De geld hervorming in Duitsland
Sokolovsky wordt ingelicht
De Russen leggen interzonaal
verkeer geheel stil
Trouw aanéén
Go
Realiteit van een liberaal blad
Schijnheiligheid jegens Spanje
De reorganisatie der katholieke
nakeuring
„Lustrijkra" opent haar poorten
op Ypenburg
Het Westen moet paraat zijn
ZESTIG MARK PER PERSOON
NG
GAAN DE OGEN NU OPEN?
r
m
Conflict te Praag
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Naar algemene staking
in België?
Robertson: Uitstel is onverantwoord''
Maatregelen Lv.m. geldhervorming
11. De Nederlands-
Indonesische Unie j
LAGEN
handelsverdragen
Twee duizend woningen
per maand
70ste JAARGANG
ZATERDAG 19 JUNI 1948
No. 20649
Omwisselingsverhouding nog
niet bekend
TWEE KLAPPEN VAN
DAALDER
EEN
SCHELDPARTIJEN EN
VOORLOPIG NOG NEGATIEF
Filmcritici in de Commissie tot
keuring op aanbevelens
waardigheid
DE POSITIE DER SOVJET-
LEGERS
Alleen reeds nodig voor de
aanwas
GEEN VERLIEZEN
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de ..Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraai 1,
Tel 25270; te Schiedam, Broersvest 8. Tel 68804
De abonnementsprijs bedraagt f 3.45 per kwartaal,
1.15 per maand, f 0.30 per week.
Directeur; J KU1JPERS.
Hoofdredacteur: Mgr Dr. J.' WITLOX.
Algemeen Redacteur; H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs op
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.—. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
De valuta-hervorming voor oe 3 Wes
lelijke zones van Duitsland zal op Zon
dag 20 Juni in werking treden. Dc Wes
telijke sectoren van Berlijn worden Op
het ogenblik niet bij de nieuwe valuta
omwisseling betrokken. In het besluit
wordt gezegd, dat elke inwoner van de
Westelijke zönes 30 nieuwe marken zal
uitbetaald krijgen voor een gelijk bedrag
aan oud geld. De betaling aan iedere
Duitser, die in het bezit is van een iden
titeits- en rantsoeneringskaart zal in 2
termijnen geschieden, n.l. 40 mark op
Zondag a.s. en 20 een maand later. De
gisteren bekend gemaakt* proclamatie is
de eerste van drie valutawetten voor de
drie zones, die gepubliceerd zullen wor
den. Er wordt geen verhouding voor de
omwisseling van bankrekeningen in mar
ken genoemd. Deze zal bewaard blijven
tot de derde en laatste wet betreffende
de valutahervorming „op een latere da
tum" gepubliceerd is.
Volgens de proclamatie wordt het oude
geld van Duitsland de Reichsmark, de
rentenmarken. Geallieerde bezettingsmar
ken Maandag 21 Juni ongeldig. De
enige uitzondering, die gemaakt zal wor
den, is die voor oude markbiljetten 'en
munten tot aan de waarde van 1 mark.
Teneinde een tijdelijk tekort aan kleit;
wisselgeld te voorkomen, zullen deze
kleine bankbiljetten en munten in gebruik
blijven tot nader order tegen een tiende
tlan hun oude nominale waarde. Nie
mand zal meer dan 50 stuks van het
kleine wisselgeld bij •betalingen behoever
aan te nemen. Postzegels zullen geher
waardeerd worden tot 1/10 van hun vroe
gere waarde
Drastische beperking der
circülatie
Het zich bij het Duitse publiek bevin
dende geld, alsrfiede de rekeningen bij
banken, spaarbanken en postspaarbank
instellingen, zullen op een latere datum
in nieuwe „Deutsche Marken" worden
«omgewisseld. De omwisselingsverhouding,
welke op drastische wijze dc- totale hoe
veelheid in omloop zijnd geld zal beper
ken. alsmede andere bijzonderheden be
treffende de omwisseling van deze be
dragen, zullen binnenkort in andere wet
ten gepubliceerd worden. Tijdens deze
latere omwisselingstransacties zullen de
quota, die per hoofd reeds werden ont
vangen, afgetrokken worden van de be
dragen in Deutsche Marken, waarna uit
betaling aan de rechthebbende of credi
tering van deze volgt.
Lonen en salarissen moeten van Zon
dag af in de nieuwe munt uitbetaald
worden en voor arbeiders, die hun loon
een halve tot een hele maand vooruit
ontvangen, is een regeling getroffen.
Voor alle geldelijke verplichtingen in
Reichsmarken of het oude geld is een
moratorium van een week afgekondigd
In de week eindigende op 26 Juni zullen
dus geen schulden betaald worden.
Dc staking in de Belgische metaalnijver
heid duurt onverminderd voort en'wat de
onderhandelingen betreft schijnt men zich
in een impasse te bevinden. De staking
heeft zich hier en daar nog iets uitge
breid en heeft een ordelijk verloop. De
politie heeft geen enkele keer behoevén
op te treden.
Een regionaal vakverenigingscongres
in het mijnbouwcentrum Charleroi heeft
Vrijdagavond een resolutie aanvaard,
waarin wordt aangedrongen op een al
gemene staking in België op a.s. Maan
dag. De resolutie zal Zondag op een
nationaal congres te Brussel behandeld
worden.
Generaal Sir Brian Robertson, de Britse militaire gouverneur in
Duitsland, liceft zijn Russische collega maarschalk Sokolovsky gister
avond in een Grief medegedeeld, dat de valuta-herziening a.s. Zondag
in de Westelijke zones van Duitsland zal worden ingevoerd. De Britse
sector van Berlijn zal echter niet bij deze herziening worden betrokken.
„Ik erken de speciale omstandigheid
van een vier-mogendhedenbestuur in Ber
lijn en wens hieraan niets te veranderen,
tenzij het onvermijdelijk mocht worden",
aldus Robertson; „Ik ben er nog steeds
van overtuigd, dat de enige bevredigende
gang van zaken is: een financiële hervor
ming in te voeren voor geheel Duitsland.
De economische toestand var; de Brb.se
zóne lijdt echter hevig onder inflatie en
economische stagnatie, die volgens onze
op vierzijdige basis berustende voorspel
len voor financiële hervorming al lang
hadden moeten zijn verholpen.
Ik ben van mening, dat het onverant
woord is langer te wachten 'met het ne
men van doeltreffende maatregelen. Ik
zal er echter in de eerste plaats voor
zorgen, dat onmiddellijk alle nodige maai-
De Sovjet-autorileiten hebben gisteravond medegedeeld, dat het inter
zonaal passagiersverkeer per trein te middernacht plaatselijke tijd geheel
stopgezet zou worden, evenals het wegverkeer HelmstedtBerlijn. Ook
zou niemand té voet de Sovjet-Rnssisclie zóne mogen binnen komen
De mededeling werd uitgezonden door yadio-Berlijn en radio-Leipzig en
alle andere radiostations van de Sovjetzöne.
De Russische order luidt als volgt:
In verband met de afzonderlijke geld
hervorming in de Westelijke zónes zul
len de volgende maatregelen genomen
worden:
1. Het passagiersvervoer per trein naar
en van de sovjet-bezettingszone zal stil
gelegd worden.
2. Het binnenkomen in de sovjet-Russi
sche zóne van alle voertuigen zal stop
gezet worden. Verkeer uit Berlijn op de
autoweg zal toegestaanzijn* onder de
zelfde voorwaarden als tot nu toe.
3. Alle verkeer te water zal onderwor
pen worden aan zeer scherpe controle
en slechts door mogen gaan na nauw
keurig onderzoek van de lading en de
persoonlijke bezittingen van de beman
ning.
4. Voetgangers in het bezit van Inter
zonale passen, uitgegeven in de Westelij
ke zónes, zullen de zönegrens niet mogen
overschrijden.
5. Het goederenverkeer per trein zaï
ongehinderd voortgang vinden, doch on
der voorwaarde van zorgvuldige contröU.
van de goederen en de bezittingen var,
het treinpei'soneel en het escorte.
De referentie aan de autoweg Helm
stedtBerlijn, welke alleen door het
autoverkeer der Westelijke geallieer
den wordt gebruikt, wordt opgevat als
een aanwijzing, dat ook geallieerde
voertuigen voor Berlijn aangehouden
zullen worden. Britse, Amerikaanse en
Franse passagiers voor Berlijn zullen
dan alleen per vliegtuig verder kunnen
reizen. 4
t Men verwacht, dat de Westelijke
commandanten te Berlijn zo scherp mo
gelijk zullen protesteren wanneer ge
allieerde voertuigen voor Berlijn, voor
zien van dc vereiste papieren, zullen
worden tegengehouden.
Maarschalk Sokolovsky, de sovjei-
Russische commandant in Duitsland, heeft
de invoer van de nieuwe Duitse mark in
de sovjet-Russische zóne, met inbegrip
van geheel Berlijn, verboden.
In een proclamatie tot het Duitse vo.'k
verklaarde hij: „De afzonderlijke ge':d-
sanering in West-Duitsland wordt uitge
voerd tegen de wensen en belangen van
het Duitse volk in, doch in het belang
van de Amerikaanse, Britse en Frame
monopolisten. Zij voltooit de splitsing van
Duitsland en vernietigt de voorwaarden
voor vrij passagiers- en goederenverkeer
tussen de bezettingszones".
Dit laatste, aldus Beuter, wordt be
schouwd als een aanwijzing, dat de
sovjet-Russische sluiting van de zone-
grens permanent zal z|jn en niet een
tijdelijke maatregel uitsluitend voor de
periode van de geldsanering.
Het vraag
stuk der
staatkundig
ge hervor
ming van
ons Koninkrijk heeft twee aspecten: de
inwendige opbouw der Verenigde Sta
ten van Indonesië en de regeling van de
verhouding tussen deze nieuwe federa
tieve, souvereine staat en het oude
Nederland verbonden met de gebieds
delen in de West. Dit laatste is het pro
bleem van de Nederlands-Indonesische
Unie,
Van de opbouw dezer Unie valt tot
nu toe nog niet veel te bespeuren. In de
parlementaire debatten over het Indone
sische vraagstuk hebben eerst enkele
schermutselingen plaatsgevonden, over
de wijze, waarop men zich de Regering
van deze overkoepelende Staat dacht.
Later zijn daar
principiële discus
sies op gevolgd
over de algemene
opzet van de Unie.
Ook op de Confe
rentie van Ban
doeng schijnt dit
onderwerp, hoewel geenszins als hoofd
schotel bedoeld, ter tafel te zijn ge
bracht. De .Regering heefj echter nog
geen daden gesteld, die rechtstreeks op
de inrichting der Unie voouitlopen.
De vraag hoe die Unie zal uitvallen is
dus nog onbeslist.
Op dit punt zijn verschillende op
vattingen mogelijk.
De opvatting van de statenbond en de
opvatting van de bondsstaat.
Volgens de eerste opvatting zou de
CJnie een twee-heid moeten worden; de
twee zelfstandige souvereine delen, Ne
derland aan de ene en Indonesië aan de
andere zijde, zouden als gelijkwaardige
partners tezamen verschillende colleges
moeten vormen, waarin zij verplicht zijn
met eikaar in overleg te treden en te
mmen een gemeenschappelijk beleid uit
te stippelen ten aanzien van problemen,
"lie hun gezamenlijk belang raken of in
de behartiging waarvan zij elkander
kunnen aanvullen. Zouden er menings
verschillen rijzen tussen beiden, dan
sou een soort Unie-gerechtshof als be-
middelbaar
moeten op
treden. Het
zou dus een
bond zijn
van zelfstandige staten.
Volgens de tweede opvatting moet de
Unie een eenheid zijn. Dit houdt in, dat
ooven.de twee samenstellende staten
een soort superstaat wordt gevormd, die
over eigen gezagsorganen, over een
Unie-kabinet en mogelijk over een
Unie-Parlement beschikt, over een
Unie-leger, een eigen politiemacht, een
eigen staatshoofd niet in de zin van een
ornament maar in de volle grondwette
lijke betekenis. Tussen deze Staat en de
twee samenstellende staten moeten de
terreinen van souvereiniteit worden af
gebakend. Duidelijk moeten bepaalde
aangelegenheden van gemeenschappelijk
of van complemen
tair belang aan de
Unie en de overige
aan Nederland en
Indonesië worden
toegewezen. Dit is
dus een Staat over
twee verbonden
staten gestulpt.
Uit de parlementaire discussies over
deze aangelegenheid is reeds gebleken,
dat op dit punt voorzover het geen
kwestie van staatsrechtelijke techniek
ioch een van beginsel is de opvattin
gen van de katholieke fractie tegenover
die van de Partij van de Arbeid staan.
De Partij van de Arbeid Iaat in deze
aangelegenheid graag de volle nadruk
vallen op het beginsel der gelijkwaar
digheid; de Katholieke Volkspartij legt
hier het zwaartepunt in het beginsel der
verbondenheid. De een wil de band zo
ioshouden als het idee van „verbonden
heid" nog net gedoogt; de ander wil
hem zo Ioshouden als het idee der „ge
lijkwaardigheid en vrijwilligheid" maar
verdragen kan.
De komende Regeringsperiode zal de
beslissing over deze kwestie brengen.
Daarom is het voor de toekomst van ons
Koninkrijk, voor de toekomst van de
eenheid des Rijks van de grootste be
tekenis, dat de katholieken op dit punt
eensgezindheid met hun fractie tonen
en achter haar blijven staan:
TROUW AANEEN.
regelen genomen worden voor de hand
having van de handel en goederenruil tus
sen de Britse zóne en Berlijn en de Britse
en Sovjet-zönes.
Ik kan slechts hopen, dat de bezettende
mogendheden in staat zullen zijn spoe
dig één munteenheid voor geheel Duits
land in te voeren en de andere maat
regelen voor het bereiken van de econo
mische eenheid te nemen, waaraan wij
altijd zoveel waarde gehecht hebben."
Ook generaal Clay, de Amerikaanse op
perbevelhebber, en generaal Koenig, zijn
Franse collega, hebben maarschalk Soko
lovsky schriftelijk medegedeeld, dat de
munthervorming met ingang van Zondag
20 Juni in hun zones zal worden toege
past.
Russen niet naar bestuursbureau
Generaal Jean Ganevai, de Franse be
velhebber van Berlijn, die deze maand ais
voorzitter van het geallieerde militaire
bestuursbureau fungeert, heeft tegen lie
den, Zaterdag, de leden van het bureau
ter buitengewone vergadering bijeenge
roepen om de valuta-hervorming te be
spreken.
Kolonel l'elisarov. de plaatsvervanger
van gen. Kotikov, de Russische comman
dant, die op het ogenblik ziek is, heelt
generaal Ganevai schriftelijk doen weten,
dat hij „tot zyn spijt" verhinderd is de
vergadering bij te wonen. Hij wees er op,
dat de Sovjet-autoriteiten de valuta-her
vorming categorisch veroordelen als een
unilaterale maatregel er. een schending
van de besluiten van Potsdam en de over
eenkomst inzake het bestuur van Duits
land.
S. E. D. spoort aan tot verzei
De socialistische eenheidspartij heeft
het gehele Duitse volk aangespoord, de
strijd aan te binden tegen de „verdelers
van Duitsland", die verantwoordelijk
zijn voor de valuta-hervorming in de
Westelijke zones. In een officiële procla
matie wordt de hervorming „de ver
schrikkelijkste slag fegen het Duitse
volk" genoemd.
Staande tussen Prinses Juliana en Prins Bernhard luist ert veldmaarschalk Smuts naar het voorlezen van de bul
tijdens de plechtige uitreiking van het ere-docto raat gisteren in de St. Pieterskerk te Leiden.
s
Maandag'j.l. verklaarde de Speaker
(voorzitter) van het Britse lagerhuis,
nadat cie uiterst linkse afgevaardigde
Flatts-Mills zich even uiterst onheus over
Franco en diens regiem had uitgelaten,
dat harde woorden (rude remarks) over
Spanje's leiders waren toegelaten, aan
gezien „de minister van buitenlandse
zaken (Bevin) het onbetwijfelbaar duide
lijk heeft gemaakt, dat we niet geheei en
al accoord gaan met de regering van dat
land". Hij concludeerde derhalve, dat. zo
lang Bevin zelf allerlei beledigingen naar
Franco's hoofd slingert, de mindere goten
zulks eveneens moet 'worden toegestaan
We zouden van dit staaltje van modern
democratisch fatsoen geen melding heb
ben gemaakt door de z.g. volks
democratie zijn we helaas aan nog heel
wat ergers gewoon geraukv zodat scheld
partijen, die niet kortwëg vulgair zijn.
ons nauwelijks meer treffen ware het
niet. dat do „Manchester Guardian" Don
derdag j.l. aan dit incident een uitvoerig
en grondig hoofdartikel had gewijd. D:t
blad is radicaal-liberaal, en als zodanig
fel tegenstander van het autoritairs
Franco-regiem. Daarom treft het te meer
als we in dit orgaan wel geen verdedi
ging van Franco vinden, maar toch een
krachtig beroep op het gezond verstand
om eindelijk de Spaanse kwestie ee:
door de bril van de Westerse politiek te
zien: en dan gevolgtrekkingen te maken,
welke niet door een verdwaasde ideologie
vertroebeld worden.
De titel van het artikel luidt: „hypo
crisy?", schijnheiligheid? Het blad be
klaagt er zich over. dat de wilde labour-
politiek tegenover Spanje even oneervo'
als effectloos is: „geen daden vergeze.'ei)
de grove woorden"; en dan begint de
Op de gisteren in het Jaarbeursrestau
rant te Utrecht door het dagelijks be
stuur van de Katholieke Film-Actic
belegde vergadering, waaraan werd
deelgenomen door vertegenwoordigers
varr de Vereniging van Nederlandse
gemeenten voor gemeenschappelijke
filmkeuring op katholieke grondslag,
van de Katholieke Film Centrale en
van de Commissie tot het keuren van
films op aanbevelenswaardigheid heeft
de voorzitter, deken I. L. M. Bioek
man, allereerst stelling genomen te
gen het standpunt van de staatscom
missie tot herziening van de Bioscoop
wet, welke zich met 4 tegen 3 stem
men heeft verklaard voor opheffing
van de gemeentelijke nakeuring.
Een centrale keuring kan de katholie
ke bevolkingsgroep niet bevredigen, het
geen o.a. daaruit blijkt, dat de katho
lieke nakeuring ten aanzien van 30 pel.
der in ons land vertoonde films er een
afwijzende opvatting op na bleek te
..Tante Bertha", die gisteren vreemde
manipulaties voor de rechtbank moest
verantwoorden
houden, welke nakeuring door niet min
der dan 86 aangesloten gemeenten, die
in overgrote meerderheid katholiek zijn,
wordt erkend en welke volkomen beant
woord aan de in de pauselijke encycliek
Vigilante Cura gegeven richtlijnen. De
ken Broekman kon zich dan ook niet
voorstellèn, dat een katholieke minister
aan de opheffing van de nakeuring zijn
medewerking zou willen verlenen. Inte
gendeel, de X. F. C.-keuring heeft recht
op dezelfde faciliteiten als de centrale
keuring.
Mr. R. ter Veer, de nieuwe voorzitter
van de keuringscommissie der K. F. C.,
constateerde met voldoening, dat de re
organisatie van de K. F. C. heeft geleid
tot de vrede tussen de K. F. C.-commis-
sie en de filmcritici, welke hij had ge
steld als eerste voorwaarde, waarop hij
zijn benoeming had aanvaard. Voorts
had de centralisatie van de keuring
commissies .n Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam er toe geleid, dat de ach
terstand welke bij de katholieke na
keuring bestond, is ingehaald. Niet uit
gesloten is het, dat dit er toe zal leiden,
dat de verhuurkantoren hun films "ter
stond na de rijkskeuring aan de K. F. C.
zullen aanbieden. De voor- en nadelen
van de grotere centralisatie, welke daar
door mogelijk wordt, zullen eventueel
nader onder de ogen worden gezien.
Met betrekking tot de normen, die bij
de K. F. C.-keuringen dienen te worden
aangelegd, wees de geestelijke adviseur
van de K. F. C., prof. mag. dr. J. B.
Kors O.P. er op, dat bij de keuring re
kening moet worden gehouden, niet al
leen met de strekking, maar ook met
de inhoud van de film. Er moet wor
den gekeurd met betrekking tot het ge
vaar, van de film voor het godsdienstige,
zedelijke en maatschappelijke leven van
de toeschouwer. Voorlopig zal de keu
ring nog negatief werken, terwijl de po
sitieve keuring op bijzondere kwaliteiten
aan de pers zal worden overgelaten.
Daarbij ïoet rekening worden gehouden
met de mentaliteit van de grote massa.
Er wordt immers niet gekeurd voor de
ontwikkelden alleen. Daarom ligt het in
de bedoeling om, in de toekomst die
films, welke tot nu C III (voor gees
telijk volwassenen) werden gekeurd, on
toelaatbaar te verklaren.
Naar aanleiding van bij de rondvraag
gemaakte opmerkingen werd door het
bestuur toegezegd, dat alles zal worden
gedaan om een groter aantal personen
uit het Zuiden, met name uit Zuid-Lim
burg in de keuringscommissies op te ne
men. Boyendien zullen in de Commissie
tot het keuren van films op aanbevelens
waardigheid, over welker geringe acti
viteit tot nog toe irnstig werd geklaagd,
ook filmcritici worden opgenomen, om
een positieve keuring ook in filmaesthe-
tisch opzicht te bevorderen.
schijnheiligheid: „als we er voordeel b'j
hebben, doen we vriendelijk genoeg"
Onze economischebanden met Spanje,
schrijft het blad, zijn nauw genoeg, en
de Britse handelskolonie in Spanje ziet
er geen onheil in met de falangisten, zelfs
als deze op de zwarte lijst staan, zaken
te doen. De Spanjaarden zien hierin be
wuste schijnheiligheid. Zij kunnen niet
begrijpen dat het Bevin ernst is met zijii
weps naar een regiemverandering, als zij
lezgn, dat op dezelfde Maandag, dat de
Speaker zijn verklaring aflegde. Engeland
besloten heeft zijn sherry-import te ver
hogen. „Zowel voor Franco zelf als vcor
de oppositie tegen diens regiem moet het
de schijn hebben, dat belangen voor
Engeland noger staan dan beginselen, en
dat de dorst van de beter gesitueerden
de boventoon voert over het socialistische
geweten".
De „Manchester Guardian" wijst er met
nadruk op, dat de AmerikaansBrits-
Franse verklaring van Maart 1946, waar
bij het aan'bet Spaanse vólk zelf ;ve."
gelaten werd zich een nieuw regiem te
verzekeren, geen enkel effect heeft ge
had. De positie van Franco is sindsdien
ten zeerste versterkt, en de oppositie
heeft alle kracht verloren; alleen de com
munisten wroeten nog wat in de bergen,
maar niemand behoeft zich daarom te
bekommeren. Zelfs echter als het tot een
nieuwe rampzalige burgeroorlog zou ko
men (waarvoor overigens momenteel geen
enkel gevaar is), dan is Franco slechns
opnieuw de verdediger van de orde.
„Niet alleen het leger en de Kerk. maar
ook de monarchisten zouden in dat gevnl
aan zijn zijde staan, en Engeland zou
elke kans op vriendschap van welke partij
ook totaal verliezen".
Het blad komt voorts op tegen de
krankzinnige tactiek om Spanje van het
Europese herstelprogram uit te sluiten.
..Dit besluit leidt er slechts toe, dat de
armoede der armere Spanjaardennog
vergroot wordt, en het drijft Spanje ifi de
armen van Argentinië. Het versterkt
Peron, zonder Franco te verzwakken.
Maar zelfs indien dat wel het geval zoo
zijn, zou het middel daartoe van twijfel
achtige moraal zijn, op hetzelfde peil ais
de motieven, welke vaak aan Rusland bij
zijn verzet tegen het Europese herstel-
program worden toegeschreven". Een
fraai compliment aan het adres der
Westerse socialisten.
Overigens hebben de drie Westerse
mogendheden van de reeds vermelde
Maart-verklaring de laatste maanden
verschillende maatregelen getroffen,
welke Spanje's economische moeilijkhe
den verlichten: de Franse grens is her
opend, Spanje kan leningen bij de Ame
rikaanse banken opnemen; de Spaanse
tegoeden in de Verenigde Staten zijn
ontdooid. Spanje's handel met West-
Duitsland is hervat. En het lijdt geen
twijfel, dat Washington met het oog op
Spanje's economische positie en zijn
onwrikbaar anti-communistische rege
ring tot nog meer economische hulp
zal overgaan, al heeft het nog enigs
zins rekening te houden met de oppo
sitie, van de Europese socialistische par
tij. Bij wie „de haat tegen de Spaanse
dictatuur" heel vaak sterk lijkt op haal
tegen Franco als mens en Spanje als
land.
Wij willen hieraan toevoegen „als ka
tholiek, als door en door katholiek land"
En daarom is het zo verwonderlijk, dat
zelfs katholieken zich laten vangen door
de socialistische en communistische pro
paganda, welke haat doet schuil gaan
onder het mom van liefde voor de z.g.
democratie.
Het artikel van de „Manchester Guar
dian" bevat geen spoor van sympathie
voor Franco of zijn regiem, het was van
het liberale blad "hiet te verwachten.
Maar het plaatst zich op de stevige bo
dem der internationale realiteit Men zou
zich echter bovendien kunnen afvragen,
waarom West-Europa als het zo vijan
dig wil staan tegenover het Franco
regiem, de terreurregiems van Rusland
en de satellietstaten blijft erkennen, en
veel soepeler behandelt dan Spanje.
Voelt het socialisme zich soms te zeer
verwant met het communisme?
Met vreugde gaven wij gisteravond
kennis van de wedergeboorte van pre
mier Spaak van België, wiens dochter
in de afgelopen dag-'n in Engeland voor
de kerk is getrouwd.
Spaak wist, dat hij de gevoelens van
sommige zijner socialistische vrienden
zou kwetsen, doch hij verklaarde tóch
maar, dat de opvattingen van de socia
listen gedurende de laatste 50 jaar over
Kerk en godsdienst op het .ogenblik n.et
meer kunnen worden gehandhaafd. De
houding tegenover het christendom moei
worden herzien en de laatste resten van
het doctrinair socialisme - dient men te
laten varen.
Een erkenning, die inhoudt, dat de op
vattingen tegen het christendom in
druisten en dat de Kerk met Haar waar
schuwing, dat de socialisten-partij noch
politiek, noch sociaal-economisch voor
ons als groepering aannemelijk was, v o l-
komen gel ij k heeft gehad.
Spaak's verklaring ais een opinie van
een der voornaamste leiders is een klap,
die een daalder waard is.
„De Waarheid" beroemt zich ook op
een klap van een-gulden-vijftig. Maar
dat is vals geld.
Genoemd orgaan, dat drie dagen gele
den nog een afstraffing kreeg van „Het
Vrije Volk" omdat een verkiezingsstustje
in Bellingwolde van a tot z gelogen was,
heeft het nu weer bestaan, een katholiek-
communistisch „gijntje" te produceren.
Het voorval moet in de Zaanse dorpen
zijn gebeurd. Wij lezen:
De jeugdbrigade werkte huis aan
huis met de riksenlijsten. Bij voor
keur.... waar viertjes hingen. Maar
zo'n jeugdige brigadier probeerde het
ook bij de buren, waar een biljet van
de.KVP hing. Hij ontving daar tol
zijn eigen verbazing 1,50. De vrouw
lachte om zijn verbaasde gezicht en
vroeg: „Is het niet goed?" „Natuurlijk,
wij vinden het heerlijk, dat u ons
steunen wil, maar...."
„Uit ons gezin komen vier stemmen
voor jullie" luidde haar antwoord.
„Maar dat biljet dan?" vroeg onze
jeugdige werker. „Och. dat heeU
niets te betekenen. Dat heeft de
pastoor net gebracht...."
De redactie geeft toch inderdaad haar
lezers alles te slikken. En het schijnt te
lukken ook. Wij voor ons geloven geen
woord van het hele bericht. Ten eerste
sjouwt geen geestelijke met politieke pla
ten. Ten tweede, een gezin, dat een
KVP-plaat voor het venster hangt, draagt
niet bij voor een communistisch verkie
zingsfonds.
Nu kunnen we nogveronderstellen, dal
een KVP-affiche voor het raam hangt,
doch dat de bewoners communistisch
stemmen.
Dat ophangen van die KVP-plaat ge
schiedt dan „om den brode". Maar dat
gezin vormt dan een plat stelletje hui
chelaars. Als de Moskovieten het ook van
dergelijk^ schijnheiligen moeten hebben.
Of het verhaal waar of niet waar is,
doet er niet toe, maar „De Waarheid"
had in ieder geval over deze uitwendig
gepleisterde graven van wege de inhoud
beter het zwijgen kunnen bewaren.
Maar tja, de kameraden weten niet
wat ze moeten zeggen of zwijgen. Dat heeft
de Indië-zaak der „negen" Donderdag
voor de Amsterdamse rechtbank wel be
wezen.
HENK VAN DER MAZE.
35 jaar militaire luchtvaart
Het is de grote verdienste van de
onder de naam „Lustrijkra" op het
vliegveld Vpenburg verrezen jubileum
tentoonstelling van de Nederlandse
Luchtstrijdkrachten, waarvan de op
brengst aan de nagelaten betrekkingen
van gesneuvelde militairen ten goede
komt, dat zij een, wij mogen wel zeg-
zen, geslaagde pog:ng heeft aangewend
't publiek 'n juist begrip bij te brengen
van al hetgeen er nodig is om een
vliegtuig, in dit geval een militair toe
stel in de lucht te brengen ente
houden.
In de grote hangar, waarin de tentoon
stelling gehouden wordt, waarden nog
koortsachtig werkende lieden rond, die
De heer Nothomb, lid van de Belgi
sche senaatscommissie van landsverde
diging .wijst in een rapport op de waar
schuwingen van vooraanstaande politie
ke leiders en militairen in Engeland en
Amerika voor de mogelijkheid van
agressie tegen het Westen.
Volgens Nothomb moeten de vólgende
feiten voor ogen worden gehouden:
1. De Sovjet-legers bevinden zich in
vogelvlucht op minder dan 100 kilome
ter van de Belgische grens;
2. De gebeurtenissen te Praag heb
ben de Boheemse vierhoek, deze mach
tige basis voor een uitval in alle rich
tingen, geheel ter beschikking gesteld
yan deze legers.
3. De Westelijke staten van Europa
werden er door deze gebeurtenissen toe
genoopt, hun eventuele verdedigings
strategie en hun bezettingspoli tiek te
herzien en onverwijld de grondslagen te
leggen voor een algemeen accoord,
ten aanzien van de woningbouw ver
klaard, dat in de eerste maanden van 1948
gemiddeld meer dan 2000 woningen per
maand afgebouwd werden. Hierop grond
de hij de verwachting, dat dit jaar 30.000
woningen klaar zuilen komen. Voor 1949
verwacht de minister een zelfde aantal,
vermeerderd met 8000 montagewoningen.
Tegen het einde van dat jaar zal naar zijn
verwachting het evenwicht tussen de toe
name van beschikbare woningen en de
bevolkingsaanwas zijn hersteld, al is
daarmede natuurlijk niet de grote ach
terstand ingehaald.
welks bepalingen verruimd moeten wor
den.
4. Ondanks het diepe verlangen naar
vrede kan een nietig, zelfs een geogra
fisch verwijdert incident, ieder ogenblik
een plaatselijk conflict doen ontstaan,
dat misschien niet gelocaliseerd kan
worden.
Het Westen zij paraat. Wat België
betreft, dit land kan op de meest on
voorziene wijze in een totale oorlog
worden meegesleept en het bevindt zich
in een kwetsbare positie. Niets mag
worden verwaarloosd om België daar
tegen te beschermen, besloot Nothomb,
De regering maakt bekend, dat in de
afgelopen week geen verliezen in Indo
nesië zijn gerapporteerd.
met een lik verf hier en het opplakken
van een foto of het aanbrengen van een
vliegtuig-onderdeel elders, completeer
den hetgeen we nu zien samengebracht.
Over-alls en olievlekken hebben plaats
gemaakt voor het biauw-grijs, dat hier
thans levendig uitleg staat te geven.
Bij elke stand, er zijn er veel, wordt
een deel van het raderwerk, dat mili
taire luchtvaart heet, terdege geëxpli
ceerd. We maken kennis met een ge
neeskundige afdeling, het commando
luchtvaarttroepen, waaronder de mili
taire vorming en de vliegveldbewaking
ressorteren, een radio- en radar-werk
plaats, een meteorologische afdeling;
staan met onze neus boven op 't won
derding: de parachute, die door vaar
dige handen wordt opgevouwen, zodat
zij zich bij een val veilig boven de rug
van de drager ontplooien kan; bekijken
onderdelen van motoren en wapens en
komen allengs tot de conclusie, dat al
deze werkzaamheden, die hier getoond
worden, een hechte basis vormen voor
het instandhouden en de bloei onzer mi
litaire vliegerij.
De „Lustrijkra" toont aan, dat de
werkzaamheden bij de Nederlandse
luchtstrijdkrachten van velerlei aard
zijn, die voor het luchtvaart-personeel,
ook dat van de „grond", honderd en een
aspecten bieden. Het wordt ons duide
lijk, dat het vliegen niet alleen op het
besturen /an vliegtuigen aankomt.
De tentoonstellingsruimte wordt benut
om naast de meer „exacte" gedeelten,
aan het publiek ock iets te laten zien
betreffende de recreatie en geestelijke
verzorging van de soldaat Zo
zien we de kleine, slanke toestellen
weer staan, „wachtend" op de vlieg-
feesten, die een luisterrijk besluit van
de tentoonstelling zullen zijn en een
passende viering van het feit, dat op 1
Juli de Nederlandse militaire luchtvaart
35 jaar bestaat.
Hedenmiddag te 12 uur werd de ten
toonstelling door Z. K. H. Prins Bern
hard geopend.
De arbeiders van de „Pravo Lidu",
een sociaal-democratisch blad te Praag,
kwamen gisteren in openlijk verzet te
gen de regering-Gottwald en riepen op
tot staking om te protesteren tegen het
verbieden vai: hun partij-orgaan.
Ruim 500 arbeiders waren door de ar
beidersraad van de socialistische uitge
verij „Cil" bijt ngeroepen, nadat be
kend gemaakt was, dat het 50 jaar oude
blad ..Pravo Lidu" en andere partijbla
den zouden ophouden te bestaan, na
éen fusie met de communistische bla
den.
De vice-premier, Fierlinger, die per
soonlijk trachtte de opgewonden arbei
ders te kalmeren, werd toegeroepen:
„Nu zien we, wat de zogenaamde socia
listische politiek van Gottwald bete
kent 1"
In een verklaring aan de buitenlandse
pers zeiden de arbeiders:
De opheffing van het oudste Tsjechi
sche dagblad, dat een grote traditie
heeft bij het Tsjechische volk, opent
thans zelfs de ogen van hen, die wegens
hun linkse ideeën zich eens verklaard
hebben met de fusie van de socialistische
partij met de communistische. Zelfs zij
erkennen thans, dat deze nieuwe maat
regel een van de sluwe communisti
sche bedreigingen 's sinds de Februari-
gebeurtenissen",
Fierlinger, die de partij van de so
ciaal-democraten in de armen van de
communisten dreef, deelde de arbeiders
mede, dat „de bladen werden opgeheven
om krantenpapier beschikbaar te -lellen
voor export".
