Nieuws uit Stad en Omtrek
VAN LATIJNSE SCHOOL
uhbdel,jn
R.K. Sportdag in het Stadion
Ritten van de wederopbouw
De onderwereld roert zich
TOT GYMNASIUM
Make-up van de N.-Amsterdam
Het nieuwe Technische Hoger
Onderwijs
Opening met plechtige H. Mis
Hartewens gaat in
vervulling
Kris-kras door en rond bouwend
Rotterdam
Laatste berichten
ZATERDAG 14 JUNI 1947
PAGINA 2
DE EERSTE SCHOOL IN f
SCHIEDAM
STICHTING '40—'45
AFSLUITING LANGE
HAVEN WESTZIJDE
OFFICIëLE KENNISGEVING
Hinderwet
BURGERLIJKE STAND
TNLICHTINGËF verzocht
VLAARDINGEN
Neerlands luxe dorp weer
opgeknapt
NEDERL. EN DE EUROPESE
SAMENWERKING
HET HOUDEN VAN
OPENBARE PROCESSIES
commandant land.
MACHT SURINAME
KNVB AFD ROTTERDAM
ZUIDELIJKE MENINGEN
Een sterke gemeen
schapsgeest
DE PLANNEN
INTERNATIONALE VLUCH
TELINGENORGANISATIE
Verschenen is de memorie van
antwoord aan de Tweede Kamer
nopens het ontwerp van wet tot
goedkeuring van het statuut van
de Internationale vluchtelingen
organisatie, ondertekend te New
York op 28 Jan. 1947. Hieraan
is het volgende ontleend: het aan
tal vermiste Nederlanders oe-
draagt nog omstreeks 135.000;
hieronder zijn begrepen circa
99.000 Nederlandse Joden, waar
van moet worden aangenomen,
dat zij omgekomen zijn, en circa
35.000 anderen, omtrent wier lot
nog onzekerheid bestaat.
ZES-PLOEGEN-KAMPEN
INTERN. KATH. CINEMA-
CONGRES TE BRUSSEL
Uit Vaticaanstad wordt gemeld,
dat een delegatie van het Katho
liek Theater Centrum, onder lei
ding van mgr. Fernando Prospe-
rini, naar Brussel is vertrokken
ter bijwoning van het aldaar te
houden internationaal Katholiek
Cinemacongres.
MEDISCHE MISSIEZUSTERS
IN INDIE
DE VEROORDELING VAN
PROF. VAN LOON
I iat-execulie met enige
correcties
TEKORT AAN ONDER
WIJZERS
Roofoverval, inbraak en
zwarte handel
Op 1 September 1947 zal het
vijftig jaren geleden zijn, dat de
leerlingen van het Gymnasium
hun lokaal op het Oude Kerkhof
hier ter stede verlieten, om het
nieuw ingericht Gymnasium aan
de Lange Nieuwstraat alhier
het voormalig Blauwhuis te
.gaan betrekken. Naar aanleiding
van het gouden feest van deze
inrichting voor Hoger Onderwijs,
zal het voorzeker aan velen aan
genaam zijn iets meer dan voor
heen door de heer P. van Gronin
gen werd geschreven te vernemen
betreffende de Latijnse School als
„mater gymnasii" (de moeder
van het gymnasium).
Allereerst dient de vraag be
antwoord te worden, wanneer onze
stad Schiedam in het bezit van
een Latijnse School kwam. Op
deze vraag werd reeds door mij
in een artikel van „De Krater"
van Januari 1947 een afdoend
antwoo t gegeven, hetwelk hier
op neerkwam, dat het privilegium
van gravin Margaretha van Beie
ren van 1346 geenszins als stich-
tingsacte van de Schiedamse La
tijnse School kan worden aange
merkt. Hetzelfde geldt voor het
privilegium van hertog Albrecht
in 1394 aan de school van Schie
dam geschonken. Ons middeleeuws
Schiedam heeft dan ook nooit zo'n
inrichting bezeten, maar gelijk in
andere steden van ons land be
stond hier een „parochieschool",
met aan het hoofd een Rector, die
tevens de priesterlijke waardig
heid bezat. Aan deze parochie
school was een zangschool ver
bonden, waar jongelingen werden
opgeleid in de kerkelijke gezangen.
Zij moesten de godsdienstoefenin
gen met hun liturgische zang op
luisteren. Daar deze liturgische
gezangen in het Latijn de taal
der Katholieke Kerk werden
uitgevoerd, ontvingen deze jonge
lingen tevens instructie in de La
tijnse taal. Waarschijnlijk heeft
deze parochieschool in de Lange
Kerkstraat gestaan, Immers later
bezit deze straat meerdere inrich
tingen van onderwijs.
In de tachtigjarige oorlog
Na de overgang van Schiedam
aan de Prins van Oranje werd de
Gereformeerde godsdienst de over
heersende, met uitsluiting van
alle andere. Het spreekt van zelf,
dat alle bestaande inrichtingen,
o.a. de parochieschool, moesten
worden dienstbaar gemaakt aan
de uitbreiding van genoemde reli
gie. De priester-Rector zal wel
gevlucht zijn om erger te voor
komen; hij werd door een leek
vervangen. Waarschijnlijk was de
eerste Rector van deze parochie
school Mr. Lucas Jansz., althans
in een resolutie van de Vroed
schap van 18 Januari 1580 lezen
wij, dat hij opnieuw als Rector
wordt aangesteld tegen een jaar
wedde van 104 gulden plus vrij
huishuur. Levensbijzonderheden
van genoemde Mr. Lucas Jansz.
zijn mij niet bekend. Van zijn
school en zijn onderwijs getuigt
een resolutie van de Vroedschap
van 15 December 1583, als hij op
nieuw door Burgemeesteren en
Vroedschappen in zijn Rectorschap
wordt gecontinueerd.
Onder de conditiën en voor
waarden, waarbij Mr. Lucas
Jansz. voor vier jaren, ingaande 1
Mei 1584, in zijn Rectoraat werd
gecontinueerd, wordt allereerst
genoemd zijn salaris, dat 120 gul
den per jaar bedraagt plus vrije
woning, in vier gelijke termijnen
uit te keren. Bij dit salaris zou hij
nog gemeten van elk kind een
halve stuiver per week, uitgeno
men van de kinderen, die van „den
heijlichen gheest" leven, welke hij
gratis moest onderrichten. Ver
volgens is de Rector gehouden de
school „naersteltjcke ende ernste-
lijcke" te bedienen en waar te
nemen op de behoorlijke tijden en
uren en goede discipline op en
onder de kinderen te houden. Als
leervakken worden genoemd:
lezen, schrijven en Latijn, benevens
„t'singen psalmen ende goodts-
vruchtige ghesangen", en aldus de
kinderen „inde vreese Goodts te
institueren ende te leeren".
De A. A. groeit onstuimig. Zo
als u weet zijn wij met twee man
begonnen en nu is ons leden-aan
tal al bijna tot het dubbele ge
groeid! Mijn buurjongen van ze
ventien heeft zich spontaan aange
meld. Ik heb hem onmiddellijk tot
leider van onze jeugd-wind ge
maakt we wilden het eerst
„jeugd-storm" noemen, maar dat
wekt onprettige herinneringen
trouwens met een fiks windje ko-
m»n we er ook wel.
Als bijzondere attractie hebben
Jansen en ik besloten om voor
elk duizendste lid een minister
portefeuille te reserveren.
We hebben ook een vlag ont
worpen: Een groot groen vraagte
ken op een wit veld. Groen is de
kleur van de hoop, weet u, en dat
vraagteken duidt aan, dat we het
zélf ook nog niet precies weten,
maar dat komt vanzelf. De con
tributie bedraagt negentien vijf
en zeventig in de week verma
kelijkheids-belasting inbegrepen.
Deze contributie wordt aangewend
om.nu ja, dat hoeven wij u
eigenlijk niet aan de neus te han
gen, tenslotte mogen Jansen en
ik wel wat voor de moeite heb-
men, zeg nou zelf (vooral nu ae
jenever nog zo schaars is).
O jadie ambtenaren hè.
Daar zullen wij, zo gauw wij aan
de macht zijn, eens duchtig het
mes in steken. Er liggen uitge
breide plannen klaar. Wij zullen
een bureau oprichten met een di
recteur-generaal en zevenhonderd
assistenten, die nauwkeurig zullen
nagaan, welke ambtenaren ge
voeglijk gemist kunnen worden.
Wat het ministerie betreft, dat
laten we vallen, natuurlijk. Het
kabinet breken we af en daar
maken wij één grote kamer van.
U zult eens zien hoe gauw Alles
Anders wordt.
SEBASTIAAN
Ter gelegenheid van het 50-
jarig bestaan van het Schie
dams Sted. Gymnasium, heeft
de heer Abma oude bronnen
geraadpleegd en daaruit een
geschiedenis van de voorgan
ger van het huidige gymna
sium, de oude Latijnse school,
samengesteld. Ongetwijfeld zal
zijn artikelenreeks met belang
stelling worden gevolgd.
Er werd dus op de school van
Mr. Lucas Jansz. ook Latijn ge
leerd, maar men kan daaruit niet
afleiden, dat deze school een La
tijnse school is. Op zijn school gin
gen ook arme kinderen, want een
aparte school voor hen bestond
toen nog niet; de school van Mr.
Lucas Jansz. was de enige school
in deze stad. BK resolutie van 28
Februari 1584 werd een Franse
school opgericht, doch onder con
ditie, dat hij „gheen Latijnsche
ofte Duitsche schoole sail moe-
chen houden".
Intussen overwogen Burgemees
teren en Vroedschappen om in
deze stad een Latijnse school op
te richten. Het rectorschap van
Mr. Lucas Jansz. liep ten einde,
en men was reeds in onderhande
ling met de Rector getreden. Bij
resolutie van 16 Januari 1589
werd door heren Burgemeesteren
en Vroedschappen het volgende
besloten: ,,Is oyck geresolveert
dat men alhier ter Stede opr/ch-
ten zoude een Latijnsche Schole,
ende aennemen eenen Ondermees
ter, ende dat men van des hande
len ende tracteren zoude met Mr.
Lucas Jansz. rectoor, daer toe de
heeren Burgemeesteren zijn ge-
committeert, met authorisatie om
daer toe te roepen eenige uyt de
Vroetsohappen die t'hunluijden be
lieven zal, ende dat alles op rap
port, ende sullen int tracteren
mogen ofseggen alle Latijnsche
ende Duijtsche bijscholen, behou
dens int regard van meijsgens
ende knechtgens totten ouderdom
van ses jaeren".
Het jaar 1589 is het stichtings
jaar van de Latijnse School hier
ter stede, en 150 jaar later, in
1739, werd op feestelijke wijze aan
dit jubileum uiting gegeven, ge
lijk we later zullen zien. Er ver
liepen echter nog bijna vier maan
den, voor men tot een dèfinitief
besluit kon komen. In de verga
dering der Vroedschappen van 27
Februari 1589 werd een commis
sie benoemd, om een nader onder
zoek tot de stichting van een La
tijnse School in te stellen. Einde
lijk volgde den 8 Mei 1589 de defi
nitieve beslissing. Daarover in een
volgend artikel.
L. A. ABMA.
Een mooi voorbeeld
Iedereen kent bet werk van de
Stichting '40'45, welke instelling
in alle opzichten de nabestaanden;
van hen, die vielen in het verzet,
ondersteunt. Deels door subsidies
van het Rijk, deels door particu-l
liere giften is de stichting in staat
regelmatig belangrijke bedragen
uit te keren. Dezer dagen vierde
het echtpaar V.S. bruiloft en
tijdens het feest werd ten bate
van de stichting een collecte ge
houden. waardoor de administra
teur (den Bommelsestraat 33)
werd verrast met f 25. Een voor
beeld, dat navolging verdient.
In verband met bestratingswerk
zaamheden zal de Lange Haven
Westzijde (tussen de Westmolen
straat en de Griffioenstraat) op
Maandag, 16 dezer van 717 uur
voor alle rijverkeer afgesloten
zijn.
B. en W. van Schiedam hebben
bij hun besluit van 12 Juni 1947
de beslissing op het verzoek van
P. L. van der Staaij te Kethel, om
vergunning tot uitbreiding van de
brood-, koek- en banketbakkerij
in het pand Schiedamseweg 170,
onder Kethel verdaagd, aangezien
het desbetreffende onderzoek nog
niet is geëindigd.
GEBOREN: Jakob, z. van L.
Boer en C. E. Sluimer, Bilderdijk-
straa, 9; Neeltje M., d. van A.
Voogd en M. E. Ottolini, Boerha-
velaan 1; Christiaan J., z. van J.
B. Maltha en G. F. L. v Gerwen,
Baan 11; Marinus G., z. van M. H.
Stevense en A. Christen, Grote
Markt 9; Arnold R.. z. van A. A.
Mulder en P. M. Tieman, Coper-
nicusstraat 10; Hans, z. van Z.
Poortvliet en C. H. de Boer, Tuin-
laan 70; Durk, z. van D. Wester
beek en A. J. Veldhoven, Dr. No-
letstraat 1.
Het hoofd van de P.R.A. van 't
district Vlaardingen verzoekt al
len, aan wie iets bekend is om
trent Willem Uittenbogaard, ge
boren te Stolwijk, 17 Sept. 1908,
winkelier, vroeger wonende te
Schiedam, Edisonstraat no. 39b,
thans gedetineerd, zich voor het
verstrekken van inlichtingen be
treffende zijn werkzaamheden bij
enig Duits orgaan, te wenden tot
de Politieke Recherche Post,
Nieuwstraat 12 te Schiedam, tel.
68338 en 68700.
Genoemde Uittenbogaard was
lid van de N.S.B., W.A., nam
dienst bij het N.S.K.K. en trad in
1943 tot de S. D. te Rotterdam toe
bij welke instelling hij tot de ca
pitulatie in functie bleef.
UITSPRAKEN TRIBUNAAL
Het Tribunaal deed uitspraak
in de volgende zaken:
P. W. A. Nieuwenburg te
Vlaardingen was beschuldigd van
lidmaatschap NSB, vrijwillig naar
Duitsland, zich aangesloten bij de
NSKK, voordeel getrokken uit
door de vijand getroffen maatre
gelen. Op „Dolle Dinsdag" had
verd. eigenmachtig paarden en
wagens gevorderd. Ook zou hij
zich bij de Centrale Keuken te
Almelo beestachtig hebben aan
gesteld..
Verd. zelde, over het gebeurde
grote spijt te hebben. De verde
diger, mr. Van Kinderen, weet het
optreden van verdachte op die
bewuste dag aan zenuwen. Uit
spraak: internering tot 1 Novem
ber 1948.
R. Bakker, alhier, beschuldigd
van: lidmaatschap NSB, lid WA,
lid NSKK, lid wachtdienst Nie-
der-Saksen en landwacht Neder
land.
Mr. Van Kinderen merkte op,
dat verd. een schoenmakerij dreef,
waarmee hij geen succes had. Hij
kwam aan de steun en kreeg
16.75. Hiervan kon hjj met zijn
groot gezin niet bestaan. Deze
man moest zich dus wel melden
bij het Arbeidsbureau. Uitspraak:
internering tot 1 Sept. 1947.
M. Bagchus, lid NSB, ging bjj
de Ned. Arbeidsdienst, was zelfs
kaderlid van de NAD. Uitspraak:
internering tot 1 Sept. 1947.
A. v. d. Schalk, Vlaardingen,
beschuldigd in 1942 lid der NSB
te zijn geworden, en groepsadmi-
nistrateur van de pai -ij in Vlaard.
Ambacht. Als landwachter had hjj
bewakingsdiensten verricht.
De verklaringen omtrent ver
dachte, die 9 kinderen heeft, zijn
zet- gunstig. Uitspraak: interne
ring tot 1 Febr. 1948.
M. Korver, Vlaardingen, was
van 1942—1943 hulparbeider in
een fabriek te Berlijn—Spandau;
daarna Sturmmann bij de Waf f en
S.S. en Wachtmeister bij de Was-
serschutzpolizei, bovendien sym
pathiserend lid der NSB.
Verd. ontkende als Sturmmann
te hebben dienst gedaan. Hij had
geweigerd de eed op Dönitz af te
leggen en was naar Enkhuizen
overgebracht.. Hij was gedwongen
om bij de SS te gaan.
De verdediger, mr. Kok, zeide,
dat aan verdachte, toen hij werk
loos was, arbeid in Duitsland was
aangeboden. Bij een conflict met
zijn chefs werd hij gedreigd met
Gestapo, waarop hij een foto van
Hitier stuk sloeg. Hij kwam weer
in Nederland, doch werd weer
me'; Duitsland gedreigd. Hij meld
de zich nu bij de Wasserschutz-
Dolizei. Men dwong hem, hier 'n
SS-uniform aan te trekken, zijn
andere uniform was nog niet
klaar. Hij had niet de moed ge
had te deserteren. Uitspraak: in
ternering tot 14 Mei 1948.
Bovendien voor allen: ontzet
ting beide kiesrechten.
JUBILEUM FEESTVIERING
1948
In een dezer dagen gehouden
vergadering van het Vlaardingse
comité voor de viering van Na
tionale feestdagen met vertegen
woordigers der diverse buurtver
enigingen werd besloten het 50-
jarig regeringsjubileum 1948 luis
terrijk te vieren. Men wil dit be-
reiken
1. Door het uitschrijven van
een prijsvraag voor 't schrijven
van een openluchtspel, dat be
trekking heeft op Vlaardingen en
hier zal worden opgevoerd.
2. Door het organiseren van
een machtige optocht, waarin
iedere straat moet uitbeelden de
naam van de straat zelf.
3. Door he.t inschakelen van
de grootse sportweek in 1948 te
houden, in het kader der jubi
leumfeesten.
ZONDAGSDIENST.
Van Zaterdagavond 7 u. tot Zon
dagavond 11 uur zullen in bijzon
dere gevallen dienst doen: dr. E.
J. Linzel, Hoflaan 15, tel. 2312; en
dr. J. v. d. Pol, Hofsingel 13, tel.
3370.
Geopend: Apotheek Wester-apo-
theek Voorstraat 53, tel. 2683.
VERKOCHTE GOEDEREN
Ten overstaan van notaris J.
Th. Rutgers werden de volgende
goederen verkocht: de woonhui
zen Callenburgstraat 25—27, ge
veild voor 5800, afgemijnd op
5925; het woonhuis Groeneweg
11, geveild voor 2275, niet af
gemijnd; het woonhuis Groeneweg
13, geveild voor 2200, niet afge
mijnd; het woonhuis Oosterdwars
straat 16, geveild voor 2550,
niet afgemijnd.
De matrozen van de Engelse Torpedojagers Myngsen
fJ}unkirH", die momenteel een bezoek brengen aan R'dam,
hebben geen vertrouwen in het Nederlandse spreekwoord:
„Wat in het vat zit, verzuurt niet". Daarom legden zij maar
vast beslag op de jenever in de grondvaten van de firma
Rijnbende. Het ging er overigens heel gezellig toe en de aanblik
van een echte oude Schiedammer in een flink glas deed hen
spoedig een andere koers varen. Het gezelschap dat gisteren
middag de distilleerderij van de firma Rijnbende bezichtigde,
was over de gulle ontvangst best te spreken.
tijdens het vervoer over de we
reldzeeën hun namen gegrift. Over
de volle lengte van meer dan 1500
voet was de railing één Irerogly-
pbenlijst, die herinnerde aan het
grootse werk, dat de „Nieuw Am
sterdam" met de Nederlandse
driekleur in top in deze oorlog
heeft gepresteerd.
Omdat men er niet altijd in ge
slaagd is de hand te leggen op het-
zelfde materiaal en dezelfde kleu
ren, zijn er ook wel eens verschil
len Deze zullen echter san het in
ter eur als geheel zeker geen
afbreuk doen. Wij vernemen ten-
slotte nog, dat kapitein Dekema
tot gezagvoerder van Nederlands
grootste koopvaardijschip zal wor
den benoemd.
Aan boord van het vlaggeschip
der Nederlandse koopvaardijvloot,
de „Nieuw Amsterdam", hangen
weer de geuren van politoer en
aceton en aan de plafonds fonkelt
weer bladgoud. De vloeren van
salons en hutten gaan hier en daar
schud onder zaagsel, krullen en
ander afval van de materialen,
die men ondanks de grote
schaarste, diank zij de medewer
king van ral van overheidsinstan
ties heeft kunnen vergaren, om
straks Nederlands grootste va
rende luxe-dorp in zijn oude glo
rie zee te doen kiezen Dit zal
zijn in de tweede helft van Sep
tember. Dan zal de „Nieuw Am
sterdam" kant en klaar als een
geheel gerestaureerd drijvend pa
leis naar Engeland vertrekken om
te dokken
,,Ja", zo vertelt ons de directeur
van de H.A-L., de heer W. A. de
Monchy, „mach nes, turbines en
het grootste deel van het prach
tige interieur zijn gelukkig heel
huids uit de oorlog gekomen. Het
dokken in Engeland geschiedit al
leen om de scheepsbodem gron
dig te reinigen en waar het nodig
is te repareren. Omstreeks eind
October zal de „Nieuw Amster
dam" naar Rotterdam terugkeren
en het schip zal dan met "echt
weer de trots van de Nederlandse
koopvaardijvloot kunnen worden
genoemd".
Onder leiding van dezelfde ar
chitecten, die destijds het inte
rieur tot een smaakvol geheel
hebben saamgeweven, wordt thans
vol ijver aan de restauratie ge
werkt en bijna alle kunstzinnige
werken, die vroeger de „Nieuw
Amsterdam" hebben gesierd, zal
men in het schip terugvinden
Geheel zonder kleerscheuren is
de „Nieuw Amsterdam" niet uit
de strijd getreden. Van het ser
vies is veel veroren gegaan en in
de enorm lange houten railing
hebben vele duizenden soldaten
Het voorstel Marshall
Naar het A.N.P. meldt, heeft de
Nederlandse regering zich tot de
Belgische regering gewend ten
einde gezamenlijk overleg te ple
gen omtrent een eventueel te
nemen initiatief in verband met
een samengaan der Europese lan
den ten einde tot economisch her
stel van Europa te komen.
Volgens berichten zou de Engelse
minister van buitenlandse zaken,
Bevin, zich in hetzelfde verband
tot enkele landen gewend hebben.
Medegedeeld kan worden, dat de
Nederlandse regering geen enkel
verzoek van die zijde heeft ont
vangen.
De Generale Synode der Ned.
hervormde kerk heeft op 6 Juni
j.l. haar ernstige bezwaren aan
de minister van Justitie kenbaar
gemaakt tegen de herhaalde over
treding van de wet door 't steeds
veelvuldlger houden van openbare
processies door de R. K. Kerk.
De synode heeft de minister ver
zocht de wet te handhaven mede
ter voorkoming van groeiende on
rust. De minister van Justitie
heeft daarop de synode doen ve
ten, dat het zijn voortdurend stre
ven is de wet te handhaven. Niet
elke processie echter vormt een
inbreuk op de wet. Slechts indien
bewezen kan worden, dat het hou
den van processies op een bepaal
de plaats in 1848 niet gebruikelijk
was, kunnen zij, die op zulk een
plaats een processie doen plaats
vinden, na een daartoe strekken
de procedure verklaard worden In
strijd met de wet te hebben ge
handeld en bij eventuele herhaling
na zodanige verklaring gestraft
worden. De minister van Justitie
heeft de procureurs-generaal ver
zocht in alle gevallen, waar naar
hun oordeel met enige kans op
welslagen een verklaring als ge
meld kan worden geëist, hiertoe
de vereiste machtiging te geven.
De It.-kolonel van de generale
staf van het K.N.I.L., W. K. Boogh
wordt met ingang van de dag van
vertrek uit Nederland, omstreeks
20 Juni a.s., ontheven van zijn
tewerkstelling bij de 6de afdeling
van het ministerie van Overzeese
Gebiedsdelen en benoemd ,ot com
mandant van de landmacht in Su
riname.
2e klas A: SingelkwartierVi'er-
polders; B: SVDPWVoorwaarts;
3e klas A: RJBHurricanes; B: Don
Bosco—DNB, TOGB—Blij dorp C:
DLB—Telefoon, VIR—WF.
Het ls bekend, dat er momen
teel gedachten leven, om aan de
z.g. randgewesten, in het belang
der gehele Nederlandse gemeen
schap, eigen technisch hoger on
derwijs toe te kennen. Het Noord-
Oosten en het Zuiden van ons
land zouden dan in -aanmerking
komen, omdat dédr vooral een
verdere Industrialisering te ver
wachten is. Men acht het dan nut
tig, dat ingenieurs, in de sfeer der
streek gevormd, leidinggevende
arbeid bij de productie zullen ver
richten. Immers, vooral bedrijfs-
ingenieurs zullen meer dan tot
heden, om de productie haar op
timum te doen bereiken, nodig
zjjn. En deze juist, die voortdu
rend in contact zullen komen met
de aard der arbeiders van een be
paalde streek (het Zuiden en het
Noord-Oosten dus), zullen het
beste dit karakter kennen, als zij
hun opleiding reeds in die streek
genoten en hun praktijk daar ver
richtten. De tendenz gaat dus van
zelf In de richting der spreiding
der decentralisatie en ligt met
een in de lijn, om al de gewesten
van Nederland tot meerdere ont
wikkeling te brengen.
Voor wat het Zuiden nu be
treft, hebben wij ons met ver
schillende terzake-kundigen in
verbinding gesteld, om hun denk
beelden in deze te leren kennen.
Wij herinneren ons nog, hoe vroe
ger jaren, bij bepaalde groepen de
gedachte leefde, om het althans
zó ver te krijgen, dat het eerste
deel der technische studie in de
randgewesten zelf kon geschieden.
Practisch gebeurde dit reeds. Als
er geschikte krachten waren, werd
wel een soort repetitorsysteem in
gevoerd om de studie tot het ean-
didaatsexamen voor de beste af
gestudeerden van een M.T.S. mo
gelijk te maken. (Waarmee wij
geenszins willen zeggen, dat
M.T.S. en T.H. in dezelfde lfln lig
gen). Zó poogde men dus om, min
of meer tersluiks, aan de altijd
toch grote behoefte te voldoen;
een klein aantal ingenieurs in spe
uit de eigen streek kon met de
studie beginnen.
Thans voelt men minder voor
de gedachte, het eerste deel der
studie in de randgewesten en de
rest in Delft te laten geschieden.
Men ondervond, dat dit systeem
grote bezwaren met zich mee
bracht. Er ligt dan een te grote
breuk tussen het eerste deel der
studie en het tweede.
Men ziet het liefst een hoge
school, waar men de studie van
begin tot einde kan volbrengen,
maar men acht het wèl juist, dat
slechts die faculteiten een plaats
zullen vinden, welke voor de be
trokken- streken van belang zijn.
Zo zal zeker aan scheepsbouw in
het Zuiden geen behoefte bestaan.
Over de T.H. in betrekking tot
de studenten troffen wij merk
waardig frisse denkbeelden aan.
Men zou hier graag een moder
ne hogeschool zien, met een sterke
gemeenschapsgeest, afwijkend
van het liberale hoger onderwijs,
zoals dat in de vorige eeuw werd
ingevoerd.
Het is hier opgevallen, dat het
rendement van Delft zeer gering
is. Het aantal afgestudeerden is,
naar evenredigheid van het aan
tal studenten veel te klein. En
het blijkt, dat de minder bemid
delde spoorstudent vooral de stu
die niet kan volhouden. Het con
tact met de Hogeschool is te op
pervlakkig. De oplossing is, bij de
T.H. flinke studententehuizen te
bouwen, waar men zeer goedkoop
en toch goed kan leven, zodat ook
de minder bemiddelden hun kans
krijgen zonder gevaar voor mis
lukking. Men ziet dan de T.H. en
de gemeenschapsgebouwen der
studenten het liefst in de buurt
van een stad, die cultureel iets
kan bieden, maar toch ver genoeg
ervan verwijderd, om flinke sport
terreinen bij de gebouwen aan te
kunnen leggen. Men beschouwe
dit niet als een luxe. Van mensen
uit de praktijk hoorden wij dat
harding der spieren in gezonde
sportbeoefening voor de latere in
genieur van het grootste belang
kan zijn. Het zal nog wel 'ns een
keer voorkomen, dat er 's nachts
plotseling moet worden doorge
werkt of dat de Ir. bij een of an
der zwaar werk zelf ook de han
den uit de mouwen moet steken.
Dan moet het een geharde kerel
zijn.
Bovendien stichte men de T.H.
in de buurt van een industriege
bied dan kunnen ook de afge
studeerden, die in het volle prak
tijkleven staan, nog iets aan de
Hogeschool blijven hebben en om
gekeerd.
Er is sprake van geweest de
nieuwe T.H. onder te brengen bij
bestaande Universiteiten, om de
gezichtskring van de studenten te
verwjjden. Men acht het echter in
het Zuiden heel goed mogelijk, de
T.H. zelf een ruimere samenstel
ling te geven, welke dan verband
houdt met de technische studie.
Nu er zoveel bedrijfsingenieurs
nodig zijn, zal er zeker een cur
sus in bedrijfspsychologie moeten
gegeven worden en kan er b.v.
een cursus in architectuur worden
toegevoegd, in sociologie en philo-
sophle.
Wat de eerste studie, de pro-
paedeuse, betreft, deze zag men
graag wat schoolser. Er moet wat
meer leiding worden gegeven in
het begin, dan tot heden te Delft
geschiedt.
Men denkt in het Zuiden niet
aan een katholieke T.H. Veeleer
wil men, weer geheel in de lijn
der decentralisatiegedachte, de
toekomstige T.H. zien uitgaan
van een stichting, waarin de
meest belanghebbenden, zoals de
staat, de industriëlen, de provin
cies etc. zitting hebben. Zo zuilen
de gewesten en hun godsdien
stige gezindheid zich zijdelings
toch kunnen doen gelden. Wij den
ken hier ook aan het studenten-
verenigingsleven. Ook zou het o.i.
met het Nederlandse belang strij
den om b.v. als professor in de be
drijfspsychologie aan de Zuidelijke
Hogeschool een niet-katholiek
aan te stellen, terwijl hij toch de
studenten moet opleiden tot be
grip van de psyche der Zuidelijke,
katholieke, arbeiders.
Soortgelijke motieven gelden
zeker ook bij de sociologie.
Dit z\jn enkele impressies, die
wij her en der in het Zuiden op
deden, toen wij de meningen om
trent de T.H. polsten.
Rotterdam en katholiek Rotterdam in het hijzonder gaat een
novum beleven. Er komt een R.K. Sportdag voor het Dekenaat
als demonstratie en als propaganda, ten behoeve waarvan op
Zondag 17 Augustus niet minder dan het Feijenoord-stadion is
afgehuurd. Er wordt gerekend op meer dan 2000 medewerkers
en medewerksters. Deken Niekel zal in het Stadion des morgens
een plechtige H. Mis opdragen als kerkelijke inzet van de
hoogtijdag der sport.
in het Stadion opgeslagen altaar
wordt overgebracht.
Deken Niekel zal vervolgens
zelf met assistentie van verschei
dene geestelijken en vele acolyten
een plechtige Hoogmis opdragen.
De liturgische gezangen zullen
worden verzorgd door scholae can
torum en andere zangersgroepen
onder leiding van kap. C. Does-
wijk. Er zal gelegenheid zijn tot
communiceren.
Onder de H. Mis zal de Deken
zelf een predikatie houden.
Na deze ongetwijfeld maehtlge
godsdienstige manifestatie zal een
uur worden gepauzeerd.
In de namiddag omstreeks één
uur vindt het massaal binnentrek
ken plaats met muziek, vaandels
en vlaggen van de katholieke
sportorganisaties uit het gehele
Dekenaat Rotterdam. Er wordt
daarbij gerekend op ruim 2000
medewerkers en medewerksters.
Na de intocht geschiedt de af
werking van een afwisselend pro
gram van turnoefeningen, hoc
keyen (onder deskundige voor
lichting) en voetballen. Voor da
wedstrijden worden prjjzen en oor
konden beschikbaar gesteld.
Tenslotte zullen de gezamen
lijke executanten een opstelling
formeren, die moet uitgroeien tot
een Kruisvictorie. In het hart van
deze apotheose zal een spreker het
woord voeren, waarna het publiek
Deze sportdag is overigens een
reeds vaak besproken object, ter
wijl met de organisatie ervan ein
delijk een lang gekoesterd Ideaal
in vervulling zal gaan. Anderzijds
is het organiseren van zoo'n dag
een zwaar karwei, zodat op spon
tane en kloeke medewerking wordt
gerekend.
In opdracht van de H.E. Deken
Niekel en in overleg met de geest,
adviseur der R.K. Sportcentrale,
rector Maas, is de Sportraad van
de bekende, grote Zuiderstadse
R.K.S.V. „Spartaan" aangewezen
om deze sportdag te organiseren.
Deze Sportraad rekent, gelijk
reeds geschreven, op de activiteit
der andere katholieke sportorga
nisaties en een sterk meeleven der
burgerij.
Op zeer korte termijn zal nog
uitvoerig overleg met de des
betreffende organisaties inzake
taakverdeling plaats hebben. De
voorlopige lijnen zjjn als volgt
getraceerd:
Om 10 uur 's morgens entrée
van verkenners en ordebewakers,
waarna het Allerheiligste naar het
De „Ritten van de
Wederopbouw" zijn vo
rig jaar zo'n groot suc
ces geworden en had
den een dermate over
weldigende belangstel
ling zowel van binnen
als buiten de stad, dat
het Gemeentelijk Bu
reau Voorlichting en
Publiciteit te Rotter
dam besloten heeft
deze ritten dit jaar
wederom te organise
ren. De uitvoering be
rust wederom bij de
R.E.T., die bekwame
chauffeurs en geriefe
lijke bussen beschik
baar stelt, terwijl ook
de V.V.V. haar mede
werking verleent.
Daar de explicateurs
allen in touw zijn op
de tentoonstelling
„Rotterdam Straks",
wordt ditmaal de toe
lichting tijdens de rit
ten gegeven door de chauffeurs,
van wie er zes als zodanig voor
dit doel zijn geïnstrueerd.
De ritten zijn vrijwel dezelfde
In verband met de grote bevol
kingsaanwas en het gebrek aan
woonruimte, zal Nederland slechts
een relatief gering aantal ver
plaatste personen en vluchtelingen
kunnen opnemen.
Daar de komst van de in Neder
land toe te laten verplaatste per
sonen geheel vrijwillig za.1 zijn, is
thans nog niet te voorzien, hoe
veel er in Nederland zullen aan
komen en welk gedeelte hiervan
uit Oost-Europa afkomstig zal
zijn. Tegen hun wil worden vluch
telingen niet naar een bepaald
land verplaatst. Ieder land blijft
vrij, te beoordelen, of het vluch
telingen wil opnemen.
A.s. Zondag, aanvang namiddag
1.30 uur, organiseert Palthena
een viertal 6-ploegenkampen op
de Sintelbaan Nenijto. Deze wed
strijden zijn verdeeld in vier groe
pen, nl. meisjes en jongens, da
mes en heren en gaan tussen S.
H. O .T. (Den Haag), Celebes (Den
Haag), Siomo (Den Haag), S. c.
R. (Rotterdam) en Palthena (Rot
terdam). Een aantal prominente
Zuidhollandse athleten zullen el
kander in deze belangrijke ploe-
genkampen bekampen, w.o. de
strijd op de 100 M. dames tussen
Xenia Stad en Ans Noordraven
wel het hoogtepunt jal vormen.
De eerste groep Medische Mis
siezusters, die in Maart uit Ne
derland te Batavia arriveerden,
zijn vandaar vertrokken en in
Makassar aangekomen. Zij zullen
de leiding van de vroedvrouwen
school in Makassar op zich ne
men.
Men verwacht tc Batavia nog
een tweede groep Medische Mis
siezusters ten einde, wanneer de
omstandigheden hiertoe gunstig
zijn, ook te Soerakarta 'n vroed-
als vorig jaar en gaan langs de
punten waar de wederopbouw van
Rotterdam zich het duidelijkst en
belangwekkendst manifesteert.
Men krijgt een indruk van de
voornaamste objecten van woning
en bedrijfsbouw en tevens van de
vorderingen die in een jaar tijd
gemaakt zijn. Bovendien is de
route zodanig gekozen, dat ook
het „landschappelijk liefelijke", om
met de initiatiefnemer, de heer
Nieuwenhuis, te spreken, in het
totaalbeeld wordt betrokken.
Een bijzondere attractie is dit
laar, dat de rit, welke ongeveer
twee uren duurt, eindigt bij de
Schouwburg, waarvan het inte
rieur (ook achter de coulissen!)
zal worden bezichtigd.
A.s. Maandag wordt d raison
van 1 gulden per persoon met deze
interessante, aangename en in
structieve „Ritten van de Weder
opbouw"^Vëgonnen. De vertrek
plaats is bt) V.V.V.-huisje op
de Coolsingel.
het bekende „Christus regnat" zal
aanheffen.
De katholieke sportdag zal om
streeks vijf uur zijn beëindigd.
Als toegangsprijzen zullen gel
den de tarieven voor de gewone
competitiewedstrijden.
Niet duizenden, maar tiendui
zenden zullen naar het Stadion
moeten optrekken. Zondag 17
Augustus worde ónze dag, een
dag van vlagvertoon, van kracht,
demonstratie en propaganda.
Het Haagse tribunaal heeft
enige tjjd geleden ten aanzien van
de oud-president van de Hoge
Raad, prof. mr. J. van Loon, ge
adviseerd tot 2 jaar internering,
eindigende 16 Juni 1947, ontzet
ting uit de kiesrechten en uit het
recht om ambten te bekleden of
het beroep van advocaat of pro
cureur uit te oefenen, voorts tot
verbeurdverklaring van het bui
ten „Rietbrink" onder de gemeen
te Lochem (waarde 24.000) en
ziji. juridische boekerij (waarde
4000).
Op dit advies heeft thans da
daartoe aangewezen hoge autori
teit het fiat-executie verleend,
met dien verstande, dat als ver
vallen is te beschouwen de bewe
zen-verklaring, dat de beschul
digde als voorzitter van de raad
van commissarissen der N.V. De
Centrale Arbeiders Levensverze
kering Mij. te 's Gravenhage in
vergaderingen van die raad voor
stellen heeft gedaan, daartoe
strekkende, dat het personeel zou
toetreden tot het Nederlandse ar
beidsfront. Voorts heeft voor
noemde autoriteit aan de opge
legde verbeurdverklaring een be
perking gesteld in dier voege, dat
du verbeurdverklaring naast da
juridische boekerij een deel van
het vermogen, n.l. 15.000, zal
omvatten en wel hierom, omdat
vooreerst de weliswaar door be
schuldigde verdiende twee jaren
internering hem maatschappelijk
bijzonder zwaar heeft moeten
treffen en voorts omdat het tri
bunaal btj het bepalen der opge
legde correcties niet voldoenda
gewicht heeft gehecht aan de tal
loze daadwerkelijke en ook wel
met succes bekroonde pogingen
van beschuldigde om de door hem
begeerde en verkregen positie ten
nutte te doen strekken van vele
goede en vooraanstaande Neder
landers, die zijn bemiddeling ver
zochten, waardoor te zijnen hul
digen nadele het onderhouden
door beschuldigde van zijn con
necties met de vfland ongetwijfeld
zal zijn gesteund en bevorderd.
en vrijstelling van dienstplicht
De minister van Oorlog heeft in
verband met gestelde vragen mee
gedeeld dat het niet mogelijk is
onderwijzend personeel vrijstelling
van dienstplicht te verlenen. Hij
is echter bereid in bijzondere ge
vallen verzoeken om groot verlof,
ontheffing uit vrijwillig dienst
verband of uitstel van eerste oefe
ning in gunstige overweging te
nemen.
Aan abituriënten van H.B-S. en
Gymnasium kan geen uitstel van
eerste oefening worden verleend
voor het aanvangen van een nieu
we studie.
De minister acht echter het
scheppen van de mogelijkheid tot
aanvulling van het tekort aan
onderwijzers van zo groot belang,
dat hij onderzoekt, of en in hoe
verre het mogelijk zou kunnen
zijn, ten behoeve van het volgen
van de ingestelde noodcursus, af
te wijken van de richtlijnen en
aan abituriënten van H-B-S. of
Gymnasium uitstel van eerste oefe
ning te verlenen, totdat zij een
dergelijke cursus hebben beëin
digd.
Men meldt uit Rotterdam:
Gisternacht om circa half één
ontwaakte de familie J. H. v. n.
aan de Schieweg, doordat cr het-
tig gebeld werd. De vrouw ces
huizes drukte op de electrische
opener, waarna er van beneden
werd geroepen „Telegram Zij
begaf zich daarop naar beneden
en vond in het portaal twee als
militairen verklede mannen, die
gemaskerd waren en van wie er
een met een stengun manoeu
vreerde. Deze oorlogszuchtige
knaap probeerde haar voorbij te
lopen en naar boven te gaan,
doch had in dit geval buiten de
waard beter gezegd de waardin
gerekend.
De kordate vrouw greep de loop
van de stengun beet, draaide het
vuurwapen een andere kant op
en begon luidkeels te schreeuwen.
Haar man schoot daarop te hulp
en tezamen dreven zij de man in
het portaal terug, waarna zij hem
trachtten te grijpen. Er ontstond
daarop een hevig handgemeen,
doch de man wist zich los te ruk
ken en koos het hazenpad, waar
op zijn metgezel hem inmiddels
al was voorgegaan. Het dappere
echtpaar liep slechts lichte ver
wondingen aan de handen op. Eer
terstond ingesteld onderzoek naar
de beide daders heeft tot dusver
nog geen resultaat opgeleverd.
Bonnenroof
Zondagmorgen hebben enkele
zware jongens een bezoek ge
bracht aan het filiaal van de fa.
S. de Wit aan de Schieweg. De
filiaalhouder en zijn echtgenote
waren op dat ogenblik naar de
kerk, zodat de heren vrjj spel
hadden. Via de keukendeur ver
schaften zij zich dan ook gemak
kelijk toegang tot de winkel,
welke zij weer verlieten met en
kele duizenden bonnen en een
bedrag van 1000.
De politie had een fijne neus,
door Maandag al de hand te leg
gen op de 36 jarige winkelier P.
G., die de inlichtingen bleek te
hebben verstrekt. Hij bleek het
vuile werk echter te hebben over
gelaten aan enkele beroepskrakers
van wie de eerste, de 30 jarige
C. J. K„ in de woning van een
collega-inbreker gegrepen werd.
Hij ontkende natuurlijk heftig,
doch moest op de duur voor de
overgelegde bewijzen bezwijken.
Zijn maat, de 25 jarige C. J. B.,
werd aangetroffen op een zolder
kamertje in het Noorden van de
stad Hij trachtte echter te ont
vluchten, doch de beide recher
cheurs sprongen hem op het lijf
en in de hevige worsteling moest
de zware jongen het onderspit
delven Daarbij liep hij een vrij
harde tik op zijn hoofd op, waar
door een diepe wond moest wor
den gehecht en verbonden Ver
borgen in zjjn bed trof men een
keur van inbrekersgereedschappen
aan Verder bleek, dat de politie
in Leeuwarden nog een appeltje
met het heerschap te schillen
heeft Een bedrag van f 900 kan
nog Worden achterhaald, doch de
bonnen waren reeds verdwenen.
In rook vervlogen
Gisternacht om kwart over één
heeft de politie een overval ge
daan in een woning in de Tolhuis
straat, daar men de lucht had ge
kregen van een niet onbelangrijke
partij Amerikaanse cigaretten.
Dat de lucht goed was bleek uit
de buit, nl. 80.200 Lucky Strikes,
3000 Chesterfields en 7800 Ca
mels. De heer des huizes werd
gelijk in verzekerde bewaring ge
steld, terwijl ook twee beroeps
zwarte handelaren, die in de wo
ning werden aangetroffen, wer
den opgepakt. In de wachtkamer
van het huis van bewaring wacht
het drietal, de 40 jarige W. K., de
26 jarige H. G. B. en de 32 jarige
H. N. T. op de trein naar Veen-
huizen.
