iss?'si^rrs?i.ssT?sr'6v yIr11lilr DPUICnAliDPyC PflIIDANT
rut~rn?oT,fw,'r m L U If L b Nl UAIrl ubriL bUU ItAli I
Recht vindt geen verdediger
Finland onder Moskou's druk
NAAR STAKING
in brandstoffenhandel?
Om de nieuwe bioscoopprijzen
DeK.A.B.
in het
Wat groeide
van het bisdom Haarlem
diamant
van Willem
liet initiatief
Pastoors
r
ZEVEN VRAGEN AAN STALIN
CONFLICT IN DE BOUWVAKKEN
GUNSTIGE PERSPECTIEVEN
VOOR DE LANGSTRAAT
uit
Belgische Dakota
verongelukt
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Stalin schreef
De spanning in Finland
Alle bouwwerken in Amsterdam bedreigd
De toebereidselen in
Frankrijk
Veilig verkeer
Vrijdag begint de derde ronde
EUWE
LAGEN
Tuschinski
Ontploffing in ge]
ammunitie-fabriek
Een macht van
60.000 man
J-
V
70ste JAARGANG
WOENSDAG 3 MAART 1948
No- 20558
en er is zelfs geen man met
een parapluie
HET WEST-PACT
De conferentie te Brussel
op a.s. Donderdag
GERUCHTEN OVER BENES
Afgetreden? Ziek?
Communistische ^comité's van
verdediging"
GRATIS TRAM EN BUS
VOOR ARMEN
GEDULD RAAKT TEN
EINDE
daagt de Staat voor de
Rechtbank
JAARDAG DER PAUS-
KEUZE
19 Doden
VAN PLANKEN EN SCHOTTEN
DE IJSJES GOEDKOPER
Schoenenproductie overschreed
voor-oorlogs peil
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant" M
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs op
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Nog was de beschaafde, menselijk den
kende wereld niet bekomen van de ver
bijstering, welke de gebeurtenissen in
Tsjechoslowakije hadden gewekt, of reeds
begon, nu in Finland, een nieuw hoofd
stuk in de communistische actie om alle
grenslanden onder zijn invloed, en zo
mogelijk onder zijn heerschappij te bren
gen.
De vorige week Maandag ontving de
Finse president Paasikivi een n.b eigen
handig schrijven van maarschalk Stalin
waarin Finland werd uitgenodigd hetzij
te Moskou, hetzij te Helsingfors onder
handelingen in te leiden over een ver
drag van vriendschap en wederzijdse
hulp. De Russische „uitnodiging" werd
aldus gemotiveerd, dat Finland de enige
Zan LfTZ<« tegenstanders en na
buren van de Sovjet-Unie is, die nog
g,mej Moskou heeft gesloten,
u- dra2 als voorgesteld nu
wf J ls geworden, wijl „zich
tit"»;?811 Vfn een hernieuwde Duitse acti
viteit vertonen"
Eerst Donderdag ontbood Paasikivi de
buitenlandse commissie van de regering
en daarna het gehele kabinet bij aich om
ue brief van Stalin te bespreken. Vrijdag
werden de voorzitters der parlementaire
fracties en het presidium van de rijksdag
over de inhoud van de brief ingelicht.
Zaterdag ontving de president de Rus
sische ambassadeur Savenenkof, waarbij
deze ongetwijfeld mededelingen zijn
gedaan over de tot dan toe gevoerde
besprekingen. Sinds Zaterdag zijn drukke
interne besprekingen aan de gang en
heden zouden de partijen haar standpunt
aan de president bekend maken.
Er ligt in deze gang van zaken in Fin
land ten minste uiterlijk, een groot ver
schil met de loop der gebeurtenissen in
Tsjechoslowakije. Ook in Helsingfors ont
kent men niet, dat Stalins voorstel aan
vankelijk als een bom insloeg; maar de
fvijze, waarop Paasikivi de uiterst pijn
lijke aangelegenheid heeft behandeld, zó,
dat hij tot dusverre een gevaarlijke crisis
kon vermijden, heeft ginds in zekere zin
kalmerend gewerkt. Waartoe ook heeft
bijgedragen, dat niet een pact kant en
klaar ter ondertekening werd voorgelegd,
en de Russische ambassadeur er zelfs in
blijkt te hebben toegestemd, dat de rijks
dag ter zake niet voor een voldongen
feit wordt gesteld, maar vrij over de
tekst, indien het daartoe komt, zal kun
nen beraadslagen. En er is ook geen
aanwijzing van overijling: al zal van
Russische zijde wel op spoèd zijn aan
gedrongen.
De eerste vraag, voor welke regering
en parlement zullen worden gesteld, is,
of zij onderhandelingen simpliciter wil
len. Waren de betrokkenen volkomen
vrij in hun beslissing, dan zouden zij elk
militair verdrag zeker afwijzen. De er
varingen, welke zij zowel met het Wes-
zÜn met Rusland hebben opgedaan,
aan w T niet hijzonder geschikt om hen
hebben»--°* Oost te binden. Bovendien
ven, vanIJh z-° lang ZÜ „zelfstandig" blij-
te duchtenWesten nooit een agressie
mede dank zn uenige wiJze> waarop zij,
in een aorW geografische ligging,
betrokken is öf „u kunneh Worden
van Rusland ODee£. rechtstreekse aanval
tens verdragsplicut "'and of een krach
oorlog, welke Ruslan^elnemen aan een
land is er dus alles aanVoert Voor Fin-
dubbelzinnige zelfstand) „uel<Lgen een on-
behouden, welke het oorw -olitiek te
allergeringste proporties tiri'ï00 tot de
Wat de principiële houding ri„rengt-
betreft wat zij practisch zullen moe"
ten doen, hangt van allerlei omstandig
heden af—, schijnt het, dat het leger
met enkele uitzonderingen, heisas ook
van de opperbevelhebber Sihvo, geen
militair pact wenst. De Finse min-
derheidspartij is principieel absoluut
tegen, doch schijnt van oordeel te zijn,
u Senstand doelloos is; hetzelfde
nemen de socialisten in. De
f°"®ervatleven en liberalen wijzen een
erdrag resoluut af, uit beginsel, maar
ook wijl bij het sluiten er van de Ame-
credieten, welke o.m. nodig zijn
om de herstelleveringen aan Rusland
correct te doen, weieens in gevaar zouden
kunnen komen; toch zijn zij van mening,
dat men wel onderhandelingen moet
openen, doch deze moet afbreken, als
Moskou eisen zou stellen, welke de
werkelijke onafhankelijkheid van Fin
land in gevaar zouden kunnen brengen.
De enige partij, welke het militair ver
drag wil, is natuurlijk de communistische;
maar deze telt slechts 45.000 ingeschreven
leden (in Tsjechoslowakije 1,7 millioen).
Finland staat sterk, doordat het slechts
een zeer zwakke vijfde colonne heeft;
zijn zwakheid is, dat de regering weinig
prestige geniet en slechts geduld wordt,
wijl er momenteel geen betere is te vor
men. En dan staat het persoonlijk aan
zien van Stalin op het spel, die een eigen
handig geschreven uitnodiging aan Paa
sikivi zond.
Finlands keuze is uiterst moeilijk; ook
wijl het nergens steun bij zijn verzet zal
vinden. „In 1939, schrijft de „'New York
Times", durfde dit moedige land de Rus
sische eisen ten koste van een oorlog
verwerpen, een'" een stervende Volken
bond bracht nog de kracht en. moed op,
rekenschap aan Rusland te vragen. Nu,
vastgeketend aan een vredesverdrag, dat
het land met de zegen van Engeland en
de Verenigde Staten is opgelegd, is Fin
land onmachtig om weerstand te bieden,
de Verenigde Naties durven geen woord
te zeggen; er is zelfs geen man met een
parapluie om te pogen de agressie te
voorkomen".
Trieste wereld, waarin het geweld vrij
spel heeft, omdat het recht geen verde
diger meer vindt....
De Finse president Paasikivi, heeft in
zijn antwoord óp ijet Russische voorstel
tot sluiten van een verdrag van weder
zijdse militaire bijstand en vriendschap
een zevental vragen gesteld.
Welke verplichtingen zal hei voor
gestelde verdrag de Finse strijdkrach
ten, reeds sterk verminderd volgens 't
vredesverdrag, opleggen?
Welk effect zal het op de openbare
mening hebben?
Zal het verdrag de betrekkingen
tussen beide landen verbeteren of ver
slechteren?
Welke terugslag zal het verdrag up
het vredesverdrag hebben?
En wat is de betekenis van bepaalde
clausules in de verdragen met Roe
menië en Hongarije door Stalin als
voorbeeld aangehaald.
Intussen wacht president Paasikivi op
de meningen der verschillende parle
mentaire groepen. De afgevaardigden
zijn terug van hun weekend op het land,
waar zij de openbare opinie hebben ge
peild en houden thans vergaderingen
met gesloten deuren.
Het land is uiterlijk kalm, maar de
spanning is voelbaar. Er zijn maar wei
nig Finnen, die in de mogelijkheid ge
loven, dat hun land aan de pressie van
hei Kremlin zal kunnen ontkomen.
Onze Brusselsche redacteur seint ons:
Bevestigd wordt, dat Donderdag in het
min. van buitenlandse zaken te Brus
sel de besprekingen der vijf zullen be
ginnen, met het oog op het sluiten van
het Westerse pact. In Belgische kringen
wordt dit probleem met grote belang
stelling gevolgd. Officieus wordt gezegd,
dat hoge ambtenaren uit Engeland,'
Frankrijk en de Beneluxlanden in recht
streekse contacten al de aspecten van
deze aangelegenheid zullen onderzoeken
en bespreken, dus niet alleen op econo
misch, maar ook op politiek, cultureel en
zelfs militair gebied. De Nederlandse
delegatie wordt hier heden' Woensdag
verwacht. De Belgische delegatie zal be
staan uit ambassadeur Van Langenhove,
Loradin, algemeen directeur der buiten
landse politiek, Muuls, rechtsgeleerde en
gezant Kaebeeck, die bij het departe
ment van buitenlandse zaken de functie
bekleedt van directeur-generaal ter be
handeling van internationale verdragen.
Praag is vol geruchten over het aftre
den van president Benes en de Londen-
se „Evening News" weet te melden, dat
de president ieeds de vorige week van
zijn titel als president der Tsjecho-
slowaakse republiek afstand heeft ge
daan. „De communisten hebben echter
openbaarmaking van dit bericht verbo
den uit vrees voor een hevige reactie
onder het volk", schrijft het blad.
Officieel wordt dit aftreden tegenge
sproken. Wel moet een woordvoerder van
het departement van voorlichting hebben
verklaard, dat de president ziek is en op
zijn landhuis buiten Praag wordt "er-
pleegd. „De president lijdt zichtbaar - n-
der de gevolgen van de politieke crisis,
maar reeds voor de crisis was zijn licha
melijke toestand minder goed" verklaarde
de zegsman van het ministerie.
De „France Soir" meldt, dat, vol
gens een bericht van de Kominform,
in Frankrijk „communistische ver-
dedigingscomitéV' worden opge
richt „naar het voorbeeld van die in
Tsjechoslowakije".
Dergelijke comité's zouden zijn Opge
richt in een zeventigtal vliegtuigfabrie
ken, terwijl andere „zijn of worden op
gericht in de auto-, bouw- en electri-
sche energie-industrie".
Een vertegenwoordiger van Jules
Moch, de Franse minister van binnen
landse zaken, verklaarde tegenover Reu
ter, dat het bericht over de z.g. defen
sie-comité s geen nieuws is voor de
regering. De Franse politie en de vei
ligheidsdienst zijn echter volkomen van
de omvang dezer defensie-comité's op
de hoogte.
De derde phase van de Veilig Ver-
keersactie treedt Vrijdag a.s. in werking.
Deze keer zal het langzaam rijdend ver
keer onderhanden worden genomen. Bij
de andere twee acties is men nog waar
schuwend opgetreden, deze keer zal men
door geheel Nederland bij een overtre
ding direct proces-verbaal opmaken. De
actie duurt van 5 tot 25 Maart.
Naar aanleiding Van de audiëntie,
welke de H. Vader onlangs verleende
aan 1700 leden van het Romeinse tram
personeel, heeft dit aan Z. H. het loon
van een arbeidsdag aangeboden.
Hierdoor zullen de armen van Rome
een abonnement op ajje tram- en auto-
Bij de partij KeresEuwe doet de Haagsche burgemeester de eerste zet.
De Unie Verkeer heeft aan de vak-
groep detailhandel in brandstoffen mede
gedeeld, dat zij, daar niet is te verwach
ten, dat door middel van overleg de par
tijen nog tot overeenstemming zullen ge
raken, haar leden zal adviseren tot sta
king van de arbeid over te gaan zo haar
voorstellen niet voor Zaterdag 6 Maart
worden ingewilligd.
De Unie-Verkeer licht dit in een schrij
ven als volgt toe:
„Van de zijde van de Vakgroep Detail-
- ----- I handel in Brandstoffen is ons herhaalde-
buslijnen van de hoofdstad kunnen krjj- lijk medegedeeld, dat men niet kon en
gen- I niet wilde oordelen over de redelijkheid
Vrijdag zal voor de Haagse rechtbank
in kort geding worden behandeld de
vordering van Tuschinski N.V. te Am
sterdam als eiseres tegen de Staat der
Nederlanden en de minister van Econ.
Zaken als gedaagden.
Eiseres wenst de président der recht
bank bij vonnis te doen uitspreken dat
Sinds vele weken nu al ligt het werk
aan de woningbouw bij het Amstelstation
te Amsterdam stil. Looneisen der arbei
ders, welke binnen de dwingende voor
schriften van hogerhand niet konden
worden ingewilligd, waren de oorzaak.
Sindsdien heeft deze staking telkens ver
der om zich heen gegrepen, nu eens dit,
dan weer dat werk werd stilgelegd. Schip
hors heropbouw ligt ook al „plat" en er is
geen teken van verbetering. Integendeel,
men moet ernstig rekening houden met
het gevaar, dat het gehele bouwbedrijf
in de hoofdstad komt stil te liggen. Daar
mede zouden ongeveer 10.000 arbeiders
aan de zo noodzakelijke wederopbouw
Worden onttrokken.
In een onderhoud met de voorzitter der
plaatselijke afdeling van de R.K. bouw
vakarbeidersbond, de heer W. Heselaars
die tevens hoofdbestuurder is van de lan
delijke bond, zeide deze, dat het gevaar
van deze situatie, waarbij de arbeiders
bovendien onder invloed van communis
tische mantelorganisaties dreigen te ge
raken, nog niet in voldoende mate door
de hogere regionen van de unie-organisa
ties wordt ingezien, daar zij de kracht
van deze mantelorganisaties niet onder
kennen. De arbeiders laten zich op dit
ogenblik meeslepen door de E.V.C.. die
hun een directe, tastbare verméerdering
van het loon belooft, die door de over
heidsinstanties in het kader van de l'oon-
en prijspolitiek der regering nooit kan
gorden gerealiseerd. Men vergeet daar
bij echter, dat in het afgelopen jaar
s°ciale verbeteringen voor de bouwvak
arbeiders in ons land tot stand zijn ge-
«ornen, die 16 cent per uur aan het loon
nebben toegevoegd.
.~e heer Heselaars sprak als zijn mening
dat de bouwvakarbeiders, die bij hun
3'ariëring gelijk gesteld zijn met de
landarbeiders, inderdaad gerechtvaardig
de looneisen kunnen doen gelden. Hij is
voorstander van een tariefregeling zon-
?er. Plafond boven een iets verhoogd
basisloon. Het tarief moet dan gebruikt
worden als een middel tot hogere pro-
trnUb6 en bogere welvaart voor alle be-
liru? Grondslag van de loonrege-
basi<simoe* echter steeds een voldoende
asisloon zijn.
aldus de "nieb°nden rust in deze strijd,
antwoordin^er„Heselaars' een zware ver
wen in duif' n za' de arbeiders steu
ring, met dif„even naar positieverbete-
n verstande echter, dat de
A.P. meldt mt Brunei
nu toe onopgehelderde oort t(,t
dagmiddag in een Belgisch? Pms"
voor ammunitie in Raele., fabriek
lossen van een vrachtauto met hBnS het
een ontploffing ontstaan 1™ d?e°®men
beiders het leven heeft gekost.
teeen do beschermd dienen te worden
F v r „o communistische invloeden. De
ïi. ln Amsterdam een naar
verhouding gunstige positie in, omdat
daar haar getalsterkte de doorslag kan
geven. Buiten Amsterdam, zo besloot hij,
staafl bijna 100.000 bouwvakarbeiders, ge
organiseerd in de uniebonden en wij hopen
de stakingsgolf tot de grenzen van de
hoofdstad te kunnen intomen. Het conflict
kan echter van zeer lange duur zijn, voor
al nu de verkiezingen voor de deur staan.
de inwerkingtreding van de prijzenbe-
schikking bioscoopvoorstellingen 1948
worde opgeschort „tot tijd en wijle in
hoogste instantie door de gewone rech
ter nader zal zijn beslist of aan dezelve
al dan niet verbindende kracht kan wor
den toegekend."
In de dagvaarding wordt o.m. gesteld,
dat „door gelijktijdige verlaging der
door de bioscoop-exploitanten te ontvan
gen netto entreeprijzen en de verhoging
der daarover te betalen vermakelijk
heidsbelasting de door het publiek te be
talen bruto prijzen practisch ongewijzigd
zouden blijven" zodat 9 pCt. der aan de
bioscoopexploitanten ten goede komende
recettes uit hun kassen in die der ge
meentebesturen zouden worden overge
heveld; dat sedert de prijzenbeschikking
bioscoop-voorstellingen 1947 zich geen
feiten of omstandigheden hebben voor
gedaan, die een (entree) prijsverlaging
zouden kunnen rechtvaardigen".
In het gebruikmaken van bepalingen
der prijsopdrijving- en hamsterwet 1939
kan aldus de dagvaarding niets
anders worden gezien dan een détour-
nement de pouvoir en derhalve een on;
rechtmatige overheidshandeling.
van het verzoek van de werkgevers aan
de Directeur-Generaal voor de Prijzen
tot verhoging van de winstmarges over
te gaan, omdat het de vakorganisaties nu
eenmaal aan economische medezeggen
schap ontbreekt
De vakorganisaties hebben bovendien
redenen zich te verzetten tegen een even
tuele prijsverhoging op grond van deze
loonsverhogingen, omdht deze loonsver
hogingen per eenheid (per ton) slechts
op enkele centen neerkomen. Bovendien
hebben de arbeidersorganisaties reden te
twijfelen aan een gezonde structuur van
deze bedrijfstak, gezien het feit, dat er
meer dan 7000 klemere en grotere onder
nemingen bestaan".
„Van de zijde van de werknemers is met
groot geduld", aldus het Uniebestuur ge
tracht door middel van overleg tot op
lossing van de problemen te geraken. Nu
dit niet mogelijk is gebleken, zien de
arbeidersorganisaties zich genoodzaakt
ook desnoods langs andere weg haar voor
stellen ingewilligd te krijgen. Daarbij
vestigen zij er nadrukkelijk de aandacht
op, dat hier van enige actie of dreiging
tegenover de regering of het college van
rijksbemiddelaars geen sprake is. Slechts
de starre houding van de werkgevers
noodzaakt de arbeidersorganisaties tot
dit standpunt".
Van de zijde der werkgevers verne
men wij aangaande deze kwestie, dat
heden te Utrecht een vergadering voor
de Vakgroep is belegd. Op deze verga
dering zal men zich landelijk uitspreken
over het voorstel van de Unie-Verkeer
tot verhoging van het loon tot 44.76
per week. Met het college van rijksbe
middelaars en de directeur-generaal van
dt prijzen is men reeds in onderhande
ling over de verschillende aspecten van
een dergelijke verhoging, waartegen het
gros der werkgevers zeer zeker niet ge
kant is.
Voor het krijgsgerecht van Barcelona
staan 73 Spanjaarden wegens „militaire
rebellie" terecht .Zij behoorden tot de
„strijdkrachten van de Spaanse republiek",
een ondergrondse verzetsgroep. Men ver
wacht, dat de zitting, die openbaar is,
verscheidene dagen zal duren.
bollen "'/'e hebben 47.000 kinderen van 270 Londense scholen narcissen
le bolle '/''A™ Van het Centraal bollencomité-Holland Honderd kinderen die
'Ct heste hadden laten uitbloeien, zouden een „trip naar Nederland
krijgen. Maandna r -. j
e was het de grate dag. Lange rijen van kinderen togen met
hun narcissen
naar de county-hallWestminster, waar Nederlandse
scheidsrechters uitspraak deden.
Professor' Riecardo Geleazzilisi, de lijf
arts van Z. H de Paus, deelde aan U.P.
mee, dat de H. Vader zijn 73ste jaardag
gisteren in uitstekende gezondheid
vierde.
Ontelbare telegrammen werden ten Va-
ticane aangeboden, want niet enkel zijn
verjaardag vierde de Paus, 't was ook de
negende jaardag zijner Pauskeuze Van
de Vaticaanse gebouwen wapperde 'de
Pauselijke vlag. De officiële viering vindt
intussen op de dag der Pauskroning, 12
Maart, plaats.
Morgen is het 60 jaar geleden, dat op initiatief van de heer Willem
Pastoors, werd opgericht de Ned. R. K. Volksbond, waaruit de stevige
Katholieke Arbeidersbeweging in het bisdom Haarlem, zoals wij die
thans kennen, is gegroeid. Wij vonden op ons verzoek de tegenwoordige
voorzitter, de heer J. W. van den Akker, gaarne bereid, ons iets te
vertellen over de oprichting en ontwikkeling van deze organisatie.
Toen 60 jaar geleden de Pausfeesten
werden gevierd met een grote bijeen
komst in het Amsterdamse Concertge
bouw, waren de toegangsprijzen zo hoog,
dat de „kleine man" er niet heen kon
gaan. Dat hinderde Willem Pastoors. Hij
riep een aantal mensen bij elkaar en
opperde het denkbeeld om een katho
lieke organisatie op te richten, teneinde
de belangen van, wat hij noemde, de
„kleine luyden" te behartigen. Met z'n
48-en waren ze in „De Oude Graaf" in
de Kalverstraat te Amsterdam bijeen
gekomen. Het idee van Pastoors vond bij
val en ook de bisschop van Haarlem, aai
wie Pastoors zijn plan had voorgelegd
keurde het goed. Zo werd op 4 Maait
1888 de Nederlandse R K. Volksbond op
gericht.
Aanvankelijk was de R. K. Volksbond
niet een organisatie van alleen arbeiders
ook middenstanders waren er lid van en
de bond telde zelfs doktoren en advo
caten onder zijn leden. In de loop der
jaren kwam daarin echter verandering.
Men begreep, dat, hoe aantrekkelijk het
ook was patroons en arbeiders in één
organisatie te verenigen, het toch betep
zou zijn, dat de verschillende standen zich
afzonderlijk organiseerden en de ver
schillende standsorganisaties dan samen
werkten. Deze afscheiding geschiedde
aan ook geleidelijk en irf onderling over-
,Üu- nam tie K. Volksbond zelf het
MdrtenJt °Pr'cbting van de R. K.
van o n£SV^reniging "De Hanze" en
nnemd» h Boerenb™d. Voor laatstge-
Centï-ati r berden de statuten op het
ontworpen UreaU Va" de R' K Volksbond
De gemengde samenstelling van de R K
Volksbond was in de eerste jaren een be
lemmering om zich met de arbeidsvoor
waarden voor de werkman bezig te hou
den. Wel stichtte men een begrafenisver
eniging, een ziekenkas, men organiseerde
ontwikkelings- en gezelligheidsavondjes
en richtte zang-, muziek- en toneelver
enigingen op. Maar daartoe bepaalde men
zieh toch niet uitsluitend,want, toen op
15 Mei 1891 de encycliek „Rerum Nova
rum" verschenen was. duurde het geen
maand, of de R. K. Volksbond bezorgde
een eigen Hollandse uitgave van deze
belangrijke encycliek en in 1893 vaardig
de de bond een manifest uit, waarin voor
een menswaardig bestaan van de arbeider
werd opgekomen.
Pastoors had zich de bond, waartoe hij
het initiatief had genomen en waarvan
hij van de oprichting af voorzitter was.
als een nationale organisatie gedacht.
Vandaar ook de naam: Nederlandse R K.
Volksbond. Maar in de andere bisdom
men ging de idee van Pastoors er niet zo
grif in. Kwam dit misschien o.mdat het
initiatief van leken en niet van geeste
lijken uitging? Er zijn aanwijzingen, welke
grond geven voor dit vermoeden, o.a. een
brk;^ van dr. Schaepman aan dr. Ariëns.
Toch is het oude denkbeeld van
Pastoors om tot een landelijke organi
satie te komen ten slptte werkelijkheid
geworden, doordat de inmiddels ook in
andere bisdommen opgerichte katholieke
werkliedenbonden zich met de R. K.
Volksbond aaneensloten in federatief ver-
band. Het is intussen wel tekenend, dat
het initiatief tot deze federatie is uit
gegaan van de R. K. Volksbond in het
bisdom Haarlem.
Toen de federatie tot stand was ge
komen. is er een strijd ontstaan tussen
de vakorganisaties en deze federatie van
standorganisaties. In 1916 hebben de bis
schoppen de taak van de stands- en vak
organisaties nader omschreven. Maar het
moest Januari 1925 worden, voordat de
moeilijkheid geheel werd opgelost door
de instelling van het R. K. Werklieden
verbond, waarvan zowel de diocesane
standsorganisaties ais de nationaal-ge
organiseerde katholieke vakbonden deel
uitmaakten. Na de bevrijding js de naam
van R. K. Werkliedenverbond verande-d
in Nederlandse Katholieke Arbeiders
beweging.
Doch er is toen meer gebeurd dan enkel
een naamsverandering. In de jaren vóór
de oorlog overheerste te veel de vak
organisatie met baar streven naar hogere
lonen en betere arbeidsvoorwaarden. De
tijdsomstandigheden brachten dat ook
wel enigszins mee. Maar tegelijk rijpte
toch ook de overtuiging, dat de katholieke
arbeidersbeweging nog een andere taak
had, nl. de mens op hoger plan te bren
gen door zijn godsdienstige vorming, zijn
scholing en het bepalen van zijn houding
ten opzichte van de maatschappe vraag
stukken. Deze gedachten, blijkbaar door
de eerste stichters van de R. K. Volks
bond zo goed begrepen, toen zij vooral
de nadruk legden op de culturele ont
wikkeling van de leden, zijn tijdens de
bezetting nader uitgewerkt, zodat zij na
de bevrijding terstond in praktijk kon
den worden gebracht. En het is gebleken,
dat de beweging hierdoor veel sterker is
geworden. Het ledental van de K.A.B. in
het bisdom Haarlem, dat in 1941 35 000
bedroeg, zal dit jaar tot 60.000 zijn ge
stegen.
Met diep respect heeft de heer v. d.
Akker tijdens dit onderhoud gesproken
over het werk van zijn voorgangers in de
voorzittersfunctie, over de heer Willem
Pastoors, de stichter van de R. K. Volks
bond. de heer Jan Smit, die tot op hoge
leeftijd met jeugdig enthousiasme de
Volksbond door moeilijke tijden heeft ge
leid, de heer van Rooyen, zijn onmiddel
lijke voorganger. Voorts over de achter
eenvolgende geestelijke adviseurs, mgr.
Eygenraam, mgr. Konings, pastoor Jansen,
deken Bots, dr Olierook en rector Kraak
man.
Zonder zijn medebestuurders tekort te
doen. mogen we er op wijzen, dat vooral
de heer v. d. Akker, die sedert 1931 het
voorzittersambt bekleedt, de oude Volks
bond, die nu de naam draagt van KAB
in het bisdom Haarlem heeft opgestuwd
tot de hoogte, waarop deze organisatie
thans op haar 60-jarige leeftijd staat.
Het 60-jarig bestaan zal a.s. Zondag in
de verschillende afdelingen kerkelijk wor
den gevierd met een H. Mis en een ge-
meenschappr I jke H. Communie De
buitenkerkelijke viering zal in Septem
ber a.s. plaats vinden Tegen die tijd zal
ook van de hand van de heer Jos wan
Seggelen een uitvoerige geschiedbeschcij
ving van de R. K. VolksbondK.A.B. in
het bisdom Haarlem verschijnen.
Een Dakota van de Belgische
luchtvaartmaatschappij Sabena, is
gisteravond bij landing op het Lon
dense vliegveld verongelukt. Van de
22 inzittenden kwamen er 19 om het
leven n.I.: 11 Engelsen, 1 Rus, 2 Ita
lianen, 1 Pool, 1 Cubaan en de Bel-
bische bemanning, bestaande uit
drie personen
Het vliegtuig kwam uit Brussel en had
te kampen met een zware mist. De piloot
deelde mede, dat een noodlanding waar
schijnlijk noodzakelijk was. Daarna pro
beerde hij toch een landing te volbren
gen, waarbij het vliegtuig over de kop
sloeg en ogenblikkelijk in een vuurzee
veranderde. Drie passagiers werden uit
het toestel geslingerd en moesten met
ernstige verwondingen in een ziekenhuis
worden opgenomen.
Ogenblikkelijk na de ramp trachtten
brandweer en reddingsploegen het wrak
te naderen, doen zij werden tegengehru-
den door de ontzettende hitte. Zij konden
de loeiende brand localiseren en na drie
kwartier doofden de vlammen, niets meer I
dan het geraamte van de Dakota over-
latend.
Bij de vorming van een „gemengd"
kabinet in Tsjechoslowakije hebben we
destijds onze verwondering uitgesproken
over de houding van enkele katholieke
ministers aldaar, die een samengaan met
de communisten zonder reserve aan
vaardden en er zelfs nog al wat voor
vonden. De stichting van de „volksdemo-
cratische" republiek heeft bij die heren
nog geen enkele reactie opgeleverd. Zij
lopen nog met een plank voor hun hoofd.
Volgens „De Waarheid" van gisteren
zouden de kerken ook de katholieke
medewerking aan de nieuwe democrati
sche regering hebben toegezegd. Voorts
zouden ook de katholieke liefdadigheids
verenigingen steun hebben toegezegd,
welke stap door de Tsjechoslowaakse bis
schoppen zou rijn goedgekeurd.
We believen hiervan geen woord te ge
loven.-
Immers in de loop van hedenochtend
meldden telegrammen nog uit Praag, dat
de nuntius aldaar uitdrukking had ge
geven van zijn bezorgdheid over de hui
dige gebeurtenissen, terwijl de R. K. en
Protestantse kerken zich nog niet of
ficieel hebben uitgesproken.
Er is overigens nog een massa plan
ken in gebruik gezien, bijv. nu weer het
schrijven van het Episcopaat inzake de
R. K. sport. De bisschoppen hebben in
hun schrijven, dat we gisteren publiceer
den, nogmaals de voorwaarden voor een
verantwoorde sportbeoefening vastgelegd,
waarbij uitdrukkelijk de noodzakelijkheid
wordt betoogd van een verbonden blijven
in eigen katholieke organisatie. Daarnaast
wordt gewezen op de neutrale verenigin
gen van buurt en personeel. Ook in dit
opzicht wordt tot grote voorzichtigheid
aangemaand.
De Delftse schrijver, die we gisteren
naar aanleiding van zijn „brief met kop-
spijkertjes" antwoord gaven ziet in dit
..gedoe" misschien weer een daad voort
vloeiend uit die door hem verafschuwde
schotjesgeest.
Wij hebben nu eenmaal ten aanzien van
verschillende handelingen een eigen hou
ding aan te nemen, nogmaals om ver
watering van beginselen en een afglijden
te voorkomen.
Dat wil niet zeggen, dat wij katholieken
per se zo braaf en zo flink zijn, en de
niet-katholieken min of meer slechte
mensen.
In het besef, dat de mens uitermate
zwak kan zijn, probeert de Kerk op grond
van eeuwenlange en veelvuldig smarte
lijke ervaring Haar volgelingen binnen
bepaalde lijnen te houden, terwijl toch de
gewetensvrijheid nergens groter is dan
in de Katholieke Kerk. Uitleg daarvan
voor niet-weters is in dit bestek niet te
verwerken.
Een ander schot, dat op het ogenblik
wordt .Jsewerkt" is het economisch schot
in de bedrijven.
De ondernemer was vroeger alleen
baas, en mensen in zijn bedrijven mét en
zónder boord waren loonslaven. In de af
gelopen halve eeuw zijn sociale kamers
gebouwd, waarin de ondernemers en
werknemers rustig de onderscheidene
rechten, plichten en verlangens bestu
deerden en inwilligden. Overleg, weder
zijds vertrouwen en begrip voor elkan
ders moeilijkheden hebben prachtig voor
de bedrijfsvrede gewerkt. We kunnen hier
natuurlijk met enkele slechte psycholo
gen onder beide groepen geen rekening
houden.
Thans bestaan er plannen om de voor
waarden vast te leggen voor het betreden
van de economische kamer van het be
drijf. Op die kamer zit in de meeste on
dernemingen nog een schot met zeven
sloten.
De oplossing zal niet eenvoudig zijn.
Werknemers in de boeken? Dat is een
nachtmerrie voor de meeste leiders Een
voorzichtige practijk zal ook hier uit
komst brengen. Eer zaak beheren is niet
eenvoudig, een balans ontleden is oos
maar niet ieders werk.
Wanneer echter ondernemer en werk
nemer hart voor het bedrijf hebben, heb
ben beiden recht op winst en aandeelhou
derschap. De vormen en omvang zijn uit
eindelijk een kwestie van overleg.
Van schotten gesproken.
HENK VAN DER MAZE
In het aanstaande zomerseizoen
zal de prijs van het „ijsje" ruim
10 pet. lager liggen dan het vorig
jaar het geval was. Zowel op
straat als in ijssalons zullen de
gewone ijswafels tegen, de voor
oorlogse prijzen van 5 en 10 cent
verkrijgbaar moeten zijn.
Zij moeten dan tenminste 22 té
en 45 gram wegen. Het duurste
ijsje dat mag worden verkocht,
is er een van 20 cent, dat dan ook
ten minste 90 gram moet wegen.
De kwaliteit van het ijs moet
voldoen aan de voorschriften, zo
als deze in overleg met het
bedrijfsleven zijn vastgesteld. In
café's en restaurants zal de prijs
van een coupe ijs doorgaans met
5 cent en van sorbet en plombière
•net 10 cent omlaag gaan.
Uit het overzicht over 1947 dat de Ka-
geeft met betrekking tot het industriële
mer van Koophandel voor de Langstraat
en economische leven blijkt, dat zich
weer gunstige perspectieven voor deze
grotendeels op de schoen- en lederin
dustrie afgestemde streek voordoen.
De voorzitter dezer Kamer, de heer
J. v. Heesbeen, wees er in zijn overzicht
o.m. op dat verdere industrialisatie ook
voor Brabant noodzakelijk blijft, doch
dat daarom ook meer aandacht besteed
zal moeten worden aan het technisch on
derwijs.
Voor het district der Langstraai.se K.
v. K. staan er ujterst belangrijke wer
ken op stapel, zoals o.a. de drooglegging
van de Biesbosch, het afsluiten van de
Donge en het oi de aanlcs
van een haven te Werkendam en van meer dan in 1946.
een nieuwe haven aan de Maas te Waal
wijk, de bouw van een nieuwe Arnex-
Centrale van de P. N. E. M. te Geertrui-
denberg, het project van de nieuwe gro
te verkeersweg van Den Bosch naar de
Moerdijk buiten het drukke Langstraat-
se verkeer om.
Op industrieel gebied toonde 1947 een
steeds groeiende werklust en producti
viteit, zodat men thans over het tekort
aan werkkrachten heen is. Er werden
302 nieuwe zaken in het Handelsregis
ter ingeschreven, in 1946 bedroeg dit
aantal 278.
De schoenenindustrie in het d'strict
ie Langstraat produceerde 6 millioen
paar schoenen dit is pi m 2 nr Urnen paar
meer dan in 1946. Hiermee heeft de pro
ductie het vooroorlogse peil nagenoeg
overschreden. Ook de handel over 1947
kan bevredigend worden genoemd In de
""hoenenhendel werd vrn- ruim 30 mil-
Moen gulden om t ca de helft
