Republiek herovert West-Java
met kleine meerderheid
Euwe deed onder voor Botwinnik
W eerberichtj
JUSTITIE met vele perikelen
Het klagende hart van Duitsland
D\E
wereld
DE CURACAOSE DEMOCRATEN
OP AVONTUUR
Fractie van de zoon brengt vader op
de zetel van staatshoofd
Het dreigend conflict
in de brandstoffen
Nieuw overleg aan de orde
Hoe zal de reactie in het buitenland zijn
Collaborateurs ontgaan hun straf'niet
verschoningsrecht van
De dichteres Gertrud von le Fort
DE voetbalcompetitie
VRIJDAG 5 MAART 194»
PAGINA 2
„Als mijn volk mij roept"
CANADA WEERT
COMMUNISTEN
„AFGEKEURDE" DIENST
PLICHTIGEN
AANVARING OP DE
NOORDZEE
DE KATHOLIEKE KIEZERS
Decreet van de H. Congregatie
van het Consistorie
KRUITHUIZEN IN DE LUCHT
GEVLOGEN
TWEEDE BRITSE NOTA
AAN GUATEMALA
TON GOUDS GESTOLEN
NEDERLANDSE DIAMANTEN
ALS RUILOBJECT
Nog weinig verandering
ARGENTIJNSE MOLESTATIE
TER ZEE
DE JOURNALIST
NIEUWE ZEGE VAN KERES
Hoe Euwe verloor
BANKBILJETTENBEZITTERS
BEDROGEN
GENERAAL SEVEZ
VERMOORD?
NEDERLAND KRIJGT RADIO-
ACTIEVE ISOTOPEN
DEENSE ZWEMSTERS TE
ARNHEM
Ook in Arnhem bleek het ontbreken
van Fritzi Nathansen en Grethe Ander
sen voor de Deense dames-zwemploeg
een grote handicap; alleen. Karen Harup
heeft op het rugslagnummer haar naam
als Europees kampioene alle eer aange
daan door met flinke voorsprong d«
Ned. meisjes te verslaan. Zij had 1 m.
51.1 sec. nodig, terwyi D. van Ekris
(1.18) opnieuw onze nationale kampioe
ne Gr. Galliard (1.18.6) sloeg.
ROTTERDAMS ELFTAL
SAMENGESTELD
QAM G HAD US HOUDT M£1 KM fiQMMËU US UM DUS
NED. IJSHOCKEY-PLOEG
SAMENGESTELD
DE HOCKEY-COMPETITIE
DE KORFBAL-COMPETITIE
ZESDAAGSE TE GENT
Onze redacteur Hofwijk geint uit Bandoeng d.d. 4 Maart:
Met een vijftienhonderdjarige vorstelijke familiekrig verscheen Donder
dagochtend in het voorlopige parlement van West-Java de rondbuikige
joviale goedlachse Soeriakartalegawa, die zichzelf het vorige jaar hjid
uitgeroepen tot staatshoofd van de Pasoendanstaat en daarom non-
coöperatief was t.a.v. de tweede West-Java-conferentie, daar, volgens
zijn bewering, de West-Javastaat reeds lang bestaat.
Tegenover mij verklaarde hij, dat hij de heilige kris uit een drang naar
traditie steeds meenam naar plaatsen, waar een grote strijd gestreden
werd en dat de kris hem het vorige jaar zelfs hij de Pasoendan-staats-
greep beschermd heeft tegen veertig republikeinen, die hoewel
bewapend met handgranaten hem eenvoudig niet konden aanvallen.
verzoek over te brengen zijn benoeming
te aanvaarden en te vragen, zo spoedig
mogelyk naar Bandoeng te komen. Zoals
bekend, verklaarde Wiranata Koesoemah
reeds enige tijd geleden te Djokja, dat hij
bereid was naar Bandoeng terug te ke
ren, „indien mijn volk mij roept".
De verkiezing van Wiranata Koesoemah
aldus A.F.P., wordt beschouwd als een
sensationele gebeurtenis, gezien de per
soonlijkheid van het nieuwe staatshoofd.
Zijn overwinning is te opmerkelijker, om
dat hij het pro-republikeinse hoofd zal
worden „d'un éta't d'inspiration hollan-
daise". Het A F.P. vermeldt nog, dat Wi
ranata Koesoemah twee keer de bede
vaart naar Mekka maakte, waardoor hij
de titel van „hadji" mag voeren. Hij is
zeer godsdienstig en de schrijver van een
Deroemd geworden biografie van Moha-
med.
'Kartalegawa wilde ons echter niet ver
klaren, welke van beide groepen de
heilige kris Donderdagochtend zou be
schermen, hóewei het niet uitgesloten
was, dat de vete tussen hem en het
Djajadiningratgeslacht mede de rep. over-
w'nning bepalen zou.
Dergelijke ongewone sentimentskwesties
hebben mogelijk ook in de gang van
saken hier een niet onbelangrijke rol
gespeeld.
In de conferentiezaal gonsde het Don
derdagochtend van de spanning en de
gedelegeerden in carré omringd door
rijen genodigden, onder wie deftige
regenten, met epaulettes, versierd met de
Islamkris, in gezelschap van hun vrou
wen. die kleurige gebatikte Soendanese
sarongs droegen zaten tezamen met de
uit Djokja teruggekeerde Oost-Indonesi
sche „goodwillmissie".
Achter in de zaal zat een dicht-opeen-
genakte jeugdige menigte, zoals steeds
voor het grootste deel bestaande uit
republikeinen, die hun gezindheid aan
gaande de gang van zaken reeds na de
ee-ste stemming duidelijk toonden.
Duidelijk was, dat geen van beide
candidaten de absolute overwinning be
halen zou en de mogelijkheid van desertie
door enige leden uit het niet strakke
partijverband zou de balans slechts defi
nitief doen overslaan.
De rep. tweede candidaat, Sewaka, de
voormalige rep. gouverneur van West-
Java, reeds teruggekeerd naar Bandoeng
uit zijn schuilplaats in de bergen, had
men, zoals» ik uit republikeinse bronnen
vernam, laten vallen, „omdat na de
torpedering van het Amerikaans georiën
teerde staatsstelsel, hetwelk grote invloed
schonk aan het staatshoofd, een sterke
figuur thans niet nodig was en Wiranata
Koesoemah als symbolische figuur dooi;
ziin afkomst uit een Soendanees regenten-
ge-'acht meer aanvaardbaar was"
Na drie stemmingen, waarin Hilman
P'ajadiningrat twee stemmen verloor en
Wiranata Koesoemah met 54 tegen 46
stemmen de meerderheid behaalde, barst
te een fanatiek applaus los van de door
uitbundige, nauwelijks zich in toom
houdende rep. jongeren, bezette publieke
tr'bune.
Bij ontstentenis van de gekozene, nam
diens zoon, Zale Wiranata Koesoemah,
de felicitaties in ontvangst.
De algemene indruk is deze: dat de
goon van de gekozene, een ex-officier van
de T.N.I. en later benoemd als lid van
de voorbereidingscommissie voor de derde
West-Java-conferenttie, als fractieleider
der door ons voorspelde middengroep, de
„Fraktie Kesatoean", zijn hele fractie in
de waagschaal geworpen heeft ten gunste
van zijn vader en zo de doorslag 1-ij
diens verkiezing heeft gegeven, met be
hulp van ettelijke aarzelende elementen,
Het nieuwe zestig-jarige uit een Soen
danees geslacht geboren staatshoofd was
vóór de oorlog adellijk regent van Ban
doeng, en gedelegeerde in de Volksraad.
Reeds toen was hij een geprononceerde
nationalist. Thans is hij voorzitter van de
hoge rep. adviesraad.
Zijn tegen-candidaat, Hilman Djaja-
diningrat, moet waarschijnlijk zijn neder
laag mede wijten aan zijn recomba-schap
(Ned. overheidsgouverneur) en aan zijn
afstamming van een Bantams geslacht.
Na informaties in verschillende krin
gen aangaande de vraag, waarop de nadruk
valt te leggen bij het nieuwe Staats
hoofd: op zijn hoedanigheid als Soenda
nees dan wel als republikein, komt het
ons voor, dat dit laatste het geval is.
Inderdaad is het rood-wit nu langs
parlementaire weg in West-Java terug
gekeerd, waardoor de uitslag van het
toekomstige plebisciet vermoedelijk ster
ker unitarisch dan federalistisch getint
zal zijn.
Tegenover een vertegenwoordiger van
.Antara" legde Wiranata Koesoemah er
de nadruk op, dat iedere zaak, betrekking
hebbend op de staat West-Java, in de
sfeer van de republiek dient; te worden
betrokken.
Intussen zijn door de voorzitter van het
voorlopige parlement 3 parlementsleden
aangewezen, die naar Djokja zullen ver
trekken om aan Wiranata Koesoemah het
De Canadese regering heeft besloten
communisten de toegang tot het land te
verbieden, zo wordt te Ottawa vernomen
De regering heeft deze stap reeds enige
tijd overwogen in verband met het aan
tal leden van uiterst-linkse vakverenigin
gen, dat uit de V. S. het land binnen
komt.
Naar verluidt, zullen niet onmiddellijk
stappen worden genomen om communis
ten, die reeds in Canada zijn, het land uit
te zetten, doch verwacht wordt, dat tij
delijke verblijfvergunningen van commu
nisten niet worden verlengd.
Het onderzoek in het te Enschedé ont
dekte complot, dat ten doel had tegen
grote geldelijke beloningen jongeman
nen behulpzaam te zijn bij afkeuring
voor de dienstplicht, wordt met kracht
voortgezet. Het is niet onmogelijk, dat
dienstplichtigen, die op deze onregelma
tige wijze werden afgekèurd, alsnog
voor de keuringsraad zullen moeten ver
schijnen.
Het Nederl. s. „Eemland" van Bue-
nos-Aires naar Amsterdam bestemd, dat,
wegens mist, bij. IJmuiden voor anker
was gegaan, is in de afgelopen nacht
aangevaren door het Nederl. s. „Ossen-
drecht", op reis van Huelva naar Am
sterdam. De „Eemland" (4188 br. r.
tons), welke behoort aan de Kon. Holl.
Lloyd te Amsterdam, heeft zware scha
de aan stuurboordachterschip boven de
waterlijn, terwijl de „OssendrechU"
(5207 br. r. tons), van Phs. van Omme-
ren's Scheepvaartbedrijf N. V. te Rot
terdam ernstige schade heeft aan stuur
boordsvoorschip. Geen der beide sche
pen maakt .water en ze hebben ook geen
hulp nodig.
Zoals bekend, heeft de Unie-verkeer
aan de Vakgroep Detailhandel in brand
stoffen- medegedeeld, dat zij haar leden
zou adviseren tot staking over te gaan,
indien vóór Zaterdag a.s. de partijen niet
tot overeenstemming zouden zijn geko
men.
Wij vernemen thans, dat Unie-verkeer
en Vakgroep nader in overleg met el
kaar zijn getreden en dat beide partijen
voorstellen hebben gedaan, die weder
zijds zijn geaccepteerd.
Gezamenlijk heeft men bij de rijksbe
middelaar een conferentie aangevraagd,
waarop deze voorstellen een punt van
bespreking zullen uitmaken.
De H. Congregatie van het Consistorie
heeft, naar A. P. uit Vaticaan-Stad seint,
een decreet gepubliceerd, waarin an
dermaal wordt medegedeeld, dat katho
lieken alleen op die candidaten mogen
stemmen, die de rechten van Christus'
Kerk eerbiedigen en verdedigen.
Italië's Kerkprelaten. de betekenis van
het decreet voor de 'gelovigen inter
preterend, wijzen er op, dat het de ka
tholieken in geweten verboden is te
stemmen oo communisten en uiterst
linkse candidaten, daar zij, ondér poli
tieke vlag, een ketterij propageren en
Italië aan die ketterij willen uitleveren.
In een militair kruitmagazijn te In-
duno (prov. Varese, Italië) heeft zich
een ontploffing voorgedaan, aldus Reu
ter.
Men vermoedt, dat er sabotage in het
spel is.
Volgens de Zwitserse radio zijn drie
munitie-opslagplaatsen, gelegen tussen
Induno en Varese, nabij de Zwitserse
grens, in de lucht gevlogen.
Het aantal persoonlijke ongevallen zou
ongeveer tweehonderd bedragen.
(Van onze redacteur.)
In de kringen der hier gebleven leden
der Cura;aose delegatie hebben de tele
grammen der Democratische Partij op
Curacao naar de Ver. Naties en de Pan-
Amerikaanse Unie een indruk gemaakt
van verrassing en verontwaardiging.
Men acht het wel een heel slechte
politiek om, nu er ambtelijk overleg
gaande is tussen de gouverneur van
Curagao en de minister van O.G. ten
einde de de-facto-wensen, voor Suriname
aanvaard, ook voor de Ned. Antillen
geldend te maken, een dergelijke dema
gogie te gaan bedrijven en te spreken
van een voortzetting der koloniale heer
schappij. De vertrokken delegatieleden
weten, dat dit een leugen is, zelfs bij alle
veischil in tempo tussen Nederland en
de West. Het is bekend genoeg, dat de
grote strijd niet op de allereerste plaats
gaat om de zg. rechten van de Ned. An
tillen, maar om de overheersende plaats
der politieke partijen op Curagao, en met
name om de strijd van de Democratische
Partij tegen het Volkscomité van dr.
Gomez. De Democratische Partij heeft
van den beginne af gewed op een mis
lukking der Ronde-Tafelconferentie en
daar systematisch op aan gestuurd.
Dr. Gomez, een meer verantwoorde
lijk volksleider, heeft gestreefd naar een
welslagen der conferentie en het is be
grijpelijk dat de opzet van de Democra
tische Partij, welke nu wel blijkt hier
reeds te zijn voorbereid, wordt géquali-
ficeerd als een onbezonnen actie van in
politiek opzicht onrijpe leiders, zoal? ook
andere kringen op Curagao dit qualifi-
ceerden.
Dit spreekt te meer daar het gunstig
verloop der besprekingen de verwach
ting wettigt, dat de Kamer het ontwerp
met de meeste spoed zal aannemen en
volgens betrouwbare inlichtingen het ont
werp in één vergadering zal afhandelen.
Wellicht zullen onbezonnen demago
gen, als v. d. Meer en Jonckheer, dan
van de daken verkondigen dat dit het
gevolg is van hun actie en er zullen mis
schien ook nog politiek ongeschoolden
op Curacao zijn, die dit nog geloven.
Wat zullen nu deze heren van de
Democratische Partij verder doen en hoe
zal het buitenland op deze „stunt" van
hen reageren?
De in Nederland vertoevende Cura-
caose delegatieleden hebben reeds een
démarche gedaan bij de regering en van
minister Jonkman de mededeling ont
vangen, dat er een druk telegrafisch
verkeer is tussen Curacao en Engeland
en dat de zaken er zeer gunstig voor
staan.
kaanse Staten op het U.N.O.-congres zal
voorstellen de Europese bezittingen op
het Westelijk Halfrond maar „over te
nemen". Het is bekend, dat de Democra
tische Partij van den beginnen af chantage
heeft gepleegd ten opzichte van de zaak.
welke zij zegt voor te staan. Men behoeft
zich daarover niet bijzonder ongerust te
maken, evenmin als men dit zou behoe
ven te doen over een eventuele revolutie
op Curaqao, ook al zal de Nederlandse
heer v. d. Meer misschien ook daarvoor
niet terugschrikken. Want er blijft na de
verklaring van de delegatie-leden niet
veel anders over te doen.
Zij zijn haast aan het einde van hun
partijtje schaak en zij zullen wel spoedig
ervaren, dat men alleen kan schaken'
met redelijke bedachtzaamheid. Zij zul
len er nu een bluf- of verrassingparty
van moeten maken met alle risic.o's van
verlies. Hierover hebben de heren Plantz
en Da Costa Gomez via de radio de be
volking van Curagao reeds gesproken en
zij verwachten zoveel gezond verstand
op Cüracao aanwezig, dat men zich niet
zal laten meeslepen in een avontuur. Er
is wel een scheiding gekomen tussen
bokken en schapen. Dit verheldert de
zaak aanzienlijk. Hier kan nu rustig
worden voortgegaan en Nederland zal de
nodige spoed betrachten om aan de wen
sen van Curacao tegemoet te komen.
Wij hebben bericht, dat in de nacht van
28 Februari in Barneveld is ingebroken
in de Coöp. Landbouwersbank. Aan
vankelijk meende men, dat uit de kluis
welke was opengebrand, een bedrag van
ƒ40.000 was verdwenen. Een verder voort
gezet nauwkeurig onderzoek heeft ech
ter uitgewezen, dat er bijna een ton
gouds, nl. ƒ94.532 is buitgemaakt door
de inbrekers.
Wat de daders betreft, men koestert
wel bepaalde verdenkingen,doch arres
taties zijn nog niet verricht.
Een handvol industrie-diamanten uit
Nederland ter waarde van £12.000 was
de meest waardevolle van de 6.000 in
zendingen op de Leipziger Vorjahrs-
messe. aldus meldt Reuter uit Leipzig.
Joh. Biet, directeur van de „Amsterdam
Diamond Tool Industry", deelde mede,
dat er van de zijde van Duitse kopers
veel vraag is naar de diamanten en
diamantgereedschappen, doch wij zullen
er alleen afstand van doen op ruilbasis",
aldus- de Nederlandse vertegenwoor
diger. „Indien Duitse firma's industrie
diamanten wensei) voor hun precisie-
instrumenten, moeten zij ons brilleglazen
en instrumenten voor het maken van
glazen verschaffen.
1 iSOg weinig, wiumwfKig j
Weerverwachting medegedeeld door
het K. N. M. I. te De Bilt geldig tot
Zaterdagavond.
Weer lichte vorst in de nacht en na
5 het optrekken van de mist oplopende
temperaturen; weinig wind.
6 Maart: zon op 7.16 uur, onder 18.28-»
uur; maan op 6.09 u., onder 13 20 uur.
Reuter's speciale correspondent aan
boord van dé Britse kruiser Nigeria
meldt, dat, volgens aan boord ontvangen
berichten, een officier van een Argen
tijnse mijnenveger een ^foors vissers
vaartuig heeft betreden met de mede
deling,, dat dit vaartuig geen recht had
om in de Zuidpoolzee te varen. De Ar
gentijnse autoriteiten hadden daartoe
g-cn toestemming gegeven.
De kapitein heeft het incident aan de
Britse autoriteiten op Deception gerap
porteerd. De Britse havenmeester heeft
verklaard, dat de Argentijnse officier
geen recht had het schip te betreden. De
havenmeester heeft een protest gezon
den aan de kapitein van de Argentijnse
mijnenveger en aan de leider van de
Argentijnse basis op Deception.
In een tweele Britse nota aan de rege
ring van Guatemala binnen twee dagen
wordt het protest van Guatemala tegen
het zenden van de 2 Britse kruisers naar
Belize, de hoofdstad van Honduras, en
tegen het landen aldaar van troepen ver
worpen.
De houding der Z.-Amer, staten
De Verenigde Naties zullen deze, poli
tieke stap laten voor wat hij is. De
vraag is, hoe de Pan Amerikaanse Unie
hierop zal reageren. Juist kwam Woens
dag het bericht, dat een der Zuid-Ameri-
Ontleend is aan de memorie van ant
woord op het voorlopig verslag der Eer
ste Kgmer over de begroting van Justitie:
In geen enkel opzicht behoeft vrees te
bestaan, dat persoonlijke opvattingen van
de ontwerper van het nieuwe burgerlijk
wetboek ten aanzien van beginselkwesties
zullen overheersen. Voor prof. Meijers is
de bijdrage tot de behartiging van het
algemeen belang, welke in een ver
nieuwing van de burgerlijke wetgeving
is gelegen, het enige richtsnoer.
Een voorziening is in overweging,
waardoor aan met Nederlanders gehuwde
vrouwen, die niet-vijandelijk vreemdeling
zijn, het Nederlanderschap zal worden
toegekend.
Wat de in Nederland aanwezige Duit
sers betreft, wordt met de nodige voort
varendheid gestreefd naar de uitwijding
van die Duitsers, die op grond van de
richtlijnen hiervoor in aanmerking
kpmen.
Omtrent het aantal uit te wijzen vreem
delingen is geen limiet gesteld.
Het is de bedoeling, dat de zuiverings-
Toen de Amerikaanse legers met jeep en pantser het Zuid-Duitse
bergland waren binnengerukt, vonden ze, naamloos tussen naamlozen,
verloren tussen verlorenen, een oude grijze dame in een armoedige
boerenschuur: Gertrud Freiin von le Fort. Zwitserse vrienden hebben
zich daarna haar lot aangetrokken: zij nodigden haar uit om in het
gastvrije Alpenland na de benauwenis van de terreurjaren en de
ellende van de oorlog, weer tot zich zelf te komen.
brande steden ik was da zinloos ver
dwaalde In hun vlammer.wouden".
Het D. R- W.-Nieuws Agentschap
meldt uit Delft:
Een dame op leeftijd alhier heeft
minister Lieftinck een muis .in een lu
cifersdoosje toegezonden met een bege
leidend schrijven, waarin zij verklaart,
dat het beestje een bankbiljet van 100
U't J940 hen" opgegeten en of de mi-
n'ster als' "ieft honderd gulden op
haar geblok .eerde rekening wilde la
ten overschrijven In een P.S. voegde zij
er nog aan toe. dat. als Zijne Excellen
tie haar soms niet wil geloven, hij maar
in de muis mdet kijken en zichzelf
overtuigen.
De minister staat thans voor een
Uiterst netelig dilemma. Kijkt hij in de
muis. dan krijgt hij het aan de stok met
de Dierenbescherming wegens wreed
heid iegens een weerloos dier Kykt hij
niet in de muis en willigt hij het ver
zoek niet in. dan komt hij in conflict
met de Vrouwenbeweging wegens
wreedheid jegens een weerloze oude
dame.
Nader vernemen wy, dat de minister
een commissie van onderzoek heeft in
gesteld, die hem ter zake van advies
zal dienen. Hangende het onderzoek
staat Z. E. zijn ministerieel kaasrant-
»oen af aan de muis, die in de kluizen
van de Nederlandsche Bank ia onderge
bracht,
-épsss-.-"
Gertrud von le Fort heeft een smarte-
lyke levensweg afgelegd. Stammend uit
een liberaal-protestants milieu, had ze de
zekerheid gevonden in de schoot der
Katholieke Kerk, een zekerheid, waarvan
onvermoeid en ongebroken in haar
boeken getuigde. Zo ontstonden haar
romans: Das Schwelsztueh der Veronika
en- Der Papst aus den» Ghetto, en vooral
de prachtige, gedragen, majesteiteiyke
Hymnen an die Kirehe.
In deze hymnen betreedt ze de weg
naar haar eigenlijk thuis, de weg naar de
Kerk, totdat haar stem één wordt met de
stem van de Kerk, want de Kerk is lich
tend als een bloeiende zuil onder louter
dood puin. De „Hymnen an die Kirche
(1926) is een volkomen overgave aan de
Genade, een totale verandering van leed
in liefde, een eeuwige rust in de zeker
heid van Gods barmhartigheid. De onrust
van de wereld is van haar afgevallen,
want de oneindigheid zal zaligheid heten.
In het Derde Rijk behoorde Gertrud
von le Fort tot de ongewenste elementen.
Aanvankeiyk werden enige, later al haar
boeken verboden. Haar familiebezit werd
door de party onteigend, zelfs bloem
lezingen. zoals die van Will Vesper, ver
gaten haar te noemen. Maar ook in deze
donkere jaren bleef haar naim levend en
talryke afschriften van haar verzen gin
gen van hand tot hand: ze gaf klank aan
de klachten var het onderdrukte en ge
slagen volk. Vooral in het troostrijke
ontroerende vets- „Stimme des Heilandes"
wist de dichteres vorm te geven aan alles
wat de zienden bewaarde en beangstigde:
„Ik was de gevangene, die de honger
wurgde, zo laat ze Christus zeggen
Ik was de vermiste, die in nacht en
verschrikking verkommerde. Ik was de
gestikte in de giftige kamers van de
misdaad. Ik was 'de gemartelde, bij
wiens schreeuw geen hart brak Ik was
da bedolven» la de kelder* der vee-
Na de oorlog, meegesleurd in de maal
stroom der vluchtelingen en bannelingen,
zong de zangeres ook van de Hymnen an
Deutschiand. het lied der Duitse vluchte
lingen: Die Heimatlosen:
Wir hielten einst ein Vaterland
umfangen
Gott risz unt los.
Wir sind durch Feuer und durch Blut
gegangen
Verfolgt und blosz.
Weerom echter weet ze woorden van
troost te vinden voor haar moedeloze volk,
woorden die geschraagd worden door
deze zekerheid:
Die Schuld is» ausgeweint, wir sind
entronnen
Ins letzte Weh:
Die Ew'ge Geade oeffnet ihre Bronnen
Blut wird zu Schnee.
Gertrud von le Fort heeft niet gezwe
gen, toen manslag en misdaad hoogtij
vierden in 't Rijk, dat eenmaal het pre
dikaat „Heilig' droeg. Ze heeft haar stem
verheven tegen de ontmenseiyking van
het individu, tegen de ontluistering van
de mens, die voor massaslachting, zonder
enige vorm van proces, en kindermoord
niet terugschrikte. Ze heeft geklaagd en
aangeklaagd, ei ze heeft zonder mede
dogen de meedogenlozen voor Gods ge
rechtigheid gedaagd.
In 1941 verscheen van haar in de In-
selalmanach de legende: Das Gericht des
Meeres, waarin ze onverhuld, zij het ook
in historische en legendarische vorm, de
machtigen en hun misdaden geselde. Een
Brittenkoning heeft met eigen hand (en
hy noemt zich daarbij nog een goed
Christen) het Bretonse koningskind ver
moord, om onaangevochten in bezit van
het veroverde Bretagne te blijven.
Terugkerend naar bat Britteneiland
staan de winden stil en wordt het Britse
koningskind zwaar ziek, zodat het weldra
sterven zal. De verlossende slaap wil niet
komen. Een B-etonse dienstmaagd echter
is in staat het slaaplied, dat óf een doods-
lied óf een levenslied kan worden, te
zingen. De angst om haar eigen kind nijpt
de Britse koningin de keel dicht en hij
gend stoot ze uit „Toch, toch, men waagt
het ook kinderen te doden, alles waagt
men tegenwoordig, veinst het niet, o God
ik kan het toch niet uitspreken". En Ger
trud von le Fort bezweert met de stem
van de radeloze Britse koningin haar
eigen tijdgenoten:
„Als men by een misdaad zwijgt, dan
stemt men er mee in, en ik heb toch
gezwegen iedere enkeling van ons
het gehele- hof heeft het gedaan
wy hebben gezwegen, dat het ten hemel
schreeuwde. Wij hebben gegeten en ge
dronken, alsot er niets gebeurd was, wij
hebben ons opgesierd en geschminkt,
wij hebben geschertst en gedanst, ja
wij hebben zelfs geslapen".
De wraak var. de heidense dienstmaagd
Anne de Vitré zal zoet zijn, want in haar
hand ligt dood of leven van het vijandi
ge koningskind, maar Anne de Vitré over
wint haar wraakgevoelens en offert daar
door zich zelf.
Zo handelde een eenvoudige heidense
dienstmaagd. De vraag dringt zich op.
wat de dichteres van het christelijke
Avondland we), zou verwachten....
Vermelden we tenslotte nog dat Ger
trud von le Fort het vorig jaar de dich-
terprys van de stad Muenchen verkreeg.
H. T.
N.a.v. Gertrud von le Fort: Hymnen an
die Kirche: Thomas-Verlag (Peter Schif-
ferli) Zuerich. 1946. Das Gericht des Mee
res: Inselverlag Zweigstelle, Wiesbaden,
1947.
raden voor het bedryfsleven op of om
streeks 1 Juli 1948 hun taak zullen heb
ben beëindigd en dat de centrale zuive
ringsraad nog in de loop van dit jaar
met zijn bekrachtigingsarbeid gereed zal
zyn.
De wederopneming van politieke de'ln
quenten intde maatschappy na de bestraf
fing, dient langs wegen van geleidelijk
heid te geschieden. In het algemeen heeft
deze wederopneming een gunstig verloop
gehad. Weinig heit verwacht de minister
van een grootse campagne, die er op ge
richt moet zyn het publiek van de nood-
zakelykheid van de wederopneming van
de politieke delinquenten in de maat
schappij te overtuigen. Het resultaat van
een dergeiyke campagne zou averechts
kunnen zijn. Het publiek oordeelt stren
ger over de politieke delinquent in
abstracto, dan over de politieke delinquent
in concreto.
De vervolgingen van collaborateurs, te
wier aanzien op grond van de jurispru
dentie der byzöndere hoven kan worden
verwacht, dat een vryheidsstraf zal wor
den opgelegd, zal onverminderd voort
gang vinden. Indien na de opheffing der
politieke recherche-afdelingen collabo
ratie per 1 Juli 1948 nog Opsporings
onderzoeken in deze noodzakelijk moch
ten blijken, zullen deze worden opgedra
gen aan de normale opsporingsorganen.
De richtlijnen voor de óntvyanding zyn
zowel politiek als financieel van grote be
tekenis. Te verwachten is, dat binnenkort
hieromtrent een beslissing zal worden
genomen.
De minister kan mededelen, dat hy
voornemens is een wetswyziging te be
vorderen met betrekking tot de positie
van Nederlanders, die door de bepaling
van artikel 2, sub 1, van het besluit
vijandelyk vermogen als vyandeiyk on
derdaan moeten worden beschouwd.
Een ontwerp van wet tot nadere rege
ling van de rechterlyke indeling bevindt
zich in een vergevorderd stadium van
voorbereiding.
Een ontwerp van wet tot regeling van
de organisatie der politie, uiteraard tot
stand gekomen in overleg met de minis
ter van Binnenlandse Zaken, verkeert in
een vergevorderde staat van voorberei
ding en zal waarschijniyk over niet te
lange tyd worden ingediend.
Het in 1939 uitgebrachte rappbrt van
de indertyd door het bestuur van de
Ned. Journalistenkring ingestelde com
missie betreffende het verschoningsrecht
van de journalist is de minister bekend
zyn definitief oordeel met betrekking tot
dit onderwerp zou hy willen opschorten,
totdat de door zijn ambtgenoot van On
derwijs, K. en W. en hém ingestelde
commissie van advies in zake nadere
wettelijke regeling van het perswezen,
van welke commissie prof. mr. W. Pompe
voorzitter is, haar verslag zal hebben uit
gebracht.
Gisteren is in Den Haag de tweede
ronde gespeeld van het tornooi om het
wereldkampioenschap schaken. Thans
speelde Euwe tegen Botwinnik, terwijl
Keres 'de strijd aanbond tegen Smys-
lov. Zow.el Botwinnik als Keres won
nen, met het gevolg, dat Euwe zonder
enig winstpunt nu onderaan het rang
lijstje der vijf deelnemers staat.
Het was duidelyk meCKbaar, dat de
schaakenthousiasten zich hadden gespitst
op het duel BotwinnikEuwe, want reeds
geruime tijd voor het aanvangsuur vorm
den talrijke belangstellenden een queue.
Wat zou de 7e ontmoeting tussen de
twee rivalen ons brengen?
Het werd een orthodoxe d4opening
overgaande in een variant van de Me-
ranerverdediging. Euwe speelde daarbij
een slechts weinig in toepassing gebrachte
zet. Met een ruilcombinatie in het mid
denspel bezorgde hy zijn tegenstander
een geïsoleerde dubbele pion in het cen
trum, waarvoor deze het raadsheerpaar
behield.
Wit: Botwinnik. Zwart: dr. Euwe.
1. d2d4, d7—d5; 2. c2—c4, e7—e6; 3.
Pgl—f3, Pg8—f6; 4. Pblc3, c7—c6; 5.
e2e3, Pb8—d7; 6. Lfl—d3, Lf8—b4;
Hier brengt Euwe een zeer weinig be
kende zet in toepassing.
7. a2—a3, Lb4—a5; 8. Ddl—c2, Dd8—e7.
Zwart wil e5 doorzetten
9. Lel—d2, d5xc4; 10. Ld3Xc4, e6—e5;
Xi. o0, .0—0; 12. Talel, La5c7; 13.
pc3_e4, pf6xe4; 14. Dc2xe4, a7—a5; 15.
Lc4—a2, Pd7—f6; 16. De4—h4, e5e4.
Hierïhede bereidt zwart een combinatie'
voor, welke hem een gunstiger pionnen-
stelling verschaft.
17. Pf3e5, Lc7xe5; 18. d4xe5, De7xe5;
19. Ld2c3, De5—e7; 20. f2—f3, Pf6—d5.
Het nemen van de f-pion zou minder
goed zijn, daar wit dan grote druk op de
f-lyn zou gaan uitoefenen.
Intussen bleek de stelling van fuwe
ongunstiger dan men algemeen dacht. De
twee raadsheren ontwikkelden met de
twee pionnen op de d-lyn een geweldige
kracht en langzamerhand werd Euwe
steeds meer ingesnoerd tot hij ten slotte
materieel verlies niet meer kon ontgaan.
Bij de 32ste zet streek onze landgenoot
de vlag, voor de eerste maal tegen Bot
winnik. Van de tot nog toe met hem ge
wisselde zes partijen won Euwe er tweè
en maakte er vier remise.
Naar Euwe ons na afloop vertelde, be
schouwde hy de party na ruil der ko
ninginnen als verloren.
21. Dh4xe7, Pd5Xe7; 22. f3Xe4, b7—b6.
Wel is waar heeft wit nu een geïsoleer
de dubbele pion, maar deze wordt in
combinatie met de twee raadsheren zeer
hinderlijk.
23. Tel—dl, Pe7—g6; 24. Tdl—d6, Lc8
a6.
Om de c-pion te kunnen gaan dekken,
maar zwart's stelling wordt er niet aan
genamer op.
25. Tflf2>, La6b5; 26. e4—e5, Pg6—
e7; 27. e3—e4, belet het paard te spelen.
27c6c5. Een zet, waarvan de be
doeling- niet duidelijk is.
28. e5—e6, f7—f6; 29. Td6Xb6, Lb5—c6.
30. Tb6xc6.
Wit krijgt nu op z'n minst twee stuk
ken voor een kasteel.
30.Pe7xc6; 31. e6—e7t, Tf8—f7; 32.
La2d5, zwart geeft 't op.
Smyslov meende de kwaliteit te kunnen
geven, om zich van een lastige druk op
£7 te ontdoen. Maar Keres zette de aan
val op fyne wijze voort en Smyslov, die
in geweldige tijdnood begon te verkeren
(hij moest nog 15 zetten doen in 3 mi
nuten) zag zich genoodzaakt de vlag te
strijken.
Een zeer fraaie partij, welke wy hier
laten volgen;
Wit; Keres; zwart Smyslov.
1. c2c4, Pg8—f6; 2. Pgl—f3. c7—cS;
3. Pbl—c3. d7—d5; 4. e2—e3, g7—g6; S,
d2 d4, Lf8g76. c4'Xd5. Pf7xd5; 7. Lfl
c4, 0—0; 8. O—0, b7b6; 9. Ddl—b3,
Pd5Xc3; 10. b2xc3, Lc8—a6; 11. Lel—a3„
La6xc4; 12. Db3Xc4, Tf8—e8; 13. e3—e4,
b6 b5; 14. Dc4—b3. Pb8—d7; 15. c3—c4,
Ta8b8; 16. Tal—dl, Dd8—a5: 17 c4—c5,
b5b4; 18. La3—b2, e7e5; 19. Pf3—g5,
Te8—e7; 20. f2—f4, e5xd4; 21. f4f5.
Pd7Xc5; 22. Db3—h3. h7—h5; 23. f5—f6.
Lgfh6: 24. f6Xe7, Lh6xg5; 25. Dh3—f3.
f7—f6. (Smyslov heeft hier nog 3 minu
ten voor 15 zetten); 26. Lb2xd4, Pe5d7;
27. h2h4. Smyslov geeft op.
De stand is thans: Keres 2 punten, Bot
winnik 1, Smyslov en Reshevsky leder
Euwe 0.
„Ik ben helemaal niet ontevreden over
deze partij", verklaarde Euwe. „Botwin
nik heeft inderdaad beter gespeeld. Het
was een meesterlyke prestatie".
KeresSmyslov
De party Keres—Smyslov was een En
gelse opening, waarvan zwart een soort
Konings-Indische verdediging maakte.
Er ontstond een gecompliceerde stel
ling, met vreemdsoortige stand der pion
nen. Keres offerde twee pionnen, 'waarna
Ongeveer 14 dagen geleden deed in
België het gerucht de ronde, als zouden
de Belgische biljetten van 1000 francs uit
de omloop worden genomen, met het
gevolg, dat sommige zaken weigerden
deze biljetten te accepteren.
Ondanks officiële weerlegging der ge
ruchten hielden deze hardnekkig aan,
wellicht ten bate van de verspreiders
zelve, want zowel in Antwerpen als in
Brussel hebben zwendelaars bankbiljet
ten van 1000 francs opgekocht voor 900
fr. en minder.
Het is gebleken, dat minstens 48 perso
nen uit Antwerpen, Brussel en de pro
vincie zich aan deze oplichting hebben
schuldig gemaakt. Reeds'zyn er 23 van
hen gearresteerd.
In vele Franse bladen wordt twijfel
geopperd, of de aan een noodlottig toe
val toegeschreven dood van generaal
Francois Sevez, de bevelhebber van de
Franse zone in Duitsland, inderdaad aan
een ongeluk te wijten was, zoals vorige
week werd gemeld.
Gezegd*wordt namelijk, dat Sevez ty
dens een jacht op wilde zwijnen bij Of -
fenburg aan de Rijn gedood was door
een teruggeketste kogel. Volgens de
„trance Libre" echter zou een politieman
die de kogel voor eer} nader onderzoek
aan deskundigen ter hand gesteld had,
verklaard hebben, dat Sevez gedood was
door een Duitse drijver.
De commissie voor atoomenergie heeft
bekend gemaakt, dat 44 verzendingen
van radio-actieve isotopen naar het bui
tenland zijn geschied, bestemd voor ge
leerden en wetenschappelijke verenigin-
Tot de landen, die gereflecteerd
hebben om radio-actieve isotopen uit de
splytingsoven te Oakridge te verkrijgen
behoren ook Nederland en België. Deze
beschikbaarstelling betekent een stap
in de richting van de wetenschappelijke
uitwisseling van kennis en materiaal in
internationaal opzicht.
O De nieuwbenoemde Britse ambassa
deur, de heer Ph. Nicholls, is door
H. M. "de Koningin in het Huis ten
Bosch ontvangen ter overhandiging
van zyn geloofsbrieven.
- V
District I, le klas; HBSXerxes. VSV
Volewyckers, HDVSHaarlem, RFC't
Gooi, NeptunusAjax; 2e klas A: Water
graafsmeerElinkwijk, HilversumKFC,
Alkm. BoysVriendenschaar, DWV—
Volendam, ZFCHercules; B: Westfrisia
Velox. UW-ZW. OSV—Spartaan,
AFC—Alcm. Victrix, WFC—HVC.
District II, le klas: DHCExcelsior,
EDOBlauw Wit, DWSStormvogels,
FeijenoordADO, DOSDFC; 2e klas A:
Sliedrecht—Fortuna, ScheveningenKen-
nemers, DCVVelsen, Gouda—VIOS; B:
BMT—CVV, RCH-SW, ODS—HVV,
Quick—Unitas, VFC—UVS.
District III, Xe klas: HeraclesEnsch.
Boys, Go AheadVitesse, Be Quick—
AGOW, NECWageningen, Enschedé—
Zw. Boys: 2e klas A: Tubantia—Rigters-
bleek, Borne—Neo, Vosta—Oldenzaal,
Quick '20—Eilermark, Phenix—Hengelo;
B: ZAC—Aalten, Rijssen—WVC, Rob. et
Vel.Zutphania, PECDoetinchem; C:
SCHTheole, VarsseveldEde, WAW—
Veenendaal, RhedenAZC, ASCDier.
Boys.
District IV. I> klas: BW—Julian»,
MauritsEindhoven, TSC—Sit* Boys
HelmondBaronie, Willem IISpechten;
2e klas A: Hero—Middelburg, RBCBres-
kens, Terneuzen—Goes; B: MuloCon
cordia, RKTWRAC, RKC-TOP, Schyn-
del—Kolping.
District V. le klas: HeerenveenBe
Quick, SneekHSC, GVAV-=»Veloeitas;
2e klas A: Friesland—FVC, Black Boys—
Nicator; BatoZwartemeer, Noordster-
Muntendam, Hoogezand-WW, Zuidbroek
FW.
District VI, le klas: BrabantiaNoad,
MWHelmondia, NAC-Vlissingen, VW
PSV, BleyerheideSp. Emma: 2e klas;
Groene SterWaub. Boys, RKONSWil
lem I, WH '16—Miranda, Kerkrade—
Laura, HeksenbergHoensbroek; B: Valk
Blerick, Woensel—Roermond, Kimbri»
Geleen, SittardWilhelmina, VelocAl-
mania.
Bij de borstcrawl vielen de Deense
meisjes buiten de pryzen. De uitslag
was een verrassing daar Hannie Termeu-
len met royaal verschil verslagen werd
door Marie Louise Vaessen, die in 1.8.8
Ida Schuhmacher met handslag achter
zich liet (1.8.8.) De Deense meisjes Riise
en Svendsen werden hierop 4 en 5 ia
resp. 1.11 en 1.14.
De schoolslag bracht ook een verras
sing door het K. D. Z.-meisje N. Garrit-
sen die het vlinderende gezelschap aan
voerde, met de tijd van 1.24.5, daarmede
zegevierend over Jannie de Groot (1.25.2)
en Annie de Groot (1.26) terwyl de
Deense Greth Sönnesen vierde werd met
1.26.3, en Tonny Hom vyfde met 1.26.5.
Op de estafette versloeg de Deense
dames zwemclub; 1 RDZ 2^2.7, 2
Deense dames 2.43.4, 3 ADZ 2.51.2. De
3 maal 50 meter wisselslag werd door
ADZ gewonnen in 1.46.8, terwijl de
Deense ploeg tweede werd in 1.48.1.
Het Rotterdams elftal, dat Zaterdag 13
Maart in het Beerschot-stadion tegen
Antwerpen speelt,"is als volgt samenge
steld:
Landman (Neptunus) doel, Evertse
(Neptunus) en Terlouw (DCV) achter;
Barzilay (Xerxes), De Leeuw (Xerxes)
en van Buitenen (Hermes DVS), midden;
Van Munster (Feijenoord), Schrumpf
(SVV), Brandes (Feijenoord), Beun (Xer
xes) en Van Male (Sparta), voor. Reser
ves Zijn: Van der Torre (Excelsior),
Schenk (Sparta), Kroon (Feyenoord) en
De Boer (Sparta).
De Ned. yshockey-ploeg, welke op 8
Maart te 's-Gravenhage tegen de Belgi
sche ploeg zal spelen, is als volg samen
gesteld: doel: Fischer (H.H.YC),; reserve;
Van der Heijde (H.H.Y.C.): achter: Taco
nis en Van Heeswijk (beiden H.H.Y.C.),
Klotz (Ijsvogels) en Nico Fischer
(H.H.Y.C.); voorhoedes: Snoek, Van der
Baumen en Dietz (allen H.H.Y.C.), Loek
(Ijsvogels), Schwencke (H.H.Y.C.) en
Overakker (Ijsvogels) Reservespeler»
zijn: V&n Reede (H.H.Y.C.) en De Jong
(Windmills, Zaandam).
Westen: Togo Gooi; Hilversum-BMHC;
HDM-HHIJC, Amsterdam- Be Fair', La-
ren-HOC. Leiden-D Studenten.
Zuiden: Forward-üaast.icht.
Oosten; Deventer-DKS, Nymegen-P.W-
Zwolle Arnhem.
Noordholland: AU. Weerbaar-Wester
kwartier, BI. Wit-Swift. Luto-K. Zaandyk,
A'dam Zuid-Archipei.
Zuid-Holland; Achillis-HKV. Gymna-
siasten-HSV, Deetos-Zuiden, DKC-Span-
gen.
De zesdaagse te Gent is gewonnen dbor
het Belgische koppel BruneelDe Kuys-
scher met een tot vijf ronden voorsprong.
Het Ned. koppel Van VlietMiddelkamp
heeft kort voor het begin der laatst»
sprints opgegeven; het stond toen met
een rende achterstand op de zesde plaat»,
