Nieuws uit STAD en OMTREK
De REINIGING in OPSPRAAK
LANGS DE
HET VERZET ALS SENSATIE
Sportnieuws uit SCHIEDAM
Geheugen-
NOVEMBER... hetvark en in de kuip
Over vet-prijzen en prijs-vetten
IJN
KAART WAS WEER KOSTELIJK
Kostbare Indië-transporten van de
Rotterdamsche Lloyd
Hulp
allerheiligen
vijfhonderdvijftjg
TEGENVALLERS!
1 u
VRIJDAG 31 OCTOBER 1947
PAGINA 5
VERWEER VAN DE
DIRECTEUR
DISTRIBUTIENIEUWS
Uitreiking toeslagkaarten
VOOR VEILIG VERKEER
Propaganda onder schooljeugd
AiFSLUITING APPELMARKT-
BRUG
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
BALLETS DES ARTS
REPATRIERENDEN
ZONDAGSDIENST
BURGERLIJKE STAND
DE yVANDERSTENG" WEER
TE ROTTERDAM
Schip is te bezichtigen
VERHUUR ST. BARBARA-
KLOOSTER AAN VIRGILIUS
voor ten hoogste twaalf jaar
KUIT BIJ DE1 VIS
SCHIEDAMS VOETBAL
R- K. HOCKEYCLUB
EXCELSIOR
EEN ACTUEEL PROBLEEM
OP DE PLANKEN
EXCELSIOR'S WEEKEND
EXCELSIOR „GYMNASTIEK"
„HANGMEN ALSO DIE"
DE VAART OP DE OOST
ALLENGS DRUKKER
Gezinsherenigingspassagiers,
pelgrims en herstelvee
Het slachtfeest
De rommelpot
ZIJN LIEFDE WAS NIET
ERG GROOT
BRIELSE WEEKMARKT
Langs de lijn heeft Sebastiaan staan
protesteren tegen de toestanden bij de
overstort-plaats van vuil aan de Wiihel-
minahaven. Hij wees op de vieze toestan
den, die daar dreigen te ontstaan. De
directeur van de Reiniging wil graag
deze zaak recht zetten, want zij is niet
helemaal, zoals langs de lijn weergege
ven en vermoed wordt.
In de afgelopen 8 jaar, de tijd, dat de
heer Dekker directeur is, liep de weg
van de vuilnisauto's allerminst over pla
-gereden wegen, want nauwelijks wer
een goede stortplaats gevonden, 0
kwam een ijlbevel om te vertrekke
dergelijke overhaaste aftochten P
meebrachten, laat zich denken
feit. dat iedere dag Wi»
derd moet worden T°t ^°zou nog wel
m Overschie gelost ar stacisvuil
voor 20 jaar ruimte vlieg.v,eld
zijn geweest, als niet he nrweëëist ter
Rotterdam het terrein had opgeeeisi^ter
wijl het polderbestuur zich steeds tegen
deze storting verzet had. Ue rit naar
OverscWe betekende van de kom der
Jemeehte een tocht van 18 K.M. heen
In terug, een zeer zware belasting van
gemeentekas en materiaal. Na het uit
vallen van Overschie werd het vuil enige
tijd aan de Oude Dijk gestort, maar
ook hier was bezwaar vanwege het
gemeentebestuur m verband mei de uit
breidingsplannen. De oude methode om
huisvuil te gebruiken voor de aanleg van.
a n ™as daar ondeugdelijk
Q> waaJ m de straten leidingen
moesten worden aangelegd, want het
vuil werkte schadelijk op die leidingen
in.
Tijdelijk kon toen vuil gestort wor
den aan de Voorhaven, maar tegelijker
tijd werd er opdracht gegeven tot het
maken van een overstortplaats in de
Wilhelminahaven, Deze kwam vorige
week gereed en daar de overstortplaats
san de Voorhaven direct verdwijnen
moest, heeft de gemeentereiniging de
nieuwe in gebruik genomen, ook al was
De Distributiedienst Schiedam
maakt bekend, dat a.s. en jonge moe
ders de toeslagkaarten kunnen afha
len volgens onderstaand schema:
Nummer 713 en 801.
Dinsdag 4 Nov., Woensdag 5 Nov.,
Donderdag 6 Nov., Vrijdag 7 Nov.,
Maandag 10 Nov.
Medebrengen tweede distributie
stamkaart met controlekaart CM 703,
eventueel ook de stamkaart van de
baby.
Hiervan worden twee bonneri inge
nomen.
Het Bureau Broersvest 111 is ge
opend van 912 uur en van 24 uur.
De uitreiking vindt plaats: Dinsdag'
4 Nov. A t.m. E. Woensdag 5 Nov.: F.
t.m. K, Donderdag 6 Nov.: L t.m. P.
Vrijdag 7 Nov.: Q t.m. S en Maandag
10 Nov. T—Z.
er nog geen loods, want de materialen
daarvoor zijn moeilijk te knjgen.
Zaterdagmorgen moestde stortgoot van
de Voorhaven naar de wiinelminahaven
gebracht worden. Deze is zo 2waar, dat
een bok het werk moet verrichten. Bij
het plaatsen van de stortgoot konden de
afvoerschepen niet voor de wal komen.
Intussen voerden de vuilnisauto's de
100 M3. vuil aan. Het terrein werd ge
ëgaliseerd en het vuil van de Zaterdag
op de wal gestort. Het werd later weer
afgedekt. Zo was de toestand, die tot het
commentaar waarschijnlijk aanleiding
heeft gegeven .Zo spoedig mogelijk komt
er een overkapping en er zal voor ge
zorgd worden, dat er geen smeerboel
komt.
Zoals de advertentie in het blad van
gisteravond reeds aangaf, is een aantal
katholieke zakenmensen zo flink ge
lest, om het advies van de R. K.
Middenstandsbond op te volgen. Hulde
voor die principiële houding. De ge
meente Schiedam en niet Groningen
zoals in ons blad vermeld werd gaf
reeds lang het goede voorbeeld, door
reeds op 21 April 1944 een besluit van
de burgemeester af te kondigen, waar
bij de Katholieke ambtenaren op 1 Nov.
met behoud van salaris vrij waren.
In verband met Allerheiligen heeft
door de R.K. Bouwvakarbeidersorgani-
satie St. Jozef geen inning van contri
butie plaats. De zitting voor contributie
is nu op Vrijdagavond van halt 8 tot
half 9. Er is dan tevens gelegenheid tot
het inwisselen van vacantiebonnen.
In het verband van de actie, welke
door de Schiedamse Vereniging voor
Veilig Verkeer bij voortduring m het
belang en ter bevordering van het
Veilig Verkeer op straat en weg ge
voerd wordt, zijn thans alle lagere
scholen zowel gemeentelijke als
bijzondere in het bezit gesteld van
een plaat, waarop de meest voorito-
mende verkeersborden in kloek for
maat zjjn afgebeeld. Indien op een
geschikte plaats in de scholen aange
bracht, zal deze plaat ongetwijfeld er
toe bijdragen de veilig verkeer-propa-
ganda in het bijzonder onder de
schooljeugd op gang te houden.
Voorts wfcrden de hoofden van be
doelde scholen in staat gesteld zich
door bemiddeling van het plaatselijke
secretariaat V. V., W. de Zwijgerlaan
40 te voorzien van de onlangs ver
schenen 3e druk van de Leidrar/ voor
het Verkeersonderwijs, een bij uitstek
geschikt boekwerkje ten dienste van
het onderwijzend personeel bij het
Verkeersonderwijs op de scholen.
Dat dit onderwijs en deze propa
ganda hard nodig zijn, bewijzen de
laatste verkeersstatistieken, samenge
steld door het Centraal Bureau voor
de Statistiek, waaruit m. blijkt, dat
de grote intensiteit, waarmede de
verschillende soorten vervoermid\den
ih het gehele land gedurende het vier-
In verband met herstelwerkzaamhe
den zal de Appelmarktbrug vanaf
Maandag, 3 November a.s. gedurende
ongeveer 14 dagen voor alle rijverkeer
zijn afgesloten.
De Zondagsdienst voor doktoren en
apothekers zal dit weekend worden
waargenomen door dr. J. v. d. Berg,
Lange Nieuwstraat 175, dr. C. Duijster
Jamin, Burg. Knappertlaan 156, dr.
C. Kunze, Singel 70, Apotheek Rem
brandt, Rembrandtlaan 5.
L
Zoals u waarschijnlijk in de krant ge
lezen hebt, is de Sla-der-op-Afdeling van
de A. A. er in geslaagd een bruggen
hoofd op de Oostkust van Groenland te
Wi-' hebben daar een paar brug-
b achtergelaten, terwijl de rest
aan te Ween^ beziS egelstellingen
delen. ggen en Penetraties af te gren-
inrideru»"" stap' die
De
grens-
echter
incidenten" kunnen'kernen.
voorzitter van de UNO
ziet dat anders en heeft mij'een briefje
geschreven: Hij vraagt mij om eens te
komen uitleggen wat dat moet daar in
Groenland.
Ik heb een schoon boordje omgedaan,
mijn scheermes en een tandenborstel in
gepakt en ben naar Parijs gereisd.
Aardig plaatsje, Parijs, doet 'n beetje
aan Schiedam denken.... ook van die
leuke straatjes, parken en monumenten.
Wat wij de verbrande Erven noemen,
heet daar Mont Parnas. In plaats van
ons voormalig Jacobs-Gas thuis hebben
zij het Louvre als museum ingericht. Het
Pare de Monceau kan vergeleken worden
met onze Plantage en de tuinen van de
Tuillerieën hebben een tikkie van ons
-Juliana-park, alleen wat groter mis
schien .De Lange Haven noemen ze in
Parijs de Seme ,en de Appelenmarkt-
brug heet de Pont neuf. Verder is er de
Sacré Coeur, waar wij de Frankelandse
Kerk hebben. In plaats van de gele bus
sen van de R-E.T. rijden er de onder
grondse treinen van de Métro."
Neen om iets bijzonders te zien, hoef
ie waarlijk niet naar Parijs te gaan. Het
Is, dat ik er voor <üe U.N.O. moest we
ten, ziet U.
Die U.N.O. deed helemaal met vrien
delijk Zc namen het bliikbaa^f„^*
hjk van dat bruggenhoofd op Groenland.
Er was een klein venijnig ventje,
alsmaar brulde: „VETO, VETO"....
Dat is Russisch en betekent: „Wij zijn
6,1 tegen".
Ik versta geen Russisch en antwoord-
„Dat moet jij weten",
v Mijn minister van buitenlandse zaken
g eft me gezegd: „Je kunt niet brutaal
?ehoeg wezen daar. Hoe onhebbelijker
t® doet. hoe meer ontzag ze voor je heb-
j~er>". Nou. dat heb ik in mijn oren ge
dopt. Ik ging doodgemoedereerd op
gtoel zitten en legde miin voeten
b°Ven op tafel, naast de actetassen van
°livia en Montenegro.
"7k stel voor tie A. A. uit te roeien"
l6P het Rusje.
"Veto, veto" loeide ik haastig terug..
k,NoU. als iemand VETO roept, is de
af .Zodat de vergadering ontbon-
dp!! werd en wij ons bruggenhoofd v-er-
j uitduwen
internationale politiek is 'n raar ding.
heb/" ,a^s je eenmaal de knepen daar
bet een koud kunstje om fijn je
g Ie gaan.
SEBASTIAAN.
de kwartaal 1946 aan het verkeer
hebben deelgenomen, weer zeer vele
verkeersongevallen tot gevolg heeft
gehad. Het aantal (7.957) overtreft
dat in elk der vorige kwartalen. Ver
geleken met het aantal ongevallen in
de eerste drie maanden van 1946, n.l.
5.164 is dat in de maanden October,
November en December zelfs met 54
pet. toegenomen. Wel een veelzeg
gende aanwijzing, dat verkeers-opvöe-
ding, en dan niet alleen voor de
schooljeugd maar bij de gehele be
volking een aangelegenheid van het
allerhoogste belang is.
Op Dinsdag 4 November komt het
Ballets des Arts naar Schiedam om
voor de leden van het Katholiek Cul
tureel Genootschap drie balletten, t.w.
„Ode après l'Orage", „La Victime" en
„Abel et ses Frères" te dansen. Ook le
den van de Katholieke Kring zijn op
deze avond welkom. Er is Zondag van
23 uur in de Volksbond gelegenheid
tot het bespreken van plaatsen. Dit be
tekent niet, dat men een kwartier na
de voorstelling nog naar zijn plaats kan
Zij, die te laat komen, moeten tot het
volgende nummer wachten.
Naar wij van de Commandant van
het Demobilisatieoentrum vernemen,
zullen de soldaten Albertus Christen
en Bastiaan van der Linden en kor
poraal Johannes Wöhler, allen afkom
stig uit Schiedam, op 7 November a.'s.
hier te lande met het m.s. „Kota In-
ten" uit Ned.-Indië terugkeren.
Mw. C. Duyster—Jamin, Burg. Knap
pertlaan 156, tel. 69991; A. L. J. Kunze
Singel 70, tel. 67760; J. A. H. v. d. Berg
Lange Nieuwstraat 175, tel. 68881;
Apotheek Rembrandt, Rembrandtl. 5.
GEHUWD: W L Leenderts en P M
W(jzenbroek, P Kortland en A M Meijs-
ter,-W J S Dumont en E Tomibrink, G
Oenema en C A v d Graaf, T v Veen
en M A v d. Drift, A Smit en N Plai-
sier, J G C Vis en J M Willebrand, J
H Frederik en E J H Amersfoort, P v
Roosmalen en J M E Goetgeluk, S Poot
en F J A de Bakker, A J Voortman en
H de Jong.
•ONDERTROUWD: G v" d Heuvel en
M E Scholtes, J Kampen en R Baas,
M Kruines en G Bos, DNijs em.E E
J Vermeulen. K Veldkamp en C J C
Noordam, A M L Kemperink en M J
v Dorp.
OVERLEDEN: J Donkervoort 61 j.,
Dr. Noletstraat 1,
GEBOREN: Berschjjna, d v T Noord-
hoek en S Berkel-aar, H&vendijk 138;
Petrus J M z v H j Hershach en J C
de Groot, Daltonstraat 46; Petrus, z v
F Damen en A Voogdt, Havendijk 37;
Louiza P A, d v M Druppers en J W L
v. Schijndel, Prof. Kam. Ortneslaan 102;
Mania E A, d v J Ooms en M v d Hoorn'
Ridderkerkestraat 22; Ievenl. kind van
H Breevoort en C M Timmermans,
Nassaulaan 75.
Naar wij vernemen heeft het prachtig
en modern ingericht contactvaartuig de
„V-andensteng" ligplaats genomen in de
Coolh-a-ven t.o. de IJzerstraat. Het sehip
is voor bezichtiging opengesteld iedere
avond en middag (mét uitzondering van
Maandagmiddag 3 Nóv. a.s.) van 25
uur. en vanaf 7 uur.
Voor verenigingen en instellingen, kan
het schip, een avond 0f een middag be
schikbaar worden gesteld. Daartoe kan
men -zich tot de commandant wenden-
Voorlopig zal het vaartuig tot 8 Nov,
te Rotterdam verblijven.
De Delftse gemeenteraad heeft in zijn
gisteravond gehouden vergadering het
praeadvies van B. en W. inzake de be
stemming van het St. Barbaraklooster,
gelegen aan het Oude Delft aangeno
men. Dit houdt in, dat het gebouw voor
ten hoogste twaalf jaren aan de R. K.
Studentenvereniging St. Virgilius zal
worden verhuurd. Het verhuren ge
schiedt echter op speciale voorwaarden,
aangezien B. en W. het klooster in de
toekomst als aula en voor het houden
van exposities, e.d. willen gebruiken.
De studenten krijgen evenwel de be
voegdheid het gebouw op hun kosten te
doen restaureren, echter in nauw over
leg met de gemeente, omdat van het be
gin af rekening zal moeten worden ge
houden met de culturele behoefte van
de gemeente.
Gebakken haring mag 10 cent per
stuk kosten.
Nu op de naleving van dit voorschrift
door de prijsbeheersing streng gelet
wordt, vonden sommige verkopers d.e
•truc uit, de haring van hom en kuit
te ontdoen, welke dan afzonderlijk
werden gebakken en verkocht.
Aan de hand van de Prijzenbeschik-
king 1940 wordt hiertegen opgetreden,
aangezien hier sprake is van prestatie-
vermindering.
generaal voor de prijzen is gerechtigd
de volledige vis, dus met hom of kuit,
te eisen
Het wrede kat- en muisspelletje tussen bezetter en ondergrondse. Alexan
der Granach, Anna Lee en Brian Donlevy in Lang's vHangmen also die"
THUISWEDSTRIJDEN: S. V. V. op
eigen veld aan de Dijk tegen C.V.V. uit
Rotterdam, een wedstrijd die weer niet
cadeau wordt gegeven; DHS met weinig
kans tegen ONA (Gouda)Excelsior '20
kan met een zege op EDS (Rotterdam)
haar ongeslagen thuisrecord handhaven:
Ursus maakt weinig omslag met Pos-
talia (Den Haag); SFC is zwaar favo
riet tegen Sunrise (Rotterdam); DRZ
maakt evenveel kans als DEH (R'dam)
UITWEDSTRIJDEN: Hermes D.V.S.
aan de Essenburgsingel te Rotterdam
tegen R.F.C., een semi-derby met spe
ciaal karakter doch niettemin de beste
kansen voor onze stadgenoten: Martinit
krijgt het heel zwaar tegen FSV Pre
toria (Rotterdam); Schkdam behoeft
tegen Hoek van Holland niet in het
Hoekse zand te bijten.
Woensdagavond acht uur luisterden
ruim i5o ieden van d.e drie hockey
clubs Asvion en R. K. „Excelsior" uit
Er bestaat in Schiedam een grotere
belangstelling voor toneel dan door en
kele bestaande verenigingen kan ge
voed worden. Dat bewees de goed be
zette voorstelling, die doof de Schie
damse Toneelkring gisterenavond in
kot Passage Theater werd gegeven.
Deze toneelkring heeft een zakelijke
kasis en is de equivalent van de elders
spe!"ande kunstkringen „Het Schouw-
„Moderne tjjden" (Fifty-fifty), een
actueel kluchtig blijspel van de Ameri
kaan A. Hoffman, behandelt een kwes
tie, die juist deze week in het brand
punt van de belangstelling stond: de
medezeggenschap in het bedrijf of zo
als de schrijver het de woordvoerder
van de arbeiders laat zeggen indus-
truele decromatie", wat „industriële
democratie" betékent.
Het probleem is uiterst duidelijk ge
steld op de practische manier, die het
eigendom van de Amerikanen is. Tus
sen veel spot en satyre, tussen het kra
ken van harde noten over de ideeën van
de arbeiders en over die van de werk
gever wordt vlot een lesje over de
moeilijkheden van medezeggenschap
gegeven. Maar steeds zonder te vèrval-
len in een opgelegde betoogtrant, ook
al wordt er in dit stuk meer gepraat
dan geacteerd en is er alleen in het
laatste bedrijf sprake van enige werke-
h)ke actie.
hr-runL05? banl£roet staand conservenfa-
over indn^?^-ieen plan voorgeworpen
drijf dft hh ,1 democratie in zijn be-
J aai kij, de „self-made" niet wil
aanvaarden. Hij heeft het beArijf -rooi
gemaakt voor zijn zoon en niet voir de
slampampers van arbeiders. De zoon
pas Van de universiteit, blijkt echter- de
ontwerper van deze democratie. Op de
dag, dat de geldschieter zijn voorschot
terugeist, komt een millionair met een
plan om enorme hoeveelheden blik-fruit
af te nemen. De arbeiders passen van
hun spaarduitjes bij om de geldschieter
zijn vordering af te betalen. Terwijl de
directeur ïruit inkoopt, komt het ont
stellend bericht, dat de millionair gek
is, Nieuwe rampen, die echter ten laat
ste verkeren in vreugde, als de geklce-
millionair bij zijn positieven blijkt en
slechts slachtoffer was van vreemde
machinaties.
Joh. Kaart en Joh. Valk droegen het
stuk. Als Kaart maar zegt „Ga weg"
brult de zaal al. Het stuk droeg sterk
het stempel van zijn regie, die geen ge
makkelijk dirigent deed vermoeden.
Ben Aerden als de idealistische stu
dent was op zijn plaats, ook al speelde
hij wat erg gekunsteld. Mimi Lintvelt
was een aardige secretaresse, Gerhard
Alexander een overtuigend Amerikaans
zakenman en Piet Urban een Dickens-
bankier.
Er is hard gelachen en luid geapplau-
diseerd. -
Schiedam en Póllux uit Vlaardihgen,
vol interesse naar de vlotte en zeker
ook humoristische causerie van mr.
Molhuizen, bestuurslid vaJ1 internatio
nale en Nationale Hockey-bond. In de
gezellige bovenzaal v-an het Musis be
vonden zich ook -afgevaardigden van 8
zusterverenigingen uit Rotterdam.
Na een inleidend woord, uitgespro
ken door de voorzitter Van „Excelsior",
de heer de Jonge; hield de spreker een
uur lang de aandacht van een, groten
deels uit jeugdige -personen bestaand
gehoor gespannen.
Zijn mededelingen oyer d-e dames-we-
reldkampioenschap.pen Mei 1948 te
Am-sterdam en de Olympiade 1948 te
Londen in Augustus. 1948 waren, gloed
nieuw door hem persoonlijk uit Parijs
medegebracht. Ook behandelde hij uit
voerig enkele van dé moeilijkste régels,
n.l.: strafhully en buitenspel.
Na een korte pauze werd mr. Molhui-
zén zo lang ondervraagd, dat hij uitein
delijk, zijn horloge in "de éne, en een
stuik krijt in de andere hand zrjr vraag-
lustige -toehoorders rriet Voord en daad
van antwoord diende.
Toch was er nog even 'tijd voor het
overhandigen van dp „kruik" door de
voorzitter van „ËXcei-éior", als dank
van drie verenigingen; dip zeker deze
avond het een en ander geleerd hebben.
Het juniorenprogramma voor a.s. Za
terdag luidt:.
CVV AlËxoelsiosl' Al, Excelsior
A2—RFC A3,-Excelsior B—DHS B, VFC
■Cl—Excelsior Cl, VFC ..C3—Excelsior C3.
Het programma vóór a.s. Zondag ver-
meldt de volgende wedstrijden:
Excelsior. 1—EDS 1, Neptunus 4—Ex
celsior 2, Excelsior 3—-CVV 3, Excelsior
4 Xerxes 4 (terrein SVV, Feijenoord
14Excelsior 6.
Morgen, Zaterdag 3 ffovember, Al
lerheiligen, zijn ér geen turnlessen
voor de leden van Excelsior.
O De nieuwe gezant van Peru in Den
Haag, de heer E. Goytisolo, heeft zijn
geloofsbrieven aan de Regentes over
handigd.
MR. HAMER KRIJGT 15 JAAR
Veroordeelde handelde uit eerzucht
Het B, G. te 's Gravenhage heeft heden
de oud-hoofdcommissaris van de Haagse
politie ,mr. P. M. C. J. Hamer, conform
de eis wegens het voortgezet misdrijf
van opzettelijke hulpverlening aan de
vijand veroordeeld tot 15 jaren ge
vangenisstraf met aftrek en ontzetting
uit alle rechten gedurende het leven.
Het hof acht, de ernst der bewezen
feiten en de omstandigheden waaronder
zij gepleegd zijn in aanmerking geno
men, de opgelegde straf 'juist
Aan ver-dachtes verminderde toereke
ningsvatbaarheid kent het hof slechts
weinig waarde toe, omdat het in verd.
iemand ziet, die een behoorlijk verstand
bezit, 'n goede opvoeding heeft genoten
en belangrijke functies heeft bekleed,
w.o. die van beroepskapitein bij het
Ned. leger, en officier-commissaris bij
de Krijgsraad, waardoor hij een juist in
zicht kon hebben in hetgeen hij tijdens
de vijandelijke bezetting behoorde te
doen en te laten, maar die zich tijdens
de bezetting vnl. heeft laten leiden door
de wens zijn eigen belang, speciaal zijn
eigen eerzucht te dienen zonder daarbij
rekening te houden met zijn plichten als
Nederlander in het algemeen en als of
ficier in het bijzonder.
Al te vrijmoedige behandeling van
met bloed en tranen betaalde
gebeurtenissen
Er bestaat een onmiskenbaar ver
schil tussen de Europese verzetsfilm
en iedere Amerikaanse poging- om
via de film een beeld te geven van de
toestand in het bezette Europa. Niet
alleen schrikken de Amerikanen er
niet voor terug dit beeld caricatu-
raai te vertekenen (zoals Chaplin
deed In „De Dictator", of Lubitscb
in „To be or not te be") zij zien er
ook geen kwaad in, het feit van de
bezetting als aanleiding te nemen
voor een fikse avonturenfilm, waarin
het wrede kat-en-muis spelletje tus
sen bezetter en de ondergrondse ver
zetslieden een spannende strijd wordt
vol sportieve elementen, eindigend in
een glorieuze overwinning van de
zwakste partij.
Zowel bij het ene als bij het andere
genre domineert de onwetendheid aan
gaande de juiste verhoudingen en ds
werkelijke sfeer, zoals die bestonden in
de bezette landen en men krijgt, zelfs
in de realistisch bedoelde filmwerken,
een caricaturale overdrijving, èn in de
voorstelling van de bezettende macht,
die meestal schreeuwend, dom en als
gemakkelijk om de tuin te leiden
wordt voorgesteld, èn in de uitbeel
ding van het verzet, dat toegerust
wordt niet bovenaardse kwaliteiten van
moed, onwankelbaarheid en alwetend-
Nadat wij vorige week hebben bericht
omtrent een. zevental schepen van de
Rotterdamsche Lloyd, dat thans op weg
is naar die thuishaven volgen hier enkele
gegevens over schepen, die in de ko
mende weken uit de Rotterdamse haven
zullen vertrekken naar de overzeese ge
biedsdelen.
Zaterdag jl. vertrok het bekende pel-
grimsschip van de Lloyd, -de „Kota
Agoeng" van Rotterdam naar Batavia
met een twintigtal passagiers o.w- mevr.
dr. Dingemans, echtgenote van de Ne
derlandse gezant te Djeddah. In laatst
genoemde plaats zal de „Kota Agoeng"
op 13 November de 1270 Mekkagangers,
die het sehip d-aar o-P 20 September van
uit Indonesië aan wal zette en die intus-
sij hun pelgrimstocht naar het heilige
Mekka zullen hebben volbracht, weer
aan boord nemen en huiswaarts brengen.
Ook Z. Exc. Minister Sjech Ahmad bin
Sjecban Bachmid van Oost-Indonesie, en
zijn secretaris zullen zich dan weer op
de „Kota Agoeng" inschepen voor de
terugreis.
Zoals Onlangs Van de zijde van het
ministerie van Overzeese Gebiedsdelen
werd bekend gemaakt, zal het tempo,
waarin de gezinshereniging van reeds in
Indonesië werkzame Nederlanders met
hun in Holland achtergebleven gezinnen,
zich tot dusver voltrok, belangrijk wor
den versneld, daar hierbij een niet on
aanzienlijke achterstand is ontstaan. Toe
gezegd werd, dat nog dit jaar een paar
d-uizend vrouwen en kinderen de reis
naar Insulinde zouden kunnpn aanvaar
den. In het kader dezer versnelde ge
zinshereniging zullen van de Rotterd.
Lloyd op 29 November de „Kota Gede"
en op 13 December de „Indrapoera" wor
den ingelegd. Ook het nieuwe vlagge-
sehip van de R.L., de op 2 December ver
trekkende „Willem Ruys", zal gedeelte
lijk beschikbaar zijn voor gezinsher
enigingspassagiers.
Ten slotte zal de „Tosari", een bijna
10.000 ton d.w. vrachtschip, dat van be
gin April af in reparatie is geweest, op
13 November, via Marseille en Genua,
naar Batavia vertrekken, met o.a. een
tweede lading van 30 koeien en 4 stier
kalveren aan boord, bestemd voor de
onlangs gestichte Indische gouveme-
ments-modelboerderij. Er zullen 'dit jaar
waarschijnlijk nog enkele afvaarten van
Rotterdam naar Batavia en verdere ha
vens in Inddë plaats vinden, welke ech
ter nog nader worden vastgesteld.
heid en Iedere menselijke kant ontbeert.
Met het gevolg, dat men deze Ameri
kaanse verzetsfilms gaat nemen voor
wat zij zijn: sensatiefilms met, naar
Europese begrippen, wat al te vrij
moedige behandeling van met bloed
en tranen betaalde gebeurtenissen.
Zelfs Fritz Lang ontloopt dit verwij't
niet geheel en al in zijn „Hangmen al
so die", die een geromantiseerd verslag
wil ztjn van de moord op de rijksprotec
tor van Bohemen, Heydrich, en da
verwikkelingen, die hierop zijn gevolgd.
Met een niet altijd verantwoorde vrij
heid, inzake historische feiten, heeft
Lang dit onderwerp (samen met Ben
Hecht schreef hij het scenario) be
handeld en het resultaat werd een
spannende film, waarin onder de toe
juichingen van het publiek de Ge
stapo ettelijke malen bij de arischa
neus werd genomen en uiteindelijk da
hoofdpersonen het er levend afbren
gen, wat nog altijd het criterium voor
een happy ending" betekent.
In enkele fragmenten, als het kruis
verhoor van de verdachte familie en de
moord op een gestapo-agent, vinden
wy de Lang van „M" en van „Fury"
terug, maar overigens zijn geen bij
zondere regie-vondsten te bewonderen
en men ontkomt zelfs niet aan de ge
dachte, dat iedere ervaren regisseur uit
Hollywood en Hollywood bezit vela
handige routiniers! een soortgelijk
resultaat had kunnen bereiken.
Ook in haar buitenopnamen is de
film niets steeds gelukkig. Het wat
benauwde marktpleintje, het steeds
eendere straatje, waar zich juist altijd
moeizaam een auto doorwringt, doen
al te sterk aan c studio denken en
missen de allure, die Fritz Lang juist
in die schijnbaar onbelangrijke détails
steeds ten toon wist te spreiden.
Een film, die niet het niveau van
Lang's vroeger werk haalde, maar, op
zichzelf beschouwd, ongetwijfeld weet
te boeien en enigeinteressante type
ringen van nazi-agenten in de figu
ren van Reinhold Schünzel en Alexan
der Granach bezit.
Voor liefhebbers van het genre, die
sterke zenuwen bezitten.
I
Vrijdag 31 October
Bioscopen: Passage: De lafaard (18
iaar) 2, 7 en 9.30; Monopole: Tahia, de
eilandprinses (volw.) 2, 7 en 9 uur.
Zaterdag 1 Nov., Allerheiligen.
Bioscopenzie boven Passage 1.45,
J .an,^-30; Monopole 2, 5, 7 en 9.
Distributiekantoor: Uitreiking bon
kaarten KA t.m. KE 713 en schoenen
bonnen aan hen, wier stamkaartnum-
mer eindigt op 1 voor zover bon 612
nog op het inlegvel aanwezig is, als
mede aan kinderen geboren in de maand
October, November van een der jaren
1932 t.m. 1945 en aan kinderen geboren
in December 1946 en Januari 1947. Mee
brengen 2e D.S.K. en titelstrook van
bonkaart 711 met de zich daaraan be
vindende ifiwisselingsbon. Aan de beurt
zijn Joo t.m. Kerr, 9-12.30.
Zondag 2 Nov., 23ste Zondag na
Pinksteren.
Bioscopen: Passage, zie Zaterdag;
Monopole, 3, 5, 7 en 9 uur; Musis- Sa
crum: Ais moeder teveel is", opvoering
door de Nederlandse Theatercombinatie
ov,uur.
Maandag 3 November, Allerzielen
Bioscopen: zie Vrijdag 31 Oct. Musis
Sacrum: „Als moeder teveel is", op
voering do.r de Nederl. Theatercombi
natie, 8 uur.
Distributiekantoor: Aan de beurt zijn
Kers t.m. Kon, 0-12.30, 2-5 uur.
Novem er.... e stedeling duikt huiverend in de kraag van zijn jas
wanneer e oude herfstwind door de straten waait, en haast zich
naar warme woning. De winter komt aan» Het leven concentreert
zich meer ron om de huiselijke haard. Maar op het Hollandse plate
land denkt meI' daar nog niet aan. Het gehele leven staat in het teken
van voorbereiding voor het koude seizoen en dit brengt een ongekende
levendigheid teweeg. Aardhopen verrijzen, waaronder voedsel voor
mens en dier een veilige beschutting vindt tegen de vorst. En als
November aankomt, krijsen op de boerenerven 'n velerlei toon
aarden de ten ^oc^e °Pgeschreven varkens, die voor de iaatste maal
van hun stemgeluid gebruik maken voor ze een roemloos doch nuttig
einde vinden in de spekkuip*.
Vroeger ging die slachterij met veel
ceremoniën gepaard, die in de loop der
jaren bijna geheel zijn verdwenen. Een
gebruik dat lang. in ere gehouden werd
in en sommige streken van ons land
nog bestaat, was het z.g. spek meten
of vet-priezen. Dit laatste wordt in
andere streken precies omgedraaid ge
noemd, n.l. prijs-vetten, zoals men in de
Alblasserwaard zegt. Wanneer de slach
ter zijn werk had gedaan, en het var
ken op de leer hing on> op te stijver.,
werden buren en "Wenden uitgenodigd
om te komen „prijsvetten". Dit bete
kende dat de gasten mógen raden naar
het gewicht van het geslachte varken.
Hij die het juiste gewicht opgaf, of er
't dichtst bij kwam, kreeg iets extra's.
minder dan 550 varkens in ^had
genomen Zoals ^"Slachtingen aan
van varkens voor huis»*»
beperkende bepalingen 0 P n-
Het zijn hoofdzakelijk boe5
renarbeiders die vergunning tot 0kkcn
en slachten krijgen, omdat deze cate
gorie uit eigen productie het benodigd-
voer voor de viervoeters kan verkrijgen
Maar voor de oorlog hielden duizenden
plattelandsbewoners, kleine burger^,
een keutje, en zorgden zelf voor hun
wintervoorraad vlees en spek. En de De-
palingen voor de huisslachting wor
den op tamelijk grote schaal ontdoken,
vandaar dat 550 varkens in'handen der
controleurs vielen. En dat in Septem
berTuist in die periode da.t men
eindelijk een zucht van verlichting
slaakte omdat het keutje van hel
zwart gekochte voer zo goed was ge
groeid, en omdat nu de slachtmaand
in zicht kwamMen had echter te
vroeg gejuicht.
Slacht- of smeer (vet) maand noemt
men November. En de plattelandsbe
woners menen dat er geen betere naam
gevonden had kunnen worden. Dan im
mers rijden over de dorpswegen de sla
gers met rammelende gereedscnaps
kisten of hakblokken op de fiets naar
de varkensbezitter. Het jaarlijkse
slachtfeest!
bfl
Inderdaad een extraatje. Want Iedere
gdst vord goed bedeeld op die avond!
De trotse eigenaar van de „keu" haal
de de borrelfles te voorschijn; de dames
stroopten de mouwen op en bakten en
braadden de beste: stukken van het
varken, zoals b.v. het „haasje", de var
kensbiefstuk Goede sigaren kwamen
ter tafel, en dan kon het feest begin
nen. pot laa op de avond bleef mei.
bijeen om de kwaliteit van het varken
te roemen en naar hartelust te eten,
drinken en roken,
In andere streken van ons land was
de goede schatter niet zo gelukkig. In
Taarlo b.v. werd zijn naam een jaar
lang in het geheugen gehouden en een
volgende slacht rnoest hij dé koek du
bij de koffie genuttigd werd betalen
Hoe belangrök de slachtSag voor de
plat'r-lands bewoners is" bewijst bel
feit, dat in sommige streken ieder i
bezoeker die dag op brandewijn of je
never werd getracteerd.
„Keutjesdag" zegt men in Zierikzee.
Ook in veel andere plaatsen van ons
land wordt over „keu" inplaats van
varken gesproken.
Van de gebruiken is weinig overge-
blev |i. Ongetwijfeld lopen ook de Neu-
renl gse slagers niet meer met met-
won, en van ellen en ellen lang door
de straten, zoals dit vroeger het geval
was.
Een hele drukte
Maar de slacht blijft op het platte
land een gebeurtenis van de oersle
rangOnder de nevelige herfstluch
ten zenden duizenden varkens hun
angstgeschrei de lucht in. En als de
slager zijn werk heeft gedaan en het
varken op de leer (ladder) hangt, dar»
komen Me werkzaamheden voor de boe
renfamilie. Eerst komt tegenwoordig
vöór en na het slachten ae veearts, om
het vlees te keuren voor de consumptie.
Hij wordt gevolgd door de controleurs,
die het gewicht op komen nemen en
verschillende formaliteiten vervulle»!
om te zorgen, dat de familie niet én
een varken in de kuip én vleesbonnen
in de map heef».. De laatsten worden
zekere tijd ingehouden, tot de viervoe
ter is geconsumeerd. Versierd met
blauwe stempels wacht het varken dan
op -'erdere bewerking, waaraan begon
nen kan worder als de slager voor de
tw'eêde maal is geweest, ditmaal met
zijn hakblok en de verschillende stuk
ken heeft gesorteerd.
De spekkuip wordt tevoorschijn ge
haald en een deel van het varken wordt
daarin geborgen en overgoten met pe
kelt water met zout). Hammen en „zij
stukken" gaan naar bakker en slager
om boven de bakkersoven gedroogd,
of bij de slager in het rookhok gerookt
te worden. Een deel der „krabbetjes"
(carbonadenj wordt in pannen gedaan
en een nacht in de bakkersoven ge
plaatst. Daarna kan het, veilig onder
het gestolde vet weggeborgen, lange
tijd bewaard blijven.
En wie heeft nooit gehoord van de
heerlijke „hoofdkaas"? het boterham-
menbelegsel bij uitnemendheid dat de
plattelandsvrouwen zo heerlijk weten te
bereiden? De slager noemt het zure
zult, maar hoofdkaas zegt meer, want
het wordt hoofdzakelijk bereid van de
kop van het varken. Delen daarva»:
worden gekookt, van beenderen ont
daan en daarna gemalen. Een keur van
kruiden wordt er aan toegevoegd: ten
slotte een flinke dosis azy'n en de zaax
is gezond. De aldus verkregen „pud
ding" stijft bij het koud worden op, en
kan gesneden worden. Ook de „keut-
jesboter", het voedzame broodbelegsel,
wordt hoog in aanzien gehouden. Dit
is een mengsel van gesmolten reuzel
en keukenstroop. De boterham met
keutjesvet is werkelijk een delicatesse
De verse worst wordt tegenwoordig
bijna uitsluitend door de slagers ver
vaardigd. Ook dit is, „doorspekt met
speklappen", een heerlijk gerecht. Maar
het symbool van de slachttijd was en
zal altijd blijven, de spekkuip. Wie het
.varken in de kuip heeft is gereed voor
de winter".
En juist als de glorie van het var
ken weer wat gaat tanen, komt plot
seling de rommelpot op de proppen. In
sommige streken met Sint Maarten:
n andere tegen Sint-Nicolaas en Nieuw
jaar, gaat de jeugd zingend de huizen
langs, en bij die zang speelt het var-
ken indirect nog een grote rol. Als
begeleiding voor de liedjeszang bezigen
de jongelui een rommelpot; een ste
nen potje, overtrokken met de strakge
spannen vlies van een varkensblaa.».
Die blaas is al bij de slacht een veel
omstreden arSkel geweest. De jeug
dige plattelander die hem veroverd
heeft blies het ding met een rietje op
en hing de ovale ballon boven de ka
chel om te drogen. Dat is een echt ty
pisch November beeld op het platte
land; de varkensblaas boven de kachel
om er met de feestdagen een romme'-
pot van te maken. Het 'eluid dat die
rommelpot voortbrengt Is niet bijstel
opwekkend. Het is het meest primitieve
begeleidingsmiddel dat men zich in kan
denken. De jeugd acht echter het een
tonige, brommende geluid nogal ge
schikt, want dagenlang trekt ze et
mee langs de huizen. Hiermede laat het
varken zich voor de laatste maal horer».
Daarna taant zijn populalriteit weer tot
de volgende November maand en onder
het zingen van
'k Heb zo lang met de rommelpot
gelope»i
Nog geen geld om brood te kopen,
Vrouw geef me dit, vrouw geef me. dat,
Geef me een stuk van 't varken zfln gat
't Varken heeft z'n gat gebrand
Achter aan z'n staa.'tje,
Geef me een appel of een peer
enz, neemt het varken definitief aS-
schied als centrale figuur der platte-
lands-Novembermaand en behoort het
jaarlijkse slachtfeest, een evenement
in het dorpsleven, weer tot het verleden.
Het echtpaar P. J. F. v. d. P. had
zich gisteren voor de Rotterdamse Ka
mer van het Haagse Gerechtshof te ver
antwoorden voor verraad. De 41-jarige
man, die SS-er was, kwam in 1944 tij
dens zijn verlof te. weten, dat verschil
lende bekenden van zijn vrouw een clan
destiene stokerij hadden aan de Mijns-
herenlaan. Zijn volkse hart kreeg daar
bij een schok, toen hem bleek, dat zijn
vrouw tegen 1.per liter de ver
schillende dranken aan de klanten rond
bracht.
Vertoom over het feit, dat zijn vrouw
er aldus toe bij droeg „het Nederlandse
volk te vergiftigen", gaf hij haar op
dracht de namen en adressen van de
clandestiene stokers bij de S.D. aan te
geven. De vrouw, die een dergelijke ver-
radelijke handelwijze afkeurde, strib
belde aanvankelijk tegen, doch manlief
bedreigde ook haar met de S.D., zodat
zij capituleerde. De deelnemers werden
prompt opgehaald en hebben enige tijd
logies gehad in een concentratiekamp.
De procureur-fiscaal, mr. J. Donker
vond het verraad van de vrouw betrek
kelijk gering en eiste tegen haar 12
maanden gevangenisstraf, waarvan 4
maanden onvoorwaardelijk en 8 maan
den voorwaardelijk met een proeftijd
van 3 jaar. Verder verloor zij de beide
kiesrechten.
•Tegen de echtgenoot hield mr. Don
ker een fel requisitoir. De man was in
Februari 1941 toegetreden tot de Waf-
fen SS en heeft aan het Oostfront ge
streden. Verder is hij o.a. ook nog
groeps- en kringleider geweest van de
W.A. Ondanks zijn uitlatingen, dat hij
het Nederlandse volk wenste te bescher
men tegen vergiftiging, had hij er zelf
toe medegewerkt, om hun geest te ver
giftigen, zodat hetzelfde Nederlandse
volk hem toch kennelijk niet zo erg na
aan het hart lag. Mr. Donker eiste dan
ook tegen hem een gevangenisstraf van
8 jaar met ontzetting uit beide kies
rechten voor het leven.
Bijltjesdag
De 47-jarige glazenmaker T. v. d. G.
zat min of meer in zijn maag met „bijl
tjesdag". Hij was niet erg intelligent,
maar besefte toch heus wel, dat ook hij
dan een vlotte kans maakte. In Sept.
1944 was hij als N.S.B.-er belast ge
weest met controlediensten, waarbij hij
ook arrestaties had verricht. In Nov.
1944 was hij toegetreden tot het „Bahn-
schutzkommando", in welke hoedanig
heid hij in het Oosten van hét> land con
trolediensten bij de Spoorwegen ver
richtte.
Om eventuële aangiften van Neder
landers te- verhinderen, had hij aan een
SS-groepsleider een brief geschreven,
waarin hij do namen van een achttal
hem bekende personen had vermeld, die
hij als „Oranje-Bolsjewisten" betitelde.
Om van deze eventuële aanbrengers af
te komen, had hij in de brief vermeld,
dat deze mensen buitengewoon geschikt
waren, om in Duitsland aan het werk te
worden gezet. De procureur-fiscaal eiste
tegen deze verrader 7 jaar met aftrek
en ontzetting uit beide kiesre'chten voor
het leven.
Uitspraak
Gisteren deed het Hof voorts uit
spraak in de zaak tegen de 22-iarige
chauffeur-monteur Y. M., die was toe
getreden tot de N.S.K.K. en later tot de
Landstorm Nederland. Verdachte werd
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
6 jaar met aftrek en het verl - van de
beide kiesrechten voor hel leven.
Maandagmorgen om tien uur zal de
burgemeester van Den Briel op officiële
wijze de weekmarkt aldaar, welke se
dert 23 jaren niet meer is gehouden,
heropenen.
O De heer Norton, deputy-secretary of
the State department for aviation,
is naar ons land gekomen om be
sprekingen met de Ned. regering te
voeren.
!j
