Nieuws uit STAD en OMTREK
Oude banden binden Schiedam
en Kartuizers
Plannen voor honderden huizen
LANGS DE
UNIEKE INSTRUMENTEN
VERZAMELING
I
G
Katholieken en Engelse troon
1JN
De overwinning werd in de tweede
helft verdiend
4-0 overwinning in onbevredigende
wedstrijd
eheugen-
Hulp
Monumentenactie
gaat beginnen
Waar blijft de jeugd?
Nog altijd titels zonder
basis
MAANDAG 3 NOVEMBER 1947
PAGINA 2
COMITÉ'S VAN DIONYSIUS-
STICHTING GEÏNSTALLEERD
UITBREIDING WIT-GELE
KRUIS
KATH. KINDERUITZENDING
brandJe bij de kroon
BURGERLIJKE STAND
HOEK VAN HOLLAND-
SCHIEDAM 3—2
EXCELSIOR—EDS 2—0
VOORSTELLEN AAN DE
RAAD
LAATSTE BERICHTEN
REGERINGSINGRIJPEN
BIJ DE „HOLLAND"?
OLIE OP WADDEN
EILANDEN
OFFICIËLE KENNISGEVING
INENTING TEGEN POKKEN
sw WEER IN EIGEN HOME
EINDUITSLAG FRANSE
RAADSVERKIEZINGEN
Volgens de thans door het Franse ml»
nisterie van binnenlandse zaken gepubll»
ceerde uitslag van de gehouden gemeen
teraadsverkiezingen hebben de cen
trum-, rechtse en Gaullistische partijen
45.1 procent verworven van het aantal
gemeenteraadszetels, socialisten en on
afhankelijke socialisten 18.7 procent,
radicalen 20.5 procent, M.R.P. 8.8 pro
cent communisten en aanverwante
groepen 6.9 procent.
Door de onderzoekingen van pater
dr. Titus Brandsma z.g. en de erfge
naam van zijn testament, pater dr.
Heijer is aan het licht gekomen, dat
een monnik uit het Kartuizerklooster
van Den Briel een biografische schets
van St. Liduina, nog tijdens haar leven
heeft geschreven. De verbinding tus
sen Schiedam en de Kartuizers, die
dus een zeer oude is, werd deze week
hersteld, toen pater A. Timmer^ S.J.
namens het hoofdcomité van de Diony-
sius de Kartuizer-Stichting, het Schle-
damse werkcomité zowel als het Co
mité van Aanbeveling installeerde.
De heer Hendriks, de motor bij 'de tot
standkoming van deze comité's, heette de
aanwezigen, onder wie de hoogeerw. De
kenij R .Reynen welkom. De burgemees
ter, lid van het Comité van Aanbeveling,
had zi'ch laten excuseren.
Pater Timmers vertelde de geschie
denis van de tot standkoming van de
Stichting. Reeds voor de laatste oorlog
waren er al mensen geweest, die ge
poogd hadden een Kartuizer-convent in
Nederland gevestigd te krijgen, maar de
Grande Chartreuse had afwijzend op dit
voorstel beschikt.
Na de bevrijding had een gift aan pa
ter Timmers gedaan het onderwerp weer
actueel gemaakt. De burgemeester van
Beverwijk, mr. Scholtens. had zich door
publicaties zeer verdienstelijk gemaakt
voor de zaak der Kartuizers. Hem werd
om medewerking bij de uitvoering der
plannen gevraagd. Op zijn voorstel werd
overgegaan tot de vorming van een
Stichting, die op 7 Sept. j.l. in Utrecht
tot stand kwam en de naam droeg van
ten bejoemde Nederlandse Kartuizer,
Dionysius. Kardinaal de Jong was zeer
enthousiast voor het denkbeeld en ver
leende een aflaat aan het gebed dat Dom
Lambres, een Nederlandse Kartuizer had
samengesteld. Dit gebed wordt op het
ogenblik verspreid door de Stichting.
Voorgesteld werd voorts te komen tot
werkcomité's in verschillende plaatsen
van Nederland.
Het voornaamste doel zal zijn het bij
eenbrengen van de gelden, die het bou
wen van een klooster mogelijk zullen
maken. De betekenis van de contempla
tieve orde is zeer groot. Zo groot dat
zelfs in missielanden, de landen met de
actie bij uitstek, contemplatieve Kloosters
gesticht worden. In Nederland zijn roepin
gen voor de Karuizers genoeg. De Gran
de Chartreuse heeft nog geen officiële
toezegging tot een vestiging gedaan, maar
wel zijn Nederlandse Kartuizers uit
Franse, Engelse en Italiaanse conventen
in Calci bij Pisa bijeengebracht. Dit heeft
de Stichting zelfs overrompeld. Zo spbe-
dig mogelijk moet het geld bijeen zijn.
Waar de Kartuizers komen, is nog niet
bekend.
Na een uiteenzetting over de moge
lijkheden tot steun gegeven te hebben,
besloot pater Timmers zijn installatietoe-
spraak mei de wens, dat het Schiedamse
Comité vruchtbaar zou werken.
Het werkcomité is als volgt samenge
steld: Leo Nelissen, voorz., de heren
G. Geurts ,secr.; J. Hendriks, penmngm.,
H. Willemse. A. Kappelhof, N. v. Baar-
le en Schooft leden.
De voorzitter hield vervolgens een kor
te inleidende toespraak, waarinh«
op de geringe waardering in de huia ge
tijd voor het contemplatieve leven-
Wanneer die actie voor de terugKeer
van de Kartuizers wordt gevoerd, zal
juist de materiële doelstelling niet voorop
mogen staan, want een geest, die het ma
terialisme bestrijdt, mag zichzelf bij haar
actie daaraan niet schuldig maken Be
langrijk zal het zijn de Katholieken, be
ter gesitueerden individueel en minder
gesitueerden als groep, bekend te maken
met de orde en daarvoor de liefde wak
ker te roepen. Op de voorgrond moet
staan het bewuste streven naar vol
groeidheid van het Nederlandse Katho
licisme, die mede door de aanwezigheid
van de Kartuizers zal worden bepaald.
Zó bekend, dus bemind, gemaakt, zal er
een groep mensen gevormd zijn, die
reeds de geestelijke gemeenschap met de
Kartuizers hebben opgebouwd en hen
dus kunnen ontvangen, niet in 'n vreem
de, maar in eigen kring. Uit die liefde
zal vanzelf het geldelijk offer voortko
men. Die liefde zal het geldelijk offer
bepalen. Spr. hoopte, dat spoedig gezegd
kon worden „O Bonitas", O goedheid
God's, dat Gij ons de Kartuizers terugge
stuurd hebt. na zoveel eeuwen, opdat in
deze tijd hun lijfspreuk Nederland weer
moge doordringen: „Het kruis staat, ter
wijl de wereld wentelt". Wentelt van cri
sis in crisis, van dwaling in dwaling,
van stelsel in stelsel. Het kruis staat
hoog boven de wereld in alle tijden voor
wie op wil zien. Wat een heerlijke waar
heid, wat een groots devies, wat een
rustgevende orde."
Naar het secretariaat ons mede
deelt, is met ingang van 1 November
tot administrateur tn vaste dienst van
het Wit-Gele Kruis benoemd de heer
A. de Boer, die tevens ook alle secre
tariaatswerkzaamheden zal vervullen.
Mej. C. Jansen, die gedurende biina
13 jaren met zoveel ambitie en accu-
ratessen de administratieve werkzaam
heden heeft verricht is op haar verzoek
wegen drukke werkzaamhêden eer
vol ontslag als zodanig verleend.
Tot genoegen van het bestuur heef'.
Mej. Jansen zich bereid verklaart
als bestuurslid toe te treden.
Het ligt in de bedoeling van het be
stuur om, met uitzondering van het
Consultatiebureau, alle diensten over
te brengen naar de bovenzalen van het
Parochiehuis Lange Haven 70, alwaai
ook het kantoor van het Wit-Gele Kruis
gevestigd zal worden. Binnenkort zul
len YeroviJ nadere mededelingen wor
den gedaan.
Na een bespreking met de heer de
Lange, Directeur van het Diocesaan
Bureau yan de Kath. Kinderuitzending
in het Bisdom Haarlem, is een nieuw
bestuur van de afdeling Schiedam ge
formeerd. Tijdens de oorlog moest de
uitzending der zwakke kinderen naai
de koloniehuizen worden stopgezet, doch
binnenkort hoopt men weer met de
uitzending te beginnen. Het bestuur
heeft zich in deze de administratieve
en technische medewerking van het
Wit Gele Kruis verzekerd. Binnenkort
zullen hierover nadere mededelingen
worden gedaan. Het bureau van de af
deling Schiedam zal eveneens geves
tigd worden in het Parochiehuis Lange
Haven 70.
Vermoedelijk is bij het aanmaken van
de kachel in het stookhok een hoeveel
heid stro, die als aanmaakmate-riaal
diende, buiten de kachel in brand ge
raakt. Het vuur deelde zich mee aan
een partijtje aard beien-mandjes. Grote
rookontwikkeling was het gevolg. Met
een slang op de waterleiding heeft de
brandweer het vuur gedoofd. Er was
geen schade.
Wegens herstel zal de Appelmarkt-
brug niet alleen voor rijverkeer, maar
ook voor voetgangers gesloten zijn.
GEBOREN: Danuta I., d. van A. C.
Diebout en H. Gaczynska, Dr. Noletstr.
1 Martinus H., z. van A. Boks en A.
J. Zondag, Simon Stevihstraat 17.
OVERLEDEN: H. A. M. Brok, 60 j., Dr.
Noletstraat 1
Inderdaad hebben de zwart-wdtten,
zoals reeds in de voorbeschouwing ver
wacht werd, een warme ontvangst in
den Hoek gehad. De wedstrijd was een
ruwe en harde partij, waarbij dikwijls
meer van lichaamskracht dan van
voetbalcapaciteiten gebruik werd ge
maakt. Een voorname oorzaak van deze
verruwing van de voetbalsport was ook
nu weer het enthousiaste maar niet
zeer sportieve publiek, dat met zijn
angst-aanjagend geloei en geschreeuw
en zijn weinig fraaie uitroepen de spe
lers tot het uiterste opzweepte. Laten
de toeschouwers toch echter eens be
denken, dat al die 22 voetballers voor
hun plezier een partijtje aan het voet
ballen zijn.
Voor de rust wisten de Schiedammers
met 10 de leiding te nemen door een
goal van de midvoor Schippers. Na de
rust wist de thuisclub 3 maal het Schie-
diam-doel te doorboren, terwijl aanvoer
der Kins uit een strafschop het tweede
doelpunt voor Schiedam scoorde.
SiFC—SUNRISE 2—0
Een wedstrijd, die voor hetzelfde geld
een grote overwinning voor SFC had
kunnen zijn. Reeds na enkele minuten
gaf Gijnen de Schiedammers de leiding
door van dichtbij in te schieten. Sunrise
is absoluut geen tegenstander in deze
wedstrijd. Slechts haar verdediging
geeft goed partij en het is slechts aan
haar en aan het slechte spel van de
Het is Excelsior gelukt de puntjes
thuis te houden, alhoewel het er voor
de rust niet naar uitzag, dat deze
wedstrjjd gewonnen zou worden.
EDS is een goed spelende ploeg, die
voor de rust zeker een goal verdiend
had, evenwel haar technisch kunnen
werd te ver doorgevoerd om succes te
behalen, zodat in laatste instantie de
L
Enkele dagen geleden heb ik, in
gezelschap van mijn vriend de lange
reporter een bezoek gebracht bij een
wetenschappelijk man, een journalist
n.L, die zjjn weetje weet, die veel dikke
boeken half van buiten kent en zo voot
de vuist weg Franse dichters citeert
en die theoriën bestudeerd heeft, waar
leken zelfs nooit van gehoord hebben.
Die journalist zat breed en indruk
wekkend achter een enorm bureau en
achter hem was een muur van boeken.
De journalist had een lieve vrouw,
die thee schonk en een zoontje van
zes, die met een kleurpotlood een Inge'
bonden illustratie bekraste.
„Ach," sprak de journalist met min
zame zelfgenoegzaamheid,Ik ben
ook maar dom begonnen. Mijn vader
was schoenmaker en alles wat ik weel
heb ik mezelf geleerd".
Wij knikten bewonderend en zeiden
beleefd „O ja?"
„Wat heeft mijn zoon dan, als je dat
zo eens bedenkt, een geweldige voor
sprong
„Hoe zo?" vroeg ik.
„Wel, alle dingen, die ik in mijn bol
heb worden hem zomaar met de pap
lepel ingegeven. Hij kan met mij over
alle takken van wetenschap spreken,
over alle perioden van cultuur en histO'
rle van gedachten wisselenover
elk boek kan hij me vrage'n en alles
zal ik hem kunnen uitleggen, hem alles
vertellen, wat de moeite waard Is.....
hijach, hij hoeft zijn hand maar
nit te steken, bij wijze van spreken en
alles wat ik met moeite en veel werk
vergaarde doe ik gratis aan hem
over
Het knaapje hield even op met het
bekrassen van de ingebonden illustra
tie. Hij had, scherpzinnig gelijk het de
zoon van een zo intelligent man be'
taatm, in de gaten dat er ovër hem
gesproken werd.
„En" zei mijn vriend de lange repor
ter, die dol op kinderen is, „en Ni
cootje, vertel ons eens, wat wil jij la
ter worden als je groot bent".
Nicootje veegde mét zijn mouw langs
ztjn neus en zei toen vastbesloten
„Schoenmaker, net als Opa".
SEBASTIAAN
Woningen in Klein» Babbers-
polder
Enige tijd geleden schreven wij over
de bouw van woningen in de Klein
Babberspolder. Het betrof hier de bouw
van 126 woningen, waarvopr de plan
nen gereed waren; de goedkeuring van
de Algemene Commissarissen voor de
wederopbouw in principe was verkre
gen. Binnenkort zal de aanbesteding
plaats vinden. Omdat de toewijzing van
materiaal geschiedt naar de gereed
zijnde plannen, willen B. en W. voor
blijven op de mogelijkheid van ver
grote toewijzingen, zoals deze in het
verleden plaats hadden. Al is het plan
voor het bouwen van 216 woningen 'n
de Klein Babberspolder door de Raad
vroeger goedgekeurd een getal 90
groter, dan er gebouwd kunnen wor
den toch ziet het gemeentebestuur
veel verder. Er is, wanneer de school
en werktuinen verdwijnen, grond be
schikbaar in de Babberspolder voor nog
246 woningen, en 8 winkels. Aan de
Raad wordt voorgesteld goed te keuren,
dat de bouw van deze woningen wordl
voorbereid.
Aan het andere einde van de stad.
bij de Lorentzlaan en de Hogebanweg
is nog plaats voor 318 woningen. Aan
de Raad wordt gevraagd in principe
tot de bouw hiervan te besluiten en
daarvoor t.z.t. de nodige voorschotten
en een bijdrage in het exploitatie-ver
lies te vragen aan 's Rijks kas.
Definitief moet besloten worden om
over te gaan tot de bouw van 140 wo
ningen aan de Bell-, Fulton-, Diesel
straat, Buysballotsingel, Boyle- en
Leibnitzstr.
Keuvelhoekjqs en wandelpaadjes
Vele bejaarde mensen wonen in een
groot huis, dat hun niet alleen onge
makkelijk is, maar dat bovendien veel
rendabeler zou zijn voor jonge gezin
nen met kinderen. Reeds werd door het
Bureau Huisvesting verscheidene ma
len een gunstige woningruil verkregen
door aan bejaarde mensen een zelf
standige kleinere honing aan te bieden.
Deze verschuivingen zijn echter klein
van omvang. Gedeeltelijk hierdoor ge
ïnspireerd wellicht, kwam het gemeen
tebestuur verscheidene malen tot het
bespreken van een definitieve oplos
sing in die richting door het bouwen
van flats voor bejaarden in gezins
verband. Deze flats zijn niet alleen be
doeld voor oude en/of gebrekkige men
sen, maar ook voor hen, die nog geheei
fit en valide zijn, maar die voor hun
leeftijd een gerieflijke woning zoeken
en bevrijd willen blijven of zijn van sa
menwoning, die vooral op deze leef
tijd moeilijk kan zijn.
De plannen zijn zover, dat aan de
raad een voorlopig plan kan worden
aangeboden. Het voorziet in de bouw
van 2 flats, 168 woningen lhet 6 liften
(- lift voos 21 woningen) op een terrein
in de polder Nieuwland tussen de R. K.
Begraafplaats en de Damlaan, begre
pen in het Uitbreidingsplan Nieuw
land.
Gelegen in een strook van groen zul
len deze flats niet alleen riant, maar
ook rustig gelegen zijn, in een omge
ving nodend tot het wandelen, waar
juist deze mensen zo'n behoefte aan
kunnen hebben.
Een gezins-woning bestaat uit een
kamer van 3 bij 4.60 m., een slaapka
mer, keuken, een W. C. een badcel met
in de vloer gelaten zitbad en een kast.
In de hal staan banken, Op de bor
dessen zijn keuvelhoekjes ingericht.
Een ruim balcon voor iedere woning
komt uit op een door glas omgever.
gemeenschappelijke gaanderij. Daar
boven is een ruimte, die met de bui
tenlucht in verbinding staat en licht en
lucht toelaat tot de keukens en W. C.'s.
Het allermooiste is het voorstel van B.
en W. om te trachten deze woningen
te doen bouwen boven het normale
contingent.
De financiering kan, volgens inlich
tingen, geschieden met voorschotten
en bijdragen in gevolge de woningwet.
Misschien komt er een afzonderlijke
financiële regeling.
Benoemingen
Op Vrijdag 7 November a.s. vindt
de maandelijkse Gemeenteraadsverga
dering plaats. De heer J. Oostlander
wordt voorgesteld om benoemd te wor
den tot directeur van de gemeentelijke
Dienst van Maatschappelijk Hulpbe
toon. Als keuringsveearts en plv. dl
rectéur van he' Openbaar slachthuis
wordt op de voordracht de heer J. C.
A. v. d. Maas, dierenarts te Oud-Vosse-
meer genoemd, terwijl de heer dr. H
Werner daarop staat als leraar Duits
aan het Stedelijk Gymnasium.
De heer P. v. Schagen, leraar aan
de Gem. Nijverheidsavondschool, mej.
W. Hooykaas, tijdelijk lerares aan het
Stedelijk Gym. en Mej. Z. G. Martens,
onderwijzeres aan de O. L. school G. 2
hebben ontslag gevraagd. Voorgesteld
wordt dit hun eervol te verlenen.
achterhoede van Excelsior steeds kon
opruimen.
Vóór de rust lag er over het Excel-
siorspel een zekere matheid, en als de
achterhoede,niet zo goed had gespeeld,
had dit lauwe spel funest kunnen wor
den. De ruststand was dan ook 00.
Na de rust kregen wij van Excelsior
actiever spel. te zien, het tempo werd
opgevoerd en de aanvallen op het EDS
doel werden dan ook menigvuldiger en
gevaarlijk. Als er een kwartier gespeeld
is, krijgt de uitstekend spelende Huët
de bal en met een keurig schot gaf hij
Excelsior de leiding (10). EDS bleef
volharden in technisch aardig spel, m-aar
werd niet productief, terwijl de achter
hoede van Excelsior er steeds beter In
kwam én met lange trappen haar voor
hoede aan het werk zette. Als 'n kwar
tier voor tijd Boon wederom prachtig
voorgaf, kreeg de invaller midvoor de
bal in vrije positie, en het 2e doelpunt
voor Excelsior was daar. De laatste
tien minuten waren geheel voor de
thuisclub, maar gedoelpunt werd er niet
meer, zodat deze thuiswedstrijd met
20 gewonnen werd.
De volgende week zal er van meetaf
tegen Musschen uit, uit een heel ander
vaatje getapt moeten worden, wil men
kans op succes hebben.
N. S. C.
waarmee
Francis L. Sullivan in de knappe detective-film %Take my life
de cameraman Ronald Neame een geslaagd debuut maakt als regisseur.
SFC-voorhoede te danken, dat het voor
de rust 1—0 blijft. Van de Sunrise-
voorhoede ga-at niets geen kracht uit.
Ook de tweede helft laat een slechte
wedstrijd zien. Het is net of de SFC-
voorhoede voor de eerste maal tussen
de lijnen staat, waarbij echter moet
worden opgemerkt, dat de Sunrise-doel-
man soms zelf niet weet, hoe hij de
ballen er uit houdt. Tegen het einde
weet Bosman op handige wijze door te
breken en de stand op 20 te brengen.
De Jong geeft nog een hard schot op
de kruising van -de lat, waarna de
wedstrijd besloten wordt.
KLAVERJ AS-COMiPETITIE
Voor de Schiedamse Klaverjascompc-
titie werden de volgende uitslagen be
haald: Ons Thuis 16179 Excelsior
17047; Altijd troef 17177 Tivoii
16126; Ons Huis 16184 Eureka
16327; Sport 17389 Kajuit 16947;
Kleine Confiance 15102 Dam 17453:
Bruinvis 16189 Karsseboom 16969;
Siezicht 16748 Monopole 15593.
Wintervoorraden meel worden
opgesoupeerd
„Reeds meer dan twee maanden staat,
de meelfabriek „Holland" nu stil. In
deze periode is d« meelvoorzienmg
hoofdzakelijk ten koste van de winter
voorraden gaande gehouden. De voor
raden zijn nu afgenomen tot een peil,
dat wij zelfs in de oorlogsjaren, met
uitzondering van de hongerwinter, niet
hebben bereikt I"
Aldus deelde de direcUevande
meelfabriek „Holland" te
mede op een vergadering v-an^h^ PHnh_
C f i r»Vi
neel, welke zij op verzoek vf-n^e_,,
niet naar de vergadering toe te gaan,
zodat daar slechts enkele arbeiders ver»
schenen.y
De directie heeft tegenover hen nog
maals h-et onverantwoordelijke van de
staking uiteengezet en medegedeeld,
dat volgens een kennisgeving van het
ministerie van Landbouw, indien de
productie van de „Holland" niet zeer
spoedig wordt hervat, de regering ge
noodzaakt zal zijn In het belang van
de voedselvoorziening in te grijpen en
maatregelen te nemen om de „Holland"
weer in bedrijf te stellen.
Zowel de overheid, als de Stichting
van de Arbeid en de directie zijn van
mening, dat zolang de staking duurt,
geen enkel verlangen der arbeiders kan
worden ingewilligd. Eerst na hervatting
van het werk kan worden onderhandeld.
Alle arbeiders worden in de gelegen
heid gesteld het werk te hervatten, met
uitzondering van een groepje van acht
met name genoemde personen, dat tel
kens weer de rust in het bedrijf ver
stoort en blijk »ceft van onvoldoende
besef van de plaats, die een meelfabriek
inneemt in de voedselvoorziening.
(Van onze correspondent).
Bij boringen, welke deskundigen van
de B.P.M. de laatste tijd op Vlieland
hebben verricht, hebben tot resultaat
gehad, dat op een diepte van 2000 M-
olie is aangetroffen. De maatschappij
onderzoekt thans d-e mogelijkheid van
exploitatie. Blijkt deze aanwezig, dan
zal een pijpleiding naar Harlinigen wor
den aangelegd.
De B.P.M. verricht thans ook borin»
gen op Terschelling.
De Nationale Monumentenactie zal
op IC Nov. a.s. In het gehele land be
ginnen en drie maanden duren. De
bedoeling is, zoals wij reeds eerder
meldden, iedere Nederlander in de ge
legenheid te stellen bij te dragen in de
Ioprichting van het nationale monument
ting van de Arbeid en van de Raad van dat pp het Damplein te Amsterdam zal
LhllAi V'ttiU Uit; AI UCUU w TT, 4-
vakcentralen had bije-engeroep
stakersoomité had echter t-eV®r
bijeenkomst belegd, waar wed besloten
B. en W. brengen ter openbare ken
nis dat morgenmiddag om 2 uur gelegen
heid zal worden gegeven voor kosteloze
inenting tegen pokken in het gebouw
van de G. G. Tuinlaan 18 door de
gemeente-geneesheer ,de heer A. D. de
Op elke eerste Dinsdag van de maand
zal in het vervolg deze gelegenheid
worden gegeven. Trouwboekjes der
ouders of geboortebewijzen der kinderen
dienen te worden meegebracht. Zij, die
hun kinderen niet laten inenten, dienen
een verklaring in te vU„£JL°P een. f°r*
muiier, dat kosteloos verkrijgbaar is ter
gemeente-secretarie, Nieuwstraat 26, loket.
1. geopend van 8.30 tof en van 13.30
14.30 uur. u-_„u
Op de naleving van de bepalingen der
inentiingswet 1939 zal i-n het vervolg
streng worden toegezien.
In het tegenlicht van de zon hadden
de voeten der spelers stofvleugeltjes ten
teken van de droogte van het pas ge-
egaliseerde terrein. Wel was SVV terug
th eigen home; voelde ieder zich weer
a zjjn gemak, maar het veld had lan
ger 'uitblijven van deze ingebruikne
ming best "kunnen velen «1 het smeekte
om regen. N
Vóór de wedstrijd ging de bondsvlag
plechtig in top. De vlag, die 40 jaar
SVV bekroonde. Reeds in 1944 werd dit
40-jarig bestaan herdacht, maar helaas
(ton toen de driekleur niet ontplooid
worden. Het vorig jaar was men te druk
met hfet kampioenschap bezig om aan
dit feest te denken. Nu was het een
mooie opening van en de terugkeer
naar het Sterrebos. Namens de KNVB
sprak Otto de Vries enkele woorden van
gelukwens en opwekking tot sportivi
teit. De heer C. Maltha, voorz. van SVV
beantwoordde de vriendeiijKneden.
Onmiddellijk na de aftrap trekt SVV
op de veste van v. d. Zij-den af. Küne-
man weet in de eerste minuten de bal
op de rechter vleugel vrij te spelen en
afgemeten voor te geven. Dé doelman
van Charlois is te onzeker om v. Lith te
verhinderen de jongens op het scoring-
bord aan het werk te zetten: 10.
Behalve enkele staaltjes van afgeme
ten tik-tak-spel ontplooit zich geen
voetbal van formaat. CVV maakt ln het
veld niet de indruk gemakkelijk over
speeld te worden, maar veel vuurpijlen
duiden op een ongecontroleerd spel, dat
met tactiek noch techniek veel te ma
ken heeft. Steenbergen heeft weinig
Maandag, 3 November.
Bioscopen: Passage, De Lafaard 18 j_.)
2 7 en 9.3J3 uur; Monopolie, Tahia. de
Eilandprinses (volw.), 2 7 en 9 uhri
Musis Sacram, „Ais Moeder teveel is
opvoering door de Nederl. Toneelcombi
natie, volkstoneel. 8 uur.
Dinsdag, 4 November.
Bioscopen: zip hierboven; R. K. Volks
bond: Uitvoering voor het Katholiek
Cultureel Genootschap van het „Ballets
de Arts de Paris", 8 uur.
Distributiekantoor, uitreiking bonkaar
ten KA t.m. KE 713 en schoenenbonnen
aan hen, wier stamkaartnummer eindigt
op 1 voor zover bon 61? nog op inlegvel
aanwezig, alsmede aan kinderen geboren
in de maand October, November van een
de rjaren 1932 t.m. 1945 en aan kinderen
geboren in December 1946 en Januari
1947. Meebrengen 2e D. S. K. en titel-
strook van bonkaart 711 met de zich daar,
aan bevindende inwisselingsbon Aan de
beurt zijn Koo t.m. Kr. 9—12.30, en
25 uur.
ook 'een lang rek m-e-t gamba's in
perfecte staat.
Teneinde de wonderlijke factuur,
houtsoort, snijjverk en lakken dezer
XVIIe eeuwse instrumenten van alle
zijden te kunnen bestuderen, heeft men
een aardig mechaniekje aangebracht
dat door sinA>ele druk op een ëlectriseh
contact, al deze instrumenten tegelijk
in draaiende beweging brengt, gelijk
een speeldoos niet poppetjes vroeger op
de kermis.
Di-t lijkt ons de eerste stap om het
enigszins panopticum-achtige karakter
dezer zalen nieuw leven in te blazen.
Want het uiteindelijk doel toch van
zulke gaaf-geconserveerde instrumen
ten lijkt ons gelegen ln een actieve her-
bespeling in werken welke oorspron»
lijk in dit klankgemiddelde sreschre
"'we leven, als ik het zo mag ze°®^n
in een tijd van Bach-Renaissanee,
opleving der Barok-muziekv
Ma
we: mogeujK zoneter aat die ln
r tsaroiK-muü^'- uzj
Maar is een juist begrip deze1" instru_
mo-gelijk zond-er dat men de
menten weer hoort klinken
die tijd
Een der zalen van de muziekhistorische afdeling in het Haags gemeente
museum
Het is een weldaad voor het muziekleven in Nederland dat de
instrumentenverzameling van wijlen dr. Scheurleer, welke sinds een
tiental jaren in het Gemeentemuseum van 's Gravenhage is onder
gebracht, ongeschonden uit haar schuilplaats weer te voorschijn is
gekomen. Want deze verzameling van inheemse maar vooral van
uitheemse muziekinstrumenten, waarvan sommige tien eeuwen oud,
is vrijwel uniek ter wereld.
Er bestaan weliswaar enkele andere
collecties, zoals in de Conservatoria
van Brussel en Parijs, en vóór de oor
log kenden we de collectie van Wilhelm
Heier te Keulen (later naar Leipzig
overgebracht), de verzameling van Curt
Sachs, later prof. Schünemann te Ber
lin en die van Wenen, welke in vele op
zichten konden wedijveren, op sommige
punten zelfs belangrijker waren dan die
in onze Residentie. Doch op het stuk
van exotische vooral Aziatische
instrumenten nam t Gemeentemuseum
een unieke plaats in.
Aanvankelijk was de' ruimte in het
Gemeentemuseum zó beperkt, dat menig
instrument in verdrukking kwam, dat
weinig overzicht in deze veelzijdige
materie bestond.
Door de toevoeging van twee zalen is
hlerlh een belangrijke verbetering ge
komen. De diverse instrumentengroe
pen leven nu inderdaad als families in
„gezinsverband", zodat men de histo
rische groei der instrumenten van
generatie op generatie nu kan volgen.
Men ziet b.v. de hobo zich uit schal
mei ontwikkelen, de schalmei op haar
beurt weer uit de, uit riet gesneden
fluiten der Egyptische herders. De ont
wikkeling van het orgel kan men volgen
zjj het zeer onvolledig in een reeks
(nog onbespeelbare) cabinet-oi'geltjes,
waar als voorzaat een draagbaar or
geltje, een z.g. portatief, naast staat,
die wederom als stamvader de Griekse
Syrinx had: een klein aantal uit riet
gesneden fluitjes op een kalabas
windreservoir-tje verenigd.
De afdeling strijkinstrumenten is bij
zonder rijk. Men ziet er behalve zeer
oude en kostbare violen, alten, celll,
bassen, arm- en knie-violen, halve en
kwart-violen, a.g. dansmecaterviolen.
moeite met het schoonruimen van zijn
vierkante meters, terwijl Corveleijn het
Niemandsland van Opschoor tegen pe
netraties afgrendelt. Van Reus, de CVV-
linksbuit-en komt enig gevaar brengen
als hij na een kwartier een goed schot
lost, dat in het zijnet belandt. Er wor
den kansen gemist aan de overkant door
bijna alle voorhoe-dspelers, maar deo
wil schijnbaar niet voor de do®lmi
weg en als de onzekere v. d. fnaen er
over duikt, tovert Schrumpf het getier
vin de omstanders om in applaus, door
cti tweede go&l te forceren. Hoe zéér t
spel in het middenveld verloopt, bewijst
het uitblijven van hoekschoppen. Eerst
i„ de 28ste minuut zet Kiineman zijn
been achter een corner, schiet Arie de
Bruijn deze hoog over. Bijna alle SVV-
snelers lijden aan de fouten van hun
kwaliteiten. Zij proberen teveel hun
technisch kunnen te tonen en houden
daardoor de bal te lang bij zich. Voor
het doel blijkt bovendien, dat de spe
lers productiever zijn, wanneer zii ln
beweging zijn, dan wanneer zii vrij sta
tisch voor doel positie gekozen nebben,
want o.a. Schrumpf krijgt vele ballen
voor zijn doel, waarmee hij in de knoop
raakt 'en die hij dan maar door een
voorzet tracht te redden .terwijl ontvan
gen en schieten beter ware geweest.
Een switch en tagenswitch van Kune-
man en Schrumpf brengt het derde
doelpunt in het CVV-ne^ Met deze
stand gaat de rust i-n (.0
De twee-de helft dreigt een prettige
wending te nemen d_oor ee" hWi-g
offensief van SVV in de eerste minu
ten Tevergeefs vroegen de toeschou-
V in de eerste drie kwartier om
vuur (niet voor hun Camels). Drie maal
ontstaat een verwarring voor doel, die
kans op kans oplevert, maar geen van
de voorhoedespelers Schrumpf, de
weifelend-spelende Gosens, de Bruijn,
van Lith noch Küneman weet de ver
lossende net-triller af te vuren.
cW schijnt na deze periode sneller
e.n zit meer op de bal. Na 20 minuten
ontstaan kort na elkaar drie corners;
één aan öVV-zjjde en 2 bij CVV. Een
worden geplaatst ter herdenking, van
hen, die voor de vrijheid hun leven heb
ben gegeven.
Daarenboven zullen uit deze gelden
nog twaalf gedenktekens, verspreid
over het gehele land, worden opgericht.
Op boven enoemde datum beginnen de
plaatselijke comité's waarvan de burge
meesters voorzitter zijn, met de ver
koop van „certificaten" welke in ver
schillende waarden (van 0.50 tot
f 1000) worden uitgegeven. 4
Leger en vloot verlenen ook alle me
dewerking. Luit-admiraal Helfrich heeft
in een dagorder de inzamelingsactie op
alle schepen aangekondigd, terwijl het
leger kazemegewijs wordt ingescha-
kelcl.
De eerste vierkante centimeters van
het Damplantsoen zijn reeds verkocht.
Bij de Wereldomroep is nl. een bestel
ling binnengekomen voor „12 aandelen"
van het derde eskadron pantserwagens.
van de laat-sten kopt Schrumpf tegen
de lat. De mooiste bijdrage tot het
totaal levert de Bruijn in de 25e minuut
van de tweede helft, als hij met een
hard schot van afstand, via de paal in
het net schiet (40). Dan is het ook
op. Opschoor duikelt na een fout, die
hij probeert te herstellen tot voor de
doellijn, maar het is er net voor, zodat
de eer van CVV niet gered is. Een
kwartier voor het einde begint de dicht-
gebreide jomgenstritoune uit te rafelen.
Enkele ogenblikken later laten ook de
andere tribunes <le eerste steken vallen
en spoedig1 lopen zwarte diradien naar
Gorzen en stad, pratend over een ge-
wonnen, maar weinig interessante wed
strijd.
Voor d-e volledigheid zij vermeld, dat
in de eerste helft, na ongeveer een half
uur, rechtsbuiten v. d. Graaf van CVV,
die last had van een knietje, vervangen
moest worden door Berkelaar.
(Van
correspondent).
de geest der componisten va'n
zelf geklonken hebben? ^tenfamllie
De voornaamste instrum^.
Welnu,Ch'de AgTt
Bach of zijn tijdgenoten onbe^ W
hoort men nu de
viole d'amore, van vi". u
violoncello piccolo, f ^0,e da
brachio, van de baryton, de Pardessus
(lc viole of viola da gamba khnken?
Waar hoort men 0 tezelfdprtcsawS
instrumenten zoa^pf £enenTn?
stonden nu nog beoetenen. Tot deze
stoncien nu nus mstrumentenver-
herl-eving kan ee tenvei
zamelina als die i» het Haagse museum
zameling ais bödragen. We zien zc]f3
pogingen in deze richting- o.l.v. de
conservator zelf. de heer J5alfoort aan
°eDoch'we zeiden reeds: hoe belangrijk
deze afdeling moge zijn, lie der Azia
tische en vooral der Javaanse instru
menten overtreft alles. De wonderlijkst
klinkende gon-gs soms in een ge
hele familie van onder- en boventonen
of toonaarden bijeen fluiten, snaar
instrumenten en vooral trommen Ln een
v-eelvoud van tientallen soorten, waar
van' wij Europeanen, spijts onze „ont
wikkeling", geen besef hebben, vindt
men hier in zwijgende rust bjjeen. Hier
gaat een wereld open van klankrijkdom
envan beschaving. Want duizenden
jaren van groei en heilige tradities lig
gen aan deze klankwerktuigen ten
grondslag.
Men zou nu wensen dat, vVaar hier
zulk een voor de hand liggende ge
legenheid zich biedt om de muziek
cultuur in een barer boeiendste ver
schijningsvormen te volgen, vooral de
jeugd der middelbare scholen hier onder
welwillend beschikbaar gestelde leiding,
zich door dit sprookjesland van de
klankwereld eens zou doeft rondleiden
te vermeerdering van hun schriele
muziekkennis en pover cultuurbesef
MAR1US MONNIKENDAM.
onze Londense
Twee weken geleden vestigde de
«Catholic Herald" de aandacht er-
°P, dat de Britse Katholieken niet
vertegenwoordigd zullen zijn, wan
neer op 5 en 6 November afgevaar
digden van 21 „privileged bodies"
de koning in Buskingham Palace
loyale adressen zullen aanbieden in
verband met het aanstaande huwelijk
van prinses Elizabeth. De Vaticaan
se radio, die de vorige week het blad
aanhaalde gaf te kennen, dat uit de
toebereidselen voor het huweljjk „op
nieuw blijkt, hoe onbevredigend do
positie der Engelse Katholieken
is".
De z.g. „privileged bodies", die het
voorrecht hebben de Koning persoon
lijk adressen, aan te bieden, danken dit
privilege aan besluiten, door verschil
lende souvereinen genomen in de laat
ste drie eeuwen. De staatskerk de vrij„
kerken, de kerk van Schotland, oe
Quakers en de twee ,J"od3Adfes„ Dp
schappen behoren tot die
.1. katholieke
persoonlijkheden, waaronder vooral
parlementsleden, hebben tegenover dc
Herald" hun misnoegen uitgespro
ken over het bestendigen van deze dis
criminatie, maar zij schijnen over het
geheel niet zeer optimistisch te zjjn
t' 1 v de mogelijkheid haar spoedig uit
de'wereld te helpen.
Het katholieke weekblad heeft ge
poogd na te gaan, hoe eigenlijk de wet
telijke positie is, maar is hierin niet
geslaagd. Het is mogelijk, dat de uit
sluiting der katholieken hiermede ver
band houdt, dat de Territoriale titels
der katholieke bisschoppen (zoal.-
aartsbisschop jan Westminster) geen
wetetlijke grondslag hebben. Na hei.
herstel der hiërarchie bijna honderd
jaren geleden, werd gepoogd een re
actie hiertegen, die weinig minder hef
tig was dan de „April beweging" ln Ne
derland, te sussen door het aannemen
van territoriale titels door bisschop
pen strafbaar te stellen, maar deze be
paling werd nooit nageleefd en boven
dien na enkele jaren weder uit het Sta
tute Book gelicht Maar ook hierdoor
kregen die titels geen positieve wette
lijke erkenning. Zij steunen niet op enige
hierachie een wettelijk erkende positie
inneemt, en de bisschoppen een erkend
geestelijk gezag uitoefenen, bestaan zjj
wettelijk niet onder hun territoriale
titels.
Dit belet niet dat zij als hoofden
van hun kerkelijke gemeenschap uit
genodigd kunnen worden (en dan ook
worden) tegenwoordig te zijn bij na
tionale plechtigheden, waar zij in voor
rang onmiddellijk volgen op overeen
komstig getitelde bisschoppen der
staatskerk, maar dat zij dan onder hun
territoriale titels min of meer de po
sitie innemen van aanzienlijke vreem
delingen! maar dan ook natuurlijk
alleen wat de titel aangaat). Aangezien
vreemdelingen niet kunnen deelnemen
aan een Uiting van loyaliteit jegens
dp koning, kunnen de katholieke bis-
schoppen hiertoe ook niet onder hun
titels opgeroepen of toegelaten worden.
Dit ls de enige aannemelijke ver
klaring van vat thans begrijpelijke
verontwaardiging verwekt. Zjj ls
muggezuterij, maar waarschijnlijk
correct. Niet correct daarentegen is
dat nog steeds niets gedaan is om
door wettiging der territoriale titels
deze belemmering op te heffen.
Ofschoon sinds de emancipatie, e.n
tot voor kort voor de oorlog toe, tal
van oude uitzonderingsbepalingen te
gen de katholieken, ingetrokken zijn
(de meeste omdat zij sinds lang niet
mo„ nasreleefd werden, zoals die be
seffende het verbod zich in habijt in
het openbaar te vertonen), moet men
de moeilijkheden, verbonden aan het
wettigen der territoriale titels niak on
derschatten. Het parlement zou -er
waarschijnlijk zijn goedkeuring aan
hechten; de katholieken als zodanig
hebben zich trouwens niet over de la
bour partij te beklagen. Maar het ver
zet zou fel zijn, aangezien aan de wet
tiging der titels een fundamenteel be
ginsel verbonden is.
Ten slotte is de stuitende discrimina
tie, waarop de „Herald" de aandacht
vestigt geen geïsoleerd feit, doch een
symptoom van het anti-,.paapse" sen
timent, dat in Engeland allerminst af
gedaan heeft, en dat heel diep wortel
geschoten heeft, al wordt het in het
hedendaagse leven verzacht door die
fameuse .verdraagzaamheid welke ka
tholieken zich eigenlijk niet moesten
latei) welgevallen, daar zij niets op
hun geweten hebben, dat door hun pro
testantse landgenoten Christelijk en
edelmoedig verdragen zou moeten wor-
Engelse wet, en terwijl de katholieke
1 tjuem
[den.
