Kapers van het Kerstkindje
Via Waalhaven en Maashaven
naar de Nachtmis
eerberichti
Vliegveld Rotterdam een derde
van Schiphol
Een Griekse „rebellenregering"
Republikeinse stromingen in
Engeland
DIE
wereld
Geestdrift in het
partijleven
Labour en de jaarwedden der Edinburghs
RUIT-NIEUWTJES
ZATERDAG 27 DECEMBER 1947
PAGINA S
FEEST VAN CONTRAST
Ook voor de zeelieden in de
Rotterdamse haven is het
Kerstmis
VOOR DE KEUS
DE EERSTE BUIT
DE IERSE KOK
EEN RIJKE VANGST
„ALS JE NIET ERG OPPAST'
VAN SCHIP TOT SCHIP
VIERTALIG KERSTEVANGELIE
MINIATUUR-U.N.O.
i
Veel wind
KRIJGSRUMOER ROND
DE KRIBBE
Kerstdag in Bethlehem
PLANNEN VOOR DE ned.
LUCHTVAART
STRENGE TEGENMAAT
REGELEN
De helicopter
GRAND HOTEL TE
CHARLEROI AFGEBRAND
JOODSE ERERAAD DEED
UITSPRAAK
IN te leveren bonnen
IVEES OPLETTEND BIJ SNELVERKEER
Kerstavond 1947 in de Rotterdamse havens. Met haar neus in de stijve
bries uit het Zuid-Westen ploegt de „Prinseplaat" een schuimende
voor door het kolkende Maaswater. Onverbiddelijk breekt zij de
gekuifde koppen, die door de felle wind uit het water worden gedrukt.
Recht gaat zij af op haar doel: de Waalhaven.
Een ongewone verschijning, die verlichte salonboot, waarmee vrolijke
vacantiegangers op zomerse dagen een rondvaart plegen te maken
door de havens, in een koude, natte Decembernacht op het donkere
water van de Maas. Ongewoon ook is het gezelschap, dat zich aan
boord bevindt. Naast de kapitein aan het roer de havenaalmoezenier,
pater Koevoets, in de salon en aan dek, de striemende regen trotserend,
een aantal vastberaden en geestdriftige jongemannen van het Aposto
laat ter Zee. Trouwens, heel het doel van deze tocht is ongewoon:
«eelieden brengen tot de kribbe, zielen ronselen voor het Kerstkindje.
Maanden lang heeft de ..Prinseplaat"
werkeloos gelegen. Maar op deze Kerst
avond draaien haar machines weer, hoe
wel de geluidsinstallatie, door middel
waarvan Kerstliederen over het water
zouden klinken, weigert zich in haar
langdurige rust te laten storen. De Ha
vendienst Spido heeft het fraaie schip
gratis ter beschikking gesteld van de
scheepsbezoekers van het Apostolaat ter
Zee om de zeelieden van de vreemde
schepen, die ln de havens liggen, af te
halen voor de Nachtmis in „Stella Maris"
aan de van Vollenhovenstraat.
Kerstmis het feest van het contrast
door de liefde. Want kan men zich een
groter tegenstelling indenken dan de
God, die mens werd in een beestenstal?
Maar ook Kerstavond van 1947 heeft
zijn contrast, de schrille tegenstelling
tussen de warme beslotenheid van de
vrolijk verlichte huizen, waar de laatste
toebereidselen worden getroffen voor de
Kerstviering en de koude open rivier,
waar de loeiende Zuidwester een regen-
sluier trekt over de lichtjes op de oever.
Uit liefde tot de Godmens hebben de le
den van het Apostolaat ter Zee de rivier
gekozen. Daar gaat het werk door, zelfs
ln de Kerstnacht. Bij het licht van felle
schijnwerpers, die slechts met moeite de
door (luister, wind en regen geweven
sluier doorboren, zwaaien de kranen haar
luchtige arbeidsgroet over de schepen,
graven de stalen grijpers zich vast in de
kolen, die in de gapende monden van de
gulzig? lichters worden gestort
Maar ook voor de zeelieden in de
Rotterdamse haven is het Kerstmis. Ook
door hen wordt het Kerstfeest gevierd:
voor de tapkast van een kroeg in Katen-
drecht. of rond de kribbe in „Stella
Maris". Bij het doen van de keuze tussen
beide uitersten zal veel afhangen van de
vastberaden, geestdriftige jongemannen
aan boörd van de „Prinseplaat", die
moedig tegen wind en regen worstelt
Paar heerst het gespannen, maar vast
beraden afwachten, dat er altijd is aan
boord van een oorlogsschip vóór de strijd
losbrandt. Ieder is er op zijn post, ieder
kent zijn taak. Ieder is vol vertrouwen,
na het korte gemeenschappelijke gebed
in de kapel voor het beeld van de Sterre
der Zee.
De meeste schepen in Waalhaven en
Maashaven hebben reeds in de loop van
de middag een taaie scheepsbezoeker
van het Apostolaat aan boord gehad,
zoals dat anders altlid op Zaterdagmid-
dag gebeurt om de bemanningen uit te
°:Lg„ voor de Zondagsmis. Weer of
geen weer, zoals in deze Kerstnacht, ze
varen met hun kleine Spidobótex de
havens door en klauteren aan bo
elk vreemd schip.
Vaak gebeurt het, «at zfl na een
lange vermoeiende middag met St. re-
trus moeten zeggen: Heer Wil heb
ben de gehele dag gearbeid en niets
gevangen", maar dat tempert hun lief
de en hun geestdrift niet. Taai houden
xfj vol en nooit ls hun arbeid geheel
vergeefs.
Het eerste schip, dat thans zal worden
bezocht is een Noor. Het is pas de haven
binnengevallen en heeft dus nog geen
bezoek gehad.
Uit 't duister doemen vaag de omtrek
ken van het vaartuig op, hier en daar
geaccentueerd door het uit een patrijs
poort vallende lieht. De „Prinseplaat
vertraagt haar vaart. Een handige ma-
- noeuvre en de eerste scheepsbezoeker
klautert op de reling. Do win(i rukt aan
zijn fladderende jas, de regen striemt
hem in het gelaat. Onverschrokken waagt
hij de sprong naar het donkere dek voor
hem. Drie, vier, van zijn vrienden vol
gen hem. Snel verspreiden zij zich over
het vreemde schip. Even later zwaait
op het achterdek een deur open. Een
kleine kajuit, die nauwelijks de naam
van „messroom" verdient,
baar. Daar zit de bemanning mj®®1?'
vrjj is van dienst. Een papieren klok aa
de lamp, wat schel gekleurde vlagfiotjes
langs de lage wanden, moeten e. ue
Kerststemming brengen. Het eenzame
Kerstfeest van de zeeman aan boord van
Eljn schip in de donkgre vreemde haven.
Hoe zal de ontvangst zijnT Minuten
van spanning verlopen. Dan komen de
mannen van het Apostolaat terug, tri
omfantelijk, in gezelschap van drie Noren.
De „Prinseplaat", die door de wind is
wegggedreven, nadert het schip opnieuw
en weer volgt de halsbrekende^ sprong
van dek tot dek.
Het volgende schip is een Amerikaan,
die reeds des middags een bezoek heeft
gehad. Er is een Ierse kok aan boord,
die beloofd heeft mee naar de Nachtmis
te gaan. Maar als de mannen van het
Apostolaat aan boord komen, blijkt zijn
Ierse geest wel gewillig te zijn geweest,
maar het vlees zwak. Hij stomdron
ken in de ijzers en de overige leden van
de bemanning beginnen zich, ais de brui
loftsgasten uit het Evangehe, strijd
te verontschuldigen. Ook het bezoek aan
een tweede Amerikaan blijft vruchte
loos.
Van een Patamees halen de dappere
scheepsbezoekers twee man. Dan volgt
een goede vangst. Van een Italiaan
komen niet minder dan vuftign koppen
tegelijk, vrijwel de gehele bemanning,
aan boord van de „Prinseplaat". Een
Engels schip levert n°S tien man en
zo gaat de tocht voort door Waalhaven
en Maashaven. Elk schip wordt
geënterd. Over het glibberige natte dek
van twee, drie lichters, langs wankele
touwladders, die grilliS zwaaien in de
felle wind, klauteren zij langs de steile
icheepswand omhoog, de mannen van
het Apostolaat, de Kapers van het
Kerstkindje, om iedere zeeman van
goede wil tot hun prijs* te verklaren en
mee voeren naar de kribbe.
Het vereist heel wat stuurmanskunst
om met een grote boot als de „Prinsepiaat
langszij te komen, vooral in een donkere
stormachtige nacht als deze. Maar dat
ls kapitein J. Wagemakers, met wie wij
even een praatje maken, wel toever
trouwd. Al 25 jaar vaart hij in de Rot
terdamse havens,
„Dat weertje vanavond heb ik heus
Zliet uitgezocht", verklaart hij, „vooral
nu ik met de „Prinseplaat" moet varen.
Als je niet heel erg oppast, maak je
stukken. Sommige schepen hebben nun
valreep uit en dan hoeft er niet veel te
gebeuren, of je laat er met z'n grote
boot niets anders dan brandhout van
over".
„Of ik liever met Kerstavond thuis
zat? Natuurlijk. Maar dit is nu eenmaal
een continubedrijf. Helemaal vrij met de
feestdagen zijn we nooit en bovendien is
het prachtig werk, wat we vanavond
doen".
Dan krijgt de kapitein het weer druk
met zijn roer en zijn handles en we
keren terug naar de salon.
Daar is het gezellig vol geworden. De
drie Noren, stug als de ruige rotsen en
koel als het water van hun fjorden,
wisselen een enkel woord. Des te drukker
zijn de Italianen, wier woordenvloed op
bruist als hun schuimende Cianti. Nu
en dan wordt er eentje stil en verdwijnt
zwijgend door de deur van de salon.
Want vóór op het schip, boven de stam
pende machine, waar de wind rond het
glazen windscherm fluit, is pater Koe
voets begonnen met biechthoren.
Voort gaat de tocht van schip tot schip,
terug naar de aanlegsteiger van de Spido.
Het is inmiddels droog geworden, maar
de wind veegt guur over de vochtige
straten. Gretig dringen de mannen door
de gastvrij geopende deuren van Stella
Maris naar binnen. De drie Noren, die
niet katholiek zijn, aarzelen nog even,
maar dan winnen licht, warmte en har
telijkheid het van het koude duister
buiten en kordaat stappen zij naar binnen.
Medewerkers en medewerksters van
het Apostolaat hebben daar overal een
intieme, echt huiselijke Kerstsfeer ge
schapen. Dennengroen, waartegen het
rood van de Kerstrozen warm afsteekt,
geurt langs de wanden, die getooid zijn
met grote kaarsen, waaronder in sierlijke
letters een vijftallige Kerstgroet. Een
grote, fraai getooide kerstboom bekroont
het geheel.
Er worden groepjes gevormd, die onder
gezellige kout, welke doet denken aan
een Babylonische spraakverwarring, de
tijd korten tot de Nachtmis begint.
Dan troomt alles naar de In de afge
lopen twee weken met koortsachtige
haast achter het hui; aangebouwde
Nisserhut, welke reeds de eerste maal,
dat ztl wordt gebruikt, te klein blijkt
té xiin om de ruim 80 vreemde zeelle
den en de 60 medewerkers en genodig
den van het Apostolaat te bevatten.
Allereerst werdt in het Nederlands,
Italiaans Frans en Engels door een verte
genwoordiger van iedere natie het Kerst
evangelie voorgelezen en dan begint aan
het efhvoudige, maar smaakvol versierde
scheepsaltaar de plechtige Nachtmis,
gecelebreerd door pater Koevoets, die
wordt geassisteerd, door zijn onlangs na
8 jaar uit Indie teruggekeerde broer en
pater v. d. Burgh. De oude maar altijd
weer nieuwe liturgische gezangen wor
den gezongen door medewerkers van het
Apostolaat.
In een korte, ontroerende Kersttoe
spraak richt pater Koevoets zich na het
Evangelie achtereenvolgens in het Itali
aans, Frans, Engels en Nederlands tot zijn
„parochianen", die over alle wereld
zeeën zijn verspreid en tot zijn manne
lijke en vrouwelijke medewerkers, voor
wie de Kerstnacht steeds weer de belo
ning is voor veel en zwaar, maar dank
baar werk-
Na de Nachtmis, die gevolgd wordt
door twee stille Missen, waaronder in de
verschillende talen Kerstliederen worden
gezongen, scharen allen zich rond de
feestelijk versierde tafels terwijl alom
een vrolijk en blij „Zalig Kerstmis",
„Felioe Natale", „Bon Noël", en „Merry
Christmas" weerklinkt.
Daar zitten zij, Italianen en Paname-
zen, Fransen en Amerikanen, Engelsen
en Canadezen, Roemenen, Noren en Ne
derlanders. vriendschappelijk aan de
.lange tafels, een miniatuur U.N.O., maar
een U.N.O. waar echte vrede heerst, de
vrede, die alleen is voor hen, die van
goede wil zijn-
Ver van hun land, ver van hun familie,
in een vreemde haven hebben deze zee
lieden een thuis gevonden, waar zij opge
wekt en zorgeloos Kerstmis kunnen vie
ren, dank zij de onverdroten ijver on de
onvermoeide arbeid van het Apostolaat
ter Zee.
w
I Weerverwachting medegedeeld door
j het K.N.M.I. te De Bilt geldig tot
Zondagavond: j
j Krachtige, aan de kust tijdelijk
S stormachtige wind tussen Zuidwest en
West; zwaar bewolkt met enkele ver- i
t spreide opklaringen en nu en dan
regenbuien, temperatuur boven nor-
maal.
S 28 Deo. zon op 8.48 uur, onder 16.34
5 uur; maan op 16.58 uur, onder 9.55 u. j
29 Dec.: zon op 8.48 uur, onder 16.35
uur; maan op 16.23 uur, onder 10.45 u. j
Bethlehem geleek in de vroege Kerst
morgen op een legerkamp, meldt Reuter.
Meer dan 4.000 Britse soldaten warén in
de Kerst-Mis, in de kerk van de Hei
lige Catherine. Slechts een betrekkelijk
gering aantal Christen-Arabieren had de
gevaarlijke reis naar Bethlehem onder
nomen, want het gebergte langs deze
weg wordt geregeld door moordlustige
benden bezocht.
Het was opmerkelijk, dat in tegenstel
ling met andere jaren op het plein voor
de kerk geen duizenden samenge
stroomd waren. In hun met zandzakken
beschermde uitkijkposten op de daken
bewaakten met geweren gewapende mi
litairen het door electrische lampen ver
lichte plein, waar pantserwagens en
enige duizenden Britse manschappen,
met stenguns, geweren en pistolen pa
trouilleerden, terwijl honderden anderen
boven de roep van Arabische straatver
kopers uit Kerstliederen zongen.
In de kerk hadden de soldaten bun
geweren tegen de muur gezet. De II.
Mis, die ook werd bijgewoond door en
kele Arabieren, vertegenwoordigers van
buitenlandse consulaten en de commissie
voor Palestina, werd voor het eerst sinds
100 jaar door een christelijke Arabier,
mgr. Vincent Gelat, van het Latijns pa
triarchaat te Jeruzalem opgedragen.
Voor de Mis hadden de „rode duivels"
van de zesde luchtlandingsdivisie met
een brandende toorts in de hand en de
stenguns over de schouder geknield
gelegen voor de kribbe in de flauw
verlichte grot onder de kerk, waar de
stenen treden uitgesleten zijn door de
voetstappen van millioenen, die vóór
hen deze heilige plaats hebben bezocht.
Uit hoofde van de internationale ge
dachten ten aanzien van de opbouw van
luchtvaartterreinen bedragen de uitein
delijk te bereiken geraamde oppervlak
ten der luchtvaartterreinen, in vergelij
king met 1940: Schiphol ongeveer 564
ha. (1940: 200 ha.); RotterdamSchie-
veense Polder qng. 185 ha. (Waalhaven
71 ha.); Eindhoven 159 ha. (49 ha.);
Leeuwarden 13Q ha. (61 ha.); Eelde 115
ha. (62 ha-); Twenthe als burgerlucht
vaartterrein 104 ha. (60 ha.); Haamste
de 100 ha. (33 ha.); Vlissingen 86 ha, (55
ha.); Texel 81 ha. (36 ha.); Beek 74 ha.
(in 1940 nihil); Hilversum 84 ha. (49
ha.); Ypenburg 53 ha. (59 ha,)j Teuge
41 ha. (42 ba.) en Zeeuwsch-Vlaanderen
nog ln voorbereiding.
Aldus deelt minister Vos mede in de
Mem. v. Antwoord betreffende de be
groting van Verkeer en Waterstaat.
De 20 millioen gulden, die voor 1948
voor de vliegvelden worden aangevraagd
zullen, naar geraamd wordt, als volgt
besteed worden: Schiphol vijftien mil
lioen, Rotterdam één millioen, Eelde en
Eindhoven elk 550.OOO, Beek 500.000,
Haamstede 150.000, Vlissingen en
Texel elk ÏOO.OOO, voorbereidend werk
Zeeuwsch-Vlaanderen 20.000 en reserve
De Griekse regering heeft het secre
tariaat «er V, N. t® Lake Success mede
gedeeld, dat de communistische rebel
len, die sich in de bergen van Noord-
Griekenland verscholen houden, een
„regering" onder leiding van generaal
Markos hebben gevormd.
Ook de diplomatieke vertegenwoor
digers te Athene van Engeland en de
V. S. ztin van dit feit op de hoogte
gesteld,
De Balkancommissie der V. N. heeft het
van de Griekse regering ontvangen docu
ment ovkr de vorming van een tegen
regering in de bergen van Noord-Grie
kenland naar de politieke subcommissie
verwezen „tot overleg en zodanig op
treden als noodzakelijk geacht mag wor
den".
Volgens radio Belgrado heeft de
Griekse guerilla-regering zich ten doel
gesteld, betrekkingen met de sovjet-unie
aan te knopen, een sterk leger te vor
men en zo spoedig mogelijk verkiezingen
voor een nieuwe Griekse volksvertegen
woordiging te houden. Ze wil „aan alle
Griekse democraten bevrijding brengen
van de imperialistische buitenlanders en
hun lijfsknechten, die het land tot een
Solitieke en militaire basis tegen de Oost-
uropese volksdemocratieën willen ma
ken", aldus haar program.
De Griekse minister van buitenlandse
■aken, Tsaldaris, overweegt met minis
ter-president Sophoelis strenge maat
regelen tegen aanhangers van de guerilla
in het binnenland. Dit brengt met zich
mede de ontbinding van de communis
tische en door de communisten gesteunde
organisaties en heronderzoek inzake de
14.000 linkse ballingen, die bij de vorming
van de huidige coalitie-regering amnestie
verkregen hebben. Bij razzia's werden in
Athene reeds meer dan 500 communisten
gearresteerd.
Minister Constantin Rendis heeft alle
links-georiënteerde Griekse parlements
leden verzocht, onomwonden te verkla
ren, of zij generaal Markos steunden, of
niet, „Griekenland staat niet alleen. Zijn
vrienden zullen het krachtdadig heipep,
nu de buitenlandse steun voor de op
standelingen minder dan ooit verheeld
wordt", aldus Rendis.
Volgens te Athene binnengekomen be
richten is Konitza in Epirus, dicht bij de
grens van Albanië gelegen, door guerilla-
strijders met granaten bestookt tijdens
een aanval van 2000 guerillastrijders op
de geregelde Griekse strijdkrachten in
dit gebied, Buiten de stad wordt op de
Borazaniburg hevig gevochten.
Ondanks het geheel geruststellende
communiqué over de gezondheid van de
koning van Griekenland, heeft de laatste
een wet getekend, die de ministerraad
volmacht geeft, alle koninklijke rechten
over te dragen aan koningin Frederica
voor het geval dit nodig mocht blijken.
De Griekse regering heeft besloten het
bestuur van „alle communistische ele
menten te zuiveren".
voor bijzondere moeilijkheden ongeveer
twee millioen.
Aan het grote verkeerscentrum Schip
hol moet bij de constructie en aanleg
de voorrang worden gegeven, 20 zegt
de minister. Van de 15 millioen van de
begroting 1947 was tot 1 Dec. j.l. totaal
8.969.157 besteed, waarvan 8-359.200
als voorschot zijn verstrekt aan de ge
meente Amsterdam voor de bouw van
Schiphol. Voor vergoeding van gronden
bij Schiphol, Eindhoven, Eelde en Beek
moet nog 3.350.000 worden betaald.
Het luchtvaartterrein op Walcheren
(„Vlissingen") zal komen ten Oosten
van Oost-Souburg en ten Noorden van
Rithem. Waarschijnlijk kan in 1948 aan
dit plan een begin van uitvoering wor
den gegeven. Voor Zeeuwsch-Vlaande
ren wordt thans een plan uitgewerkt
voor een vliegveld in de Wyckhu'—-
polder.
Over Twenthe en Leeuwarden wordt
nog overleg gepleegd of deze vliegvel
den onder burgerlijk dan wel militair
heheer zullen komen.
Omtrent de uiteindelijke vorm en in
richting van de vliegvelden Schiphol en
Rotterdam wordt nog advies verwacht
van de rijkscommissie voor luchtvaart
terreinen.
De rijksluchtvaartschool zal op de uit-
wijkhaven Eindhoven worden gevestigd,
omdat het militair verkeer op Gilze»
Rijen reeds thans te druk is om er de
opleiding van leerlingen dier school nog
te doen geschieden.
Met uitzondering van de vliegvelden
voor de sportluchtvaart (tevens voor het
luchttaxi-verkeer) Ypenburg, Teuge en
Hilversum, wordt er naar gestreefd elk
luchtvaartterrein onder te brengen in
een naamloze vennootschap, waarin zo
wel de overheid als het gewest deelne
men. Statuten zijn reeds ontworpen en
besproken.
De M. v, A. deelt voorts o.a. nog me
de, dat de proefnemingen met het hef-
schroefvliegtuig nog niet zün beëindigd.
Ook ten aanzien van de luehtvaardig-
heid staan nog niet voldoende gegevens
ter beschikking. Over het toekomstige
gebruik kan om deze redenen nog niets
worden medegedeeld. Omtrent de event,
voor- dit type vliegtuig aan te wijzen
landingsplaatsen kan worden medege
deeld, dat deze terreinen wegens tech
nische redenen niet zo klein zullen zijn,
als men zich algemeen voorstelt.
Het luchttaxiverkeer dient gebruik te
maken van reeds aanwezige burger- en
militaire luchtvaartterreinen. Slechts
dan zou de aanleg van een nieuw ter
rein in overweging genomen kunnen
worden, wanneer zich in een bepaald
gedeelte des lands ,waar geen lucht
vaartterrein aanwezig is, een zodanig
vervoer aftekent, dat die aanleg ge
rechtvaardigd geacht kan worden.
In samenwerking met de ministeries
van Oorlog en van Marine zijn een- en
twee-motorige lesvliegtuigen in ont
werp genomen, onder welke een toe
stel met straalmotor, waarvoor ook in
het buitenland belangstelling bestaat.
Oriënterende studies worden gemaakt
omtrent bijzondere vliegtuigtypen (b.v.
hefschroefviiegtuigen staartloze vlieg
tuigen enz.) waarvoor de K. L. M. be
langstelling heeft, alsmede omtrent
vrachtvliegtuigen.
FAMILIEDRAMA OP
BRUILOFTSFEEST.
Een dode en een gewonde.
Woensdagavond vierde een echtpaar
in de Rotterdamsestraat te Scheveningen
zijn 45-jarig huwelijksfeest. In de loop
van de avond vervoegde de oudste zoon
van het echtpaar, die met de familie in
onmin leefde, zich aan de woning en
trachtte binnen te komen. Hij had tevo
ren een glaasje gedronken en was ont
stemd over een advertentie, waarin het
bruiloftsfeest werd aangekondigd. Deze
advertentie had hij willen plaatsen en
daar kwam hij eens het zijne over zeg
gen.
Aanvankelijk lukte het de feestvie
renden de zoon de toegang tot het huis
te ontzeggen, doch in de loop van de
avond keerde hij nog tweemaal terug.
Hij dreigde telkens de gehele familie
„aan het mes «e rijgen". Omstreeks half
elf wist hij binnen te dringen. Toen hij
eenmaal binnen was, ontstond een vecht
partij en werd de 69-jarige veder vrij
ernstig gewond door een messteek in
zijn arm. Hjj moest, naar het ziekenhuis
worden vervoerd. De dader zelf werd
neergeslagen en overleed ter plaatse.
De politie arresteerde verschillende
familieleden, die allen na verhoord te
zijn, weer op vrije voeten werden ge
steld.
DEENS M.S. ,,KTNA" VERGAAN?
De opvarenden hebben het schip
verlaten
Het Deense motorschip „Kina" van
Shanghai naar Rotterdam bestemd, is
tijdens een typhoon in de nabijheid van
het eiland Kamadak (ten Zuiden van
Manilla) gestrand. De bemanning en de
13 passagiers hebben het schip verlaten.
Volgens een later bericht uit Cebu (Phi.
lippijnen), hebben vliegtuigen, welke
ngar de plaats des onheils waren vertrok
ken, wel een grote olievlek gezien, doch
niets ontdekt van het schip 01 overleven
den, zodat het ergste wordt gevreesd.
(ms. „Kina" groot 9823 bruto en 6235
netto reg. ton, behoort aan de Ostaasia-
tiske Kompagnie te Kopenhagen Red.)
De redactie van „Die rare wereld" kan
haar trouwe lezers met voldoening me
dedelen, dat de modernisering van de
kunst met rasse schreden vordert, het
geen o.a. blijkt uit een berieht van haar
culturele medewerker, de heer S. Nerp,
hoofdredacteur van het culturele tijd
schrift „Mausoleum", die meldt:
„Het schijnt in de bedoeling te liggen
om „Hamlet" als ballet op te voeren.
In dat geval hoop ik vurig, dat dit in
modern costuum zal geschieden. Een
Hamlet met een bolhoedje, die Ophelia
in een kort rokje aan haar voeten om
zich heen zwaait, terwijl Polonius in
flanellen pantalon een tennis-racket
zwaait, zal ons ongetwijfeld een nieuwe
kijk op Shakespeare geven.
Minder duidélijk is mij de bedoeling
van het inlassen van een gedresseerde
hond en evenmin begrijp ik, wat de re
gisseur bedoelt met „twaalf meisjes ko
men van achter het toneel op en vormen
een menselijke pyramide tijdens de be
roemde monoloog". Maar misschien heb
ik in dit opzicht niet voldoende begrip
voor „de beste, vooruitstrevende gedach
ten van deze moderne tijd".
(Van onze Londense correspondent.)
Het lagerhuis heeft met 291 tegen 165
stemmen, en ongeveer 100 onthoudin
gen, het voorstel der regering aangeno
men een jaarwedde van 40.000 (d. 1.
met inbegrip van de reeds voor het
huwelijk ingewilligde 15.000) toe te
kennen aan prinses Elisabeth, en een
van 10.000 aan de hertog van Edin-
burg.
In het verleden is bijna steeds par
lementaire kritiek en soms zeer ve
nijnige uitgebracht op dergelijke
voorstellen der regering, maar nimmer
was de minderheid zo talrijk als dit
maal. Maar belangrijker nog is het dat,
afgezien van de twee communisten, alle
tegenstemmers en onthouders volgelin
gen van de regering waren; dat zij
onder leiding stonden van Maurice
Webb, die dit jaar voorzitter der partij
is, en dat slechts een minderheid van
de regerende partij stemde voor het
regeringsvoorstel, dat alleen aangeno
men werd dank zij de stemmen der op
positie.
Vóór de zitting had Attlee een bijeen
komst gehad met zijn parlementaire par
ty. Zijn plan was geweest de kwestie te
maken tot een van partij-discipline, d.w.z.
dat een partijlid een „slechte aanteke
ning" krijgt als hij tegen een regerings
voorstel stemt. Maar het verzet bleek zo
hardnekkig te zijn, dat besloten werd een
„vrije" stemming te houden. Anders im
mers zouden de tegenstemmers en ont
houders onder de labour mannen (en zij
vormden de meerderheid) „rebellen" zijn
geweest, en dit zou geleid hebben tot een
parlementaire en politieke, en bovendien
tot een partij-crisis van de allereerste
rang; een crisis, waarbij bovendien de
positie van de koninklijke familie betrok
ken geweest zou zijn. Dit is thans verme
den, maar uitsluitend door toepassing van
een parlementaire procedure, welke niets
verandert aan het feit, dat de meerder
heid der regeringspartij tegen 't voorstel
der regering gestemd heeft.
Deze meerderheid is zó groot, dat men
zich niet van de zaak kan afmaken door,
zoals de „Daily Telegraph" doet, te spre
ken van „pietluttige geesten" en „verward
denken". Het voorstel de jaarwedden elk
5000 lager te stellen zou, indien de
kwestie er uitsluitend een van geld was,
inderdaad „pietluttig" zijn. Maar het
hield verband met de opvattingen van de
meerderheid der labourmannen omtrent
de positie, welke de leden der koninklijke
familie in een democratisch land dienen
in te nemen ,in het bijzonder in deze tijd
van „austeriteit".
Nu zou het eerlijker en achtbaarder
geweest zijn indien de tegenstanders
openlijk gezegd hadden: het koning
schap is uit de tijd; laat ons de repu
bliek uitroepen. Maar dat durfden zij
niet, en de meesten hunner beschou
wen trouwens het koningschap voor
Engeland nog steeds als een noodzake
lijkheid. Maar zij willen het geleidelijk
reduceren tot een functie, die met de
aard van het koningschap niets gemeen
heeft; tot een soort erfelijk ambte
naarschap, dat geen enkele reden van
bestaan zou hebben. En zo lijdt het na
dit incident geen twijfel, dat de meer
derheid van labour de monarchie duldt
en er nog steeds zeker nut in ziet, maar
dat zij in haar hart republikeins gezind
is, zonder evenwel de instelling ener
republiek te wensen.
Mr. Webb, de voornaamste spreker te
gen het regeringsvoorstel, zeide ervan
overtuigd te zijn, dat Engeland de monar
chie wenst te behouden, maar deze moet
„eenvoudig, sober en democratisch zijn".
En hij verklaarde de indruk te hebben,
dat „al te veel van de openbare gelden,
die voor de civiele lijst zijn toegestaan,
verspild wordt aan onnodige salarissen
voor trawanten van het hof". Met „tra
wanten" („hangers-on") bedoelde hij
blijkbaar personen die op het hof klap-
lopen. Inderdaad waren er vele van zulke
klaplopers in de tijd van Koningin Vic
toria, met haar voorliefde voor allerlei
Duitse familieleden, en geen koning zal
misschien bij machte zijn ze volkomen
te weren, maar wat mr. Webb zeide was,
met betrekking tot het hedendaagse hof,
weinig beter dan een insinuatie. En toch
is die vrees voor „klaplopers" waarschijn
lijk de voornaamste drijfveer achter heel
het verzet.
Dit verzet richtte zich misschien nog
meer tegen deNoelage voor de hertog dan
tegen die der prinses, en ofschoon een
soortgelijk verschijnsel zich hier bij vor
stelijke huwelijken vaak voorgedaan
heeft, houdt zij ditmaal vermoedelijk ver
band met de antipathie, die in labour-
kringen sinds lang geheerst heeft tegen
de koninklijke familie van Griekenland,
waartoe de hertog, die een jaar geleden
nog prins van Griekenland was, behoort.
Niemand zal beweren, dat de debatten,
en de stemming, die erop volgde, bevredi
gend geweest zijn. Nu dit wijdverspreide
verzet onder de labour-meerderheid be
stond, zou het nog ongewenster zijn, in
dien zij van haar hart een moordkuil ge
maakt had. Het is beter, dat zulke grie
ven openlijk in het parlement geuit wor
den. Maar men krijgt niet de indruk, dat
dit door de ontevredenen op zodanige
wijze gedaan is, dat de lucht thans ook
werkelijk gezuiverd is. En ondanks de
„vrije stemming" heeft de regering de
meerderheid van haar eigen partij op
een zo belangrijk en principieel punt
tegen zich.
O De staatsmijnen in Limburg hebben te
Hoensbroek een complex bouwland,
groot 17 H.A. aangekocht ten behoeve
vap de woningbouw. De gronden be-
hoorden toe aan de fam. d'Ansem-
bourg.
Wegens waardevolle diensten bij de
ontvluchtingsorganisatie van Engelse
piloten gedurende de oorlog heeft de
koning van Engeland wijlen de heer
J S Lokerman te Maastricht posthuum
onderscheiden met de „Silver Laurel
Leaf Emblem."
•C- Woensdagmiddag passeerde de heer F.
J. M. uit Wylre (L.) als 600.000ste be
zoeker de loketten van Schiphol. Hij
kreeg een gratis retourbiljet op een der
binnenlandse K. L. M.-lijnen.
<C> Op de weg WestervoortArnhem
hebben C. C. D.-controleurs een auto
met vier gestolen schapen aangehou
den De schapen werden in beslag ge
nomen en de chauffeur plus twee pas
sagiers gingen „op de bon."
O Een hevige brand heeft in de morgen
van de Eerste Kerstdag te Hilversum
twee woningen en een kantoor van
een taxibedrijf in de as gelegd. Een
vrouw kreeg ernstige brandwonden
en haar 12-jarig dochtertje werd bij
een sprong uit het raam licht gewond.
In het Staatsblad van 23 Dec, is opge
nomen een K. B„ houdende vaststel
ling ener nieuwe reclasseringsregeling,
alsmede regelen ter uitvoering van
enige artikelen van het Wetboek van
Strafrecht.
De vakraad voor het kapperabedrijf
heeft de werkgevers geadviseerd ter
gelegenheid van Kerstmis of bij de
jaarwisseling het kapperspersoneel
een gratificatie toe te kennen van tea
hoogste 2 pet. van het jaarloon. Een en
ander rekening houdende met de
beschikking van rijksbemiddelaars d.d.
7 Juli 1947.
O In het veilinggebouw te Lisse is gis
teren een fraaie Kersttentoonstelling
geopend van bloeiende bolgewassen.
Vergeleken met verleden jaar werd
grote vooruitgang geconstateerd.
O De pol. delinquenten-mijnwerkers, die
in het St. Ignatiuscoliege te Valken
burg zijn ondergebracht, zullen 15
Januari naar een nieuw kamp te
Hoensbroek verhuizen.
O Nederlanders, die via India per schip
naar een ander land reizen, mogen in
een haven van India niet aan land
gaan, tenzij zij in het bezit zijn van
een transitvisum, dat bij de paspoort
overheden van India in het buitenland
kan worden verkregen.
O Bij K. B. is benoemd tot lid van de
staatscommissie insake herziening van
de Ned. burgerlijke wetgeving, mr. H.
Schadee, adv. en proc. te Rotterdam.
Het Grand Hotel te Charleroi is gister
morgen door brand verwoest. Twee per
sonen werden bij een sprong uit de derde
verdieping ernstig gewond. De vrouw
van de eigenaar, die, in dekens gewik
keld, uit een raam van de eerste verdie
ping sprong en de overige gasten, werden
lioht gewond. Ha,ar dochtertje, die in een
doof de politie onder het venster gespan
nen deken sprong, kwamen behouden op
de grond. De eigenaar van het hotel, die,
gewaarschuwd door een schoonmaakster
de haard van de brand ontdekte en door
het openen van de kelderdeur, waar de
rook uit opsteeg, de brand aanwakkerde,
viel, op weg naar de eerste verdieping
om zijn gezin te waarschuwen, in zwijm.
De overige gasten konden naar de bene
denverdieping ontkomen, of slaagden er
in, zich door de ramen van de eerste ver
dieping te redden. Zij kwamen er allen
met lichte verwondingen af.
AMER. S. „PARK VICTORY"
VERGAAN
Negen der opvarenden worden
vermist
Het van Hampton Roads komende
Amer. s. „Park Victory", bestemd voor
Finland met een lading kolen, is tijdens
een hevige sneeuwstorm in de nabijheid
van Abö (Finland) op de rotsen geslagen
en wrak geworden. Ook de lading kolen
moet ais verloren beschouwd worden.
Van de 48 opvarenden zijn er 3? gered.
Van d eaverige leden der bemanning
zijn er 2 van uitputting gestorven, ter
wijl er 7 worden vermist.
s. ((Park Victory" wag groot 7607 br-
en 4563 nettQ reg, tons).
AMER. S. JOHN OWEN"
heeft deschroef verforen
Bet Amer. s. „John Owen", 18 Dec.
van Buenos-Aires naar Eng. Indië ver
trokken, heeft in het Zuidelijk deel van
de Atlantische Oceaan tijdens hevig
stormweer de schroef verloren en drijft
nu hulpeloos rond op ongeveer 1200 km
Oost van Buenos-Aires. Het schip heeft
aan Buenos-Aires om sleepboothulp ge
vraagd.
Zeer terecht heeft de voorzitter van
de K.V.P. op de te Utrecht gehouden
partijraad erop gewezen, dat in onze
dagen een strijd van ongekende felheid
en omvang is ontbrand, waarbij het
vaak om de hoogste en heiligste rech
ten van de mensheid en de individuele
mens gaat. En wijl die strijd in de po
litieke arena wordt uitgevochten, is
een bundeling van alle goedwillende
krachten hoogste eis, gelijk onze staat
kundige verantwoordelijkheid ons
dwingt tot deelneming in de huidige
worsteling.
Juist om de geweldige geestelijke en
materiële betekenis van de kamp, welke
staat, maatschappij en de eenling sinds
de eerste wereldoorlog, maar in verhe
vigde mate sinds de opkomst van het na-
tionaal-socialisme, (reeds gevolgd door
ondergang), en van het communisme
moeten voeren, hebben wij de eer:n"a
belangstellingen, welke zovele katnone-
ken voor de politiek en voor de politieke
organisatie der katholieken koesteren, ten
diepste betreurd.
In deze strijd kan niemand gemist wor
den; en naar mate de botsingen der ideeën
en der praktijken heviger worden, moet
onze mobilisatie steeds dieper doordrin
gen. Natuurlijk zijn er, gelijk in elk leger,
elitetroepen, die voorop in het vuur wor
den gezonden, en het gros van de leger
macht, dat de behaalde successen ten
volle uitbuit; er zijn geestdriftigen en
strijders, die alleen uit plicht meedoen.
Maar wie kan, wordt in het leger opge
nomen.
We willen allerminst de plaats van de
materiële belangen in het staatkundige,
en derhalve ook in het partiileven ver
kleinen: de volkswelvaart, d.w.z. de wel
vaart van het gehele volk is een der
meest op de voorgrond tredende doelein
den van de politiek. Maar momenteel
wordt de wereldkamp op veel hoger ni
veau gevoerd: op het geestelijke en mo
rele plan. Het gaat om de christelijke
wereldbeschouwing en beschaving. En
daarbij vallen alle materiële belangen
als het ware in het niet.
De K.V.P. is de partij, die zich op dit
hoge niveau heeft geplaatst; zij wil zijn
de politieke organisatie van de katholie
ken op katholieke basis. Dat is de domi
nerende gedachte, en daarom moet zij op
de allereerste plaats het politieke katho
liek front tegen het oprukkende heiden
dom op elk terrein van het openbare
leven zijn.
Juist om die reden is het noodzakelijk,
dat dit front zo sterk mogelijk zij, niet
alleen door de soms zonder geestdrift in
de stembus geworpen stembiljetten, maar
vooral door hechte, innerlijke overtuiging
en enthousiasme. Hoe meer geestdrift er
in de afdelingen bestaat, bij zoveel mo
gelijk leden, des te krachtiger kan in de
wetgeving de christelijke gedachte wor
den doorgevoerd.
Niemand echter, die in het volle leven
staat, zal kunnen of durven loochenen,
dat het in vele afdelingen, welke toch
de cellen van het partiileven zijn. juist
aan deze twee belangrijkste factoren:
ledental en enthousiasme ontbreekt. Dit
wordt niet goed gemaakt door een nog
zo prachtig georganiseerd en geslaagd
congres als dat van Utrecht: daar was
het werkende, vaak zwoegende kader
bijeen, met de daar in particuliere ge
sprekken aldoor uitgesproken klacht, dat
er zo weinig beweging in de massa is te
brengen. Dat wordt ook niet goedgemaakt
door een zwoegende generale staf of een
volmaakte grondwet.
De tijden en daarmede de geestesge
steldheid der massa zijn sinds 1940 sterk
gewijzigd; de mensen zijn onbereken
baarder geworden en hun ontevredenheid
drukt zich anders en feller uit dan vóór
de oorlog. Er is meer overredingskracht
en directer contact nodig om hen te over
tuigen: de omstandigheden zijn ongunstig
voor een vlot verlopend partijleven. Er
zijn problemen aan de orde gekomen,
over welker oplossing de opvattingen
vaak scherp contrasteren, op grond van
variërende inzichten, maar ook van spe
ciale belangen. De pers, het doeltreffend
ste middel om voorlichting te geven, is
door de papierschaarste in haar taak op
bedroevende wijze beknot. Over dit alles
heen komen dan nog de moeheid en te
leurstelling der mensen.
Het is, voor elke partij, moeilijk tegen
deze stroom op te werken; maar het moet:
te grote geestelijke belangen staan op
het spel.
Het moet gebeuren, door meer leven
te brengen in de afdelingen. Op het par
tijcongres was de voortdurend door ons
in persoonlijke gesprekken beluisterde
klacht uit alle hoeken van het land, dat
er zo weinig contact was tussen de kie
zers en de door hen gekozenen, hun eigen
afgevaardigden. Daarom verwondert het
ons, dat „De Opmars" kan schrijven, dat
er sinds de verkiezingen in 1946 honder
den (dus minstens een drie h vierhonderd.
Redactie) vergaderingen plaats vonden
in afdelingen en in kringen, waarop de
gekozenen als spreker optraden en voor
lichting gaven. Het verbaast ons; maar
vooral willen we opmerken. dat we
spraken over het contact tussen de kie
zers en de door hen gekozen persoon;
het kamerlid dus. dat hen zelf vertegen
woordigt. en niet alleen een partijlid is,
zoals alle K.V.P. kamerleden en duizen
den partijmensen. Daarover zouden we
gaarne een concreet cijfer, en geen vaag
getal horen, terwijl het ons de hoogste
voldoening zou zijn, als we ten minste
m dit opzicht, op grond van hetgeen van
zoveel zijden werd gezegd, een te somber
geluid hadden laten horen.
De Joodse ereraad in de zaak tegen
de heren A. Asscher en prof. <}r. D.
Cohen, heeft uitspraak gedaan en het
gedrag van deze vroegere leiders van
de Joodse Raad als „laakbaar" gequali-
ficeerd, terwijl geadviseerd wordt hen
uit te sluiten van het bekleden van ere
ambten en bezoldigde functies van iedere
aard bij enige Joodse instantie of instel
ling en wel voor de duur van het leven.
door dettaillisten voor de week van
28 Dec. 1947 t.m. 3 Jan. 1948
BROOD: 088 alg. (20 rt«.) 588 alg. 073
res. (8 rts.) 076, 573 res. (4 rts.) 1023 brood
(8 rts.) en bonnen van de week 28 Dec.
-3 Jan. 1948 Rts. b. G. 21 (4 r.) Coup.
X 171. X192. Te verstrekk. coup. D 065,
D 066, D 067.
KOFFIE: 057 alg. rts. b. G. (0.5 rts.) Te
verstrekk. no. coup. C 553.
THES: 056 alg. Rts. b. G. 17 (0.5 rt.) Te
vertrekk. no. coup. C 554.
"SUIKER: 055 alg. (3 rts.) 555. 556, 557
alg., 1015 suiker, rts. b. G. 14 (1 rts.) Te
verstrekk. no. coup. C 551 C 552.
VERSNAPERINGEN: T 01 versnap. (0.8
rts.), T 03 vernap. Rts. b. G. 12 (0.4
r.) Te verstrekk. no. coup. C 547. C 548.
MELK: 535 melk 11 r., 534 melk 10 r.
035 melk (6,5 r.) 034 melk 6 r. 1017 melk
XV
5 r. 031 melk 8.5 rts. Rts. b. G 39 1 r
Te verstrekk. po. coup. E 010
HUISHOUDZEEP: R 13 div. (2 rts)
R 05 div. rts. b. G. 41 (1 rts.) Te ver
strekk. no. coup. C 559.
(detai!U T 83 tahak (2 rts.)
T 01, T 02 tabak. Rts. b. G. 66 Afloss
week 30 Nov.—6 Deo. 1947. Te verstrekk
po. coup. C 560, 561.
TEXTIEL: Detaillisten. Toewijzingen
Distex MD 85. 101 t.m. 140 VA VB VC
VD, VE 605 en B, C, D E, F 101 t.m 200
VF 605 (1 pnt.) A. B. C, D, E, F, VA 705
1 en 5 pnt. C 32 en D 81 1 en 10 pnt
Confectiebedr.-Confectionneurs. Machti
gingen Confectie. Handelscoupures.
Voor hen waarvoor deze week is aan
gewezen
BRANDSTOFFEN INDUSTRIEKOLEN
Coup B, C, D, E. verbr. Geen vervangings
toewijzingen. 6
BRANDST°FFEN: TA 707 74 Bv ?6
BV. 77 BV (3 rts.) TB 707, 74 BV, 76 BV
(3 rts)., WA 707 1 t.m. 12e per. (1 rts.)
WB 707 1 t.m. 12e per. (5 rts.) Rantsoen
bonnen 1 eenheid 1947-1948.
Inleveren in veelvouden van 10 rts.
voor alle artikelen, behalve brood, mag
by de eerstvolgende inlevering een
restant van maximaal 9% rts. van de nu
in te leveren bonnen worden ingeleverd.
Voor brood geldt dat aangevuld mag
worden met de nieuw aangewezen bon
nen.
Manilla is Vrijdag door de ergste
typhoon sinds 1934 geteisterd. Tot dus
ver zijn 56 doden geteld. Bovendien
worden 52 opvarenden van het Deense
schip „Kina", dat ten gevolge van de
typhoon verging, vermist.
De minister van sociale zaken van
Syrië heeft de zee- en luchthavens van
Syrië besmet verklaard wegens
cholera. De Turkse autoriteiten hebben
langs de grens in het Zuid-Oosten
strenke mataregelen getroffen om het
overslaan der cholera uit Syrië te
veorkomen.
