De hoogste straf voor Rauter
Hemelvaartsdag
„We waren blij dit voor jullie te kunnen doen"
BEVREDIGENDE VOORTGANG"
Een plantage wordt opgebouwd
D\E
wereld
Jodenvervolging, deportaties, Silber-
tannemoorden, alles oorlogsmisdrijven
der besprekingen te Jeruzalem
f 5 Mei 1945
m
Onmisbare schakel in Duitse politiek
tegen Nederland99
RUIT-MEUWTJES
Masaryk werd
vermoord
$të^*"GLASINDUSTRIE
Verkenningen rond de evenaar
Harde arbeid in
vrede
held yan de LANG.
STRAAT GEëERD
Chinese schepen
beschoten
SCHAAKRUBRIEK
U fü mé
PAGINA 2
MET 1948
wOENSDAG
Rechtmatigheid van het verzet
Verklaring van lord
Vansittard
TREKT DE NICOLA ZICH
TERUG?
De a.s. presidentsverkiezing
in Italië
Op een lichte morgen, die nu al twintig eeuwen
achter ons ligt, is Hij naar de glorie des Vaders
teruggegaan, en tot aan het einde van de tijd
zullen zij, die in Hem geloven, de ontroering van dat afscheid
kennen, dat pas definitief begon te zijn, toen er een wolk voor
Zijn gestalte schoof.
Maar tot aan het einde van de tijd zullen zij die in Hem ge
loven Hem ook tegenwoordig weten als de allerreëelste wer
kelijkheid. Het geloof in Zijn aanwezigheid trok mee met de
legers van het Imperium naar de horizon van het bartyarenrijlc,
en zij, die van dit geloof de dragers warenwisten wat Hij
van hen verlangde en zij deden het. En ook de martelaren vai*
Rome wisten het, en ze beleden Hem tegen de hele wereld in,
en ze wilden zingend voor Hem sterven.
En Jeanne d'Arc wist het, en ontleende aan die zekerheid
haar heldenmoed. En Thomas More wist het, en de noblesse
van dit onomstotelijk, alles omvattend Weten, tekende zijn
wezen. En Sinte Clara wist het, en zij aanvaardde de uitnodi
ging Van de Beminde. En de Aquiner wist het, en zag dit weten
blinken in het kristallijnen paleis van zijn gedachten, welks
ijlste spits verdween in Gods witte Licht. En de Spanjaarden
en Portugezen wisten het, wanneer zij weigerden om conquis
tadores te zijn, en het kruis gingen planten in de streken die
het vaderland niet behouden kon.
Verrezen jChristus, laat het geloof in Uw aanwezigheid en
in Uw overwinning ook in het protest van de millioenen zijn,
die nu nog weerbaar en vertrouwend leven voor een aards
paradijs, maar die onafwendbaar verliezen zullen. Laat hen Uw
aanwezigheid vinden in hun overtuiging dat het leven goed en
gelukkig en schoon moet zijn. Ontferm U over henverrezen
Christus, want trouwer dan wij het deden, hebben zij het kind
in zichzelf bewaard. Laat Uw zekerheid ook in de goede wil van
Uw élite zijn. Leer hun begrijpen, dat het maken van carrière
niet is weggelegd voor wie geroepen werden om la génération
du sacrifice te Zijn. En betrek Gij intussen de wacht in het
Oosten, waar volgens de wrede wetten der historié Uw OVer-
winninq zal qeboren worden uit onze nederlaag.
IN TE.
■WW
NED. M.S. „COEN" VRAAiGT OM
HULP
>oooooo<
Weet U het nog, die Vrijdag
avond in de eerste Meidagen
van 1945? Het was zo tussen
licht en donker en één ogen
blik scheen het alsof heel
het land even de adem in
hield. Een raam werd open
geschoven, nog één en nog
één, een deur klapte dicht,
schorre zenuwstemmen rie
pen elkaar iets toe, snelle
voetstappen kletterden ovei
de straatstenen ondanks de
spertijdtien minuten
later wist heel Nederland:
Duitsland heeft zich redde
loos overgegeven, wij zijn
vrij.
Vrij! Eerst een aarzelende
vlag, dra gevolgd door Vele
andere, maar het donker viel
al te vlug om er nog veel
vréugde aan te hebben.
Het feest werd in de huizen
voortgezet, wie sliep er die
nacht.... en iedere avond
opnieuw trokken de tot de
tanden gewapende Duitse
colonnes met dreunende stap
door de straten van onze stad, daar hoog
in het Noorden en de ware bevrijdings
stemming wilde maar niet komen zon
der bevrijders.
Deed Duits Maas-offensief
mislukken
Mgrs, SRAMAK EN HALA IN
KLOOSTER GEÏNTERNEERD
GE EN STAKING BIJ DE
HOOGOVENS
MOSKOU BRACHT AFGE
BROKEN PARTIJEN
TENNISWEDSTRIJD
NEDERLAND—PORTUGAL
Het bijzonder gerechtshof in Den Haag heeft gisteren de doodstraf
uitgesproken over Hane Albin Rauter, het- voormalig hoofd der
Duitse politie in Nederland. Hij kreeg wél het reeht van cassatie.
zeker gebeurd als de Duitsers toen aan
deze overeenkomst de strekking hadden
gegeven, die er nu door Rauter aan werd
toegedacht. Daarom, zo vervolgde de
president, is het Hof van oordeel, dat de
Nederlandse regering gerechtigd was het
verzet in Nederland aan te wakkeren én
het verzet door het sturen van wapenen
te steunen. Dit laatste noemde de presi
dent bovendien een onderdeel van de
geallieerde oorlogvoering tegen Duitsland,
waarvoor de Nederlandse regering niet de
uitsluitende verantwoordelijkheid draagt.
Het verzet werd verdei- ..een natuurlijk®
en noodzakelijke en mitsdien ook ge-
rechtiftiardigde reactie tegen handelingen
van de bezetter".
In een gespannen sfeer van gissingen
en allerhande geruchten inzake de uit
spraak wachtte de volle zaal op de komst
van het hof. Enkele minuten na half
twee opende de president, jhr. Van Meeu
wen, de Zitting. Hij ving aan "met een
beschouwing over de bevoegdheid van
het hof, waarbij het beroep van Rautei
en diens verdediger, mr. Van Rijckevor
sel, op verschillende uitspraken van an
dere gerechtshoven en verdragen werd
bestreden en vastgesteld, dat het hof in
deze zaak bevoegd is vonnis te wijzen.
De president deelde vervolgens mede,
dat hij afzag van voorlezing van het be
wijsmateriaal, voor verdachte, verdedi
ger en de pers zou dit later ter hand ge
stcld worden en ging dan over tot de
overwegingen, die het hof geleid hadden
bij het vaststellen van het vonnis.
Onder doodse stilte wendde de presi
dent zich dan tot verdachte en verklaar
de: ..Het hof acht met eenparigheid van
stemmen het ten laste gelegde bewezen,
behalve de invoering van de tweede
distributiestamkaart, welke het hof niet
bewezen acht".
Vervolgens werden de verschillende
punten van de ten lastelegging stuk
voor stuk besproken. De president ver
klaarde, dat het hof niet kon aannemen,
dat Rauter onbekend zou zijn met het lot.
dat de Joden na een deportatie naa;
Duitsland wachtte.
Gezien zijn leidende positie en nauw
contact met hoge Duitse functionaris
sen moet hij daarvan op de hoogte ge
weest zijn.
Verdachte heeft tijdens de terechtzit
ting aangevoerd, dat jeugdige Nederlan
ders om militaire redenen naar Duits
land gedeporteerd moesten worden, maat
het hof zag deze deportatie in het kader
van de maatregelen om Ned. arbeiders
voör de Duitse oorlogsindustrie te laten
werken; militaire redenen waren daar
grotendeels vreemd aan.
Vervolgens werd nader beschouwd, oi
de bewezen verklaarde feiten onrechtma
tig zijn in de zin van het internationale
recht
Daarbij werd voorop gesteld, dat het
la.wloorlogsreglen ent de strekking h?®'1
b'perkihgen op te leggen aan de bezet
ter en hiet om aan de bezetter ruimere
bevoegdheden te geven jegens de bevol
king van het bezette gebied. In het in
ternationale recht wordt verder geen on
derscheid gemaakt tussen een wettige en
onwettige oorlog noch tussen een wettige
en een onwettige bezetter.
Dit standpunt nam het hof ook in.
Waardoor niet alle daden van de Duitse
bezetting misdaden tegen het volkenrecht
genoemd kunnen worden.
Nagegaan moest worden bij de beoor
deling van de ten laste gelegde ieiten
of deze al dan niet onrechtmatig ge
pleegd zijn. Rauter heeft zich, zo ver
volgde dè president, herhaaldelijk be
roepen op het internationale recht, oirt
te bewijzen, dat hij gerechtigd was tot
het nemen van de maatregelen, die hij
getroffen heeft. Tijdens de bezetting
heeft htj Zich echter nooit hierom be
kommerd. Altijd ging hij uit van dt
vraag, hoe hij de Duitse zaak het beste
zou kunnen dienen.
Het hof g»f aan verdachte toe, dat
vsn Duits standpunt uit het verzet in
Nederland onrechtmatig was en dat
verdachte dus het recht had maatrege
len tegen' de Illegaliteit te treffen. Om
•nisverstand te voorkomen haastte dc
president zich hieraan toe te voegen,
dat van Nederlands standpunt uit, deze
♦aak geheel anders ligt. In onze ogen
had de «nrechtmatige bezettende
macht slechts een feitelijk, doch geen
legitiem gezag en was het Nederland
se volk noch In ethisch noch in juri
disch opzicht de Duitse bezetter ge-
r.oorzaamheid verschuldigd. Het ge
volg hiervan Is, dat ondergronds ver
zet tegen een vijand in bezet gebied
een geoorloofd strijdmiddel kan zijn,
aldus de president.
Ook het beroep op de capitulatie-over
eenkomst werd door het hof verworpen.
Rauter en mr. Van Rijckevorsel, zijn
verdediger, voerden tijdens de terecht
zitting aan, dat op grond van deze over
eenkomst de Nederlandse regering in
Londen zich had moeten onthouden van
het aanstoken van het verzet in Neder
land en het uitwerpen van wapenen.
Zoals reeds gezegd deelde het hof deze
mening niet. Gezegd werd, dat volgens
het internationale recht een capitulatie
overeenkomst tussen commandanten van
oorlogvoerende strijdkrachten de regering
niet bond tot staking van vijandelijkheder
in gebieden, die niet onder het comman-
dement van de bevelvoerende generaal
vielen. Bepalingen van politieke aard en
de hierboven vermelde zijn verder alleen
bindend, indien zij geratificeerd zijn doo~
de regeringen van de beide oorlogvoeren
den. Het hof zag echter in de gesloten
overeenkomst alleen een capitulatie-over
eenkomst, zonder politieke strekking, die
dus geen verplichtingen oplegde aan Je
Nederlandse regering noch aan de bevol
king van het bezette Nederland.
Bovendien heeft de Duitse bezetter 'in
de oorlogsjaren nooit een beroep gedaan
op de capitulatie-overeenkomst. Dat was
Ranters daden
Na op bovenvermelde wijze stelling te
hebben genomen tegen het verweer van
de verdediging, ging de president over tot
het onderzoek naar de vraag, of de ver
schillende bewezen verklaarde feiten on
rechtmatig waren.
De maatregelen tegen de Joden en de
deportatie van arbeiders en studenten
werden door het Hof onrechtmatig geacht
en in strijd met het internationale reeht,
ook de roof van huisraad, het in het open
baar doodschieten van z.g. Todeskandi-
daten, het interneren van familieleden
van ondergedoken politie-ambtenaren en
de collectieve geldboeten.
Bij het berekenen van de strafmaat
had het Hof geen rekening gehouden met
het verbeurdverklaren van radiotoestel
len, aldus de president, omdat men van
oordeel was, dat verdachte niet aangere
kend kon worden, dat hij het juridische
verschil tussen het inbeslagnemen van
radiotoestellen Wat geoorloofd is. en het
verbeurdverklaren er van, wat ongèoor
loofd is. niet heeft gezien.
De represailles
Zeer uUvoeflg werd vervolgens het
zevende punt van de tenlastelegging be-
sproken: de represailles. Het Hof achtte
het nemen van represailles geoorloofd
mits aan bepaalde voorwaarden werd vol
daan. Zij mochten alleen als uiterste mid
del worden aangewend. Rauter bekom
merde zich daar niet om. Er moest een
redelijke verhouding zijn tussen de daad
en de represaille: de dood van drie bur
gers voor de dood van één Duitser, achtte
het Hof excessief. Bovendien moesten
de Duitsers hun represailemaatregelen
openlijk verrichten of openbaar maken.
Daardoor kan het Hof de öllbertane-
moorden en de moorden In Leiden en
Soest niet als represailles beschouwen,
maar, zo vervolgde de president, In
stijgende verontwaardiging, het moet
worden beschouwd als een uiting van
een uitzonderiyke laagheid en gemeen
heid wanneer een gezagsdrager in e«i
gebied, waar hy orde en rust moet
handhaven, sluipmoorden doet plegen
Na nogmaals een opsomming gegeven
hebben van de bewezen verklaarde
misdrijven tegen het internationaal recht,
besprak de president nog het beroep van
Rauter op gegeven bevelen, op zijn ver
plichte onvoorwaardelijke gehoorzaam
heid als S.S.-man en op noodweer. Ook
dit verweer werd verworpen.
Met nadruk sprekende zette de presi
dent uiteen welk aandeel het Hof Rau
ter toekende bij al de misdrijven, die in
de bezetting door de Duitsers gepleegd
zijn en hij verklaarde, dat Rauter bij het
uitvoeren van maatregelen tegen de Jo-
de,. en de deportatie een onmisbare scha
kel vormde in het geheel van maatrege
len, die nodig waren, om de Duitse poli
tiek in Nederland te doen slagen. Rauter
voerde die maatregelen wel niet uit met
een sadistische geest of gedreven door
haat, maar hij werkte zo hard hij kon
mee en wel op een meedogenloze en
hardvochtige Wijze zonder rekening te
houden met hét internationale recht.
Onder doodse stilte verklaarde de pre
sident, dat het Hof de bewezen feiten
zo ernstig achtte, dat het de doodstraf
geboden acht. Uiterlijk onbewogen hoorde
Rauter dit vonnis aan.
In dt volle zaal verbrak een luid ge
roezemoes de gespannen aandacht, waar
mee men een uur lang de voorlezing van
de sententie gevolgd had. Midden daarin
viel de klop Van 's presidenten hamer als
teken dat de zitting gesloten was. Rauter
verliet na nog het rech{ van cassatie ver-
kregen te hebben, met eeti buiging naar
het publiek de zaal.
In De Be eik b« Asten is de boerderij
van A. D. en ee» sohuur van H. D.
totaal afgebrand. De inventaris kon
grotendeels worden gered.
<>Het B. G. te Leeuwarden veroordeel
de de landwachter J. v. d. Heide uit
Drachtstercompagnie, dié o.a. een
vluchtende arrestant heeft doodge
schoten, tot 18 jaar gevangenisstraf
met aftrek. De eis was levenslang. De
landwachter J. Keuning uit Akkrum
kreeg 12 jaar R.W.I.; geëist was 15 J.
O Begin Mei zal' een Zweedse expeditie
naar Ned. Nieuw-Guinea vertrekken
om het leven van vogels en zoogdieren
in een van de meest ontoegankelijke
gebieden te bestuderen. De expeditie
staat onder leiding van dr. Ten
Bergman, bekend door zUn tochten
naar Kamchatka en Korea.
De Australiërs hebben ook hun tweede
wedstrijd in hun zak. Zij scoorden "8
(Morris 202 n.o., Bradman 61) tegen
Leicester 130 en 113 voor 5. Het
evenement was het prachtig bowlen
van Ring, een left spinner, die 5 voor
45 noteerde. Ook Johnson 535 deed
van zich spreken. De M.C.C. (168 en
44 voor 1) sloeg Yorkshire 111 en 09
gemakkelijk op 'n echt bowling wicket,
„Jan Masaryk, de gewezen minister van
buitenlandse zaken van Tsjechoslowakije,
heeft geen zelfmoord gepleegd, doch werd
vermoord, omdat hij eén zeer lastige ge
tuige was inzake een complot om door
middel van een bomaanslag drie voor
aanstaande ministers, van wie hij er een
was, te doden, vijf maanden voor de om
wenteling in Tsjechoslowakije", aldus
heeft Lord Vansittard, vroegere plaatsver
vangend secretaris-generaal van buiten
landse zaken te Londen in een artikel in
de „Daily Mail" verklaard. Hij voegde
er aan toe, Masaryk goed te kennen. „Het
is wel zeker, dat Masaryk niet van vijf
tig voet hoogte op het stenen plaveisel
sprong, dit zou hooit de manier zijn, diê
hij zou hebben gekozen. Trouwens de
Close-ups van het opgebaarde lijk verto
nen geen lichamelijke beschadiging. Ma
saryk stierf waarschijnlijk door de hand
van iemand in zijn flat en zijn liehaam
werd nslar het plaveisel gebracht". Zo be
sluit Vansittard.
Vierambechiietraat 49 Tel. 32356
Jan Kruyffstraat II - Tel. 3SS36
Sophiastraat 72
Oosthaven S - Gouda
Tel. 22288
Tel. 362*
Een vertegenwoordiger van het hoofd
bureau van het International* Rode
Kruis heeft medegedeeld, dat zowel de
Joden als Arabieren hebben toegezegd
de reeds aangekondigde veiligheidszones
voor Jeruzalem, Jaffa, Tel Aviv, Haifa
en Tiberias te zullen eerbiedigen.
De wapenstilstandsonderhandelingen
vinden „bevredigende voortgang" en de
hoop, dat geheel Jeruzalem tot open stad
zal worden verklaard en onder bescher
ming van het Int. Rode Kruis komt,
neemt toe. Het bevel het vuren in Ka-
tamon (een Arabische voorstad van
Jeruzalem) te staken, zou gisteren om 4
uur n.m. aflopen, doch werd voof on
bepaalde tyd verlengd.
Intussen worden aan beide zijden de
oorlogsvoorbereidingen onverminderd
voortgezet. Op enkele plaatseh hadden
ernstige botsingen plaats, o.a. nabij het
vliegveld van Lydda. De Sterngroèp heeft
het zgn. bestand met de Britse strijd
krachten opgezegd en zal in antwoord
op de komst van de Britse versterkingen
de strijd tegen de Engelsen onmiddel
lijk hervatten.
Koning Abdoellah heeft aan de V. N.
medegedeeld, dat hij Joden volledige Ara
bische burgerrechten aanbiedt in een on
verdeelde Palestijnse staat. De Joden zijn
echter met koortsachtige haast bezig,
Sarona (een voorstad van Tel Aviv) in
te richten als zetel van de nieuwe rege
ring. die op 16 Mei a.s. officieel geprocla
meerd zal worden.
De Egyptische regering laat al haar
onderdanen uit Palestina evacueren.
Er wordt vandaag aan de dag op
sommige plaatsen in de Archipel ge
vochten met de moed der wanhoop om
het economische leven weer op gang
te brengen. Neem bUvoorbeeld de thee-
en kina-plantage in Kajoe Enik by
Djatiroto, waar terroristen van de snel
le doorstoot der Mariniers gebruik
maakten om achter hun rug nog juist
een van de rykste en mooiste plantage
in Oost-Java te vernielen.
In een schrijven aan de Britse Hoge
Commissaris in Palestina dringen de
Grieks-orthodoxe patriarch en de katho
liéké bisschoppen van Palestina er op
aari, dat de Veiligheidsraad en de Raad
Voor de beveiliging van de H. Plaatsen
vooral na beëindiging van het Britse man
daat de bescherming Van deze plaatsen
Zullen waarborgen.
Gezien de ernstige toestand in het H.
Land zullen op Hemelvaartsdag de ge
bruikelijke kerkelijke plechtigheden op de
Olijfberg achterwege moeten blijven.
De toestand in Palestina heeft voor het
katholieke leven aldaar zeer ernstige ge
volgen. Verscheidene kloosters en colleges
moesten worden gesloten. De paters van
het H. Hart eh de Zusters van het Aller
heiligst Sacrament hebben Palestina ver
laten om naar Frankrijk te vertrekken.
Het bureau van de Italiaanse minister
president heeft medegedeeld, dat De
Gaspêri door Enrico de NiCola, de 71-
jarige president er van op de hoogte ge
steld is, dat diens gezondheid hem niet
toestaat hoge staatsfuncties te blijven
vervullen.
Men beschouwt dit als een aanwijzing,
dat de president niét voor herverkiezing
in aanmerking wenst te komen.
Ift politieke kringen hoopt mén echter,
dat de Nicola van gedachten verandert,
wanneer door alle partijen daarop bij
hem wordt aangedrongen.
Het gehele gebouwencomplex is met
de grond gelijk gemaakt. Van de fabriek
Zijn nog de schamele verwropgen en ge
roosterde ijzeren stangen én binten over.
Het is het gevolg van de verkeerd begre
pen vrijheidsstrijd, welke op zovele
plaatsen ontaardde in roverij en plundè-
rij, waarvan dé bevolking op de eerste
plaats de (jupe werd.
De heer de Graeff loopt er rond om
zichtig zoekend naar dè grote èn kleine
onderdelen'van zijn fabriek en huisraad,
welke hij zo nu en dan zwaar verroest
uit de grond haalt. Pas vier dagen gele
den werd de plantage opnieuw door
twintig man van de mariniers bezet en
in deze vier dagen is hy er reeds in ge
slaagd om met behulp van 000 koelies
althans de fundamenten éan het com
plex'onder het welig tierend onkruid
vandaan te halen. Van de 290 ha. grond
is de helft geroofd en geplunderd. Dui
zenden zinken platen van de verschil
lende loodsen zijn door de terroristen
onder de kampongbevolking als dakbe
dekking verdeeld. Van de stérk gegroeide
theeplanten kan nog ongeveer 70.000
pond thee gered worden en van het res
terende kinabast is nog 1500# kg. bruik
baar. Na deze laatste oogst moet de
plantage geheel opnieuw opgebouwd
worden. De nieuwe kinabedden worden
al aangelegd en voor de theè zal gebruik
gemaakt moeten worden van het zaad
van eigen aanplant.
Het volk wil in Vrede werken
Het krioelt hiér nu van het werkvolk,
dat in deze hitte met bewonderenswaar
dige ijver de arits zwaait, een soort sik
kel waarmee de inheemse werkman van
allés doet. Hij kapt en timmert er de
bantoe mee, snijdt keurige matten,
welke vóór muren en daken dienst moe*
ten doen êrt in dé paar dagen dat zij flu
bezig zijn staat er reeds eén enöröie
loods.
Dit drukke en werkzame volk, dat
bamboe aansleept met niet aflatende
kracht, wier bruine huid als lak glinstert
in de zon en waartussen de vrouw met
matten vlechten zwoegt als de man, heel
deze timmerende én Opbouwende ge
meenschap moet iets weg hebben van die
duizenden, die eens de tempel van Sa
lomon neerzetten in al zijn pracht en ma
jesteit. Dit volk Vvil in vrede leven en
werken, het is blij met zijn werk en het
dankt het ogenblik, waarop de admini
strateur hen opriep om de plantage wéér
overeind te zetten. Met de wederopbouw
van deze plantage leeft de gehele omtrek
(nee. Vele naburige kampongs zijn êr bij
betrokken, want nauwelijks hadden dê
600 mannen en vrouwen zich ift dit ge
bied genesteld of eén drukke passar ont
stond langs Je weg, zoals êie er ook voor
de oorlog geweest was. Een klein stukje
traditie, waaraan het Indonesische völk.
hoewel onbewust, toch zo enorm gehécht
is, gaat zich weer herstellen.
Maar het zal nog vier èi vijf jaar duren
om deze plantage op vooroorlogs peil te
brengen.
De plantage golft naar de horizon lang
zaam omhoog en op de kruin ziet men 't
kleine eiland Nasabaroe als een klomp
goud vlak voor de kust omhoog steken.
Het is een van die unieke taferelen,
welke de mensen aan dit land bindt. De
Kajoe Enik plantage ligt nu nog machte
loos in zijn schaduw, maar binnen afzien
bare tijd( zuilen de zingende vrouwen de
jonge theeblaren weer plukken eft er zal
weer werk zijn voor Je duizenden men
sen in de omliggende kampongs, nauwe
lijks aan verpaupering ontkomen.
Een Britse torpedojager is gisteravond
ter assistentie uitgevaren van de 290 ton
nietende Nederlandse coaster „Coen",
ongeveer 25 mijl van Kaap Berry
(in Devonshire). Een vliegtuig had tèvoren
van het schip de woorden: „Ik heb hulp
nodig', opgevangen.
De torpedojager heeft de „Coen" naar
Torguay gesleept, waar het vaartuig op
een sleepboot zal wachten.
Maar eindelijk kwam het er toch van en
nooit zullen we vergeten de ontroering van dat
ogenblik, toen als het ware de zware druk van
al die jaren plotseling en definitief van ons
afviel bij het gezicht van die donderende leger-
motoren, de jeeps, de trucks, de pantserwagens,
alle bemand met frisse jonge kérels, die plot
seling op een zonnige namiddag kwamen bin
nengestormd. En al de geestdrift, die zich al
Is er één stad, één dorp in Nederland, waar dit niet te Zien ls geweest:
juichende mensen op binnentrekkende legerauto's 7
blikkeren in een brede glimlach en ze)
'heel eenvoudigjes: „We were glad wê
could do this for you". Nimmer zal die
kolossale Canadees uit onze gedachten
gaan, die meestapte naar het zieken
huis, waar een stervend meisje als
laatste gunst had gevraagd een be
vrijder te mogen begroeten en deze
„die-hard" stonden de tranen in de
ogen, toen hij de ziekenkamer weer
verliet, waar hij de bloemen, die hem
dè hele dag waren toegeworpen, had
achtergelaten. Dê man van tientallen
veldtochten, van talloze zèro-hours,
waa enige ogenblikken totaal van
atreek
Dit alles was bevrijding en niet t«
tellen waren de prachtige momenten
van ontzaglijke geestdrift, van innige
voldoening, van blU weerzien en soms
van droeve herinnering aan hen,
voor wie de bevrydlng te laat was
gekomen.
dagen lang min of meer had moeten opkroppen,
kwam er plotseling laaiend uit en in een mini
mum van tijd waren alle voertuigen, waar ook
maar een voet kon staan, als het ware overdekt
met een wriemelende laag van Nederland s
jeugd en urenlang was het een machtige dwaas
heid van juichende, zingende, huilende mensen
en steeds weer ontlaadde zich de jubel van
heel een bevolking bij het begroeten van
nieuwe contingenten Canadezen.
Nooit vergeten zullen we het oude nonnétje,
dat er beslist op stond de hand van een Cana
dese neger te drukken om hem een Thank
you" te zeggen en deze brave liet zijn tanden
Dit was dan de bevrijding, waarvan we zo
hunkerend hadden gelezen in onze beduimelde,
kapotgelezen illegale krantjes; zó was het ge
gaan in Amiens, in Brussel, Antwerpen, Maas
tricht en nu was ze eindelijk ook bij ons. in
het hele land, dat een winter lang zo tragisch
in twee helften was gedeeld.
Thank you", „Dank U", dat waren de woor
den die we in die dagen wel het meest gebruik
ten: dank allereerst aan God. voor de weldaat
van de bevrijding, dank aan de mensen, die Hi
daarbij als werktuig gebruikte en vooral dank
aan hen die vielen om. óns deze dag te laten
beleven.
Dinsdagavond is te Sprang-Capellë op
het graf van „de held van de Langstraat
Jan de Rooy, die voor zyn moedig ille
gaal werk het Maas-offensief der Duit-
sërs rond Kerstmis 1944 deed mislukken,
een fraai monument onthuld, hetwelk is
uitgevoerd naar ontwerpt van Gera-J
Gerritsen uit Den Bosch. y.
Deze Jan de Rooy bevond zich m De
cember 1944 als „line-crosser" in het Land
van Heusden en Altena en zag de Duitse
voorbereidingen aldaar, die evenwijdig
moesten lópen aan Von Rundstedt s oi-
fensiéf in dê Ardennen. De Rooy seinde
op 23 December zijn gegevens door,
waarna de'volgende dag een zo hevig
geallieerd bombardement op de Duitse
Stellingen kon worden ingezet, dat deze
volkomen uiteen werden feeslagen. Toen
daarop onschuldige burgers het slacht
offer dreigden te worden van de Duitse
represaillemaatregelen, meldde Jan de
Rooy zich vrijwillig bij de bezetter. Hij
Werd op vreselijke wijze mishandeld, doch
ziin illegale medewerkers verried hij
niet. Tenslotte werd hij gefusilleerd.
Het gedenkteken op zijn graf[Werd
onthuld door oud-kapitein Van Willen,
voormalig chef van de illegale groep
„André", waartoe Jan dè Rooy behoorde.
De burgemeester van Sprang-Capelle,
de heer A, Smit, hield een gedachtenis
rede.
Volgens AP. heeft de bond van vis-
rederijen te Singapore bij de minister va
koloniën McKerron een klacht ntediend
dat een Ned. patrouillevaartuig zonder
waarschuwing het vuur zouAiebb ge
opend op twee Chinese vissersvaartuigen,
die Zich tussen Sumatra en Borneo be
VOVolgnéns de bond werd de vangst in be
slag eenomen, terwijl de bemanning na
74 uur waarin ze eten noch drinken
zouden hebben gekregen in vrijheid
werden gesteld. Niemand werd door het
mitrailleurvuur gedood of gewond.
Berichten uit Penang melden voorts,
aldus A.P., dat een ander Ned. patrouille
vaartuig een Chinees kustvaartuig heeft
beschoten, dat van Palembang onderweg
was naar Malakka; hierbij zou de kapi
tein zijn gedood. De ladinS nnn Am#?
palmolie, ter waarde van 50.000 Ameri
kaanse dollars, werd in beslag genomen.
Officfeêl wordt meegedeeld, dat de
twee voormalige Tsjechoslo waakse mm,
ters van de volkspartij, die om
gevangen zijn genomen bij een pog
uit Tsjechoslowakije te vlu£,^!^-sek Hala
seigneurs Jan Sramak en ran kerke_
onder toezicht zijn gestei d .fl verban(j
lijk insütuut. Dit is 8 zondheidstoestand.
Beiden "hibben beloofd de wet niet te
zullen overtreden.
Op een vergadering, waarop zowel dc
directie als de bedrijfskern vertegen
woordigd waren en waarin gestemd zou
worden over het advies van de bedrijfs
kern 'om tot een sit-downstaking over te
gaan, werd met 36 stemmen voor 7 té
gen en 1 blanco besloten, dit advies hl
te trekken.
Naar Reuter uit Chicago seint, hebben
de pogingen tot afwending van een sta
king van 190 duizend Amerikaanse spoor-
wegliedên, die tegen 11 Mei is aangekon
digd, tótnutoe gefaald. Er is geen veran
dering merkbaar in het standpunt der
werkgevers.
(Schaakredacteur P. A. KOËTSHEID
Achterweg 86, Lisse.)
No. 6387.
I. ALJESIN.
3e Prijs Sv. pf. SS SR. 1947
Mat in twee zetten.
De D.R.W-redacteur las dezer dagen
een artikel, waarin dê schrijver betoogde,
dat, wat men ook mocht inbrengen tegen
deze na-oorlögse-tijd, hij in leder gevai
van zijn hart geen moordkuil maakt
het kind bij de naam noemt.
Maar dat doet deze tijd nu juist hele
maal niet. Men noemt d- moord op een
gezond mens „eliminatie" of „liquidatie
en de moord op een ziek mens „euthana
sie". Men noemt industriële dienstplicht
„geleide productie" en voedsel „dieet
of „calorieën". Men noemt menselijke
wezens „personeelseenheden" en er wor
den zelfs "pogingen in het werk gesteld
om hipt communisme te propageren als
„nieuwe volksdemocratie".
Zo zouden er heel wat meer voorbeel
den aan ta halen zijn,
No. 6388.
E. HASBERG.
3e prijs Walter Cheems Mem. torn
Mat in twee zetten.
Wit: Ke8, Dfl, Tdl—h5, Re7—f3,
Pa8—e4; a4, a7, b6, e5
Zwart: Kc6, Tbl—c5, Pd4; f2, g7.
No. 6389.
3. GUJAJEW.
Ie prijs Chakmaty 1946.
Mat in drie zetten.
Wit: Kg5, Tc4, Rd2—f5 Pb6:
Zwart: Ke5, Ta7, Rdl, Pe2: g7.
Oplossingen over drie weken. Deze
Worden voor Woensdag 19 Mei inge
wacht.
PROBLEEMOPLOSSINGEN.
No. 6378. 1. e4e5 dreigt 2. Dg5—eStt.
1. Pg4 faalt door 1Dh8t..
No. 6379. 1. Dblb7 dreigt J. Pg7t,
Dg7: 3. Dc6ft.
1Del, Dc2, Dc4, Dc5, Dc6, Tc4
(Tc5),
2 d4! Db3t, De4t, Dd5t, Pc7:f enz.
1. d4 faalt door 1Pf3:t, en 1. g7
(a3) Tg7:
No. 6380. 1. DcSt, Ka2 2. KgB en wan
delt verder naar c2, waarna de dame
op a5 de matzet kan doen. 1Kbl.
2. b4 en promoveert op de 6. zet tot
D of T en nu weet het iedere lezer wel
Het doet ons genoegen op te merken, dat
vele oplossers dit vraagstuk hebben aan
gedurfd. Enkele inzenders hebben ge
faald. l. b4 heft het patgevaar niet op.
Beproeft men 1. Dc6 dan 1Ka2
2. b4, Kb2 3 b5, Ka3 4. b6, Kb4 5. b7.
Ka5 6. b8 (T) en zwart staat pat. Iets
soortgelijks heeft men ook na 1. Dd3,
Ka2 2 b4 Kb2 3. b5, Kcl 4. b6. Kb2
5. b7, Kcl 6. b8 (D of T.)
De goede oplossingen van no. 6378, 8379
en 6380 Zonden in: ir. A. Bergstein,
Geleen; J .M. C. M. Dickhaut, Nijmegen
G. Laurense, Rotterdam; F. Pijls, Maas-
bracht; H. F. Verheij, Breda.
Van no. 6378 en 6380: R. Versluys, Rot
terdam; J. v. Vloodorp, Den Haag.
Van no. 6378 en 6379 Ph. Houdijk,
Rotterdam en F. Witte, Den Haag.
Van no. 6378: J. A. Bastiaansen, Breda:
ir. V. Blom, Maastricht; W. H. Haring.
Schipluiden; M Schim v. d Loef, Venray;
H. v. d. Poel, Zoeterwoude.
Gisteravond werd de 20ste ronde van
het wereldschaaktornooi te Moskou ge
speeld met de partijen EuweReshevsky
'en BotwinnikReres. Beide partijen
werden afgebroken, maar de stelling was
voor Botwinnik en Reshevsky gunstiger.
Vandaag worden de afgebroken partijen
uit de 19de en 20ste ronde gespeeld.
De stand is nu: Botwinnik 10 en 2 af
gebroken partijen uit 16; Smyslbv 8Vz
uit 16; Reshevsky V/2 en 2 afgebroken
partijen uit 16; Keres 7% en 1 afgebroken
partij uit 16; Euwe 3^ en 1 afgebroken
partij uit 16.
De loting heeft het volgende programma
opgeleverd voor de wedstrijd, welke te
Schèveningen op de M.E.T.S. voor de
tweede ronde van de Europese zóne van
de Davis-beker gehouden wordt (alle
partijen om drie gewonnen sets):
Donderdag te* 2 uur: Van Swol tegen
Roquette; daarna Van Meegeren tegen
Ricciardi; Vrijdag te half vijf: Van Swol
en Rinkel tegen de Portugese dubbel
(welke nog niet vaststaat; met de opstel
ling mag een aanvoerder tot een uur voor
de wedstrijd wachten).
Zaterdag 2 uur: Van Swol tegen
Ricciardi; daarna Van Meegeren tegen
Roquette,
