Nieuws uit STAD en OMTREK
Typerende Toetsstudies
LANGS DE
Stichting Katholieke Gezinszorg
en Gezinshulp
LAATSTE BERICHTEN
De trein gaat weer naar Djokja
Waarheen de wind waait...
Woningbouw door particulieren
Met de Hongaarse kinderen huistoe
De doos
dokter Sila
MISDAAD
IJN
EEN TREIN KEERT LEEG TERUG
IN AMERIKA
Zullen er thans zaken gedaan worden
Nieuwe financierings-regeling
van
i
DONDERDAG 1 JULI 1948
PAGINA 3
„MIJN KAMPF"-DISCIPELEN
Ka,th. Gezinszorg te Schiedam
gecentraliseerd
KVP-VERK1EZ1NGSRITTEN
EXAMENS
BURGERLIJKE STAND
DE 3 K.M. ZWEMWEDSTRIJD
IN DE SCHIE
VLAARDINGEN
DE TUCHTRECHTER HAD
HET WEER DRUK
LICHTER DAN LUCHT IN DE
LUCHT
Ballonopstijging in de R'damse
Diergaarde
GEROOFDE KUNSTSCHATTEN
KEREN NAAR ITALIë TERUG
POSITIES TROEPENSCHEPEN
SS"' ,I,„,
door
WALTER L. GEBAUER
DE „KOTA BAROE" HEEFT
VERTRAGING
BERNADOTTE'S PLAN
INZAKE PALESTINA
J
Het is heus niet aardig, om elke studie
te moeten baseren op de grote verkie
zingsstrijd, die komende week Woensdag
een abrupt en afdoend einde zal vinden
in de definitieve politieke wils-uiting van
het Nederlandse volk. De krant hangt
haast scheef van de verkiezings-campagne.
Men kan er allereerst uit opmaken, hoe
belangrijk de politiek is. Zo belangrijk,
dat we zonder onze actieve politiek wel
licht het lot van Oostelijke landen zouden
delen en onze eigen pers zouden moeten
missen. Diezelfde pers, die ons nu vrij kan
voorlichten over eigen standpunt, over
laster van links en van rechts.
Helaas ook van rechts. De heer Weiter
noemt zich in zijn kinderlijk stuntelig ge
redigeerd blaadje „Actie", de vertegen
woordiger van de rechts-Katholieken.
Dat dit niet gelijk staat met recht-uit Ka
tholieken moge blijken uit het volgende
praatje, dat door de Schiedamse volge
lingen van deze eigenwijze heer wordt
rond-géstrooid.
Vooraf dient U te weten, voor zover het
U nog niet bekend is, dat de heer Weiter
zich in alle mogelijke bochten wringt om
de ondubbelzinnige brief van de Bisschop
pen zo uit te leggen, dat de KVP de dis
sidente partij is, die de eenheid probeert
te vernielen en dat het Hoogwaardig
Episcopaat Weiter, de sterke man Weiter,
heeft aangewezen als voorvechter en
kampioen van die eenheid. Hij zou de
man zijn, waarachter Katholiek Neder
land zich zou moeten scharen.
Omdat deze propaganda wat erg onbe
holpen is, moet het standpunt door mid
del yan geruchten toch de schijn van aan
nemelijkheid krijgen. Niet waar, Hitier
wist het al: hoe harder je liegt, des te
meer van de leugen blijft er hangen.
Een fikse leugen dus, die de theorie van
bet Welterse kampioenschap voor de Ka
tholieke eenheid zou moeten schragen,
werd hier en daar terloops rondgestrooid.
En sedert enkele dagen weet nu de hele
stad, dat Kap. v. d. Heijden en Kap. Lan-
gemeijer op Weiter zullen stemmen.
Het heeft even geduurd, eer dit praatje
de beide heren in kwestie had bereikt.
Het had hen eigenlijk helemaal niet mo
gen bereiken, want nu hebben zij de kans
gekregen, om deze „laster" zo noemde
een der heren het openlijk te ontze
nuwen. Het verspreiden van die praatjes
is immers veel gemakkelijker dan het be
antwoorden van een vraag tijdens een
verkiezingsvergadering: Hoe de oprich
ting van de lijst Weiter te rijmen is met
de brief van de Bisschoppen?' Nooit gat
de heer Weiter op deze hem schriftelijk
gestelde vraag, tijdens de vergadering in
Musis Sacrum antwoord. Hij wist wel,
waarom hij de vragen uitsluitend schrif
telijk liet steunen.
.Maar onze Katholieke Schiedammers
weten nu tenminste met wat voor soort
Katholieken zij te maken hebben die
Ie. Een Protestantse krant i.e. De
Rotterdammer gebruiken, om een on
waar anti-papistisch stukje te plaatsen.
2e. De geestelijke leiding van de stad
bekladden door aan kapelaans ongehoor
zaamheid aan hun overheid in de schoe
nen te schuiven.
3e, geen materiaal nieuw en massaal
genoeg kunnen vinden, om tegen de wen
sen van de Bisschoppen in te gaan; daar
van zo provocerend mogelijk laten blij
ken.
Verslik je niet
Een kostbaarder verzameling politieke
windmolens als de V. V. en D. momen
teel herbergt, zal men moeilijk bijeen
kunnen brengen. De uitingen van deze
heren zijn even' veelsoortig, als er voor
aanstaande figuren in dit quasi-volkse
samenraapsel zijn. Dit te bewijzen, is
niet zo moeilijk. Het is al gebeurd.
Hoe Stikker .Vonk en Oud ieder hun
eigen opvatting over de Indonesische
kwestie hebben, is uit de verschillende
verkiezingsrede al gebleken. Hoe Oud
zich absoluut niet wil binden, om na zijn
verkiezing en na zijn lijst-aanvoerder-
schap, een zetel in de Kamer in te ne
men daarvoor kozen zijn volgelingen
hem toch is even bekend.
L
Mijn Vlaamse neef heeft een paar da
gen bij ons gelogeerd: Engelse sigaret
ten, Hollandse sigaren, Amerikaanse sok
ken (nylonseen echt Italiaanse stroo-
hoed en een chique Franse das, enfin
voor 100 pet „Belgisch"....
„Awel, kozijn", zei hij, „wa doen al
die bonte plakkaten an de ruiten?"
„Dat is voor de a.s. verkiezingen" leg
de ik hem uit.
Wij liepen sarren door ons stadje en
hij spelde de reclameborden afv
„Rood is troef' las hij„Sjonges,
das dangereus zunneik weet sjuust
wa da gaat betekenenas rood troef
is dan kun je seffes een „misère ouvert"
verwachten.... en dan zonder praatje!"
,En die nummer twee, was da voor
een clubke?" wilde hij verder weten.
Nummer twee is de, Partij van de Ar»
beid".
„Arbeidahdas schoen
doede gullie da ok al in Ollandikke
dacht kik da gullie et meer van den
handel most hebbe....'
„En da manneke met die strepen op
zijn frak?"
„Die hoort er niet bij, die is van de
reclassering
„Reclassering.ah.... zogezegd een
tuchthuis-boeikomme die bij jullie
niet in het parlement?"
„Hopelijk niet", antwoordde ik
„ofschoon.... je kunt nooit weten na
tuurlijk".
Wij kwamen langs de Nieuwe Haven..
„Ei", zei hij opeens..., „Hedde gij mij
nie eens gezegd, dat er zo weinig ma
teriaal was?"
„Weinig materiaal?"
„Ja, om te bouwen, weinig hout en
zo
„Ja, dat heb ik gezegd...."
.,Dan bende een lelijke leugenaor!"
..Ik?" vroeg ik stom verbaasd
..Weljaziede da daar dan nie
die enorme schuttingen..:., das toch
prima timmerhout zou ik menen!"...,..
„Ik neb gezegd, dat er niet genoeg
hout was om huizen te bouwen
maar niet dat we geen hout genoeg
zouden hebben om reclame-heiningen
.voor de verkiezings-campagne neer te
zetten......
„O-... da makt een verschilwat
het zwaarste is moet het zwaarste we
gen natuurlijk
„Precies", gaf ik zuchtend toe
„enne.stel eens, neef, dat jij in Ne
derland stemrecht had, Welke lijst zou
je begunstigen?"
„Da kan ik zo nie zeggen"daor
moet ik eerst es over peinzen".
Wij praatten verder over Vlaamse
koetjes en Hollandse kalfjes, maar toen
wij voor wiin bescheiden woning ston
den, zei hij opeens: „ik zou op ijjSf één
stemmen"
„Hoe 'weet je dat zo plotseloos?"
Hij lachte... en wees op de K.V.P.-
plaat voor mijn venster
„Omda 'k met jou geen ruzie wil heb
ben", zei hij toen.
SEBAST1AAN,
Maar de uitlatingen van de heer Oud
en de advertenties van fie V. V. en D.
lieten toch zo al iets doorschemeren, dat
de V. V. en D. niet zo sociaal-achterlijk
en niet zo wereld-vreemd conservatief
was als delen van de partijen, waaruit
zij gevormd werd, lieten veronderstel
len. De arbeiders werden gepaaid met
vage, maar aardige beloften en men zou
werkelijk denken, dat een verjongings
kuur a la Beveridge onze Liberalen had
opgekalefaterd.
Te vroeg gejuicht. In een popaganda-
blad van deze V. V. en D. leest Typer
zoiets als het volgende: Welter is in
Schiedam geweest en hij heeft veel ware
dingen gezegd over het Indië-foeleid.
Maar beste kiezers, dat betekent niet.
dat jullie ineens allemaal Wglter moe
ten gaan stemmen, want als het op an
dere punten, dan het Indië-beleid neer
komt, volgt Weiter toch de koers van
de K. V. P. Dit is de zuivere inhoud van
het beweerde.
Typer heeft op deze opmerkelijke ti
rade een eigen kijk. Om de Katholieke
lezer zand in de ogen te stfooien
het artikel richt zich immers spetfiaal
tot onze prptestantse stadgenoten
wordt gesuggereerd, dat de Lijst Weiter
met de KVP niet in sociale opvattingen,
maar alleen in de Indië-politie'k zou ver
schillen. Deze vriendendienst kon men
onder liberalen, zjj het van verschillen
den huize, vanouds verwachten.
De lezer weet, dat dit zeker niet het
geval is. Uit de vaagheden in „Actie"
valt op te maken, dat van een christelijk
sociale, dus vooruitstrevende politiek
bi) Welter niets valt te verwachten. Het
was ook niet het Indië-beleid op de eer
ste plaats, maar juist de positie van de
arbeiders in de Volkspartij en in het so
ciaal program daarvan, die Weiter en
zijn volgelingen tot dissidenten maak
te.
Dat de volgelingen van Oud dit niet
zouden weten, durven wij op grond van
hun toch niet on-politiek verleden niet
aannemen.
2ij weten dus, dat Weiter epn sociaal-
reactionnaire politiek voorstaat met wel
ke mooie begrippen als sluitende begro
ting e.a. dit ook wordt gecamoufleerd.
Maar zelfs deze politiek is dan vol
gens het pamflet van de V. V. en D. nog
te progressief. De V. V. en D. adverten
ties over de waarde van de arbeid zijn
wel minder dan Platonische liefdesver
klaringen aan het afwezige volksdeel van
deze „volkspartij".
TYPER.
Naar wij vernemen, is een dezer da
gen de notariële acte van oprichting
van bovengenoemde stichting gepas
seerd. Mede als gevolg van een over
eenkomst met het Wit-Gele Kruis te
Schiedam wordt het Huishoudbureau
van deze vereniging met ingang van
heden door bovengenoemde stichting
overgenomen, zodat dan de k.tholieke
gezinszorg in één stichting zal zijn on
dergebracht. Deze plaatselijke stichting
is ondergeschikt aan het diocesaan be
stuur té 's-Gravenhage In het bestuur
der Stichting-treden ais afgevaardigden
van de R. K. Vrouwenbeweging te Schie
dam op de dames Smulders. Willems.
Reynart, en Bruynel, terwijl van de
zijde van het Wit Gele Kruis zitting
hebben de heren M. A. H. v. d. Laar
schot, P. J. Scheffers en A. J. C. van
Oppen. Namens de R. K. Artsen heeft
zitting de heer dr. A. Kunze. Het dag.
bestuur bestaat uit: mevrouw M. J. G. A
Smulders-Waucquez, presidente; mevr.
J. M. Willems-Kioppenburg, .vice-presi-
dente en de heer A. J. C. van Oppen,
secretaris penningmeester. Als admini
strateur is aangesteld de heer de Boer.
Zoals gebruikelijk verzorgt de K.V.P.
op 7 Juli a.S. het vervoer van Katho
lieke ouden van dagen en invaliden naai
de stembureaux. Zij, die hiervoor in aan
merking wensen te komen, moeten dit
zo spoedig mogelijk opgeven aan de
secretarissen van de parochiële propa-
ganda-clubs, t.w_: voor het centrum: W.
Roeling, Hoogstraat 83, Schiedam; voor
het Westeh: M. A Rensman, Anthonie
Muijsstraat 38, Schiedam; voor het Oos
ten: B. A. Hengst, Boterstraat 63a, tel.
68655; voor het Zuiden: W. v. d, Pluijm,
Pendrechtsestraat 5.
Er zullen binnenkort nog enige krach
ten aan de medewerksters worden toe
gevoegd, zodat met ingang van 1 Sep
tember a.s. het bestuur de beschikking
zal hebben over één gediplomeerd so
ciaal werkster, acl t gediplomeerde ge
zinsverzorgsters en 5 gezinshulpen. De
sociaal werkster is het hoofd van de
dienst en tevens leidster van de gezins
verzorgsters, die onder de naam van
„Prinses Marijke Colonne" in het pand
Hoogstraat 198 woonachtig zullen zijn.
Zoals bekend wonen momenteel reeds
4 Marijkes in datzelfde pand.
Naar bekend mag worden veronder
steld, zijn de 4 Marijkes reeds sinds 1
April in de Schiedamsche gezinnen, on
verschillig van welke stand of gods
dienst werkzaam.
Voor het toelatingsexamen tot de cur
sus V.M.T.O. te Rotterdam, slaagden de
heren: A. v. d. Mark, B. May, A Schoen
makers, A Werner, T Besemer, G. v. u.
Eirdt, W. de Jong, M. Muyselaar, J. v. d.
Zouwen, G Akkerman, P. Jongekrijg, G.
Kalkman, W. Ketting, P. Korpel, I. Berk
hout, F. Koudenberg, J. van Rutten, J
Troost, W de Wit, L. van Gog, allen leer
ling van de pro-V.M.T.O.-cursus te Schie
dam.
Voor de Mulo-cursus in het Verenigings
lokaal slaagden:
Aanvullend diploma: J. den Admirant,
Vlaardingen; P. de Bruin, Schiedam; W.
Hofman, Naaldwijk; A. C. Stolk, Maas
land; Ph. Roorda, Rozenburg; P. v. d.
Pol. Maassluis.
Mulo-diploma B: J. Korpel, Schiedam;
G. J. Nooteboom, Schiedam; I. A. van
Leersum, Schiedam; A. J. Schipper,
Schiedam; F. Dens, Vlaardingen; N. Hak
bijl, Vlaardingen; A. A. Liebregts, Vlaar
dingen; T. Smit, Vlaardingen; J. A. Suik-
kers, Schiedam; D. Schouten, Schiedam.
Mulo-diploma A: D. Jongsma, Rotter
dam. A. de Hon, Schiedam; J. de Graaff,
Schiedam; P. G. v. Brugge, Schiedam; C.
de Vlieger, Rotterdam; W Stok, Rotter
dam; E. Verschuur, Rotterdam; J. Zwolle,
Rotterdam; A Zwolstnan. Rotterdam; J.
M. Sloot, Rotterdam; J. Rietveld, Rotter
dam; J. J. Mak, Schiedam; A. de Koek,
Schiedam.
Er werderf zeven candidate» afgewezen
GEBOREN: Bernardina M., d. van J.
G. Smit en R Stellingwerf, Nassaulaan
75; Gilles, z. van J. Pappers en S. W.
v. d.fBerg, Singel 2i5; Arie en Hendrik
J„ zns. van H. Burggraaf en N. Kraan,
Ploegsfraat 31; Louis, z. van J. van Log-
chem eil A. M. H Lagrouw, Nassaulaan
75; Johanna B., d'. van H. J. Scheffers
en M. Huijken, Havendijk 140; Wilhel-
mina, d. van Q. v. Dijke en E. Hartman,
Dr. Noletstraat 1; Jacoba P., d. van J. J.
Westhuis en C. M. Clausing. Warande
207; John A., z. van D. Ottelé en E. I.
'Brathen, Nassaulaan 75.
Zaterdag a.s. 's middags half 3 zal de
Rotterdamsche Zwemclub weer de be
kende jaarlijkse 3 K.M. zwemwedstrijd
in de Delfshavense Schie, in het gedeelte
tussen de Spoorbrug en de Lage Erf-
brug, houden.
Ongeveer 60 zwemsters en zwemmers,
onder wie de beste van ons land, heb
ben voor deze wedstrijd ingeschreven.
Bij de dames zal de winnares van het
vorige jaar, Annie van Kampen uit Hil
vérsum, een zware taak hebben de be
ker voor de tweede keer in successie te
winnen, aangezien ook haar clubgenoten
Annie Veldhuizen en Lies Put en de
Rotterdamse zwemster mej. de Hooge
van de partij zijn.
Ook bij de heren zal het te bezien zijn
of Geert Jan van Rooy, de winnaar van
verleden jaar, de beker mee near huis
zal nemen, want de kampioen van Ne
derland op de 1500 M„ Rinus van Daat-
senaar van A. Z. 1870 behoort tot de
deelnemers.
Stellig zal men Zaterdagmiddag van
een spannende en fraaie strijd getuige
kunnen zijn.
Precies om half 3 zal de ere-voorzitter
van de R. Z. C., de heer C. W. van Has
selt, bij de Spoorbrug aan de Spaanse
Bocht het startsein geven. Het keerpunt
is gelegen nabij de Lage Erfbrug.
SPREEKUUR BURGEMEESTER
De burgemeester van Vlaardingen zal
in plaats van Vrijdag 2 Juli spreekuur
houden op Zaterdag 3 Juli a.s., van des
morgens 1011 uur; voorts zal de burge
meester wegens afwezigheid op de vol
gende Vrijdagen in de maand Juli geen
spreekuur houden.
O De veearts W. Bos, die tildens ,1e
bezetting burgemeester was van
Winterswijk, in welke functie hij
personen aan opsporing en vervol
ging blootstelde, ^s door het Arnhems
bijz. gerechtshof tot 4% jaar gevan
genisstraf met aftrek veroordeeld.
Marktkooplieden volgden elkander in
lange rij, toen de Rotterdamse tuchtrech
ter voor de prijzen het laatste bedrijf
opende van het drama, dat begonnen
was op de markten van Rotterdam, Delft,
Vlaardingen, Dordrecht, Gouda, waar de
huisvrouw de bitter benodigde gordijn
stof kon vinden, die in de winkel niet
te koop was. Met textielpunten hielden
de meeste kooplui zich niet op; ze waren
vlot en vaardig; en vele guldentjes wer
den kreunend en in arren moede voor
hen neergeteld. Te vele, oordeelde de
tuchtrechter, temeer waar welhaast geen
dezer kooplieden een factuur kon topen,
waaruit de herkomst en de inkoopsprijs
van de goederen kon blijken.
Vitrage, gaasdoek, spanstof, glasgor
dijnstof, gaaslinnen, werden in grote
hoeveelheden verhandeld tegen prijzen,
variërend van ƒ1,25 tot ƒ6.50 per meter.
De geldboeten bleven aan de lage kant.
van T5 tot 60, doch vele honderden
meters gordijnstof, vitrage .spanstof en
gaaslinnen werden verbeurd verklaard.
Winkelier v. H. te Rotterdam verkocht
belegde broodjes met 11% gram rook
vlees voor 20 cent, met 14 gram lever
voor 25 cent en met 11 gram ham voor
30 cent. De tuchtrechter legde v. H. voor
deze prijsoverschrijding een boete van
ƒ100— op.
De prijs van 1.50 de kilo voor flessen-
lak, welke de Rotterdamse koopman S.
zijn afnemers in rekening bracht, vond
geenszins genade in de ogen van de tucht
rechter. De boete bedroeg ƒ700.
De eerste kleermaker die voorkwam
was S. te Rotterdam. Wegens het in
rekening brengen van prijzen als 125
en ƒ126 voor een costuum werd hij ver
oordeeld tot ƒ150 boete.
Daarna verscheen zijn naamgenoot, ook
S. dus; deze had o.m. voor pantalons
§6,25 en 51 gerekend', voor een ulster
150, voor costuums 204,25 en 208, ter
zake waarvan hem een boete werd op
gelegd groot 5000.
(Van onze Indische correspondent)
Batavia, 1 Juli
Maandag zal de delegatie-trein weer
naar Djokja rijden, dat staat nu nagenoeg
vast. „Voor de hoeveelste maal?" vroeg
aan een tafeltje in „Hotel Des Indes" een
-lid der club van politiek geïnteresseerden.
„Dat is de vraag niet", merkte zijn buur
man op. „De vraag is de hoeveelste
deadlock daar ditmaal bereikt zal wor
den." „Ook dat is de vraag nog niet",
kwam een derde er tussen, „tenminste
niet zolang de huidige deadlock voort
duurt. En wie heeft de oplossing daar
voor?"
Niemand had die en zo bereikte het ge
sprek aan het tafeltje met splitjes al
evenzeer een deadlock, zoals overigens
„bon ton" is wanneer de besprekingen
met de republiek ter sprake komen.
Roem, de voorzitter der republikeinse
delegatie, heeft gezegd: „Het is de me
ning van de republikeinse regering, dat
de voorstellen van de Amerikaan Dubois
en de Australiër Critchley van de com
missie voor goede diensten op het ogen
blik de enige mogelijkheid vormen om tot
een regeling te komen". En de Nederlan
ders verklaarden in dezelfde vergadering
blijkens hetzelfde communiqué van de
goede diensten-commissie dat het besluit
der Nederlandse regering om de voor
stellen niet in beschouwing te nemen, de
finitief is!
Een geheide deadlock! En de commissie
voor goede diensten is in zich zelf ver
deeld en bovendien binnenkort onvol
tallig wanneer Dubois' verzoek om van
zijn functie ontheven te worden, is inge
willigd.
Op „Oud-Rotterdam", dat tijdelijk in de
Rivièrahal te Rotterdam weer herleeft,
mag de oudste tak van luchtvaart, de al
oude luchtballon, niet ontbreken. Zater
dagmiddag zal de nieuwste ballon van de
Haagse Ballonclub voor de eerste maal
in Nederland starten. Deze ballon, die een
inhoud heeft van niet minder dan
millioen liter, is de grootste ballon, die
ooit in Nederland met waterstofvulling
opsteeg. De aërostaat heeft, geheel gevuld
een hoogts van 22 M. Het gas wordt van
de fabriek Oxygenium te Schiedam in
rond 140 cylinders aangevoerd en met een
druk van 150 atmosfeer in de ballon ge
stuwd.
Het omhulsel van het kostbare lucht
vaartuig is samengesteld uit een dubbele
laag zijde, gedrenkt ni rubber, om het
omhulsel gasdicht te maken. Een hand-
genoopt net, waarin ongeveer 3000 M.
touw is verwerkt, draagt het ballonmand
je, zo groot als een flinke wasmand.
Dit verblijf van de vier leden van dc
bemanning meet slechts één Meter in het
vierkant. Toch is er nog plaats voor ver
schillende instrumenten, zoals kompas,
hoogtemeter, barograaf en variometer.
Reeds 's morgens zal de ballon worden
uitgelegd en in de loop van de middag
zal de vulling zich voltrekken. Door mid
del van een geluidsinstallatie zal een des
kundige toelichting worden gegeven.
Tussen half 5 en 5 uur zal het startsein
worden gegeven en begint een tocht naar
onbekende bestemming. Nooit is men ze
ker van de plaats, waarheen de wind de
gasbol zal voeren. Een klein brokje ro-
mantiek-in deze nuchtere tijden
Rotterdam heeft op het gebied van de
ballonsport een verleden, waaraan geen
enkele Nederlandse stad kan tippen.
Reeds op 4 Juni 1785 werd er door de
heren J. C. de Jongh, koopman aan de
Glashaven en H. W. Roüppe, een ballon
opgelaten en wel een onbemande Mont-
golfière (hete-lucht-ballon). Nog geen
twee maanden later, op 30 Juli 1785, steeg
de beroemde Franse pionier Blanchard in
Rotterdam op.
Ook de eerste Nederlandse luchtvaar
der. Abraham Hopman, steeg voor de
eerste keer op in Rotterdam. Deze pri
meur' beleefden de Rotterdammers op 29
Sept. 1804. Ver kwam hij niet, want reeds
bij Schiedam raakte, het mandje de grond,
waardoor onze koene luchtheld over
boord tuimelde om zijn luchtschip, nu
zonder hem, in de wolken te zien ver
dwijnen.
Na dien zijn er ontelbare ballons in
Rotterdam opgestegen en zelfs waren er
twee wedstrijden met verscheidene bal
lons, o. a. op de „Nenijto".
Nn is het al weer 14 jaar geleden, dat
de laatste luchtbol van Rotterdams bo
dem af het hogerop zocht. Maar a. s.
Zaterdagmiddag kunnen de Rotterdam
mers hun schade inhalen.
Wie zal hem opvolgen? Men krijgt de
indruk dat dit een zwaar wegend punt is
voor de autoriteiten te Batavia. Na de
Australiër Kirby kwam Critchley uit de
staf van Kirby; na de Belg Van Zeeland
kwam Herremans uit de staf van Vaii
Zeeland; na de Amerikaan Graham kwam
Dubois. Wie volgt? Op een uitzondering
na Werd door de vervangers het begin-
formaat niet gehandhaafd. De kwestie,
waarvoor de Veiligheidsraad de commis
sie voor goede diensten naar Indië af
vaardigde, mag belangrijk genoeg geacht
worden om het op mannen van formaat
te houden. De goede diensten dreigen
anders een paskwil te worden. De hui
dige situatie met de deadlock door de on
gevraagde, sterker nog ongewenste voor
stellen van twee leden der commissie is
reeds een enormiteit.
Intussen gaat de trein maar weer naar
Djokja. Och, tenslotte is het klimaat in.
Kalioerang zo kwaad nog niet, ook al is
het geestelijk hlimaat zo, dat wel weer
geen zaken zullen worden gedaan.
Onder de Italiaanse kunstschatten,
waarvan het Ministerie van Openbaar
Onderwijs de terugkeer uit Duitsland
heeft gemeld, bevindt -ich het beroemde
15e eeuwse altaar van Vitepeni, dat doof
de Duce ten geschenke werd gegeven
aan Hermann Goering. Het meesterwerk
bevindt zich te München.
De „Indrapoera" op de thuisreis naar
Rotterdam vertrok gisteren van Colombo.
De „Kota Baroe", op reis van Java
naar -Rotterdam, passeerde hedenmorgen
2 uur Ouessant, doch wordt in plaats van
morgen in de loop van Zaterdag te Hoek
van Holland verwacht.
De „Waterman" vertrekt vermoedelijk
2 Juli om 13 uur van Rotterdam naar
Batavia.
De „Zuiderkruis", op reis van Java
naar Rotterdam, is Woensdag bij Aden
voor anker gegaan.
De minister van wederopbouw en
volkshuisvesting heeft een nieuwe finan
cieringsregeling bekend gemaakt ten be
hoeve van de particuliere woningbouw.
Deze regeling is in de plaats van de
„Financieringsregeling woningbouw 1947"
gekomen. Het hierin gevolgde systeem als
zodanig wordt niet veranderd, wel wor
den regelen gegeven, speciaal in verband
met dè herberekening van de bijdragen
bij wijziging van de exploitatie-mogelijk
heden. Hierbij wordt rekening gehouden
met verandering van huurprijzen en
kosten van levensonderhoud.
Verder wordt duidelijk vastgesteld, dat
de uiteindelijke afrekening van de onren
dabele topkosten na 10 jaren zal plaats
hebben.
In vergelijking met de bestaande finan-
rieringsregeiing brengt de nieuwe een be
perking van de maximale inhoud der
wqningen. Vervolgens is naast de moge
lijkheid. dat het rijk voorschotten geeft
om de gemeenten in staat te stellen le
ningen onder verband van tweede hypo
theek te verstrekken, thans een bepaling
opgenomen, krachtens welke aan ge
meenten garanties kunnen worden ver
strekt, indien deze de voor de hypotheek-
verlening nodige middelen op andere
wijze dan door rijksvoorschotten ver
krijgen. De nieuwe regeling biedt voor
het hypothecair crediet een grotere ze
kerheid, terwijl ook de exploitatie-moge
lijkheid enigszins verbeterd is.
Voorts is een beschikking uitgevaar
digd, welke een uitwerking van de reeds
eerder in het Woningbesluit opgenomen
regeling betreft en de bijdragen voor
woningwetwoningen bevat. Krachtens
deze regeling draagt het rijk de onren
dabele exploitatie-kosten; in het normale
exploitatie-risico wordt niet bijgedragen.
Voorschriften zijn voorts gegeven om
trent het vormen van een reserve door
de woningbouwverenigingen, waardoor
de financiële positie yan deze verenigin
gen zal worden verstevigd en het dus
mogelijk wordt eventuele normalé exploi
tatie-verliezen op te vangen. Deze laatste
regeling is speciaal van belang in ver
band met het stopzetten van de voor
schot-verlening van rijkswege. De ge
meenten kunnen zich thans een oordeel
vormen omtrent de weg, welke t. a. v.
de financiering van de woningwetbouw
zal worden ingeslagen.
(Van een onzer medewerkers
Zelf hadden tve ze gehaald op die koude December-Zaterdag van
het vorig jaarkleine bleke 'en zeer sober geklede Hongaartjes,
en tve hebben ze zelf teruggebracht bij de innig dankbare ouders,
nu met bolle rode wangen en goed gekleed en bepakt en bezakt,
beladen met de bewijzen der echte Hollandse liefdadigheid. Welk
een weldaaden welk een diepe dankbaarheidOp liet Centraal
Station te Amsterdam was het die middag van de I9e Juni reeds
vroeg een bedrijvigheid van je welste. Padvinders die er de orde
in hielden; een perfecte organisatie onder leiding van de Stations
chef; een geroezemoes van kinderen en een zee van tranen van
afscheid na zoveel moois en zoveel liefde. Zelden zagen we het
woord „Partir c'est mourir un peu" helderder voor onze ogen.
Stoere Volendammers die zelf vaders van grote gezinnen, van hun
pleegkind geen afstand wilden doen, kinderen die hun Hollandse
ouders niet wilden verlaten. Met zachte drang zorgden de zusters
dat de lange trein werd geladen en precies op tijd stoomde deze
het station uit voor de lange vermoeiende reis naar Boedapest.
In Utrecht, Eindhoven en Venlo nog
even een kleine herhaling der afscheids-
toneeltjes en dan op het doel aan.
Reeds aan de Hongaarse grens begon
nen de bewijzen der Hongaarse dank
baarheid, Hongaarse liefde voor Neder
land, Hongaarse hoffelijkheid, welke zich
uitte in bloemen, juichkreten, model in
(L houding staan van het stationsperso-
neel in één woord in alles, waarin dank
baarheid zich slechts uiten kan. Deze
tafereeltjes hadden de honderden pleeg
ouders moeten meemaken; geen groter
dank zouden ze hebben kunnen verlan
gen.
Zo komen we tegen tien uur van de
8. „Let nu goed op, Basli", zei Bim wijsneuzig. „Zodra
wij de walvis horen spuiten is dit een teken dat wij aan
de oppervlakte zijn". „Wij moeten hem dan een teken geven
dat wij eruit willen", zei BaSli zorgelijk. Als wij hem in
zijn maag stompen wordt hij kwaad. Roepen hoort hij niet.
„Wij moeten een zacht-werkend middel vinden om hem te
Maandagmorgen te Boedapest aan. Een
overweldigende ontvangst! Honderden
mensen, mannen en vrouwen met vlag
gen en bloemen op het station; nog stond
de trein niet stil of de welkomstkreten
klonken door de stationshallen, het en
thousiasme kende geen grenzen En toen
eindelijk de trein stilstond, begon de offi
ciële begroeting. Mgr. Mihalowics trad,
vergezeld van mevrouw gravin Czizy
naar voren om de Nederlandse afvaar
diging in de persoon van de leider van
het gezelschap hartelijk welkom te heten
in Boedapest en hartelijk dank te zeggen
voor alles wat Nederland zo lange jaren
Hongaarse Rode Kruis en diverse offi-
deed en gedaan had voor Hongarije en
speciaal voor het Hongaarse kind. Ver
tegenwoordigers van de minister, het
ciële instanties werden aan het bestuur
der hulpactie voorgesteld en daarna was
het een drukte met besprekingen met
ouders, uitdelen van pakketten, waaraan
een eind gemaakt moest worden.
Heel hek gezelschap begaf zich dan
naar het interessante gebouw der Actio
Catholica het centraal caritasgebouw
voor heel Boedapest waar we het be
richt ontvingen, dat de onderhandelingen
tussen regering en Actio van die aard
waren, dat man vreesde, dat de trein
geen nieuwe kindertjes zou kunnen en
mogen meenemen. Terwijl de officiële
afvaardiging zich met het bestuur der
Actio in conferentie begaf, kreeg heel het
gezelschap gelegenheid te genieten van
de schoonheid van Boedapest,
verlaten", zei Bim. „Iets dat hem een beetje onpasselijk n_
fontein klaterde. „De goeierd begint te spuiten nep Bim !orcn dat de vertegenwoordigers vannen
vrolijk. „We zijn weer boven Jan", vulde Basli glunderend
aan. „Maar we moeten voortmaken", zei Bem, „anders duikt
hij wéér onder".
volk, dat zo enorm veel in de loop der
jaren te danken had aan Nederland; een
volk, dat zich zo ondubbelzinnig dank-
Een kennismaking.
Leon Schirelly zette een bezorgd ge
zicht toen hij zich met kleine, voorzich
tige passen langs de kadeterreiften aan
de South Street haastte. De lippen van
zijn scherp omlijnde mond waren vast
opeengeklemd, terwijl hij strak voor
zich uit keek.
Het drukke leven, dat hem omgat,
keurde hij geen enkele blik waardig. Hij
had een soepele stroohoed over zijn
voorhoofd gedrukt en de rand ervan diep
over de ogen gebogen, om zijn gezicht
tegen de fel stralende zon te beschermen.
Telkens moest hij. blijven staan, om de
zware vrachtauto's, die volgeladen van
de kade naar boven kwamen, te laten
passeren.
Rook en walm vulden de van hitte
trillende lucht. De signalen der stoom-
kranen snerpten en daar tussen loeiden
de sirenes van de veerponten en sleep
boten. Schirelly hoorde er niets van. Hij
was veel te veel van eigen gedachten
vervuld. Hij had een belangrijk onder
houd achter de rug. Dit had bijna twee
uur geduurd en hem vijftigduizend dol
lars gekost. Het geld was in ontvangst
genomen door een man, die er niet bij
zonder vertrouwenswaardig uitzag.
Schirelly bleef staan, zette zijn bril af
en maakte zorgvuldig de -glazen schoon
met een zeemleren lapje, dat hij uit zijn
vestzak te voorschijn haalde. Eén ogen
blik knipperde hij met de ogen tegen
het schelle licht en wierp een misnoegde
blik over de vaalgroene rivier, dan zette
hij de bril op.
Hij kwam thans voorbij een eindeloze
rij parkerende wagens. Bij een Ford
bleef hij staan, keek naar het nummer
bord en trok dan een sleutelbos uit zijn
zak. Toen hij daarna het portier van de
wagen opende, golfden hem een verstik
kende hitte en benzinedamp tegemoet.
Schirelly duwde, zijn hoed achterover,
klom in de wagen en opende ook de deur
aan'de andere zijde.
Wel vijf minuten Dleef hij achter het
stuur zitten, zonder een beweging te ma
ken. Zijn blik zwierf weer over de rivier,
maar hij was er zich niet eens van be
wust, want vóór hem stond nog steeds
het beeld van het magere jongmens, dat
met een onverschillig gezicht het pak
bankpapier van grote waarde in zijn
broekzak stak, als was het een pakje
tabak.
Als die schurk mij bedriegt, dan is
alles verloren, bromde Schirelly en zijn
lippen beefden. Hij streek met de hand
over zijn transpirerend gezicht.
Nu, ik hoop dat die lui woord zul
len houden, anders zullen ze me leren
kennen! voegde hij er dreigend aan toe.
In de wagen was het iets draaglijker
geworden. Schirelly wierp de portieren
dicht, draaide de ruiten naar beneden
en trapte op de starter. Met veel lawaai
sloeg de motor aan. De Wagen was van
'n vrij oud model, maar dat hinderde
in 't geheel niet. Voorzichtig stuurde hij
hem uit de rij.
Hij reed nu langzaam langs de South
Street, sloeg links om, de Maiden Lane
in, om dan de Broadway op te rijden.
Hij raakte in een oneindig lange rij van
langzaam vooruitkomende voertuigen.
Schirelly schakelde weer over op de eer
ste versnelling, teneinde de motor niet
door het voortdurende plotseling remmen
te doen stilstaan. Zijn blik was daarbij
alleen op de achterbumpers van de vóór
hem uitrijdende wagen gericht., maar plot
seling overviel hem een verlammende
schrik.
Hij hoorde rechts van zich een paar
schoten, vernam het kletterende breken
van grote ruiten en dan het gillen van
een sirene. Bliksemsnel draaide hij zijn
hoofd naar de kant, vanwaar de geluiden
kwamen, maar hij kon niet zien, wat er
gebeurd was, want het uitzicht werd hem
door de stroom van tegemoetkomende
wagens belemmerd.
Toch kon Schirelly door een spleet
waarnemen, dat er in een oogwenk een
geweldige mensenmenigte aan de over
kant was samengestroomd. Nu weerklon
ken kreten, en daarna ook reeds schelle
politiesignalen. De rij wagens vóór hem
was tenslotte vastgelopen. Hij nam daar
om zijn voet van het gaspedaal en leunde
ver uit het raam.
Daar zag nij, dat er enkele motorcops
(verkeersagenten op motorfietsen) kwa
men aanstuiven, die zich met acrobatische
vaardigheid tussen de auto's doorwron
gen.
Een zacht klikkend geluid dicht naast
hem deed hem omzien. Verschrikt en
verstoord keek hij in de donkere loop
van een pistool, dat een man hem voor
hield, die op hetzelfde ogenblik behendig
in zijn wagen sprong en het portier
voorzichtig achter zich dichttrok.
Geen enkel woord, beste vriend,
anders kan ik verdraaid ongemakkelijk
worden stiet de haastige indringer uit.
die thans vlak naast Schirelly zat. Hij
liet de hand, die het pistool vasthield,
zakken en drukte de loop stevig tegen het
lichaam van de oude Schirelly.
Ziezo, dat hebben we gehad Zoals
gezegd mijnheer, géén beweging, anders
wordt het een gat.
Schirelly staarde nog steeds onthutst
naar de jonge man, die thans brutaal en
vergenoegd tegen hem glimlachte.
Wie bentu en waarom dreigt u mij?,
bracht hij er eindelijk met moeite uit.
De jongeman wees met zijn duim naar de
overkant van de straat.
Dat zouden de speurhonden ook graag
willen weten, zei hij grijnzend. Hij greep
in zijn zak en haalde een pakje sigaretten
te .voorschijn, daarbij ontviel hem een
ring, die over de bodem van de wagen
rolde, om vlak voor de voeten van Schi
relly te blijven liggen. Deze keek er naar
daarna gleed zijn blik weer naar de
jonge man.
Maar vóór hij iets kon zeggen riep de
onbekende:
Vooruit mijnheer, geef gas, ze rijden
al! Verdraaid, het was ook hoog tijd!
Schirelly gehoorzaamde mechanisch. De
druk tegen zijn heup was krachtiger ge
worden. Door een vluchtige blik merkte
hij op, dat zijn passagier gespannen de
straat in het oog hield. Toen hij een eind
gereden had, siste de jonge man hem toe:
Zo,' nu rechts af, ouwe jongen Het
is veiliger, wanneer we langs de Bek
man Street rijden en daar in de Broad
way uitkomen. Ik denk, dat de agenten
nu elke wagen, die de Maiden Lane op
komt. bijzonder lief zullen aankijken.
Schirelly gehoorzaamde zwijgend. Hij
wist, dat het zelfmoord voor hem be
tekende, wanneer hij ook maar een enkel
ogenblik weifelde. De ring aan zijn voeten
sprong met heldere klank over de houten
vloer en was voor de oude een afdoend
bewijs, dat het jongmens naast hem een
inbreker ot gangster moest zijn, die zo
juist in de Maiden Lane zijn slag ge
slagen had.
Schirelly werd in zijn gedachten ge
stoord, want de jonge man had zich naar
hem toe gebogen en zei glimlachend:
't Doet me genoegen, mijnheer, dat
u zo'n scherp inzicht toont. Bij het Union
Square zal ik u verlaten. Op een door mij
gegeven teken rijdt u daar iets lang
zamer.
Schirelly knikte.
(Wordt vervolgd)
baar getoond had, ons volk het verdriet
zouden aandoen, geen kinderen mee te
mogen nemen. En toch bleek ten
slotte alles tevergeefs Allé pogingen de
minister, die alles aanging, te spreken te
krijgen, mislukten; van huis naar huis,
van autoriteit naar autoriteit werd er
gereden, doch geen onderhoud werd ge
arrangeerd en zo vervloog de tijd en de
hoop. Een rustig onderhoud, een beroep
op hart en gezond verstand bad hier wel
licht uitkomst kunnen brengen Doch
alles mislukte.
Zo brak de laatste dag aan.,., een
dag vol emoties en belevenissen om nim
mer te vergeten. Vooral de audiëntie
bij Kardinaal Minzendty, in zijn paleis
te Estergom.
Zijn dankwoord was een woord van
vaderlijke goedheid, maar tevens van
onverbiddelijke standvastigheid. Holland
heeft enorm veel gedaan. Holland wil
nog meer doen. Leed deed het Z. Era.,
dat Holland geen kinderen meer mocht
meenemen, doch Holland kon wel uit het
nieuwe Boedapest een ervaring meene
men, een ervaring, welke het van zelf zal
nopen, veel, héél veel voor het arme
Hongarije te bidden Daarna schonk Zijne
Eminehtie alle pleegouders en heel wei-
doend Nederland zijn zegen Diep onder
de indruk verliet het gezelschap het
paleis, oprecht belovend heel Nederland
op te wekken voor Hongarije, te bidden
ook voor zjja primaat, een rots in de
branding.
Op het station wachtte de lege trein.
Een station vol enthousiaste Hongaren
Onder hgn de grijze prelaat mgr. Mihaloi
wier met .zijn trouwe helpster gravin
Czizy, nog eenmaal Nederland dank bren
gend, nog eenmaal de vriendenhand
drukkend, nog eenmaal de hoop uitspre
kend, dat Hongarije toch ter elfder ure
anders zijn dank tegenover Katholiek
Nederland zou betonen dan door deze
demonstratieve ledige trein, die tergend
langzaam het station uitreed
Zoals bekend, zou het troepenschip
„Kota Baroe" met ongeveer 1400 dgmo-
biliserenden en verlofgangers Vrijdag
te Rotterdam aankomen. Naar wij thans
echter vernemen, heeft het schip ver
traging, zodat het niet e-rder dan Za-
terdVS in de haven v„,, Rotterdam kan
borden verwacht. De ontvangst op het
vliegveld „Ypenburg" komt hiermede te
vervallen, daar op 3 Juli op dit terrein
vliegfeesten van de luchtstrijdkrachten
worden gehouden.
Het Arabische blad „Al Misri" publi
ceert het voorstel. Het bevat de volgen
de tien punten, dat door graaf Berna-
tlotte aan Joden en Arabieren zou zijn
voorgelegd.
1. Vereniging van Transjordanië en
Palestina.
2. Dit gebied zou moeten worden ver
deeld in twee onafhankelijke staten,
namelijk een Joodse en 'n Arabische.
3. Toewijzing aan de Joodse staat van
alle gebied, als reeds door de V N.
is toegewezen, met uitzondering van
de woestijn van Negeb, die aan de
Arabieren zou komen. De Joden
zouden dan geheel Galilea krijgen.
4. De Arabische staat zal de Arabische
gebieden van Palestina en Transjor
danië omvatten.
5 Haifa wordt vrijhaven. Over Jaffa
wordt later beslist.
6. Speciaal bestuur voor Jeruzalem
onder de VN. ter waarborging van
de heilige plaatsen.
7. Joodse en Arabische staat zullen
een centraal comité vormen voor be
slechting van geschillen tussen bei
den.
8. Dit comité zal ook de verdediging
en de economische politiek van beide
staten coördineren.
9 Eventueel draagt dit comité de kwes
tie over aan de trustschapsraad.
10. De Joodse staat zal immigratie mogen
toestaan op eigen gebied, echter met
inachtneming van de V.N.-voorschrif
ten, wat betreft de verhouding tot
het economis/he opnemingsvermogen.
„Al Misri" critiseert dit plan als zijnde
„van Britse en Amerikaanse zijde geïn
spireerd".
