Op de AKROPOLIS en in
Poseidons tempel
BLOEMKOOLWEEK
R
Weerbericht!
Truman over Moskou s tactiek
Zomergroenten- in volle glorie
f
De crisis van_ de democratie
geen afzonderlijk verschijnsel
Normale inkomsten gestegen
in 1947
Netto winst echter gedaald tot
66.992.287 (v.j. f 72.607.500)
Karel r'
Noodlanding
KWIEK
Eerste
4 the
impressies te
in de ivoestijn
FLITSEN VIT GRIEKENLAND
lie
MIEP LACH!;
ADIO
programma
Schemering lussen oorlog en vrede
Windhoos in
Groningen
Fier isolementdoch geen benepen
isolationisme
Koninklijke Olie
•Gedeeltelijke betaling V.A.B. uit
algemene reserve
wordt
President Z
nTüïïrr
MAANDAG 14 JUNI 1948
PAGINA 5
(Van onze redacteur)
ATHENE, 7 Juni 1948
Eet bloemkool nu ook eens zó
Aanhoudend ivarm
Drie ton schade
DREIGENDE STAKING BI.T
AMERIKA'S KOOPVAARDIJ
MAALTIJDEN IN JUNI
Redelijke bruto-vvinsten
j
's ISachts om drie uur vertrokken, zijn wij des middags twaalf uur in
Athene. Ge hebt gedurende reis dc service van de K.L.M., welke nu
eenntoal onvergelijkelijk is. Een hapje, een biscuilje, een bonbon, een
borrel, duizend cil een kleine attenties, die de reis kort. en behaaglijk
maken. Maar je komt uit Den Haag bijvoorbeeld, waar dc ivinddooi
de straten blaast en waar, als je thuis komt, het duinzand in je schoenen
zit. Je hebt. er altijd nog met je regenjas gelopen en een hoed op het
hoofd. Je hebt er.'s avonds nog eens over gedacht of je de kachel maar
niet zou aanmaken. Je hebt 's flachls' nog even gehuiverd op Schiphol
en dan ga. je in het donker de lucht is.
Boven Lvon begint het te klaren. Nog
wat zuidelijker breken de wolken en
wordt er iets zichtbaar van het.'land daar-
onder. Dan op Marseille af. liet is licht
geworden en als de machine langs de
kust van Italië gaat vliegen boven het.
blauwe water van de zee, is er het licht
en blauwe en groene kleuren, waar de
golven mee spelen.
Althd volgt het vliegtuig boven het
water de kust van Italië. Even naar
Rome voor een ontbijt en dan weer ver
der de kust langs tot aan de voet van
Italië. Die steekt men over en dan weer
over de zee en over al die rotsachtige
eilanden van de Griekse wateren. Totdat
Athene in zicht komt. De Akropolis. Het
Parthenon. De ontvangst op het vlieg
veld. Dan trek ik eindelijk mijn regen
jas uit. O al, wat is het heet!
Meer dan naar Athene zelf gaat onze
beroepsmatige belangstelling uit naar het
leven, naar het optreden der bandieten,
naar het huwelijk van ex-komng Michael.
Naar alles tegelijk. Er zijn hier tiental
len buitenlandse journalisten, hoofdzake
lijk Engelsen en Amerikanen, die niet al
leen Griekenland, maar de hele Balkan
bestrijken. Zij zwerven maar rond.
Een van hen is juist uit Sofia geko
men. Juist een uur voordat wij op het
vliegveld daalden. En nu doet het ver
haal reeds de rondte, dat de marconist
van het vliegtuig onderweg een telegram
opving, waarin aan de stationchef van
het vliegveld van Sofia werd geseind, dat
mijnheer die en die en dat was de
naam van'deze journalist indien hij
Deze week alvast
geen moeilijkheden
met het eten, want
het is nu
De bloemkool ziet er lekker uit en zo
goedkoop is zij nog niet geweest.
En hier is de raad van Mevrouw Lotge
ring—Hillebrand
BLOEMKOOL EN GESTOOFDE
AARDAPPELEN.
1 kg. gekookte, oude aardappelen, liter
melk en bloemkoolnat, 20 g. bloem, 30 g. bo
ter, nootmuskaat, peper, zout, aroma, 1 ge
kookte bloemkool. 10 g. boter, 25 g. geraspte
kaas. Maak dunne saus van vloeistof, boter,
bloem, zout en kruiden. Stoof daarm in plak
ken gesneden aard. 10 min. Leg onder in v.v.
schotel de helft van gekookte bloemkool,
daarop aard., de rest van de bloemkool.
Bedek dit met stukjes boter en geraspte kaas
Laat in oven of bovenop heet (en bruin)
worden.
GEBAKKEN BLOEMKOOL (4 pers.)
Voor vleesloze dagen
1 Bloemkool, zout, 50 g. margarine, 40 g.
geraspte kaas. Kook schoongemaakte bloem
kool in roosjes ca. 10 min. in water met zout.
Laat uitlekken. Maak margarine heet in koe-
kepan, bak bloemkool daarin gaar en licht
bruin. Strooi kaas over en dien op l. p. v.
vlees met aard. en sla.
rubl Centr. Bur. v. d. Tuinbouwveilingen.
Heel.
DINSDAG 15 JUNI.
HILVERSUM I (301M.) A.VR.a
7.00 Nieuws, gram.: 11.00nn Vanri'oville-
Oreel 1145 Lezing', 12.00 Vaudeville
ork.12.43 Pianoduo 13.00 Nieuws;
13.15 Skymasters; 13.45 Gram.; 1400
Knipcursus; 14.30 Opera; 16.25 Orgel;
17.00 Muziek voor de jeugd; 17.30 Gram.;
17.45 RV.D.; 18.00 Nieuws; 18.15 Pia
no: 18.30 Ned strijdkr.; 19.00 Lezing,
cram.; .Ned. chanson; 19.45
rV-D.: 20.15 Strijkork.: 20.45 Voor
dracht- 21.15 Orgel; 2145 Paul Vlaan
deren; 22.00 Gram.; 22.15 Buit. over
zicht 22.30 Piano; 23.00 Nieuws, gsam.
HTTVERSUM II (415 M.) K.R.O. 7.00
Nimrws gram., morgengebed; 9.00 Hoog-
rnU1O?0Schoolradio; 11.00 Gram.;
u an T ichtbaken; 12.03 Metropole-ork.;
NiemrtJ 13-20 Piano; 13-45 Lezing;
i'S2 GramT 14.30 Voor de vrouw; 15.00
Schoofradk,': 15.30 Gram.; 16.00 Zieken-
m,r 17.00 Voor de jeugd; 17-15 Gram
V"ah Wigwam"; 17.45 Phil, ork.: 18.30
iri v" Beeck; 19.00 Nieuws; 19.15 Pia-
ÏT- 19 45 Gram.! 20.00 Nieuws, de ge-
2012 Hoorspel; 22.45 Avond
gebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Kamermu-
ziek.
Radio-distributie HI: Jn00^'4nB™^1:
nws.; 7.15 gram.; 7-30gin"Fr Brunei-'
7.50 grapi.; 8.00 nWS.; 8.10 Fi BrusseL
conc.; 9.00 VI. Brussel: nws9.50 Gneg.,
.10.05 Eng. H.S.: v. d. scholen, 10i10
Music while you work; i 9 afweer
12.00 VI. Brussel: salonark.12.30 weer
12.32 Licht ork.; 13.00 nWS.; 1340 gram.,.
14.00 operamuz.; 15.00 Eng. H. nerscri-
gymn.16.10 Victorian Album; 16.45
Am. brief: 17.00 Kootwijk: Batavia. 18.00
VI. Brussel: trompet; 18.25 duiven; i»^"
v. d. sold.; 19.00 nws.; 19.30 Eng. H
BBC Theater ork.; 20.30 gevar. pr.; 21.10
VI. Brussel: Operette-filmmuz.21-30
Omr.ork.22.00 nws.; 22.15 jazz: 22.30
gram.22.50 nws.22.55 gram.23.00 div.
Radio-distributie IV: 7.00 Eng. H. S.:
nws.; 7.15 Mil ork.; 7.55 weer, nws. en
progr. overz.; 8.15 ork. Blore; 9.00 Eng
L.P.: nws-; 9.10 verz. pr.; 10.00 v. d.
sold.; 10.15 parlement; 10.30 ns. Mayerl.
11 00 voo'rdr.; 11.15 Symph. Jazz Ork.;
11.45 BBC Schots ork.; 1230 Eng. H. S.:
piano; 13.00 Gr. Brussel: nws.; 13.15
conc.; 13-30 gram.: 14130 gram.; 15.00
Eng. L .P.: orgel: 15.15 Test match; 15.30
paardenrennen; 15.45 test match; 16.00
voordr.: 16.15 Sandy Macpherspn; 16.45
BBC Midland Orch.; 17.30 Fr. Brussel,
v. <J. zieken; 18.00 v ,d. sold-. 18.30 Eng.
L. P.: piano; 18.45 hoprsp.; 19.00 Fr.
Brussel: Operette-mu/,.; 19-£0 Eng. L. P.:
„Take it from here": 20 00 ..Good-bye
lo all this": 20.30 verz. pr.; 21.00 Manto-
vani; 21.35 Eng. H, S.: BBC Northern
Orch.: 22.15 Eng. L. P.: Victor Silvester;
23.00 Reg. Leopold; 23.30 orgel; 23-56
ftWE,
nog op het vliegveld was, onmiddellijk
moest worden gearresteerd. Wat er van
waar is?
De Grieken hebben iets tegen de heden,
die aan hun grenzen wonen. De Bulgaren
en Italianen hebben zich tijdens de bezet
ting blijkbaar niet van hun beste zijde
doen kennen. En de Grieken schijnen nu
ook weer iets tegen hen te hebben, ten
minste tegen de Bulgaren en de Joego-
Slaviërs en de Albanezen. Het is in ieder
geval niet allemaal koek en ei. Maar
voorlopig laat men mij daarmee tamelijk
wel met rust. Gelukkig maar.
Voorlopig moet ik de Akropolis en het
Parthenon toch iets interessanter vinden.'
En dat is het ook. Dc Grieken hebben
geen tijd meer voor hun oude cultuur,
zegt. men, maar zij mogen het mij niet
kwalijk nemen, dat ik het wel heb. Als
ik hier leefde van olijfolie en brood zou
ik waarschijnlijk ook zo zijn.
Maar koning Michael zou reeds zijn
aangekomen. En zijn moeder, koningin
Helena heb ik van middag op de Akro
polis gezien. En het huwelijk zal plaats
hebben in de kapel van het koninklijk
paleis. Niemand wordt er bij toegelaten.
Ook op Buitenlandse zaken kan men mij
geen hoop geven. Ik haal m'n schouders
op. Dan moet zij maar trouwen zonder
mij. Eigen schuld.
Op het uiterste puntje van het gedeelte
van het vasteland, waarop Athene ligt,
heb ik gestaan in de terrtpel van Poseidon.
Het ligt ongeveer zestig kilometer van
Athene en men komt er langs Koropi,
Markopoulo en Lavrion, waar de zilver
mijnen zijn. Zo nu en dan een dorp, soms
meer een nederzetting van enkele ruwe
stenen huizen, die daar zo maar zijn neer
gezet op die rotsachtige grond, waar
bijna niets groeit en waar alleen wat gei
ten kunnen leven. En mensen dan. Maar
verder toch heus niets.
En dan komt men tegen de avond op
de rotsen van Sounion. Bovenop de laat
ste rots, die steil in zee daalt staat nog
fle rest van Poseidon's tempel, gebouwd
zo ongeveer in de tijd van Pericles. Het
is een archaisch geval.
Hoge dorische zuilen op het oude mar
meren plateau, waar de oude Grieken
hun offers brachten aan deze god van de
zee. Nu begrijp je dat. Want hier omge
ven door de bergen van de kust en de
bergen van de eilanden, die tegenover
ons liggen in de zee, hier waaien de win
den feller en verraderlijker en zijn de
stromen dus gevaarlijker. En hier werd
dus ter ere van de god van de zee een
tempel gebouwd, die na vijf en twintig
eeuwen nog getuigenis aflegt van de
kunst van de Griekse Oudheid. Dat is
in de avond. Die duurt totdat de zon in
het Westen wegzinkt achter de violette
bergen.
De morgen daarna is weer heet en vol
van zon. Maar uit de kazerne ergens ach
ter de Plateia Syntagmatos oftewel het
Plein der Constitutie stappen de Griekse
soldaten van de garde.
Stevige knapen in hun mooie witte rok
jes, men zegt mij vijf of zes over elkaar.
Heel korte rokjes en daaronder een zeer
net Jansen en Tilanusje, dat tot in hun
schoenen afdaalt. Zij gaan naar het par
lement voor het wisselen van de wacht.
Half Athene kijkt toe. En zij stappen met
hun mooie bruine scHoenen met grote
zwarte pompoenen door de straten met
zwaaiende rokjes. De mode is lang op
het ogenblik, maar niet voor de Griekse
erewacht. En terwijl de wacht wisselt en
de muziek speelt lees ik op de muur der
statige marmeren trappen van het oude
paleis de namen van de veldslagen, die
de Grieken wonnen en daarnaast enige
zinnen uit de meest beroemde redevoe
ringen van PeHcles uit het jaar 422 voor
Christus. Er staat: „Voor een beroemd
man is iedere plaat, waar hij sterft, een
tombe."
Het is schoon gezegd en er is dus toch
nog wel zoveel zin voor de oude Griekse
cultuur, dat deze woorden in het Athene
van heden bewaard blijven en de mensen
worden voorgehouden. Hoewel ik als
eerste indruk toch zo het idee heb, dat
ook de Grieken zich liever bezig houden
met het leven dan met de dood. Want
niet van iedereen wordt in de bloei van
zijn jeugd een standbeeld gehakt als van
Aristodikos, dat eerst in 1943 gevonden
werd. En niet iedereen vindt het prettig
over tweeduizend jaar gehavend en wel
tc worden opgegraven. En ik kan dat
standpunt dus wel aanvoelen.
Er is trouwens nog wel een en ander
te doen in Griekenland ook. En al heb
ben de Amerikanen daarbij ook de lei
ding, je hebt er toch Grieken voor nodig.
Maar daarover vertel ik nog.
Weerverwachting, medegedeeld door j
j het KN.M.I. te De Bilt, geldig tot S
j Dinsdagavond.
Droog en overwegend zonnig weer,
maar in het Zuiden en Oosten van het
S land een kleine kans op enkele ver- j
spreide onweersbuien. Weinig ver- i
andering var» temperatuur. Meest j
zwakke veranderlijke wind, maar
later langs de kust invallen van een j
koelere zeewind. S
15 Juni: Zon op 4.19 uur, onder
j 21.01 uur; Ma»n op 14.03 uur, onaer
1.34 uur.
Naar eerst thans bekend wordt, zijn de
dorpen Tolbert en Leek in de gemeente
Leek (Gr.) Zaterdagochtend getroffen
door een windhoos en zware hagelbuien.
Tussen 4 en 6 uur vielen in de genoem
de dorpen verscheidene zware hagel
buien, die telkens ongeveer twintig minu
ten duurden. Een van deze buien ging
gepaard met een windhoos. Aanvankelijk
leek de schade niet zo groot te zijn. maar
later bleken 200 ha. landbouwgewassen
volkomen te zijn vernietigd. Drie boerde
rijen zijn totaal vernield, woonhuizen,
schuren en stallen liggen geheel tegen de
grond. Hierdoor zijn ongeveer twaalf
personen dakloos geworden. Persoonlijke
ongevallen deden zich echter niet voor.
Wel kwam enig vee om, maar de juiste
aantallen hiervan ontbreken nog. Door de
hagelstenen werd zeer veel pluimvee ge
dood. De tuinbouwbedrijven liepen ern
stige schade op aan de kassen en aan de
fruitbomen, ,waar niet alleen de vruchten,
maar ook de schors van werd afgerukt.
De totale schade bedraagt naar voorlopige
schatting ten minste drie ton.
Een presidentiële commissie van onder
zoek heeft de arbeidswet van Taft en
Hartley de oorzaak genoemd van de
impasse', die dreigt te leiden tot een sta
king van de gehele Amerikaanse koop
vaardij op Dinsdag a.s. Zulk een staking
zou het programma van de hulp aan het
buitenland ongunstig beïnvloeden.
Volgens de commissie kan een volle
dige stillegging van de koopvaardij slechts
vermeden worden door middel van een
gerechtelijk bevel. Door de staking zou
den alle Amerikaanse schepen aan de
Oostkust en alle Amerikaanse en buiten
landse schepen aan de Westkust stil ko
men te liggen. Ongeveer 150.000 arbei
ders, vertegenwoordigd door zeven vak
verenigingen, zijn bij het geschil be
trokken.
President Truman, die thans te Ber
keley In Califomië vertoeft, heeft het
departement van Justitie gemachtigd,
de staking door middel van een ge
rechtelijk bevel te verhinderen.
In Juni komen de zomergroenten in
hun volle glorie voor de dag: een bron'
van gezondheid voor alle jonge en
oudere mensen door hun rijkdom aan
peren en goudgeel fruiten in de boter
of margarine. Op het laatst de plock-
worst even meeverwarmen. Dit mengsel
door de gaargeworden gort roeren, allgs
goed verwarmen en op smaak afmaken
met peper en zout.
garine fruiten. De bouillon toevoegen en
het vocht binden met de aangemengde
bloem. De saus op maak afmaken met
een scheutje melk en wat zout. De gort
warm opdienen met de saus en er krop
sla bij geven.
In een rede over de buitenlandse
politiek, Zaterdag in de universiteit van
Californië gehouden, heeft president
Truman de Sovjet-Unie uitgedaagd, be
wijs te leveren van haar verlangen naar
vrede door „haar tactiek van „dwang-
uitoefening en openlijke agressie" te
beëindigen.
In onverbloemde termen zeide de
president, dat de „weigering van de
Sovjet-Unie, samen te werken met de
bondgenoten uit de oorlog voor wereld
vrede en herstel" de „bitterste teleur
stelling van onze tijd" was.
Truman wees aparte conferenties met
de Sovjet-Unie over meningsverschillen,
die andere landen raken, van de hand.
Truman verklaarde o.a. dat:
1. De Verenigde Staten weigeren te
spelen met de hoop van de mensheid op
vrede door „handeltjes" met andere grote
mogendheden ten koste van zwakkere
landen.
2. De klove van thans niet bestond tus
sen de Sovjet.-Unie en de Verenigde Sta
ten alleen, doch tussen de Sovjet-Unie en
de rest van de wereld.
3. De Sovjet-Unie en „haar satellieten
de hulpverlening aan de guerillastrijders
in Griekenland" moesten stopzetten en
Noord-Korea zich met Zuid-Korea laten
verbinden.
De Verenigde Staten hebben van hun
vreedzame bedoelingen blijk gegeven
door ontmanteling van het grootste mili
taire apparaat van de historie, door het
demobiliseren van de legeis, die ver
spreid waren over Europa en het gebied
van de Stille Oceaan, en door voor te
stellen, hun geheimen betreffende de
atoomkracht in deelgenootschap te bren
gen onder goede waarborgen voor het
vreedzaam gebruik ervan, en tenslotte
door bijna twintig milliard dollar ter be
schikking te stellen in de vorm van le
ningen en schenkingen aan .andere lan
den.
De Sovjet-Unie daarentegen heeft iede
re deelneming van het Europees herstel-
program van de hand gewezen, bij alle
internationale conferenties gemanoeu
vreerd met het doel te, vertragen en pro
paganda te maken, in de V. N. op buiten
sporige en onredelijke wijze gebruik ge
maakt van het vetorecht, gebruik ge
maakt van indirecte agressie in Oost-
Europa en van uiterste pressie tegen
anderen in het midden-Oosten, en geïn
tervenieerd in de binnenlandse aange
legenheden van andere landen door mid
del van de communistische partijen, die
uit Moskou gedirigeerd worden".
Wij hebben belang bij vrede, aldus
Truman, niet bij propaganda. De Ver
enigde Staten zijn vast besloten sterk te
blijven voor de zaak van de vrede.
voedingsstoffen en door de geur en kleur Voor de saus: Het uitje snipperen en
die ze aan iedere maaltijd kunnen ge- met .kerriepoeder m de boter of de mar-
ven. In de zomer zijn het immers juist
de groenten en vruchten, die de maaltijd
zo gezellig en smaakvol maken!
Laten wij daarbij ook een dankbaar
gebruik maken van de vitaminenrijke
tuinkruiden (liefst zelfgekweekt) en de
ze in soepen, sausen, rauwe en gekook
te groenten verwerken. (Zie het vouw
blad „Tuinkruiden", a 3 cent verkrijg
baar bij het Voorlichtingsbureau van de
Voedingsraad, Koninginnegracht 42,
Den Haag).
Zondag: Selderijsoep peultjes, kalfs
vlees .aardappelen maizenapudding
met aardbeien (compote).
Maandag: Spitskool .gebakken bloed
worst, aardappelen yoghurt.
Dinsdag: Postelein ,ei, aardappelen
pannekoek met stroop.
Woensdag: Spinaziesla met tuinkrui-
Donderdag: Tuinbonen (met bonen
kruid), gebakken spek, aardappelen
friflt.
Vrijdag: Tuinbonensoep bietjes, ge
stoofde makreel, uiensaus .aardappelen.
Zaterdag: Gort niet kerriesaus en
ploekworst, kropsla fruit..
Hier volgen enkele recepten voor vier
personen:
TUINBONENSOEP: 1 liter tuinbonen-
nat (kookvocht, aangevuld met water
en melk), (een restje fijngemaakte tuin-
Wbnen), 2 bouillonblokjes, 30 a 40 gram
(3 ii 4 eetlepels) bloem (al naar de dikte
van het nat), boter of margarine, veel
gehakte peterselie ,wat zout.
Het tuinbonennat met de bouillonblok
jes aan de kook brengen en bijbinden
met de aangemengde bloem. Een klontje
boter of margarine en op het laatst de
gehakte peterselie er aan toevoegen.
SPINAZIESLA: Vz kg. spinazie, 2 le
pels azijn of slasaus, zout, peppr, basi
licum dille, kervel, tijm, bieslook, ven
kel (gekookte aardappelen). De spinazie
wassen, zeer fijn snijden en vermengen
met azijn, zout en peper of slasaus, met
de fijngehakte tuinkruiden en desge
wenst met wat fijngemaakte aardap
pelen.
GESTOOFDE MAKREEL: De makreel
schoonmaken en met iets zout inwrij
ven, De vis met een klontje boter of
margarine leggen in een pannetje of
vuurvast schaaltje, waarvan de bodem
met een laagje water bedekt is. De ma
kreel op een zacht pitje gaar stoven of
met paneermeel bestrooid in de oven
gaar laten worden (in 15 a 20 minuten).
Men kan het vocht bijbinden en als
saus bij de vis geven.
GORT MET PLOCKWORST EN KER
RIESAUS: Ruim 1 liter water, 350 gr.
(3 kopjes) gort, 2 grote uien, 150 gram
ploekworst, peper, zout, 30 gr. (2% eet
lepel) boter of margarine.
Voor de saus; liter bouillon (bijv.
van 1 bouillonblokje en liter water),
1 uitje, 30 gr. (2% eetlepel) boter of
margarine, 30 gh (ruim 3 eetlepels)
bloem, zout, kerriepoeder, scheutje melk.
De gort wassen en in ruim 1 liter wa
ter gedurende 24 uur laten weken. Ver
volgens de gort in a 1 uur gaar ko
ken in het weekwater met zout. De
worst in blokjss snijden, de uien snip-
De warmte trotserend, zijn Zaterdag
ongeveer 50 personen naar „Draken-
burgh" gereisd, een koel en verkwik
kend oord overigens, om daar voor
twee dagen de gasten te zijn, mede van
het Centrum voor staatkundige vor
ming. Natuurlijk was dit verblijf niet
uitsluitend ais recreatie bedoeld, doch
voornamelijk om studie te maken van
een onderwerp, dat vooral in deze tijd
vele gemoederen bezig houdt: de de
mocratie.
Waarom maakt men zich hierover zo
druk? Dr. A. J. M. Cornelissen, de eer
ste inleider, platste zijn toehoorders
onmiddellijk in media res, door deze
vraag te beantwoorden, met te zeggen,
dat er een crisis van de democratie is,
die evenwel geen afzonderlijk verschijn
sel is en dat wij te maken hebben met
structurele gebreken van algemene aard.
Er is een ontwaarding van het begrip
persoonlijkheid, waarheid en recht. De
vraag of in het huidige Nederland de
mocratie bestaat is allereerst afhanke
lijk van het antwoord op de vraag of
en in hoeverre van eën Nederlands volk
gesproken kan worden en spr. meende,
dat objectieve waarneming tot de pijn
lijke conclusie dwingt, dat ons volk van
een bloeiend organisme gedenaturali
seerd is tot een massa. De democratie ten
onzent mist de stevige fundering van een
volksovertuiging. De zaak is echter de
moeite waard om voor een gezonde de-
Mr. A. L. de Block over „Isolemeht en
samenwerking", waarbij hij voorop
stelde, dat een eigen politieke organisa
tie van katholieken nodig blijft, omdat
wij nog niet ver genoeg geëmancipeerd
zijn. Herstel van de oude coalitie schijnt
uitgesloten, maar het is wenselijk, dat
contact met de prot. chr. partijen, trots
verschillend inzicht omtrent de rege
ringspolitiek, onderhouden wordt. Van
groot belang is, dat meer inzicht ont
staat omtrent de internationale politiek.
Er moet weer een rechtstaat komen, eer
bied voor de menselijke persoonlijkheid
en het individu, wat minstens even be
langrijk is als de Indonesische politiek.
Ook Bernard Verhoeven bezag dil
vraagstuk, meer van ideële zijde, zeer
goed aansluitend op de voordracht van
prof. de Block, welke deze meer op de
practijk gericht had, daarbij lering trek
kend uit het verleden.
Met een variant op een bekend spreek
woord hierop neerkomend, dat een ka
tholiek twee vaderlanden heeft, het zijne
en de hemel, wees spr. op de honger van
ons katholieken naar het universele, wat
een fier isolement noodzakelijk kan ma
ken. Dit is echter iets anders dan een be
nepen isolationisme, dat wij prijs moeten
geven. Wij moeten er naar streven om
volledig staatsburger te zijn en het ge
ven van ethische inhoud aan het volks
bewustzijn niet aan anderen overlaten. Dc
tijd is voor ons gekomen om het ressen-
mocratie te blijven ijveren en daarom ge- timent van minderheid te doen verdwij
looft spr. in de toekomst. Een strak en
zeer goed gebouwd betoog hield prof.
nen, opdat wij geen minderwaardigheids
gevoel krijgen.
„De resultaten van onze maatschappij over 1947 tonen een aanzienlijke
verbetering vergeleken met die over 1946. Wanneer men in aanmerking
neemt, dat in de resultaten over 1946 een belangrijk bedrag aan achter
stallige dividenden was begrepen en het winstcijfer over 1947 is gedrukt
door zwaardere belasting verplichtingen, geven de inkomsten over het
jaar 1947 een verhoging te zien van 50 pet. vergeleken met die over
1946", aldus lezen wij in het verslag over 1947 van de N.V. Koninklijke
Nederlandsche Maatschappij tot Exploitatie van Petroleumbronnen in
Nederlandsch-Indië. De netto-winst over 1947 bedroeg 66.992.287
(v. j. 72.607.500) en laat over het op 31 December 1947 uitstaande
kapitaal de uitkering toe van een dividend van 9 pet. (onv.), na betaling
van 4 pet. (onv.) op> de preferente aandelen. In 1944 is een algemene
reserve gevormd, voortvloeiend uit een herwaardering van activa naar
aanleiding van de wijziging van de koers van de gulden t.o.v. het pond
sterling. Voor zover die koerswinst in 1946 en '47 werd gerealiseerd,
werd deze thans aangewend ter gedeeltelijke dekking van de opgelegde
voorlopige aanslag in de V.A.B. Vandaar de vermindering van deze
reserve t.o.v. het vorige jaar met 12.500.000 tot 27.500,000, Voor
gesteld wordt voorts 37.784.723 (26.082.913) over te brengen naar
nieuwe rekening.
Productie en verbruik
Wie de ontwikkeling der olie
industrie na de oorlog heeft gevolgd,
ziet mogelijkheden, die weliswaar enorme
bedragen vorderen, doch niet ongebruikt
mogen worden gelaten. De vraaz naar
olie is zeer sterk gestegen. Nimmer
waren de productiecijfers hoger dan in
1947. Het wereldverbruik is thans ge-
i
93- Het was werkelijk verbluffend Wat de ex-scheeps
kapitein op boksgebied presteerde. Karei Kwiek werd er
bijna „onpasselijk" van, zoals hij 't zelf uitdrukte. Hele rijen
zwaarbewapende en bepantserde tegenstanders werden in
een minimum van tijd van de aardbodem weggevaagd. Hel
pers reden kruiwagens af en aan, volgeladen met slachtof
fers, het gehuil en gejoel van honderden in bunkers en
schuilkelders opgestelde supporters was niet van c^e lucht.
Signor Pedro werd bleek om zijn neus. Wat ging er nu weer
gebeuren? Een kleine negerjongen met een bel kwam het
kamp binnenrennen. „Maak plaats, maak plaats, hier komt
Signor Jumbo, de keizer van het oerwoud.1 Uit de weg. uit de
weg!!!..'' Onder luid getrompetter verscheen een grote
grijze olifant in de poort van het oefenkamp. Bij gebrek
aan waardige tegenstanders voor Mario Morto, had Signor
Bluf hem in het oerwoud laten vangen. Daar kreeg Mario
hem in de gaten. Met een woest gehuil stoof hij op hem af.
Boem!!!, daar had Signor Jumbo een rake rechtse te pak
ken. Pats-boem-plop!. de tranen sprongen de keizer van het
oerwoud in de ogen. Brr-boem-boem-boem! Het werd Jumbo
te machtig. Met zijn korte staartje als een onveilig signaal
in de hoogte gestoken, maakte hij zich uit de voeten.
stegen tot 814 millioen barrels per dag
tegen 5 millioen in 1938. De V. S„ die
in 1946 nog een exportoverschot aan
petroleumproducten hadden, vertonen
thans 'n netto invoeroverschqt. Geraamd
wordt, dat de V. S. reeds in 1951 het
grootste olieproducten importerende land
zullen zijn. De geringe export van de
V. S. zal dan voornamelijk bestaan uit
speciale producten.
De wereldproductie van ruwe olie,
incl. uit aardgas gewonnen benzine is
sterk toegenomen. In totaal beliep de
productie in 1947 430.445 kgton (3.158-710
barrels), tegen 390.751 kgton (2.866-240
barrels) in 1946.
Terwijl het Westelijk Halfrond in
1946 nog voor 77 pet. voorzag in de
importbehoefte van Europa en het Nabije
Oosten slechts voor 23 pet-, wijzen ra
mingen uit, dat Europa in 1951 zijn be
hoefte aan petroleumproducten voor 80
pet. zal moeten bevredigen door invoer
uit het Nabije Oosten en minder dan
20 pet. van het Westelijk Halfrond zal
betrekken.
Nieuwe investeringen
Het is duidelijk, dat de Kon./ .heli-
Groep in deze omstandigheden actief
moet deelnemen in de enorme uitbrei
dingen op het gebied van opsporing,
winning, transport, verwerking en dis
tributie.
De nieuwe investeringen van de
Groep excl. die in de V. S- en een
aantal Europese landen tot en met 1949
worden geraamd op 1.100 millioen,
welk bedrag voor 60 pet. door de
Koninklijke en voor 40 pet. door de
Shell Transport Trading Co. Ltd.
zal worden gefourneerd.
Op grond van een overeenkomst met
de Gulf Exploration Company, welke 50
DOOR HANS HIRTHAMMER.
39).
Tijdens dit korte gesprek had Hamil
ton kwasi doelloos de tent op en neer
gelopen. Intussen was hij echter steeds
dichter de opening genaderd om de Mo
hammedaan eventueel de terugweg te
kunnen afsnijden. Nu leunde hij tegen de
paal, welke de tent naast de ingang
stutte.
Is je vannacht niets bijzonders op
gevallen Een of andere gebeurtenis,
welke met hqj; verdwijnen van mister
Been in verband zou kunnen, worden
gebracht 1
Ali keerde zich met een ruk naar de
piloot om. Enige seconden lang boorden
zijn ogen zich wantrouwend in die van
de Engelsman.
Neen, Sahib! Ik was in nnjn tent en
heb geslapen. Hoe zou-ik dan iets bijzon
ders hebben kunnen bemerken
Werkelijk Heb je de hele nacht
geslapen Het komt me voor, dat je ge
heugen je min of meer in de steek laat.
Alj werd zichtbaar onrustig. Hij keek
tersluiks naar de uitgang.
U schijnt mij niet te geloven,
Sahib
Goed geraden mijn zoon Je deed
verstandiger, door je nachtelijk uitstapje
eerlijk op te biechten. Vertel eens....
waar ben je geweest
U vergist uj» antwoordde de Mo
hammedaan met iets van gekrenkte waar
digheid: Ik heb mijn tent niet ver
laten
Je bent door een vreemde man weg
gehaald en mis/er Been is je gevolgd.
Hou dus eindelijk op met dat eeuwige
liegen.
Ali verschoot van kleur.
Wat. mister Been is....
Plotseling sprong hij op Hamilton toe,
met de verbetenheid van de tot razernij
gebrachte man, die voor niets terugdeinst.
De piloot zag, hoe de Mohammedaan
bliksemsnel een dolk greep, die hij m
zijn gordq^ droeg. Op hetzelfde ogenblik
echter trok Hamilton zijn browning, mik
te even en drukte af.
Ali wankelde midden in de sprong. Zijn
opgeheven hand zonk omlaag «n de dolk
viel op de grond. Hij draaide een halve
slag om zijn eigen spil en zakte daarna
zonder een kik te geven ineen.
Hamilton keek star naai- de stervende
tot deze geen tekenen van leven meer
gaf. Daarop bukte hij zich. raapte de
dolk op en bekeek het wapen van alle
kanten.
Een goeie klinkzei hij. met iets
van waardering.
Mister Hamiltonhoorde hij.
Hij sloeg zijn ogen op en zag de ang
stige blik van het meisje -op zich ge
vestigd.
Dat was helaas niet te vermijden,
zei hij, schouderophalend. „Hij of ik
Een van ons beiden moest er aan ge
loven.
Pèinzend onderzocht hij met de top
van zijn vinger het scherpe, puntige
wapen.
Wat nu? fluisterde Ellen Boyard.
Het ontging Hamilton niet, dat heV'ge-
beurde haar uit haar evenwicht had ge
bracht.
In ieder geval het hoofd niet ver
liezen Eerst zullen wij eens zien,, hoe
de anderen zich gedragen. Misschien is
het wel goed, dat zij zo spoedig mogelijk
vernemen, dat hun hoogst onbetrouw
bare aanvoerder zijn verdiende ioon
heeft gekregen. Zij kunnen dan op hun
vingers nagaan, dat wij niet zo heel veel
complimenten maken.
Ik heb het gevoel, dat deze ge
schiedenis ons nog duur te staan zal
komen, meende Ellen Boyard bezorgd.
Met een snelle beweging trad hij op
haar toe en drukte haar handen.
Ik ben blij, miss Boyard. dat u de
moed hebt. de werkelijkheid onder ogen
te zien.
Daarna ging hij naar buiten om enige
mannen opdracht te geven, het stoffelijk
overschot van Ali Mohammed le be
graven.
XXVIII.
Onder Vischwa's bekwame leiding wa
ren de beide vrienden een heel eind op
geschoten.
Het was me een lief ding waard, als
ik met een flinke dynamietlading die
hele bende hier in de lucht kon laten
vliegen i
James Cookeref mompelde het met
nauw verholen woede voor zicü heen,
nadat hij aan een vooruitspringend rots
blok weer ecMs op zeer gevoelige wijze
zijn hoofd had gestoten.
Houd toch eindelijk eens op met aat
eeuwige gemekkertrachtte professor
Floyd zijn metgezel te kalmeren: Zelf
beheersing en gematigdheid vormen nog
steeds de kenmerken van de verstandige
mens.
Je wilt toch niet beweren, dat we,
sinds we naar dit krankzinnige onder
aardse hdl zijn getogen, nog iets met ver
standige mensen gemeen hebben? siste
Cookerel, terwijl hij verder achter
Vischwa aan door de duisternis slófte.
Wij lijn er bijna. Enik zou u
nog eenmaal willen raden, uw plannen te
laten varen. Ik vrees, dat het niet goed
zal aflopen waarschuwde het meisje op
bezorgde toon.
Nu moet je eens lief en volgzaam
zijn. Vischwa, en ons niet meer bang
trachten te maken. Wat mij betreft, ik
ga nog liever vandaag de eeuwige jacht
velden binnen dan hier nog 'n dag lan
ger dan nodig is als een slak te moeten
rondkruipen.
Vischwa scheen wel in te zien, dat al
haar waarschuwingen vruchteloos wa
ren.
Binnen een half uur kunnen we er
zijn. Hla Ma Chood huist in een eenzaam
en moeilijk toegankelijk hol. dat door
niemand behalve hijzelf mag worden be
treden. Een dubbele keten van uitgezoch
te mannen bewaakt hem, maar zelfs,
wanneer het u gelukt door deze keten
heen te komen, bent u nog niet veel ver
der, want de plaats, waar de opperpries
ter zetelt, heeft een dodelijke uitwerking
op elke onbevoegde, die haar durft tt
betreden.
Hoezo?
Dat weet niemand. Men fluistert, dat
Hla Ma Chood omgeven wordt door een
giftige uitstraling. Wie deze inademt,
vindt onder verschrikkelijke pijnen on
herroepelijk de dood
Hm!, bromde Floyd: Wat denk jij
daarvan. James?
Ik geloof, dat zelfs een gasaanvalle
tje ons niet van ons plan zal kunnen af
houden. Jammer, dat we geen gasmaskers
hebben meegenomen. Enfin, je kunt ten
slotte niet aan alles denken.
Denk je, dat er iets waars schuilt in
die bewering?
Ach wat! Zo erg zal het wel niet
zijn. Anders zou de oude heer het zeil
ook wel niet zo lang hebben uitgehou
den.
(Wordt vervolgd.)
pet. van de aandelen bezit van de Ku
wait Oil Co. Ltd., zal de Groep in 1948
belangrijke en toenemende hoeveelheden
ruwe olie uit het Midden Oosten overne
men en via haar raffinage- en distri
butie-apparaat op het Oostelijk Half
rond kunnen afzetten. Hiervoor is het
noodzakelijk, dat de installaties van de
B.P.M. in Pernis belangrijk worden uit
gebreid en dat in het Ver. Koninkrijk
twee nieuwe raffinaderijen worden ge
bouwd.
Bovengenoemde ontwikkeling houdt
in, dat meer en meer de Amerikaanse
tankertonnage in dienst zal moeten wor
den gesteld van de Amerikaans volks
huishouding zelf. Dat de markt thans
niet geheel verzadigd kan worden, vindt
dan ook voor een belangrijk deel zijn
oorzaak in het tekort aan tankers. De
ontwikkeling van de petroleumindustrie
is mitsdien ook in belangrijke mate af
hankelijk van het nieuwbouwschema
voor tankers.
In de wereld heerst ook nog steeds een
schaarste aan staal. Deze schaarste zal
een van de factoren zijn, welke een
stijging van de petroleumproductie zal
beperken.
Samenvattend kan gezegd worden,
dat er gedurende de eerstkomende
tijd een enorme vraag naar petroleum
producten zal bestaan, waaraan niet
geheel voldaan kan worden.
De inflatie, als gevolg van de oor
log, heeft een kostprijsverhogende ten
dens veroorzaakt en tegenover de ge
stegen olieprijzen staat een belangrijke
stijging van de productie- en distributie-
kosten. Verwacht wordt, dat de prijzen
zich voorshands ongeveer op het tegen
woordige niveau zullen handhaven,
waardoor redelijke bruto-winstmarges
worden verkregen. Een belangrijk ge
deelte van deze bruto-winst zal via af
schrijvingen en reserveringen moeten
worden aangewend om mede uit eigen
bedrijfsmiddelen de omvangrijke ver
nieuwingen en* uitbreidingen van de
Groep te kunnen financieren. In dit
verband wordt in het verslag gewezen
op de wenselijkheid, dat de fiscus zijn
belasting heft op basis van een winst,
welke op een bedrijfseconomisch ver
antwoorde wijze is vastgesteld. Te veel
wordt nog vastgehouden aan afschrijving
op historische kostprijs-basis.
De financiering van de herstelkosten
als gevolg van oorlogsschade, va
rieert van land tot land. Veelal ge
schiedt het herstel uit de eigen mid
delen van de locale dochteronderne
mingen of door voorschotten van de
betrokken overheidsinstanties. De
verwoeste of beschadigde bedrüfs-
installaties zijn op de commerciële
balansen veelal reeds zover afgeschre
ven, dat haar beschadiging of verlies
kon worden opgevangen uit reeds ge
maakte reserveringen. Het economi
sche en dus het werkelijke verlies is
er daarom niet minder om.
Productie in Nederland
Het verslag wordt vervolgens ook uit
over de bijzonderheden van de verschil
lende landen waar de Groep werkzaam
is. Wat Nederland betreft, wordt op
gemerkt, dat de productie van het veld
Schoonebeek dit jaar belangrijk is toe
genomen. Zij bedroeg in 1946 rond
63.000 kgt. (436.000 barrels) en in 1947
werd rond 213.000 kgt. (1-480.000 bar
rels)' geproduceerd. In totaal zijn er nu
37 productieve putten, welk aantal in
•1948 belangrijk zal toenemen, nu men
de beschikking heeft verkregen over
meer modern boormateriaal.
De financiële resultaten kunnen be
vredigend worden genoemd. De op
brengsten van deze onderneming zul
len echter voorlopig nog grotendeels
moeten dienen voor de financiering
van grote nieuwbouwprojecten en
verdere exploratiewerkzaamheden.
De totale verwerking van Pernis over
trof met 50 pet. het cijfer van 1938 en
kwam op rond 1.200.000 ton in 1947 tegen
800.000 tbn in 1938. Evenals voor de oor
log nam de doorvoer en afvoer van
petroleumproducten ter voorziening van
bepaalde Europese markten weder een
belangrijke plaats in.
DeN.V. Mij. tot Exploitatie van
Kooksovengassen (Mekog) heeft over
het boekjaar 1 Juli 1946—30 JiAii 1947,
na de gebruikelijke afschrijvingen voor
het eerst sinds 1942 weer een batig
saldo opgeleverd. Dit saldo wer,d in min
dering gebracht op het geaccumuleerde
verliessaldo. Verwacht mag worden, dat
het lopendte boekjaar eveneens een voor
delig saldo zal aanwijzen, waardoor de
verliespost van de balans zal verdwij
nen.
Het resultaat van het rehabilitatie-
werk in Indië was bevredigend. De to
tale Groepsproductie in Ned.-Indië be
droeg: Borneo 542.4"" kgt. (3.874-000
barrels) tegen 289.000 kgt. (2.010.000
barrels) in 1946; Sumatra 356.900 kgt.
(2.567.000 barrels) tegen nihil in 1946 en
Java 45-400 kgt. (326 000 barrels) tegen
13.000 kgt. (90.000 barrels) in 1946.
Wat de toestand in de overige landen
betreft, willen wij hier alleen nog ver
melden, dat in het verslag verklaard
wordt, dat de huidige toestand in Pa
lestina de vrees rechtvaardigt, dat de
algemene politieke situatie in het Midden
1 Oosten zich verder in ongunstige zin zai
ontwikkelen.
