Nieuws uit Stad en Omtrek
SS Maartss saëfü z.
Overgordijnen
Een belijdenisfront van
bloedgetuigen
J
R
Ai
ifgodsbeeldje
Nieuwe vak-arbeiders worden
getraind
Vergadering van Kath. Tuinders
Den Haag is voorlopig tevreden
Veel papier, maar weinig verf
De Martelaren van Gorcum herdacht
Na de woorden de daden
BIM IN HYPNOSE ONDER NUL
ADIO
programma
WOENSDAG 9 JULI 1947
PAGINA 3
m
t
OPENBARE LES IN DE
AMBACHTSSCHOOL
vrreaene?lindaemmar aanleidinS
ScSfder^fsgtSgDeV°?5d
£™®te mzicht heeft. In de instru
mentmakerij zal hij wellicht be-
OPGRAVINGEN RUÏNE
VAN MATHENESSE
zal
Dans Le Sua, (U
S. Potpourri S MPM«o»,.
Uv, de federatie<Giton*M)-
(L, de Moree).
afsluiting verkeer
ZaanmheVdeerrznadl ST
d??rt8 "Ur' df Z°lan,s het
gesTo^ rïiverkeer zün aL
hermandadjes
0~LIjKE stand
MULO-EXAMENS
BURGEMEESTERS
BENOEMINGEN
VLAARDINGEN
FABRIKANT VOOR
TRIBUNAAL
BINNENLANDSE
VRACHTENMARKT
In verband met de
huidige moeilijkheden
ROTTERDAM EXCURSIE-
STAD
REGERINGS
VERKLARING
over Indonesië
Van Mook
EIST STAKING DER
VIJANDELIJKHEDEN
19. In gevecht
CHAOS IN HET
SCHILDERSBEDRIJF
Het
zilveren
Lewis Allen Browne
Te-
BUITENGEW. PENSIOEN
VERZETSLACHTOFFERS
ROEMENIE NIET NAAR
DE CONFERENTIE
„STREEKDAG 1947"
van de katholieke jeugd
Whtwhtig? Sfeer van de Am"
^hnniiLo i' waar het gehele
00r het geluid van
ÏÏS rs' draaibanken, moto
verricht en van maand tot maand,
van jaar tot jaar zal het oorlogs
tuig1 verouderen in de respectabe
le vredesdienst: proefkonijn voor
jonge automonteurs.
Behalve in de practijkzalen
wij de jongens ook gebogen over
de tekenplanken met de concentra-
J.; HQHtlrLnnTnn.'L.: .1
den we haar ma.r vast).
winHoir,t,e meubelmakers is een
S ?Per-meubelstel onder be-
qphiml dat straks naar de
wnrrto rs zad gaan om gelakt te
Tn'. Andere meubelmakers
jn Oezig met een schemerlampje.
|r Modelmakers voeren specifie
ke ijzerconstructies in hout uit.
■Lie scheepstimmerlieden leren de
nukken en eigenschappen van het
harde hout kennen. Met de tong
hit de mond steken de timmerlie
den de latjesvan het handdoeken
rekje af. Alles verraadt, dat hier
de opleiding op het gebied van
vakkennis 'grondig is. Wat zou
het een ideale combinatie zijn, als
behalve de handen ook de geest
van de jongens scholing kreeg.
Hoe mooi het werk ook is, het
kan voor de vele Katholieke jon
gens, die de ambachtsschool her
bergt slechts de volle betekenis
krijgen, als het in groter verband
gezien wordt. Als men overtuigd
is van de noodzakelijkheid om de
kinderen met vakkennis toe te
rusten voor hun toekomstige
strijd om het bestaan, is het
vreemd, dat men niet ziet, dat
de toekomstige arbeider ook zijn
geestelijke bagage moet hebben.
Laten we hopen, dat het gods
dienstonderwijs op de Ambachts
school spoedig de plaats krijgt,
die het verdient.
Z laers, draaibanken, moto- de tekenpennen mei. ae concentra-
zagek en andere werktuigen tie, die de nauwkeurigheid van
Plost in de grote ruimte tot tiende milimeters vraagt. De elec-
„fa. hooit hinderend bewijs van trische installatie van een huis
werklust, werd gisteren verbro- wordt getekend bij de electriciens,
ken door de aanwezigheid van de draaiers zetten hun werkstuk
tientallen belangstellende vaders, zwart j wit, de timmerlieden con-
moeders, broers, zusters en vrien- strueren op papier de dakconstruc-
den van de leerlingen. De open- tie van een nieuwe wonina (had-
bare les had grote belangstelling, den we haar-
Er was veel moois te zien en de
ouders waren zichtbaar trots op
de prestaties van hun kinderen,
tenminste als die er aanleiding
toe gaven. Voor anderen was deze
les een goede gelegenheid om eens
over de vorderingen van zoon
lief te praten met de docenten.
Op de bovenverdieping waren
de toekomstige huisschilders be
zig met vaktekenen, een lieve
lings-onderdeel van het vak Re
clameplaten en decoraties wórden
hier gecopiëerd, terwijl de fanta
sie gelegenheid krijgt zich te ent"
plooien bij het ontwerpenvan een
ieder, die een wL 6 T' ,dat
beg?nt1'tmeende schildeiate zij°m
dflheden6 aerdwijnen" De vaar"
eiien móot g0cde schilder
halte w ?lJn> ziin vele. Be
halve het goed schilderen van
deur en kozijn, komt ook de hout
en marmertechniek, het schilde
ren en vergulden achter glas en
tal van andere technieken aan de
orde. Er is aan schilders groot
gebrek en in de nieuwbouw zit
nog heel wat werk.
Bij de electriciëns-instrument-
makers bewonderen we de sein-
sleutel en andere goed-afgewerkte
pronkstukken. De combinatie van
deze vakken is nog steeds ideaal
omdat er van te voren geen af
doende bewijs van aanleg is voor
een van beide kanten. Eel Wet
die thuis eens een lamni.
maakt heeft moet electricten wor"
den. Grote kans dat hK J
^forie der electriciteit lie?1 het
kereerdrkflUntaten .h^ben Omgl
wel eorio 11 I°nSen> die thuis
heef fff aVi o an in z9n banden
eevet de wens te kennen
wow01? Mstnimentmaker te
ric vn?' bij niet nauwkeu-
het Aiie? an- Voor hem betekent
sroeda - cdanscbap misschien een
Ni At- bring.
iTiA.ir, a"een bij de electriciën-
BernÏÏmentmakers doet zich het
onrW, a,an een psycho-technisch
Onl u?ek van tevoren voelen,
zou kS. de andere vakopleidingen
weV? ï0r ea doeltreffender ge-
kunnen worden, als de
S van vak bepaald werd door
vr'f van de aanwezige aanleg.
verbazing, die ge-
Üw? ''t mej-, ?en komisch gevoel,
t»<2n kereltjes tussen servet en
tafellaken m de smederij bezig op
<VDe banden omspan-
werlStikmkoïf.d? tanë> maar het
Vaak met S toch klaar en
wordt het fmeedw"rkWafe^ig'heid
Het plaatwerken en smedln is t
onderdeel van vrijwel alle vakor?
leidingen, zowel'de electriS'
de bankwerkers als de automon-
teurs leren het. Dit is ook het ge-
Val met de eerste beginselen van
het bankwerken.
Bij de automonteurs staat een
de steunen.
zien
Sinds enkele weken is het Bu
reau voor bodem-onderzoek uit
Den Haag bezig met het bloot
leggen van de fundamenten van
de ruïne van Mathenesse. Eeuwen
lang heeft de tjjd zijn afbrekend
werk kunnen verrichten, zonder
dat er een moment aan gedacht
werd dit belangrijke historische
gebouw voor het nageslacht te
bewaren. Nu is er eindelijk aan
dacht aan geschonken. Omtrent
de resultaten van het onderzoek
konden wjj nog geen gegevens
bemachtigen. Men wil absoluut
zeker zijn van de toestand, al-
Vorens men mededelingen doet;
de wetenschap is afkerig van
gis-werk.
Op het ogenblik leiden de on
derzoekingen naar de begraaf
plaats. Het zal wel onmogelijk
blijken, om een werkeiijlt goed
beeld van de oorspronkelijke toe
stand te krijgen, omdat dc zware
plaat beton op het terrein van de
gemeente-smederij een onderzoek
in die richting wel tot de vrome
wensen zal maken. Ook naar de
kant van de Rijks H. B. s. wordt
een uitvoerig onderzoek voor
goed belemmerd.
Had men aanvankelijk gedacht,
dat dit onderzoek van korte duur
zou zijn; men spreekt nu reeds
van een kwestie van maanden,
^ot nu toe werden er in de
f"me geen bewijzen aangetrof-
gn?. voor de verhalen, die in
mio-en l?1 omloop zijn. Som-
feinds enkele weken ls de school mieen 1 omloop zijn. Som-
men3^* Gezamenlijk heeft onderaardse dea als kind in
zphanM wonderding uit elkaar hebben rw gangen gespeeld te
schiinifi£ °&enblik waar- rpr. ^eze °Pgravingen mop-e de
eauw dp OVerzien zijn. Zo „i™? getrokken Worden dJft hot
cb in de toekomst wreekt
UITVOERING
5°ta HeUSi°iS Muziekvereniging
ag ïo J?,uPia» HSe °P Donder-
Het programma luidt;
3. Plechtige Optocht CU Ba3us)'
Prères jlyónxj geeuwen).
3. Cotillon, Ballet (R' Vollstedt).
1. Introductie. Deneufbourg),
2. Valse Lento.
3. Galop Final.
6- Fantaisie Romantique
lussen de Branderstefg dVen
ouf nrv TA
««ffloenstraat op Dondmda^aï
de Damlaan ter hoogte van
S L, Veede terrein van H.-D. V.
sterk°dSt de chauffeur J. C. H.
\veKc, "aar rechts uitweken van
Piaatse Werkzaamheden, die ter
Wegdek Wwl?en verricht op het
de zach'tA U glged hierdoor van
ee» takerJjcrm in de sloot. Met
uit de si0ntgen moest de auto
J. C. h. en getrokken worden,
werden wee-tS1" medepassagier
wonden naar h?? ernstige hand-
gebracht. ziekenhuis over-
Ten nadele Van t-
werden 2 schapen uit Kethel
uit de wei gestolen lammeren
van j v d" \n^ b- Los' 80 1- vr-
TrfÊBORE|:3ptNtv^-v.
Magereij, Raam 2;
WafpV C;,W- d- v. C. F. A. v. d.
ka en M. H. Brouwer, Lekstr.
04, Berend L. M., z. v. J. Krabben-
df™ C. v. Beek, J. Steen-
straat 87; J,COba H. S., d. v. G.
SP?h1ger en H. T. v. Baarle,
Broersveld 166; Gerardus Th A
?w v\d- GaaS en J- M. Free-
img, Poortugaalsestraat 13.
Voor het eindexamen MULO
slaagden gisteren in het Vereni
gingslokaal te Schiedam:
Voor het diploma A: W. Rich
ter Uittenbogaard (Vlaardingen)
N. P. Vlaster (Maasdijk), C. Vee
nendaal, M. J. Bol, A. Albers en
J. Marbus, allen uit Schiedam en
J. W. Keenlnk (Rotterdam).
Voor het diploma B: J. Balk
(Rotterdam), M. v. d. Ree (Maas
sluis), D. J. Mulder en N. v. d
lis (Vlaardingen) en G. G. Be-
keL W. Akkermans, J. P. v. d
•tunk, J. Stada, G. J. Schulze, J.
B. v. Otterloo, A. M. Maas en
v- Duikelaar, allen uit Schiedam
ACht candidaten werden afge
wezen.
Met ingang van 16 Juli a.s.
benoemd tot burgemeester van
gemeente Ooltgensplaat: P. W.
Hordijk te 's-Gravenhage, volon
tair ter gemeensecretarie in Voor
schoten en van de gemeente Spij
kenisse en Hekelingen: P.
van Reeuv/ijk's
MAATSCHACP') VOOS WOHIHOINSlCHIIMC
NIEUWE BINNENWEG 30,
ROTTERDAM
R. K. METAALBEWERKERS
„St. ELOY".
Op uitstekend geslaagde wyze
heeft de R. K. Metaalbewerkers-
bond „St. Eloy" Zondag zijn 30-
Jarig jubilé gevierd, 's Morgens
werd te half 8 de H. Mis tot in
tentie der leden opgedragen,
waarna algemene H. Communie
der leden.
Na de H. Mis verenigden de le
den met hun dames zich in de
feestelijk versierde grote zaal van
het R. K. Veren. Gebouw voor
een gemeenschappelijk ontbijt.
Na het ontbijt feliciteerde de
voorzitter, de heer J. Vermeulen,
de leden, die gedurende 25 jaar
lid der afdeling waren, bijzonder
de heren Ant. v. d. Velden, een
der oprichters en G. C. v. d.
Maarel, die 25 jaar secretaris is
van de bond.
Het diploma voor 25 jaar lid
maatschap werd uitgereikt aan
de heren Ant. v. d. Velden, G. C.
v. d. Maarel, J. Jansen, A. Huls-
ias, P. Kloosterman, A. v. d.
lande en K. J. Borsboom.
's Middags had een druk be
zochte receptie plaats.
's Avonds waren de leden met
hun dames wederom tezamen ge
komen ter voortzetting van het
feest, thans in de zaal „Excelsior".
Ook waren tegenwoordig de
Geest. Adviseur, de bondsvoorzit
ter, de heer v. d. Brink, de heer
en mevr. Scheffer en afgevaar
digden uit Schiedam. Na het wel
komstwoord van de voorzitter,
sprak de Geest. Adviseur enkele
woorden ter felicitatie en spoorde
hij allen aan trouw te blijven aan
de Kath. Arbeidersbond en pro
pagandist te zijn op straat en op
het werk. De Bondsvoorzitter, de
heer v. d. Brink sprak na zijn fe
licitatie de hoop uit, dat de afde
ling tot nog groter bloei mocht
komen.
De voorzitter, de heer J. Ver
meulen, overhandigde vervolgens
aan de heer G. v. d. Maarel een
fraaie vulpenhouder en diens echt-
n|n°ho 'n ?raai bouquef bloemen.
De heer Ant v. d. Velden zou
thuis verrast worden met een
fruitschaal en bloemen.
Hierna was het woord aan het
gezelschap „Duo Wijo" uit Stom-
petoren. Op buitengewoon pret
tige wijze heeft dit gezelschap
het feest doen slagen.
P? K-A.J.-Boys verleenden op
uitstekende wijze hun muzikale
medewerking.
HET VIERDE BEEST.
Voor de leden van de R. K.
Vrouwenbond en introducé's zal
Dinsdag 15 Juli a.s. in de zaal
Harmonie een opvoering worden
gegeven van „Het Vierde Beest",
door Pater Henri de Greeve.
Voor het Rotterdamse tribu
naal verscheen hedenmorgen de
54-jarige L. J. G., fabrikant te
Rotterdam, die gedurende de be
zetting een lange reeks bewijzen
heeft gegeven van zijn sympathie
jegens het nationaal-socialisme.
Een zeer omvangrijke dagvaardi-
ging was dan ook nodig om ver-
dachte's houding tijdens de oor
logsjaren weer te geven. In 1935
reeds was verdachte lid geworden
van de N.S.B. In 1942 werd hij
vormingsleider bij de motor-W.A.
en kort daarop kreeg hij de be
noeming tot oppervaandrig van
de weerafdeling der N.S.B. Als
goed natlonaal-socialist tekende
hij ook als begunstigend lid van
de Germaanse S.S.
Hierbij liet hij het echter niet.
Hij was niet tevreden voor hij
zich had aangesloten bij de Ne
derlands-Duitse cultuurgemeen
schap, lid was geworden van de
Nederlandse Volksdienst, van het
Nederlands Economisch Front,
van het Front van Nering en Am
bacht en begunstiger van Winter
hulp. Bewees hij met al deze lid
maatschappen in theorie zijn sym
pathie voor het nationaal-socia
lisme, in de praktjjk gaf hij er al
even goed blijk van. Twee leden
van zijn personeel verklaarden, als
getuigen, dat zij door G.'s toedoen
voor tewerkstelling naar Duits
land waren uitgezonden. Verdach
te ontkende dit.
Getuige Goedhart, gedetineerd
ex-ambtenaar van het gewestelijk
arbeidsbureau, die als oud-chef
van de afdeling uitzending naar
Duitsland deze zaak kende, ver
klaarde, dat G. zich nooit met
hem in verbinding had gesteld om
leden van zijn personeel naar
Duitsland te zenden. De getuigen
bleven nochtans bij hetgeen zh
hadden gezegd. Verdachte bleek
verder de laatste oorlogsmaanden
zijn fabriek ter beschikking te
hebben gesteld van de Duitsers
om er eten te koken. Met veei
omhaal van woorden zei verdach
te, dat hij hiertoe was overgegaan
met de bedoeling om een hoeveel
heid van het voedsel eigenmachtig
beschikbaar te stellen aan lec> n
van het personeel, familieleden en
andere burgers.
Tenslotte werd verdachte ervan
beschuldigd als „Verwalter" te
hebben opgetreden over 4 Jood
se zaken.
Gillet verdedigde zich met de
bewering, «jat hij 't „Verwalter".
schap op zich had genomen om
te voorkomen, dat de bewuste za
ken in handen van de Duitsers
zouden vallen.
De zitting duurt voort.
ROTTERDAM, 9 Juli. Vaar-
werk: 600 ton meel Amsterdam,
130 ton meel Maastricht, 130 ton
meel Roermond, 120 ton id. Weert,
130 ton meel Bergen op Zoom, 115
ton soyameel Hoogkerk, 150 ton
cellulose Maastricht, 200 ton hout
Schiedam, 85 ton hout Alfen a.d
Rijn, 120 ton hout Vollenhove, 300
ton kustmest Zwolle. 80 ton kunst
mest Halfweg, 80 ton kunstmest
Wanssum, 2 X 100 ton ijzer IJmui-
den, 250 ton cellulose Renkum
M.S., 150 ton zakken Edam M.S.,
216 ton mais Leiden, 1200 ton ko
len Den Haag (div. schepen). Alles
volgens tarief.
R.K. LYCEUM VOOR MEISJES
TE ROTTERDAM
Geslaagd voor diploma Gymna
sium B: A. Brouwer, M. Kuy-
laars, A. Rogier; afgewezen één.
Vóór diploma Gymnasium A.
slaagde alsnog: B. Kamerbeek.
De Nederlandse Katholieken in het jaar 1947 hebben er waarlijk
geen behoefte meer aan om de smartelijke episode van de Gor-
cumse Martelaren te herdenken als een bloedig incident van het
jaar 1572, dat oud zeer in de vaderlandse geschiedenis kan open
rijten. We willen geen banieren ontplooid zien als emblemen
van strijd, waar ze immers bestemd zijn om bij deze gelegenheid
in eerbied en ootmoed te buigen naar het gebeente der bloed
getuigen, die de glorie der Kerk zijn maar niet onze persoonlijke
glorie.
Het bestuur van de vakgroep
Tuinders van de 1+ T. B. acht het
pUien de huidige omstandigheden
de tuinbouw, van het grootste
belang, dat op zeer korte termijn
een vergadering wordt gehouden,
waarbij alle tuinders- krmgbestu-
volledig aanwezig zullen zijn.
nJze vergadering zal worden
F Jad Dinsdag 15 Juli a.s.
wf R?pfnurant Brinkman, Grote
Markt te Haarlem 's middags om
2 Dit' besluit is genomen, om-
da? aan de geschiedenis en het
verloop van de huid ge moellijk-
h^d
Morgen maakt het
voor Volkshuisvesting en
bouw een excursie naar R
dam. Des morgens om kwart over
tien heeft een bijeenkomst P*
in de aula van het Museum y-
mans, waar Ir. van Traa en -
Bqp inleidingen houden re3P'..°,,
is de stedebouwkundige ontwlKKe-
de ling en over de volkshuisvesting
in Rotterdam. Daarna worci
de tentoonstelling „Rotterdam
Straks" bezichtigd,
ij- Het gezelschap wordt des mm-
J. dags om één uur ten stadhuize
fi- nntvano-on waarna een ronallt
Bliek te Rotterdam, contact-offi- ontvangen, waarna een
cier bij het ministerie van oorlog, met autobussen door de stad volgt,
volledige bekendheid moet worden
gegeven. Voorlichting in bredere
kring is nu uitermate belangrijk.
De voorzitter de heer Jac. Groen
Azn. zal een inleiding houden
over: a. de geschiedenis, het
verloop en de huidige gang van
zaken op tuinbouw economiscö
gebied; b. de organisatorische
aangelegenheden in de tuinbouw,
waarbij de verhouding standsor
ganisatie vaktechnische or
ganisatie besproken zal worden.
De harde accenten van paap en
geus in onze nationale historie
zijn, zoals niet geheel verjaard,
dan toch verzacht. Het zijn waar
lijk niet de martelaren, die er
behoefte aan hebben ze opgera
keld te zien ter wille van hun
persoonlijke rechtvaardiging. Zij
hebben door het lijden heen de
vrede verworven; zij hebben er
geen belang bij tot de triomfe
rende Kerk te behoren door de
vrede der levenden te verstoren.
Zij weten, dat de strijdende Kerk
al genoeg een verscheurde Chris
tenheid is om er roem in te leg
gen een historisch geschilpunt te
ziin tussen broeders in Christus
en van één stam. Aprilstormen
wenst niemand terug, en aller
minst onder de Katholieken.
Nog weinige jaren geleden zou
men de martelaren-episode van
Gorcum beschouwd hebben als een
bijna legendarische gebeurtenis uit
een barbaars tijdperk, volmaakt
verleden tijd, waarvan een her
haling ondenkbaar zou zijn in een
immers grondig gehumaniseerd
Europa. Bloedgetuigen kende men
nog in de rauwe, ongecultiveerde
missievelden; in dit gekerstend
Europa leken martelaren voor net
Geloof nog slechts historische
nachtmerries. De historie had in
tussen een omwenteling voltooid;
en het ontkerstende Europa bleek
weer barbaars genoeg geworden
te zijn, om de martelaren als een
actualiteit te aanvaarden.
Hoe weinig de episode van Gor
cum nog verdient een wondeplek
te zijn tussen Katholieken en
Protestanten, bleek in de tijd der
bezetting, toen de beulsknechten
van het ontkerstende Europa de
bloedgetuigen van het nog geker
stend Europa onder de Christenen
van alle gezindte vonden, en het
verschil tussen geus en paap maar
een theologische bagatel achtten
uit het oogpunt van hun mythe.
Dét is de historische stand van
zaken in deze heidense wereld, die
er belang bij had Gorcum tegen
Den Briel te zien uitgespeeld, eri
de Princevlag als een geuzenvlag
te colporteren. Niet wij, niet wij
en Nederland evenmin.
Niet dus in een geest van histo
rische gélijkhebberij in het ver
leden zo dikwijls en onvermijde
lijk een minderwaardigheidsgevoel,
dat zich heldhaftig pantserde
herdenken wij de Gorcumse mar
telaren. Minder dan ooit ten aan
zien van bloedgetuigen past de
triumf van feestredenaars, en van
helden, die het niet verdienen te
paraderen met harnassen, die God
misschien genadig toekent aan de
ootmoedige zwakken maar zeker
niet aan de zelfingenomen bluf
fers.
We weten genoeg uit het achter
ons liggende tijdvak der verdruk
king, dat de kracht onder ons er
nog is om bloedgetuigen te ver
wekken. Maar wie heeft toen niet
de vrees gekend, dat de beurt aan
hem zelf zou komen en die
andere, vreeselijker vrees, de on
zekerheid of hij opgewassen zou
zün tegen de beproeving. Waar-
Een onzer Haagse reducteuren
meldt ons;
Na de aanvullende nota van de
republiek is de stemming in re
geringskringen in Den Haag er
een van tevredenheid. De span
ning is geweken en men ziet de
ze aanvullende nota als een vol
ledige politieke capitulatie. Wel
realiseert men zich zeer goed dat
er nog keel wat moeilijkheden
overblijven, maar men meent, dat
deze nu bij gemeenschappelijk
overleg zullen moeten worden
overwonnen. Nu in volledige over-
eenstemming met Engeland en
Amerika dit is bereikt, toont men
in deze kringen enige geneigd
heid zo nodig over kleine ver
schillen heen te stappen maar dan
zal ook de republiek door daden
moeten bewijzen dat het haar
ernst is met de uitvoering der
overeenkomst. In dit opzicht is
het bericht, dat de functies van
republikeins gouverneur voor
Borneo ,de Kleine Soenda-eilan-
den. de Molukken en Celebes
reeds zijn opgeheven, functies dje
niet met deze overeenkomst in
overeenstemming waren van be
tekenis .Maar de republiek zal
op deze weg moeten voortgaan.
Men Is in deze kringen overtuigd
dat men hiermede nog niet aan
het eind der moeilijkheden is,
daar bij de uitwerking en op
bouw een zware arbeid van Ne
derland zal worden gevergd en
misschien zelfs zware offers oiet
zullen zijn uitgesloten. Maar
men acht het een goed teken, dat
de republiek in één dag deze om
zwaai heeft moeten maken en
men gelooft dat nu de weg voor
een volledige oplossing is inge
slagen.
Het ligt in de bedoeling
der regering morgen, Donder
dag, in de loop der vergade
ring van de Tweede Kamer,
een verklaring af te leggen
over de ontwikkeling met
betrekking tot Indonesië.
Verwacht kan worden, dat
nog deze week een debat
over die verklaring in de
Tweede Kamer zal plaats
hebben.
Hedenmorgen hadden te Batavia
wederom besprekingen plaats in
het Paleis, en later in de ambts
woning van dr. Gani, tussen de
republikeinse delegatie, welke
Dinsdag uit Djokja is gekomen,
en hoge Nederlandse autoriteiten.
De Ned. regering heeft heden de
Indonesische republiek verzocht
haar belofte gestand te doen door
de staking van de vijandelijkheden
op Java en Sumatra te gelasten.
Dit verzoek een voorbereidende
maatregel voor de vorming van de
interimregering werd gedaan
tijdens een vergadering van dr.
Van Mook met Setiadjit. Setiadjit
zal hedenavond naar Djokja ver
trekken.
Het wantrouwen tussen de leden
van de twee expedities nam steeds
toe. Beide partijen zageïi in Basli
een gevaar. Daarom wilden zij zich
beide zo snel mogelijk van hem
meester maken.
„Deze dikke man liep vooruit
om ons te bespionneren", zeiden
tie Roodlanders. „Wij kennen hem
niet", antwoordden de Geldlanders.
„Dan nemen wij hem gevangen
zeiden de Roodlanders weer. Dat
is comedie", hernamen de Geldlan
ders. „Hij is onze gevangene!
„Hij is niemands gevangene
klonk plotseling de hoge stem van
Bim. „Deze heer is een vrij man-
Bovendien is hij ziek!" Maar de
mannen luisterden niet. De twee
groepen begonnen aan Basli te
trekken. Bim raakte zijn geduld
kwijt stroopte zijn mouwen op en
begon de twee partijen angstwek
kend te stompen. Ge ziet, wat een
kracht Bim kan ontwikkelen als
hij in vorm is. Zonder aanzien des
persoons troffen zijn kleine vuisten
Rood- en Geldlanders.
lijk, de martelaren zijn weer
actueel geworden. En dit besef is
heilzamer, bij de herdenking van
martelaren, dan de gemakkelijke
heldenmoed, die de betrachting
van de veilige historie zo licht
geeft.
Er zijn uit de groep der Gor
cumse martelaren te elfder ure
enkelen gedeserteerd; een rijpe
kanunnik en een onrijpe teke-
broeder: de een hield misschien
wat te veel van het goede, gemak
zuchtige leven; de ander, een kind
nog, zag galgen vol stuiptrekkende
lichamen, en schreeuwde om het
bezit van het leven. Zij beiden
vielen, zij vielen af. Hier is de
schrikkelijke keus: men is marte
laar of apostaat, een andere is er
niet in die omstandigheden. Toen
de martelaren nog op veilige af
stand historische erfstukken leken,
was het zo gemakkelijk deze de
serteurs als veile afvalligen te
vonnissen. Het tijdvak der Gestapo
heeft zowel de martelaren als de
voortvluchtigen zo veel dichter bij
ons gebracht. We vonden ons,
door die vlucht der reeds uitver
korenen, jn onze eigen roemzucht
te kort gedaan. Doch thans, nu we
de beulen van nabij hebben ge
kend, begrijpen we ook iets meer
van de martelaren, die even goed
als de kanunnik gehecht waren
aan hun rustige levensgewoonten
en als de verschrikte lekebroeder
aan het naakte leven, maar die
plotseling door de toenmalige geu-
zen-gestapo werden gesteld voor
de radicale keuze.
Indertijd schreef een om het zie
lenheil der kranten-lezers uiterst
bekommerd geestelijke een reeks
van beschouwingen over heiligen
en hun leven. En telkens, als weer
een heroïsch avontuur het heden
daagse publiek dreigde te veront
rusten. kwgm de kalmerende stem
van de gids; Bewonderen, niet
navolgen. Elke heldhaftigheid ver
scheurt de burgerlijke gemoeds
rust, maar het wonderlijke ls dat
een dergelijk kalmerend middel
bij de radicaalste helden, de mar
telaren, volstrekt zinloos is.
De heiligheid in heroïeke graad
is een beroep op persoonlijkheden,
het martelaarschap is een beroep
op de gemeenschap, op elk per
soonlijk, op Elckerlyc, die plotse
ling geroepen kan worden om met
bloed getuigenis af te leggen voor
het gemeenschappelijk geloof. De
eenvoudige Gorcumse broeder, die
ter verantwoording werd geroepen
over zijn geloof en zich beriep op
zijn gardiaan om het te verklaren,
omdat hij geloofde wat de gar
diaan geloofde, sprak het wezen
lijke uit; het was de eeuwenoude
religie, de gehele gemeenschap der
gelovigen, die in de eerste de beste
tot rekenschap werd gedaagd op
dood en leven.
Dat is het miraculeuze, 't groot
se van een martelaren-proces als
dat van de bloedgetuigen van
Gorcum; de gemeenschap der hei
ligen geeft haar collectieve ge
loofsbelijdenis in bloed. Een hei
lig belijder is een eenling, 'n held
minstens in wilskracht, vaak een
genie in de religieuze orde Hij
vertegenwoordigt een totaal le
ven. Een martelaar, die niet toe
vallig een groot belijder was is
een steekproef uit de kudde.
Slechts een fragment van zijn le
ven is bekend: zijn sterven. Hij
schijnt enkel in het verborgene
geleefd te hebben, om openbaar
voor de historie te sterven en
een document in bloedig hanè»
schrift na te laten: een credo na
de gemeenschap.
Wat weet men van de martela
ren van Gorcum meer dan de en
kele etmalen vóór hun martel
dood? Hun namen zijn overgele
verd, ze doen nauwelijks ter za
ke. Een paar prominenten sprin
gen uit de groep, de pastoor Leo
nard van Vechel, de Franciscaner
Gardiaan Nicolaas Pieck. Ze zou
den nauwelijks in de historie heb
ben voortgeleefd als ze niet bij
overrompeling waren uitgekozen
door de Voorzienigheid, om de
verantwoordelijkheid van hun gé-
zag onder de dramatische belich
ting van een historisch moment
voor de volgende eeuwen te be
lichamen. Eensklaps staan zij,
voor de honderden in de schaduw,
in 't schrille licht dat vereeuwigt.
Al deze kleinen naar menselijke
maatstaf, de grauwe naamlozen,
die als al die anderen vóór en
na hen gehoopt hadden het nor
male lot der naamlozen te delen
en hun natuurlijke dood te ster
ven, ze zijn gegrepen door de tra
giek. De kindse grijsaard, de le-
venshongerige jongen, de barse
pater die resoluut van zich af
schopt ,de afvallige die weerkeer
de, de prior en broeder-kok. ze
zijn een greep uit het leven der
Kerk, een handvol1 volks zonder
andere samenhang en zin dan dat
zij toevallig met hun bloed getui
gen moeten voor het geloof in
de levende God. En zij hebben
niet gefaald, omdat de God die
de menselijke natuur in haar
zwakheid heeft geschapen, die
zwakheid ook kan helpen over
winnen .Het is de kracht der ge
meenschap, die in déze grondstof
volkomen wordt.
De gehele geestelijkheid, een
volledig convent van kloosterlin
gen in een provinciestadje werd
aan een schrikkelijke Godsproef
onderworpen op een tijdstip,
dat zich een oordeel in de Kerk
scheen te voltrekken aan de
staat dier geestelijkheid. Er is
geen enkele historicus, die de
martelepisode van Gorcum niet
verwerpt als een grof stukje ge
weldenarij en iets van gezonde
beulsknechten poogt te ontdekken
in deze zeeschuimers. Het is waar
lijk niet het beeld van een ver
dorven priesterschap en een ver
worden kloosterstraat, dat van de
Gorcumse martelgroep in de ge
schiedenis voortleeft. Het mag een
verslagen, een overwonnen partij
zijn, maar hoe sereen en held
haftig gaat ze ten gronde. Haar
dood is niet die van verval van
krachten. Onder de martelaars is
de vaandelvluchtige. die een op
roerling werd en ijlings weer
keerde om bloedgetuige te wor
den. De thuiskomer, het symbool
en de belofte van de thuiskomst.
Uit Rogier's Geschiedenis van
het Katholicisme in de 16e en 17e
eeuw blijkt, hoe de martelie van
Gorcum van meet af een belang
rijk motief is geweest in het pro
ces der katholieke wedergeboorte.
Kampende in de ongunst der tij
den heeft de Katholieke Kerk in
ons vaderland zich gehandhaafd
en hersteld, omdat een Gemeen
schap, die in een belijdenisfront
van martelaren zó wist te sterven
in wezen onsterfelijk is.
BERNARD VERHOEVEN.
Ook de schilderspatroons zijn
niet tevreden. Onomwonden ver
klaarden de bestuurders van de
algemene schilderspatroonsbond op
de vergadering, welke gisteravond
in de Blauwe Zaal van het beurs
gebouw te Rotterdam werd gehou
den, dat het schildersbedrijf in «en
„ellendige" toestand verkeert.
Met verbittering werd gesproken
over de verhoging van de omzet
belasting van 2 op 3 procent, welke
verhoging zwaar drukt op het
middenstandsbedrijf.
Vol verontwaardiging was men
DONDERDAG 10 JULI
HILVERSUM (301 M.) 7.00 KRO
10.00 NCRV, 11.00 KRO, 14.00 NC
RV, 7.00 Nieuws, gymn. en gram.
8.30 Hoogmis. 11.00 V d. zieken,
11.45 Ber. uit Indië, 12.00 Gram.
12.30 Metropole-ork. (13.00Nieuws)
13.45 Caus. 14.00 Muziek. 14^0 V.
d vrouw 15.00 Muziek, 15,30 Gram.
16.00 Bijbel, 16.45 Piano, 17.15 Or
kest. 18.00 Zang, 18.30 V. d. Ned.
strijdkr, 19,00 Nieuws, 19,15 Gram.
19.30 Actual. 19.45 Caus. 20.00
Actual. 20.15 Orkest. 21,30 Caus,
21,50 Gram. 22.30 Nieuws. 22.45
Avond wij ding. 23.00 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M.)
AVRO. 7.00 Nieuws, gymn. en
gram. 9.15 Morgenwijding. 11.00
Gram 11.20 Cello. 11.50 Gram. 13.00
Nieuws, 13.15 Muziek, 13,45 Gram.
14.00 V. d. vrouw, 14.20 Kwintet,
15.00 V. d. zieken, 16,00 Gram. 17,00
Kaleidoscoop 17,20 Vacantie, 17.30
Gram. 17.50 Caus. 18.00 Nieuws,
18.15 Skymasters, 18.45 Sportpr.
19.00 Caus. 19.10 Orgel 19.30 Volks-
muz.school, 20.00 Concert, 21.20
Hoorspel, 22.05 Gram. 22.15 Re
portage, 22,45 Gram. 23.00 Nieuws.
23.15 Muziek, 23.45 Gram.
door
45)
Ook mrs. Stapleton kon het
zich niet meer nauwkeurig her
inneren. Ze vroeg Stevenson
naast haar te komen zitten.
Ik heb het nagekeken, zei
ze, het was in het jaar negen
tien elf.
Wat bedoelt u? Dat uw broer
mrs. Lutzmann naar Amerika
heeft gebracht?
Ja.
Heeft u mrs. Lutzmann nog
wel eens gezien, nadat u haar in
New York naar haar zuster heeft
gebracht?
Neen Gerry heeft haar nog
wel eens een enkele keer gespro-
ken. Ze had toen hier of daar een
betrekking. Ik heb niet veel aan
lacht aan besteed aan wat hij
mij precies van die ontmoetingen
vertelde. Alleen herinner ik me
nog, dat zij hem herkende en zich
wederom uitputte in uitingen van
dankbaarheid.
Hoeveel keer heeft hij haar
gezien?
Dat weet ik niet precies. Mis
schien een keer of drie. HU
kwam haar op straat tegen en
maakte een praatje. Anders mets.
Hij vertelde me dit terloops,
toen we het eens over onze Euro
pese reis hadden.
Foxcroft en Harper kwamen
Stevenson wegroepen. Zodra ze
alleen waren. zei Harper.
Miss Morin heeft zo juist een te
lefoongesprek gevoerd vanuit
een openbare telefooncel in ne«
dorp.
En heeft u het gesprek kun
nen afluisteren? vroeg Steven
son.
Neen. Die jongedame is zo
geslepen ais een vos. Ze sprak op
een wijze, die het ons onmogelijk
maakte ook maar één woord te
verstaan. Ik heb het gevoel, dat
er zich momenteel iets voltrekt,
waarvan wij nog geen idee heb
ben. Wat moeten we doen? Rustig
afwachten? Of zouden we miss
Morin eens flink aan de tand
voelen?
Dat lijkt me het beste, vond
Foxcroft.
Maar zul je haar aan het
spreken krijgen? betwijfelde Ste
venson.
Dat is te proberen Morgen
is het haar laatste dag. We kun
nen haar dreigen, dat ze in ver
zekerde bewaring wordt gesteld,
indien ze niet bereid is ons on
omwonden te antwoorden.
Goed, laat ons dat probe
ren, antwoordde Stevenson: Vol
gens rnij kan dit besprek het best
gevoerd worden op het kantoor
van Foxcroft. Misschien maakt de
omgeving enige indruk op haar.
De ondervraging moet een offi
cieel karakter dragen.
Dat waren de beide anderen
met hem eens en Harper beloof
de, miss Morin zelf te gaan halen
en naar het kantoor van Fox
croft te zullen brengen, terwijl de
andere heren zich reeds op weg
begaven naar het dorp. Ze ws-
rau nog maar nauwelijks gezeten,
toen inspecteur Harper met het
meisje binnen kwam.
Moet ik alweer ondervraagd
worden? riep miss Morin snib
big uit.
Het duurt maar heel ever)
suste Stevenson! Het is om ons te
helpen; dat wilt u toch zeker
wel doen, miss Horin?
Het ligt eraan, waarover
het gaat.
Gaat u nu eerst eens rustig
zitten en antwoord ons zo uitvoe
rig mogelijk.
Het meisje ging zitten en stax
een sigaret op.
Waarom, miss Morin, geeft u
uw prettige werkkring op?
Prettige werkkring? Er is
werkelijk niets prettigs aan, tus
sen al die vervelende, ingebeelde
bedienden te zitten. Bovendien ga
ik achteraf toch weer liever aan
het toneel. Daar kan ik meer ver
dienen.
Maar het is hier toch een
prettige baan, miss Morin. Afge
zien van het feit- dat u misschien
met de overige bedienden Min
der goed kunt opschieten, heeft
u hier toch alles wat uw hartje
begeert. Geen zwaar werk, veel-
vrij, een goed salaris en prettig
onderkomen met goede voeding.
Nola Morin keek Harper ver
nietigend aan. Ik blijf er bij.
het is een buitengewoon nare be
trekking, zei ze kortaf.
Harper's gelaatsuitdrukking
veranderde en ook zijn stem
kreeg een scherper klank. Hij
boog zich voorover, keek 't meisje
recht 'in de ogen en zei: Waar
om heeft u dan aan miss Hutton
een grote som geld betaald, om
haar baantje over te nemen?
Wat? IkehWie
was zo idioot, u dat over te brie
ven?
Miss Hutton.
Ze liegt het! riep miss Morin
uit.
Dat deed ze niet. U betaalde
haar dat bedrag, om gelegenheid
te krjjgen zonder veel opzien in
het huis van mr. Montieth binnen
te komen. Was dat werkelijk al
leen. om aan mr. Montieth
opslag te vragen?
Miss Morin staarde de inspec
teur aan en haalde de schou
ders op.
Als u het dan precies weten
wilt, neen, ik kwam niet alleen
daarom hier naar toe.
Waarom heeft u steeds ge
logen
Wie liegt er niet eens een
enkele maal
Wat was de bedoeling van
deze hele geschiedenis?
Dat zijn mijn zaken.
U had mr. Montieth kunnen
schrijven over die „eigen zaken"
Neen, dgt ging niet. Ik
moest er hem persoonlijk over
spreken.
Foxcroft merkte op: Het is
inderdaad niet mogelijk, iemand
per brief te vermoorden!
Ik heb hem niet vermoord,
riep het meisje fel uit, welke
reden zou ik daarvoor gehad heb
ben?
Dat trachten we juist uit te
zoeken, antwoordde Harper.
Het meisje riep nogmaals: Ik
heb het niet gedaan, werkelijk
niet
Harper ried haar aan: Miss
Morin, het is werkelijk het beste,
dat u ons eerlijk antwoordt op
onze vragen en ons alles vertelt,
wat u te vertellen heeft. Of geeft
u er de voorkeur aan. een tijd
lang achter de tralies over de
gebeurtenissen na te denken?
U zoudt me niet meer dan
een paar dagen in verzekerde be
waring kunnen nemen, antwoord
de het meisje zelfverzekerd: U
kunt mij niet bang maken, hoor!
Het zal u niet lukken, op deze
manier de woorden uit mijn mond
t6 trekken
Miss Morin, zei Stevenson
kalm: Waarom maakt u het
uzelf zo moeilijk? U kunt toch
veel beter voor de waarheid uit
komen Misschien kunnen wij dan
nog iets voor u doen. Nu, waar
om heeft u mr. Montieth gedood?
Het was zeker zelfverdediging?
Stevenson meende niets van
deze woorden, maar zij leken hem
de enige manier om het meisje
het vuur zó na aan de schenen te
leggen, dat ze door de mand zou
vallen. Haar antwoord klonk
openhartiger, dan een van de drie
heren het verwacht had.
Waarom zou ik de man, die
mijn moeder gered heeft, hebben
gedood?
XXVII.
Hoewel zij min of meer iets
dergelijks verwacht hadden, wa
ren ze overdonderd door deze ont
hulling. Ze keken elkander aan:
de spanning was gebroken en het
was nu zaak, het meisje nog meer
'e laten vertellen.
Nola Morin had haar kalmte
Hervonden. Inspecteur Har]
vroeg; Wateh..
doelt u?
(Wordt vervolgd.)
over de enorme papierlawine, die
het huidige bedrijfsleven over
stroomt. De schrikwekkende hoe
veelheid administratieve werk
zaamheden, die zelfs de kleinste
middenstander thans heeft te ver
richten, maakt het bedrijfsleven
buitengewoon ingewikkeld, meende
de heer van Drunen, hoofdbestuur
der van de bond. Dezelfde spreker
verklaarde, dat het geen midden
stander in de huidige chaos moge
lijk was bonafide te zijn. De schil
der krijgt per maand slechts 10
kg. verf, met welke geringe hoe
veelheid hij kans moet zien een
redelijk loon te verdienen.
Voor onderhandswerk kan, vol
gens een bepaling welke in Aug.
van het vorige jaar werd afge
kondigd, in het geheel geen verf
beschikbaar worden gesteld, ter
wijl iuist 80 pet. van de schilders
van het onderhandswerk moet le
ven.
Hoofdbestuurder Driehuis schoof
de schuld van de huidige chaos op
de vakgroep, die met de belangen
van de schilders in het geheel
geen rekening zou houden. Hij
meende dat de enige redding was
met alle vrije organisaties teza
men stelling te nemen tegen het
optreden van de vakgroep.
De heer Driehuis richtte der
halve een krachtige oproep tot
alle ongeorganiseerde schilderspg.-
troons om zich in hun eigen be
lang ten spoedigste aan te slui
ten bij de verschillende vrije orga
nisaties.
De Tweede Kamer heeft heden
middag het wetsontwerp inzake
de buitengewone pensioenregeling
van verzetslachtoffers z.h.s. aan
genomen, nadat de amendemen
ten van de oppositie waren ver
worpen.
De Roemeense ministerraad
heeft hedenmorgen het besluit
genomen, dat Roemenië niet aan
de conferentie te ParUs^ zal
deelnemen.
Men meldt ons dat aanstaande
Zondag 13 Juli op de sport
terreinen „Zestienhoven" ond®^
de naam „Streekdag 3 947"
een buitendag wordt georga
niseerd door de R. K. Jeugd-
standsorganisaties K.A.J., K.J.M.
V. en L.T.J., in hun gemeenschap
pelijk verband „de N.K.J.B."
Het program van deze dag be
gint om 8.30 uur met vlaggen-
groet en opening, waarna om 9
uur een H. Mis in de openlucht,
gevolgd door ontbijt. Te circa 11
uur begint een volksdansprogram,
afgewisseld met zang, terwijl om
12.30 enkele tournooien worden
gehouden tussen afdelingen van
K.A.J., K.J.M.V. en L.T.J, in
handbal, touwtrekken en een drie
kamp bestaande uit hardlopen,
verspringen en balwerpen. De dag
zal waarschijnlijk besloten wor
den met een kort lof. De terrein-
diensten worden verzorgd door
Voortrekkers.
