Nieuws uit STAD en OMTREK
Bioscopen deze week
G
SINCLAIR LEWIS over het
kleurlingenvraagstuk
1
Het Rotterdamsch Philharmon.
Orkest jubileert
SCHAKEL-PUZZLE
Om het presidentschap van de V.S.
eheugen
Hulp
MAANDAG A.S. REPUBLIKEINSE
CONVENTIE
Zijn jongste roman „Kingsblood Royal
Landelijk tariefloon
voor de bouwvakken.''
ZATERDAG 19 JUNI 1948
PAGINA 2
K.V.P.-ACTIE
De heer Matser spreekt
VERGADERING VAN
ST. CHRISTOFFEL
R. K. SCHAAKVERENIGING
S. B. O.
PROPAGANDA-A V OND
NEDERLANDS FABRIKAAT
DUIVENSPORT
COLORADOKEVER
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
RECTIFICATIE
GEMEENTELIJKE PUBLICATIE
Mijn eigen rechter (Passage)
Twee films in Monopole
GEVAARLIJK GOEDJE!
GEVALLEN
BURGERLIJKE STAND
ROTTERDAM
BRANDKASTENMAKER
WERD BRANDKASTEN.
KRAKER
Bijna 29*000 distributiebonnen
gestolen
HET GEVAARLIJKE SPELEN
OP STRAAT
VAN WIE IS DEZE FIETS?
Officiële erkenning van de grote
verdiensten van Flipse en orkest
POLITIEK CARNAVAL MET
ERNSTIGE ACHTERGROND
Wie wordt presidentieel
candidaal
GROENTEFILES AAN
DUITSE GRENS
BLOEMBOLLENPER I KELEN
Vrijdag a.s. spreekt in de grote zaal
van de R.K. Volksbond de heer C. Matser,
burgemeester van Arnhem en tweede
voorzitter van de Kath. Volkspartij. Wilt
U een juiste kijk hebben op de huidige
politieke partijen? Houdt dan de Vrijdag
avond nu reeds vrij. Van Uw inzicht hangt
alles af bij de komende verkiezingen. Na
de redevoering van de heer Matser zal
er gelegenheid bestaan tot het stellen
van vragen.
"Donderdagavond vergaderden de R.K.
Handelsreizigers van St. Christoffel. O.a.
werd de circulaire besproken, waarin de
afd. Eindhoven voorstelde de alg. voorzit-
ter, de heer Joh. v d Meer een huldigings
geschenk aan te bieden in de vorm van
een heeld van de Patroonheilige, de H.
Christoffel, ter gelegenheid van zijn 10-
jarig voorzitterschap. Aan deze suggestie
werd spontaan adhaesie betuigd.
De geest, adviseur, Pater Ditters, ver
raste de vergadering met een gedegen
uiteenzetting van de coöperatieve gedach
te i. v. m. verschillende uitspraken van
Z, H. de Paus.
R. K. S. V. EXCELSIOR
Eerste thuiswedstrijd
Dit weekend zal Excelsior voor het
eerst weer op eigen terrein spelen. Het
speelveld is geëgd en gezaaid en biedt
nu weer een mooie aanblik. Ook de op
stallen zijn niet vergeten.
Voor de Zaterdagmiddagcompetitie van
de Rotterd. Cricketbond wordt vandaag
de wedstrijd Excelsior 3Excelsior 4 ge
speeld. Het eerste elftal ontvangt morgen
Rood en Wit uit Haarlem. R. en W. is
een van de sterkere clubs en men kan
dus een goede wedstrijd verwachten.
De uitslagen van de Donderdag voor
de 5e ronde van de zomercompetitie ge
speelde wedstrijden zijn als volgt:
J. v. d. BergL. v. d. Toorn Vz-Vz
Kap. J. SuykerJ. de Jong 01
W. SteenhouwerJ. van Oranje 1—0
H. PaapA. Noordergraaf 1—0
J. Brökling—J. Collignon 1—0
H. SonnemansW. de Gooyer 1—0
W. van RietF. Kleinekoort 01
J. LeendertsA. Osterholt0—1
Na deze 5e ronde hebben J. v. d. Berg
en L. v. d. Toorn samen de leiding, e'k
met. 414 punt. Donderdag wordt de 6e
ronde gespeeld in het clublokaal in het
Corner House.
In geb. Musis Sacrum hield de afde
ling Schiedam van de Ver. Nederlands
Fabrikaat een propaganda-avond. Dit
was de eerste bijeenkomst, die deze
vereniging na de oorlog in Schiedam
hield. Er werd een aantal films ver
toond, waarin men verschillende Neder
landse bedrijven aan het werk kon zien.
Vooral de film over het industriegebied
rond Eindhoven was zeer interessant
en gaf een goed beeld van datgene, waar
toe de Nederlandse industrie in staat is.
In de pauze werd een reclamewedstrijd
tussen de aanwezigen gehouden, waar
voor een vijftiental prijzen beschikbaar
waren.
De bierbrouwerij Bavaria schonk aan
de heer Doejaarden een prachtige beker
als blijk van waardering voor de vele
diensten, die de postduif in de oorlog
bewezen heeft. De heer Doejaarden stelt
deze beker beschikbaar als eerste prijs
voor de komende jonge duivenrondvluch-
ten.
In verband met het feit, dat in leze
gemeente ook coloradokevers zijn gevon
den (meer in het bijzonder op de tuintjes
in het Sterrebos) wordt aan ieder ver
zocht extra jacht op deze vijand ie
maken en alle middelen te baat te nemen
om deze insecten te vernietigen.
De volgende doktoren hebben deze
week de Zondagsdienst: Dr. van Buuren,
dr. van de Berg en dr. Ris.
Nacht- en Zondagsdienst apotheken:
apotheek het Centrum.
De sportdag, die door de Schiedamse
K. A. J. op 18 Juli wordt georganiseerd
is geen districtssportdag, zoals wij gis
teren abussievelijk meldden, maar een
streeksportdag van de N. K. J. B.
Stemming leden Tweede Kamer
der Staten-Generaal
B. en W. van Schiedam brengen tei
openbare kennis, dat als stembureau,
waar de kiezers, die in het Centrale Be
volkingsregister zijn opgenomen en die
in het bezit zijn van een machtiging om
in een gemeente naar hun keuze aan de
stemming deel te nemen, zich voor hur,
stemplicht kunnen aanmelden, is aange
Wezen:
Stembureau I, Raadhuis, Grote Markt 1.
Schiedam, 15 Juni 1948.
B. en W. voornoemd.
De Burg. P. B. M. ALBERTS w. b.
De secr. N. J. POST.
In de filmproductie van na de oorlog
weerspiegelt zich de groeiende verbrei
ding van de toegepaste psychologie. Ver
schillende psycho-analytische films wer
den in de laatste tijd uitgebracht, o.a.
Mijl) eigen Rechter. Het hoofdmotief
van deze film is de moeilijke strijd, die
de bekende psychiater Mr .Milne in zijn
eigen huwelijksleven heeft. Dit gegeven
ziet men echter niet door de hele film
als het voornaamste: het wordt teveel
naar de achtergrond verdrongen door
de geschiedenis van Lucian, die 'van zijn
krijgsgevangenschap een zenuwstoring
heeft overgehouden. Vooral het einde
van de film, warbij Milne de juiste le
venshouding voor zichzelf terugvindt, is
zwak weergegeven. Men is te zeer ge
vangen door het tragisch einde van Lu
cian, dan dat men het laatste deel van-
de film voldoende in zidh op kan nemen.
Lucian is de patient, waarover Milne
de meeste zorgen heeft. Tijdens de oor
log was Lucian piloot pn raakte in
krijgsgevangenschap. Na zijn ontvluch
ting is hij zenuwziek en hij probeert
zijn vrouw te wurgen. Milne kan maar
niet te weten komen, welke gebeurtenis
die innerlijke verstoring veroorzaakt
heeft. Tenslotte krijgt hij Lucian na een
inspuiting aan het praten. De oorlogs
vlieger maakt dan alles weer opnieuw
mee Boven de oerwouden van Burrrta
wordt zijn vliegtuig neergeschoten. Hij
tracht door de lichte bossen te ontsnap
pen maar de Jappen grijpen hem. Lu
cian wordt naar een concentratiekamp
getransporteerd. Op onmenselijke wijze
wordt hu door de kampbewakers be
handeld. Men breekt zelfs zijn been en
dagenlang ligt Lucian onverzorgd en
hulpeloos in een barak. Als hij weer
enigszins kan lopen, besluit hij te vluch
ten. Op een donkere avond strompelt
hij voorzichtig in de richting van de uit
gang. Het vage beeld van tje schild
wacht, die hij in zijn overspannen ze
nuwtoestand met een krampachtige stok
slag neer slaat, blijft hem steeds bij,
ook wanneer hij weer veilig thuis is.
Het is de oorzaak van zijn zenuwstoring.
Als Lucian weer bijgekomen is, is hij
een heel ander mens; vroljjk, opgewekt
en schijnbaar weer normaal. Milne twij
felt nog, of Lucian werkelijk genezen
is en wil hem voorlopig nog onder be
handeling houden. Intussen ontpnoet
Milne enkele keren een vriendin, die
hem uit zijn evenwicht brengt. Op een
avond is hij met haar wezen dansen en
gaat mee naar haar huis. Plotseling
krijgt hij dan het bericht, dat Lucian
zijn vrouw heeft doodgeschoten, toen
zij, in het half-donker staande, haar man
herinnerde aan de Japanse kampwacht.
Er is nu niets meer met de ongelukkige
Lucian te beginnen. De politie zit hem
achterna en tan einde raad vlucht hij
op een wolkenkrabber. De psychiater
stelt nog een laatste poging in 't werk
om hem te redden, maar Lucian pleegt
zelfmoord. Milne trekt zich het falen
van zijn geneeswijze erg aan, zo zelfs,
dat hij zijn practijk op wil geven. Dank
zij de liefdevolle steun van zijn vrouw
in deze moeilijke periode, vindt hij
voor .«zichzelf de juiste levenshouding
terug.
Toegang 18 jaar.
In de Monopole draaien deze week
twee films. De gemaskerde Troubadour
is de cowboy-detective, die helemaal op
zijn eentje een veedievenbende ontmas
kert en met behulp van nog een paar
gentlemen met grote revolvers de hele
kliek gevangenneemt. Paardengetrappel
en revolverschoten klinken ruimschoots
Saterdag 19 Juni.
Bioscopen: Monopole; Judy in het Luna
park en De gemaskerde Troubadour (14
jaar); aanvang 3, 5, 7 en 9 uur; Passage:
Mijn eigen Rechter (18 jaar) 1.45. 7 en
9.30 uur.
Zondag 20 Juni.
Bioscopen: zie boven.
voldoende door de zaal om de liefheb
bers te bevredigen. Daarbij komt nog,
dat de gemaskerde troubadour erg mu
zikaal is en dit uit met enkele cowboy
liedjes.
In „Judy in het Lunapark'' kan men
zie, waartoe een vrouwelijke burge
meester in een Amgrikaans stadje in
staat is. Alle café's worden gesloten en
een oom van de burgemeester organi
seert in plaats daarvan een groot Luna
park. Het vrouwelijk gemeentebestuur
weet wel van optreden. Zij kan dit doen
tegen de twee compagnons van oom
Lud, die hun slag proberen te slaan, ten
koste van de gemeente. Dat kan na
tuurlijk niet ongestraft blijven. Toegang
14 jaar.
Bij de Kerklaan in Kethel viel giste
renmiddag 'n fles acetyleen. De fles
barstte en vjpog in brand. Toen de eer
ste schrik voorbij was, gooide men de
fles in een sloot, waar de vlammen snel
geblust waren.
De 10-jarige W. viel gisterenmiddag
bij de Overschiese overweg van een wa
gen. Hij liep een beenkneuzing op en
werd per auto van de G.G.D. eerst
naar 't ziekenhuis en later naar zijn wo
ning vervoerd.
GEBOREN: Johanna A., d. van D. de
Jong en J. A. Meivogel, Snelliussingal
28; Thomas M. A., z. van Th. de Vette
er. M. A. Buckers, Dr. Noletstraat 1.
OVERLEDEN: P. Brökling, 80 j., wed.
van J, H. Kreuger, Warande 182.
Destijds hebben wij melding gemaakt
van het stelen van een grote hoeveel
heid distributiebescheiden uit de brand
kast van het distributiekantoor te
Capelle a. dT. IJssel. Dit geschiedde in
de nacht van 17 op 18 Februari j.l. en
er verdween een hoeveelheid van bijna
29.000 bonnen, volgens de schatting
naar de waarde op de „zwarte markt"
tot een bedrag van zeker 100.000.
Het onderzoek in deze zaak ls zeer
moeilijk geweest, doordat practisch geen
sporen waren achtergelaten. Slechts een
gebroken ruit, het vernielde slot en de af
druk van een handpalm op de kast waren
voor de Rijkspolitie uitgangspunten. Men
kwam echter op het idee de 36-jarige M.
v. S. eens aan de tand te voelen. Deze
had n.L 8 maanden voor de inbraak de
brandkast gerepareerd en enkele aanwij
zingen lieten veronderstellen, dat de In
houd toen zijn warme belangstelling had.
Men vergeleek de afdruk van zijn hand
palm met die, welke op "de brandkast was
aangetroffen en er bleek een volledige
overeenstemming te bestaan. Ondanks de
ontkenningen van de brandkastenmaker
werd hij gearresteerd, daar zijn strafblad
reeds drie veroordelingen aangaf, waarbij
een, omdat hij een hele brandkast met
inhoud had gestolen. Een naarstig onder
zoek naar de bonnen leverde echter geen
resultaat op en er werd er niet één terug
gevonden.
Hedenmorgen had v. S. zich voor de
Rotterdamse Rechtbank te verantwoor
den en ondanks het feit, dat hij nu ook
ontkende, achtte de officier van jusl/tie
het ten laste gelegde bewezen. Tegen, de
man werd 2 jaar gevangenisstraf geèist,
zonder aftrek van voorarrest.
In de Rosestraat speelde gisteren de
3%-jarige C. de H. uit die straat op het
rijwielpad. Plotseling stak de jongen over,
ongeveer 6 meter voor een naderende auto
De bestuurder remde krachtig, doch kon
een aanrijding niet meer voorkomen. De»
gevolgen waren zo ernstig, dat het ventje
bij aankomst in het Zuiderziekenhuis
reeds bleek te zijn overleden. De bestuur
der treft* ge en schuld.
De politie heeft een man aangehouden,
die in het bezit was van een fiets, welke
vermoedelijk is gestolen. Er is echter nog
geen aangifte van de diefstal gedaan. De
fiets is een zwartgelakte, ongemerkte he
renfiets, met een zwart-gelakt stuur, imi
tatie Terry-zadel, electrisch licht en een
zgn. revolver-kettingkast. Inlichtingen
kunnen worden verstrekt aan de recher
che van het bureau Sandélingplein.
(Van onze Londense
correspondent).
Sinclair Lewis' „Kingsblood
Royal" is een van die Ameri
kaanse werken, die letterkun-,
dig genot kunnen schenken aan
iedere lezer, maar waarvan de
diepere betekenis ontgaat aan
wie niet in Amerika zelf de
atmosfeer heeft leren kennen
waarin zich de grote maat
schappelijke problemen van dat
land ontwikkelen. Daarvan is
wellicht het rassenprobleem het
moeilijkst te doorgronden voor
de Europeaan die de Nieuwe
Wereld niet kent; want Europa
heeft zulk een probleem noch in
dezelfde omvang, noch in dezelf
de verhoudingen, als de Ver.
Staten. En van dat probleem
vormt het kleurlingen-vraagstuk
de kern.
r. m T.
Nrt afloop van de huldiging van het Rotterdamsch Philhafmanisch Orkest
in de Burgerzaal te R'dam ontvatigt dirigent Flipse de Bruckner-medaille
Er was feest gisteren in Rotterdam en
met recht. Want het instituut dat nu der
tig jaar geleden zijn begin nam in een
kleine groep van musici uit het amuse
mentsbedrijf en zich vanaf die datum
gingen toeleggen op de beoefening van
de symphonische muziek, is nu uitge
groeid tot een orkest van historische be
tekenis. En het ls zeker voor de volle
honderd procent te danken aan de be
wustheid, waarmede de dirigent Eduard
Flipse, de leider van het orkest sinds
1930, zijn doel heeft nagestreefd, nl. door
het herscheppende muziekleven een con
structief aandeel te leveren voor de mu
zikaal creatieve krachten van onze tijd
en speciaal van Nederland, dat het
Rott. Philh. Orkest een unieke plaats
bekleedt onder de bestaande orkestinstel
lingen. Niet alleen Rotterdam, maar ge
heel Nederland is hem hier dankbaar
voor en bij de vele gelukwensen, die
dirigent en orkest gisteren in ontvangst
hebben moeten nemen, voegen wü gaar
ne de onze toe. Moge hu zijn doelbewuste
activiteit en bezielende leiding nog lang
ten dienste kunnen stellen van het orkest
en van de Nederlandse muziekcultuur.
Het moet voor dirigent en orkest een
ware voldoening geweest zijn, dat de re
gering het borstbeeld van A. Diepen-
brock, een ontwerp van Joh. Radeker,
een regeringsopdracht, niet geplaatst wil
zien, in de geboortestad van de componist
of elders, doch daar, waar een grote lief
de en daadwerkelijke belangstelling voor
het oeuvre van de grootste Nederlandse
componist na J. P. Sweelinck, de klank
van zijn muziek deed herleven.
De loco-burgemeester J. v. Tilburg
heeft na de officiële overdracht en ont
hulling gistermiddag ln de aula van Boy
mans door het waarnemend hoofd van
het Departement van Kunsten en We
tenschappen de heer C. van Keekum, het
borstbeeld voorlopig toevertrouwd aan
de directeur van Boymans totdat hei
in de nieuwe concertzaal zijn plaats ge
vonden zal hebben. Als het symbool van
Diepenbrock, die, zoals de bekende Die-
penbrock-biograaf, prof dr. H. E. Reser,
opgemerkt heeft in zijn inleiding, de
kracht bezat de eerste conceptie in zijn
muzikale composities nooit te verlooche
nen en in zijn consciëntieus schaviags-
proces steeds de eerste gedachte hand
haafde. De beeldhouwer Radeker, die dit
visuele symbool van doelbewustheid zo
treffend in zijn werk heeft gekarakte
riseerd, heeft hiermede, aldus spreker,
deze buste ver boven het conventionele
borstbeeld uitgedragen.
Des avonds was het herdenkingsconcert
dat in tegenwoordigheid van vele offi
ciële persoonlijkheden geopend werd met
het muzikaal orgasme uit de Nederlandse
literatuur: Wagenaars Cyrano de Berge
rac. Twee noviteiten, nl. de fel gekleur
de Saisons van Aubert en een Introduc
tion en Alegro uit de Symphonia Sacra
van Marius Monnikendam mochten de
ze avond niet ontbreken. Het werk van
Monnikendam geeft een overtuigend
beelo van het vakmanschap van de
auteur, die uit simpele thematische ge
gevens een monumentaal geheel bouwt
tot barstens toe gezwollen van dramati
sche spanning en veelal profiteert van de
vlakspanning der meerkorigheid. Een
ruim gebruik van kerktoonaarden ver
oorzaakt archaïserende werkingen zon
der directe herinneringen op te roepen
aan de uitgesproken Gregoriaanse of
Joods synagogale sferen.
Het zelden uitgevoerde Lvdisch* Nsch
van Diepenbrock beleefde een meester
lijke en geladen vertolking, waaraan de
bas Laurens Rof tma'1 G°n succesrijk
aandeel had. Tot slot Franck's Variations
ovmohcniques met de piansie mine
Dacosta, die op brillante wijze de hoofd
rol vertolkte.
Helaas is een verdere bespreking van
het concert niet mogelijk. Van de spre
kers die in de pauze bet woord voerden
en al de verdiensten van orkest en diri
gent releveerden, noemen wij jhr. mr.
de Rainitz, .als. vertegenwoordiger van
de minister van K. en W., de locobur
gemeester, wethouder J- van Tilburg
namens het gemeentebestuur, de heer Ph.
v. Ommeren, dr. Drost, afgevaardigden
van studenten en studentenraad. De voor
zitter van het bestuur mr. H. Vlug, dank
te de spreker». Op een geanimeerde re
ceptie, die na afloop ten stadhuize werd
gehouden, heeft de voorziiter van de
Brucknervereniging aan Fauard hpse
de bronzen Brucknermedaule overhan
digd als erkenning van zijn verdiensten
voor dit instituut.
B. G.
Het strekt zich uit over- de beide
Amerikaanse Continenten, en laat zelfs
de weinige landen met een geringe ge
kleurde bevolking Canada in het
Noorden; Argentiniëei} Uruguay in hst
Zuiden niet onaangetast. Het speelt
een grote rol in die onmetelijke gebieden,
waar de blanken, de „Caucasiërs", slechts
een zeer kleine minderheid vormen, en
de kleurlingen, of althans de „niggers",
in de loop van enige eeuwen de „in
heemse" bevolking geworden zijn; dus in
heel West-Indië en in vele z.g. Latijns
Amerikaanse Republieken, en op een
andere wijze een niet minder belangrijke
in de Verenigde Staten, waar zij ten ge
tale van 20 miUioen in de minderheid, eu
toch alom-tegenwoordig zijn.
In al die landen heeft het begrip
„emancipatie" een betekenis gekregen,
waarmede de Europeaan volkomen onbe
kend is, en gelijk een academisch ge-
I vormde neger mij eens zeide: de negers
der Nieuwe Wereld zullen nooit ge
ëmancipeerd worden, wanneer zij er niet
I in slagen zichzelf te emanciperen van
I hun eigen martelend en voortdurend be
sef „gekleurd" te zijn, en met verachting
blijven neerzien op „niggers" met een
hoger percentage „zwart bloed" dan zij.
Maar volgens de ongeschreven sociale
wet van Amerika is de man met <-ok
maar één druppel „zwart bloed" len „nig
ger", ook al is hij zo blank en blond ais
een Noorman verondersteld wordt te zijn,
en al heeft hij zelfs niet het blauw
achtige halve-maantje op zijn vinger
nagels waaraan, volgens de theoretici,
zelfs iemand wiens neger-voorouder
eeuwen geleden leefde, niet ontkomt.
„Kingsblood Royal" is het drama van
de volkomen blanke „nigger", die tot op
zeker ogenblik van zijn leven tooit ver
moed heeft dat één van zijn voorouders
een volbloed neger geweest is.
Neil Kingsblood is een gelukkige ge
huwde jongeman te Grand Republic,
Alinnesota; employé met een goede toe
komst aan een der plaatselijke banken;
zwaar gewond uit Duitsland terugge
komen, maar, ofschoon hinkend, de
knappe, breedgeschouderde, blonde jonge
Caucasiër, die door zijn blonde jonge
vrouw grenzeloos bewonderd wordt, en
die op zijn beurt zijn zeer „levendige
vier-jarige dochter, Biddy, „helemaal roze
en goud", grenzeloos bewondert.
De Kingsbloods verwennen nun neger
meid, omdat het zo moeilijk» is dienst
personeel te krijgen, en de negermeid
tyranniseert de Kingsbloods, en loopt ten
slotte weg, ofschoon Neil, om haar te
behagen, zijn spaniel omgedoopt heeft van
„Nigger" in „Prince".
Neil Kingsblood is een verdraagzaam
en humaan-denkend man, en trotser op
zijn Angelsaksisch bloed dan hij zelf be
seft. Hij heeft zeer veel Amerikaanse en
Angelsaksische vrienden; allen steunpila
ren van de „Country Club" en een
ieder die de Amerika's kent weet, dat
een „Country Club" steeds strikt Cauca-
slsch is. en dat geen „nigger' of „polack"
ooit enige kans heeft haar door zijn lid
maatschap te onteren. En Neil, ofschoon
een gemoedelijke jongeman, die van alle
mensen houdt, kan, als de zwarte dienst
meid er vandoor is (nadat hij een per
soonlijke ontmoeting gehad heeft mat
haar „galant", die houder van een nacht
club is) toch niet, langer ontkennen dat
een „nigger" ten slotte een onverbeter
lijke nigger is.
Op zekere dag deelt zijn vader hem
een „geheim" mede. Er zijn redenen om
aan te nemen, dat de Kingsbloods af.
stammen van Hendrik VIII en Catherina
van Arrago.n, dat; zij dus werkelijk van
koninklijke, en dat nog wel van Engelse
koninklijke bloede zijn. Hij draagt Neil
op hiernaar een onderzoek in te stellen.
De nuchtere Neil haalt zijn schouders op,
maar geeft toch gevolg aan het verlan
gen van zijn vader. Van zijn zeer oude
grootmoeder, die klein en levendig en
aan de „donkere-kant" is, daar zij van
FransCanadese afkomst is, verneemt
hij, dat zij afstamt van een beroemde
Canadese „voyageur", die een eeuw ge
leden 'stierf, en die waarschijnlijk, be
halve Frans bloed,'ook Chippewa-bloert
had. De voyageur was een voorvader om
trotser op te zijn dan op een obscure
zoon van Hendrik VIII, maar het zou
wel heel mooi zijn indien in de aderen
der Kingsbloods pioniersbloed en vorsten
bloed vermengd waren.
Bij nader documentair onderzoek bleek,
dat de FransCanadese voyageur wel
een beroemd en verdienstelijk pionier,
maar tevens een volbloed-neger geweest
was, zodat Neil Kingsblood's bloed voor
1/32. en dat van Biddy voor 1/64 „nig
ger" is.
Het grote innerlijke conflict, dat van
deze ontdekking het gevolg is, behandelt
Sinclair Lewis met zijn eigen, zeer uit
zonderlijk talent; maar de psychologische
aspecten zijn veel minder belangrijke
dan de maatschappelijke. Want deze
roman dringt door tot in de diepste diep
ten van bet blanke „nigger"-probleem, dat
schrikwekkend is door zijn ontzenuwende
geheimzinnigheid.
Een groter „geheim" dan dat van af
stamming van een Tudor-koning of van
een Picardische Hertog van koninklijke
bloede, is het geheim van afstamming
van een volbloed nigger. Het is een zoveel
groter geheim, omdat de Amerikaan, die
erachter gekomen is dat hij voor 1/64 of
1/128 negerblóed heeft, onmiddellijk gaat
vrezen dat het geheim reeds lang daar
voor doorgrond was door ontelbare
negers, die hem steeds met zoveel eerbied
bejegenden, maar die hem in werkelijk
heid reeds lang „door hadden".»
Neil Kingsblood begrijpt onmiddellijk
dat die weggelopen dienstmeid hem van
de eerste dag af „doorgehad" heeft; en
ook de zwarte portier van de nachttrein
naar Minnesota, waarin slechts de „beste"
Caucasiërs reisdln; en de zwarte schoen
poetser; en de zo-goed-als-zwarte maitre-
d'hotel van het eerste restaurant der stad.
In hun eerbied ontwaart hij de ironie,
de kruipende familiariteit, de gecamou
fleerde brutaliteit van de man die weet
dat hij in werkelijkheid „een der onzen
is; dat hij thuishoort in het neger-ghetto,
en dat hij, om er buiten te blijven, een
maal het slachtoffer van voordelige
chantage worden zal.
Want de neger vergist zich. n..ar men
beweert, nooit. In het blondste Caucasi-
sche haart herkent hij onmiddellijk oe
voor ieder ander onzichtbare kroeg van
negerwol; hij ziet de blauwe halve
maantjes op de rozigste nagels op een
mijl afstands; in de meest gecultiveerde
stem, met het accent der grote universi
teiten, ontdekt hij na enkele woorden
reeds die lichte deun, die van geslacht op
geslacht heet over te gaan.
En van het ogenblik af waarop de
Amerikaan ontdekt heeft dat hij voor
1/128 of 1/256 negerblóed heeft, weet nij
ook dat alle negers die hij tegenkomt
het weten, en dat hij een getekend man is.
r,» J— 4a nlomwiAn r71 c\ i»-» d c\ Irnini
Horizontaal; 1. Ziekte: 3. Klei
nigheid; 5. Regering; 7. Rijkaard; 9.
Geneesmiddel; io. Stad in Italië; 12.
Overhandigen; 13. Zeilwedstrijd; 14.
Vogel: 16. Paardrijdster; 18. Heilig
boek; 19. Werkruimte; 21. Verhaal; 22
Handel; 23. Zeker kaartspel spelen;
24. Knolradijs.
Verticaal: 1. Krachtwerktuig; 2.
Deel van Afrika; 3. Heilig boek; 4.
Aaneen hechten; 5. Militair; 6. Kor
ting; 7. Te weten; 8. Opdragen; 10.
Steen: 11 Afrikaan; 14. Graansoort; 15.
Godin; 16. Lust; 17. Drents dorp; 19.
Bloem; 20. Heester.
De gevraagde woorden bestaan bit
de volgende lettergrepen:
a a a as ba be be
bel bes bi bi bob bri
by der die e em ga
gai ger go i in ka ka
ko ko ko - ie len len
!i lier lij lijk ma ma
man me me me me me
men men mo mo na
na nas ne ne ne ne
net nl nu om oor ra
ra ran ran re - re
re ren ren ren ri ro
Maandag a.s. begint te Philadelphia de
nationale conventie van de republikeinse
partij der Verenigde Staten, waarin de
candidaten voor het presidentschap en
vice-presidentschap worden benoemd; een
vierjaarlijkse gebeurtenis, welke een der
beroemdste Amerikaanse politieke shows
is, en ditmaal reeds bij voorbaat de naam
van politiek carnaval heeft gekregen. Wie
deze conventie zal hebben bijgewoond,
merkt de Engelse reporter Denys Smith
op, gal tot de overtuiging zijn gekomen,
dat Barnum en Barley zich vergist heb
ben, toen zij hun circus de „Greatest
Show" ter wereld noemden. Philadelphia
zal hen met de beroemdste band-leider
van Amerika, mr. Meyer Davis, met tal
loze sterren van opera, radio en film en
uit andere branches van amusement verre
overtreffen. Er is werkelijk niets verzuimd
om de 1.094 gedelegeerden op do republi
keinse conventie tussen en na de zware
politieke strijduren meerdere uren van
ontspanning te bieden.
Op dit politieke carnaval moet intussen
een daad gesteld worden, welke van on
overzienbare betekenis niet alleen voor
de Verenigde Staten, maar evenzeer voor
de gehele wereld is. Want aangezien de
candidaat, die nu wordt gesteld, een zeer
grote kans maakt op 20 Januari 1949 het
Witte Huis als president te betreden, is de
persoon, die op de conventie wordt aange-^
wezen, waarschijnlijk degene, die viel
jaar lang i.e. gedurende de Marshall-
jaren de feitelijke leider der Ameri
kaanse. d.w.z. van de gehele Westerse po
litiek is. En dan maakt 't een niet te be
rekenen verschil uit, of bijv. de interna
tionalist senator Vandenberg dan wel de
isolationist Joseph Martin de macht in
handen krijgt.
In de republikeinse partij zijn vooral
gedurende de laatste weken sterk uiteen
lopende stromingen waar te nemen ge
weest, vooral bij de behandeling van het
Europese herstelplan en bij de debatten
over de handelspolitiek der Verenigde
Staten. Waarschijnlijk zijn alle desbetref
fende besprekingen sterk beïnvloed ge
weest door de gedachte de gunst der kie
zers te winnen, zodat men uit de thans
gesproken woorden niet al te definitieve
conclusies kan trekken. Maar de alge
mene beginselen, welke een eventuele
candidaat naar voren brengt, binden hem
toch in zekere mate voor zijn latere ge
dragslijn. Nu zijn er nog vele mannen,
die. het candidaatschap begeren: zij be
strijden elkaar en tasten naar de gedach
ten en gevoelens van de zo vaak onbere
kenbare massa, een vijftig millioen kie
zers (in 1944 kreeg Roosevelt 25.600.000,
Dewey 22.000.000 stemmen). Straks, ais de
conventie de definitieve candidaat heeft
aangewezen, staat deze slechts tegenover
zijn democratische tegencandidaat,
hoogstwaarschijnlijk president Truman
zelf. en de eventuele candidaten van toen
kansloze splinterpartijen, bijv. die van
Wallace. Dan kan hij veel onomwondener
zijn politieke gedragslijn afbakenen, welke
natuurlijk veel scherper de grote trekken
van zijn toekomstig beleid zal uitbéélden
Op Amerikaanse partij-conventies
nu vgn de republikeinen; straks, over vier
weken, van de democraten gaat het
naar Europese begrippen soms heel
vreemdsoortig toe. Een aantal namen van
mogelijke candidaten is reeds op de z.g.
primaries verzameld; een primary is wat
men zou kunnen noemen een kringverga
dering, waar over de incest geweéste fi
guren wordt gestemd; de gedelegeerden
van zo'n kring krijgen echter naar de
conventie geen bindend mandaat mee om
op de persoon te stemmen, die in de kring
de overwinning behaalde. Gemeenlijk
zullen zij het de eerste, en soms nog de
tweede dag van de conventie wel doen,
in de hoop, dat hun favoriet steeds meer
naar voren zal komen. Nadien echter gaan
zij zo nodig op andere namen over.
Gewoonlijk zijn er als de conventie
begint, reeds enkele „leading contenders",
leidende concurrenten; ditmaal zijn het
voor de republikeinen senator Taft, gou
verneur Dewey en mr. Harold Stassen.
Het merkwaardige van het geval is ech
ter, dat dergelijke prominenten heel vaak
de minste kans maken voor de definitieve
benoeming in aanmerking te komen, wijl
zij zelden de vereiste meerderheid kun
nen halen; zij blijven meestal rond een
eenmaal verkregen stemmental hangen.
Dan treden om qit deze impasse te gera
ken andere personen naar voren: de ge
delegeerden laten,al dan niet na onde-
handelingen in de z.g. „smoke-filled
room", hun favorieten los om hun
aan „ernstiger candidaten" te geven. Soms
zijn dit z.g. neutrale figuren, soms echter
ook personen, die hun sporen in de poli
tiek dubbel en dwars hebben verdiend. Zo
werd tot voor twee weken de sterke,
doelbewuste internationalist Vandenberg
als de waarschijnlijkste definitieve repu
blikeinse candidaat voor het president
schap genoemd. Men meent echter, dat
na de strijd tussen huis van afgevaardig
den en senaat over het bedrag van de
Marshall-hulp zijn kansen zijn gedaald
Maar een betere persoonlijkheid heeft
zich tot dusverre niet scherp afgetekend.
Als de candidaat eenmaal benoemd is, be
gint de verkiezingscampagne. Want op de
eerste Dinsdag ng de eerste Maandag van
November dit jaar dus op 2 November
-r moet door de popular vote, de algeme
ne verkiezing, het presidentiële kiescollege
worden samengesteld. Is dit eenmaal ge
schied, dan weet men ook wie president
wordt, want elke kiesman krijgt een bin
dend mandaat mede. Op de eerste Maan
dag na de tweede Woensdag van Decem
ber heeft de formele verkiezing plaats,
waarna op 20 Januari 1949 te twaalf uur
de nieuwe president plechtig geïnstalleerd
wordt.
Op een propagandavergadering van de
p v. d. A„ Donderdagavond in Verdo ge
houden, heeft minister In 't Veld, die er
het woord voerde, naar onze correspon
dent meldt, o.a. verklaard: dat hij tegen
September van dit jaar voor het gehele
land een nieuwe tariefloonregeling voor
bouwvakarbeiders hoopt te kunnen door
voeren. Het loonplafond van 25 pet. boven
het uurloon zou dan worden afgeschaft.
Begrijpen we deze mededeling goed,
dan werkt de proef met tariefionen, welke
in Groningen, Amsterdam en Eindhoven
wordt genomen en later is uitgebreid met
Arnhem en Nijmegen bevredigend De
bedoeling van deze proef is immers luist
het vaststellen van algemene normen voor
het tariefloon.
Of men met September daarmee gereed
zal zijn, valt echter, zo vernamen wij, nog
niets met zekerheid te zeggen. Wel staat
Vast dat overheid, werkgevers en werk
nemers nauw contact houden om zo spoe
dig mogelijk tot een bevredigende oplos
sing te komen. Daarbij hebben ook de
rijksbemiddelaars nog een woordje mee
te spreken, omdat zij er voor moeten wa
ken, dat er geen conflict zou ontstaan met
de lonen in andere bedrijfstakken.
Deze week zijn ongeveer 1500 groenten-
trucks de grens bij Venle gepasseerd op
weg naar de steden van Roergebied en
Rijnland. Vergeleken bij de vorige week
Zaterdag J.l. werd de 2000e wagen gere
gistreerd is dit tot dusver de drukste
week geweest voor het Venlose grenskan-
toor, waar soms kilometerslange files voor
de slagbomen staan te wachten en speciale
verkeersmaatregelen eisen. Van de start-
ta tar te te tel ter
tie tor ve ve ze zo.
Oplossingen tot Donderdagmiddag.
De oplossing van de kruiswoord-
puzzle van vorige week is:
Horizontaal: 1. os, 3. tt, 5. emo
tie, xO. fa, 12. lap, 14. e.o., 16. alom,
17. eer, 18. por, 20. re, 22. in, 23. cel,
25. Tarente, 28. pok, 30. eb, 32. tol,
33. bal, 34. of, 35. nor, 37. kam, 38.
slap, 40. toko, 44. ei, 46. om, 47. be
rusting, 48. ze, 49. de, 50. amor, 52.
kolf, 54. jas, 56. Ier, 57. pa, 58. iet,
59. are, 61. N. 1., 62. Oss, 63. element,
66. bok, 67. el, 68. ge, 69. gat, 71. rag,
72. Iran, 74. nu, 76. Fin, 78. as, 79.
hofnar, 80. R. I-, 81, .la.
Verticaal: 1. o. 1., 2. sap, 4. te,
6. ma. 7. olie, 8. ton, 9. i.m., 10. fel,
11. ar, 13. pot, 15. Orel, 17. eek, 19. rat,
21. en, 23. collega, 24. mentor, 26. ros.
27. Transvaal, 28. pas, 29. af, 31. boom,
34. op, 36, R.K., 39. ai. 41. obelisk, 42.
dra 43. tin, 45. merrie, 48. zoen, 9. do,
51. mi, 52. ka, 53. Kes, 55. ore. 57. Po,
59. Amen, 60. eng, 62. oog, 83. elan,
64. eg, 65. taf, 66. bas, 67. erf, 70. til,
71. ra, 72. io, 73. na, 75. Ur, 77. na.
P.S. Wij willen er nadrukkelijk op
wijzen, dat het vanzelfsprekend is, dat
de inzenders van oplossingen hun naam
en adres verme/den. Dat wordt nogal
eens vergeten. Op vragen over dp be
tekenis van woorden kunnen wij niet
ingaan, dat zou ons te ver voeren. Zo
bijv. uit de puzzle van vorige week no
72 verticaal: veranderde in een koe
Dat is Io, uit de Griekse mythologie, de
geliefde van Zeus, die door Hera in een
koa werd veranderd en onder bewaking
gesteld van Argus (vgl. met Argus
ogen kijken) Na lang omzwerven kreeg
zij haar vroegere gedaante terus-
De prijs was voor: mej. D Schoen
makers, Vlaardingerstr. 39 b, Schiedam.
baan van 't voormalige Duitse vliegveld
tot aan het eind van de Kaldenkerkerwcg,
een traject van ankele kilometers lengte,
staan de groentenwagens in een onafgebro
ken rij. J.l. Maandag toen 400 wagens de
grens passeerden was tot dusver de druk
ste dag van dit jaar.
De Commissie Bloembollen van de
Stichting voor de Landbouw heeft in naat
bijeenkomst beschouwingen gewijd aan
het rapport, dat is uitgebracht door de
commissie ter bestudering van de moei
lijkheden op het bloembollengebied Te
vens heeft zij zich beraden over het al of
niet verplicht inkrimpen van het tuipen-
areaal en van het narcissen-areaal, als
mede over het al of niet handhaven van
de prijsklassen voor tulpen, handhaving
van de buitenlandse minirnumnrii/en,
verplichte inlevering van plantgoed, tul
pen en enkele andere punten. De Stich
ting heeft slecht» een zeer voorlopig
standpunt ingenomen.
Gisteren is in een vergadering mot de
Commissie van Bijstand Bloembollen y
het Bedri'fschap voor Sierteeltpnwloeie
overleg gepleegd ten aanzien v
maatregelen voor het komende piamj*
