Tabak
stemming
aarzelend
voorlopig
Geestelijk en materieel puin in het
Roergebied
DWALINGEN EN DEUGDEN
VAN DEZE TIJD
Wat Nederland is toegedacht
Venlo wordt hockey-kampioen
in het Zuiden
De grenzeloze tragedie der onder
nemingsbevolking
Bijna hopeloze taak bij het geweldig
priestergebrek
Sportvaria
SUMUTRA'S OOSTKUST
Vele behoeften
Minister Spaak over de intern, politiek
Graanleveriijg en het
Marshall-plan
Nadere gegevens over Amerhulpverlèning
ak
DINSDAG 13 JANUARI 1948
PAGINA 2
ER WORDT ONGELOOFLIJK
HARD GEWERKT
maar niet aan godsdienst
i
Regen en wind
Recorderogst in Argentinië
BELGISCHE MAAS BUITEN
HAAR OEVERS
EERSTE NEDERLAAG VAN
D. K. S.
W.EGENS RUW SPEL: HALF
JAAR GEVANGENISSTRAF
ZWEMDRIEKAMP DAMES
KORFBALWEDSTRIJD NEDER
LAND—BELIGIE
Districts-elftallen
Te Bloemendaal speelde een voorlo
pige Westelijke ploeg tegen een Weste
lijk B-elftal, dat onder de naam van De
Batavieren uitkwam. De uitslag was 1—1
Zondag a.s. Wordt op Klein-Zwitser-
land in Den Haag voor de districts-com-
volgt samengesteld:
TAFELTENNISHUIS GEOPEND
MET STEDENWEDSTRIJD
NED. SCHAATSENRIJDER5
NAAR ST. MÖRITZ
BEKERCOMPETITIE GAAT
DOOR
GRADUS KRIJGT DE KANS VAN TN LEVEN
OLYMPISCHE WIELERPLOEG
GEDEEUTEL1IJK GEVORMD
Naar wij vernemen, heeft de N.W.U,
reeds negen rentiers aangewezen om deel
te nemen aan de training voor de Olym
pische Spelen. In de loop van het seizoen
zal de ploeg nog worden uitgebreid, waar
na kort voor de Spelen beslist zal wor
den, welke renners ons land in Londen
zullen vertegenwoordigen. Zoals men
weet kunnen aan de Spelen maximum 12
renners per land deelnemen, t,w. een
sprinter, een kilometer-tijdrijder, een tan-
dempaar, een achtervolgingsploeg en vier
wegrenners. De nu bereids aangewezen
renners zijn Kettenis, Peters v. d. Els-
hout, Hennink, Hijzelendoorn, Gieseler,
Faanhof, Krever, Hamans.
AJAX KREEG EEN VRIJHEIDS-
MAQUETTE
DEENSE ZWEMSTERS NAlAR
NEDERLAND
VOETBAL IN BELGIE
Voor de eredivisie werden de volgende
wedstrijden gespeeld:
VERDERE VOETBALUITSLAGEN
In 1863 kwam Nienhuys van Java, ontscheepte zich in Laboehan Deli
eo zag, na enorme moeilijkheden te hebben overwonnen, kans, de eerste
Deli-tabaksoogst van 50 balen binnen te brengen.
Maar reeds het jaar daarop kwam de eerste B.B.-controleur, (de
minister van koloniën had toen juist verklaard: „aan het bezit van
deze moerassige en schaars bevolkte Oostkust van Sumatra wordt
weinig waarde gehecht") en in 1869 werd de Oeli-maatschappij opge
richt, terwijl twee jaar later als tweede de Rotterdamse Tabaksmij.
„Arendsburg" vorgde. Het tabaksareaal breidde zich door de behoor
lijke winsten, die de sigarendekbladcultuur in die jaren' afwierp, snel
uit (129 tabaksmaatschappijtjes de cultuur ondervond daar echter
later de natuurlijke terugslag van, zag haar belangrijkheid overvleugeld
door andere cultures (rubber begon pas in 1902), maar liet zich* tot
1940 cget een exportwaarde van ruim 31,5 millioen niet van de
tweede plaats dringen.
Het totaal tabaksareaal bedroeg 180.000
H.A. (wérkelijk beplant was door het
rotatiesysteem jaarlijks slechts één twaalf
de) terwijl de tabaksconcessiegronden
pl.m. 240.000 H.A. besloegen, ofwel onge
veer tweemaal de oppervlakte van
de provincie Utrecht
In 1940 leverde Indië 10 pet. van de
wereld tabaksproductie, die ongeveer
600.000 ton bedroeg. De Oostkust nam
daarvan ongeveer één vierde voor haar
rekening.
Maar meer dan deze productiecijfers
frappeert de reactie, die deze tabakscul
tuur op de samenstelling der bevolking
had. In 1870 werkten op de tabaksgron-
den 15 Javanen, 3500 Chinezen en 250
arbeiders van andere landaard. In 192Ï
was de verhouding respectievelijk: 59:500,
28.000 en 7700.
In 1939 de uit Java geworven werk
krachten bleven toenemen waren er
in alle cultures op de Oostkust met
244.000 arbeiders reeds eenmaal zoveel
mensen als vijfenzeventig jaar tevoren,
terwijl het zielenaantal op de hele Oost
kust gestegen w§s van honderdduizend in
1860 tot twee millioen!
Drie kwart eeuw koloniaal bewind: be
volking vertwintigvoudigd, sterftecijfer
pro mille teruggelopen van 25.17 (1912)
tot 6.48 (1939), terwijl dat van de onder
nemingsarbeiders van een Maatschappij
(N.V. Senembah) van 73 pro mille (1890)
tot 5.8 pro mille terugliep.
Thans zijn opnieuw 39 tabaksonderne
mingen vrij gegeven en in beheer geno
men. Practisch het gehele vooroorlogse
tabaksareaal: Loeboek Pakam, Arnhemia,
Bindjei, in een halve cirkel rondom Me-
dan, is weer veilig en ovéral zijn de
planters teruggekeerd, indien er tenmin
ste nog iets was om naar terug te keren.
Er is een -welhaast apocalyptische ver
schrikking over de Oostkust getrokken.
De bevolking van uitgestrekte gebieden
is losgeslagen, enorme verschuivingen
vonden plaats, tienduizenden mensen
werden gedwongen alles in de steek te
laten: hun ondernemingswoning, hun
sawah, hun vee, en werden door de in
wanorde terugtrekkende troepen meege
voerd de Medanvlakte uit. naar de ber
gen.
Reeds tijdens de bezetting kwamen
honderden van de sterkste koelies om bij
dwangarbeid voor de Jappen, later wer
den het er duizenden: de honger zette' in,
epidemieën braken' uit. Toen viel over
tienduizenden de laatste stilte
Onze uiterste voorposten zagen in het
ronde beeld van hun verrekijkers stoeten
van drie, vier, vijfduizend mensen óver
de demarcatielijn, lange optochten van
ellende, een bergkam over, het steile pad
langs van een ravijn; voortgedreven door
Atjehse soldaten, opgejaagd door Batak
ker vrjjscharen.
Weerloze Javaanse en Maleise koelies
met hun gezpi, thans aan hun lot over
gelaten in een bergachtig gebied temidden
van een totaal verschillende, niet zeer
vriendelijke of soms openlijk vijandige
bevolking van een geheel ander ras.
Zo nu en dan slagen kleinere groepen
erin te ontvluchten. Twee driehonderd
mensen, mannen, vrouwen en kinderen
keren dan terug.
Inderdaad, Nederland is hier zeer ver
vandaan. Het koele gedempte licht, waarin
men zich daar in zeer interessante poli-
tiek-theoretische discussies pleegt te ver
meien, is welwillender dan het onbarm
hartige medogenloze tropenlicht, waarin
men met één oogopslag alle ellende ziet
en alle vervuiling en Alle honger.
Natilurlijk zijn er foto's. Misschien mo
gen er zelfs zo nu en dan gedurende
enkele schriel uitgemeten seconden een
paar meter film over gedraaid worden in
het journaal van een Nederlandse bios
coop.
Misschien noemt U dat dan ook nog
„reactionnaire propaganda".
Misschien zegt U dat het erg is.
Ik zeg U, dat U er op zo'n afstand ge
woon géén begrip van hebt, wat er mo
menteel aan de rand van ons gebied in het
republikeinse gebeurt.
Over het aantal ondernemingsarbeiders,
dat nog terug zal keren, zijn momenteel
geen juiste cijfers bekend. De getallen lig
gen voor verschillende ondernemingen
bovendien ver uiteen. Sommige groepen
konden niet meer „geëvacueerd" worden
bij onze nadering en worden thans door
ons voor zover de omstandigheden dat
toelaten economisch en sociaal öpgeVan-
gen, maar van de arbeidskrachten van de
Delimaatschappij is b.v. 50 pet. weg.
Men zal opmerken: dit is voor een zo
cultuurintensief product als tabak, waar
dagelijks duizenden koelies werk vinden,
min of meer catastrophaal.
Een ander gevolg van bezetting en re
volutie echter vormt een soort tegen
wicht. De tabakscultuur werkt volgens
een rotatiesysteem: het in concessie ge
geven areaal wordt namelijk lang niet elk
jaar bebóuwd. Gronden, die eenmaal ge
bruikt zijn, worden het jaar daarop aan
de ondernemingsbevolking uitgegeven
voor droge rijstbouw, blijven daarna ze
ven jaar braak liggen en worden eerst
het achtste jaar opnieuw in cultuur ge
bracht.
Tijdens de chaotische bezettingsjaren
en vooral ook daarna ontstond er onder
de bevolking, die gedwongen werd door
het nijpend voedseltekort en geïnstigeerd
door de republikeinse propaganda: het
land-is nu van het volk, niet meer van de
'ondernemingen, een ware landhonger.
Cultuurgronden werden beplant met rijst
of andere voedselgewassen, vele tabaks
percelen 'zijn door deze ongelimiteerde
roofbohw volkomen onherkenbaar.
Doordat de voedselsituatie voor het toe
komstig herstel welhaast even belangrijk
is als kapitaaléinvestatie en wederopbouw
der verwaarloosde en verwoeste techni
sche installaties en doordat bovendien de
concessies voor aanzienlijke percelen af
lopen of reeds afgelopen zijn, (dit terwijl
zich staatsrechterlijk hier zeer belangrijke
wijzigingen voordoen) bepalen de tabaks
die men weliswaar zeker niet als „pessi
mistisch" mag omschrijven, maar 'die
anderzijds toch beheerst wordt door een
algemene sfeer van afwachten, zodat men
misschien het best spreken kan van
„reëel voorzichtig".
Men bepaalt zich voorlopig tot kleine
„investaties": voorlopig herstel en be
drijfsklaar maken van droogschuren en
fermenteerinrichtingen "(alles is 4 a 5 maal
zo duur als voor de oorlog), de verzorging
van de teruggekeerde koelie-bevolking
(„wanneer we dit medisch probleem in
eens oplosten, waren we al failliet voor
we een kilo tabak aan de markt hadden"),
èn bescheiden aanschaf van nieuw mate
riaal.
Buiten op de kebons merkt men van
deze voorlopig nog afwachtende houding
oppervlakkig niets.
Er wordt ongelooflijk hard gewerkt en
J. A. Viveen, „baas" op de Arendsburg-
onderneming „Kloempang" zei: „Je ziet
de resultaten per dég. In Holland had ie
je allerlei zorgen zitten maken, hoe be
roerd het hier wel zou zijn, maar U had
ons hier binnen moeten zien komen: de
intocht van de Koningin, was er niks bij!
Die ouwe hadji, die zó van de kook was,
dat ie me minstens vijf minuten lang op
m'n rug stond te kloppen, de ouwe koelies
we hebben er een 500 terug, die
me finaal om m'n nek vlogen! Ik voel me
soms nu al of ik hier nooit weg gev/eest
ben en op hpt ogenblik ben ik al helemaal
vergeten, dat ik de eerste maand hier
nog met een revolver op zak moest lopen.
Én de Indonesiërs, die hier tijdens de
republiek de baas speelden? Ze zeggen
weer: „Tabeh toean" en dan antwoord
je „tabeh mandoer besar" of „tabeh
krani". Nee, je mag niet gauw tevreden
Zjjn, maar wij zijn 't
In 't begin alleen nog een tikje onrustig.
Die ene nacht, dat ze ons uit bed trom
melden met het alarm, dat het „leger" uit
de bergen was -teruggekeerd en in de
Voor hem, die per auto door het Roergebied rijdt en zich daar een
weg zoekt tussen muurresten, puinen, uitgebrande huizen en op instorten-
staande gebouwen, rijzen tal van vragen op geestelijk en stoffelijk
gebied. Eén van deze vragen, die op een antwoord wachten is wel:
„Hoe staat het hier met het godsdienstig leven van de katholieken?"
Laat ik trachten u hierop een antwoord te geven.
De nieuw-benoemde bisschop van
Münster Michael. Keller, die tot voo'
kort president was van het priester
seminarie in Osnabrück, heeft nu reeds
zijn bijzondere belangstelling geuit voor
de katholieken van het Roergebied. De
tijden zijn slecht, de honger en ellende
zijn onbeschrijfelijk, de woningtoestan
den van zulk een aard, dat een katho
liek meèr dan gewone volharding nodig
heeft, om niet onder te gaan in de poel
van zedelijk verval. De zielzorg vraagt
in dit gebied priesters van groot for
maat, die ondanks teleurstelling,- on
danks bijna onverkomenlijke moeilijk
heden blijven volhouder en met hun
hongerige magen en vermagerde licha-
denkbare wijzen probeert de geestelijk
heid in de harten van de mensen weer
Gisteravond heeft de Belgische minister-president Spaak op een
gala-avond, georganiseerd onder auspiciën van het comité van Belgisch
NederlandsLuxemburgse samenwerking, in het Gebouw voor K. en
W. te Den Haag een voordracht gehouden over de internationale
samenwerking.
Daarbij waren aanwezig onze ministers
Fiévez, Jonkman, Vos, Lieftinck, Gielen,
Van Boetzelaer van Qosterhout en Witte-
man, da, Belgische ambassadeur Zijn Exc.
Nemry, de Pauselijke Internuntius Zijn
Exc. mgr. P. Giobbe en vele andere leden
van het Corps diplomatique, leden van
de Eerste en Tweede Kamer, de vice-pre
sident en leden van de Raad van State
en vefder „Stoute La Haye".
Op het podium van het gebouw, dat
onder leiding van de hoofdarchitect van
de Haagse gemeentewerken, de heer H. H.
v. Zeggeren met bloemen en de vlaggen
van de Beneluxlanden smaakvol versierd
was, had minister Spaak te midden van
het bestuur dér Haagse afdeling van het
comité van samenwerking plaats geno
men.
Na een begroetingswoord van de vice-
voorzitter van het Haagse comité, jhr.
mr. E. C. H. van Doorn, leidde de minis
ter van Staat mr. J. A. N. Patijn minis
ter Spaak in met een rede, waarin hij
zeide, dat hij in 1938 en 1937 als gezant
te Brussel gewerkt had aan d4 bevorde
ring van de toenadering tussen Nederland
en België en daarbij mocht rekenen op
de medewerking van een heer Spaak,
toenmaals minister van buitenlandse za
ken in België. Van 1851 af is bij tussen
pozen over toenadering gesproken maar 'n
wereldoorlog was nodig om tot verwe
zenlijking van deze idee te komen. De
tolunie berust op het initiatief van zaken
lieden èn wordt gepousseerd door staats
lieden van verschillende richting.
Veel moeilijkheden zullen nog over
wonnen móeten worden. Daartoe zijn
sterke regeringen nodig en mannen met
kwaliteiten, zoals verenigd zijn in dfe
Belgische minister-president Spaak, wiens
staat van dienst hij roemde.
R ede Minister Spaak
In een brillante rede behandelde de
Belgische premier Zijn Exc. P. H. Spaak,
vervolgens enige aspecten van de inter
nationale politiek en wees daarbij aller-
ee-st op een drietal dwalingen van de
tegenwoordige tijd.
Ofschoon de préambule van het charter
der V. N. in plechtige bewoordingen
spreekt over rrffenselijke vrijheid en rech
ten, en alle landen die woortten onder
schrijven, kan men het toch ni eens
worden, omdat de vertegenwoordigers
der verschillende naties wel dezelfde
woorden gebruiken maar ze In andere zin
uitleggen.
Een tweede dwaling is in de mecha
niek der V. N. het systeem van de veto's.
Deze bron van mislukkingen en teleur
stellingen moet absoluut worden losgela
ten. Wil men tot een goede internationale
samenwerking komen, dan zullen alle vol
ken een deel van hun souvereiniteit moe
ten prijsgeven. Alle volken moeten in de
V. N. dezelfde rechten hebben, hetgeen
nog niet wil zeggen, dat .er een absolute
gelijkheid moet bestaan. De verhoudin
gen moeten geregeld worden naar de ver
antwoordelijkheid der staten. Maar het
systeem, dat één land door zijn veto een
beslissing kan tegenhoüden, is niet juist.
Als derde oorzaak van de échecs van
deze tijd noemde minister Spaak de ge
heime diplomatie. Tussen het oude
systeem van geheime diplomatie en het
in het openbaar behandelen van de in
ternationale politiek ligt een grote marge
Al vertelt een restaurateur u niet pre
cies, uit welke ingrediëntén 'n saus ge-
mkakt wordt, toch heeft hij geen be
zwaar, dat men een blik in zijn keuken
werpt, 4o moet, het ook gaan op het ge
bied van de internationale politiek.
Na verder de pers nog de behartigens
waardige wenk te hebben gegeven om
niet te veel toe te geven aan do smaak
van het publiek door grote ongelukken,
schandalen enz. uitvoerig op de eerste
pagina te vermelden en de internationale
politiek als een kort gemengd bericht op
de laatste, wees minister Spaak op twee
internationale deugden van deze tijd, n.l.
dat de volken meer begrip tonen voor
elkanders moeilijkheden en dat er ook
meer internationale solidariteit bestaat
dan vroeger. Men begint in te zien, dat
men niet zonder elkaar kan. Als voor
beelden van een daadwerkelijke solidari
teit wees minister Spaak op de Benelux
en het plan-Marshall.
Er zijn moeilijkheden, maar wanneer
er solidariteit is tussen de Ttolken en de
mensen in vrijheid kunnen leven, zullen
de problemen, die er zijn, opgelost wor
den.
Een geestdriftig applaus vertolkte de
dank der talrijke aanwezigen voor deze
schitterende rede.
Na de pauze werd door de Kon. Mili
taire Kapel, die bij de aanvang van de
avond de Brabangonne Ons Hémécht en
het Wilhelmus had gespeeld, een pro
gramma uitgevoerd van Belgische en Ne
derlandse compositiea
men de moed niet verliezen. Op alle
iets op te bouwen, als tijdens de oorlog
de ware godsdienstige inhoud verloren
ging; of men zet er alles op om het nog
niet geheel gedoofde vlammetje van
godsdienstige overtuiging weer te doen
oplaaien.
Een zeer groot, zo niet het grootste
aantal kerken ging in de vlammen op
of werd door bommen vernield. Her
stel is vaak niet mogelijk door mate
riaalgebrek, aan opbouw kan in het
geheel niet gedacht worden. Het te
kort aan materiaal eett alle denkbare
grenzen overschreden, want niet alleen
mankeert het aan stenen .cement, bout
en ijzer, maar ook gereedschappen,
spijkers, schroeven en andere kleine
benodigdheden ontbreken geheel.Wat
er nog Is, wordt tegen Onwaarschijn
lijke prijzen in de zwarte handel ver
kocht, of is alleen tegen levensmidde
len verkrijgbaar. Op één plaats heeft
men het Middeleeuws gebruik hersteld
en draagt Iedere parochiaan letterlijk
zijn steentje voor het herstel van de
kerk bij en metselt een stukje muur
voor het primitieve godshuls, dat de
verwoeste kerk zal moeten vervangen.
Om toch aan alle goedwillende katho
lieken gelegenheid te bieden aan hun
Zondagsplicht te kunnen voldoen, leest
bijna iedere priester twee of drie H.
Missen in kleine ruimten, die als nood-
kerkjes dienst doen. Ook 's avonds wor
den er H. Missen gelezen. In de nood-
kerkjes treft men meestal oude mensen
en kinderen: de schoolvrije jeugd en de
mensen rondom de twintig vindt men er
slechts in gering aantal. De kindermis
sen ademen een geest, zoals men die se
dert jaren niet kende.
Heeft men een noodkerkje ingericht,
dan breekt men zich het hoofd, om het<
daarin aanwezige tegen diefstal te be
schermen. Het stelen heeft vormen aan
genomen, die in een enigszins normale
maatschappij ondenkbaar zijn. Nog kort
geleden werden uit een katholieke kerk
alle gloeilampjes gestolen. Deze zijn in
het geheel niet te krijgen. In de zwarte
handel worden zij echter verkocht voor
Rm. 1 per Watt. Een lamp van 100 Watt
kost dus Rm. 100.
Het gebrek aan priesters wordt In alle
takken van zielzorg - ernstig gevoeld. De
laatste 6 a 7 jaar was er hoegenaamd
geen toewas.
Zeer veel jonge geestelijken waren ja
ren lang als gewoon soldaat onder de
wapenen. Als kleine kinderen werden zij
bij hun militaire opleiding gedrild, af
gesnauwd en de dwaaste straffen hebben
zij moeten ondergaan voor luttele over
tredingen. Sommigen hebben op hun
hurken door gangen en zalen gehuppeld,
omdat ze een knoop aan hun uniform
misten, of moesten een nacht op handen
en voeten door de modder kruipen, om
dat hun schoenen niet genoeg glommen.
Er keerden priesters terug in het pa
rochiewerk/ maar velen sneuvelden of
zijn thans wegens invaliditeit niet meer
geschikt voor hun werk. Priesters, die
jaren lang leefden in loopgraven en
bunkers, sidderen nu nog, als al de
ellende, die zij meemaakten in herinne
ring komt. Zij hebb.en het Russische
volk leren kennen als zeer eenvoudig en
bovenal diep religieus. Als zij de af
slachting moesten meemaken van hon
derden arme Russische mannen en vrou
wen, die bijna blijmoedig, maar in ieder
geval kalm en gelaten de dood ingingen,
ofschoon zij tot hun laatste ogenblik
ken hun onschuld volhielden, hebben -ij
vaak gedacht aan de zware straffen, die
over Duitsland zouden komen voor der
gelijke daden van onmenselijkheid.
Nu is Gods straffende hand over
Duitsland gekomen, en thans zitten de
zelfde priesters, die in Normandië stre
den tegen de Engelsen of vervuilden in
de Russische steppen in de biechtstoel
en zijn weer de herders, d' dag in dag
uit moeten ploeteren om hun verdoolde
kudde weer bijeen te brengen. Hoe
zwaa» de straf voor Duitsland ook is.
er zijn slechts enkelen, die een mea
culpa kloppen en dat zijn niet de si echt-
sten.
Men moet het van nabij meegemaakt
hebben, om te kunnen beoordelen wel
ke moeilijkheden hier de zielzorgers bij
hun werk ondervinden. De volkomen
apathie, het totale gemis aan enige
godsdienstige behoefte, de niet te be
schrijven onverschilligheid vormen een
hinderpaal, waarop -.men met alle
krachten kan werken en toch telkeqs
weer zonder enig resultaat. Nog steeds
rijst als lichtend voorbeeld voor deze
zielzorgers op de herinnering aan hun
grote kardinaal-bisschop Clemens
August, Graf von Galen en menige
priester put uit zün nagedachtenis de
moed om toch vol te houden.
Er stierVen ook meerdere priesters in
concentratiekampen. Hier denk ik aan
de jonge theoloog Carl Leisner uit Kleef
die in Dachau door een Franse bisschop
in stilte tot priester, werd gewijd. Hij
was echter bij zijn bevrijding zo uitge
put, dat hij op weg naar zijn ouderlijk
huis stierf. Slechts één keer had deze
jonge geestelijke het voorrecht gehad
een H. Mis te kunnen opdragen. Andere
priesters vertellen, dat zij in geen jaar
gelegenheid hadden om aan het front een
H. Mis op te dragen en als zij dan bijv.
aan het Russische front alles in het ge
heim bij elkaar hadden gebracht om te
celebreren, moest men er van af zien,
omdat de wijn en het water niet vloei
baar te houden waren.
Door de Paters Jesufeten worden voor
verschillende groepen van personen, zo
als voor de leerkrachten, voor de ar
beiders enz. speciale conferenties gege
ven. Deze staan op een hoog peil, maar
worden helaas door een te gering aantal
personen bijgewoond.
Merkwaardig isnog de activiteit van
een Eerw. Zuster van de Congregatie
van O. L. Vrouw, t.w. Zuster Leodigard
van den Boom. Deze geeft met speciaal
verlof van de bisschop conferenties voor
de moeders. Deze worden tamelijk druk
bezocht» Voor velen- is deze Zustgr een
vraagbaak geworden in alle mogelijke
moeilijkheden, die bijzonder voor de
gehuwde vrouw thans zo talrijk zijn. Er
verscheen ook een werkje van haar hand
dat de moeders wil voorlichten in deze
sombere tijd, maar evenals alle andere
werken is de oplage zo klein, dat men
het alleen kan krijgen door bevriende
relaties of in ruil voor levensmiddelen.
Zo is het met alle boeken. De boek
handelaren geven alleen gelegenheid om
boeken te ruilen em hebben bijna uit
sluitend gebruikte boeken voorradig.
Kerkboeken zijn in het geheel niet te
bemachtigen. De H. Vader stélde een
hoeveelheid papier disponibel om aan
de vraag naar katechismusboeken enigs
zins te kunnen voldoen. Ook kranten,
meestal een enkel blaadje, verschijnen
slechts driemaal per week en wie een
abonnement weet te veroveren, mag
zich gelukkig noemen. Ze gaan dan ook
van hand tot hand en vormen een niet
te versmaden geschenk van een trouwe
vriend. Kerkkrantjes verschijnen om de
14 dagen, maar aan iedere parochie
worden slechts zo weinig exemplaren
verstrekt, dat er slechts 'n klein krin
getje van kan profiteren. G. S.
w eerbericht!
m
J Weerverwachting medegedeeld door
j het K. N. M. I. te De Bilt geldig tot
Woensdagavond:
Op vele plaatsen opnieuw aanzien-
lijke regenval bij tijdelijk stormach-
j tige winden tussen Zuidwest en West;
later wat afnemende wind en enige i
daling van temperatuur.
14 Jan.: Zon op 8.43 uur, onder 18.55
uur; maan op 10.47 uur, onder 20.04
uur.
kampong van weg vijf zat. Wij erheen, de
zaak omsingeld, touwen mee om die ke
rels te binden. Ik doe dat huisje open en
vraag die ouwe Javaan of zijn zoon ook
terug was uit de bergen. Nou daar lag
'n heel stelletje jongens te slapen: zestien,
zeventien jaar en een van hen wordt
wakker, ziet mij en springt recht en roept:
„Toean Pipeen!!" en knijpt in m'n han
den en kan niks zeggen van blijdschap.
Ik wist niet, hoe gauw ik dat touw een
schop moest geven. Nou zitten ze bij de
Ondernemingsbewaking en doen 't prima,
maatschappijen zich nog tot een houding,
De beste propaganda, die wij Hollan
ders ooit hadden kunnen krijgen, kregen
we gratis van de republiek
Het was op „Kloempang" alweer zo
veilig, dat de eerste „singkeh" (nieuwe
lirfg uit Nederland) er met zijn vrouw
woonde.
Maar met één uitzondering was men
overal nog op zeer beseheiden schaal be
zig met „voörbewerken". Hier en daar
waren reeds weer koelies aan het „tjan-,
kollen", het „bos" (braakliggende door
allerlei struiken en onkruid overwoeker
de grond) werd omgewerkt en brand
schoon gemaakt, overal langs de kebon'
wegen lagen stammen van djattihout voor
de droogschuren, tientallen mensen pas
seerden met een pikolan atap (dakbedek
king) maar op één ontierneming was men
reeds het geoogste product «an het af-
sorteren.
Links van de eertijds beruchte Medan-
Belawan-weg ligt de' onderneming „Hel
vetia" van de Delimaatschappij. Ónder
bescherming van de bajonetten van Ne
derlandse- soldaten heeft men daar vorig
jaar December op een'relatief klein per
ceel weer tabak uitgezaaid en al was
het voornamelijk om tabakszèèd te doen
thans liet de administrateur G. den
Breeder uit Dordrecht („houding der be
volking viel me mee, algemene toestand
waarin ze verkeerde, had ik me nooit zo
érg kunnen dromen!") me in de sorteer-
schuur het afsorteren van het geoogste
product zien.
Een oogst van 1200 pakken (80 kg.), een
„heel duur oogstje". zoals men mij trots
vertelde. Trots omdatzij het eerste
nieuwe product konden gaan exporteren.
Hoe de verhoudingen op de wereld-
tabaksmarkt liggen?
Duitsland, dat voor de oorlog niet min
der dan 70 pet. afnam, is voorlopig uitge
schakeld, andere landen (o.a. België, dat
in de Congo experimenteert) hebben ge
probeerd het Deliproduct van de markt
te verdringen, prijzen zijn gunstig, maar
of ze dit de eerste jaren zullen blijven
de enige vaste zekerheid waarop zij thahs
leven:
„Er is maar één Delitabak
J. W. HOFWIJK.
Landbouwdeskundigen in Buenos-
Aires zijn van mening dat de tarwe
oogst die thans wordt binnengehaald. 7
millioen ton groot zal zijn een record
sinds de oorlog. Hierdoor zou de moge
lijkheid zich voordoen, dat Argentinië
van alle Iatijns-Amerikaanse landen de
grootste bijdrage in het kader van het
plan-Marshall levert, aldus meldt A. P.
Senor Alfredo Cerna, de president van
de termijnmarkt in granen in Buenos-
Aires zei, dat de oogst waarschijnlijk in
totaal 7 millioen ton zou bedragen, het
geen 1.385.000 ton. meer is dan de op
brengst van 1946-47. De maisoogst zal
waarschijnijk 6 millioen ton groot zijn
hetgeen evenveel is als het vorige jaar
In handelskringen werd gezegd, dat dé
regering te kennen heeft gegeven, dat
Argentinië er prijs op stelt bij het plan-
Marshall te worden ingeschakeld en te-
gelijkertijd, waar mogelijk, tegen' dollars
wenst te verkopen, teneinde in staat te
zijn de aankoop van afgewerkte produc
ten in de Ver. Staten voort te zetten.
Bij de Belg.-Ned. grens is de Belgische
Maas op verschillende plaatsen buiten
haar oevers getreden, zoals bij Neerha
ren, Stokken, Boorsem, Uikhoven en
Kotem aan de Maas. Bij Neerharen staat
het gehucht Herbricht gans onder wa
ter en liggen de baggerwerken volledig
stil.
Ook op Nederlands gebied, hl. te Berg,
is het water dusdanig 'gestegen, dat het
grensverkeer tussen Nederland en België
ten zeerste wordt belemmerd.
Met niet minder dan 6—3 hebben de
Venloers, die altijd weer op het beslis-
sende moment hun beste vorm hervin
den en dan absoluut superieur blijken
te zijn, de adspiraties van de andere
Zuidelijke afdelingskampioen Tilburg
vernietigd. Het Venlose spel was gerouti-
neerder, sneller en doortastender en ook
technisch zuiverder en daar Venlo thans
alleen nog in Venlo spelen moet tegen
het zwakkere Breda, is er nauwelijks nog
twijfel wie er kampioen van het Zuiden
wordt.
Het was een zeer merkwaardige wed
strijd, waarin Tilburg, voor de rust een
voorsprong nam van 2—0, doch daarna
in, 20 minuten verpletterd werd, vooral
door de geduchte kanonnier Willy Nef-
kens, die vijf treffers voor zijn rekening
nam.
Verrassend Waren de. twee voor de
degradatie-competitie gespeelde wedstrij
den, want Maastricht kreeg op eigen
veld klop van Zwart Wit met 20 en
M.O.p. eveneens, n.l. van Forward met
10. Niettemin zullen Forward en
M.O.P. wel niet aan het spelen van
degradatie-wedstrijden ontkomen, doch
welke derde ploeg dit lot zal delen is
nog niet te voorzien. Voorts verloor
E.M.H.C. thuis van 43 van Push.
In Nijmegen heeft Union een spre
kende en alleszins verdiende overwin
ning met 30 (20 met de rust door Van
der Ewe en Hekking uit strafbully,
3o daarna door Jansen) behaald op hét
tot dusverre nog ongeslagen D.K.S. De
Enschedeërs zijn echter te ver voor dan
dat hun 't kampioenschap nog kan ontgaan
Deventer nagelde Nijmegen op de laat
ste plaats vast door in de koekstad de
oude Nijmeegse met 41 te slaan en
Zwolle won met 21 van Upward.
Tegen de Zutphania-speler A. van
Osch, die in de competitiewedstrijd 2e
klas District III A.Z.C.Zutphania op
29 Dec. 1946 de A.Z.C.-speler P. Luijken
opzettelijk een kopstoot had gegeven,
tengevolge waarvan deze een kwetsing
van de hersenen en inwendige bloedin
gen had. opgelopen en enige maanden in
een ziekenhuis had doorgebracht, werd
door de Zutphense rechtbank ook in
tweede instantie een gevangenisstraf
van 6 maanden geëist. Van Osch, die
bekend stondals een zeer ruw speler
en reeds een uitgebreide straflijst had,
was door de K.N.V.B. reeds levenslang
geschorst.
In het Sportfondsenbad te Haarlem or
ganiseerde Zaterdag de katholieke zwem
vereniging „De Waterratten" het eerste
gedeelte van een driekamp voor dames
tussen de verenigingen HDZ, ADZ en
DWR. Het resultaat van deze eerste ont
moeting was, dat HDZ de leiding nam
met 2158,6 punten, ADZ werd dweede met
21^6,8 punten en DWR derde met 3207,1
,pnt. De twee volgende ontmoetingen wor
den in Amsterdam gehouden.
Op de bestuursvergadering van de
KNKB werd als datum voor de jaarlijkse
provinciënwedstrijd Noordholland-Zuid
holland Donderdag 6 Mei aangewezen,
Deze wedstrijd wordt gespeeld in het
Feijenoord-stadion te Rotterdam, in het
kader van de op Hemelvaartsdag te Hou.
den sportdag. De interland-wedstrijd
BelgiëNederland wordt op 9 Mei ge
speeld in Antwerpen, terwijl aan de Bei
gische Korfbalbond zal worden voorge
steld tie wedstrijd Nederland Belgie te
bepalen op 6 Juni in D®n Haag. De dis
trictswedstrijd Noord—Oost wordt even
eens op 6 Mei gespeeld in een nader te
bepalen, plaats in het Oosten. De datum
van de op het programma staande wed
strijd Engeland—Nederland kon nog niet
worden bepaald. Tot de volgende be'
stuussvergadering werd de beslissing aan
gehouden inzake het al of niet spelen
van een volledige competitie om bet
landskampioenschap.
Voor de degradatie-competitie in het
Westen speelden Laren en de Delfts»
Studenten met 1—1 gelijk.
Westen: Richter (Be Fair); De Lóoper
(Hilversum) en Drijver (Leiden); ir.
Langhout (Hilversum), Loggere (Laren)
en Tiel (H.H.Y.C.); Van Heel (H.H.Y.C.),
Boerstra (H.H.Y.C.), Bromberg (H.H,
Y.C). Kruize (H.H.Y.C.) en Esser (Togo)
Zuiden: Kerkhoffs (Maastricht); Enne-
king (Tilburg) en P. Nefkens (Venlo);
Drost (Venlo), Gerrits (Venlo) en Lee-
nen (Venlo); Steinz (E.M.H.C.), Bolsius
(Tilburg), Kuijpers (E.M.H.C.), mr. ?a-
miniau (Tilburg) en Van Beurden (Til
burg).
Dames: Zuiden: Venlo Girls—Tilburg
1-4; H.T.C.C.—E.M.H.C. 0—2.
Oosten: DeventerNijmegen 42;
UnionApeldoorn 42; QuickAl
melo 80.
Bij gelegenheid van de opening van het
eerste tafeltennishuis van Nederland te
Den Haag, een feit dat ongetwijfeld voor
de tafeltennissport in ons land een mijl
paal betekent, werd een stedenwedstrijd
Den HaagRotterdam gespeeld, welke
door de residentiebewoners met 72
werd gewonnen.
De gedetailleerde uitslagen luiden::
Lorsheyd sloeg Boomsma 21—11 21—10,
Brouwer sloeg Mostert 22—20 21—14, Thu-
nissen sloeg Voormolen 21—15 21—15,
Verdiessen verloor van Mostert 18—21
2118 17 21, Brouwer sloeg Voormolen
21—16 21—18, Thunissen sloeg Boomsma
21—18 21—17, Verdiessen verloor van
Voormolen 1221 1321, Brouwer- sloeg
Boomsma 2111 1121 2111, Thunissen
sloeg Mostert 2118 2113.
Het bestuur van het Ned. Olympisch
Comité heeft het advies van de commis-
sie voor het hardrijden van de. K.N.S.B.
aanvaard, zodat dus de rijders Broek
man, 'Langedijk,. De Koning en Huiskes
zullen deelnemen aan de Olympische
Winterspelen te St Moritz. Naar men
weet, zal de oud-kampioen van Neder
land dr. ir. A. F. van der Scheef, als
chef d'équipe en tevens als chef de mis
sion fungeren.
De vier genbemde rijders zijn gister
middag van de training in Noorwegen in
ons land teruggekeerd. Over enkele da
gen zullen ze naar Zwitserland vertrek
ken
Uit het bij het Amerikaanse Congres
Amerikaanse hulpverlening aan Europ
gemelde hoeveelheden olie, steenkool g
chines voor de kolenmijnen, nog de vol
ten zou pntvangen:
April-Juni Juli '48
1948 Juni '4
(alles In metr
Vetten en oliën 3.000
Oliekoeken en meel 8.000
Vlees 1.600
Gedroogde melk 3.000
Gedroogd fruit 5.000
Vers fruit 2.000
Tabak 4.000
Rijst
Katoen 8.000
Stikstof
Phosphaat 4.000
Hout (in M3) 25.000
Vrachtauto's (stuks) 1-800
13.000
30.000
2.000
5.000
10.000
25.000
18.000
1.000
22.000
10.000
17.000
98.000
7.250
ingediende voorstel, betreffende de
a, blijkt, dat Nederland behalve de reeds
ranen, staal, landbouwmachines en ma-
gende hoeveelheden aan andere produc-
Juli '49- Juli '50- Juli '51-
9 Juni'50 Juni'51 Juni'52
ieke tonnen, tenzij anders vermeld)
14.000
40.000
2.000
25.000
19.000
1.000
33.000
17600
81.000
6.250
16.000
40.000
2.000
40.000
16.000
1.000
35.000
17600
67.000
6.000
16.000
50.000
2.000
4Q.000
16.000
2.000
36.000
17600
64.000
7.000
Het bestuur van de K. N. V. B. heeft
besloten dit seizoen een bekercompetiüe
uit te schrijven, welke in grote lijnen sa
gelijken op die, welke de laatste ®a*'
werd gehouden. De ingeschreven club
zullen worden verdeeld over divers
groepen, welke uit ten hoogste 5 0
verenigingen zullen bestaan. Het is ue
bedoeling, dat de nummers een en -n
sommige groepen de nummers 1 enuzien
klasseren voor de eigenlijke bekerwed
strijden, welke dan verder volgens het
afvalsysteem wprden verwerkt. Met de
voorwedstrijpen in de groepen zullea
maximaal vijf Zondagen zijn gemoeid en
voor de eigenlijke bekerontmoetiiigeïi
acht. Men hoopt in de maand Maart met
de voorronde te kunnen beginnen.
De Engelse testers zijn te Barnados ge
start tégen het sterke team der West-
Indiërs. Hoewel Allet zijn sterkste bats
in het vuur bracht, wisten slechts Ro
bertson en Skin de gevaarlijke bowlery
te weerstaan. Met 230 voor 7 sloot de eer-
ste dag, welke een beeld gaf van de
sterke en gevariëerde aanval van de
West-Indiërs.
De heer L„ Schotting heeft namens
een comité, gevormd door donateurs van
„Ajax", aan de voorzitter van Ajax, de
heer Koolhaas, een zilveren vrijheids-
maquette overhandigd. De maquette
stelt de muur van het Ajax-stadion
voor, waarop aan de voorzijde het
Ajax-elftal met vlaggen triomferend
optrekt, terwijl aan de achterzijde een
dodenveld, waaruit kruisen oprijzen, is
afgebeeld. Het geheel wordt gedekt
door een grote zilveren voetbal. De
maquette is 55 c.M. hoog en werd ont-
worpen door de beeldhouwster Grata
Hueb en uitgevoerd door de juwelier S.
w beiden uit Den Haag.
Wanneer de maquette voor het eerst
verspeeld zal worden, is nog niet be
kend.
De bekende Deense zwemsters Fritzie
Nathansen, Karen Harup en Grethe Soen-
nesen zullen in Maart naar Nederland
komen om aan enkele wedstrijden deel
te nemen. In de eerste plaats zullen zij
deelnemen aan de jubileumwedstryden
van ae Rotterdamse Dames Zwemclub.
daarna 2ullen zij uitkomen op wedstrij.
den, georganiseerd door Het IJ te Am
sterdam en tenslotte zullen zij starten te
Arnhem op een zwemfeest van Neptu-
nus. De juiste jiata_ staan nog niet vast.
w,
S. C. Anderlecht—Charleroi S. C, 2—0,
Berchem Sp.Racing C. 0. Liersche
S. K.Ukkel Sp. o—b Heerschot—Lyra
3—2, 01. Charleroi—A"™erP F. C. 4—1,
F. C. Luik—Boom 2—0, Union St. G.—La
Gantoise 45, E. c- MechelenStandard
4—2. -
Na zestien wedstrijden leidt F. C.
Mechelen Pnt-. gevolgd door An-
derleeht rnet i oom met 19,. Union St.
G- roet J, p lymPi<Iue, Charleroi en
Antwerpen F C. ieder met 17 pnt.
Aan de staart hebben Racing C.B.» Lier-
sche b- K. en Beerschot elk 12 pnt.; Char
leroi sluit de rij met 11 punten.
District III: 2e klas: Doetinchem—ZAG
i~1.; Rob. et Vel.—Labor 2—3.
District IV: 2e klas: RBCInternos 1—4
Concordia—Sdhijndel 2—2; Desk—RKC
30; ZwaluwMulo 5—1; Wilhelmina—
RAC 2—1.
District VI: 2e klas: Heksenberg—Kerk-
rade 2—0; Heerlen—Waub. Boys 1—3;
Laura—VVH 5—4; Almania—Kimbria
3—5; Sittard—Woensel 4—3; Valk—Stan
daard 1—0; Wilhelmina 08—Teg. Herten
3—3.
O De de*" *e Bussum gehouden
wedstrijden om het kampioenschap
schermen de k]as sabe] ]uidt. H
Taossche n°vC.he S C 2 1 Guszan
f(®^?ch.e Politie), 3 Reuver (Amers-
De dri ugelbats (A'damse politie).
e best geplaatsten promoveren.
rti ^si0chische voetbalbond zal niet
deelnemen aan het Olympisch voetbal-
tornooi te Londen, daar het géén ster
ke ploeg van amateurs op de been kan
brengen.
Tot Olympisch attaché te Londen is
benoemd luit.kol. L. Schoonenberg, tot
voor kort adjudant-militair attaché al
daar.
<5- De buitengewone alg. vergadering der
Ned. Wielren Unie heeft de statuten
wijziging en huish. reglement goedge
keurd maar het reglement op de
verenigingsrechtspraak aangehouden.
Voor het Olympisch hockey-tornool
hebben 17 landen voorlopig ingeschre
ven.
Eerste klas korfbalcompetitie: Zuiden:
EindhovenDeto 6—8, P.S.V.Odilo
162.
O Hoofdklasse schaakcompetitie: Heer
lenPhilips 2M714.
Hoofdklasse handbalcompetitie: DES
Olympia 7—3,
