DE BONVRIJE SIGAAR
De eerste ronde gewonnen
W
Voor onze jeugdige lezerskring
Het vrouwtje van Staveren
bezoek
nr
Van propaganda-chef tot
millionnair
Bela Varga's ballingschap
eerberichti
Ruit nieuwtjes
De bewogen geschiedenis van
Neerlands oudste convent
Moeilijkbeden tussen winkelier
en klant
F abrieksvoorraad
in één dag verkocht
OP
ANG
zullen ze leven
hoe zit dat?
moppentrommel
J-
-K.
ia B-Ë-
ZATERDAG 14 JUNI 1947
PAGINA S
IN TE LEVEREN BONNEN
OOSTENRIJK WIL
WESTERS BLIJVEN
Een geheim gesprek
HARDE WAND j
BRUG BEZWEKEN
OOOOOOOOOOGOOOOOOOOOOO
TEGEN FRANSE STAKINGS-
WET
'T NORBERTINESSEN-
KLOOSTER -St. -Catha-
rina bestaat 300 jaren.
IN DE WITTE BURCHT
WERD GOED GEGETEN
VREDE MET ITALIË
AANVAARD
Door Franse assemblee
DE „MAETSUYKER"
THUIS
Met gerepatriëerden
In Innsbruck, centrum van
uitgewekenen
De vakgroep detailhandel in tabak en tabaksfabricaten maakt
het publiek er op attent, dat, hoewel de sigaren thans zonder
bon mogen worden verkocht, de voorraad toch nog zeer beperkt
is, zodat de winkelier niet op grote schaal sigaren kan afleveren
en zich verplicht ziet de aflevering van sigaren te beperken tot
diegenen, die bij hem hun distributiebon voor sigaretten of kerf
tabak besteden.
Het besluit tot het bon-vrij ma
ken van de sigaren heeft nog al
beroering gewekt onder de winke
liers en hun klanten. Vele lief
hebbers van een sigaar hadden
gehoopt direct al een voorraad te
kunnen inslaan al dan niet als
aanvulling van hun sigaretten-
rantsoen of om „ouderwets huise
lijk" weer een sigaar uit het kistje
te kunnen presenteren. Tot wan
hoop van de winkeliers, die aan
de aanvraag niet konden voldoen.
De fabrieken mogen dan vol zit
ten met sigaren, de winkelier
heeft slechts een kleine voorraad
mede doordat de fabrieken de
laatste tijd niet mochten afleve
ren. Het onvermijdelijke gevolg is
natuurlijk onaangenaamheden tus
sen winkelier, die niet kan leveren
in de gevraagde hoeveelheid, en
de klant, die hem van onwil ver
denkt. De vraag naar sigaren kan
door de btj de winkeliers bestaan
de voorraad niet worden gedekt.
Menigeen tracht ook partijen* si
garen te hamsteren, omdat men
algemeen van mening is, dat de
industrie over te weinig tabak be
schikt om aan de normale behoef
te te kunnen blijven voldoen. Tal
van werknemers in de sigarenin-
dustrie zijn voorts van mening,
dat hoewel maatregelen zijn geno
men om smokkelhandel tegen te
gaan door een uitvoerverbod, deze
toch zal toenemen, met name naar
België en Duitsland.
Volgende week worden de
winkeliers bevoorraad
De bonvrije Nederlandse sigaar
heeft tot gevolg gehad, dat op één
dag practisch alle voorraden, die
in de fabrieken aanwezig waren,
zijn verkocht. Dat is een unieke
en historische gebeurtenis. De
orders van de winkeliers zijn door
de telefoons binnengeregend om
nog niet te spreken van de par
ticulieren. die het er op gewaagd
hebben bij de fabrikanten het
beste van het beste te bestellen
maar.... geslaagd zijn zij niet.
want de verstandigen hebben zich
strikt gehouden aan de richtlijnen
van het rijksbureau om de afleve
ring aan de klanten op de normale
wijze en in dezelfde verhouding
te doen geschieden als tot dusver.
In alle bedrijven, waaraan wij
Vandaag een bezoek gebracht heb
ben, heerste op de kantoren en
in de ontvangkamers een over
stelpende drukte.
Export
De practp: zal spoedig aanlei
ding geven de quotumvermmde-
ring vin 440—400 ton per maand
opnieuw te bezien en uit een on
derhoud, dat wij met een der
grootste ondernemers vakgroep
sigarenindustrie hadden, bleek
ons dat voor export van sigaren
400 ton tabak per jaar in aanmer
king komt, welke speciaal voor
dit doel wordt aangekocht en dus
geen invloed uitoefent op de voor
Nederland beschikbare kwaliteit
en voorraad. De minister heeft
geen bezwaar daarvoor deviezen
feschikbaar te stellen omdat
export naar België, Zwitserland,
Scandinavië, Zuid-Afrika, Curasao,
Suriname en nu zelfs Engeland,
waar onze producten een uitste
kende naam hebben, ons verrij
ken. Dit in tegenstelling tot de
vaak vernomen mening, da.t de
export de kwaliteit van de sigaar
voor binnenlands gebruik zou be
nadelen. De vakgroep sigarenin
dustrie heeft voor het Nederland
se product nog steeds het fijnste
ook voor de oorlog gebruikelijke
sigarendekblad aangekocht. De
verdelingscommissie, die op strikt
neutrale basis haar werk verricht,
staat er borg voor, dat ondanks
de op sociale gronden gedifferen
tieerde inkoopsprijs voor klein,
middel en groot bedrrjf toch
iedere ondernemer in verhouding
tot de quota kwalitatief dezelfde
tabak ontvangt
Als wij de vraag stellen, waar
om de sigaar buiten de distribu
tie kan vallen, terwijl de merk-
sigaren in de winkels nog n!e*
volop verkrijgbaar zijn en thans
een run op sigaren plaats vindt,
zijn wij tot de kern van het pro-
bieem, dat de sigarenindustrie
lange 'tijd in beroering hield, door
gedrongen.
De sigarettenindustrie
Het is een feit, dat de merk-
sigaren vlot verkocht werden, ter
wijl de minder bekende producten
in voorraad zijn blijven liggen.
Velerlei oorzaken hebben hieraan
medegewerkt. Vooreerst de gro
tere rookproductie van één rant
soen sigaretten, welke een rant
soen sigaren luxueus doen schij
nen. Met veertig sigaretten kan
de roker langer zijn behoeften
Bevredigen dan met 10 sigaren.
Bovendien had de sigaar bij de
bevrijding geen geallieerde hulp
om gepropageerd te worden. De
buitenlandse sigarettenfabrieken
voerden middels de geallieerde le
gers een propaganda voor een
goede sigaret, terwijl de Neder
landse sigaar nog in haar papie
ren onderrok gestoken was. Toen
het in Nederland noodzakelijk
was de rantsoenen te verhogen,
had de sigarettenindustrie, die
veel minder arbeidsintensief is
dan die der sigaren, de gelegen
heid in korte tijd aan de vraag
te voldoen, terwijl de sigarenin
dustrie een aanlooptijd nodig had
om de productie te kunnen ver
hogen.
Thans heeft de sigarettenindus
trie haar vooroorlogse productie
quota basisjaar 1939 reeds met
16 pet. overschreden, terwijl de
sigarenindustrie nog slechts 40
pet. tabak van het basisjaar 1939
te verbruiken heeft. De cijfers
luiden voor sigaretten, kerf en
sigaren in Januari van dit Jaar
resp. 92, 51 en 38 pet., in Maart
van dit jaar 116, 64 en 40 pet.
van de quota in 1939. In Maart
was het tabaksquotum voor de
si£ rettenindustrie, uitgedrukt in
pet. van 1939 drie maal zo groot
als voor de sigarenindustrie, ter
wijl dat voor de kerftabak de
helft hoger lag.
Het feit, dat er een run op de
sigarenwinkeliers heeft plaats ge
vonden, wijst er op, dat de Ne
derlandse sigaar bij de rokers nog
steeds een aantrekkelijk artikel
is, doch tevens dat zij door haar
volume, dat niet in overeenstem
ming was met onze deviezenposl-
tie noch met de rookfrequentie,
die de sigaret kan bieden, in een
ongunstige positie komt *e lig
gen.
Door detaillisten in de week
van 15 t.m. 21 Juni 1947
SUIKEH: D-08 alg. (2 rts.), D-15,
D-16 alg., D-21 suiker, rants, b.
E 14 (1 rts.)
VERSNAPERINGEN: 75-1 ver-
snap. (0,8 rts.) 75-3 versnap.,
D-06, D-13 alg. rantsoenbon E 12
(0.4 rts.) Afloss. week 18—24 Mei
1947.
BROOD: E-03, res. (16 rts.),
E-01, E-ll, E-21 br. E-06, E-13 res,
(8 rts.), E-02 brood, rantsoenbon
E 21 (4 rts.) Coupure X 105.
MELK: D-13. D-15 melk (12 rts.)
D-93, D-05 melk (7 rts.), D-21 melk
(5 rts.), D-01 melk (4 rts.), rants.
0. E 39 (1 rts.) Afloss. week
18—24 Mei '47.
TABAK (Detaill.) 75-1 tabak
(3 rts.), 75-2, 75-3 tabak (2 rts.) rts.
b E 66 (1 rts.) Aloss. week 18—24
Mei '47.
TEXTIEL: Toew. textielgoede-
ren. Toewijzingen Distex MD 85
1 t.m. 25 VA 510. 101 t.m. 1401 VA,
VB VC, VD, VE 605 B. C, D,
E F (5 pnt.) 101 t.m. 200 VF 605.
A en B VA 705 (1 pnt.) A en B
VA 705 (5 pnt.) B 82, C 82 1 en 10
punten.
PETROLEUM: Verkoopmijen,,
Grossiers, Detaillisten: C-05. C-17
alg D-12. D-13 (1 rts.). A 25 t.m.
A 32. B 13 t.m. B 16, CO 7, CO 8
(2 rts.)
Voor hen waarvoor deze week
is aangewezen.
BRANDSTOFFEN: Industrie
kolen: Nieuwe coupures B, C, D,
E, verbruikers. Geen vervangings
toewijzingen.
BRANDSTOFFEN: 74 BV, 75
BV (3 rto.) i
De eerste ronde van de worste
ling om Oostenrijk is door de Oos
tenrijkse communisten, wat na
tuurlijk tevens wil zeggen door
Moskou, verloren: niet op punten,
maar door knock out. Volkspartij
de politieke groepering der ka
tholieken en socialisten heb
ben de eerste stormloop glansrijk
doorstaan.
We willen allerminst beweren,
dat deze zege reeds het einde be
tekent van de Russische pogingen
om ook Oostenrijk binnen zijn in
vloedssfeer te brengen; de Russen
zijn te taai, om zich door een eer
ste tegenslag, hoe zwaar deze ook
zij, te laten ontmoedigen. We ge
loven veeleer, dat de grote storm
aanval nog moet beginnen; maar
het is voor de regering te Wenen/
een uitermate belangrijk voordeel
dat volkspartij en socialisten dit
maal stevig saamgebleven zijn,
en eenstemmig verklaard hebben
dat zij de weg niet op willen, wel
ke Hongarije tot zijn noodlot is
gegaan.
Hoe de gebeurtenissen in We
nen zich precies hebben afge
speeld, is nog steeds niet geheel
duidelijk. Slechts over één punt
stemmen alle lezingen overeen,
n.l. dat er een bespreking, en wel
een tête 5 tête, heeft plaats gehad
tussen bondskanselier Figi en de
communisten-leider Fischer, over
de kwesties van 'n volkomen her
vorming van de Oostenrijkse re
gering en de ontbinding van het
parlement. Van deze bespreking
moeten verscheidene leden van de
volkspartij na afloop op de hoogte
zijn gesteld, terwijl de socialisten
verklaren, dat zij van niets gewe
ten hebben.
Wie dat gesprek geëntameerd
heeft, is een omstreden kwestie.
Bondskanselier Figi heeft echter
verklaard, dat de communisten bij
hem zijn gekomen om de zaak aan
te snijden. Hij zou daarbij onmid
dellijk hebben medegedeeld, dat
hij niet bereid was af te treden of
meer communisten in zijn kabinet
op te nemen. Zoals hij zelf na een
spoedvergadering van de volks
partij zeide: „De bondskanselier
treedt alleen af als de meerder
heid van het volk het wenst. Nieu
we verkiezingen worden alleen in
overeenstemming met Oostenrijks
democratische grondwet gehouden,
of als de meerderheid van 't par
lement ze eist".
Van de kant van de bondskan
selier is de zaak dus zuiver reëel
behandeld, ook in de geest van de
socialisten. Want terwijl er in de
volkspartij helaas enkele zwakke
re broeders schijnen te zijn, die,
strijdensmoe en slechts verlangend
een einde te maken aan de vertra-
ging in de tot standkoming van
net vredesverdrag, belangrijke
concessies aan Rusland zouden
willen doen, zijn de socialisten
besliste tegenstanders van een al
te exclusieve oriëntering op het
Oosten, en willen zij niets ge
meen hebben met enkele afgevaar
digden, die ontmoedigd door de
bijna verpletterende economische
moeilijkheden, alles willen geven
wat de Russen vragen, indien Oos
tenrijk daardoor een overigens
zeer twijfelachtige economische
en politieke veiligheid zou kun-
nen verwerven.
De politieke storm brak echter
los als gevolg van het bekend
worden van het geheime onder
houd tussen Figi en Fischer. De
communisten geven de minister
van buitenlandse zaken, dr. Gru-
ber, die zij een „Amerikaanse
agent" noemen, de schuld van de
ze onthulling, en eisten zijn aftre
den. Het argument, dat zij ge_
bruikten is natuurlijk slechts een
voorwendsel; de stormloop tegen
Gruber is reeds begonnen, toen
hij, na zijn terugkeer van de Mos-
kouse conferentie, in bittere
woorden het fiasco van een staats
verdrag voor Oostenrijk een be
lediging voor dit land noemde, en
de schuld van de mislukking on
omwonden op Rusland wierp.
Of, en zo ja, waarom Gruber
zijn ontslag heeft ingediend, is
niet bekend Wat er ook van zij,
Gruber is gehandhaafd, al is zijn
positie, echter reeds geruime tijd,
tamelijk wankel. Maar volkspartij
en socialisten hebben niet willen
handelen onder communistische
druk; als er wijzigingen in het
kabinet komen en die zijn on
getwijfeld te verwachten dan
zuilen zij de positie der commu
nisten niet versterken, eer ver
zwakken.
De verdere ontwikkeling in de
ze ietwat gecompliceerde aange
legenheid zal intussen niet uitslui
tend van de Oostenrijkers zelf af
hangen. Als reeds in de vrije na
ties de binnenlandse politiek voor
een zeer aanmerkelijk deel door
de buitenlandse wordt beheerst,
dan is dit natuurlijk nog veel
sterker het geval in bezette lan
den. Zelfs in de Verenigde Staten
geeft men toe, dat men practisch
machteloos staat tegenover het
geen Rusland in „zijn" staten doet.
Nu Verkeert Oostenrijk in de
„gunstige" omstandigheid, dat het
ook door Amerika is bezet; dat er
derhalve een tegenwicht tegen de
Russische invloed is. Over Wenen
heen zullen deze twee de beslissen
de strijd voeren.
Maar wat momenteel bovenal
noodzakelijk is is dat Oostenrijk
uit zijn financiële, economische en
voedselmoeilijkheden wordt ge
holpen. Dan eerst maar dit
geldt evenzeer voor vele andere
landen zal inderdaad begonnen
kunnen worden aan het grondves
ten van een nieuwe orde en wel
vaart, welke alleen de aanloop
kan zijn om de nu reeds sinds
1918 durende, steeds gevaarlijk
blijvende, politieke crisis te over
winnen.
Weerverwachting medegedeeld
door het K.N.M.I. te De Bilt!
j geldig tot Zondagavond:
Geleidelijk tot krachtig, aan;
de kust tijdelijk wellicht tot
5 stormachtig toenemende wind
aanvankelijk uit Zuidelijke la-!
ter uit Westelijke richtingen.
Zwaar bewolkt met tijdelijk!
regen. Vrij koel voor de tijd
j van het jaar.
15 Juni: Zon op 4.19 uur on-!
j der 21.01 uur; Maan op 2.22:
uur, onder 16.45 uur. j
16 Juni: Zon op 4.19 uur, on-;
der 21.02 uur; Maan op 2.40
uur, onder 18.12 uur.
Gisteravond is de brug over de
Oude Rijn in Alphen opnieuw
bezweken. Nadat enige maanden
geleden het brugdek was ingezakt
en voorlopig was grepareerd, werd
de brug vrijgegeven voor het ver
keer van maximum zeven ton.
Gisteravond ontsnapte echter een
18 ton wegende vrachtauto, gela
den met bouwmaterialen, aan de
aandacht der brugwachters, met
het gevolg, dat het wegdek op
nieuw doorzakte en het verkeer
zowel te water als te land weder
om werd gestremd.
Direct begon men met man en
macht de schade, die zeer aan
zienlijk is, te herstellen. De scheep
vaart zou waarschijnlijk heden
wel weer kunen passeren, maar
het zal nog wel enkele dagen
duren alvorens de brug ook voor
het wielverkeer kan worden vrij
gegeven.
Uit het Wilhelm inakanaal bij
de Pïushaven,, te Tilburg, is het
H)k opgehaald van de 85-jarige
I. C .J„ die sedert 10 Juni werd
vermist.
Het 9-jarlg dochtertje van de
heer T., dat te Kruinlngen achter
een stilstaande bus de rijwg over
stag is door een auto gegrepen
en aan de verwondingen over
leden
De heer H. H. uit Bergen op
Zoom is onder de gemeente
Ossendrecht met zijn motor uit
een bocht geschoten en daarbij
om het leven gekomen.
<a. Prins Bemhard zal 24 Juli een
bezoek brengen aan de midden
stands- en industrie-tentoonstel
ling te Zutphen
<a> prof. M J. M. v. Bemmelen,
hoogleraar te Leiden, is benoemd
tot raadsheerplaatsvervanger aan
het gerechtshof te 's-Gravenhage
<j> De burgert) van Ede heeft de
77-jarige dokter C. A. H. Wetjer
bij gelegenheid van ztjn gouden
ambtsjubileum gehuldigd.
O De Fao (voedsel- en landbouw
organisatie der V. H) zendt een
missie naar Polen, welke 28 Juni
te Amsterdam bijeenkomt. Dr.
Dols, hoogleraar aan de Amster
damse universiteit is hiervan
üd.
De doodvonnissen tegen luit-gen.
Samro Kawamoera, voormalig
commandant van de Japanse
keizerlijke garden en luit -kol
Masayoeki Oisji, voormalig hoofd
van de geheime politie, (Kempei-
tai) te Singapore, zijn door het
Britse hoofdkwartier in Zuid-
Oost-Azië bekrachtigd
<J> Peter Koef, voormalig parlements
lid der Bulgaarse oppositie, heeft
Nicblai Petkof, de Bulgaarse
leider der boerenpartt), die werd
gearresteerd, verdacht van
pogingen om met geweld aan de
macht te komen, voor de recht
bank er van beschuldigd, dat h(j
lid is geweest van een revolutlon-
naire beweging „neutrale functio
naris" geheten.
O De Chileense regering heeft in
Santiago voor dertig dagen de
noodtoestand afgekondigd, na een
gevecht tussen goldaten en sta-
kende
buschauffeurs, waarbij
volgens de berichten drie personen
gedoog werden en een aantal
gewond, aldug A ,P_
<a. De krijgsraad te Brussel heeft
Woensdag uitspraak gedaan in
het proces tegen rexisten van de
brigade Z Vijf en twintig be
klaagden werden ter dood ver
oordeeld, waaronder de leider
Matthys
O Volgens bericht uit Toulouse, ts
een van de oudste bisschoppen
van Frankrijk, mgr Pierre Mar.
ceillac, op bijna 83-jarige leeftijd
overleden. Hij was de 47e bis
schop van het diocees. dat in
1295 door paus Bonifacius VIII
gesticht werd en waarvan de H
Lodewijk van Anjou, bisschop
van Toulouse, de eerste bestuur,
der was. Een viertal kardinalen
heeft aan het hoofd van dit dio
cees gestaan, waaronder de la
tere paus Benedictus XII,
In onbevestigde berichten,
welke Vrijdagavond in Franse
politieke kringen de ronde de
den, werd gezinspeeld op het
aftreden van de Franse minis
ter van financien, Robert
Schuman MRP
Schuman heeft, naar bekend
geworden is, bij de minister
president geprotesteerd tegen
wat hij beschouwt als te ver
regaande kosten van de con
cessies, door de regering ge
daan ter beëindiging van de
spoorwegstaking en andere
loongeschillen.
De opening der eerste gewone
zitting der staten van Drenthe
voor 1947 (de z.g. zomerzitting)
ïs bepaald op 15 Juli a.s des
voormiddags om 10 uur
<j> Met 088 320 stemmen voor en
425.959 tegen hebben de ouders in
Beieren zich uitgesproken voor
het weder invoeren van lijfstraf
fen op de scholen, aldus A, P.
Misschien zijn er verschillenden
onder mijn vriendjes en vriendin
netjes, die zich wel eens afge
vraagd hebben: „Al die geweldige
verhalen komen altijd hier ver
vandaan. Gebeurt er zo iets nooit
eens bij ons?"
Natuurlijk wel en daarom gaan
we deze week eens met zijn allen
op reis naar Friesland. Vlak bij de
Afsluitdijk ligt Staveren en daar
weer in de buurt liggen in het
Usselmeer grote zandbanken,
die bij elkaar het „Vrouwenzand"
heten. Op die zandbanken groeien
halmen, maarer zit geen ko
ren in. Ik zal eens vertellen hoe
dat komt.
Lange tijd geleden woonde daar
een man, die heel veel schepen
had. Zij kwamen in Indië, in
Afrika, in Amerika, ja zelfs in de
Poolzee haalden zijn schepen het
mooiste van het mooiste weg en
brachten het naar hun meester.
In zijn woning blonk en fonkelde
het van het goud en zilver en als
hij had gewild, had hij gemakke
lijk de hele provincie Friesland
kunnen kopen.
Maar toen kwam de dag dat al
het geld en goud niets hielp en
zijn ziel voor God kwam, om te
zeggen, hoeveel goed hij met al
zijn geld had gedaan. Zijn vrouw
bleef alleen achter en had nu te
bevelen en zij deed het direct
heel raar. Uit alle hoeken van de
wereld moesten de schepen nu
de vreemdste en meest kostbare
voorwerpen halen en haar huis
werd op het laatst een soort mu
seum.
Nog was zij niet tevreden en
op zekere dag liet zij de schepe
lingen bij zich komen en zei:
„Breng me nu 't mooiste, 't edelste
dat ge ziet. Niets is te duur, als
het maar waardevol is!" Nu, de
schepelingen praatten eens met
elkaar en hadden het toen gevon
den. Ze zouden graan halen; het
graan, waarvan brood werd ge
bakken; het graan, dat millioe-
nen mensen niet konden missen
En ze voeren uit, laadden hun
schepen tot berstens vol, keerden
terug en toonden hun schat vol
trots aan hun rr eesteresse.
Vreselijk, wat ging ze toen te
keer. „Wat?" gilde ze, rood van
woede.
„Is dat het kostbaarste, dat
ge kon vinden? Weg met die
rommel, smijt het in zee". De
schepelingen werden bleek. „In
zee, mevrouw" vroeg de oudste
kapitein.
In zee? Maar durft ge deze
gave van God te weigeren?
Wilt ge Zijn woede over U en ons
afroepen?" „Pff" smaalde de
vrouw.
Ik heb het toch zelf betaald?
In zee, zeg ik en vlug".
Langzaam was de kade volge
lopen en alle kreupelen, blinden
en gebrekkigen begonnen nu te
smeken. „Edele vrouwe,' geef het
ons. Wij hebben honger en God
zal U voor Uw goedheid lonen."
„Gods lopn heb ik niet nodig'4 zei
de vrouw nijdig.
„En als ik een aalmoes wil ge
ven, zal ik dat doen, als ik er
plezier in heb. In zee met die
rommel!"
Toen trad een priester naar
voren: „Vrouwe" zei hij „doe
boete, eer de dag komt, dat God
Zijn hand naar U zal uitstrek
ken en gij zult moeten bedelen."
„Ha, ha" lachte ze „God mij straf
fen? Ik arm wórden en bedelen?
Zie deze ring" en ze trok een gro
te ring van haar vinger en gooide
het juweel in het water.
„Zoveel geef ik om God. Pas als
de ring terugkomt, zal ik aan
Hem geloven en nuoverboord
met het graan."
En een dag ging voorbij, een
nieuwe avond viel in. De vrouw
zat te midden van haar rijkdom
men aan tafel. Een heerlijke maal
tijd zou voor haar worden opge
diend. Maar wat was dat voor
rumoer, wie kwam daar naar
binnen? O, het was de kok, maar
wat keek hij vreemd en wat had
hij op zijn hand? Ze keek en werd
bleek, want in de opengesneden
buik van een vis, fonkelde haar
ring. Zo diende God Zich aan!
Zijn roede trof. Storm en brand
K
L'
Eindelijk weer eens een gemak
kelijk werkje. Dinsdag begin ik
pas met Gretha v. E., die dan 12
jaar wordt. Gretha, allereérst het
allerbeste en danwaarom
hoor ik niets meer van je? Kom
aan, begin het nieuwe jaar eens
beter! Als ik dan Donderdag bij
Rinie v. K. ben geweest, kan ik
weer rust nemen. Maar bij de
jarige Rinie zal het best een groot
feest zijn, want ze wordt er al 14.
Amuseer je, feestvarkentje!
3GGOOOOGOOOOOGGGOOOOGO
Dat gedichtje van „De jokke
brok" is er in gegaan als koek en
verschillende vriendjes en vrien
dinnetjes hebben- me gevraagd, of
zij ook eens zo iets mochten stu
ren. Natuurlijk mag dat, waarom
zou ik alles alleen moeten doen?
Maar een vriendje klaagt er over.
dat hii eens een keer iets opge
stuurd' heeft en het toen niet in
de courant is gekomen!
Tja, dat is het 'm nu juist. Als
het voor de courant is, moet het
ook goed zijn. Tenslotte moeten
veel kinderen er een gezellig
kwartiertje mee hebben. En nu
moet je niet zeggen: „O, dat van
mij is dan toch niets", neen, pro
beren, tenslotte is alle begin
moeilijk. Doe dus allemaal je
best maar eens!
Ja. ANNIE DE H. (11 j.), je
hebt gelijk, dat ik me vergist heb.
Dat iê pas de eerste keer in al
die tijd, je kunt zien, dat ik oud
word. Heerlijk veel moppen heb
heb je me gestuurd, ik heb ér nu
al veel, maar kan er natuurlijk
nog altijd gebruiken. Niet verge
ten de volgende keer, Annie, om
eens wat over jezelf te schrijven.
Natuurlijk, LIA v. d. S. (7 j.)
waarom zou iedereen mee mogen
doen, maar jij niet? Ik vind het
juist fijn, weer een nieuw vrien
dinnetje te zien. Fijn zeg, al die
zusjes en een broertje om te ver
wennen, Wie is er nu eigenlijk de
oudste? Kunnen die anderen niet
eens schrijven?
AGNES D. (9 j.), ik vond hel
fijn te lezen, dat je altijd zoveel
pret hebt met dit hoekje. Je hebt
gelijk, dat het nu nog fijner is
met een zusje erbij. Gedeelde
vreugd is dubbele vreugd, meisje.
Toch niet leuk dat je nu binnen
kort weg gaat, ik zal je briefjes
erg missen. Enffn misschien vin
den we er samen nog wel iets op.
En ook ANNEMÏEKE D. (6 j.)
is er weer bij, Nou, vond je het
niet reuze, zo in de courant te
staan? Ach, ach, wat een avond-
tuur is dat op strand geweest
Waren je moeder en Agnes niet
ongerust, dat ze je niet meer
konden vinden?
Zo, zo. SANNIE H. (11 j.), ik
dacht al zo half en half, dat je
me helemaal in de steek zou la
ten! Ik ben blij, dat het niet zo
is, maar beloof me, Sannie. dat je
nu niet zo lang meer wacht, doe
je het? Je hebt anders wel een
geweldige verjaardag gehad, zeg!
Ik geloof zelfs, dat je zo te lezen,
wei tot het volgende jaar vooruit
kunt!
O, CORRIE L. (9 j.) ik heb al
in geen drie nachten geslapen! Je
hebt nl. de oplossingen niet bij
de raadseltjes geschreven en ik
weet ze niet! Help me eens gauw.
Dat idee om je zusje en broertje
te leren schrijven is in orde. dan
krijs ik er weer twee kinderen
bij. Zo moet het gaan. iedere week
een paar nieuwe, tot iedereen me
schrijft, Doe je best, Corrie!
WIM v. d. V.' (11 j.), natuurlijk
ben ook jij van harte welkom en
ik hoon nog heel wat briefjes van
je te krijgen. Alleen is het niet
de bedoeling, dat je de oplossin
gen van de raadseltjes opstuurt,
die kan je volgende week gewoon
in de courant vinden. Maar er valt
nog genoeg te schrijven, over je
zelf en thuis, dus ik wacht daar
nog op.
OOM LUUK.
verwoestten haar schepen, haar
huizen en haar schuren. Haar
goud, zilver en kostbaarheden
werden gestolen of verdwenen
geheimzinnig en na korte tijd trok
ze bedelend door de stad: „Ach
heb medelijden, geef me een stuk
brood".
Maar haar zonde viel op de
hele stad terug. De vreemde sche
pen gingen de haven voorbij en
de huizen en gebouwen raakten
leeg en oud. Het zand sloop de
haven binnen, vormde grote
banken en
Nog ziet men, tot op deze dag
Aan 't woest en eenzaam strand,
Een veld van loze halmen staan,
Zij spreken van 't verworpen
[graan,
de vloek van „'t Vrouwenzand".
Eens kijken of jullie het al le
ren! De oplossingen waren 1. vis,
2. slapen, 3. om zijn benen, 4. ha
ringen, 5. bij-bijt-habijt.
En het eerste nieuwe raadseltje
is een rijmpje.
1. Witje, witje, zat op 'n hek,
Witje, witje, brak z'n nek.
En er is geen ene timmerman,
Die witje, witje, maken kan.
2. Hoog geboren, laag geschoren,
tussen 2 stenen zijn naam ver
loren.
3. Iedereen wil het worden, maar
niemand wil het zijn.
4. Wat wordt een Chinees, als je
hem in de Zwarte Zee gooit?
5. Wat wordt korter, als je er
aan trekt?
En hier is dan voor de eerste
keer ons nieuwe rubriekje. Je ziet
er komt steeds meer bij en bin
nenkort hebben we 's Zaterdags
een hele eigen courant! Maar
denk om de afspraak, jullie zor
gen voor de moppen! Daar gaan
we dan:
1.
Gast Hoeveel kost hier de bief
stuk?
Kellner: Tien stuivers, meneer.
(Het was nog voor de oorlog!)
Gast: En het brood?
Kellner: Niets, meneer.
Gast: En de jus?
Kellner: Die geven we cadeau.
Gast: Fijn. Breng dan maar een
schotel brood met jus.
2.
Tante: Fransje neem maar een
handje kersen.
Fransje: Toe, geef U ze, tante
Uw hand is veel groter.
3.
Er zaten enkele buurvrouwen
bij elkaar kwaad t» spreken. Op
eens zei er een: „Die vrouw van
Jansen is me er ook een. Ze heeft
nog niet eens zout ln huis". „Ho»
wet je dat?" vroeg een ander
nieuwsgierig. „Nou, ik was toch
gisteren zelf bij haar om het zout
te lenen!"
Het Franse vakverbond heeft
gisteren te kennen gegeven, dat
het gekant is tegen door de
Franse regering besproken voor
stellen om bij het parlement een
wetsontwerp in te dienen, waarin
een staking onwettig wordt ver
klaard, wanneer het voornemen
tot staken niet tien dagen tevo
ren kenbaar gemaakt is Het ver
bond is volstrekt gekant tegen
elk voorstel, dat gericht is op be
perking van het recht van sta
king en wijst inmenging in de
werkzaamheid van de vakvereni
gingen af.
Tussen Oosterhout en Dongen ligt het „lustslotDe Blauwe
<Camer, waar de eeuwen hebben stil gestaan, zonder er
nochtans gestorven te zijn. W ij worden ontvangen, niet
door een Maltezer ridder, zoals dat drie ehuwen geleden
het geval zou zijn geweest, maar door een witte Norbertijn,
proost van het Norbertinessenklooster St. Catharinadal, dat
staat achter het „Proostenhuis''en dat op 15 Juni zijn
300-jarig bestaan viert.
De geschiedenis van Catharina
dal is evenwel bijna vier eeuwen
ouder. Zij gaat terug tot het jaar
1270 toen er te Vroenhout, gele
gen tussen Roosendaal en Wouw,
een Norkrrtinessenklooster ver
rees, dat door bemiddeling van
een zekere Servatius van Breda,
die mogelijk rentmeester was van
Arnoud van Leuven, Heer van
Breda, werd ingelijfd in de Nor-
bertijner orde van Premonstreit.
Dat was in het jaar 1271. Maar het
historisch vermoeden gaat nog
verder terug, en reikt tot de
dagen van Norbertus. Want' die
Norbertinessen van Servatius
moeten ergens vandaan gekomen
zijn, en het is mogelijk dat de
oorsprong van dit convent in Ant
werpen heeft gelegen.
Een Norbertijnse vader abt werd
aldus overste van dit vrouwen
klooster, waar hij voor het dage
lijks bestuur vertegenwoordigd
werd door een zijner paters, die
er de titel van proost voerde, het
geen een herinnering is aan de
dubbelkloosters, die ook de Nor
bertijnen in de aanvang van hun
bestaan hebben gekend.
In 1288 maakte de St. Aagten
vloed het klooster van Vroenhout
nagenoeg onbewoonbaar, en in
1295 verhuisden de zusters naar
het Gasthuis te Breda, waar zij
ophielden contemplatieven te zijn.
en de zorg voor arme en zieke
mensen haar levenstaak zagen
worden.
Het werd een mislukking. In
1308 gingen zij weer haar eigen
leven van gebed en boete leiden,
in een eigen klooster buiten de
vesting van de stad, waarvan de
kronieken vertellen, dat het een
weinig statig klooster was met een
rieten dak, en dat de zusters er
acht koeien, acht varkens en vier
paarden mochten houden.
Voor hun levensonderhoud
plachten de Norbertinessenkloos-
ters van die der Norbertijnen af
hankelijk te zijn. Het leven werd
er door welke oorzaken dan
ook vaak een calamiteuze ge
schiedenis, die in uitsterven haar
oplossing vond. Maar sommige
kloosters wisten zich zelfstandig
heid te verwerven. Ook St. Catha
rinadal maakte zich onafhankelijk,
en wel door het oprichten van een
kostschool. Dat kwam 't klooster
leven niet ten goede. De tucht
verslapte. Het slot werd niet
meer streng gehandhaafd. Het
kwam zelfs voor, dat de nonnen
er dienstmaagden op na hielden.
Een tijd lang was er ook geen
proost. De priorin Catharina van
der Cameren vond het waarschijn
lijk niet nodig, om een nieuwe
proost te vragen, toen in 1369 de
laatste gestorven was.
Een eeuw lang gingen de non
nen haar eigengereide gang, die
een hervorming noodzakelijk
maakte. Het bevel daartoe kwam
van Paus Pius II, in het jaar 1461.
Er werden Augustinessen aange
wezen, om de aan alle klooster
tucht ontwende bewoonsters van
Catharinadal te onderwijzen in de
regeltucht. In 1469 kwam er ook
weer een proost. Maar pas in 1625
begint de rij van proosten, die
zich ononderbroken heeft voort
gezet tot op deze dag. In de proos-
tenzaal hangt het levensgroot por
tret van een aantal dezer hoog
waardigheden. als tekenen van
hun waardigheid het gouden borst
kruis dragend op een schouder
mantel van hermelijn.
Een van die Augustinessen, uit
de vijftiende eeuw, wier beeltenis
in de proostenzaal hangt, was
Odilia van Nassau, dochter van
Jan van Nassau. Heer van Breda.
Zij behoorde tot het geslacht, dat
de Norbertinessen met vele privi
leges en schenkingen begunstigde,
dat haar hielp toen er geen proos
ten waren en ln Odilia het zijne
bijdroeg tot de hervorming.
Sint Catharinadal
De Heren van Nassau bescherm
den haar ook tijdens de beroerten
van de 80-jarige oorlog. Terwijl
de uitoefening van de katholieke
eredienst in het land verboden
was, bleef Catharinadal een en
clave van godsdienstvrijheid.. Toch
heeft men van de Geuzen veel te
lijden gehad. Dat konden zelfs
Maurits en Frederik Hendrik niet
verhinderen. Men mocht geen no
vicen meer aannemen. Het kwam
tenslotte zo ver, dat het hele
convent uit een eenzame priorin
bestond.
En toch heeft St. Catharinadal
het precair bestaan gered. Frede
rik Hendrik gaf toestemming om
't klooster te verplaatsen, en in
1647 betrokken 6 zusters en twee
novicen De Blauwe Camer, dat
voordien had toebehoord aan
Adriaan Vereist, schout van Al
phen, Baerle en Chaam.
Ook in Oosterhout ging de his
torie niet aan de Norbertinessen
voorljij. Tijdens de Franse revo
lutie werd zelfs de band met de
orde van Prmonstreit verbroken.
Maar sinds 1928 staat het klooster
weer onder jurisdictie van de
Norbertijnen. De abt van Tonger-
loo is er vader abt, en de bisschop
benoemt op zijn voordracht de
proost.
Dit zijn enkele grepen uit de-
rijke historie van Nederlands oud
ste klooster. Voor wie er meer
van wil weten, verschijnt binnen
kort het boekje „St. Catharinadal,
schetsen en geschiedenis van het
oudste klooster in Nederland",
door Aug. C. J. Commissaris. Wij
hebben van dit boekje de druk
proeven gezien, en gedurende
enkele uren aan hun inhoud onze
vreugde beleefd, en wij durven te
zeggen, dat het een historisch
juweeltje is. geschreven in prach
tig Nederlands.
De advoc.-fiscaal van het Am
sterdamse B. G., mr. Drabbe,
heeft gisteren 15 jaar gevange
nisstraf geëist tegen de 36-jarige
F. H. F. Pas, die resp. inspecteur
van Philips was in de provincie
Utrecht en propagandachef van
de K.R.O. Verd. heeft kort na de
bezetting van ons land kans ge
zien millionnair te worden. Een
van zijn voordeligste transacties
vormde de lading van de Staten
dam, die in de Meidagen te Rot
terdam door de Duitsers in brand
is geschoten. De lading bestond
uit tabak en daar deze zware
waterschade had opgelopen, wilde
de fa. van Nelle, voor wie ze be
stemd was, deze niet meer afne
men. P. heeft de tabak toen voor
enkele centen per kilo opgekocht,
ze gedroogd en later voor vier
gulden per kilo verkocht.
Op het kasteel „De Witte
Burcht" te Soest leidde hij gedu
rende de oorlog een weelderig
leven. Duitse officieren en leden
van de S. D. waren er vaste gasten
oji de uitgebreide diners, die P. te
hunner ere gaf.
In 1942 pleegde de illegaliteit
een overval op deze „hoorn van
overvloed" en het resultaat was
verrassend. Een S.D.-pas werd
buitgemaakt, waarop vermeld
stond, dat elke politie-instantie,
die P. zou willen arresteren, zich
eerst met de S.D. in verbinding
diende te stellen. Broekman,
Brandligt en de Groot, drie ille
gale werkers, namen deel aan deze
operatie en de bewoner van de
Witte Burcht wist dit.
Het hotel Trier in Soestdijk en
het Noordhollands Koffiehuis te
genover het Centraal Station te
Amsterdam ontvingen in Juni en
Juli 1943 bezoek van de Duitse
politie. P. dronk in Trier een kop
koffie met Broekman en ln Am
sterdam met Brandligt. Beiden
werden door de S.D. gearresteerd
en gefusilleerd.
Ook de Groot werd door de
Duitsers bezocht in zijn woning.
De Franse nationale vergade
ring heeft gisteravond met grote
meerderheid gestemd voor ratifi
catie van het vredesverdrag met
Italië.
Er werden 510 stemmen ten
gunste van ratificatie uitgebracht,
terwijl een tachtigtal leden zich
van stemming onthield. Degenen,
die zich van stemming onthielden,
deden dit om blijk te geven van
hun bezwaren tegen zekere pun
ten van het verdrag en mede uit
protest tegen het verzoek van Bi-
dault om vertrouwen in >ijn per
soonlijk beleid ten aanzien van de
kwestie-Triëst.
Het waren zowel radicaal-socia-
;sten als leden van de uiterst
rechtse vleugel, die zich van stem
ming: onthielden.
P. wees hun de weg, maar de
Groot bleek gevlogen.
Thans had P. zich voor het
Amsterdamse B. G. te verant
woorden. Reeds op 2 Mei j.l. kwam
deze zaak voor, doch werd aan
gehouden, omdat het hof nog en
kele getuigen wenste te horen.
De Kriminalsekretar Gunther
Klein vertelde nogal bevriend ge
weest te zijn met de rijke bewo
ner van het kasteel te Soest.
Lages en Ruhl dachten er anders
over. Ze vertrouwden P. niet erg,
maar Klein meende misschien nog
iets van hem te weten te kunnen
komen.
De oud-burgemeester van Soest,
mr. A. L. des Tombe, noemde P.
een tweeslachtige figuur, die voor
de bevolking een vraagteken is
geweest. In de hongerwinter n.l.
stelde hij voor het verbouwen van
groente grond ter beschikking
van de inwoners van Soest.
De uitspraak werd bepaald op
27 Juni a.s.
Het was ongeveer half twaalf
toen wij Vrijdag met de „Haven
politie 3" het open IJ opdraaiden
en in de verte de witte figuur van
de „Maetsuyker" hoog op het
water voor ons opstoomde. In zeer
traag tempo voer zij statig als
middelpunt aller belangstelling
naar de kaden der S.M.N. Getrok
ken door een sleepboot van de
N.V. Goedkoop werden de opva
renden door het langs de kaden
verzamelde publiek, evenals door
de diverse voor anker liggende
schepen hartelijk verwelkomd. De
familieleden en kennissen der op
varenden wuifden soms met zoe
kende gezichten spontaan. Men
riep namen om direct antwoord
te verwachten, doch velen hadden
elkaar spoedig gevonden en voer
den al schreeuwend de meest
verwarde gesprekken. Als aardig
intermezzo riep plotseling een
soldaat van de reeling: ,,'n ijssie
van vijf". Een vooroorlogs geluid,
dachten wij, want zeer velen zul
len misschien tien en meer jaren
het vaderland niet hebben gezien.
Met de K.P.M.-vlag in top en de
Ned. driekleur op het achterdek
meerde de „Maetsuyker" ca. kw.
voor twaalf voor de loods Celebes
aan de Sumatrakade. De ont
vangst was zeer rustig en sober,
doch om 1 uur 15 verscheen de
kapel van het corps Luchttroepen
die tot 2 uur de op ontscheping
wachtenden met muziek opvro
lijkte. Hierna begon de debarkatie
welke zeer vlot verliep, zodat men
reeds om 4 uur gereed was. Kwart
voor 5 verliet de laatste brancard
de loods. Op de „Maetsuyker" be
vonden zich 346 personen, onder
wie honderd gerepatrieerde bur
gers. Vijftig personen moesten
per brancard worden vervoerd;
de rest waren militairen, die in
Indië waren afgekeurd of zieken,
die konden lopen.
De Zweedse legatie te Wenen
heeft Vrijdag medegedeeld, dat zij
bezoek heeft ontvangen van hoge
Russische autoriteiten, die offi
cieel verontschuldigingen kwamen
aanbieden voor het neerschieten
van de leider van het Zweedse re
liëfwerk, dr. Arne Karlsson.
Welingelichte kringen te Wenen
deelden gisteren mede, dat Bela
Varga, voormalig president van
het Hongaarse parlement, per
trein van de Amerikaanse zóne in
Oostenrijk uit, te Innsbruck was
aangekomen. Verder werd mede
gedeeld, dat Varga ln de Ameri
kaanse zóne was gesmokkeld, na
dat hij verscheidene dagen in een
klooster te Wenen had doorge
bracht. De zegslieden zeiden, dat
hij sinds zijn aankomst in Oosten
rijk in nauw contact had gestaan
met de Oostenrijkse en geallieerde
autoriteiten, aldus „Un. Pr."
Regeringsautoriteiten zeiden,
dat Innsbruck veilig lag „buiten
het bereik van elke Hongaarse
regeringsagent en wellicht de zetel
van een Hongaarse regering in
ballingschap zou worden".
Regeringskringen zeiden, dat
men geloofde, dat alle Hongaarse
refugie's opdracht hadden gekre
gen, zich in het gebied van Inns
bruck te concentreren. „Verschei
dene duizenden" zijn daar alreeds,
zo zeiden de zegslieden.
Andrew Misteth, lid van de
Hongaarse partij der kleine boe
ren en voormalig minister van
wederopbouw, verklaarde gisteren
in het proces, dat op grond van
beschuldigingen van samenzwe
ring tegen hem wordt gevoerd, dat
de geheime vereniging, waartoe
hij zou hebben behoord, in werke
lijkheid een vereniging van intie
me vrienden was, welke plannen
voor wederopbouw besprak. Hier
onder bevonden zich verscheidene
communisten, aldus verklaarde
hij. Hij voegde hieraan toe, dat hjj
de door de groep opgestelde plan
nen aan president Tildy had voor
gelegd. Misteth zeide niet-schuldig
te zijn.
Ferenc Nagy, de Hongaarse
ex-premier, werd gisteren of van
daag in de Ver. Staten verwacht.
Dit werd verklaard door de Hon
gaarse ex-gezant in Washington,
Aladar Szegedy-Maszak, meldt
A.P.
Szegedy-Maszak vertuide aan
een verslaggever: „Ik denk, dat
Nagy de aandacht van het Ameri
kaanse volk wil vestigen op de
recente gebeurtenissen in Honga
rije".
De gezant, die critiek leverde
op de communistische staatsgreep
in Hongarije, verklaarde, dat hij
door een telefoongesprek met
Nagy te weten gekomen was, dat
laatstgenoemde uit Genéve op weg
was naar de Ver. Staten.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft aan Fe
renc Nagy en aan zijn gezin de
diplomatieke status verleend.
Naar Reuter nog nader uit
Genéve seint, heeft Ferenc Nagy
vanochtend vroeg passage ge
boekt op een Amerikaans leger-
toestel, dat uit Genéve ging ver
trekken.
