Honderd jaar vrijheid van
onderwijs
Nederlandsche Spaarbankbond
Scherp protest tegen Engeland
D\E
wereld
pllli
*i *S
Bisschoppen en ministers op Hóutrust
Buitenlands reisje zonder deviezen
DANK ZIJ DE VERHEERLIJKTE
VRIJHEID"
Wegens embargo op goederen voor
Indonesië
-
VRIJDAG 2 APRIL 1948
PAGINA 2
iffil!
i fei ft%.
RESULTATEN OVER
BEMOEDIGEND
1947
VAN HET JAAR WEER
NAAR ZWITSERLAND
Met moderne snelvarende motor
schepen, die tevens als hotel
dienst doen
GEN.
SPOOR WEER NAAR
INDIE
FINLAND WIL ZICHZELF
BLIJVEN
Overzicht Eerste Kamer
Voor de filmcamera
li
„KINDEREN VOOR DE
RECHTER"
GERUCHTEN OVER CREDIET
OP ONDERPAND VAN
SCHEPEN
HELDHAFTIGE REDDING
DAMRUBRIEK
m.MI
DE VOETBALCOMPETITIE
iVa de herdenkingsplechtigheid op Hóutrust bezichtigde Kardinaal De Jong
de tentoonstelling „Schoolstod"Z. Em. bij de stand waar het onderwijs aan
blinde kleuters ivordt gedemonstreerd.
In tegenwoordigheid van de hoogste
kerkelijke en wereldlijke autoriteiten
heeft gistermiddag in de congreszaal
van „Hóutrust" te Den Haag de plech
tige herdenking plaats gevonden van
het feit, dat honderd jaar geleden de
vrijheid van onderwijs in de Neder
landse Grondwet werd vastgelegd.
Nadat een koor en orkest van het St.
Aloysiuscollege onder leiding van pater
F. H. Smits van Waesberghe S.J. „Waak
op, Nederland" op voortreffelijke wijze
had ten gehore gebracht, sprak mgr. dr.
Th. Verhoeven een woord van welkom
to' de talrijke genodigden.^
In het bijzonder mocht mgr. Verhoe
ven welkom heten Z. Em. Kardinaal De
Jong, H. H. Exc. deBisschoppen van
Haarlem, Den Bosch, Breda en Roermond
Z. Exc. de Pauselijke Internuntius, mgr.
Paolo Giobbe, wie hij bijzondere dank
bracht, dat hy de aandacht van Z. H.
de Paus heeft wallen vestigen op de ten
toonstelling, waarvoor Z. H. een vader
lijke belangstelling heeft getoond, ook
voor het financiële probleem ervan.
Verder verwelkomde mgr. de minister
president dr. Beel, de ministers Gielen,
Drees, Van Maarseveen, Lieftinck, Van
Boetzelaer, Mansholt en Van den Brink,
de vertegenwoordiger van de Commis
saris der Koningin in de provincie, de
burgemeester van Den Haag, Minister
van Staat, prof. Aalberse, leden van de
Raad van State, van de Eerste en Twee
de Kamer, van de Commissie van beheer
van hét R.K. Centraal Onderwijsbureau
en van de R.K. Schoolraad.
Een telegram van hulde en aanhanke
lijkheid met de hartelijkste wensen voor
herstel van gezondheid werd gezonden
aan H. M. de Koningin.
Herdenkingsrede prof. Rogier
In een boeiend historisch overzicht
•fchetste prof. dr. L. J. Rogier vervolgens
hoe de katholieken zich in het begin van
de vorige eeuw nog moesten vrijmaken
van onderdrukking. Hij wees daarbij op
de hovaardige houding', die door anders
denkenden ten opzichte van hen werd
aangenomen.
Of zij toonden deernis met de achter
lijkheid der katholieken, óf zij verweten
hun wetenschappelijke impotentie we
gens slaafse trouw aan het dogma.
Ten opzichte van vrijheid van onder
wijs vertoonden de toen leidende figuren
een merkwaardige eenzijdigheid. Bilder-
dijk noemde de wet van v. d. Ende van
1806 een streven van de hel; Hofstede de
Groot beweerde, dat, waar de bijzondere
school verschijnt, alle tucht verdwijnt, en
de Bosch Kemper wist te vertellen, dat
wie zich van het openbaar onderwijs af
scheidt, zich ook afscheidt van het open
baar leven.
Met de Grondwet van 1848 kwam de
vrijheid van onderwijs, maar de beteke
nis daarvan werd spoedig vergeten, om
dat 't in 1848 ging om de decalvinisering
van de openbare school en niet om de
stichting van katholieke scholen.
Het Bisschoppelijk Mandement van
1868 riep echter de katholieken wakker,
maar eerst moest een Schaepman komen,
die door zijn coalitie-politiek, door zijn
openlijk opkomen voor persoonlijke
dienstplicht, leerplicht en uitbreiding van
kiesrecht vooral de Godsvrede van 1917
mogelijk had gemaakt, waardoor naast
het algemeen kiesrecht ook 'de finan
ciële gelijkstelling op onderwijsgebied
tot stand kwam.
Bezochten onder het ministerie-
Mackay 20 pCt der kinderen bijzondere
scholen, thans is dat met 70 pCt het
geval en nu wordt bij na de helft van
op katho-
de Nederlandse kinderen
lit scholen opgeleid.
Eu het resultaat van dat alles? Geen
ondergang van vrijheid of beschaving,
zoals men van de opkomst van bijzon
dere scholen voorspeld had, maar een
culturele verheffing en een vaderlands
liefde, zoals onze jeugd in 1940 en vol
gende jaren getoond heeft te bezitten.
De tentoonstelling „Schoolstad" geeft
ons reden tot verheugenis, maar ook tot
een ernstig gewetens-onderzoek. Voor
eerst op £e vraag, of onze schoolboeken
wel een geest van christelijk humanisme
weergeven. Vervolgens, of wij nog wel
dezelfde kracht voor het katholiek on
derwijs weten op té brengen als onze va
deren. nu onze katholieke universiteit
nog altijd twee faculteiten tekort komt.
En tenslotte of wij katholieken met ons
rijk kindertal aan de katholieke kinde
ren in verhouding wel voldoende gele
genheid geven om te studeren om later
leidende posities in het maatschappelijk
leven te kunnen innemen.
Me* te wijzen op de rijke zegen, welke
God ons Nederlandse katholieken heeft
gegeven, eindigde prof. Rogier zijn door
een geestdriftig applaus beloonde rede.
Taesprqak Kardinaal De Jong
Zijn Em. Kardinaal De Jong ver
klaarde, dat het Episcopaat zeer gaarne
de uitnodiging had aangenomen om
deze plechtige bijeenkomst bij te wonen
en de tentoonstelling te bezoeken.
Hartelijk dank uitte Zijn Em. jegens
de H. Vader, Die Zijn goedheid en wel
willendheid heeft getoond en een blijk
van belangstelling heeft willen geven
door de brief welke Zijne Em. van Z-.
H. heeft ontvangen.
De Kardinaal verzocht daarop Zijn
secretaris de brief voor te lezen, welke
wij reeds in ons blad van Woensdag
publiceerden.
Een dankbaar applaus van de aan
wezigen volgde op de voorlezing.
Op zulk een schrijven van de H. Vader
moogt u wel applaudiseren, zei de
Kardinaal, die vervolgens dank bracht
aan allen, die aan de totstandkoming
van de tentoonstelling hebben meege
werkt, in het bijzonder aan mgr. dr.
Verhoeven, die zoveel voor het katholiek
onderwijs heeft gedaan en het initiatief
tot de tentoonstelling heeft genomen.
Als we bedenken, hoe de toestanden
een eeuw geleden waren en wat we
nu hebben kunnen we God niet genoeg
danken. Door de grote ijver en opoffe
ring van de geslachten die ons vooraf
gingen. hebben we verkregen, wat we
thans bezitten. Dit legt op ons de zwaar
ste verplichting om het katholiek onder-
Blijkens het verslag van de Nederland
sche Spaarbankbond was het resultaat
over 1947 bemoedigend, omdat iri tegen
stelling tot het voorafgaande jaar het
aan de Bondsspaarbanken toevertrouwde
kapitaal thans met eep niet onbelang-
Tijk bedrag is vermeerderd.
In totaal werd in 1947 bij de Bonds
spaarbanken ingelegd f 307 millioen (v.
j. f 295 millioen) en kreeg betaald f 286
mill, (f 377 mill.) gevende een surplus
van f 21 mill. Hqt inleggerstegoed eind
1947 kan worden getaxeerd op ca. f 1027
millioen (v. j. f 990 millioen).
Bij de groep Bankspaarbanken werd
ingelegd een totaalbedrag van ruim f 24
millioen en terugbetaald f 22 millioen.
De achteruitgang over 1946 bedroeg hier
f 3.5 millioen.
De terugbetalingen bleven nog altijd
aan de-hoge kant, omdat tal van inleg
gers zich nog altijd gesteld zien voor de
noodzakelijkheid van het inhalen van
een zekere achterstand aan huisraad,
kleding e.d., terwijl ook veel hogere be
dragen aan belastingen moeten worden
opgebracht. Het aantal spaarbankboek
jes is opnieuw met bijna 100.000 toege
nomen.
Het rendement der beleggingen is in
het afgelopen jaar geleidelijk terugge
lopen en het ligt voor de hand, dat de
interest, welke de spaarbanken aan de
inleggers vergóeden, hiermede gelijke
tred heeft1 moeten houden. Wat de ver
goede Interest met betrekking tot het
totale inleggerstegoed betreft, blijkt, dat
over 1947 over ruim 25,2 pCt. een rente
vergoed werd van 2 pCt. of minder, over
47,6 pCt. een rente van meer dan 2 pCt.
tot en met 2over 20,5 pCt. een rente
van meer dan 214 pCt. tot en met 2)4
Het Nederlandse publiek zal dit jaar
weer een reisje naar het buitenland
kunnen maken en wel In de vorm van
een „reisje langs de Rijn" naar Zwit
serland, zonder dat dit ons land de
viezen hoeft té kosten.
Van morgen, 2 April af, zal er na
melijk tweemaal per week een dienst
worden onderhouden tussen Rotterdam
en Basel, een novum, want het passa-
giersverkeer op de Rjjn was tot vóór
de oorlog beperkt tot Karlsruhe.
Deze nieuwe dienst zal ihet moderne,
snelvarende motorschepen, welke op de
meest geriefelijke wijze «zyn ingericht,
worden onderhouden door de exploita
tie-onderneming Ned—Stoomboot Reede-
rij en Reederij AkkeRnans te Rotter
dam.
De passagiersdienst op de Rijn is, zo
als de heer M. Neleman, directeur van
deze onderneming tijdens een korte
rondvaart, welke wij gisteren maakten
met de „Prins Bernhard", een der mo
torschepen welke op Basel zullen varen,
mededeelde, niets nieu^, want reeds
125 jaar geleden werd aoor de Ned.
Stoomboot Reederij het eerste schip voor
vervoer van passagiers en goederen in
dienst gesteld op 't traject Rotterdam
Keulen, welke dienst later werd uitge
breid tot Karlsruhe.
Door de oorlog is het grootste gedeelte
van de N. S. R.-vloot verloren gegaan
en op de dag-der capitulatie was er
nog slechts één schip bruikbaar. Wat
hersteld kon worden, werd hersteld en
thans is de vloot ca. 50 pet. van de
vooroorlogse sterkte.
Na de fusie met de Reederij Akker-
mans in 1947 konden vijf moderne mo
torschepen, die behalve passagiers, 300
tons lading konden meenemen, worden
ingeschakeld in het ijlgoederen-vervoer
tussen Nederland en Zwitserland. Thans
zullen daarheen ook passagiers kunnen
worden vervoerd, die het schip tevens
als hotel zullen kunnen gebruiken, aan
gezien het logeren in hotels onderweg
om begrijpelijke redenen voorlopig nog
uitgesloten is.
Momenteel kunnen de schepen 16 per
sonen meenemen, welk aantal door l»at
aanbrengen van losse zeer comfortabele
2 persoons dekhutten, over enkele we
ken tot 40 wordt uitgebreid.
De reis van Rotterdam naar Basel
duurt 5 dagen, de thuisreis met stroom
mee slechts 3 dagen, terwijl het ver
blijf in Basel 3 dagen bedraagt. Ook het
verblijf in Basel hoeft geen deviezen te
kosten, omdat men aan boord kan loge
ren en eten. Voor kleine uitgaven in
Zwitserland kan de reiziger over een
klein bedrag van tien Zwitserse franken
per dag beschikken.
Het ligt in de bedoeling, indien dè
laatste moeilijkheden betreffende de pas
poorten met de Franse autoriteiten tij
dig kunnen worden opgelost, met deze
schepen, welke een toelaatbare capaci
teit hebben van 1400 personen, tevens 'n
massa-dienst te openen van Basel naar
Straatsburg, voor welke dienst onder het
Zwitserse publiek grote belangstelling
bestaat. Het slagen van dit plan zou voor
ons land een belangrijk bedrag aan de-
vlezen opleveren.
Het openen van de nieuwe passagiers-
dienst op Basel, wagrtoe men grote me
dewerking heeft gehad van de zijde der
autoriteiten in Nederland, Zwitserland
en ook van de bezettende machten in
Duitsland, betekent echter geenszins een
uitvallen of verwaarlozing van de na de
oorlog zo populair geworden waterrei-
zen op de grote rivieren in ons land. De
diensten op de trajecten van Rotterdam
naar Nijmegen en Arnhem blijven ge
handhaafd.
pCt. en over 6,7 pCt. een rente van meer
dan 2% pCt.
Het is wel duidelijk, dat voor een aan
tal spaarbanken de grens bereikt is, waar
beneden het rendement der beleggingen
niet mag dalen, wil nog een bevredigen
de interest aan inleggers worden uitge
keerd.
Gistermorgen is luit-generaal S. H.
Spoor, na een verblijf van vijftien dagen
in onê land, per vliegtuig wederom naar
Indië vertrokken.
wijs ook te bewaren en tot verdere ont
wikkeling te brengen. De Katholieke
Kerk heeft door alle eeuwen van haar
bestaan de geestelijke ontwikkeling
verzorgd, in de eerste eeuwen door de
volksscholen en in de middeleeuwen
.door de universiteiten.
Toen in het verleden de rechten van
ouders en Kerk werden ontkend, heb
ben onze Voorgangers in 1868 zo krach
tig hun stem doen horen, dat het tot
in deze tijd doordrong. Deze tentoon-
stelling is het resultaat van de wekroep
van 1868 in het Bisschoppelijk Mande
ment.
Wij zijn dankbaar aan de Regering,
die de stem van de Kerk en van de ge
lovige ouders niet alleen gehoord, maar
ook verhoord heeft. Door samenwerking
zijn de zegenrijkste resultaten verkre
gen niet alleen voor het Katholieke
volksdeel maar ook aan het vaderland
is daardoor een grote dienst bewezen.
Met de wens, dat ons vaderland be
waard moge blijven voor .Christus, de
Koning der eeuwen, eindigde Z. Em.,
zijn door de aanwezigen luide toege
juichte toespraak.
Na een telegram van dank te hebben
voorgelezen dat namens Kardinaal De
Jong aan Z. H. de Paus zou worden ge
zonden, sprak mgr. Verhoeven een slot
woord. Hierin dankte hij Z. H. de Paus
voor diens Vaderlijke belangstelling de
Kardinaal, de Bisschoppen en de ove
rige genodigden voor hun aanwezigheid
en bracht hij ook hulde en dank aan
de leerkrachten bij het Katholiek onder
wijs zowel religieuzen als leken, want
wat ons Katholiek onderwijs is, danken
wij aan hen. Het onderwies is de per
soon van de docent.
Nadat koor en orkest van het St.
Aloysiuscollege een „Hallelujah had
uitgevoerd, werd door de aanwezigen
een bezoek gebracht aan de tentoon
stelling.
OFFICIËLE PUBLICATIES
Toewijzingen zachte zeep
C 643 en C 655
Het C. D. K. deelt mede, dat de toe
wijzingen voor zachte zeep C 643 en
C 655 voor detaillisten geldig blijven t/m
8 Mei. Voor grossiers t/m 22 Mei a.s.
Producenten kunnen deze toewijzingen
voor het laatst in de week van 30 Mei
t/m 5 Juni a.s. bij de distributiediensten
inleveren.
Bonnen „Reserve 4 tabak''
Het C. D. K. deelt mede, dat detaillis
ten de bonnen „Reserve 4 Tabak", welke
zijn aangewezen voor scheerzeep en on
langs ongeldig werden verklaard, uiterlijk
op 6 April a.s. geplakt op opplakvellen in
het bezit moeten doen zijn van een gros
sier of fabrikant.
Grossiers moeten deze bonnen eveneens
op opplakvellen geplakt uiterlijk op 10
April bij een fabrikant inleveren. Fabri
kanten moeten de bonnen tenslotte in de
week van 11 t/m 17 April bij de distri-
butiedienst inleveren ter verkrijging van
een Ontvangstbewijs.
Volgens een bericht van de „New York
Times" uit Helsinki zou Finland een'sov
jet-voorstel, dat de Sovjet-Unie dient te
beslissen wanneer Russische troepen
krachtens het pact Finland mogen binnen
gaan, verworpen hebben. Een koerier
vloog naar Moskou om. zo verneemt het
blad. MolOtof de mededeling te doen toe
komen. dat Finland het recht, het Rus
sische leger uit te nodigen in geval van
oorlog de grens te overschrijden, aan
zichzelf wil houden.
Engelse film behandelt op boeiende
en realistische wijze het probleem
van de massa-jeugd
Er zijn nog steeds ook in ons land,
waar de Centrale Commissie voor de
Filmkeuring reeds vele jaren haar
zegenrijke arbeid heeft verricht, men
sen, die iedere keuring, iedere vorm
van ,;censuur", zoals zij het gelleven
te noemen, beschouwen als een on
duldbare Inbreuk op hun persoonlijke
vrijheid.
Voor hen Is het misschien wel eens
goed te vernemen ,hoe men In Bel
gië, waar geen officiële keuring be
staat, over die zo vurig begeerde vrij
heid denkt.
Dezelfde heerlijke vrijheid waar
voor de wereld vijf jaren lang heeft
geworsteld met een tiran heeft n.l.
in België tot resultaat gehad,, dat de
bioscopen daar, precies als vóór de oor
log, het verschijnsel der bedekte of
openlijk pornografische films hebben
leren kennen. Lang hoeft men nooit te
lopen om in een dergelijke zaal ver
zeild te raken. Men vindt ze overal: de.
Cinevox, de Cinephone en de Monnaie.
(De héren winden er waarlijk geen
doekjes om).
„Dank zij het vrijheidsprincipe", aldus
klaagde de Belgische filmjournalist Jan
Bptermans, „bestaat er hier te lande
geen enkel rooster, dat dit soort vuilig
heid aan de grens kan tegenhouden.
Dank zij de vrijheid van pers publice
ren de dagbladen, alsof het zo hoort, de
reclame van' deze geestelijke prostitutie-
huizen. Dank zij-de vrijheid verspillen
we onze import-vergunningen en devie
zen aan dergelijk bederf. Dank zij de
vrijheid grijpt de politie pas in, wan
neer de openbare orde in gevaar komt.
Dank zij de vrijheid toppunt van al
les js men verplicht de orde te ver
storen om de orde te doen handhaven.
Daartoe roept tenminste Jo Gérard in
het hoofdartikel van „Vrai" zijn lezers
ir, bedekte, maar duidelijke termen op."
„Wanneer de enkeling, aldus vervolgt
Jan Botermans, niet meer opgewassen
blijkt tegen de 'verantwoordelijkheid, is
Maria Montez, die behalve zoet
glimlachen, ook zoete koekjes
bakken kan.
het toch maar veiliger de bakens een
weinig te verzetten, desnoods ten koste
van dat overigens platonische vrijheids
begrip, dat met zoveel vlijt wordt ver
kracht door dezelfde mensen, die er
zich met een heilig vuur op beroepen.
Want wat anders betekent deze opdrin
gerige uitstalling van vunzigheden, dan
een uitdrukkelijke uitnodiging aan het
adres van de massa der willozen, die in
de vertoning vah zulk een film op zich
al een garantie voor haar oorbaarheid
zien.
Dit is geen aangelegenheid van de
christenen alleen, maar van alle welden
kende lieden, die inzien, waartoe een
verdere afbraak van de menselijke
waardigheid kan leiden. Dat gebeurt
echter niet alleen door pornografische
films, die overigens bovendien nog van
een onsmakelijke stompzinnigheid ple
gen te zijn, maar het geldt evenzeer
voor de domme films zonder meer, die,
als inleiding tot de losbandigheid (men
versta dit letterlijkvan gelijk kaliber
zijn Ook al is dat nog altijd niet aan
iedereen duidelijk."
Met aantekening van het gebruike
lijke veto der communisten Is de be
groting van Oorlog zonder stemming
aangenomen, na een als altijd vlotte
verdediging door Z.Exc. Flévez. Daar
na is nog even met „Marine" begon
nen, waarbfj prof. Molenaar (V.V.D.)
de sprekersrij opende. Dinsdag worden
de beraadslagingen hervat. Een saillant
punt uit de debatten van heden was
Intussen de kwestie van het Engels
embargo op legergoederen voor Indo
nesië.
Nationale reserve"
De tweede helft van des heren Algra's
(A.R.) rede leek ons meer substantieel
dan de eerste: afgezien van enkele ge
meenplaatsen werden er spijkers met
koppen in geslagen.
Voor het ogenblik meende deze spreker
onmiddelijke voorziening te moeten eisen
om ernstige verstoring van orde en rust
tegen te gaan en voorts ons tegen een
strategische overval te kunnen verzetten.
Associated Press maakte er gisteren
melding van, dat volgens het Journal of
Commerce Nederland met New Yorkse
commerciële banken onderhandelingen
voert betreffende een lening van 50 tot
100 millioen, waartegen Nederland sche
pen als zekerheid zou geven.
Bovenstaand bericht is echter, naar wij
menen, van alle grond ontbloot. Vermoe
delijk vind) het onjuiste bericht zijn ont
staan in hét feit, dat het Ministerie van
Scheepvaart van de American Mercantile
Commission een crediet heeft verkregen
voor de aankoop van 12 „baby flag tops",
welke per stuk ca 5 millioen kosten.
Naar aanleiding van het speciale
D.R.W.-bericht over. het gemengde torm-
bonespel tijdens het Tien Orkesten Festi
val" te Emmer Compascuum, waartegen
(tegen het gemehgde trombönespel) de
Contröle-commissie protest aantekende,
heeft een trouwe lezer van „Die rare
weid" het volgende schrijven gericht aan
de redactie:
„Geachte D.R.W.-redacteur,
De contröle-commissie in Emmer Com
pascuum heeft in het geheel geen reke
ning gehouden met de emotionele span
ningen, welke de muziek bij haar beoefe
naren in het leven roept. Het was aan de
trombone, dat ik de tegenwoordige me
vrouw Blazer voor het eerst ontmoette.
Onze handen raakten onder het spelen
van „Tuut-piep, daar heb je de jeep".
Onze ogen ontmoette elkaar. Onze zielen
reikten elkaar, om zo te zeggen, de hand
en thans geven we geen cent meer om
alle trombones in de wereld. Muziek is
ook niet alles.
Uw. dw.
(w.g.) BAS BLAZER".
Natuurlijk kwam wat het eerste betreft
de „Natio.nale reserve" om de hoek kij
ken, waarbij de A.R.-woordvoerder even
begrijpelijk het afwijzen van de hulp_ der
B.V.L. betreurde, er protest tegen inleg
gend, dat deze als 'n soort Stahlhelm
wordt beschouwd. Nu de B.V.L. intussen
is uitgeschakeld, achtte de heer Algra het
onvoldoende, wanneer de regering wat
propaganda maakt en een loket open stelt.
Het moet een zaak zijn van heel het volk
en dies hoopt men op zeer korte termijn
suppletoire begroting te zien ingediend,
opdat in de Staten-Generaal een eenstem
mig geluid opga ter ondersteuning van
de oproep der regering.
Wat de toekomst betreft: nu wij het
neutraliteitsbeginsel hebben losgelaten,
zij men er opbedacht onze positie als
bondgenoot niet in het gedrang te laten
komen, zoals direct na de bevrijding ten
opzichte van Indië geschiedde. Met ver
wijzing naar de juist verschenen rappor
ten over Singapore pleitte senator Algra
voor een hecht harmonisch verband tus
sen de wapens, waarover we beschikken,
zodat we voor ons beseheiden deel al
thans met iets compleets voor de dag ko
men. Voor 't moment improviseren we
nog maar zo wat; en we hoorden gewagen
van sluimerende regimenten, ping-pong
spelende officieren, negatieve selectie
etc.
Moge ons volk toch inzien, dat het om
een nationale zaak gaat van de eerste
orde en wars van hetgeen de minister
,,desertie" genoemd heeft in onwrikbaar
Godsvertrouwen er zijn schouders onder
zetten.
Minister Fiévez volgens de heer
Algra het enfant chérie der Kamer
deelde in zake de nationale reserve de
vrees van zijn A.R. opponent niet. Ook
zonder medewerking van de B.V.L. blijkt
van grote geestdrift. Het ligt in de be
doeling dat tot de reserve alleen niet-
dienstplichtigen kunnen toetreden doch
dat zij wel militaire betekenis zal krijgen,
al is voorlopig haar taak om voor orde
en rust te zorgen. De toekomst zal leren
of. de idee van baron Van Voorst tot
Voorst om haar in oorlogstijd in te scna-
kelen te verwezenlijken zal zijn.
Het embargo
Op de door zijn A.R. lofredenaar ge
stelde vraag die bij een soortgelijke van
baron Van Voorst tot Voorst aansloot,
ging Z.Exc. voorts vluchtig in.
Het geval is nog wat grimmiger dan
het er scheen uit te zien. Al moet de
minister n.l. toegeven, dat van meet af
de houding van Australië weinig toe
schietelijk is geweest, de onderhavige
kwestie regardeert niet een Australisch
maar een Brits embargo op Engelse sur-
plus-legervoorraden, dat na hel openen
de politiële actie in Indonesië werd
uitgevaardigd en tot heden nog niet is
opgeheven.
Wy begrypen het felle protest van de
heer Algra by de replieken. De minister
nam er nota van.
Het protest beriep zich op de beide
feiten, dat Engeland bezig is een nieuw
koloniaal rijk op te bouwen in Afrika en
de Angelsaksische mogendheden aan
Italië zijn koloniën willen teruggeven.
Waartegenover vast staat, datin Neder
land alle partijen een einde wensen te
maken aan het koloniale tijdvak.
De politiële actie was nodig voor het
herstel van vrijheid en orde, onmisbare
Wie deze noodkreet uit België ver
neemt en zijn betekenis verstaat, kan
niet anders dan dankbaar zijn, dat in
ons land een Centrale Commissie voor
de Filmkeuring het rooster vormt, dat
de ergste vuiligheid reeds aan de grens
tegenhoudt, terwijl de altijd waakzame
nakeuring van de Katholieke Film Cen
trale toeziet, dat de katholieken slechts
die films behoeven te zien, welke de
katholieke beginselen eerbiedigen.
Greta Garbo zal in de loop van deze
zomer naar Engeland gaan, om daar haar
eerste Britse film te maken. Deze film
verhaalt de levensgeschiedenis van
George Sand, de Franse schrijfster uit
de negentiende eeuw en gezellin van
Chopin. Het ligt in de bedoeling, dat de
film deels in 'Engeland, deels in Frank-
rijlr zal worden opgenomen.
De bekende Engelse producent en re
gisseur, Sidney Gilliat, heeft een eigen
handelsmerk, dat hij in „al zijn films
aanbrengt. In elke film, die door hem
wordt geproduceerd of geregisseerd,
spreekt hij persoonlijk één zin. Als Rex
Harrison in de film „The Rake's Pro
gress" („Avonturen van een losbol", die
door de K. F. C. ontoelaatbaar is ver
klaard) een cocktail in een bar bêstelt,
is het in werkelijkheid de stem yan
Gilliat, die de bestelling doet. In de film
„Moord onder narcose" ziet men op het
doek een politic-agent, die detective-in
specteur Alastair Sim de weg wijst. Maar
de stem, die zegt: „Deze kant uit, ja
meneer", is die van Sidney Gilliat.
In Gilliat's nieuwste film: °,n
belongs to me", krijgt men weer uuliats
stem te horen. In de studio s worden
op het ogenblik druk weddenschappen
afgesloten over de zin, welke nij nu
weer zal uitspreken.
Konden we verleden week het een en
ander vertellen over een door de Rank-
organisatie vervaardigde *]'m voor
kinderen, thans vraagt een Britse film
over kinderen de aandacht. Het is de
film „Children on trial (Kinderen voor
de rechter), welke het probleem van de
massajeugd behandelt. Deze film, een
Crown Film-unit Productie van Basü
Wright, verwierf de hoogste onderschei
ding in de filmwereld, namelijk 'n gou
den Oscar, wegens haar bijzondere ver
diensten op cultureel, paedagogisch en
documentair gebied. Zij is geregisseerd
door Jack Lee, een hier te lande nog
onbekend regisseur, die, gezien de kwa
liteit van zijn werk, zeker niet lang on
bekend zal blyven. Op klemmende en
boeiende wijze schildert hy de strijd, die
in Engeland door de reclassering wordt
gevoerd tegen de steeds ernstiger vor
men aannemende misdadigheid onder de
jeugd.
De grote kracht van deze film is de
realiteit, welke uit ieder beeld spreekt.
„Kinderen voor de rechter" is namelijk
opgenomen in twee Engelse verbeterings-
scholen en wel in de „Leicester Home
School for Girls" en de „Liverpool Farm
School". Niettemin heeft zij alle kwali
teiten van een boeiende speelfilm^
Behalve de beroeps-actrice Julia Lang,
zijn de acteurs en actrices personen, die
hun eigen leven uitbeelden op eenvou
dige, maar volkomen natuurlijke wijze,
waarbij vooral Fred Watson, de achter
buurtjongen, zeer sterkde aandacht
trekt.
John Vardy, een bekende autoriteit op
het gebied van heropvoeding der' massa
jeugd. en Sir Basil Henriques, de Engel
se kinderrechter, ve.-tolken in deze film
precies dezelfde „rol", welke zij ook op
het grote schouwtoneel van het leven
spelen Beiden waren verheugd, op deze
wijze hun visie op het probleem van de
jeugdopvoeding te kunnen uitdragen.
De muziek wordt gespeeld door het
London Symphony Orchestra o.l.v. Muir
Msfhiesöh.
Deze uitmuntende en boeiende film,
welke de volledige aandacht verdient
van allen, die bij de opvoeding der
jeugd zijn betrokken: op de eerste plaats
de ouders, wordt in ons land uitgebracht
door M. W. Photo-Films in Den Haag.
„Edward, my Son", een toneelstuk, dat
in Londen met groot succes is opgevoerd
zal in Hollywood worden verfilmd met
Deborah Kerr en Spencer Tracy in de
hoofdrollen. Metro Goldwyn Mayer
heeft een bedrag van 450.000 gulden 'be
taald voor de filmrechten.
Over filmrechten gesproken, in Hol
lywood heeft op het ogenblik iedereen
de mond vol over het feit, dat Warner
Brothers de filmrechten van „Act of
Violence" (Gewelddaad) indertijd voor
4000 gulden hebben gekocht, waarna zy
ze weer aan Mark Mellinger verkochten
voor 187.500. Na het overlijden van
Hellinger verkochten zijn erfgenamen
de rechten weer voor 287.500 aan Me-
tto Goldwin Mayer....
Wist u, dat Maria Montez, populair
door haar succesrol in de film „Ali
Baba en de 40 rovers", die thans ook
ir. ons land draait, nog veel populairder
is geworden door' een zelf uitgevonden
recept tot bereiding van verrukkelijke
koekjes? Het voordeel van dit recept,
dat door de Amerikaanse bladen is ^ge-
publieeerd, is, dat het kan worden klaar-
Door de wet achterhaald. Fred
Watson in de boeiende film Kinde
ren voor de rechter", welke het pro
bleem van de na-oorlogse massa
jeugd behandelt.
gemaakt met weinig kosten, eenvoudige
middelen en in een minimum van tijd®
Hoewel deze rubriek geen kookboek-
allures wil aannemen, laten we terwille
van de lekkerbekken onder Maria Mon
tez' bewonderaarsters en bewonde-
raars(I) het recept bij wijze van uitzon
dering volgen:
Men neme (begint het niet altijd zo?):
1 kopje meel, 1 kopje bruine suiker, 1
theelepeltje bakpoeder of gist, 2 eieren
(het is pas Pasen geweest!), thee
lepeltje zout, 1/6 kopje melk,
kopje boter of margarine, 3 kopjes ha
vermout, 1 pakje vanillesuiker.
Meel, zout en bakpoeder dooreenmen
gen, er de boter, bruine suiker, de eie
ren, vanillesuiker en melk aan toevoe
gen. (De boter moet op kamertempera
tuur, dUs zacht zijn). Alles gedurende,
een minuut of twee tot een zachte mas
sa kloppen en er de havermout door
heen strooien. Van de verkregen sub
stantie kleine balletjes vormen en die
op een ingevet bakblik platdrukken.
Bak ze in een matig warme oven ge
durende twaalf tot vijftien minuten en
het resultaat is.... (hier komt de bio
scoop-reclame aan het voord!) even zoet
en verrassend als de glimlach van Maria
Montez. s
voorwaarde voor, de toekomstige onafhan»
kelijkheid der Indonesische volkeren.
Legt men deze dingen naast elkaar,
dan zit in het embargo Iets hards en
krenkends. En dan te bedenken, dat
Engeland ons land tezelfdertyd uitno
digt als. geiykwaardig partner tot een
pact toe te treden, zodat dc ene bond
genoot de andere onder embargo stelt.
Dit is niet te dragen en wy stellen er
geen prijs op aldus de heer Algra
een pact te sluiten met een land, dat
zo handelt.
De regering zij wijsheid en kracht toe
gebeden bij de komênde onderhandelingen
te dezer zake.
Haveltm
Een kleine domper zette de bewind^
man op de vreugdekreten van verschil
lende leden der Kamer die de oefenter
rein-kwestie, na de toezeggingen over
Havelte gedaan, al opgelost zagen. In elk
geval heeft Z.Exc. een groot terrein in de
noordelijke provincies nodig en hy ver
wacht gaarne mogelijke suggesties die
Havelte zouden kunnen doen uitschakelen.
De heer Zegering Hadders (V.V.D.) zal
de Ged. Staten van Drenthe daar gaarne
voorspannen.
Aflossing Indië-gangers
De minister betreurde nog steeds, dat
het uitstel der aflossing, door het lands
belang geëist, van verschillende zyden
werd gebruikt als politiek wapen, waar
door de gevechtswaarde der troepen is
ondermijnd.
Overigens heeft de minister hooit een
ander standpunt ingenomen dan een
tropendienst van twee jaar, die nu met
enkele maanden is verlengd. Voor de
winter zullen alle vrywilligers terug
zijn, mede als gevolg van de oprichting
$an veiligheidsbataljons die met kracht
is ter hand genomen.
M o bilisatie-slach toffers
Ten antwoord op de van diverse zyden
gestelde vraag Kbn de minister ein
delijk! meedelen dat een ontwerp van
wet tot regeling van de positie der mobi
lisatie-slachtoffers 1914f918 zijn depar
tement heeft verlaten. Zou ?r dan wer
kelijk bij deze begroting voor het laatst
over dit beschamende getalm zyn ge
klaagd?
Bestrijding van communisme
Terzake kan Z.Exc. verzekeren dat
ernstige aandacht aan de communistische
propaganda wordt gewijd. Op de informa
tie van baron Van Voorst tot Voorst naar
's ministers plannen moest Z.Exc. ook
daarom met enkele voorzichtige medede
lingen (betreffende snelvliegtuigen en
straalvliegtuigen) volstaan. Ook is hy het
met genoemde katholieke senator eens,
dat de communist uit de te vormen „ge
combineerde commissie" der beide Ka
mers voor leger en vloot dient te worden
geweerd. By de benoeming zal Z.Exc,
daarmee rekening houden. Een medede
ling, die de toorn des heren Brandenburg
wekte, aangezien de C.P.N. zo onschuldig
is als een pasgeboren kind. Maar nie
mand nam er notitie van. L.H.
No. 667 (2 April 1948.)
Alle correspondentie te richten aan:
H. J. v .d. Broek Nieuwe Binnenweg 46,
Rotterdam C.
PROBLEEM No. 2080.
J. VAN GELDEREN, Hom (L.»
Ie plaatsing.
Zwart 9, 12, 17, 20, 22/3, 28/30.
Wit: 21, 32 37, 39, 41, 43, 45, 47 50.
PROBLEEM No. 2081.
J. VAN GELDEREN, Hom (L.)
Ie plaatsing.
Zwart: 8/11, 14( le i8> 20, 22 86.
Wit: 26/7 29, 32/3, 39, 41/3, 47.
PROBLEEM No. 2082.
G. VAN DIJK, Poortugaal
le plaatsing.
Zwart: 4/10, 15, 19, 28 33.
Wit: 16/8, 25/7, 30, 36, 41/2, 47.
PROBLEEM No. 2083.
A. HAGENAARS, Rotterdam,
le plaatsing.
Zwart: 40, 45.
Wit: 14, 50 dam op 28.
Een eenvoudig en toch verrassend eind
spel.
Oplossingen binnen drie weken In te
zenden,
OPLOSSINGEN.
Probleem No. 2070. (B. Kramer.)
Zwart: 7 ,10, 12, 19. 21 27, 31, 35/6, 45.
Wit: 18 ,22, 28, 33/4 42 46 49 50.
Wit: 50—44, 44—40 (zw. 2718 de beste)
46—41. 34 5, (zw. 3544) 5 23, 23 1,
wint.
Ondervarianten zijn eenvoudig.
Probleem No. 2071 (auteur onbekend).
Zwart: 14, 17 38.
Wit: 23, 24, dam op 48.
Wit: 2419 (zwart 1420 gedwongen;
op (17—21) volgt 1910, (21—27) 10—5
(27—31) 48:26, (38—43), 26-48, 48—43
en wint). 19—14 (20:9) 48—26 (17—22
gedw.) 23—18 (2213) en 26—3, Een
alleraardigst eindspel met instructieve
waarde.
Probleem No. 2072. (H. J. Kerkhof.)
Zwart: 4, 7/9, 13, 18/20, 24 30.
Wit: 28/9. 31. 33, 35, 38 40/1. 44, 50.
Wit: 29—23. 40—34, 28—23, 23 1 1 18
Probleem No. 2073. (S. Ëlands.)
Zwart: 12, 14/6, 19, 37, dam op 24.
Wit: 26. 30, 34, 40, 48, 50.
Wit: 50—45, 45—40 34—30, 26—21 417.
Ook wint 5044, 3430, 2621 en 417
OPLOSSERS.
Van de problemen Nos. 2070/3 goede
oplossingen ontvangen van: Th. A.
Romeijn*), C. v. d. Linde*), P. C. N.
v, d. Hulst 2071), W. A. Th. v. Veen
2071), alle Rotterdam; J. W. Prein,
Schiedam Xnos. 2072/3); S. Korpershoek,
Vlaardingen; A. de Groot, den Haag; G.
Luiten, Boskoop 2071.) t
Pryswinner 1 afl. .Denksport".
Om het kampioenschap: HaarlemEDO
(Olympisch Stadion Amsterdam): Heeren-
yeen—Go Ahead, BW—PSV.
Promotie en degradatie: afd. I: KFC
RFC; afd. II: SVV—Emma (terr. Sparta):
afd. VI; Kerkrade—Sittard.
