be
spreken.
Normaal gaat het Congres op
31 Juli uiteen, om dan in het
nieuwe jaar bijeen te komen.
Maar 1948 zal natuurlijk sterk on
der de invloed van de partij-con
venties, welke in Juni gehouden
worden, en van de presidentsver
kiezing in November staan, zo
dat zeker van diep ingrijpende
maatregelen weinig of in het ge
heel geen sprake zal zijn. Wil
Truman derhalve de ver-strekken
de plannen, welke hem, Marshall,
leidende financiers en econo
mische deskundigen voor de geest
staan, doorvoeren, dan zal hij
haast moeten maken. Want isola-
tionisten en belastingbetalers we
ren zich duchtig, en de goede
uitwerking, ook voor de Verenig
de Staten zelf, moet vóór de ver
kiezingen blijken.
Naar verluidt, zouden Truman's
plannen een nog niet nader aange
duid, in elk geval flink aantal mil
liard dollars eisen, welke als een
vredes-leen- en pachtwet over ge
heel West-Europa zouden worden
verdeeld. Het minste wat men
verwachten kan, is, dat de Con
gresleden een tot in alle details
uitgewerkt plan in handen zullen
hebben, waarbij natuurlijk sym
pathieën en antipathieën een be
langrijke rol zullen spelen. Maar
daar overheen zal staan de eis, dat
Europa meer en meer een econo
mische eenheid wordt, zoals de
afgetreden onder-staatssecretaris
Dean Acheson dezer dagen zeide;
„Europa's herstel kan niet volle
dig zijn, zolang niet de verschil
lende delen van de Europese eco
nomie als een harmonieus geheel
samenwerken". En hij voegde er
de principiële stelling aan toe:
„Het bereiken van een gecoördi
neerde Europese economie blijft
het fundamentele doel van onze
buitenlandse politiek".
In deze gedachtengang gaat het
er niet meer om een of ander van
de West-Europese landen op de
been te helpen; maar geheel West-
Europa en daaronder verstaat
Washington alle Europese landen,
die niet in de rechtstreekse Russi
sche invloedssfeer liggen moet
tot nieuw leven worden gebracht,
„revitalised" zeggen de Ameri
kanen. De voor ons zeer gunstige
regeling van onze verplichtingen
uit de leen- en pachtwet ligt on
getwijfeld reeds in de lijn van
deze politiek, al spelen ook de
Amerikaanse sympathieën voor
Nederland daarbij een grote rol.
Niet echter alleen naar West
Europa na het Nabije Oosten
gaat de ifttense belangstelling van
Washington. Vaster vormen dan
deze reliefplannen heeft reeds aan
genomen het plan der Verenigde
Staten om geheel Amerika van
het diepste Zuiden naar het hoog
ste Noorden tot één groit defen
sief stelsel te maken, dat door
standaardisering van opleiding,
kleding en bewapening in geval
van nood als één 'grote defensieve
eenheid kan optreden. Dit plan is
een uitwerking van de Acte van
Chapultepec van 3 Maart 1945,
waarin tot gemeenschappelijke
wederzijdse actie werd besloten
voor het geval van agressie in of
tegen het werelddeel Amerika;
een acte, welke alle landen van
Amerika, behalve Canada, hebben
ondertekend.
Zó tekent zich in grote lijnen
de constructieve en defensieve
politiek van de Verenigde Staten
af, een machtig bouwwerk, dat
veler bewondering wekt. maar dat
zeker ook heel wat critiek, voor
al in eigen land, zal uitlokken.
De thans reeds vijf weken heer
sende hongersnood in het Ruhr-
gebied is nog niet. ten einde. De
Britse autoriteiten hebben officieel
medegedeeld, dat het in de vol
gende maand te verstrekken dag
rantsoen gemiddeld een waarde
zal hebben van ongeveer 976 calo
rieën, voor zover het normale ver
bruikers betreft, per dag. De
vleespositie is zo slecht, dat het
nog te bezien staat, of aan dege
nen, die zwaar werk verrichten,
zoals mijnwerkers, hun gewone
rantsoen vlees zal kunnen worden
verstrekt. Het officieele rantsoen
is 1550 calorieën per dag.
Weerverwachting medegedeeld
door het K.N.M.I. te Bilt gel
dig tot Zaterdagavond:
Langzaam naar Zuid vormen
de meest matige wind; vrijwel
nergens belangrijke bewolking,
opnieuw warm weer.
31 Mei: Zon op 4.28 uur, on
der 20.48 uur; maan op 17.18
uur, onder 3,14 uur.
De advoc. fiscaal van het B. G.
te 's-Hertogenbosch heeft de
doodstraf geëist tegen de Bredase
kapper A. P. den Boer. Verd. was
door de Ned. autoriteiten al in
Mei 1940 gearresteerd. Na de
hij zich aanstonds in de gelederen
Duitse inval losgelaten schaarde
der NSNAP, de NSB en nog later
werd hij vurig propagandist voor
de Waffen SS, in welke kwaliteit
hij heel wat jonge mannen heeft
overgehaald tot dienstneming.
Verder heeft hij aan Feldmeyers
inlichtingendienst belangrijke
mededelingen verstrekt.
Twee Indonesiërs zijn gearres
teerd in verband met een com
plot om een tijdbom te plaatsen
in de fabriek van de Amerikaan
se Goodyear and Tyre Rubber Cy-
in Buitenzorg meldt A.P.
Kolonel J. J. Thomson, de com
mandant van de eerste Ned. bri
gade infanterie, zei, dat de aan
voerder van het complot een
tweede luitenant van het Indone
sische republikeinse leger was, die
een half uur voordat de Neder
landers zijn huis hadden doorzocht
was ontsnapt.
Kolonel Thomson liet aan de
verslaggevers een tijdbom zien,
bestaande uit drie aan elkaar be
vestigde handgranaten, welke m
een stalen buis waren aangebracht
met een electrisch uurwerk eraan
vast. Volgens kolonel Thomson
was dit apparaat in het huis van
de luitenant aangetroffen.
Hij zei, dat bij de huiszoeking
ook een blauwdruk van een be
langrijke rubbermachine was ge
vonden. Indien deze machine on"
klaar zou zijn gemaakst, zou de
Goodyear fabriek maanden lan§
niets hebben kunnen produceren.
Kolonel Thomson zei verder,
dat de twee gearresteerd^ Indone
siërs, waarvan één electriciën is
op de Goodyear fabrieken, bekend
Het wrak van een der vliegtuigen. Daar het terrein op grote
afstand ivas afgezet, kon deze foto slechts met een zeer sterke
tele-lens worden genomen.
Op een afstand van 5 K.M. ten Oosten der gemeente Rijen,
op de grens van deze gemeente en Tilburg, op Tilburgs
grondgebied, heeft gisterenmiddag omstreeks vijf uur oen
ongewoon en verschrikkelijk vliegongeluk plaats gehad.
Twee militaire vliegtuigen zijn daar in de lucht niet
elkaar in botsing gekomen en omlaag gestort. Alle twaalf
inzittenden kwamen om het leven.
Het waren twee lestoestellen
van de L.S.K. van het vliegveld
Gilze-Rijen, tweemotorige machi
nes van het type „Auson". Dit is
een ouderwets type, dat in Enge
land veel wordt gebruikt voor de
opleiding. De beide machines wa
ren dan ook van de R.A.F. ge
kocht om hier dienst te doen bij
d waarnemers-opleiding. Eerst
sedert kort had men ze in ge
bruik.
Het ongeluk gebeurde ongeveer
op het punt, waar de gemeenten
Tilburg, Gilze en Dongen samen
komen. Een van de toestellen viel
op Tilburgs territor, het andere op
dat van Gilze-Rijen, beide in het
or-m veld.
Rijkspolitie stelde terstond een
zeer strenge bewaking in om de
plaatsen van de ramp, welke la
ter door militaire politie werd
overgenomen.
Het stoffelijk overschot van de
slachtoffers is met militaire wa
gens naar de luchtvaartschool
vervoerd. Vijf lijken konden onge
veer gaaf worden geborgen, de
andere echter waren ernstig ver
minkt.
De slachtoffers
zijnT na,nen der verongelukten
A. A. Dobbe, res. 2e luitenant
waarnemer uit Zaandam
W. J. A. Vis, sergeant-waarne
mer uit Vught 6 waarne-
J. A. Mol, sergeant-vlieger Kon
Marine uit Treebeek
C. W. Nieuwenhuizen, sergeant-
vliegtuigtelegrafist Kon. Marine
uit Amersfoort
A. H. Tigchelaar, matroos le kl.
leerling-vlieger uit Zevenbergen
H. Stienstra, sergeant-zeewaar
nemer Kon. Marine uit Geleen
A. J. de Groot, sergeant-vlieg
tuigtelegrafist Kon. Marine uit
Den I'ïag
W. J. Kroeger, sergeant-vlieg
tuigtelegrafist Kon. Landmacht
uit Helvoirt
J. Geertsma, sergeant-majoor
vlieger, Kon. Landmacht uit De
venter
G. Bakuwel, sergeant-vlieger
Kon. Marine uit Amsterdam
A. M. M. Weyters, sergeant
vlieg'tuigtelegrafist Kon. land
macht uit Tilburg
Beyers,, adjudant-onderofficier
uit Scheveningen.
Een Skymaster van de United
Air-lines, welke gisterenavond van
het vliegveld Laguardia opsteeg
voor een vlucht naar Cleveland, is
aan de rand van het vliegveld te
gen een of ander obstakel gebotst
en in brand gevlogen. Er waren 44
passagier aan boord en de beman
ning bestond uit 4 personen.
Een felle brand belette de red
dingswerkzaamheden. Slechts 6 der
inzittenden konden worden gered
Het verlies van 42 personen is hel
hoogste, dat de Amerikaanse bur
gerluchtvaart ooit geboekt heeft.
Ook in Alaska is gisterenavond
kort na het opstijgen een vlieg
tuig neergestort en uitgebrand.
Van de 12 inzittenden worden er
3 vermist. De overige zijn zwaar
gewond.
In de bergen nabij Tokio is gis
teren een Amerikaans toestel met
41 personen aan boord neergestort.
Het aantal slachtoffers is nog niet
bekend.
Een Dakota met 25 inzittenden
wordt sinds gisteren boven IJs
land vermist. Vermoedelijk is het
tengevolge van mist verongel'ikt.
Rusland wenst een ruimere cre-
dietverlening van Britse zijde en
heeft in dit verband verzocht om
herziening van de credietvoor-
waarden van de Brits-Russische
overeenkomst van 1941, Het Russi
sche voorstel bevat een verzoek
om een crediet van ongeveer 55
millioen pond sterling, welk cre
diet een rente zou dragen van
1V2 en dat .zou. worden terug
betaald in een periode van 15 jaar.
Van Russische zijde is te kennen
gegeven, dat het aanvaarden van
deze voorstellen een essentiële
voorwaarde is voor het tot stand
komen van een Brits-Russische
handelsovereenkomst. Uit gezag
hebbende bron wordt vernomen,
dat de Britse regering de voorstel
len nog overweegt.
André Philip, de Franse minis
ter van economische zaken, heeft
de ongeveer 2 millioen winkeliers,
die per 4 Juni a.s. willen staken
als protest tegen de regeringscon-
tróle, met zeer krachtige maatre
gelen en zelfs met sluiting van
hun bedrijf gedreigd.
Ter kabinetsvergadering is be
sloten een delegatie van de win-
keliersbond op te roepen voor een
onderhoud met Ramadier, de mi
nister-president. De winkeliers-
bond heeft Woensdagavond beslo
ten tot een staking van 24 uur op
4 Juni, met uitzondering van
voedselwinkels welke alleen in
de namiddag zouden sluiten.
hadden, dat zij van plan geweest
waren de bom in de machine te
plaatsen.
Inmiddels werd door de directie
van de Goodyear fabrieken mede
gedeeld, dat de sabotage, ondanks
de aanwezigheid van Nederlandse
soldaten, die de wacht hielden bij
de fabriek, voortduurde. Donder
dagmorgen was een machine ver
nield, doordat er een schroef in
het raderwerk was aangebracht.
De directie van de Goodyear fa
brieken weigerde uit te weiden
over de redenen voor de sabotage
doch gaf toe, dat de opbrengst
aan banden naar het Nederiai/isfc
leger en het departement van het
-verkeerswezen van de Ned. Indi
sche regering ging.
Kolonel Thomson zei, dat de sa
botage was begonnen op 9 Januari.
Ter labour-conferentie te Mor-
gate heeft de Britse minister van
buitenlandse zaken. Bevin. o a-
verklaard; Groot-Brittannië had
zich alle moeite gegeven om een
overeenkomst in Indonesië tot
stand te brengen- ..Men beseft
niet", aldus Bevin. ,,dat wanneer
in Ned.-Indië vrede zou heersen
de vetpositie van de wereld over
ongeveer een jaar geregeld zou
zijn. Vrede in China en Indonesië
en een verdrag met Japan zullen
de verdeling van levensmiddelen,
vetten, ol'ën. grondstoffen, zijde
en textielgoederen en duizend an
dere dingen, die het leven ver
aangenamen, openstellen".
Voor de economische tucht
rechter te Amsterdam is gisteren
de zaak tegen de Bijenkorf voort
gezet. De gedaagden hadden geen
verstek laten gaan, zodat nu de
electrische en verlichtingsartike
len aan de beurt konden komen.
Evenais bij de keramische arti
kelen betoogde de verdediger, mr.
Houthoff. ook nu, dat de Bijen
korf bij het bepalen van de winst
marges binnen de perken is geble
ven.
Alle partijen waren het er over
eens, dat de prijzen van deze ar
tikelen overal ver boven die van
Mei '40 liggen; een Bijenkorfdes-
kundige schatte vier honderd pro
cent. Dit bleek wel ongeveer juist
te zijn, want ook de lampekap-
pen en standaards, die thans ten
tonele verschenen, bleken veelal
het vijfvoudige van de vooroor
logse prijs te kosten.
Volgens een deskundige van de
prijsbeheersing heeft deze in
dustrie zich evenals de kerami
sche industrie geweldig uitge
breid. Op het ogenblik is er door
overproductie zelfs een teveel aan
lampekappen. De prijsbeheersings-
ambtenaren verklaarden bij de
Bijenkorf alleen de werkelijke
excessen in de verbalen te hebben
opgenomen. Er waren nog wel ve
le andere artikelen boven de nor
men, maar „deze konden nog door
de beugel".
Dinsdag 10 Juni wordt de be
handeling voortgezet.
Wegens het gebrek aan arbeids
krachten in de kolenmijnen, heeft
het Duitse vrije vakverbond de
mogelijkheid overwogen, vrouwen
in de mijnen te werk te stellen.
Dit zal alleen voor de sovjet-zone
geschieden. De werving zal plaats
hebben door de vakverenigingen
en door de bijzondere vrouwen
commissies. De gezondheidstoe
stand van de arbeidsters zal on
der voortdurende controle staan.
OUD DELFT IN KUNSTLICHT Ter gelegenheid van de
feestiveek zullen de volgende week een aantal fraaie oude
Delftse gevels in kunstlicht baden. Hét alombekende Oude
Huisje aan het Vrouwenrecht biedt een fantastische aanblik.
Een Comité bestaande uit ver
tegenwoordigers van: het N.V.V.,
het C.N.V., de N.K.A.B., de Ned.
Christ. Reisver., de Ned. Reisver.
voor Katholieken, de Ned. Reis-
vereniging, heeft zich over het
vraagstuk der Vacantiespreiding
en is daarbij gekomen tot de vol
gende punten:
Vacantiespreiding is noodzake
lijk, omdat de toeristenstroom in
het thans algemeen geldend va-
cantieseizoen groter is dan de
opname-capaciteit.
Vacantiespreiding verlengt de
vacantieperiode, waardoor de op
name-capaciteit vergroot wordt.
Er bestaat een vaste gewoonte
om te trachten vacantie te nemen
tussen half Juli en eind Augustus.
Het feit, dat begin September
een belangrijke datum is in on
derwijskringen, heeft hierop uit
de aard der zaak grote invloed
gehad.
In de loop der jaren zijn ver
scheidene pogingen aangewend
om te komen tot een vrijwillige
vacantiespreiding, doch de vacan-
tieganger bleek zich in dit op
zicht weinig te storen aan een al
gemeen advies.
Het belang van de vacantiegan-
ger, van de vervoerder en van de
hotelier wettigt de bemoeienis
met de vaststelling van de va-
canties.
Wijziging is slechts mogelijk in
overleg met de Overheid, Onder-
wijsinstahties en de organisaties
van werkgevers en werknemers.
De Overheid kan in dezen be
langrijke invloed uitoefenen bij
het vaststellen der schoolvacan-
ties. Indien deze worden verdeeld
over een zo groot mogelijke pe
riode, wordt hierdoor de vacantie
spreiding sterk bevorderd, want
zeer velen nemen vacantie in de
zelfde tijd, waarin hun kinderen
vrij van school zijn.
Het zou ernstige overweging
verdienen de Pinkstervacantie
voor de scholen te doen uitgroeien
tot ruim een week, waardoor deze
zeer gunstig vallende dagen de
spreiding zouden beinvloeden.
De sluiting van vele bedrijven
in het begin van Augustus lieeft
tot gevolg, dat de vacantiever'olij-
ven in deze week het aanbod niet
kunnen verwerken, tot schade
van de vacantieganger. Daarom
overwege men deze sluiting re
gionaal te doen plaatsvinden, in
dier voege, dat de rayons niet ge
lijk vacantie krijgen. Hierbij dient
aangesloten te worden bij een
eventuele regionale spreiding van
de schoolvacanties.
Daarnaast zou het wenselijk
zijn om de sluiting van gehele be
drijfstakken te verdelen over meer
weken. Hier zou een taak liggen
voor de Stichting van de Arbeid.
Indien een bedrijf niet in zijn
geheel sluit, verdient het aanbe
veling de werknemers zonder kin
deren vacantie te geven buiten de
schoolvacanties.
De vacantiespreiding kan sterk
bevorderd worden door goedko
pere vervoers- en pensionprijzen
buiten het hoofdseizoen, wat voor
de betrokkenen geen verlies be
tekent, daar een langer vacantie-
seizoen een hoger gemiddelde be
zetting tot gevolg heeft.
De premier Jamil Mardan Bey
heeft gezegd, dat men een over
eenkomst tussen de Libanon en
Syrië verwachtte, die Zaterdag
31 Mei ondertekend zou worden,
en die de gelegenheid voor de
Transarabische Pijpleiding Maat
schappij zou openen, om de olie
van de rijke Amerikaansche con
cessies in Arabië naar de Middel
landse Zee te transporteren, aldus
een A.P.-bericht. In de overeen
komst wordt o.a. het deel aan
gegeven, dat Syrië en de Libanon
van de winst van jje maatschappij
zullen ontvangen.
De maatschappij heeft de route
voor het 150 millioen dollar pro
ject nog niet aangewezen. Volgens
Libanese en Syrische autoriteiten
zal de maatschappij misschien een
raffineerderij van 100 millioen
in de Libanon bouwen.
De Europese productie van harde
kool geeft volgens de voorlopige
cijfers van de Europese kolen-
organisatie voor April j.l. een da
ling te zien. De productie voor de
verschillende gebieden was voor
de afgelopen maand als volgt:
(alles in 1000 ton) Aken en Ruhr-
gebied 4,599 (vorige maand 6.079),
de gemiddelde productie bedroeg
220 (v.m. 233); Saargebied, hier
bleef de dagproductie vrijwel on
veranderd op 33, terwijl de maand,
productie 785 tegen 891 bedroeg;
Frankrijk produceerde 4.228 tegen
in Maart 4.628, de dagproductie
liep terug van 179 tot 169. De Bel
gische productie bedroeg in April
j.l. 2.172 tegen 2.198 terwijl de dag
productie terugliep van 36 tot 34.
De Belgische productie bedroeg in
April j.l. 2.172 tegen 2.198. terwijl
de dagproductie steeg van 85 iet
87; de Nederlandse productie
daalde van 885 tot 812, terwijl de
dagproductie terugliep van 36 tot
34.
De totale koleninvoer voor ce
Europese landen bedroeg in April
j.l. ook weer alles in 1000 ton);
3.022 tegen 2 861 in Maart j.l. In
April j.l. leverden de V.S. 2.024
tn. terwijl West Duitsland leverde
780 ton. en Polen 218 ton, terwijl
in Maart j.l. de koleninvoer van
Europa uit Engeland bedroeg 11,
uit de V.S. 2.044. uit West Duits
land 661 en uit Polen 145.
In het hoofdkwartier van het Amerikaanse militaire bestuur
te Berlijn werden zes door de Duitsers gestolen waardevolle
Nederlandse schilderijen ontdekt, die voor een prikje bij een
Berlijnse decorateur waren gekochtDe schilderijen worden
naar Nederland teruggezonden.
„De 13.000 ton traan die de „Willem Barendsz" uit de
Zuidpoolzee meebracht, zijn voor een eerste expeditie een
zeer mooi resultaat, waarover wij dap ook zeker tevreden
zijn", aldus de heer A. Warnderink Vinke, directeur van
de „Ned Mij, voor de Walvischvaart", tijdens een pers
conferentie, waarbij uitvoerig over het afgelopen vangst
seizoen van gedachten werd gewisseld.
ten, die daarbij betrokken zijn ge
veest, parten gespeeld.
Vergelijkende cijfer$
Ter vergelijking gaf de heer
finite de \olgende cijfers:
De productie aan traan per
jlau.ve walviseenheid bedroeg
vver het gehele seizoen voor de
„Bilaena" de moderne walvis
vaarder van de United Whalers
d gemiddeld ca. 92.5 barrels
per unit, voor de „Willem Ba
rendsz" 133 barrels. De Noorse
expedities brachten het tezamen
gemiddeld tot 117 barreb. Dit
pleit ongetwijfeld voor de tech
nische prestatie van de Amster
damse Droogdok Mij. en voor de
tunde van de Ned. chemici en
technici, onder wier leiding de
ranrlck heeft gewerkt.
Wij verwachten voor het vol
gende seizoen echter nog betere
resultaten. Wij kunnen hierop te
meer vertrouwen, omdat de laat
ste 6 weken een opbrengst brach
ten van 1000 ton per week. Wan
neer wij dus 18 weken seizoen
hebben en die opbrengst van het
begin af weten te halen dan zou
er dus 18.000 ton gewonnen kun
nen worden
Behalve een zeer bevredigend
resultaat heeft deze expeditie ook
kostbare ervaring opgebracht. De
maatschappij weet nu wat er ge
wijzigd moet worden bij de orga
nisatie, waarvan de heer Vinke
erkende dat er wel een en ander
aan gemankeerd had. Maar een
dergelijke onderneming was ge
heel nieuw en wij waren afhan
kelijk gedeeltelijk althans van
buitenlandse deskundigen, waar
mede echter niet steeds prettig is
samengewerkt. De vliegdienst.
die voor de vangst van geen be
lang is gebleken, zal het volgend
jaar niet meer meegaan. De daar-
De heer Vinke verklaarde dat de
moderne walvisvaart een zeer
wisselvallig bedrijf is, men is af
hankelijk van iet weer, men kan
geluk of pech hebben bij het vin
den van walvissen, terwijl de wal
vis eerst in de loop van het seizoen
vet wordt, wat natuurlijk van in
vloed is op de traanproductie. Zo
leverden de eerste eenheden gemid
deld 59 barrels aan traan op, ter
wijl het gemiddelde over het ge
hele seizoen bijna 133 barrels per
eenheid bedroeg. Publicatie van
cijfers in. de loop van een seizoen
geeft derhalve geen enkel houvast
en verleidt ondeskundige buiten
staanders tot speculaties, welke
wij niet in de hand hebben willen
werken. (Eén barrel is 160 L.)
De reportages en de daarop
gevolgde publicatie van net mi
nisterie hebben er de directie
destemeer van overtuigd hoe
juist dit standpunt in deze is ge
weest. althans dit eerste jaar.
waarin men zirh uit hoofde van
oovotendheid dit alles niet kon
realiseren.
Natuurlijk hebben er dit eerste
eizoen nog andere factoren een rol
'd. waardoor de productie in
de eerste weken beneden de ver
wachtingen is gebleven. In de eer
ste plaats waren bij lange na niet
alle oovarendon vakkundigen in
de walvisvaart; in de tweede plaats
varen wij te laat op de vangstgron-
den en in d' derde plaats had de
fabriek mg niet eenmaal gedraaid
lfs- „iet proef gedraaid De tijd
beschikbaar voor voorbereiding
van deze eerste expeditie heeft al
door aan boord vrijgekomen ruim
te zal besteed worden voor hutten
voor meer dekpersoneel. Ook zul
len er volgende keer enige proef
installaties komen voor de berei-
ring van vleesmeel, een waarde
vol veevoeder.
De prijs, die de Regering
zal betalen
Wat de prijs betreft, welke de
regering, die zoals men weet de
traan koopt, betalen zal, deelt de
heer Vinke mee, dat daarvoor zal
gelden de wereldmarktprijs van
21 Mei, de dag waarop de Willem
Barendsz thuiskwam. Over deze
prijs is men momenteel aan het
onderhandelen, wat niet zo een
voudig is omdat er in dit artikel
slechts zeer weinig affaires zijn,
die bovendien nog moeilijk te
achterhalen zijn. De prijs per ton
is van 67 in het midden van
het vorig jaar opgelopen tot
85 in December; de laatste tijd
is er echter zelfs 100 en meer
voor betaald.
Op een vraag over de exploita
tiekosten deelde de heer Vinke
mede, dat deze omtrent de begro
te 7,5 millioen liggen. De maat
schappij heeft een crediet ontvan
gen van 7,5 millioen van de
Herstelbank hieruit is grotendeels
de Willem Barendsz gefinancierd.
Voor de exploitatiekosten had men
een bankcrediet waaruit men on
gelimiteerd kon putten, doch dat
steeds door voorschotten op de
traanleverantie werd ingelopen.
Momenteel is dit bankcrediet niet
groot meer.
Het nieuwe seizoen zal lopen
var 8 December a.s. tot 8 April
1948. maar de expeditie zal ge-
ruimen tijd van tevoren aanwezig
zijn en dus reeds eind September
vertrekken. Over het bouwen van
een tweede factoryschip konden
nog geen mededelingen gedaan
worden. Men is bezig met de tech
nische voorbereiding, maar de
eventuele bouw zal vooral finan
ciële moeilijkheden opleveren.
De arbeiders aan boord waren
aangesteld op een collectief ar
beidscontract, aan de bepalingen
waarvan men zich strikt gehou
den heeft. Het was natuurlijk hard
voor de werkers om te horen
hoeveel belasting van hun zeven
maanden salaris afging, maar
daaromtrent is men momenteel
met de belastingen aan het onder
handelen.
