Het toekomstig RADIOBESTEL
Noodvoorziening voor zelfstandigen
Een onaangename verwikkeling
Tenslotte overwint
Verdelingsplan voor Palestina
z
„BmtaJandse Zaken" in het gedrang
IN- EN UITVOER IN OCTOBER
BB
Sportmria
1
Geestelijke stromingen erkend
Minister Lieftinck houdt aan zijn
3 pcU-rentenorm vast
W
WOENSDAG 19 NOVEMBER 194?
PAGINA 91
OMROEPVERENIGINGEN
ZELFSTANDIG
Maar geen eigen gebouwen
noch inkomsten
DE FILM „AVE MARIA"
Verklaringen van het bestuur
van het Mariacongres
De collectie
llOCd Chex Albouy
GEHEIM KAMERHEREN VAN
Z. H. DE PAUS
Koud
GEEN KWESTIE NOG VAN
ONTRUIMING
SCHAAKRUBRIEK
correspondentie.
INVOER-OVERSCHOT VERDER
TERUGGELOPEN
lste
Gore Gradiu is geen sneltekenaar.
De minister van Onderwijs, K. en W.
heeft thans voor publicatie vrijgegeven
het rapport van de Radioraad met be
trekking tot een wettelijke regeling van
de-omroep in Nederland. Het rapport i«
vergezeld van een door de Radioraad
voorgesteld ontwerp van wet en een
memorie van toelichting daarop. Aan
deze. toelichting is het volgende ontleend:
1. Er zal zijn een overkoepelend om-
roepliehaam, dat de vorm zal hebben
van een stichting en belast zal wor
den met het gehele beheer vali de om
roep, waartoe o.a. behoren de techni
sche verzorging de exploitatie der
zendinrichtingen inbegrepen de bui
tenlandse vertegenwoordiging en de
verzorging van de wereldomroep.
De stichting beheert, onder toezicht
Van de overheid, de opbrengst van de
luisterbijdrage. Zjj heeft een publiek
rechtelijke taak en kan bindende voor-
Schriften geven aan alle omroepinstel
lingen.
Zelfstandige, omroeporganisaties
2. Er zullen zijn omroeporganisaties
welke geheel zelfstandig zullen beschik
ken over zendtijd, die zij allereerst kun
nen bestenj nen voor het uitdragen van
eigen beginselen en voorts desgewenst
Voor de verzorging van andere pro-
grammastof. Zij zullen in het bestuur
van het overkoepelend omroeplichaain
zitting hebben. Teneinde als omroep
organisatie te worden erkend, zal een
organisatie zich uitsluitend, althans
hoofdzakelijk, tot doel moeten stellen het
doen van uitzendingen, en moeten aan
tonen, dat zij als vertegenwoordigster
kan worden beschouwd van een belang
rijke stroming in ons volksleven.
Algemeen programma
3. Naast het programma van een om
roeporganisatie zal in beginsel steeds
een algemeen programma kunnen wor
den beluisterd, dat aan de volgende
normen zal moeten voldoen: het moet
erop gericht zjjn, op hoogstaande en
harmonische wijze een zo getroüw en
veelzijdig mogelijk beeld te geven van
het geestelijke, maatschappelijke en cul
turele leven van het Ned. volk. Het
moet zo zijn, dat daaraan redelijkerwijs
geen aanstoot kan worden genomen
Het algemeen programma zal door een
apparaat van de stichting worden ver
zorgd onder toezicht en verantwoorde
lijkheid van een algemeen-programma
commissie, benoemd door de raad van
beheer van de stichting en samengesteld
uit vertegenwoordigers der grote gees
telijke, maatschappelijke en culturele
organisaties en Instellingen. Aan de
kerken zal zendtijd worden toegewezen
ten behoeve van de verzorging van
kerkdiensten
Geestelijke stromingen erkend
De toelichting zet voorts de argu
menten Uiteen, welke 'e'den tot de
tegenstelling tussen de verschillende op
vattingen, welke in en na de oorlogs
jaren wederom duidelijk ls gebleken en
de ontwikkeling van de omroep in
Nederland steeds hebben begeleid.
De minister, belast met de uitvoe
ring van de wettelijke regeling van
1928 heeft samenwerking niet willen
opleggen, doch had de verwachting
dat het door hem Ingestelde alge
meen programma tot samenwerking
met betrekking tot dit ene programma
en op de duur wellicht tot verder-
gaande samenwerking op programma-
gebied zou lelden. Deze verwachting
bleek, ook ten aanzien van het alge
meen programma zelf, niet gerecht
vaardigd.
Wel heeft ons omroepbestel ln de
Jaren tussen 1930 en 1940 een ont
wikkeling doorgemaakt ln de richting
van grotere samenwerking, gedeeltelik
onder de druk van de overheid, die naar
mate de omroep meer en meer een
algemeen belang werd gezien, haar aan
vankelijk passieve houding liet varen.
Het ligt in de bedoeling een pro
grammaraad te benoemen, veelzijdig
samengesteld, die zal worden belajf
het toezicht op de werelduitzendingen.
Het ligt voorts in de bedoeling aan ae
kerken in de wereldomroep enige zena-
tijd toe te kennen.
De samenwerking der
organisaties
Het wordt voorts nodig geoordeeld,
dat het overkoepelend omroeplichaam in
het belang v^n de omroep in zijn ge
heel voorschriften zal kunnen geven
voor de samenwerking tussen de ver
schillende deelnemende organisaties
c-derling en van deze met het omroep
lichaam zelf, ook wanneer een van deze
organisaties nog niet tot de overtuiging
zou zijn gekomen, dat deze samenwer
king in het algemeen belang wenselijk
is. Aan deze voorschriften is daarom
bindende kracht verleend. Ook kan de
ontwikkeling van de omroep het ge
wenst maken, dat de sticht'ng de be
voegdheid heeft, te besluiten, met uit-
sluiting van andere bepaalde werkzaam
heden op zich te nemen. In beide geval-
ler zal goedkeuring van de minister
waarborgen, dat aan het beginsel der
zelfstandigheid op programmagebied
der omroepinstellingen niet wordt ge
raakt.
De levensbeschouwingen
Stromingen, welke nog niet een eigen
varie organisatievcym hebben gevonden
en instellingen, die niet van de bemid
deling van een omroeporganisatie wensen
gebruik te maken, kunnen in het alge
meen programma gelegenheid verkrijgen
zich te doen horen.
Verwacht mag worden, dat "beide
soorten programma's tezamen, die der
omroeporganisaties en het algemeen
programma, elkander aanvullend, een
zo volledig mogelijk beeld zullen ge
ven van de geestelijke verscheidenheid
van ons volk en van de nationale een
heid, die boven deze verscheidenheid
uitgaat.
Het voortbestaan van enkele grote
omroeporganisaties als de vertegen
woordigsters van de allergrootste stro
mingen in ons volk wordt mede gemo
t'veerd uit overweging, dat deze grote
stromingen in een algemeen program
ma niet steeds een waarlijk evenredig
deel van de zendtijd zouden kunnen
ontvangen zonder de samenstelling van
het programma te ontwrichten en dat
zil derhalve gelegenheid dienen te ver
krijgen, daarnaast zelfstandig over
tendtijd te - beschikken.
De financiering
Gemeend is, dat tot terugkeer naar de
financiering van de omroep uit vrijwil
lige bijdragen niet kan worden overge
gaan. Deze wijze van financiering biedt
geen mogelijkheid om de zgn. klaplo
pers tot betaling aan de omroep te dwin
gen. Ook wordt hervatting van de pro-
paganda-acties, welke een noodzakelijk
gevolg zijn van het stelsel der vrijwillige
bijdragen, niet gewenst geacht.
De verplichte luisterbijdrage, die het
herstel der vrijwillige bijdragen vervangt
dient beschouwd te worden als een be
lasting, een bestemmingsheffing.
Verdeling zendtijd
De eigenlijke verdeling van de zendtijd
zal eerst kunnen geschieden, nadat be
kend zal zijn, hoeveel, en welke omroep
instellingen voor toekenning van zend
tijd in aanmerking zullen komen. Het
ligt in de bedoeling deze verdeling op
nieuw volgens bij de ontworpen alge
mene maatregel van bestuur aangegeven
richtlijnen bij een ministeriële beschik
king te regelen.
Studio gebouwen overgenomen
of onteigend
De studioruimte te Hilversum vol
doet kwantitatief en kwalitatief niet
meer aan de eisen, welke de omroep ln
Nederland, de wereldomroep inbegre
pen, stelt. Eerlang zal tot de bouw van
een geheel nieuw omroepgebouw moeten
worden overgegaan. Inmiddels is .hot
van belang niet alleen, dat de bestaan
de studioruimte op de meest doelmatige
wijze wordt gebruikt, zoals reeds thans
geschiedt, doch tevens, dat de in de
naaste toekomst aan te brengen ver
bouwingen en uitbreidingen 2odanig
kunnen geschieden, dat niet op de bouw
van een nieuw omroepgebouw wordt
vooruit gelopen en dat deze verbouwin
gen de omroep in zijn geheel dienen.
Hiertoe is overname van de studio-
gebouwen door de stichting noodzake
lijk.
Daar de studiogebouwen voor geen
ander doel dan hot verzorgen van uit
zendingen goed te gebruiken zijn
kan, aldus de toelichting, worden ver
wacht, dat de overneming daarvan
op minnelijke wijze zal kunnen wor
den geregeld. Mochten zich onver
hoopt moeilijkheden voordoen, dan
zou de procedure, voorgeschreven by
de onteigeningswet moeten worden
gevolgd, met een speciale regeling,
welke het onmiddellijk gebruik van
het desbetreffende gebouw zou waar
borgen.
Regionale omroep
Hoewel rie mogelijkheid, dat regio
nale uitzendingen overschatting van
streekbelangen kunnen aanmoedigen,
onder ogen is gezien, is in de ontworpen-
algemene maatregel van bestuur de
gelegenheid tot het verzorgen van re
gionale omroepen open gelaten.
Het ligt vooralsnog echter niet in de
bedoeling, aan de regionale omroep een
grotere' uitbreiding te geven. Slechts
zal de regeling van de regionale
omroep-Noord door benoeming van een
adviesraad worden voltooid.
De programmaraad van de wereld
omroep wordt, naar in artikel 13 van
het omroepreglëment wordt voorge
steld, benoemd door de minister. Over
wogen is, dat de wereldomroep meer
dan de binnenlandse omroep een direct
staatsbelang en dus min of meer staats
zaak is.
In art. 18 wordt voorgesteld de stieh
een economisch en een programma-direc
teur.
De raad van beheer benoemt een direc
teur-generaal en een programmaleider
voor het algemeen programma.
De besluiten van de raad van beheer
zijn voor het merendeel onderworpen aan
de goedkeuring van de minister.
De bepaling, dat omroeporganisaties
aan de behoeften van een belangrijke
stroming moeten voldoen, zal .thans,
dank zü het algemeen programma, tot
strengere schifting kunnen leiden, dan
voor 1940, In het thans ontworpen om
roepbestel passen de dwergomroeporga
nisaties niet meer.
Waar over „belangrijke stromingen"
wordt gesproken moet gedacht worden
zowel aan het aantal harer aanhangers
als aan de betekenis, welke zij voor ons
volksleven hebben.
Overwogen is, dat het algemeen pro
gramma aan zijn doel niet zal kunnen
beantwoorden, indien het niet kan be
schikken over een zeer ruim deel van de
zendtijd. Het algemeen programma is
anders en andersoortig dan dat van een
omroeporganisatie', dit wordt mede in de
toedeling van de zendtijd tot uiting ge
bracht.
De repressieve contrölè, welke is voor
geschreven, wordt door de Kroon gere
geld Het bedrag der verplichte luister
bijdrage is niet in de wet vastgelegd,
doch als maximum op ƒ12 per jaar be
paald.
De Kamer nam gisteren de draad weer op, die ze vorige week had laten
schieten, en heeft de algemene beschouwingen over de Rijksbegroting
voor 1948 tot een goed einde gebracht. UiteraSrd werd er veel in
herhalingen getreden, doch op enkele punten worde hier nog even
teruggekomen. In de avondvergadering Was minister Van Boetzelaer
aan de beurt voor het hoofdstuk Buitenlandse Zaken.
Ten aanzien van dit punt knoopte
prof. Romme aan bfl de uitspraak van
de heer Tilanus (c.h.), die het enige heil
te dezen zocht ln het Evangelie. De
heer Wagenaar had toen geïnterrum
peerd, dat het Evangelie dan toch blijk
baar niet genoeg kracht had. Uit welke
verzuchting prof. Romme tweeërlei
waarheid distilleerde: ten eerste de be
vestiging van het anti-christelijk karak
ter van het communisme; ten tweede
de waarschuwing, dat het Evangelie
beter moet beleefd worden. Welke laat-
.vlinder aangename verwikkelingen,
welke zich achter de coulissen van
Henk Alsem's studio hebben afge
speeld, nopen ons terug te komen op
de film van het Maastrichts Maria-
cflngres .welke kort geleden onder de
titel „Ave Maria" in roulatie ls ge
bracht. Had onze redactie te Rotter
dam de achtergrond van deze aange
legenheid zelfs maar ln de verte kun
nen vermoeden dan zou zij zonder
twijfel aan deze rolprent geen aan
dacht hebben besteed. Zij wist er even
wel niets van en kon er ook niets van
afweten. De feiten zijn pas achteraf te
Maastricht bekend geworden. Wij heb
ben ze vernomen van het bestuur van
het Maria-congres, dat er prijs op
stelt openlijk te verklaren, dat het
met deze film niets heeft uit te staan.
Voordat het Congres bsgin September
geopend werd ,was de heer Al^em op
het Secretariaat Achter de Comedie over
eventuële verfilming komen praten
Men stond er vrij weifelend tegenover.
Doch op bepaalde voorwaarden werd
hem zijn verzoek toegestaan. Hij be
loofde. dat hij zijn film, die hij slechts
voor eigen genoegen zou maken, uitslui
tend in besloten kring zou draaien. Nu
hij met ziin werk gereed is gekomen,
stoort de heer Alsem zich niet aan het
overeengekomen accoord. Deze woord
breuk wordt hem uiteraard kwalijk ge
nomen.
Zondagmiddag hebben we deze f'.lm
in De Stuers te Maastricht gezien. Er
stond een langs vier latten gespannen
doekje op het toneel, waarop een beeld
werd geprojecteerd, dat veel kleiner van
afmetingen was dan dat bij een nor
male vertoning het geval pleegt te zijn
Het geluid was zo slecht, dat er van 't
tweede deel zo goed als geen woord te
ting te doen besturen door een raad van verstaan was Onze Rotterdamse film-
beheer, die door de minister, de radio- criticus, die reeds ziin teleurstelling over
raad gehoord, telkens voor 5 jaren wordt de tekst en zijn twijfel over het geluid
benoemd. j heeft uitgesproken, heeft de cinemato-
Het ligt in de bedoeling, in de statuten grafische hoedanigheden van deze film
een bepaling op te nemen, welke voor- j reeds uitvoerig besproken. Hij wijdde
ziet in de benoeming van een technisch, I zjjn aandacht hoofdzakelijk aan vorm
en kleur en bemoeide zich niet met de
inhoud, wat buiten zijn taak viel. Hij
heeft trouwens het Congres niet bijge
woond en moest er dus wel buiten blij
ven, of de cineast het wezenlijke van
dit grandioos gebeuren voldoende in
beeld heeft gebracht.
In dat opzicht heeft Henk Alsem vol
komen gefaald. Zijn film hangt zelfs 'n
scheef en onjuist beeld van het Maria
congres op. Vooral door de foutieve sug
gestie. dat zich in die verrukkelijke
Septemberdagen alles rondom O. L.
Vrouw van Fatima zou hebben afge
speeld. Natuurlijk was het voor Maas
tricht en heel Katholiek Nederland een
grote eer, dat het Portugese Beeld, op
zijn weg naar Rome, tijdens die hoogtij
dagen van Maria-verering de stad met
een bezoek vereerde, maar wij mogen
niet vergeten, dat niet O. L. Vrouw van
Fatima, doch O. L. Vrouw Sterre der
Zee .in haar indrukwekkende Romaanse
Basiliek de Hoge Gastvrouwe van het
illuster gezelschap was. dat Haar als
Moeder Gods kwam eren en danken.
Ten onrechte is de eeuwenoude mira-
culeuse Madonna in deze film naar een
verre achtergrond geschoven. Men krijgt
geen enkele close-uo te zien van de Ge
nadékapel. waar Zij statig voor 't drie
luik troont, omhangen met haar prach
tige blauwe mantel, verlicht door een
zee van kaarsen en vereerd door alle
lagen van het Maastrichtse volk. dat
Haar zo'n warm hart toedraagt. Zij
wordt slechts vertoond van de voor
plecht af van het schip, waarop Z.i.1
meetrok in de feeststoet.
Talrijke onvergetelijke momenten wer
den overigens in dit product verwaar
loosd. Niets van de plechtige ontvangst
van de Kardinaal-Legaat op het priester
koor der Basiliek, noch van de afkon
diging der Pauselijke benoemingsbul en
van de feeërieke uitbeelding der Blijde
Geheimen in het Stadspark of van de
massale manifestatie bij het Sluitingslof
op het Vrijthof. Voor dit alles is Alsem's
camera-oog blind gebleven. In plaats
daarvan geeft hij ellenlange stukken van
de stoet, welke het Beeld van O. L.
Vrouw van Fatima door de Belgische
Maasvallei begeleidt. Hij last zelfs een
Sacramentsprocessie, welke er niets mee
te maken heeft, in, om de rolprent maar
te rekken en zijn gebrek aan toepas
selijke beelden te verhelen.
,In vele opzichten is „Ave Maria" dan
ook niet meer dan oen reportage",
schreef ons blad. We mogen daar gerust
aan toevoegen: een slechte reportage.
En laat dit dan ons laatste woord zijn.
L.
Zwart vilten
driekantige
steek met rand
van geribde lint.
Model Albouy.
Foto LipnJtzkl.
De Franse hoedenfabrikanten doen vergeefse pogingen om het dragen
van een hoed weer algemeen te maken. Ze beweren bij hoog en bij laag
dat een hoedloze man alle distinctie mist. Maar al hun betogingen
hebben weinig succes. Alleen als het werkelijk koud, is dragen veel
heren een hoed, maar dan zelfs is het niet algemeen.
het ene zijpunt naar het an-
Jonge mensen jongens en meis
jes zijn beslist anti-hoed. De
jonge dames van boven de 25 her
inneren zich echter dat een hoed
bijzonder flatteus kan zijn. En zelfs
zij die de hele zomer geen hoed
droegen, verzuimen niet - thans de
modiste te bezoeken
Ze begint®** ^en onaange-
najne ontdekking: wie maanden
lang blootshoofds ging, heeft moei
te er niet onwennig en opgeprikt
uit te zien wanneer de modiste haar
een nieuw modelletje opzet. Maar
aan de bekoring van een hoed ont
komt haast geen vrouw en ze
heeft slechts vijf minuten voor de
spiegel te zitten of ze weet dat ze
geen keus kan doen voordat ze alle
hoeden uit de winkel heef*- opge
past.
Bij Albouy zaten drie dames, cue
met de meest mogelijke ernst de
uiteenlopendste modellen pasten, al
en toe tersluiks naar elkaar kij
kend om te zien wie van haar het
chicste model opzette.
Bij Albouy is het moeilijk te zeg
gen, welk model de meeste chic
heeft: de kleine beret of de grote
driekantige -steek: de laatete lijkt
wel geïnspireerd op die van Basil
in „le Mariage de Figaro". Ze zijn
van spiegelfluweel, van lamé of
van vilt Soms is de rand gelijk
matig omgeslagen, maar bij an
dere modellen van achteren tot op
de bol oplopend. Al deze modellen
hebben kleine en ronde bollen. Een
grote vïlte, steek heeft ln het ge
heel geen bol maar daar ls de hoed
van boven dwars gedrapeerd van
het
dere.
Bij een blauwe en rode lamé-
steek hoorde een voile met rode- en
blauwe pailletten bezaaid. Een der
gelijke hoed wordt uitsluitend laat
ln de middag of 's avonds gedragen.
Daarom zijn de berets practischer.
Er was er een van zwart fluweel
met afhangende satijnen linten en
met een grote fluwelen knobbel
midden op de beret Andere model
len vormen van voren een nauwe
lijks aangeduide driekantige steek;
vele zijn gegarneerd met fazan
ten-veren die brutaal de lucht in
steken of langs het gezicht naar
beneden vallen bijna tot aan het
middel.
Helaas heeft de confectie zich
dadelijk meester gemaakt van die
flatteuze fazantenveren en ze wor
den dan ook al tot vervelens toe
in Parijs gedragen. Het ls dus be
ter een andere garnering te kiezen.
Bij al die modellen worden volles
met grote chenille moppen, gedra
gen. De berets hebben zo'n succes,
omdat ze makkelijk flatteren. Zfl
worden ook op het hoofd der klant
Gedrapeerd. Ook andere voorname
huizen hebben veel berets ontwor
pen Een heel bekende modiste,
Rose Valois draagt haar leven lang
niet anders!
Waarom ook niet. men kan het
model tot het oneidige variëren.
Dit jaar worden ze zowel op het
achterhoofd als heel schuin over
het voorhoofd gedragen, maar al
tijd blijven ze klein van om' ang.
ste constatatie de heer Wagenaar weer
tot de onbegrijpelijke opmerking bracht,
dat wde het Evangelie beleeft, bij het
communisme terecht komt! Hier wordt
toch alles op de koip gezet!
De heer Van der Goes, (P.v.d.A.) be
twistte inmiddels dat zijn partij „huma
nistisch" zou zijn zoals de heer Tilanus
had gesteld; zij is „federalistisch" (om
dat er ook christenen in worden toege
laten), maar hoe zij daarmee iets uit
richt tegen het communisme bleef de
fractieleider ln gebreke aan te geven.
De kleine zelfstandigen
Wanneer Zo vroeg prof. Romme
zal de commissie voor de herziening der
Sociale Verzekering de kwestie der pre
mieheffing en -Inning hebben opgelost?
De minister-president kon hem geen
datum noemen: de zaak is te ingewik
keld. Maar of de kleine zelfst-.idigen
dan niet met een noodvoorziening bul
ten de verzekering om geholpen kunnen
worden, drong de leider der K.V.P. aan.
Dat ls zo pas tr ander opzicht gebeurd
en de regeling ware te koppelen aan de
omzetbelasting speciaal voor weelde
artikelen. Dr. Beel zal het denkbeeld
ln het Kabinet bespreken.
Incident-Kortenhorst
Op het geval van het Destructie-be-
drljf te Winterswijk door jhr. Van der
Goes van Naters te berde gebracht en
dat deze afgevaardigde oo" in tweede
termijn nog eens kwam signaleren als
een „verzwakking der parlementaire de
mocratie", ging ook prof. Romme té-
recht even iri, niet uit ridderlijkheid te
genover een partijgenoot, zoals de heer
Hofstra (P.v.d.A.) later meende, maar
om te waarschuwen tegen deze toepas
sing van eer soort tuchtrecht hetwelk
in de kring der Kamerleden niet be
staat. Er kan worden getwist over de
combinatie volksvertegenwoordiger
advocaat, en gepleit voor een scheiding
volksvertegenwoordiger - commissaris
ener prlvé-ondem«ming. Maar iemand
van onwaarheid beschuldigen, is weinig
waardig. En met de stukken werd aan
getoond dat van het „uitgangspunt van
de heer Va-n der Goes geen woord juist
is".
Grondwetsherziening
Over d« algehele revisie onzer consti
tutie, waaromtrent dr. Beel weinig had
kunnen toezeggen, prof. Romme
nog als zijn mening dat het juis' nu tijd
i<s de desbetreffende Staatscommissie in
te stellen, want de voors.udie van be
paalde onderwerpen door de regering
bedoeld zou aan haar primair moeten
worden opgedragen. Beslissingen z0u zij
dan vooralsnog niet kunnen nemen.
Paus Pius Xn heeft benoemd tot ge
heim kamerheren prof. dr. M. J. H.
Cobbenhagen, hoogleraar aan de Kath.
economische hogeschool te Tilburg en
prof. dr. F. L. R. Sassen, hoogleraar
te Leiden.
w eerberichtj
Weerverwachting medegedeeld door
het K.N.M.I. te De Bilt geldig tot J
Donderdagavond
Aanvankelijk wind uit Oostelijke J
richtingen; later veranderlijk; zwaar 5
bewolkt met opklaringen; plaatselijk
enige lichte sneeuw en hier en daar
nevel of mist; in de nacht op ver-
scheidene plaatsen weer lichte vorst.
20 November: Zon op 8.07 uur,
onder 16.44 uur; maan op 14.19 uur, j
onder 23.20 uur.
Men zal zich herinnoren dat de aan
drang van prof. Romme gold het be
strijden van het misbruik der vrijheden
door de grondwet gewaarborgd. De
fractieleider van de P.v.d.A. ui' -e hier
mede zijn instemming maar achtte toch
het ''®rbo va" ""n bepaalde politieke
partij eeu ondoelmatige bestrijding.
Voor het ogenblik gedragen de commu
nisten zich netjes ln de belde Kamers.
Zolang ze geen sabotage plegen, mogen
z voor de heer Van der Goes van Na
ters blijven!
Van dr. Beel .stippen wjj alsnog aan
dat de kwestie van de deelneming aan
de verkiezingen door de militairen in
Indië wordt onderzocht; dat de 7e fa
culteit van Amsterdam nog onder de
loupe moet genomen worden; dat de
lang verbelde woordenlijst voor de nieu
we schrijfwijzein 1948 gereed zal
komen; dat. het plan van de verbetering
der salarissen V.H.O. en M.O. zal wor
den doorgevoerd, waarbij de betrokke
nen voor lief moeten nemen dat het
„plafond" niet kan worden „doorbro
ken" zonder consequenties elders en
daarvoor begrip tonen: dat ln Indië in
derdaad de politiële actie heus niet met
één dag langere duur tot een eind ware
gebracht en de heer Romme van juist
inzicht- getuigt als hy het reeds bereikte
resultaat niet in gevaar wil zien ge
bracht door verzet tegen de Veiligheids-
r~ad; over een nieuwe reis van minis
ters naar Itidlë is officieel nooit iets ge
publiceerd, er wordt op het moment
niet over gedacht.
Natuurlijk deed ook prof. Lieftinck
nog eens zijn best osn zt)n visie op de
financiële toestand des lands aan de
Kamer duidelijk te maken. Het staats-
crediet is allerminst geschokt, de goud
voorraad slechts weinig geslonken en
vertoont nu een belangrijke stijging. De
toestand mag niet rooskleurig ztjn, hij
is bezig te verbeteren.
Zo eindigde het politiek defeat. Het
was niet groots ln stijl maar veelszins
het aanhoren waard.
Nationale schuld
Reeds zijn de hoofdstukken L Vila 1,
VHa 2, XIV m de wet op de middelen
z. h. s. aangenomen. Hierbij kreeg prof.
Lieftinck kans met de katholieke ex
pert Teulings een uitgesteld robbertje
te vechten over de rentenorm. Laatst
genoemde drong met klem aan de 3%
pet. Staatslening '38 niet te converteren
op 3 pet. Het heeft economische bezwa
ren en zal het vertrouwen van het pu
bliek de bodem Inslaan, het staatscre-
dlet In dalende lijn sturen. Maar de be
windsman gaf geen kamp', zich beroe
pend op de Institutionele beleggers die
een ruim begrip hebben getoond voor de
goedkope-rentepoMtlek en met de 3 pet.
in 's lands belang meegaan. Nochtans
kon htl mr TeuMngs niet overtuigen.
Buitenlandse moeilijkheden
De gebruikelijke feestverlichting zette
welr grotere luister b(j aan de behan
deling der begroting van Buitenlandse
Zaken. Erg feestelijk was die overigens
niet voor d'e minister.
Er was weliswaar een uitmuntende
rede van de buitenlandse specialist der
K.V.P., de heer Serrarens, die zich zijn
ervaringen uit Lake Success ten nutte
makend, het diametraal verschil tussen
Volkenbond en Verenigde Naties be
lichtte en de laatste organisatie on
danks haar fouten aanprees als het hui
dige wereldforum, in navolging van Z.
H. d« Paus, al ls er dan ook geen zeden
wet die alle staten bindt. Daarom zij
de Nederlandse politiek onveranderd
het bijdragen waar mogelijk tot betere
verhoudingen tussen de grote mogend
heden.
Ook de nieuwe broederschap van de
nood, in Europa gebiedende eis gewor
den voor A-merika's hulp, heeft d" voile
sympathie en medewerking van de heer
Serrarens (geheel ander geluid dan dat
van de heer Ruygers, kath. lid der P.
v. d. A.-fractie, die telkens weer ver
zuchtte kan de mens nog wel En Europa
leven
Aan het slot der rede intussen klonk
een stevig protest tegen de bewinds
man, die maar van allerlei aan de Ka
mer, zelfs aan de commissie voor B.Z.,
onthoudt. En de militaire missie tfi
Duitsland, de commissie- Cleveringa en
het rapport-Vorrink over het Rode
Kruis passeerden de revue.
Ook andere Kamerleden klaagden
steen en been over het tekort aan de
nodige publicatie ten aanzien van aan
gelegenheden waarvan ons volk kennis
dient te helbben.
De bewindsman kreeg tot Donderdag
tijd zich op de oplossing dezer hachelij
ke puzzle te bezinnen. Ook de diverse
practische opmerkingen en vragen van
mr. Rootvink (K.V.P.)speciaal inzake
de grenscorrecties, zullen Z.Exc. nog
wel enig hoofdbreken kosten.
Het Vaticaans gezantschap
De staatk. ger. dominee Zandt heeft
zich beraden, ditmaal geen amendement
tot opheffing der missie ten Vaticane
te zullen voorstellen, al mag aan zijn
anti-katholieke gezindheid vooralsnog
niet getwijfeld worden.
L. H.
Het plan tot verdeling van Palesti
na, waarover de subcommissie der V.
N. voor de verdeling Maandagavond
overeenstemming heeft bereikt omvat
de volgende punten:
1. Het mandaat en de ontruiming der
troepen van de mandataris zullen worden
beëindigd op een datum, die, met goed
keuring van de veiligheidsraad, zal
worden bepaald door de voorgestelde
commissie der V. N. voor Palestina
en de mandataris.
Deze datum zal echter niet later mo
gen zijn dan 1 Aug. 1948.
2. Een onafhankelijke Joodse en Ara
bische staat zullen 2 maanden na de
ontruiming der troepen worden gesticht.
Ten aanzien van Jeruzalem zullen af
zonderlijke voorzieningen worden ge
troffen.
3. De tijdsruimte tussen het aanvaar
den van de aanbevelingen inzake Pa
lestina door de assemblee en het uitroe
pen van de onafhankelijkheid van de
Joodse en de Arabische staat zal de
overgangsperiode genoemd worden.
4. De assemblee zal een commissie be
noemen uit vertegenwoordigers van de
volgende staten: Uruquay, Guatemal
Polen, Noorwegen en IJsland.
in de
5. Het bestuur van Palestina
overgangsperiode zal worden °P#ehan-
gen aan deze commissie, die zal
delen volgens de aanbevelingen c'idin y
gemene vergadering en onder
van de veiligheidsraad. r hel
6. Deze commissie zal oe jen n„
bestuur noodzakelijke maatreg
(Schaakredacteur: P. A. Koetsheid,
Noorderhavenkade 16a, Rotterdam.)
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK.
Andermaal worden onze lezers op een
stel zelfmatopgaven verrast van R. Svo-
boda. Deze heer heeft wel een grote
voorliefde voor dit genre. We hopen er
ditmaal gelukkiger mee te zijn dan zes
weken geleden. Toen was het hele drie
tal nevenoplosbaar. 6321 ls wel de een
voudigste. 6322 is niet lastig, wel fraaier
van inhoud 6323, hoewel met breed op
gezet, heeft een aantrekkelijke oplos
sing. 6324 heeft wel het meest uitgebreide
variantenspel verliest echter van zijn
waarde door een dual.
CORRECTIE.
In no. 6319 moet de witte koning op
gö staan.
g. v. L. te B. Waarom In no. 6811
l. Del faalt? OJ. dreigt 2. Dgl: dat ia
toch niet gevaariyk; neem aan zwart
spee" J- g3 2. Dgl:t, Ke4: 3 De3t
wordt door Da7 belet en na 3. Pc3f wan
delt de K rustig naar f3.
No. 6321.
R. Svoboda, Praag. leto Plaatsing.
Zelfmat in twee zetten.
Wit: Kcl, Del, Rb2—e2, Pe7; d2, g«.
Zwart: Kf4, Rh6; b3, c2, g7.
No. 6322,
R. Svoboda, Praag. 1ste Plaatsing.
Zelfmat in twee zetten.
Wit: Kf5, Da6, Tc8, Rf4—g2, Pc2—g8j
b3 d2 gS, g6.
Zwart: Kd5, Tf3, Rdl, Ph2—h8[ g7.
No. 6323.
RUDOLF SVOBODA Praag,
lste Plaatsing. Zelfmat ln 3 zetten.
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voor
lopige cijfers had de invoer in October
1947 een waarde van 380,5 mill.
(1.436.804 ton) tegen ƒ334,9 mill.
(1.422.500 ton) in September 1947. De
waarde van de uitvoer bedroeg in Octo-
bei ƒ217,3 mill. (581.278 ton) tegen
ƒ160,2 mill. (497.254 ton) in September,
zoals wij in ons blad van 7 Novemher
reeds meldden.
Hoewel de stijging van de waarde van
de invoer in October vrij belangrijk was,
was de toeneming bij de uitvoer naar
verhouding veel groter. Het invoerover-
schot, dat in Juli van dit jaar nog ƒ284
mill, bedroeg, liep dan ook verder terug
,van 175 mill, in September tot ƒ164
mill, in October. In verband hiermede
steeg het deel van de invoer dat ge
dekt werd door uitvoer van 47.8 pet-
in September tot 57,1 pet. In October
een verhoudingscijfer dat na de oorlog
nog niet werd bereikt.
De aanzienlijke hogere uitvoerwaarde
in October was het gevolg van een alge
mene stijging, welke zich zowel bij de
agrarische als bij de industriële export
voordeed. Deze stijging kan ten dele
worden toegeschreven aan het eindigen
van het vacantieseizoen, welke omstan-
digheid een algemene productieverho
ging ten gevolge had. Bij de agarische
sector waren de gunstige resultaten mede
een gevolg van seizoenexporten, zodat
voor de naaste toekomst wel met enige
terugslag moet worden rekening gehou
den. Deze seizoenterugslag was reeds
merkbaar bij bloembollen, planten e.d.,
waarvan de uitvoer van ƒ33,3 mill, in
September tot 17,5 mill, in October
verminderde.
Belangrijke posten bij wa
ren (in millioenen guldens).„tarwe 16,8
(September 14,6), tarwebloem 5,0 (7,0),
mais 6,2 (4,6), copra 6,1 <'.m. steenkool
14,2 (12,1), plaat-, staal-, profiel, en
bandijzer 16,6 (12,9), 29,9 (26,3),
garens 12,7 (10,8) eJfctrische toestellen
8,8 (9,3), machinerieën 19,9 (16,0), vlieg
machines 11,1 (4,8).
Bii de uitvoer waren belangrijke PoS"
ten o.a. (in millioenen guldens): kaas
5!3 (September 3,5), gecondenseerde
melk 5,4 (4,4). verse groenten en vruch
ter. 6,3 (7,2), aardappelen 16.3 <4,3
bloembollen, planten, enz. 1LS .1??/
zetmeelproducten 10,3 (2 8), kunstzijden
garens 5,2 (3,1), katoenen manufacturen
6,3 (6,4), radio-artikelen 8,9 <5'"',,gloei-
lampen 3,2 (2,2), schepen 4,1 (3>2J-
men en de mandataris zal geen bepa~
lingen mogen uitvaardigen,
stryd zijn met de uitvoering v
aanbevelingen der assemblee
commissie. mden en
7. Na besprekingen mfV.ip in beldn
Arabieren, Zal de c°mn,~eerlngsraaH
staten een voorlopig® Uralgï
kiezen en instellen, dien'®!
mene leiding der commissie dienen te
TkVoor zo ver dit niet in stryd is
mei Ie aanbevelingen deiMSemblee,
zullen de voorloplg«r^«™g8raden tH-
dens de overg*"**?*™™J0l]fdig ge-
zasr hebben in gebieden, die onder
hun beheer staan. Dit gezag zal zich
tevens "«^1 0Ver Immlgratie-
aangelegen pige regerin a(Jen zul.
len in de Kortst mogeiyke tijd uit in-
woners van hun staat een gewapende
militie recruteren, welke sterk genoeg
rnoet rijn om de binnenlandse orde te
handhaven en grensincidenten te voor-
Icomen-
10. Binnen 2 maanden na de ontrui
ming door de Britse troepen zullen dc
voorlopige raden democratische ver
kiezingen Uitschrijven voor de const -
tuerende Vergadering. Stemgerechtigd
zullen alle Palestijnse burgers, mannen
en vrouwen, boven 18 jaar zijn.
Verder voorziet het plan de in
stelling van een voorbereidende econo-
™<heS commissie, wclke zal moeten
^ginnen met de voorbereidng der or
ganisatie van een economische unie en
een gemeenschappelijke economische
raad.
Gedurende de overgangsperiode zal
Engeland belast blijven met het hand
haven van de orde en met de leiding
Van de openbare diensten, voor zo ver
deze niet onder de commissie der V.
N de voorlopige raden of economi-
sche raad ressorteren.
Teneinde de continuïteit in de func-
I tionnering der bestuursdiensten te ver
zekeren, zal de verantwoordelijkheid
hjervoor geleidelijk van de mandataris
aan de voorlopige regeringsraden en de
economische raad worden overgedra
gen-
Van de zyde van het Britse mi
nisterie van oorlog wordt verklaard,
dat de berichten, als de
ming van Palestina door de Britse
troepen reeds /.«n begonnen, van alk
grond ontbloot z«n. Men wyst er op.
dat de plannen voor de ontruiming
onder het Britse hoofdkwartier voor
het midden-Oosten ressorteren, waa<
de plannen nog worden bestudeerd.
No. 6324.
RUDOLF SVOBODA Praag.
Plaatsing. Zelfmat in 3 zetten.
GOEDE OPLOSSINGEN.
Na 6312, 6313 en 6314: Bergstein, Ge
leen; Joh.; Giesen, Lutterade; A. C.
Hoyng, Veghel; F. Pijls, Maasbracht; H.
F. Verheij, Breda; F. L. Verheij. Rotter
dam- F J. F. Nivard, Rotterdam.
No 6312 en 6313: N. L. Coene, Den
Haag: S. A. Houdijk, Rotterdam; 'J. de
Nijs, Groesbeek; S. Trouwborst, Schie
dam: R- Versluys Rotterdam.
No 6313 en 6314: G. v. Lin, Roekei;
H. W. v. Soest, Vreeswijk.
No. 6313: W. H. Haring, Schipluiden;
D. de Jong, Breda; H. v. d. Poel, Zoeter-
woude.
Nos. 6308, 6312 en 6313: D. F. v. Ent
hoven, Hilversum.
O Het Br.-Indische cricketteam (326 en
304 voor 9) won met 47 runs van de
Australische ploeg (38" en 203) in Syd-
ney De linkse Indische slow-bowler
Manhad nam 8 wickets voor 84 runs.
