„De Waterweg heroverd
Nationale Herdenking in het
Feijenoord-stadion
„Reddend Christendom
voorop
De verkiezingen in Hongarije
Nederland koopt duizend
motoren
Voorstel tot Palestina's
verdeling
Mgr. Hilhorst in het zilver
R
4 maal geklopt
Regeringscoalitie overwint
Noodlottige
verschuiving
verhoogd
Communistische zivendel
Zaken gedaan in
Duitsland
TIM TUIMEL. EN HET SPOOK
ADIO
programma
Er werd
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1947
PAGINA t
OFFICIËLE
BELANGSTELLING
De ervaring van Carel Briels
en de toewijding van alle
medewerkenden waar
borg
voor succes
ENG. MILITAIREN
ROOFDEN DOKTERS-
AUTO
Zij stalen kleren van
badgasten
BENZINEPRIJS
BRANDSTOFFEN VOOR
KAMERHUURDERS
IN JOODSE EN
ARABISCHE STAAT
JUBILEUMVIERING IN
DE POSTHOORN
fes®»
15. SPOOK VERDWEEN.
door J, P. Seabrooke
MEELMOT TIERT BIJ
DE HOLLAND
Regering8tarwe naar de
„droogtrommel"
Hoewel ln de week, dat de
staking by de meelfabriek „Hol
land" thans reeda duurt, zowel de
directie als de stakingsleiding
herhaaldelijk contact hebben ge
had met de burgemeester van
Amsterdam, is het deze laatste
toch nog niet gelukt beide par
tijen tot elkaar te brengen. Met
het gevolg, dat de staking onver
anderd voortduurt.
(Wordt vervolgd)
OUDE OPLICHTERS
TRUC DOET WEER
OPGELD
NEL OOSTHOUT NAAR
ENGELAND
Voor het eerst sinds de bevrijding heeft Rotterdam met een
spel, een dramatische samenvatting van de meest schokkende
gebeurtenissen, welke zich tussen Mei 1940 en Mei 1945 in
de Maasstad hebben afgespeeld, de doden uit de bezettings
tijd herdacht.
In het Stadion Feijenoord hebben Zaterdagmiddag de duizen
den, die daar waren samengestroomd» opnieuw het lijden
heleefd, dat Rotterdam als grootste havenstad en poort van
Nederland en daardoor als symbool van onze natie, heeft
moeten doorstaan in de worsteling om de vrijheid en zelf
standigheid van ons gehele volk.
Maar ook de vreugde der bevrijding, de glorie der overwinning
en de ijzeren wil tot herstel en heropbouw werden op voor
treffelijke wijze in dit spel gesymboliseerd. De slot-apotheose,
het machtige défilé van legervlootluchtmacht en
'burgerij, die eens gezamenlijk en met onverzettelijke wilskracht
de zege bevochten en die nu tezamen langs de tribunes
marcheerden, was een belofte voor de toekomst, dat het offer
van de doden, die even tevoren plechtig waren herdacht door
de Nederlandse vrouw in het bijzonder, niet vergeefs
is geweest.
f R'dams werkkracht en welvaart,
als symbool ook van de strijd
welke met de Duitsers is gevoerd
om het bezit van de stad en daar
mee van ons land, lag in het mid
den van het veld een copie van
de Willemsbrug, de Maasbrug,
welke bii die strijd zo'n alles over
heersende rol heeft "espeeld en
welke thans het centrum vormde,
waaromheen het spel zich ontwik
kelde.
Reeds vóór drieën begon een
gestadige stroom van mensen en
voertuigen in de richting van het
stadion te stromen. Dank zij de
uitgebreide maatregelen van Rot
terdamse politie en R.E.T. verliep
alles, zoals steeds bij dergelijke
gebeurtenissen het geval is, zonder
enige stoornis en konden de dui
zenden zonder wachten of over
bodig zoeken hun plaatsen inne
men.
Tegen de algemene verwachting
in bleken H. K. H. Prinses Juliana
Z. K. H. Prins Bemhard en de bei
de oudste prinsesjes de première
van het spel niet bij te wonen.
Daarentegen hadden op de daartoe
speciaal gereserveerde zetels vele
autoriteiten en vooraanstaande
personen, onder wie verscheidene
leden van het kabinet, tal van
leden en vertegenwoordigers van
het diplomatieke corps in Den
Haag, burgemeester Oud en vele
andere militaire en burgerlijke
autoriteiten plaats genomen.
Hoe groot de belangstelling
voor de première van het spel
ook was en hoewel met het oog
op het geweldige décor, dat rond
het grasveld was opgericht, ruim
12.000 staanplaatsen waren ver
wijderd, bleken lang niet alle
plaatsen ingenomen en toen om
vier uur de eerste woorden van de
proloog werden gesproken, ver
toonden de meeste tribunes hiaten
welke onweerstaanbaar noopten
tot de vraag, wat de oorzaak kon
zijn, dat nog zovele plaatsen on
bezet waren gebleven.
Gebrek aan belangstelling
Zeer zeker niet. Als er één stad
in Nederland reden heeft om haar
doden uit de bezettingstijd te her
denken, dan is het Rotterdam,
veel meer nog dan Amsterdam,
waar een dergelijk stadionspel op
31 Augustus 1945 en op 4 en 6
Mei onder overweldigende belang
stelling is uitgevoerd. Rotterdam
vergeet zijn doden niet. Reeds
meermalen is dat bij andere mas
sale herdenkingen gebleken.
Maar, Rotterdam is een getrof
fen stad. Geen andere stad in Ne
derland heeft in verhouding zo
zwaar van de oorlog te lijden ge
had. Geen andere stad ook gevoelt
zo sterk de economische terugslag
van het regvallen van het Duitse
achterland. Rotterdam, de tran
sitohaven mist nog steeds een
van haar voornaamste bronnen
van inkomst, welke nog lang niet
door de toenemende industriali
satie wordt gecompenseerd. De
o-eringere financiële draagkracht
van de Rotterdamse bevolking zal
ongetwijfeld één der redenen zijn
geweest, welke die vele banken-
rijen in het Feilenoord-stadion leeg
deden blijven.
Rotterdam vreest de
herinnering
Een der redenen, maar zeker
niet de voornaamste. Rotterdam
wil vergeten. Rotterdam wil de
gruwel van de Mei-dagen niet op
nieuw. beleven. Tienduizenden Rot
terdammers, hard werkende, nij
vere en eerlijke burgers, die steeds
hun plicht deden en zelfs meer
dan hun plicht, voor de groei en
de grootheid van hun stad en hun
land, hebben enkele dagen lang
de afgrijselijkste verschrikkingen
van de oorlog met eigen ogen moe
ten aanschouwen, en aan den lijve
moeten ondervinden. In vuuf en
bloed, in doodsnood en vernieti
ging is alles ten onder gegaan,
wat zi1 met een leven van lang
en hard werken hadden gewrocht.
De meedogenloze wreedheid,
de onzegbare smarten van die
dagen wensen ze te vergeten.
Te vergeten wensen zij ook de
doodsgevaren, waaraan de ja
renlange bombardementen hen
hebben blootgesteld. Dat is naar
onze mening de voornaamste
reden, waarom de Rotterdam
mers, die in hun binnenstad door
een hel van vuur en bloed en
smart zijn gegaan, de plaatsen
van het stadion niet tot de
laatste vulden.
Spel van herinnering
Want een'spef van de herinne
ring is deze opvoering, welke Za
terdagmiddag onder de artistieke
leiding van Carel Briels plaats
vond, op de allereerste plaats ge
weest. Aan de herinnering ont
leent dit spel zijn grootste waarde
hoe goed de door A. den Doolaard
geschreven tekst ook moge zijn.
Het is de herinnering door spel
en tekst in de ziel van de toe
schouwer opgewekt, welke ont
roert en welke zijn wisselende
stemmingen bepaalt, meer dan de
actie van de spelers, meer dan de
woorden van de sprekers, die via
een uitmuntende luidsprekerinstal
latie gaaf tot de massa kwamen.
Dwars over het groene gras
tapijt van het stadion, temidden
van de décors, welke een panora
ma gaven van Rotterdam zelf: een
café-terras op de Coolsingel, het
havenkwartier, een krantenkiosk
marktkraampjes, een speeltuin, en
van de wijde omgeving van Rot
terdam, waarbij aan de Oostzijde
het bestaan van Duitsland werd
gesuggereerd, was door middel
van blauwe doeken de Waterweg
aangeduid, de levensader van Rot
terdam, de brede weg, welke Ne
derland met de vrije wereld over
zee verbindt. Als symbool van
Rotterdam aan de arbeid
Met enkele woorden schetst de
proloogzegger Rotterdams groei
naar grootheid en welvaart en
onder zijn woorden begint de stad
te ontwaken. Melkboeren rijden
aan, politie-agenten in hun oude
uniformen, welke het publiek een
blijde kreet van herkenning ont
lokken, beginnen hun rondgang,
mannen van de straatreiniging
gaan aan het werk, een paar vis
sers werpen hun tuig uit in de
brede rivier, een klein meisje laat
haar bootje spelevaren. Boeren
drijven hun paarden, schapen,
koeien, geiten en varkens naar de
markt. De kraampjes worden be
volkt. Op het café-terras nemen
vroege gasten plaats. Het aantal
fietsers neemt toe. Rotterdam
gaat aan de arbeid.
Carel Briels heeft van de erva
ring bfj vroegere gelegenheden
opgedaan, ruimschoots gebruik
gemaakt. Naarmate de tekst vor
dert, ontwikkelt zich geleidelijk
de actie van de spelers, die met
grote toewijding en discipline hun
rol vertolkten.
Oudejaar 1939 breekt aan. De
schepen loeien, honderden duiven
van de leden van de Rotterdamse
Postduivenbond worden gelost en
wieken als een witte wolk weg
in de stralende zonneschijn, het
publiek een eerste spontaan ap
plaus ontlokkend.
Rotterdam in brand
Mobilisatie. De Kon. Marine,
mariniers en het Nederlandse le
ger betrekken de wacht bij de
Maasbrug. Rotterdam wil niet aan
gevaar geloven. Het werkt door.
Dan plotseling luchtalarm. Sner
pend loeien de sirenes. De hel
breekt los over Rotterdam. Vlieg
tuigen daveren aan, bommen gie
ren en barsten donderend uiteen.
De invasie is begonnen. De bur
gers trekken zich terug. De mari
niers beginnen hun strijd. Het
bombardement van Rotterdam.
De vlammen lekken langs de
Maas. Brandweer en luchtbescher
ming doen, wat zij kunnen.
Nederland capituleert. De pro
clamatie van generaal Winkelman
en de rede van Seyss Inquart vol
gen.
Wateruieg blijft open
De doden van de Meidagen wor
den door de ontroerde toeschou
wers in diepe stilte en staande
herdacht.
De Rotterdammers beginnen
met het ruimen van „de" puin;
de Duitsers beginnen hun plun
deringen. Het verzet groeit en
culmineert in het tot'zinken bren
gen van de „Westerdam", waar
door de Waterweg openbleef en
de verbinding met de vrije wereld
werd bewaard. De verwoesting
der havens volgt.
De vlaggen, die fier op het sta
dion wapperen, zijn ingehaald.
Rotterdam Nederland zucht
onder de druk van de bezetting.
De hongerwinter breekt aan. De
grote razzia van November 1944
vindt plaats. Met vier doodbidders
aan het hoofd voor drie hunner
was dat in 1944 de smartelijke
werkelijkheid trekt de droeve
stoet van arbeidsslaven over de
Maasbrug. Rotterdam is een stad
van wenende vrouwen en klagende
grijsaards geworden. De honger
tochten beginnen.
Voorjaar 1945. Op Zondag 29
April vinden de eerste „air-drop
pings" plaats. Onder het applaus
van de toeschouwers wuiven de
spelers op het veld met hun vlag
gen de overvliegende bommenwer
pers toe. Onder steeds groeiend
applaus en gejuich rukken de be
vrijders binnen en planten de Brit
se, Canadese, Amerikaanse, Fran
se en Nederlandse vlaggen op de
Maasbrug. Voortdurende neemt
hun aantal toe. Aan de ene zijde
van de Maasbrug de zee-, land
en luchtmacht, aan dé andere zijde
de civiele medewerkenden en de
leden van talrijke Rotterdamse
sportorganisaties, die een levende
maquette van hun toekomstige
stad vormen. Vliegtuigen werpen
bloemen, waarvan slechts een deel
op het stadionveló neerdaalt.
Dodenherdenking
Dan Is het grote ogenblik van
dodenherdenking aangebroken.
De vlaggen van het stadion, die
bij de bevrijding in top gehesen
zijn, gaan halfstok, de vlaggen
op het veld worden gestreken.
Alle aanwezigen verheffen zich
van hun plaatsen. Vrouwen en
meisjes dragen bloemslingers
aan en draperen die over de
Maasbrug.
De Kon. Militaire Kapel o. 1. v.
Ie luit. Rocus van Yperen en de
Marinierskapel der Kon. Marine
o.l.v. Ie tuit. der mariniers G.
Nieuwland spelen het Wilhelmus.
Een overweldigend moment, waar
op de besten, die zijn gegaan, wer
den herdacht door hen die zijn ge
bleven: En allen stemmen in ge
dachten in met de slotwoorden van
het spel: „Opdat net u welga, ver
geet de grote dóden nooit".
Carel Briels en A. den Doolaard
hebben eer van hun werk. Maar
niet minder lof verdienen de dui
zenden in totaal 5000 personen,
terwijl een koor van 1000 man,
begeleid door leden van het Rot
terdams Philharmonisch Orkest,
het geheel o.l.v. Eduard Flipse de
gezangen uitvoerde die ten kos
te van vele offers aan tijd en in
spanning, een in alle opzichten
geslaagde prestatie leverden. Ver
gissen wij ons niet, dan speelden
sommigen en met name de „Duit
sers" wel eens wat al te realis
tisch en vielen er onbedoeld harde
klappen.
Carel Briels is er in geslaagd,
ondanks de grote moeilijkheden,
waarvoor hij zich geplaatst zag,
de actie op het veld vrijwel steeds
parallel te doen lopen met en als
illustratie te doen dienen voor de
gesproken tekst; slechts de episo
de, welke aan de grote razzia van
November 1944 voorafging, vorm
de een uitzondering. Hier over
heerste het woord en bleef de actie
te veel uit.
Slotapotheose
Het grootse défilé van alle me
dewerkenden-vormde een waardig
slot van dit groots opgezette spel.
Als eersten marcheerden de ma
riniers over de Maasbrug, die door
hen met zoveel heldenmoed is
verdedigd. Onder onophoudelijk
applaus van het enthousiaste pu
bliek trokken militairen en bur
gers in gesloten gelederen langs
de tribunes als een symbool van
de eensgezinde wil tot heropbouw
van het geteisterde Rotterdam en
tot herstel van het zwaar getrof
fen vaderland.
Uit het hart van Rotterdam
zelf is, om met Carel Briels te
spreken, dit spel gegroeid. Het
was een dramatische weergave
van Rotterdams strijd en lijden
maar niet minder van Rotter
dams voortvarendheid, levens
wil en geloof in de toekomst.
Heeft dit spel een klein vonkje
van deze levenswil en dit geloof
in de harten der toeschouwers
ontstoken, dan zijn de moeiten
en opofferingen van leiders en
spelers ruimschoots beloond.
In de loop van het vorige jaar
stelde de Katholieke Actie een
vrij diepgaand onderzoek in naar
de huidige toestand van het ge-
zins- en volksleven in Nederland
on pleegde overleg over de mid
delen tot geestelijke opbouw. Zo
doende kwam men tot een jaar
programma, dat tot titel draaet
„Reddend Christendom", over
tuigd zijnde, dat slechts een le
vend christendom thans nog red
ding kan brengen. Ter bestudering
van dit alles was door de dioce
sane K. A. in het Bredase diocees
Zondag op „Bouvigne" een studie
bijeenkomst belegd, die door vele
leidsters en leiders uit het bisdom
werd .bijgewoond.
De vergadering stond onder lei
ding van mr. W. v. Wijmen uit
Breda, voorzitter van de K. A.
in het bisdom Breda, die een ogen
blik stilstond bij de verjaardag
van H. M. de Koningin, zijn ver
heugenis uitsprak over de vreed
zame herovering van „Bouvigne"
en in grote en forse lijnen het
jaarprogramma nog eens schetste.
Vervolgens gaf de heer H. Di
vendal, 2e secretaris van de K. A.
in Nederland, een uiteenzetting
over „Reddend Christendom",
waarbij bij opmerkte, dat, in te
genstelling met de Middeleeuwse
tijd, thans het beleven van de
godsdienst op de tweede plaats
komt, vaak zelf neemt het geloof
in het geheel geen plaats meer in
Deze verschuiving is noodlottig
geworden voor ons hedendaagse
leven en de grote gedachte, die
ons alleen een jaar lang en
als het moet verschillende jaren
lang zal moeten bezielen, kan
niet korter worden geformuleerd
dan op de wijze, waarop de bis
schoppen het deden in de Vasten
brief van dit jaar: „Wij moeten
allen terug tot Christus, de Weg
de waarheid en het leven".
In de namiddag was het woord
aan de zeereerw. heer A. Jansen,
directeur van de K. A. in het
aartsbisdom, wiens lezing een
pleidooi was voor het stimuleren
van het parochieleven. Op beide
inleidingen volgde een vrucht
bare gedachtenwisseling.
Vijf Engelse militairen, die on
langs op de rijksweg Utrecht
Gouda met een vuurwapen een
medicus dwongen zijn auto te
verlaten, zijn thans door de M.
P. aangehouden.
Een week lang heeft de Ned.
civiele en militaire politie naar
deze soldaten gezocht. Zij vond de
doktersauto verlaten in Scheve-
ningen. Tegelijkertijd deden vijf
vacantiegangers, gekleed in En
gelse uniformen en badmantels,
aangifte op een politiebureau, dat
hun kleren waren verwisseld, ter
wijl zij in zee baadden. Intussen,
aldus de Daily Express, ontving
de Ned. politie een telegram van
de Britse M. P., waarin stond, dat
vijf Engelse soldaten, in afwach
ting van een gerechtelijk vonnis
wegens desertie, bij Gouda uit een
trein waren gesprongen.
Nu ging de politie op zoek naar
vtjf mannen in slecht passende
vacantiekleding. En spoedig wer
den toen de „vacantiegangers"
stoffig en wel aangehouden. Zij
hebben een volledige bekentenis
afgelegd en zijn onder bewaking
gesteld van de M. P. in Hoek van
Holland.
Met ingang van 1 September is
de benzineprijs met 3 cent ver
hoogd en op 22 cent per liter ge
bracht. Het egalisatiefonds, waar
door de prijs tot nu toe op 19 cent
kon worden gehouden, is namelijk
uitgeput.
In Mei van het vorige jaar werd
de benzineprijs van 30 cent tot 20
cent verlaagd, terwijl hij in Octo
ber met nog één cent verlaagd
kon worden. Dit geschiedde mede
op grond van de verwachting, dat
de prijs op de wereldmarkt zou
gaan dalen. Deze verwachting is
echter niet uitgekomen. De prij
zen zijn daarentegen aanzienlijk
gestegen en liggen thans circa 75
procent hoger dan in Mei 1946.
Deze verhoging kon tot op heden
voor het binnenland worden op
gevangen door een bij de oliemaat
schappijen gevormd fonds, waar
uit het prijsverschil werd bijge
past. Thans is dit fonds echter uit
geput, zodat de binnenlandse ben
zineprijs aan de internationale
prijs moet worden aangepast.
Op nader door de distributie
diensten te bepalen dagen kunnen
kamerverhuurders aanvragen om
brandstoffen indienen ten behoeve
van hun kamerhuurders. Zowel
huurder als verhuurder moet de
op hef desbetreffend formulier ge
stelde vragen beantwoorden. Voor
brandstoffen komen slechts in
aanmerking kamerverhuurders,
die een afzonderlijk te verwar
men woninggedeelte hebben ge
huurd, hetwelk zij gedurende ten
minste vijf dagen per week be
wonen. Niet in aanmerking ko
men kinderen van verhuurders,
kostgangers met huiselijk verkeer,
inwonend dienstpersoneel, perso.
nen, die alleen een slaapkamer
hebben gehuurd en personen ge
boren na 1 October 1931. De
brandstoffenkaarten voor kamer
huurders worden uitgereikt aan
de verhuurders, doch zijn eigen
dom van de kamerhuurders.
Pensions met tien of meer gas
ten moeten brandstoffen aanvra
gen bij het toewijzingskantoor van
het Rijkskolenbureau.
Zondag hebben in Hongarije de algemene verkiezingen p,aats
gehad. In 12.000 stembureaux werd gestemd. Er waren 10
verkiezingslijsten: 4 van de partijen, die de regeringscoalitie
vormen en 6 van de oppositiepartijen. De regeringscoalitie
behaalde de overwinning. De eindstand is Maandagmiddag
bekend gemaakt. De communisten hebben een vijfde van de
4.996.161 uitgebrachte stemmen behaald. Bijna 93 procent van
de kiezers heeft gestemd. De regeringscoalitie van communisten,
kleine boeren, soc democraten en nationale boerenpartij kreeg
3.007.022 stemmen of iets meer dan 60 procent.
De Berlijnse correspondent van
het A. N. P. meldt:
In de eerste twee weken van de
Hannoverse jaarbeurs is voor
ruim negen millioen dollar aan
exportcontracten afgesloten. De
meeste belangstelling blijft uit
gaan naar producten van de
automobielindustrie, die aanzien
lijke orders voor trajecten yan
Turkije en Australië ontving.
Australia, Iran en Engeland héb
ben orders geplaatst bij Rijnland
se textielfabrieken, waarbij de
Britse opdrachten kennelijk be
stemd zijn voor herexport.
Nederlandse kooplieden, die da
gelijks ten getale van dertig ar
riveren, hebben ongeveer tien
procent van alle opdrachten af
gesloten en behalve automobie-
onderdelen en motorfietsen,
duizend kleine motoren voor
veelzijdig gebruik aangekocht.
Naar wij vernemen, is evenwel
het grootste deel van de Neder
landse orders van Nederlandse
zijde nog niet bevestigd in ver
band met de deviezenpositie.
Hetzelfde geldt voor de orders
van Denemarken, dat zich even
kooplustig als Nederland heeft
getoond, doch zijn animo moet in
perken in verband met de dollar
positie.
De indruk van de Nederlandse
zakenlieden is, dat de leverings
termijnen gunstiger worden voor
gesteld dan op andere markten,
terwijl ook overleg omtrent
prijsniveau in de meeste ge
vallen tot bevredigend resultaat
leidt. Met Nederland en Denemar
ken zijn tot nog toe Zweden, En
geland en België als de voornaam
ste kopers opgetreden.
Wij vernemen, dat ook een Rus
sische vertegenwoordiger de beurs
heeft bezocht en de komst van
een - Russische handelsdelegatie
heeft aangekondigd.
Reuter's correspondent meldt
uit Boedapest de volgende zetel
verdeling: 93 zetels voor de com
munisten, 65 voor de kleine boe
ren, 62 voor de sociaal-democra-
teh en 38 voor de nationale boe
ren. Samen 258 zetels voor do
regeringscoalitie. Volgens ftadio-
Moskou verwierven de democrati
sche volkspartij en de Hongaai-
se onafhankelijkheidspartij rssp.
59 en 53 zetels.
Een woordvoerder van de re
gering heeft erkend, dat op klei
ne schaal bedriegerijen hadden
plaats gehad, bijv. meermalen
stemmen door één persoon. Hij
voegde er aan toe, dat in het
geheel tachtigduizend blauwe
kaarten (recht gevende, op stem
men buiten de eigen woonplaats)
waren gebruikt en dat zestigdui
zend daarvan op legale wijze wa
ren benut, zodat ten hoogste
twintigduizend kaarten een
mogelijkheid tot zwendel kunnen
hebben geschapen. Hierdoor kun
nen, aldus de woordvoerder, de
eindresultaten niet beïnvloed zyn.
Men neemt aan, dat er een
communistisch premier zal
worden aangewezen, daar de
communisten de meeste stem
men hebben gekregen, verge
leken met elk der andere par
tijen.
Een correspondent van Reuter
heeft een tocht van acht uur door
Boedapest en door de streek ten
Noorden en Westen van de stad
gemaakt. Hij verklaarde, dat in
de gebieden, die hij buiten Boe
dapest bezocht, de sociaal-demo
craten overal klaagden, dat de
communisten zich van oneerlijke
praktijken bedienden. In het mijn
stadje Forog waren 1200 van de
in totaal 4070 kiezers van de lijs
ten geschrapt. Op straat hadden
zich groepen mensen gevormd,
die verklaarden, dat hun ten on
rechte het stemrecht ontnomen
was.
Een secretaris van de sociaal
democratische partij zeide, dat in
een district 15 20 procent van
de oude partijleden hun kiesrecht
hadden verloren. Te Szent Endre
bij Boedapest verklaarde eèn so
ciaal-democratische partijsecreta
ris, dat 300 personen, die net com
munistische party-insigne droe
gen, in vrachtwagens van een
staatsfabriek naar verschillende
plaatsen waren vervoerd, waar zij
meermalen stemden. Zij wa-
De speciale commissie der
V.N. heeft Zondagavond haar
rapport en aanbevelingen inza
ke de Palestijnse kwestie aan
de algemene vergadering der
V.N. gezonden. In dit rapport
wordt door de meerderheid der
commissie Canada, Ts.jecho-
slowakije, Guatemala, Neder
land, Peru, Zweden en Uruguay,
voorgesteld om Palestina te
verdelen in een Joodse en Ara
bische staat en de stad Jeruza
lem, welke delen echter een
economische eenheid moeten
vormen.
Na een overgangstijdperk van
2 jaar, dat 1 September 1947
moet beginnen, dienen de Joodse
en Arabische staat onafhankelijk
te worden. Alvorens deze staten
onafhankelijk zullen worden ver
klaard, zullen zy een grondwet
moeten aannemen, een vertria
ring betreffende een aantal waar-
horgen aan de V.N. moeten over
Lggen en een verdrag tekenen,
waarby zij een economische een
heid zullen vormen.
Drie leden van de commissie
India, Perzië en Joego-Slavië
stelden een onafhankeiyke fe
derale staat voor met als hoofd
stad Jeruzalem. Australië ont
hield zich van stemming ten aan
zien van beide ontwerpen.
Volgens het meerderheidsont-
werp zou de Joodse staat de vol
gende gebieden omvatten: Oost-
Galilea, vlakte van Jizreel en nel
grootste deel van de kustvlak-e
terwyi de Arabische staat zoU„
staan uit: West-Galilea, het heu
velland van Samaria, Judea
uitzondering van Jeruzalc1"T1
de zuidelijke kustvlakte tot ae
Egyptische grens.
ren allen in het bezit van de
blauwe formulieren, waarmee n.en
het recht had buiten zyn woon
plaats te stemmen. Zjj werden
door sociaal-democraten nagegaan
en bleken elders een derde en
vierde keer te stemmen, aldus de
secretaris. De correspondent ver
nam, dat 5 personen, die een
tweede maal stemden, door de
plaatselijke politie werden gear
resteerd, doch door de staatspo
litie, aan wie ze waren overge
geven, werden vrijgelaten. Andere
correspondenten, die andere stre
ken bereisden, meldden dergelijke
incidenten.
De partij der kleine boeren heeft
officieel geprotesteerd tegen de
„systematische en grove kuipe
ryen in verband met de verkie
zingen" en de leider der party,
Dinnyes, heeft de communistische
minister van binnenlandse zaken
om een onderzoek en onmiddellijk
actie verzocht. Naar gemeld
wordt, zij de verkiezingen over
het algemeen rustig verlopen.
Uit Boedapest worden nog de
volgende cijfers geseind betref
fende het aantal stemmen, dat op
de verschillende partijen werd
uitgebracht:
Communisten: 1.082.592, Dem.
Volkspartij: 805.450, Kleine boe-
757.082, Soc.-democraten:
732.178, Onafhankelijken: 718.193,
Nationale boerenpartij435.170,
Onafh. democraten: 256.396, Ra
dicalen: 93.273, Chr. Vrouwen
party: 67.792, Burgerlijk demo
craten: 48.055.
Soc. dem. ministers treden af
Naar gisteren bekend werd
gemaakt, zuilen alle sociaal
democratische ministers ln het
Hongaarse coalitiekabinet aftre
den op grond van „systemati
sche fraude" b(j de verkiezin
gen, die Zondag hebben plaats
gehad.
Dit besluit is genomen, nadat
de sociaal-democratische minis
ter van justitie, Istvan Ris, tjj-
dens een heftige nachtelijke
zitting van de politieke com
missie der party zyn ontslag
had ingediend, daar, zoals hij
verklaarde, de politie het door
hem bevolen onderzoek naar
de waarheid van berichten over
verkiezingsfraude heeft belet.
Op 27 Augustus vierde mgr. B. G.
Hilhorst, apostolisch Vicaris van
Bagamoyo (Brits Oost Afrika), zijn
zilveren priesterfeest. De Bisschop
die momenteel in Nederland ver
toeft, heeft de eigenlijke feestdag
doorgebracht bij zyn medebroeders
de Paters van de H. Geest te
Gemert.
Maar ook Amsterdam heeft van
harte met dit jubileum meegeleefd.
Zaterdag en Zondag vierde men dit
zilveren jubileum in „De Post
hoorn", de parochie, waaruit mgr.
is voortgekomen. Gidsen en ver
kenners stonden Zaterdagavond
voor de kerk opgesteld, toen de
Bisschop, voorafgegaan door
bruidjes, de kerk betrad. Pastoor
K. Elzenbroek betuigde in zyn
welkomstwoord de grote vreugde
van de gehele parochie, nu zij de
jubilaris in naar midden mocht
begroeten.
Mgr. Hilhorst officieerde daarna
met assistentie van de paters A.
Loogeman en A. Blommaert een
pontificaal Lof. Het parochieel
zangkoor o. 1. v. de heer F. Ale
zong ter begroeting het „Ecce
Sacerdos" en het „Ave Verum".
Zondagochtend om 9 uur cele
breerde de grijze Bisschop een
pontificale Hoogmis, waaronder hij
zelf de H. Communie uitreikte.
Hy werd in de Mis geassisteerd
door zijn secretaris Pater Brouwer,
pastoor Elsenbroek was presbyter-
assistens. Pater J. Strioic en k ape-
laan J. Veerman fungeerden als
troondiakens, terwijl kapelaan Hil
horst uit den Haag, een broer van
de jubilaris, als diaken en pater
Hagenaars, als subdiaken assisteer
den. De feestpredikatie werd gehou
den door pater A Loogeman. Deken
van den Burg was op het altaar
aanwezig. Het zangkoor, met de
heer F. v. Tulder als organist, zong
de Missa Sanctissimaè Trinitatis"
van H. <-^tyJ)erS-
Vele. Bekenden, vrienden en
parochianen Waren op de receptie,
die des middags in de Zusterschool
op de Korte Prinsengracht gehou
den werd.
Pastoor Elsenbroek typeerde mgr.
Hilhorst als een onvermoeide,
zakelijke, maar liefdevolle werker
Gods Rijk en memoreerde de
woorden van een vicaris, dat het
V1cariaat van deze Bisschop het
beste en het mooist georganiseerde
Nadat ze van de schrik beko
men waren, bekeken onze vrienden
verbaasd de overblijfselen van het
spook. Het was geen menselijke
verschijning geweest, dat was een
ding wat zeker was'. En wat hier
op de grond lag, leek erg veel op
een doodgewoon afgerold pakje
verbandgaas! „Enfin", besloot de
commissaris, „dat spook zal zich
vanavond wel niet meer vertonen,
Kom maar mee!" Peinzend liep
Tim achter de commissaris aan,
die met een boos gezicht langs
Dik Kop en Handboei stevende,
die nog steeds met angstige ge-
zichten stonden te w&uhten.
WOENSDAG, 3 Speptember
HILVERSUM I (301 M.) N.C.R.V.
7.00 Nieuws, gymn. en gi am.; 11.00
Zang; 11.30 Gram.: 1215 Orgel;
13.00 Nieuws; 13.15 Mandoline:
13.45 Kwartet; 1.4.15 Sextet; 15.00
Gram.; 15-30|lan°; 16.00 Over
postzegels: 16-15 Zang; 16.45 V. d.
jeugd; I7-30 Muziek; 18.00 Koor;
18 20 Gram.; 18.30 V. d. Ned.
Strijdkr.: 19 00 Nieuws; 19.15 Caus:
19.80 Actual.;
Van
alles
19.45 Gram.; 20.00
wat; 20.15 Meeropole-
ork.; 20 45 Caus.; 21.05 Orgel; 21.30
Caus22.30 Nieuws: 22.45 Avond-
wijding; 23.00 Gram.
HILVERSUM I (415 en 218 M.)
V.A.R.A. 7.oo Nieuws gymn. en
gram.; lo.oo Morgenwijding; 11.05
Gram.; 12 00 Accordeon; 12.38
Orkest. 13.00 Nieuws; 13.20 Orgel;
13.50 Gram 14.00 Caus.: 14,15
Orkest; J5.00 V. d. jeugd; (14.50
Gram)- 17 15 Orkest; 17.45 Caus.;
18.00 Nieuws; 18.20 Orkest; 19.00
N. V. V.- 19.15 Caus; 19.30 V.P.R.O.;
20.00 Actual; 20.15 Concert; 21.15
Hoorspel; 22.05 Gram.; 22.15
Malando; 22.45 Caus; 23.00 Nieuws;
23.15 Piano; 23.25 cram.
24).
Wie had er reden om deze
of gene te vermóórden is altijd
de eerste vraag, welke een detec
tive, die aan een moordgeval be
gint, zieh stelt. Die vijf moorden
schenen zowel onredelijk als zin
loos, hoewel Clyde begreep, dat
dit volstrekt niet het geval was;
maar hoe dan ook: juist die afwe
zigheid van enig motief maakte
de oplossing zo lastig.
In dé geest ging Clyde de vijf
slachtoffers nog eens na. Ten eer
ste Scott Dismoore, een vriende
lijke leegloper, prettig van humeur
gemakkelijk in de omgang en ab
soluut onbruikbaar. Dan William
Edgatt, de gewezen makelaar, de
verpersoonlijking van conservatis
me er. eerzaamheid. Dan Stockton
West, 'n statig en waardig man,
al had hy wel eens in Wall Street
gespeculeerd, iemand, die geneigd
is, zakendoen met een hoofdletter
te schrijven en het te beschouwen
als een instituut van hogere orde.
Ten slotte Andrew Black, de sjo
fele zwerver en Clinton Calverley
die jonge, talentvolle artist.
Het was wel een gemengd ge
zelschap, dat op het eerste gezicht
niet anders gemeen had, dat dat
elks geboortedag toevallig op de
Kestiende November viel. Clyde
kon zich moeilijk een motief voor
stellen, dat voor zó uiteenlopende
persoonlijkheden gelijkelijk kon
gelden. Dismoore immers had op
de hoogste en Black op de laagste
sport van de maatschappelijke lad
der gestaan.
Geen der gewone motieven
zoals haat, liefde, hebzucht, jaloe
zie of wraak scheen op alle vijf
die gevallen te passen. Wat kon
het dan zijn En hoe was het ge
drag van Julia Marsh, die zich op
zo verbijsterende wyze langs de
grens van dat geheim bewoog, te
verklaren En 'het al even ver
bluffende gedrag van Dillinghast?
En de mysterieuze handelingen
der twee mannen, die verblijf had
den gehouden in het huls bij het
Gramercy Park Clyde scheen op
de laatste vraag antwoord te ge
ven, door op een schelknopje te
dnikken.
Een rustige, kleine man trad zo
zachtjes binnen, dat de deur zo
goed als geruisloos open en dicht
gang.
Hodson, zei Clyde: ik wou
graag, dat je twee lui zocht te
vinden, die zich Brockton en
Tildsley noemen en die tot van
morgen het huis Gramercy Park
no. Ill hebben bewoond.
Hodson knikte heel even en te
kende lets in zijn zakboekje op.
Het is mogeiyk, dat inspec
teur Madran al sedert van mor
gen een paar- lui naar hen laat
zoeken, vervolgde Clyde. Die zul
len wel niet veel succes hebben,
al hebben ze een voorsprong van
een paar uur. Je kunt hen inhalen
door de kortste weg te nemen.
Ken je een prdvé-detective, die
Dillinghast heet?
Ik geloof, dat ik hem één of
tweemaal ontmoet heb, zei Hod
son na enig nadenken.
Nou, zoek die Dillinghast dan
dadelijk op. Ik heb zo'n idee, dat
als je hem blijft volgen, hij je wei
naar de plaats zal brengen, waar
Brockton en Tildsley te vinden
Ja. dat is alles.
Hodson verdween. Nu viel er
nog een andere en moeilijker taak
te volbrengen, maar die behield
Clyde voor zichzelf. Julia Marsh
met haar verbluffende spitsvon
digheden en de sluier van ge
heimzinnigheid, die om haar aan
trekkelijke persoontje heen hing,
werkte sterk op zijn verbeelding. kaar
Heit was immers iets heel opval- zien
lends, dat ze zich de vorige avond
vermomd vertoond had in de on
middellijke nabiiheid van het
huis dat door Brockton en Tilds
ley bewoond we"rd. Wat zocht ze
daar? Clyde vermoedde, dat haar
wonderlijke gedrag in nauwe be
trekking stond tot het geheim,
dat 'hij wilde ontraadselen. Als hij
achter de reden van haar be
vreemdend gedrag kon komen,
zou hy een heel eind dichter by
de oplossing zijn. Doch hij besef
te tevens, dat het nutteloos zou
zijn, haar iets te vragen; ze ont
week zijn vragen al te goed. Hy
moest haar dus zijdelings aanval
len en wachten op een ogenblik,
dat ze zichzelf onwillekeurig
blootgaf.
Hy zat een plan te bedenken,
toen Sambo, de negerportier, met
een kaartje binnenkwam. Clyde
bekeek het nieuwsgierig, want er
kwamen hier zelden bezoekers
voor hem.
Robert Lannier, las hij na
denkend. als was die naam hem
vaag bekend: Lanniier? Och, ja,
natuurlijk! Laat hem maar bin
nen. Sambo.
Clyde leunde achterover in zijn
bureaustoel, zich afvragend, wat
dat bezoek van Larmier beduiden
kon. Ze hadden nog samen gestu
deerd, doch kenden elkaar slechts
oppervlakkig en ze hadden el-
nadien weinig meer ge-
Clyde herinnerde zich,
dat Lannier toneelschryver
wilde worden en hij had hem dan
ook enkele keren op de Broadway
ontmoet met een di kmanuseript
onder de arm Dam hij financieel
onafhankelijk was. kon Lannier
zich de weelde veroorloven, te
schim non op de smaak der toneel
directeuren en zich te vermeien
ln het martelaarschap van mis-
ke,nd genie. Hy had ongeveer het- 1
zalfde postuur Clyde. Zijn kle-
ren Waren verfijnd rustig in toon
gehouden, doch zyn leikleurige
das was even opvallend, als een
rode wijnvlek op een tafellaken.
Clyde herinnerde zich, dat op col
lege de enige excentriciteit van
Lannier bestaan had in zijn hei-
kleurige,, opzichtige dassen. Zijn
hoofd hield hijeen beetje opzij
als een hond, die een onbekend
geluidje tracht op te vangen en
onder de arm droeg hij zijn nim
mer ontbrekende, grote, gele en
veloppe.
Ik heb gisterenavond juist
een toneelspel afgekregen, merkte
Lannier op. nadat ze een poosje
over de oude tijd gepraat hadden
Het beste wat ik nog ooit geschre
ven heb. Ik heb het genoemd: „De
Dochters van Cleopatra Wat
denk je van die titel? Het is een
satire, en daarom denk ik wel,
dat de regisseurs het niet willen
hebben maar ze kunnen je niet j
doodschieten, als je probeert het
hun aan te smeren. Nou, ik was
juist op weg naar het bureau
van regisseur Cobert, toen ik dit I
gebouw voorbijkwam en het me
te binnen schoot, dat jy hier een
kantoor hield. Je bent beroeps
speurder geworden, is het niet?"
Clyde gaf dit toe. Lannier loosde
een zuchtje en legde het manus
cript op zijn knieën. Zijn ogen
achter da hoornen bril hadden een i
is in heel Oost Afrika. De heer
Stockman overhandigde als voor
zitter van het parochieel comité
namens de gehele parochie een
cadeau onder couvert.
Op joviale wijze dankte de Bis
schop voor het parochiefeest en
hij drong aan op een Innige samen
werking tussen Bagamoyo en „De
Posthoorn".„Met gebeden, mate
riële hulp en brieven kunt gij
medewerken aan het verbreiden
van Gods Rijk op deze wereld."
Daarna bestond er gelegenheid
om de jubilerende Bisschop per
soonlijk te feliciteren, waarvan een
druk gebruik gemaakt werd. Mgr.
Hilhorst had voor ledereen een
woordje óver.
De directie verklaart, dat meer
dan de helft van het personeel
weer aan het werk wil, doch dit
uit vrees voor molestatie niet aan
durft.
intussen zijn de 160 ton rege-
ringstarwe, die aan het broeden
waren gegaan, ter droging over
gebracht naar de N.V. Ned. Silo-,
Elevator- en Graanfactor Mij". In
hoeverre ze nog voor consumptie
geschikt is, zal moeten worden
afgewacht.
Nu het werk stilligt, tiert in de
machines de meelmot welig, zodat
die eerst uit elkaar zullen moeten
worden genomen en gereinigd
vóór men weer aan het malen zal
kunnen gaan. Waarmede nog
maals minstens twee dagen zullen
gemoeid zijn.
Met dat al is door de staking al
een productie van anderhalf maal
het Amsterdamse weekverbruik
verloren, terwijl bovendien de
veevoederproductie stilligt, wat
dubbel ernstig is in de huidige
droogteperiode.
melancholieke uitdrukking- Hij
scheen ergens omgewonden over
te zijn en zag eruiSoif? i Ver"
scheidene nachten slecht geslapen
had.
Kom er maar mee voor de
dag, ouwe jongen, zei Clyde, die
ai lang in de gaten had, dat de
ander naar, wo°rden zocht om
over een onderwerp, waarmee hij
verlegen zat, te beginnen: Wal
heb je °P ie hart? Dat toneelspel
is natuurlijk maar een aanloopje;
je kwam heus niet „toevallig"
hier. Kom, wat is er?
Lannier bevochtigde zijn lippen
en grijnsde schaapachtig.
Clyde, zei hij eindelyk, ik
ben bang!
Bang? Voor iets bepaalds?
Ik weet het niet, of betel
gezegd, Ik wist het niet, waarvoor
ik eigenlijk bang was, tot nu van
morgen. Zeg, Clyde, heb jij wel
eens rondgelopen met het weeë
gevoel in je maag, dat je iets af
schuwelijks gaat overkomen?
Die symptomen zijn min of
meer gewoon. Ga maar verder.
Nou dan, dat akelige gevoel
heb ik nu zo ongeveer een week
lang. Het was niet iets bepaalds
niets meer dan 'n soort voorge
voel. Ik moet bekennen, dat ik er
vrij zenuwachtig van geworden
ben en je kunt misschien begrij
pen hoe slecht dat is voor iemand
die scheppende arbeid verricht.
In zo'n grote stad als Amster
dam, waar meer dan 800.000 men
sen dicht op elkaar wonen, zijn
er altijd sommigen, die het niet
kunnen nalaten hun medemensen
op een of andere manier te be
driegen, om er zelf rijker van te
worden. Daarvoor worden aller'ei
trucs uitgedacht met het doel de
goedgelovigen er in te laten vlie
gen. Op het politiebureau Singel
zijn de laatste dagen aangiften
binnen gekomen van een opnieuw
in toepassing gebrachte bekende
truc van de heren oplichters,
waarbij vele buitenmensen hun
geld, waarmede zij de vacantie in
de hoofdstad Wilden doorbrengen,
kwyt raakten. Op straat worden
zy door iemand aangesproken, die
hun tegen een redelijke prijs een
lapje stof wil verkopen, maar dan
moet men even meegaan naar een
café op het Rembrandtplein, waar
de verkopers zitten te wachten.
In hej. café zitten inderdaad twee
heren, die een aardig gokspelletje
aan het spelen zijn. Drie halve
notedoppen en een wit balletje
vormen de attributen voor dit
leuke spel. De adspirantkoper
wordt uitgenodigd er aan mee te
doen. Hij moet dan raden onder
welke notedop het balletje ver
borgen zit. Natuurlijk raadt hij
altijd mis. De heren gaan op zijn
speelgevoel werken met het ge
volg, dat de man al spoedig zijn
geld kwijt is en aan „lapjes stof"
kopen niet meer denkt. Van der
gelijke gevallen zijn zeker al meer
dan 10 aangiften binnen gekomen,
waarbij het verloren bedrag van
100 tot 1200 varieert. Vrijdag
heeft de polite de café's op het
Rembrandtplein, waar dit gok
spel het weligst tierde, onder
zocht. Drie oplichters konden wor
den gearresteerd. Laa^ u dus niet
al te gauw verleiden tot het mee
doen aan al dergelijke spelletjes!
Op 14 September a.s. zal Nel
Oosthout in het Repertory Theatre
in Birmingham optreden met „The
Chalk circle"! de Krytkring) en
op 19 September d-a.v. geeft z"
in de Concert Hall aldaar een op"
voering van Don Quichotte
Exile" (Don Quichotte verban
nen).
