Onze grote schaarste aan
goederen en deviezen
Lieftinck over financiën
a
Commissie-Generaal voert
besprekingen
Nederlandse
in Enb
dijkbouwers
reland
Producten-voorziening in de
naaste toekomst
Nikkelen en bronzen munten
Na vier dagen ivas heerschappij
van het water gebroken
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Het behoud van
Indië
Kweekplanten
naar Engeland
W er kgelegenheid
in Amerika
Vliegtuigramp in
Amerika
Naar havenstaking
in de V.S.?
Voor het advies aan de Nederlandse
regering
Goud en zink
verdwijnen
ONGSLAGEN
20 Jaar K.L.M.
op Indië
69ste JAARGANG
ZATERDAG 14 JUNT 1947
No. 203a9
TABAK
TEXTIEL
SCHOENEN
RIJWIELBANDEN
ZEEP
Het Europese plan van
Marshall
Werklozen-cijfer daalde
met I/2 millioen
50 personen aan boord
Tactiek van de lange baan
SsaÉMMM
«itllPiVl
RADIOREDE VAN DE
PAUS
NIEUWE VINDING VAN
DELFTS LABORA
TORIUM TOEGEPAST
VASTGEBETEN.
Het begon met 2 passagiers
in 1929
MAXIMUMPRIJS VOOR
KERSEN
GEVALLEN VOOR HET
VADERLAND
DB KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zyn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
TeL 25270; te Schiedam, Broersvëst 8, Tel. 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 5,25 per Kwar
taal, 1,10 per maand, 0,28 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. VVITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom*
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit*
sluitend bij vooruitbetaling.
Gezien de goederenschaarste, waaronder een groot deel van de
wereld lijdt en de dollarachaarste, waarmede Europa in het bij
zonder te kampen heeft, is het voor een ieder duidelijk, dal ook
het zo zwaar geteisterde Nederland de krapheid aan goederen
en deviezen in bijzondere mate ervaart.
De regering heeft uiteraard bij haar politiek de grote lijnen voor
ogen, waarlangs zij het welvaarts-herstel van het volk nastreeft.
Zij stuit bij haar beleid maar al te vaak op niet te vermijden
hindernissen, die haar noodzaken, plotseling een bepaalde be
leidslijn om te buigen, of zelfs af te bfeken.
De aanvankelijk blijkbaar gun
stiger vooruitzichten op het ge
bied der deviezen hebben in het
najaar 1946 aanleiding gegeven
tot een zeker aankoopschema in
het buitenland, dat niet te hand
haven was, toen in Maart 1947
de deviezenvooruitzichten minder
gunstig bleken te zijn. Derhalve
moesten de verschillende ministe
ries hun beleid op het ingekrom
pen deviezenprogram aanpassen.
Een dergelijke noodzakelijke blij
kende koerswijziging geeft, met
name aan het ministerie van eco
nomische zaken, dat speciaal tot
taak heeft, de verzorging van de
productie en de aanvoer van in
dustriële grondstoffen en produc
ten, bijzondere zorgen. Het gaat
hier immers om ontelbaar vele
soorten van goederen, die langs
duizend kanalen naar ons land
stromen om daar te worden ver-
werkt verhandeld en verbruikt,
of om' in bewerkte staat weer te
worden uitgevoerd. Het ministe
rie van economische zaken pleegt
niet zelf de in- en verkoop ter
hand te nemen, doch laat het al -
sluiten van individuele transacties
over aan het bedrijfsleven, dat
terzake gespecialiseerd en erva
ren is. Een koerswijziging, als
hiervoor bedoeld, heeft dus ten
gevolge, dat/ de rijksbureaux, als
distributieorganen voor handel en
nijverheid, de toewijzingen aan
het bedrijfsleven moesten wijzi
gen of uitstellen, hetgeen ook voor
handel en industrie veel moeilijk
heden en zorgen baart.
Op grond van het voorafgaande,
zal het duidelijk zijn. dat de laat
ste maanden zowel bij de ver
bruiker ais bij het bedrijfsleven
veel onzekerheid bestaat omtrent
de gevolgen van de devïezenposi-
tie voor 's lands goederenvoorzie
ning. Nu de regering met de her
ziening van haar deviezenschema
is gereed gekomen, zal spoedig
meer worden bekend gemaakt be
treffende de hiermede samenhan
gende maatregelen. De minister
van Economische Zaken acht het
dan ook niet toelaatbaar, om
reeds thans gevolg te geven aan
de aandrang van vele zijden, om
officiële mededelingen te doen.
Teneinde evenwel, zulks In
verband met hier en daar on
der de bevolking circulerende
geruchten, te voorkomen, dat
ongemotiveerde onrust ontstaat,
geeft de minister van Economi
sche Zaken hieronder aan hoe
de voorziening van enkele be-
langrijke artikelen naar alle
waarschijnlijkheid in de naaste
toekomst zal zyn. Hierbij dient
In aanmerking te worden geno
men, dat ên de goederenmark
ten èn de deviezenpositie zoda
nig zijn, dat zich te allen tijde
omstandigheden kunnen voor
doen, die aan de vooruitzichten
afbreuk doen.
Op 12 December j.I. vestigde de
minister van Economische Zaken
in de Staten-Generaal er de aan
dacht reeds op, dat hij de ene
maand niet met stelligheid wist,
of de volgende maand alle nodige
goederen tijdig en in voldoende
omvang ter, beschikking zouden
zijn. Hij formuleerde dit toen al
dus: „Ik kan gerust zeggen, dat
mijn departement zich, wat de
voorziening met een zeer groot
aantal artikelen betreft, van de
ene maand in de andere moet sle
pen, ongeveer op dezelfde wijze
als helaas menige huisvrouw zich
tegenwoordig van de ene week
naar de andere moet slepen om
haar loon van de ene week aan
dat van de andere te kunnen ver
binden en het hoofd boven water
te houden; een gelukkige omstan
digheid is echter, dat tot op he
den ernstige algemene stagnaties
zijn uitgebleven," al waren er hier
en daar wel moeilijkheden.
Op 12 Juni j.l. Werd bekend ge
maakt, dat sigaren voortaan zon
der bon kunnen worden geKvcht
en afgeleverd. Tot deze maa'Vege)
werd besloten, omdat, r*<ïening
houdende met de prodactieVer-
houdingen in de tabaksindustrie
en de vraag van het publiek, ge
meend werd, dat, ondanks de zor
gelijke financiële toestand, toch
enige verruiming op dit gebied
niet achterwege mocht blijven,
ook al om de zwarte handel in
tabaksproducten te bestrijden.
Het is de bedoeling, dit jaar de
toegezegde punten aan te wijzen.
Vergeleken bjj verleden jaar, toen
50 punten werden aangewezen,
betekent dit, dat de voorziening
dit jaar beter zal zyn dan in 19 46.
Gaarne wordt toegegeven, dat,
vooral in verband met de grote
achterstand, deze voorziening nog
lang niet zal beantwoorden aan
de vraag, die er is. Hierbij moet
echter niet uit het oog worden
verloren, dat vóór de oorlog, toen
het aanbod aan elke vraag kon
voldoen, gemiddeld per volwassen
Nederlander slechts 1 costuum in
ongeveer twee jaar werd aange
schaft en 1 overjas per drie en een
half jaar. terwijl elke volwassen
Nederlandse vrouw slechts één
japon of jurk per jaar en eenmaal
in de drie jaar een mantel of
mantelcostuum kocht. Ook andere
textielartikelen werden minder
vaak gekocht, dan wel eens wordt
gedacht.
Boven de 80 punten ontvangen
de werkers, die zulks bij de uit
oefening van hun beroep nodig
hebben, werkkleding, zij het in
een mate, die nog te wensen over
laat.
Dat de productie niet voldoende
zal zijn om de punten te honore
ren, behoeft niet te worden ge
vreesd. Ondanks een grotere ex
port, welke tenslotte noodzakelijk
is om van het buitenland de no
dige grondstoffen en artikelen los
te krijgen, zal naar verwachting
de productie zoveel hoger zijn, dat
zonder bezwaar aan de grotere
vraag zal kunnen worden vol
daan.
De volgende cijfers geven een
vergelijkend overzicht van de in
de jaren 1946 en 1947 voor de
binnenlandse civiele voorziening
beschikbare hoeveelheden textiel-
goederen:
1946 1947
ton ton
Wollen stoffen 8.800 12.700
Katoenen weefsel en
alle tricotages 15.800 20.000
Kunstzijden weefsels 3.700 4.400
Hierbij moet rekening worden
gehouden, met het feit, dat in
1946 de detaillisten vrijwel geheel
opnieuw bevoorraad moesten wor
den, waarvoor een belangrijk deel
van de in 1946 beschikbaar geko
men productie nodig was. Nog
kan worden medegedeeld, dat het
in het voornemen ligt, een wijzi
ging te brengen in de distributie
van de textielgrondstoffen, die
tot gevolg zal hebben, dat dc wens
van het publiek tot de fabrikant
doordringt.
Oorspronkelijk was de opzet,
dat per jaar één paar schoenen
per hoofd van de bevolking zou
worden toegewezen. In verband
met de noodzakelijke versobeiing,'
zal niet meer dan één paar schoe
nen per l\k jaar beschikbaar kun
nen worden gesteld. Bovendien
zal voor kinderen per jaar een
extra bon worden verstrekt. Be
paalde categoriën ontvangen bo
vendien één paar werkschoenen
per jaar. Het totaal verbruik aan
schoenen voor de oorlog kwam
neer op iets meer dan één paar
per jaar.
In overweging is een regeling,
volgens welke allen, die over een
rijwiel beschikken, geleidelijk bij
deze distributie zullen worden in
geschakeld.
De grote wereldschaarste aan
grondstoffen voor de zeepfabrica
ge is oorzaak, dat de voorziening
van dit artikel nog beneden de
behoefte blijft. Het ligt in de be
doeling, telkens om de twee we
ken een bon aan te wijzen voor
resp. 250 gram waspoeder, 250
gram zachte zeep en 225 gram
huishoudzeep, of 180 gram toilet
zeep.
Hoewel niet te hopen, is het
speciaal op dit gebied mogelijk,
dat er zich moeilijkheden zullen
voordoen, waardoor dit program
ma niet steeds kan worden ge
volgd.
Gisteravond organiseerde de
Partij Van de Arbeid een vergade
ring voor haar leden in de Riviéra-
hal te .Rotterdam, waarbij da Mi
nisters Lieftinck en Vos een uit
eenzetting gaven over de heersen
de Financiële Verkeersproblemen.
Minister Lieftinck oegon met
een exposé te geven van de toe
stand zoals deze was voor de oor
log. Hieruit blijkt, dat andanKs de
moeilijke jaren, die wij toen heb
ben doorgemaakt de toestand toen
nog rooskleurig kon worden ge
noemd vergeleken met de huidige.
Hoewel de handelsbalans in die ja
ren een nadelig saldo vei toonde
van ca. 465 millioen, bood deze
deviezenpositie ons toen toch geen
zorgen, omdat onze beleggingen in
net buitenland en andere bronnen
van onzichtbare uitvoer net tekort
ruimschoots dekten.
Tengevolge van het wanbeleid
van de bezetter en de verliezen
door de oorlog geleden staan wij
er thans anders voor. In 1946 be
droeg het tekort op de betalings
balans ca. f 1.4 milliard dat ge
deeltelijk gedekt werd door aan
spreking van Nederlandse tegoe
den en beleggingen in het buiten
land en voorts door verkregen cre-
dieten. Midden 1945 heeft Neder
land een crediet gehad van 40C
millioen, gedeeltelijk op korte en
gedeeltelijk op lange termijn. Maai
onze behoeften zijn groter. Het te
kort op de betalingsbalans voor
1947 wordt geraamd op ca. f 2 mil
liard. Een voorname oorzaak hier
voor is ook het wegvallen van
de baten uit Indië, terwijl boven-
Teneinde de kwekerijen te steu
nen, zullen de Engelse kwekers in
staat worden gesteld beperkte
hoeveelheden kweekplanten uit
Nederland te importeren in de pe
riode van heden tot 31 Mei 1948-
Invoervergunningen zullen alleen
worden verstrekt aan hen die een
broeikas bezitten en zullen een
waarde van f 150 pond sterling
niet te boven gaan Het zal waar
schijnlijk niet mogelijk zijn m
alle gevallen een invoervergun
ning te verstrekken. De vergun
ningen zullen worden verstrekt
door het ministerie van landbouw,
het departement van landbouw van
Schotland, en het departement van
landbouw van Noord Ierland.
De vergunningen zullen worden
verleend voor de import van o.a.
cyclamen, varens, hortensia s en
sleutelbloemen.
Tijdens de beslissingswedstrijd om het kampioenschap van
afd. II tussen Blauw Wit en Volewijckers zakte een deel van
de tribune in elkaar, waardoor enige toeschouwers werden
gewond
dien Indië nu nog een debetpost
vormt. In 1938 droeg Indië voor IC
pet bij in het nationale inkomen
van Nederland en 16 pet van hel
volksvermogen was daar belegd.
Het verlies van dit vermogen
zou voor Nederland een econo
mische ramp betekenen en voor
Indië een niet minder groot
verlies, tenzij andere landen
onze actieve rol daar zouden
overnemen.
Wat betreft de deviezenuitgaven
voor militaire doeleinden kon de
minister de verzekering geven,
dat deze slechts een gering deel
uitmaken van de totale deviezen-
uitgaven.
Naar aanleiding van de rede
van de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Marshall, ver
klaarde Prof. Lieftinck, dat wij
zeker bereid zijn mede te werken
aan de uitvoering van een Euro
pees plan mits men ons in staat
stelt eigen vorm en inhoud te
geven aan de democratische ge
dachte.
In Mei nam de werkgelegenheid
in de Verenigde Staten met meer
dan 1,5 millioen toe, verspreid
over practisch alle bedrijven en
met een overeenkomstige daling in
het werkloozen-cijfer. Bij deze da
ling waren uitsluitend mannelijke
arbeidskrachten betrokken en zij
moet gedeeltelijk toegeschreven
worden aan het wederom te werk
stellen van bouwvak- en landar
beiders en aan de hervatting van
het werk door de mijnwerkers. De
werkgelegenheid in branches, an
dere dan de landbouw nam toe
met ongeveer 500.000 en bereikte
een totaal van 49,4 millioen. Afge
zien hiervan vond een aantal van
1.000.000 landarbeiders, waaronder
300.000 vteranen, in Mei werkgele
genheid. Hierdoor werd het totaal
aantal arbeidskrachten, werkzaam
in den landbouw, op 9.000.000 ge
bracht. Het totaal aantal tewerk-
gestelden bedroeg in Mei 58.3
millioen.
De politie van Leesburg in
Virginia, heeft medegedeeld,
dat het wrak van het vermiste
vliegtuig van de Airlines, dat
sinds gisteren vermist werd,
tussen Purdellvilie en Hillsboro,
in Virginia, gevonden is. >Ien
heeft geen inlichtingen, of er
nog overlevenden waren. Pur
dellvilie bevindt zich 15 km. ten
westen van Leesburg. Brand
weerauto's en ambulances
spoedden zich in allerijl naar de
plaats van de ramp.
De mededelingen van de politie
vormen tot nu toe de enige in
lichtingen, die men over het lot
van het vliegtuig bezit. De wegen
die naar de plaats des onheils
leiden, zijn vol particuliere wa
gens, waarvan de inzittenden ho
pen iets te kunnen verrichten bij
het reddingswerk.
Te Washington heeft de directie
van de Capital Airlines medege
deeld, dat het toestel bestuurd
werd door een van de knapste
piloten der Amerikaanse burger
luchtvaart, kapitein Horace Stavk.
Hij is 46 jaar, waarvan 26 jaar in
het vak. Onlangs is hij onder
scheiden wegens de uitvinding
van een toestel, waarmee de pi
loten precies kunnen vaststellen,
waar zij zich bevinden, ongeacht
hoe de weersomstandigheden zijn.
Volgens een Reuter-bericht
had het toestel 50 personen
aan boord.
Naar de Ass. Press, uit New
York verneemt dreigden Donder
dagavond de leiders van de vak
bonden met een algemene haven
staking.
De leiders van de 5 vakbonden
voor havenarbeiders van de C.I.O.,
waarbij Joseph Curran en Harry
Bridges, beschuldigden de rederijen
van een, tactiek van op de lange
baan schuiven en uitsluiting om
de uitvoering van de contractuele
eisen van de 290.000 havenarbeiders
te belemmeren.
Tijdens een persconferentie werd
door de politieke commissie van de
vakbond de bedreiging geuit, dat
de nodige stappen genomen zouden
worden, wan. ir het bestaande
contract tussen de Pacific Ameri
can Shipowners Association en de
Marine Cooks and stewards Union
op Zaterdag om middernacht zou
aflopen.
Curran. president van N (ational)
M(arine) U(nion) van de C I.O.
verklaarde, dat het besluit van de
maatschap- ij het contract te annu
leren of te eindigen een uitsluiting
betekende, die zou kunnen en mo
gelijk ook zal uitlopen op een sta
king over het gehele land.
T ifTTT
lit de Amsterdamse haven arriveerde gisteren het m.s. „Maetsuycker,, met aan boord ruim 200
gewonden en afgekeurde militairen uit Indië. Dadelijk nadat het schip gemeerd was, werd
begonnen met het debarkeren van de gewonden en zieken
Schermerhorn en Van Poll heb
ben Donderdag uitvoerige be
sprekingen gevoerd met dr. Van
Mook, diens naaste medewerkers
en hun eigen adviseurs. Deze be
sprekingen zijn gistermorgen
voortgezet. De woordvoerder van
de Commissie-Generaal verklaar
de tegenover Aneta, dat het niet
geheel zeker was, dat de Commis
sie-Generaal vóór Maandag ge
reed zou zijn met het advies voor
de Nederlandse regering, daar
nog allerlei personen en instanties
moeten worden geraadpleegd,
o.m. de sultan Hamid II van Pon-
tianak, hoofd van de Daeran W.-
Borneo, alsmede president Soeka-
wati en de ministers Hamelink en
Anak Agoeng, de Agoeng van O.-
Indonesië, die thans allen te Ba
tavia vertoeven.
Volgens de woordvoerder was
niet te verwachten, dat de Com
missie-Generaal ten behoeve van
het opstellen van het advies voor
de Nederlandse regering overleg
zal plegen met de republikeinse
delegatie.
Vcjrts deelde hij mede, dat vol
gens directe informaties uit Ne
derland het bericht, als zou de
Partij van de Arbeid ook een
strakker optreden van het kabi-
net-Beel in een onverhoopte on
vermijdelijke situatie steunen, on
juist is. De organen van de Partij
van de Arbeid zullen hierover in
een op een dezer dagen te houden
vergadering beraden.
Bespreking van republi
keinse autoriteiten
De te Batavia aanwezige repu
blikeinse autoriteiten komen da
gelijks bijeen om de toestand te
bespreken. Donderdag had een in
formeel contact plaats tussen Ka-
simo, Soepeno en Boedjardo, ter
wijl gisteren ook Gani in de werk
vergadering tegenwoordig was.
De berichten, dat deze werkver
gadering het bijzondere karakter
van een spoedvergadering had,
werden door minister Natsir
tegehover Aneta tegengesproken.
Volgens hoge republikeinse auto
riteiten was ook de situatie te
Buitenzorg op deze dagelijkse be
sprekingen aan de orde gekomen.
Het is niet uitgesloten, dat Sjahrir,
die zich op het ogenblik te Ling-
gadjati bevindt, op korte termijn
te Batavia zal terugkeren. Inmid
dels worden Hatta, die thans op
Sumatra is alsmede regerings
autoriteiten te Djokja dagelijks
van de politieke ontwikkelingen
op de hoogte gehouden.
Politieke concentratie
Twaalf van de voornaamste
republikeinse politieke partijen
hebben zich verbonden in de
„Kesatoean Tekan Partai", om een
eenheidsprogram vast te stellen
met de bedoeling „alle eventuali
teiten voortvloeiende uit de con
sequenties van de republikeinse
antwoordnota, het hoofd te Minnen
bieden".
Voorzitter is Kamadjaja van de
P.N.I. De partijen zijn de Masjoe-
mi, de P.N.I., de partai sosialis, de
christelijke Parkindo, twee com
munistische partijen de arbeiders
partij, de proletarische partij en
de volkspartij.
Uit het ontwerp van wet: nieuwe
regel ing inzake het Nederlandse
muntwezen, dat gisteren door de
minister van Financiën aan de
Tweede Kamer van de Staien-
Generaal werd aangeboden, blijkt
dat het in de bedoeling ligt de uit
de bezettingstijd daterende zinken
mun.ten af te schaffen en te ver
vangen door nikkelen en bronzen
geldstukken. In de toekomst zal
ons muntstelsel bestaan uit zilve
ren rijksdaalders en guldens, zui
ver nikkelen kwartjes en dub
beltjes. bronzen stuivers en centen
Voorts wordt in het ontwerp van
de nieuwe muntwet nog genoemd
de gouden dukaat als van rijks
wege gegarandeerde handelspen
ning zonder de hoedanigheid van
wettig betaalmiddel. Wanneer dit
ontwerp wet wordt. zullen uit
ons muntstelsel dus verdwijnen
het gouden tientje en het gouden
vijfje, de halve gulden, het twee-
en-een-halve centstuk en de halve
cent.
De vierkante stuiver zal worden
vervangen door een rond geld
stuk van brons met een middel
lijn van 21 millimeter; de cent
wordt in middellijn 17 millime
ter, dat is 2 millimeter kleiner
dan voorheen ter vergemakkelij
king van het onderscheid tussen
cent en stuiver. Evenals de kwart
jes en dubbeltjes zullen voortaan
ook de stuiver en de cent de ko
ninklijke beeltenis dragen, 't Ligt
in het voornemen hiervoor een
nieuwe beeltenis van H M. de
Koningin te vervaardigen.
De nieuwe Muntwet zal, indien
zij door de volksvertegenwoordi
ging wordt goedgekeurd, op een
nader door de Kroon te bepalen
tijdstip in werking treden. Tot in
wisseling van de buiten omloop
gestelde munten zal gedurende
ten minste drie maanden gelegen
heid worden gegeven.
Ter gelegenheid van het inter
nationaal Maria-congres, dat in
Ottawa gehouden wordt, zal de
Paus op Donderdag 19 Juni a.s.
de congressisten per radio toe
spreken.
Een stukje goodwill verdiend
Donderdag vertrok de eerste
„Walcheren"-kraan, die mee
hielp het gat in de Engelse
rivierdijk by Morston te dichten,
naar Huil, om daar voor de
zeereis maar Nederland gereed
te worden gemaakt. De tweede
kraan volgt over enige dagen.
Dit betekent, dat de dijkbreuk
by Morton ten Noorden van
Gainsborough (Lincolnshire)
thans volledig hersteld is.
Zooals men weet. werd dit gat
omstreeks half Maart veroorzaakt
door dooi en regenval na de lange
vorstperiode De hard bevroren
grond en -te geulen in dit geacci
denteerde terrein konden de
watermassa's niet via de trent
naar zee lozen. De dijk begaf het,
evenals een bandyk van de wel
land, waardoor 140 000 H-A. be
werkt akkerland onder water
kwamen te staan. Toen het niet
spoedig genoeg gelukte de gaten
te dichten, deed het Engelse
ministerie van landbouw, dat de
Engelse waterschappen onder zich
heeft, een beroep op Nederland.
Onmiddellijk werden twee grote
kranen van de Zuiderzeewerken
met armen van 28 meter, keileem-
bakken een groot aantal pompen
en ander materiaal gereed gemaakt
en overgevaren.
Dr ir. J A. Ringers,
minister van waterstaat vloog
naar Engeland en al spoed g was
een plan de campagne opgemaakt
om te verhinderen, dat het Britse
volk van de landbouwproducten
vsn een zo grote oppervlakte ver
stoken zou blijven.
Dr Ringers, zijn medewerken
en de Dredging and construction
Comp een dochtermaatschappij
van 'r. Volker's Mij tot uitvoe
ring van openbare werken te
Sliedjrecht, vonden een gat van
ongeveer 110 meter lengte met een
daarachter gelegen uitgeholde poel
waarvan de bodem bij laag water
nog 12 meter onder peil lag. Toen
zij aankwamen was men reeds drie
weken bezig steen langs die poel-
rand te storten, doch de steen
rolde naar beneden en het water
had nog steeds vrij spel.
Vier dagen na het beg'n der
werkzaamheden, waarbij ongeveer
een dozijn Nederlandse schippers
machinisten en bazen betrokken
was, was de heerschappij van
het water gebroken. Het ver-
ziltingsgevaar waaraan de lande
rijen onder Morton bloot stonden
was toen eveneens bezworen
Zowel te Delft als aan de dijk
werd onder hoogspanning ge
werkt en eind Mei was de dijk
gereed.
Onderhoud met
Dr. ir. Ringers
Ir. Ringers
Begonnen werd met zinkstukken
langs bedreigde punten te leggen,
waardoor verder afbrokkelen van
het dijklichaam werd voorkomen
Daarna werd gezocht naar een
bruikbare kleisoort, om een nieuw
dijklichaam achter om de poel te
bouwen, dat in een boog moest
aanslu ten op de oude dijk.
De Engelse ingenieurs waren
van mening, dat het gat in de
Trentdijk bij Morton zelf gedicht
moest worden Hun Nederlandse
collega's bewezen echter, dat, zulks
niet mogelijk was. ook al. omdat
o-ud- J dit gat op de plaats van een oude
breuk was ontstaan Verder op
de dijk werden nog twee zwakke
plekken eveneens oude breuken,
gevonden- Toen de Nederlandse
kranen aankwamen werd dadelijk
met het bouwen van twee kle ne
hulpdiiken rond de poel begonnen.
Ondertussen werd te Delft een
onderzoek gedaan naar de beste
kleisoort uit de omgeving van
Morton, om het nieuwe dijklichaam
op te 'bouwen
,Ze zullen
van hebben",
er geen last meer
verklaarde dr. ir-
Ringers, die als voornaamste des
kundige van Nederlandse zijde
optrad.
,.Van ons standpunt uit bez en.
was het een betrekkelijk eenvou
dig werk- Wij zijn blij, dat wy
onze Engelse vrienden hebben
kunnen helpen, en dat wij ze
hebben kunnen behoeden voor
een groot verlies aan voedsel van
eigen grond, welk voedsel zij
anders zouden hebben moeten
importeren."
De Nederlandse motoren en
pompinstallaties van 50, 60 en 90
cM. doorsnee zijn op 27 Mei in
middels vrijwel gereed gekomen
met het droogmalen der over
stroomde gebieden. Op die dag
stonden nog slechts 15.000 acres
(een H A is plm- 2.5 acres) n'et
geheel droog. Op het meeste land
stond het groen van het gewas
weer op de akkers.
„Het werk is krachtig aange
pakt en juist op tijd klaar ge
komen". aldus dr. ir. Ringers.
De Engelse arbeiders hebben
buitengewoon hard gewerkt Zij
zijn trouwens nog niet klaar,
want het dijkgat in de bandijk van
de welland is nog lang niet dicht
maar de achterliggende gronden
ziin reeds drooc en bewerkt D»
s'tuatie ir hier moeiliiker om-'s'
ondererrnnd zeer rleeht- Ir Niw
dan tnei de grnntete ewriehtïehetd
kan h'er rnnd hreuk on do
Voor Nederland historisch
terrein
tn dit gebied bevinden wij ons
- zekere z;n op voor Nederland
"is-orisch terrein. De dijk werd
I tussen 1625 en 1655 gebouwd door
Cornelis Vermuiden in opdracht
van dezelfde ondernemers, die de
Beemster lieten droogleggen. De
dichter Jacob Cats was een der
grote aandeelhouders in deze
firma, die met geld, verdiend in
de Oost-Indische Compagne,
werkte-
„Dit land," aldus ir. Ringers,
„was eertijds een gro-ot moeras, en
werd door de drooglegging ge
schikt voor landbouw Op deze
dijk, die volgene beproefde nauw
keurigheid werd gebouwd, werken
thans de zonen dezer voorvaderen
met een achthonderd jarige erva
ring, daarbij geruggeste-un-d door
het wetenschappelijk centrum te
Delft, aan het herstel-"
Volgens dr. Ringers heeft deze
bandyk zeer geleden. Te Delft
zijn nauwkeurige onderzoekingen
naar kwaliteit en samenstelling
der grondsoorten gediaan. Het
dijklichaam is nauwkeurig onder
zocht Behalve de dichting van de
breuk, die op dezelfde wijze als
die bij Morton geschiedt, wordt
ook het dijklichaam zelf hersteld.
Op verzakte delen wordit over
grote afstanden een nieuwe ,.kop"
gemaakt. Het gat zelf is maar 54
meter breed, maar het is een
meen gat", omdat men haast
geen houvast in de bodem kan
en. Daarom is begonnen met
het slaan van een stalen damwa-nd.
De nieuwe dijk rond de poel wordt
maar liefst 350 meter lang.
Een sondeerapparatuur
Indien zomer en herfst droog
blijven, is er kans, dat deze dyk
voor het einde van de herfst
gereed komt. Men kan met de
grote drijvende kranen niet bij
het werk komen, omdiat dit te ver
van het water ligt- Het mate,naai
wordit met smalspoor aangevoerd
Op aanraden van de Delftse
deskundigen wordt met grote om
zichtigheid gewerkt Een nieuwe
vinding van het laboratorium voor
grondmechanica, een sondeer-
epparatuur. wordt gebruikt om de
waterdruk ;n de grond te meten
Indien men deze vrij eenvoudige
apparatuur op de juiste plaatsen
opstelt, kan men uit de aflez ngen
vrijwel alle gegevens van toestand
en draagvermogen van de bodem
verzakkingen, invloeden van bui
ten af e d- opmaken. Op die mc-miei
worden verrassingen voorkomen
Deze uitvinding n haar huidige
vorm wordt door Delftse deskun
digen voor het eerst, op een
Engelse dijk gebrukt
„He gaat goed op de Engelse
dijken", aldus dr. ir. Ringers, die
op 15 Juni weer naar Engeland
vertrekt om als adviseur pools
hoogte van de stand der werkzaam
heden te nmen.
Wij hebben er een stukje good
vvill verdiend, waarmee iik zeer
tevreden ben".
De Nederlandse daadkracht
blijft zich toch maar manifeste
ren. En verrassend. De moffen
stieten op een ijzeren verzet van
het kaas- en broodvolk. Dit volk
werd uitgemergeld, het land uit
en leeggeplunderd. Maar na de
bevrijding werd aangepakt. In
gezinnen, in steden en in provin
cies. Wat dunkt U van het over
spoelde Walcheren, van de stad
Rotterdam met haar basisplan,
van Den Haag met zijn nieuw-
bouwplannen van de K. L. M. van
de Ned. Spoorwegen, werven en
talloze andere bedrijven. Er zijn
fouten gemaakt en lelijke ook, de
ambtenarij zou nog stukken kun
nen worden ingekort, doch on
danks druk in velerlei vorm en
teleurstellingen, noodzakelijke en
onnodige, werkt de Nederlandse
bevolking zich uit de aangerichte
puinhopen omhoog.
We kankeren wel en vaak
met reden maar het komt voort
uit onze eigenschap om wat we
doen voor honderd procent klaar
te maken. Andere volken mogen
met veertig procent tevreden zijn,
wij kankeren als het resultaat
tachtig procent is en het oi. vijf
en tachtig zou kunnen zijn.
Daarom behoeft men aan de her
rijzenis van Nederland ook niet
te twijfelen. Zouden we niet meer
gezond kankeren, dan pas zou een
inzinking zijn te vrezen. De krant
brengt overigens weer staaltjes
van aanpakken. Terwijl nog vele
Nederlanders in gekregen Ame
rikaans onder- of bovengoed
rondlopen, lees ik gisteravond,
dat elf onzer firma's in Amerika
een daverende tentoonstelling in
richten van textiel. Met mede
werking van de Amerikanen gaan
we hier weer nieuwe eigen be
drijven openen. Alleen voor ons
zelf? Neen ,mede voor export.
Er is een vaste wil om in de
wereld te blijven meedoen. Ne
derlands fabrikaat overal.
Mogelijk zal zo'n expositie in
de V. S. vooral de vrouwen even
pijn doen, doch we moeten ook
rekening houden met de markt
positie over vijf, over tien jaar.
Als we ons nu niet laten zien,
heeft men ons elders over enkele
jaren niet meer nodig.
In Engeland was watersnood.
We werden te hulp geroepen. El
ders kan men nu lezen, hoe de
mannen van Volker heL gat heb
ben weten te dichten. Hersens en
handen werkten hier samen.
Er zijn in ons land nog vele
gaten. Doch dicht zullen ze. Re
ken maar.
HENK VAN DER MAZE.
Het is Zondag 15 Juni twintig
jaar geleden, dat de K.L.M. haar
eerste Indië-passagier vervoer
de, toen van Schiphol de Fok-
ker-H.-N.A.D.P. voor de eerste
passagiers-retourvlucht naar
Batavia startte. Het vliegtuig
was gecharterd door de Ameri
kaanse millionnair W. v. Lear-
Black.
Nadien kwam de luchtverbin-
ding met Batavia tot stand, die in
de loop der jaren gestadig groei
de. „Postduif", „Pelikaan" en
„Uiver", wie kent ze niet?
In 1928 werden postvluchten
gemaakt, eerst in 1929 bestond
gelegenheid passagiers te vervoe
ren: er waren in dat jaar twee.
Tot en met 1939 vervoerde de K.
L.M. op haar Indië-lijn 22.459 pas
sagiers, 784.738 kg. post en 362.976
kg. vracht en bagage. Het aantal
vlieguren bedroeg 103.928 waar
bij een afstand van 23.352.374 k.m.
werd afgelegd.
De dienst werd hervat op 10
November 1945. Van die datum
t/m. 16 Mei J947 werden 21.500
passagiers, 64&.000 kg. post en
298.000 kg. vracht en „overba-
gage" vervoerd. In deze periode
werd in 28.500 vlieguren een af
stand afgelegd van 8.315.000 k.m.
Tot 1932 duurde de reis Amster-
dam-Batavia door de lucht elf
dagen, in 1936 zes dagen en in
1939 voor het uitbreken van de
oorlog, vijf en een halve dag.
Thans reist men het traject in
slechts ruim vier dagen èn bin
nenkort, wanneer de K.L.M. de
dienst met Lockheed „Constella
tions" vliegt, is men in twee en
een halve dag in Batavia.
De maximumprijs voor kersen
is* met ingang van Maandag a.s.
vastgesteld op 1.15 per kilo voor
de consument.
De prijscontrole zal in het ge
hele land streng op de naleving
hiervan toezien. Mocht onverhoopt
blijken, dat hogere prijzen worden
gevraagd, dan zal de prijscontrole
zonder verdere waarschuwing in
grijpen en afgezien van andere
maatregelen de kersen ter plaatse
tegen de vastgestelde prijs uitver
kopen
De Ned. regering maakt tot
naar leedwezen bekend, dat in
de afgelopen week de navol
gende verliezen zijn gerappor
teerd. Gesneuveld of overleden
tengevolge van oorlogshande
lingen:
Kon Marine: geen verliezen
Kon. landmacht: geen ver
liezen.
Kon. Ned.-Ind. leger: sold.
Bontang. uit Ned.-Indië, ge
sneuveld tengevolge van ex-
'remistisehe actie op 6 Juni
1947