De Deliplanter lijdt
Een oplossing voor dit probleem
is dringend noodzakelijk
gebrek
Zeereis met de
Dood
Films, Mie in de herinnering blijven
i
SATERDAG 27 DECEMBER 1947
PAGINA T
Sumatra's Oostkust
„ER IS HIER VEEL
VERANDERD''
»,VRIENDSCHAPS-
SIGARETTEN"
KLOOSTER IN NOOD
DOORBEREKENING VAN
OMZETBELASTING
Vlor de filmcamera
HET WITTE DOEK IN 1947
door Jerry Froscher
Het heeft mij enkele dagen gekost om alle gegevens voor de budget,
berekening van een Europees Cultuurmaatschappij-employé te ver
zamelen; toen ik eindelijk mijn berekeningen steeds opnieuw
getoetst en verantwoord voor de huidige situatie aan enkele
planters toonde, zeiden ze, dat deze becijfering over het algemeen
nog te gunstig lag. Vrijwel alle Europese werkersgroepen, in de cul
tures betrokken, staan bij de huidige salariëring voor grote maan
delijkse tekorten. Het deficit voor hiar werkend maatschappij-
personeel, dat zijn gezin in Nederland heeft, ligt het laagst. Alleen
ongehuwden nemen een iets gunstiger positie in, in deze zin, dat
voor de meest begunstigde groep onder hen, inkomsten en uit
gaven elkaar volkomen dekken
In onderstaande cijfers zfln de kosten
van een uiterst Europees minimumbe
staan in Indië verrekend, in het hele
budget is geen plaats gelaten aan
enig luxe element, ook voor represen
tatieve functies is niets extra's uitge
trokken, terwijl degenen die volgent,
dit budget proberen te leven zich aan
geestelijke ontspanning slechts te bui
ten zullen mogen gaan via een abon
nement op het „Medan Bulletin".
Een pas uitgekomen jong assistent,
gehuwd, geeft samen met zijn vrouw
minstens 285 per maand aan eter.
uit Met posten als kleding, personeel,
levensverzekering, electriciteitsrekening
vervoer, aanschaf en vernieuwing van
huisraad en linnen, waarnaast nog di
versen, komt hij op een maandelijks te
rugkerende uitgave van 660. Let wei:
minimaal!
De niet-„Singkeh's" (voor het eerst
uitgekomen employé) de oudere em
ployes dus kan men in drie groepen
onderscheiden:
De eerste mogelijkheid: man op de
onderneming, vrouw en 2 kinderen nog
in Nederland. Salarisscala: 500, 600.
700, 850. Met duurtetoeslag, extra
toeslag en kindertoeslag komt hij op
een brutosalaris van resp. 810, 955,
1060 en 1247,50. Na aftrek van pen
sioenstorting, belasting, delegatie naai
Nederland, de onkosten van zijn mini
male voeding en de berekening -van
zijn andere zeer krap uitgemeten be
hoeften, houden deze vier catagorieën
respectievelijk maandelijks over: een
tekort van 72,59, een tekort van
18.43, een batig saldo van 35,07 en
een batig saldo van 78,26.
Tweede mogelijkheid: Man met gezin
samen (twee kinderen L. O. genieteno
in Indië).
Alleen de hoogst gesalarieerde groep
blijkt pér maand 23,20 over te kun
nen leggen, zowel degenen die 500
als zij die 600 verdienen, leggen re
spectievelijk elke maand bij
285.63 en 191,78......
Derde mogelijkheid: man en vrouw
o de onderneming, 2 kinderen (mid-
C bare schoolopleiding genietend) in
ederland.
employé, die 700 basissalaris
heeft, blijkt elke maand tegenover een
tekort van niet mnder dan 250 U.
staan, terwijl zelfs het basissalaris van
850 niet kan voorkomen, dat er elke
maand een deficit van 15 is
Bovenstaande cijfers zijn gemiddel
den, waarbij o.a. de regeling van* de
Deli-Planters Vereniging als basis is
genomen. Er is voor zover ik ben in
gelicht slechts één maatschappij op de
Oostkust, die gunstiger voorwaarden
schept door premievrij pensioen en hel
volledig voor maatschappijrekening
brengen van de voedselkosten.
Voor geëmployeerden bij diverse
andere maatschappijen ligt de situatie
echter nog ongunstiger.
Voor dit probleem moet een oplossing
komen binnen afzienbare tijd. Een op
lossing van tijdelijke aard, daar bet
hier, naar men hoopt, ook slechts de
overbrugging van een noodperiode be
treft.
Toen ik vlak voor mijn vertrek uit
Batavia op de receptie van de Onder-
nemersbond, die zijn vijf en twintig
jarig bestaan vierde, de waarnemend
voorzitter in een meer reële dan opti
mistisch gestemde toespraak voor de
ondernemersorganisatie het beeld van
de „roofdieren galerjj" hoorde gebrui
ken. en hij daarna vervolgde met dc
opmerking, dat dit beeld wel wat uit
de tijd was, kon ik daar volledig mee
accoord gaan.
Men hoort echter hier, in het ge
bied waar de maatschappijen momen
teel niet dankbaar genoeg kunnen zijn
voor hetgeen de werkers, die als nieu
we pioniers het spits moeten afbijten,
op korte termijn alweer uit de grond
hebben gestampt, soms zeer bittere
woorden, en een zeer hoog geplaa-st
employé van een der grootste maat
schappijen zei me: Nederland schijnt
nu dichterbijgekomen te zijn met die
snelle verbindingen; in werkelijkheid is
de verwijdering steeds groter gewor
den en die directeuren in Nederland
ze kunnen zich geen voorstelling meer
maken, hoe het hier is. Er is hiér vee'
veranderd, alleen zij denken nog in
voor-oorlogse verhoudingen
Reeds uit welbegrepen eigenbelang,
zelfs met voorbijgaan van alle sociale
overwegingen, moet hier op korte ter
mijn een oplossing komen.
Men mag dit prachtige élan, dit gulle
gebaar, weermee deze werker momen
teel zjjn hele persoonlijkheid inzet voor
de rehabilitatie van dit volk, van zijn
maatschappij en van heel Nederland,
niet beantwoorden met een schriel en
a-sociaal liberalisme uit een hopelijk
voor goed voorbije „koloniale" periode.
De Deliplanter lijdt gebrek.
En de directeur van een maatschappij
die onlangs na een verblijf - van drie
maanden 150.000 declareerde zal toch
wel oeseffen hoe duur 't leven in Indië
momenteel is
J. W. HOFWIJK.
De Amerikaanse sigarettenfabrikanten
overwegen surplusvoorraden tabak te ge
bruiken voor de vervaardiging van pakjes
sigaretten, die zij tegen productieprijs
aan de Amerikaanse regering willen ver
kopen. Deze „vriendschapssigaretten"
zouen als „stimulansgoederen" in 't hulp
programma voor Europa worden inge
schakeld.
Met belangstelling heet onze Kamer
de besprekingen gevolgd, welke in de
Tweede Kamer der Staten-Generaal zijn
gewijd aan de vaststelling der Rijksbe
groting voor het dienstjaar 1948.
Ten aanzien van hoofdstuk VII B (De
partement van Financiën) gold onze
aandacht onder meer de omzetbelasting
in verband met de ons regelmatig daar
over bereikende ernstige klachten, spe
ciaal van middenstandszijde, sedert die
belasting is verhoogd en daaraan is
gekoppeld 'n verbod van doorberekening
ning der verhoging. De klachten zijn ons
inziens gegrond en betreffen in hoofd
zaak de omstandigheid, dat door aldus
te handelen de omzetbelasting ontaardt
van een consumentenbelasting in een
extra last op het bedrijfsleven, waar
door de middenstand, die grotendeels
toch reeds iet krapper wordende win
sten moet werken het zwaarst wordt
getroffen.
Gezien in het licht van de nog zeer
labiele economische verhoudingen, had,
naar het ons wil voorkomen, de Rege
ring zich ervan moeten onthouden, om
zonder enig overleg met belanghebbenden
aan een bepaalde groep een ïxtra last
op te leggen, die in haar „loon", al heet
het dan formeel anders, op een bijzon
dere wiize ingrijpt.
Wij staan nog midden in een tijdperk
van wederopbouw, dat een wederzijds
begrijpen en gezamenlijke krachtsinspan
ning vraagt van Regering en volk om tot
resultaten te komen.
Daarbij komt dan nog, dat de druk,
welke op deze wijze op de middenstands-
bedrijven is gelegd, in vele gevallen nau
welijks toelaatbaar is, omdat de winst
marges, zoals gezegd, hier reeds nauw
waren aangemeten.
Wel menen wij Uwe Exellentie met
rpet aandrang te moeten verzoeken, zowel
in het belang der gedupeerde bedrijven
als terwille van het gezag van de over-
Bijdragen, voor het Dominicanessen
klooster, dat zoals wij meldden in
grote voedselnood verkeert, kunnen
gestort worden bij de Rott Bank te Venlo,oo
gironummer 8754 en niet no. 8745 zoals! heid, de geïncrimineerde maatregel on-
abusievelijk stond afgedrukt. gedaan te maken.
Nu we voor de laatste maal in 1917
de filmvaria, welke geregeld onder de
kop „Voor de filmcamera" in ons blad
verschijnen, aan het papier toevertrou
wen, gaan onze gedachten tegen wil
en dank terug naar datgene, wat de
bioscopen ons gedurende het afgelopen
jaar hebben geboden. Het lijkt ons
daarom niet ondienstig enkele indruk
ken te geven van de belangrijkste films
welke gedurende die tijd ln ons land
hebben gedraaid.
Het ligt geenszins in de bedoeling
volledig te zijn. Wij vermelden uitslui
tend die films, welke hetzij door haar
vorm, hetzij door haar inhoud, of door
beide, bijzondere indruk op ons heb
ben gemaakt, daarbij afgaande op ons
geheugen. En het menselijk geheugen
Is nu eenmaal een onbegrijpelijk en
vaak onbetrouwbaar apparaat.
De film welke het eerst in onze ge
dachte komt, is „A Matter of Life and
Death" (Een zaak van leven en dood),
vervaardigd door het Engelse filmduo
Michael Powell en Emeric Pressburger,
welke zowel door haar originele gege
ven als door haar buitengewoon knappe
vormgeving (dit is zover wij ons kun
nen herinneren, de eerste film, waarin
de kleur een geheel eigen functie ver
vult) diepe 'ndruk op ons heeft gemaakt.
Met het proces in het Hiernamaals, dat
het hoogtepunt is van de film, bewijzen
Powell en Pressburger, welke uitmunten
de filmmakers zij zijn en tevens bewijst
hun werk. welk een buitengewoon hoog
peil de Engelse fimproductie heeft be
reikt, een peil, dat, wat de vorm betreft,
nog wordt overtroffen door „Odd Man
Out" (Gejaagd in de nacht), een mees
terwerk van de regisseur Carol Reed
met James Mason en de zeer talentvolle
debutante Kathleen Ryan in de hoofd
rollen.
De derde in de serie Engelse films,
welke ons om haar bijzondere eigen
schappen terstond in de gedachten ko
men, is „Brief Encounter" (Laatste ren
dezvous), een alledaags, haast banaal
gebeuren, maar door David Lean en Noel
Coward geregisseerd op een wijze, welke
de camera gelegenheid gaf tot de harten
en zielen van de personen door te drin
gen. De acteurs in deze film, Celia
Johnson en Trevor Coward, zijn niet de
gebruikelijke filmschoonheden, maar
mensen van vlees en bloed. „Brief En-
counter" was een bijzonder gave en bij
zonder artistieke film, die op het film
festival in Cannes terecht tot tweemaal
toe werd bekroond.
Verder denken we aan de geestige
comedie „The Life and Death of Colonel
Blimp" (Het begon in Berlijn), wederom
een film van Powell en Pressburger,
een voorbeeld van typisch Engelse humor
en zelfspot, met Deborah Kerr en Anton
Walbrook in de hoofdrollen.
Een scène uit de prachtige Franse film „L'ange de la Nuit" met jean Louis
Barrault in de hoofdrol.
vrijwel alle worden gerangschikt in de
categorie „thrillers Onder de makers
van dit genre films steekt Alfred Hitch
cock met hoofd en schouders boven
zijn collega's uit, Hitchcock, „the master
of suspense", de meester in het verwek
ken van spanning, zoals hij in Amerika
werd genoemd. Het zijn dit jaar niet
minder dan vijf door hem vervaardigde
films, die de aandacht vragen, waarvan
„Shadow of a doubt" (Schijn van twijfel)
een van zijn oudere films verreweg
de beste is, terwijl wij ons de overige,
met uitzondering van „Obsessie bijna
uitsluitend herinneren, °ra«at zij van
Hitchcock waren. Verder werden dit jaar
van hem vertoond ®,n
Fontaine en Laurence Olivier, de reeds
genoemde „Obsessie me
man en Gregory Peck, „Argw„ we
derom met Joan Fontaine, y
Grant tot tegenspeler had en Notorious
met Clau-V Rains. Hitchcock is altijd een
man geweest, die door de suggestief-
filmische vorm, welke hij <J P
Het aantal Engelse films, dat door zijn
opvallende kwaliteiten in de herinnering
blijft voortleven, is trouwens groter dan
dat van enige andere nationaliteit.
Nccmen we slecht nog de Dickens-film
„Great Expectations" (Grote verwach
tingen) van David Lean; „Eén van de
weinigen", de geschiedenis van het ont
staan van de Spitfire met de onverge-
hoofdrolspeler, alsmede „The Captive
Heart" (Het gevangen hart), een film,
waarin het lot van de Engelse krijgs
gevangenen tijdens de jongste wereld
oorlog in echte, helaas maar zelden ge
sproken filmtaal wordt verhaald door
Basil Dearden, een der meest veelbelo-
venden onder de vele jonge Engelse
telijke Leslie Howard als regisseur en
regisseurs, di» de Engelse film sinds de
oorlog aan de top hebben gebracht.
Van de Amerikaanse films is het „Lost
Weekend" (Verloren Weekend), waarin
Ray Milland onder de uiterst knappe
regie van Billy Wilder de rol van zijn
leven speelt, die het sterkst de aandacht
vraagt. Het verloren weekend van een
verloren leven, het delirium van een
verloren ziel, in een dynamische beeld
wisseling en een steeds dreigender en
onvermijdelijker wordend rhythme vast
gelegd op de filmband.
De overige Amf ikaanse films, welke
langer dan het gebruikelijke gladde, maar
inhoudloze amusementsproduct van Hol
lywood in de herinnering blijven, kunnen
ducten wist te geven,
meestal opper -
Ray Milland, die rol van zijn leven
speelde in de filb „Lost Weekend
vlakkige inhoud deed vergeten. Maar ook
hii is niet ontkomen aan de invloed van
Hollywood, dat dikwijls de cassa stelt
boven de kunst. In sommige van zijn
films, met name in „Argwaan en in
„Notorious", blijkt de vakman het van
de kunstenaar te heb en gewonnen.
Van de overige Amerikaanse „thrillers"
herinneren we tenslotte n°g aan
„Gaslicht" geregiss rd door George
Cukor en gespeeld door de Fransman
Charles Br-er en de Zweedse Ingrid
Bergman, „The Stranger (De vreemde
ling) van Orson Welles, wiens „Citizen
Kane" nog steeds niet algemeen circuleert
en „The Spiral Staircase De wentel
trap) van Robert Siodmak met Dorothy
Mc Guire. een zeer begaafde jonge actri-
ce in de hoofdrol.
Een geheel eigen plaats neemt Charles
Chaplin's „De Dictator, in, hoewel als
per<='flage van 'iet nazisysteem „To be
or vt to be" (Gevaarlijk spel) van de
kortgeleden overleden regisseur Ernst
Lubitsch de voorkeur verdient.
Goede Amerikaanse ontspanningsfilms,
welke meer dan de gewone aandacht
verdienen, waren verder „It happened
to-morrow" (Het gebeurde morgen) van
René Clair met D;ck Powell en Linda
Darnell in de hoofdrollen en „Arsenic
and Old Lace", welke door Frank Capra
werd geregisseerd.
De grote Franse film van 't jaar was „Les
Enfants du Paradis", welke 'n vertonings-
duur heeft van bijna drie en een half
uur, waarin Carné de regisseur, niet
alleen met zijn eigen wetten, maar ook
met de algemene filmwetten brak. Jean
Louis Barrault speelt daarin een rol»
zoals er wellicht geen tweede op de film-
band is vastgelegd. Maar toch geven wij
de voorkeur aan „L'Ange de la Nuit"
(De Engel der Duisternis), eveneens een.
Franse film en eveneens met Jean Louis
Barrault in de hoofdrol. Een warme
menselijke film, vol liefde, toewijding,
opofferingsgezindheid en levensmoed,
welke een schril contrast vormen met
het levensnegativisme, dat gemeenlijk de
Franse film ook „Les Enfants du Pa
radis" kenmerkt Een film welke bij
na ongemerkt aan het grote publiek is
voorbijgegaan, maar een film, welke om
naar waardevolle elementen, haar ver
heven inhoud en het bijzonder sterke
spel der acteurs, bijzondere aandacht
verdient.
De beste verzetsfilm is eveneens door
de Fransen gemaakt, namelijk „La Batail-
le du Ra'l van René Clément, een film
zonder spectaculair spel, zonder over
drijving. maa van zulk een overtuigende
dramatische kracht, dat men haar de
apotheose van het Frans» verzet zou
kunnen noemen. Minder objectief, maar
zeer suggestief was de Italiaanse ver
zetsfilm „Rome, open Stad" van Roberto
Rossellini met Aldo Fabrizi als de pries
ter, die afkeer heeft van alle geweld,
maar die onverschrokken de dord ingaat,
omdat het, zoals hijzelf zegt, gemakke
lijker is om goed te sterven dan om goed
te leven.
Films met een godsdienstige inslag,
die gedurende het afgelopen jaar werden
vertoond, waren de Amerikanen „Going
my way", „The Keys of the Kingdom" en
„Het lied van Be-nadette", de Zweedse
film „Himlaspelet" en de Paus-film „Pas
tor Angelicus".
James Mason als de tot de dood toe
achtervolgde politieke misdadiger in
de film „Odd Man Out?'.
Going my way" bleek niet veel anders
dan een zeer onderhoudende, maar sen
timentele „Musical", waarin Bing Crosby
als de knappe, sportieve kapelaan volop
gelegenheid kreeg zijn liedjes te „croo
nen". Veel beter geslaagd zijn „The Keys
of the Kingdom" (De sleutels van het
Koninkrijk), welke het harde leven van
de missionaris beschrijft en „Het Lied
van Bernadette".
De Nederlandse filmproductie tenslotte
was dit jaar met een tweetal films van
enig formaat vertegenwoordigd en wel
met de verzetsfilm „Zes jaren", gere
gisseerd door J. M. Josephson en „Wal
vis in zicht", door Rita Roland gecom
poneerd uit het werk van de cameraman
Hannes de Boer, die het vorige jaar aan
de expeditie van de Willem Barendsz
heeft deelgenomen. Een boeiende docu
mentaire, die op een hoog peil staat.
?OOOOGGOOOOOQOOQOOOGGGOOOOOOOOOOOOO3OOOOOOOOOOOOOOOOOOOC9OOOOO0OOOOOOOOOOOOOOOOOO00OQQOOnoO0OOOOOOOOOOOOOOO
Ons Roman
3QOOOOOOGG0GGOGOOGGGOOOOOOOOQOOOOOOOQOOOOOQOOGOGCOGOGOO0OQOOOOOOO0OOOOOOOOOOOOOOOOO0G0OOOOOOOOOOOOOOOOOOÓ
Inhoud van het voorafgaande:
Vier employé's van de schatrijke uit.
gever mr. Sidney Hart zijn ontvoerd
en bevinden zich aan boord van een
jacht, dat zee gekozen heeft. Het zijn
Chapin, Hampton, Ryder en miss
Devin. Chapin ontdekt, dat mr. Hart
zelf ook aan boord is, doch de man
blijkt vergiftigd te zijn en sterft. er-
der-zijn aan boord mrs. Hart—Glass,
schoondochter van mr. Hart en haar
advocaat, mr. Dupont. De kapitein en
matrozen van het jacht kennen geen
Engels, doch spreken een vreemde
negertaal, die alleen mr. Dupont ver
staan kan.
Later komen de matrozen melden,
dat ook de kapitein onder vreemae
omstandigheden overleden is.
Terwijl mrs. Hart de vier ontvoerden
ondervraagt, wordt er op de deur ge
klopt.
4)
De stem behoorde toe aan een 3°nSe"
man. die een donker costuum aan had
en een overhemd, dat aan de hals open
stond. Hij droeg een bril met dikke gla
zen. Chapin keek de man met de grootste
belangstelling aan. Rond diens mond ei.
in de ogen bespeurde hjj iets, dat hem
niet aanstond, een onaangename, ietwat
wrede uitdrukking. Zou hij ook ont
voerd zijn of behoorde hij tot de beman
ning? Ernstiger vragen drongen zich aan
Chapin op: was de jongeman slachtoffer
of.de man achter de schermen?
Goed, dat je gekomen bent. zei mrs.
Hart kortaf: Je hebt lang genoeg op
bed gelegen. Intussen zijn er afschuwe
lijke dingen gebeurd. Papa is vermoord
en kapitein Ogly ook. We vermoeden, dat
7» vergiftigd zijn.
Vergiftigd? Vermoord?, vroeg de
-eraan ongelovig. Daarna verrieden
♦rekken van zijn gelaat een hevige
w. g erigheid en terwijl hij op de
ontvoerden wees, vroeg hij: Wie
die mensen?
Ongeinviteerde gasten, die op ge-
iadige manier aan boord van ilit
zijn gebracht, antwoordde mis.
t. Zich daarna tot het viertal weu-
i id, dat sprakeloos dit toneel stond
a n te zien, vervolgde ze: Mag ik u mijn
zo n voorstellen, Archie Montgomery.
Archie begon op hinderlijke manier
tussen zijn tanden te fluiten. Zonaer
en;ge emotie te verraden, bekeek hij
nieuwsgierig het kwartet. Daarna koos
hij zich rustig een stoel en ging zitten.
Hij wendde zich weer tot zijn moeder
en vroeg: En? Wie van de vier heelt
de moorden bedreven? Of deden ze het
in samenwerking?
Chapin voelde aan, dat deze manier
van optreden te geforceerd nonchalant
was. Tevens hield hij zich bezig met dc
vraag, hoe deze jongeman, een zoon van
mrs. Hart, aan de naam Montgomery
kwam. Een aangenomen kind wellicht?
Of.,., was mrs! Hart na de dood van
haar man hertrouwd en had dat de ont
stemming van haar schoonvader, mr.
Sidney Hart opgewekt?
We weten nog niets, antwoordde
mrs. Hart.
Ik heb vanmorgen een hele hoop
lawaai gehoord, ging Archie verder: De
matrozen gilden en holden rond op het
dek. Ik had gehoopt een beetje te kun
nen slapen, maar het lukte me niet. Daar -
om ben ik nu ook zo laat. Zijn de moor
den toen gebeurd, moeder?
Ik vind het heel vreemd, Archie,
dat je niet bent opgestaan om te gaan
kijken, wat er aan de hand was, verweet
Dupont streng: Iedereen kon toch be
grijpen, dat er iets bizonders gebeurd
was.
Dat is niet waar, verdedigde Arcnie
zich: Die matrozen gillen en roepen ai
tijd, ook als er niets aan de hand is.
Archie keerde zich van Dupont af
alsof hij daarmede te kennen wilde ge
ven, dat er belangrijker dingen waren
om besproken te worden.
We zullen zo spoedig mogelijk naai
New York moeten terugkeren, zei hij.
Daar moeten wij de politie aangifte van
de moorden doen en deze vier versteke
lingen zullen gearresteerd worden. Een
nare geschiedenis, moeder! Dat dat juisi
ons moet overkomen! En dan nog war.
we moeten onderhand de stuurman af
lossen, nu de kapitein dat niet kan doen.
De man staat al meer dan zestien uur
op de brug. Hoe moet dat nu geregeld
worden, moeder?
Ik zal zelf voor stuurman spelen,
antwoordde mrs. Hart met grote beslist
heid: En jij, Archie, kan mij. als het no
dig is, aflossen.
Chapin was zo vermetel, een opmer
king te maken: Het komt mij voor,
mevrouw, dat de stuurman ook even on
dervraagd dient te worden.
Dat heb ik al gedaan, antwoordde
Dupont.
Allemaal overbodig, meende Ar
chie, terwijl hij op het viertal wees: Zij
zullen alles wel kunnen verklaren.
Ik heb hen grondig uitgehoord, ant
woordde z'n moeder: en ik ben van me
ning, dat zij noch de tijd noch het pian
hebben gehad, de moorden te bedrijver».
Mr. Ryder, de jockey ,had met ver
bijstering de beschuldigende woorden van
Archie aangehoord. Hij greep nu de laat
ste strohalm en smeekte: Mrs. Hart.
help ons toch! We weten nergens van al!
Archie hield zich net, of hij deze nood
kreet niet gehoord had en achteloos ging
hij verder: Maar wat voor plannen
heeft u dan, moeder?
Mr. Chapin en mr. Hampton heb
ben in hun hut een koffer gevonden niet
kleren, die hun precies passen en van
hun monogram voorzien zijn. Laten we
beginnen, met die eerst eens te gaan
bekijken, stelde mrs. Hart voor: Of be
ter is, dat jullie het doen, dan ga ik in
tussen naar de brug toe om het jacht te
besturen. Zeg, Dupont, heb jij de stuui-
man opdracht gegeven .terug te keren
naar New York?
Dupont kleurde en scheen met deze
vraag zeer in verlegenheid gebracht te
zijn.
Het spijt me, mrs. Hart, maar door
die geweldige consternatie ben ik he
lemaal vergeten, de man uw opdracht
door te geven. Ik heb hem en de malro
zen een paar vragen gesteld en het stol
felijk overschot van de kapitein onder
zocht, maar ik vergat de stuurman te
zeggen, dat hij terug moest keren naar
het punt van vertrek.
En u noemt u een advocaat?, vroeg
mrs. Hart wederom hatelijk en stampvoe
tend vervolgde ze: Ga met me mee eu
geef mijn opdrachten aan het personeel
door, terwijl ik er zelf bij ben. Ik ben el
nooit erg op gesteld geweest, dat er zwar-
daar geloof ik evenmin iets van. Ik
werkte ook bij mr. Hart en
Kokend van woede repliceerde Hamp
ton: Nu ,is dat niet het beste bewijs,
dat u onzin staat te verkopen, mr. Mont
gomery? Heb ik u soms al eens eerder
gezien, waarde collega?
Dat weet ik niet precies, antwoordde
Archie haast smalend: Ik heb geen erg
sterk geheugen voor gezichten, vooral
niet, als de eigenaars ervan me niet erg
belangrijk voorkomen. Maar inderdaad,
voor zover ik me kan herinneren, heb ik
u nog nooit ontmoet.
Nu dan?, riep Hampton triomfante
lijk uit: U weet heel goed, dat mr. Hart
zijn verschillende bladen en tijdschriften
nauwkeurig gescheiden hield, zowel wai
de redactie als de administratie betreft.
mysterieuze koffers hadden gevonden.
Zelfs Grace Devin had dit gedaan, hoe
wel ze het aanvankelijk niet van plan
was geweest. Ryder was gekleed in een
plus-four en leek nu met zijn lange haren
eerder op een verlopen artist dan op de
bekende jockey van mr. Hart.
Grace en hij waren de laatsten en daar
ze het gezelschap niet wilden ontstem
men met te laat te verschijnen, haastten
ze zich zo snel ze konden over het dek
naar de salon toe.
Mrs Hart keek min of meer verstoord
op, toen ze binnentraden, maar ze zei
geen woord.
Archie opende de conversatie.
Wanneer verwacht u, dat we New
York weer zullen bereiken, moeder?,
vroeg hij.
Ik kan het echt niet zeggen, was het
antwoord: Die stommeling van 'n stuur
man heeft de sextant verloren, zodat we
ten nemen. Indien u mijn raad had op
gevolgd. zouden we nu de politie mede
deling kunnen doen van wat er aan boord
van dit jacht is gebeurd. We zouden dan
gauw genoeg opgespoord zijn en de po
litie kon de zaak geheel overnemen. Nu
ben ik bang, dat we in ernstige moei
lijkheden zullen geraken, als we New
York niet gauw bereiken.,
Je hebt makkelijk praten, Dupont!
Wat had kunnen zijn, daar komen we
geen stap verder mee. Ga na tafel liever
naar de brug toe en zie of je je daar ver
dienstelijk kan maken voor de stuurman.
Help hem zoeken naar de sextant.
Er volgde een lange, pijnlijke pauze na
deze scherpe woorden. De koffie werd
rondgediend en zwijgend opgedronken.
Wederom was het Archie, die het stil
zwijgen verbrak.
Neem me niet kwalijk, moeder, maar
waar zijn de lijken ondergebracht?
ten op mijn jacht waren, die niets anders Daarom is het niet alleen aannemelijk,
verstonden dan hun eigen taal. Als ilj
met iemand wil spreken, dan wil ik dat
in het Engels doen. Kom mee!
Als een geslagen hond volgde Dupont
haar de salon uit.
Kijk eens aan, riep Archie uit, zodra
zijn moeder en Dupont de deur achter
zich hadden gesloten. Het lijkt er op, da)
de leiding van het onderzoek aan mij
wordt overgelaten.
Leiding van het onderzoek?, rieD
Hampton woedend uit. Zijn ogen straal
den vreemd, alsof hij van plan was,
Archie aan te vallen. Chapin wilde dit
in ieder geval voorkomen en snel kwam
hij tussenbeide: Het is een zeer vreem
de geschiedenis, mx. Montgomery, die ons
is overkomen. Wij zijn alle vier employé's
van mrs. Hart en wij werden ontvoerd
en op onbekende wijze aan boord van het
jacht van uw moeder gesleept. Stelt u er
prijs op, details te vernemen?
Met een achteloos gebaar stak Archie
een sigaret o»p en knikte toen.
Chapin begon te vertellen, hoe ieder
van hen bewusteloos gemaakt werd en
later bijkwam aan boord van het jacht,
dat toen reeds zee had gekozen. Verder
legde hij nauwkeurig de omstandigheden
uit, waaronder hij mr. Hart stervend had
gevonden.
Archie scheen te luisteren. Hij vermeed
echter, Chapin aan te kijken. Zijn gezicht
verried niet de minste emotie of verras
sing, maar bleef zijn onverschillige bru
tale uitdrukking behouden. Evenmin liet
hij door uitroepen of onderbrekingen iets
van zijn reacties merken: slechts gromde
hij 'n paar keer, maar het was niet dui
delijk, wat hij daarmede bedoelde.
Zodra Chapin klaar was met zijn ver
haal, merkte Archie op: U ziet zeker
wel in, Chapin. dat uw verhaal een zeer
bezwarend getuigenis tegenuzelf is?
En dat Hampton naar u toekwam, zonder
te weten wat er met mr. Hart gebeurd
was, kan ik moeilijk aannemen. Ik ge
loof eerder, dat uw verhaal niet helemaal
volledig was, Chapin, en dat Hampton
met u heeft samengesptnner.. U moogt
dan al aardige verhaaltjes kunnen ophan
gen, om mij te bedriegen zult u toch
vroeger moeten opstaan. Dat geleuter
doch zelfs zeer logisch, dat het person eel
van de verschillende bladen elkander niet
persoonlijk kende. Het is dwaasheid, mr.
Montgomery, daar iets achter te zoeken.
Iets anders: als u de zoon van mrs. Hart
is. hoe komt u dan aan de naam Mont
gomery?, vroeg Hampton, die, in zijn
woede om de geringschattende behande
ling, de grenzen der beleefdheid niet
meer kende en niet meer wenste te ken
nen.
Archie sprong op en keek Hampton een
ogenblik recht in de ogen. Daarna keek
hij door een der patrijspoorten naar bui
ten. alsof hij nadacht, of hij de vraag
van Hampton al dan niet zou beantwoor
den.
Tenslotte antwoordde hij op koele,
snijdende toon: Mijn moeder was twee
maal gehuwd. Eerst met de enige zoon
van mr. Hart. daarna met nir. Mont
gomery, die inmiddels eveneens over
leden is.
Na deze woorden verliet Arcnie de
salon en verwonderd keek het viertal
hem na. Hij ging het dek op, naar de rai
ling toe en staarde uit over de zee, de
ogen beschaduwend met de handen.
Het was enige ogenblikken volkomen
stil in de salon. Het scheen, dat de vier
aanwezigen wachtten op de terugkeer van
Archie, maar toen die geen aanstalten
maakte, verbrak Grace Devin het stil
zwijgen.
Dit is het allerergste van Alles wat
ik mijn hele leven heb meegemaakt, zei
ze klagend: En wat moeten we doen?
Hier blijven en elkaar blijven aanstaren?
Hampton zei: Mrs Hart zou toch
met ons mee gaan naar onze hut om de
koffers met kleren in ogenschouw te ne
men? Ik stel voor.
Maar Grace onderbrak hem: Ik wil
helemaal niets met die kleren te maken
hebben. Zij zijn niet van mij en ik trek
ze niet aan ook. Ik heb trouwens in mijn
hut nog geen koffer zien staan.
Ik ook niet, zei Ryder: Maar als er
bij mij een behoorlijk sportcostuum in
zit, geloof ik wel, dat ik het aantrek.
Tegen half twee sloeg een der bedien-
over neergeslagen of verdoofd worden en den op een geweldig grote gong. Luid en
bewusteloos aan boord gesleept Ce zijn, i helder drongen de rhythmische slagen
klinkt wel heel interessant, maar ik ge
loof er geen woord van. En dat jullie
alle vier bij mr. Hart in dienst waren
tot in allle cabines door en meldden, dat
het tijd was voor de lunch.
De vier ontvoerden hadden zich inmid-
en elkaar nooit eerder hebben ontmoet, dels gestoken in de kleding, die ze in de
Grace en Ryder waren de laatsten en ze haastten zich zo snel ze konden
over het dek naar de salon toe-
onze huidige positie niet kunnen bepalen.
Ik heb overal naar het ding gezocht,
maar vond het nergens. Ik begrijp er
niets van. Een sextant is toch niet iets.
dat een zeeman gemakkelijk verloren
laat gaan.
Sextant of geen sextant, we moeten
zien, zo spoedig mogelijk New York te
bereiken, vond Dupont: We kunnen met
twee doden aan boord toch niet langer
op zee blijven rondzwalken? Ik heb u al
eens gezegd, mrs. Hart, dat u beslist een
draadloze installatie aan boord had moe-
Dupont antwoordde: Dat van de ka
pitein heb ik naar diens eigen hut ge
bracht. Mr. Chapin en mr. Hampton heb
ben op verzoek van uw moeder het stof
felijk overschot van mr. Hart naar hut B
gedragen.
Hoe kan dat?, vroeg Archie ver
wonderd: Ik heb zojuist in de hut
van de kapitein en in hut B gekeken en
die waren absoluut leeg.
Mrs Hart sprong ontdaan op. Deze
nieuwe mededeling overompelde haar en
was meer dan ze kon verdragen.
Wat zei je, Archie? Wat zei je?»
vroeg ze, alsof ze haar oren niet kon
geloven.
Ik zei, dat noch in hut B, noch in
de cabine van kapitein Ogly een dood
of levend mens te bespeuren was, her
haalde Archie zo kalm, dat het was of
het hem pleizier deed, zijn moeder pijn
te doen, met deze mededeling ,diè haar
uiteraard wel zeer diep moest schokken.
Hebt u in hut B gekeken, mr. Mont
gomery?, vroeg Chapin.
Archie knikte, terwijl hij achteloos een
stuk cake van een schotel nam.
We moeten onmiddellijk onderzoe
ken, wat er gebeurd is, riep Dupont op
gewonden uit. Hij sprong op en wandelde
met enkele snelle passen in de richting
van de deur. Ook de anderen verhieven
zich van hun zetels en volgden hem.
Archie sloot de stoet. Hij ging nonchalant
voort op zijn stuk cake te kauwen, alsof
hij zich van de hele geschiedenis eigenlijk
niets aan trok.
Dupont ging recht op hut B af en wierp
de deur open. Er heerste een absolute
stilte in deze kleine kamer. De gordijnen
waren dichtgedaan en eerst moesten de
n even wennen aan de schemering-
toen zag men, dat de kamer geheel leeg
was.
Mrs. Hart begon te huilen.
Chapin stond perplex. Hij kon uit zijn
gevoelens geen wijs en stamelde: Wij
hebben mr. Hart hier op bed gelegd, niet
waar Hampton?
Misschien zijn jullie per ongeluk de
verkeerde kamer binnen gegaan?, ver
onderstelde Grace Devin.
Dupont deed een stap achteruit en stond
nu voor de deur van hut C. Hij opende
deze, maar de hut was geheel leeg.
Kamer A is het verblijf van mrs.
Hart, zei Dupont: Ze is er de laatste
twee uur verscheidene malen binnen ge
weest, dus het heeft geen zin, ook deze
kamer na te kijken.
Hij dacht even na, keerde zich toen tot
de verblufte Chapin en Hampton en vroeg
op strenge toon: Wat heeft u met het
stoffelijk overschot van mr. Hart gedaan?
Het kan niet zomaar verdwijnen.
Hampton voelde zich weer in de wiek
geschoten en boos antwoordde hij: Dat
g(:ef 1* t°e, mr. Dupont. Maar vergeet
niet, dat volgens mr. Montgomery óók het
lichaam van de kapitein zoek is. U en
u alleen hebt het zoals u tenminste
beweert naar zijn hut gebracht. Oi®
Uw eigen woorden te gebruiken: het kan
niet zómaar verdwijnen en dus lijkt he{
mij gerechtvaardigd u te vragen, wat U
met het stoffelijk overschot van de kapi
tein heeft gedaan.
Dupont wist niet, wat hierop te ant
woorden. Hij ging op mrs. Hart toe en
zei: Ek heb u reeds eerder voor deze
twee mannen gewaarschuwd, mevrouw-
Hun gedragingen waren van het eerste
ogenblik af buitengewoon verdacht. He'
was beter geweest, dat u me toestemming
had gegeven, mijn plan uit te voeren en
hen ieder in hun eigen hut op te sluiten-
Als dat gebeurd was, dan waren dete
nieuwe ontwikkelingen niet voorgevallen-
Het heeft geen zin, mr. Dupon
steeds opnieuw te praten over wat er hè"
moeten gebeuren We moeten enkel reke
ning houden met wat er gebeurd is en
wat er ons te doen staat, verweet Arch"
Montgomery: De lichamen moeten P'
slot hier öf daar te vinden zijn. Ze k1
nen bij het volle daglicht toch niet
boord zijn gegooid, terwijl er voc
durend een van ons op het dek of °P
brug was. We moeten het jacht gr op
nazoeken, dan zal dit nieuwe raac
zonder twijfel spoedig zijn opgelost.
(Woruit vervolgd'
