Wilhelmina zal het heten
Neerlands nationaal huldeblijk
De toekomst van „Ypenburg
VIJFDE TESTWEDSTRIJD
ENGELAND—AUSTRALIË
Geen liquidatie van 'f Koninkrijk
Amsterdam bereidt zich voor
Half zeven 's avonds in de radio
GEBR. STORK EN CO.
W eerberichtj
k/-y
koninklijk gezag in Nederlands
Indonesische Unie
Wezenlijk
Minister-president over het kanker-
hestrijdingsfonds
Verbeteringen op til
ADIO
programma
De tweede dag
Republikeinen
demonstreerden
De Nieuwe Kerk wordt ingericht
Èruto ivinst j 2.582.020 (l>867,962)
Hier Polygoon
0,
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1948
PAGINA 2
Concurrentie-kwesties
V>
EMISSIE WERELDBANK
lp Nederlands kapitaalmarkt
AMERIKA'S EXPORT DAALT
Kroon en Unie
Politieman gedood
in
HET STRIJDKRACHTEN
PROGRAMMA DRIE JAAR
Weinig verandering
DAN MAAR LIEVER IN DE BAJES
Felle brand, docli geen ernstige
schade
NATIONALE TENNIS
KAMPIOENSCHAPPEN
BEVERS WINNEN WISSEL-
SCHILD
HET INTERZONE TOURNOOI
TE STOCKHOLM
V.U.C. SLAAT INDIA
Duizenden in den lande lopen sinds
kort getooid met een gulden medaille
aan een rood-wit-blauw lint Maar tien
duizenden blijken er neg te zijn, die
ondanks de publieaties daaromtrent nog
niet weten, wat die medaille betekent.
Dat het 't insigne is, dat wordt verkocht
ten behoeve van het nationaal hulde
blijk aan onze vorstin, het kanker-
bestrjjdingsfonds. Daarom temeer was
het goed, dat de minister-president, Z.
F.xc. Drees, gisterenavond in een radio
toespraak de betekenis van dit fonds
heeft uiteengezet.
Spr. herinnerde in de eerste plaats aan
de stichting nu vijftig jaar geleden, hij
het eindigen van het regentesseschap va"
Koningin Em'ma, van het Emmafonds, dat
bij de bestrijding van de tuberculose In
ons land sedertdien de prachtigste steun
heeft verleend De strijd tegen die ziekte
heeft uitstekende resultaten afgeworpen,
al is zij nog niet definitief overwonnen.
Juist thans is het ziektecijfer weer
hoog, de sterfte aan tuberculose is ech
ter zeer sterk gedaald en de grote be
klemming, die de dreiging van de tuber
culose een halve eeuw geleden nog op
ons volik legde, de beklemming van het
onafwendbare, het ongrijpbare, het on
geneeslijk is geweken.
Datzelfde kunnen wij, al'dus de minis
ter, helaas, van de kanker nog niet ge
tuigen. De dreiging van deze ernstige
ziekte neemt toe. De sterfte ten gevolge
van de kanker wordt groter in plaats van
kleiner. Van het begin dezer eeuw tot
nu toe steeg het sterftecijfer van 9.4 OP
131 per 10.000 Inwoners. Weliswaar is
■dit voor een deel een gevolg van de
toeneming van het aantal ouderen ter-
wijl betere methoden van onderzoek lei
den tot het onderkennen van meerge
vallen. Toch is er ook een reele sujtjng,
een tergend stijgen, dat op ma^tel°°T
heid schijnt te Ruiden tegen een aan
tuinend gevaar, waar men geen vat op
kaTLlgfn. Dit'maakt dat de kanker tot
een gevaar, dat de levensvreugde van
velen bedreigt.
Hoe deze dreiging te keren?
In beginsel moet de strijd tegen a
kanker op dezelfde wuzegevoerdwor-
den als die tegen de tuherwiose.De
medische wetenschap moet alle heschi
bare krachten aan het werk «ttep. om
meer inzicht te verschaffen over de aard
en de oorzaken van deze ziekte en
de wetten van haar verloop, over de
mogelijkheden van haar bestrijding
als de mogelijkheden «n haar '0°d
komen. Daarnaast en daarna ™°®ten
mannen en de vrouwen van de practijk
de resultaten van het weter.schappehj
onderzoek toepassen door de jn®kte ui
haar spelonken te drijven - het
de kanker thans nog maar al te e
7nal«? het vroeger met de fte. mg
de patiënt diurft zich niet te realiseren
waar hij aan toe is. Zij, de mannen en
vrouwen van de practijk, gullen de
handeling moeten verlenen, waarvoord
wetenschap de grondslagen heeft ge
legd Zij zullen de ziekte moeizaam,
■zorgvuldig moeten uitsnijden uit ons
V°He't is gemakkelijk dit als wens en als
plan te stellen. De verwezenlijking ech-
ter is een verre van eenvoudige zaak.
De kanker is een hardnekkige kwaal, die
zijn oorsprong diep verborgen houdt
Teams worden gevormd van onderzoe
kers die gezamenlijk het probleem, ieder
van'verschillende gezichtshoeken, be
naderen en waarin de beoefenaars van
de meest uiteenlopen-de wetensehappe
elkander stimuleren en onderling hun be
vindingen uitwisselen.
Dit alles vergt naast de persoonlijke
ook grote financiële offers voor de in
richting van laboratoria en de aanschaf
fing van kostbare apparaten en instru
menten.
Daarmee is echter de weg naar het
doel negmaar ten halve betreden. Er
moet gewerkt worden niet enkel aan
de toekomstige welensehap over de
kanker, maar ook aan toepassing van
de kennis, die reeds is vergaard, liet
hele volk moet tot het inzicht worden
gebracht, dat er in bepaalde stadia,
met name in het allereerste begin,
terdege iets aan kanker te doen valt,
dat er een reële kans op genezing be
staat, wanneer men maar zo vroeg
mogelijk de kwaal herkent en medi
sche hulp inroept.
De doktoren moeten worden voorge
licht, opdat zij zo volledig en zo snel
mogelijk op de hoogte worden gesteld
van de nieuwe vondsten, die het weten
schappelijk onderzoek heeft opgeleverd
De gelegenheid moet hen worden gebo
den, om ten bate van elk hunner pa
tiënten toegang te krijgen tot de specia
listische kennis van diegenen, die van
de kankerstudie en kankerbestrijding
hun levenswerk maken. Deze specialis
ten moeten worden opgeleid en zij moe
ten de gelegenheid krijgen aan de artsen
weer die technische kennis en vaardig
heid bij te brengen, die zij bij de eerste
behandeling van de kanker nodig heb
ben.
Ook dit vergt financiële offers
Dit vergt dus wederom, gelijk vijf
tig jaar geleden, dat zich achter de
mannen en vaeuwen van de weten
schap, achter de artsen en de ver
pleegsters, achter de werkers, die de
kanker met hoofd en hand bevechten,
de grote massa van ons hele volk
schaart, die met kleine en grote bij
dragen het totstandkomen van het
werk mogelijk maakt.
De strijd tegen de kanker is een na
tionale en sociale strijd, waaraan ieder
naar best vermogen moet deelnemen.
Het jubileum-geschenk aan H. M. de
Koningin, het Wilhelmina-fonds, opent
daartoe de mogelijkheid. Uit dit fonds
zal zowel bet wetenschappelijk onder
zoek als de organisatie van do kanker
bestrijding zelf worden gefinancierd.
Gesteund door een advies-college van
deskundigen zal dit fonds de gelden, die
toevloeien, zo kunnen verdelen, dat zij
het grootste nuttige resultaat voor da
kankerbestrijding opleveren.
'Overtuigd van de onschatbare waarde,
die een dergelijk fonds,' die een goed
opgebouwde organisatie tot bestrijding
van kanker voor het welzijn van ons
volk bezit, moge ik u allen, opwelfken
uw plicht ten deze te verstaan. Niet
slechts uw plicht van dankbaarheid je
gens onze Vorstin, doch ook uw plicht
om mede te werken aan de bevrijding
van ons volk van het gevaar. Laat nie
mand uwer de komende nationale feest
dagen ingaan, zonder het jubileum-in
signe te dragen ten bewijze, dat hij zijn
steentje heeft bijgedragen.
De jubileum-insignes, geslagen aan de
Rijksmunt, worden reeds op vele plaat
sen verkocht. Zij zullen in de laatste
week van deze maand in alle gemeen
ten des lands verkrijgbaar zijn. Zij val
len binnen ieders bereik. Ik vertrouw
echter, dat er velen onder u zullen zijn,
die zich niet tot het aanschaffen van
jubileum-insigpes voor zich en hun ge
zin zullen bepalen. Ik vertrouw met
name, zo besloot spr„ dat de bedrijven
er de ondernemingen naar vermogen
zullen* deelnemen aan het jubileum-in
schenk, dat op zo waardige wijze de
traditie voortzet van de leiding, die ons
Vorstenhuis aan om volk gaf in de strijd
tegen de volksziekten, die zijn kracht
ondermijnden".
Woensdag 18 Augustus
HILVERSUM I (301 M.) NCRV 7.00
Nieuws, gymn., morgenwijding, gram
(8.00 nieuws); 11.00 Cello, piano; 11.30
Gram.; 12.00 Trio; 12.30 Kerkdienst; 13.00
Nieuws; 13.15 Zang, orgel; 14.00 Strijkork.;
15.30 Liederen v. Diepenbrock; 16.00 Over
postzegels; 16.15 v. d. jeugd; 17.30 Piano
18.00 Harmonie; 18.30 v. d. Ned. Strijdkr.
19.00 Nieuws; 19.15 Orgel; 19.30 Report,
opening tent. „De Ned. Vrouw"; 20.00
Nieuws; 20.15 Residentieork.; 20.55 Viool;
21 20 Caus. „Socialisatie en bedrijfsorga
nisatie; 21.40 Dameskoor; 22.00 Ork. en
gram.; 22.45 Avondwijding; 23.00 Nieuws,
viool en piano en gram.
HILVERSUM H (415 M.) 7.00 en
8.00 Nieuws en gram.; 10.20 Kookpr.; 10.30
v, d. vrouw; 11.00 Gram.; 12.00 Ork. en
gram.; 13.00 Niauws; 13.20 Corduwener
kwartet; 13.45 Gram.; 14.00 Over Truman;
14.15 Kamerork. en sol.; 15.00 Hoorspel
„Jane Eyre"; 15.30 v. d. zieken; 16.15 v.
d. jeugd; 17.15 Ramblers; 17.45 Over In-
dië; 18.00 Nieuws; 18.20 Orgel; 18.45
Kwartet; 19.00 Caus.; 19.15 Over Indië
19.30 VPRO; 20.00 Nieuws; 20.15 Metro-
pole-ork.; 21.00 Hoorspel; 21.45 Gevar.
concert; 22.25 Koftr; 23.00 Nieuws, gram.
Radio-distributie III: 7-00 VI. Brussel
nws.; 7.15 gram.; 7.30 kron-; 7,40 gymn.
7.50 gram.8.00 nws.; 8.15 gram.; 9.00
nws.; 9.05 lichte muz.; 10.00 Eng. H.S
lichte muz.; 10.30 „Music while you
work": 11.00 marssnuz-; 11.30 liederen
12.00 VI. Brussel: gram.; 12.15 ens. Larue
13.00 nws.; 13.15 gram.: 14.00 Eng. H. S.:
„Second House": 14.15 P. C J.: schip
d. week; 14.45 Eng H S: gram.; 1520
hoorspel; 16.05 report. King George
Cup; 17.00 Kootwijk: Batavia18.00 VI,
Brussel: piano; 18-25 gram.; 13,30 v,
d. sold-; 19.00 nws.; 19.30 Eng. H .S
London Symph. Orch. met solisten (van.
19.55 af ook Fr. Brussel); 21.00 Eng. H,
(S.: nws.; 21.15 Fr. Brussel: vervolg
conc.; 22.10 Beromunster: Musette; 22.35
Eng L. P-: dansmuz.; 23.15 .Staircase
to the stars; 23 56 nws.
Radio-distributie IV: 7.00 Eng. H. S.
nws.- 7-15 lichte muz.; 7.55 weer; 8.00
Fr Brusselnws.; 8.10 gram.; 9-00 Eng,
L. P.: nws-; 9.10 gram.; 10.00 „the
Westerners"; 10.15 „Music in your
house"; 11.00 voordr.11.15 gram-; 11.25
cricket; 11.45 dansmuz-: 12.30 Eng. H,
S.: gram.; 12.55 weer; 13.00 nws.; 13.10
Fr. Brussel: werken v. Massenet; 1330
gram-; 14.00 VI. Brussel: gram,; 15-00
Eng. L. P.: 5e Testmatch; 16.00 voordr.
16.15 Maopherson; 16.45 Scottish Orch
1730 Fr. Brussel: Musette; 18.00 v,
•old-; 18.30 walsen; 18.45 Eng. L- F
hoorspel; 19.00 Fr. Brussel: Gram.; 19.30
Eng. L. P.: walsen; 20.00 V-I. Brussel
omr. ork.; 21.00 actual.; 21.15 gram.
22.00 nws-; 22.15 volksliederen; 22.40
pi-am.22,50. nws.; 22.55 gram.; 23.00
div.
Het begint er op te lijken, dat het
interessante trio Burgerveen, Schiphol
en Schieveen een wijsje heeft geblazen,
dat ook door Ypenburg is ingestudeerd.
Amper is n. 1. de strijd in het voordeel
van Schiphol en Schieveen beslist
men weet, dat j. 1. Maandag de toe
stemming van de overheid tot het ne
men van de voorbereidende maat
regelen werd gepubliceerd of Ypen
burg blijkt naarstig te hebben gewerkt
aan een uitvoerige motivering van bet
standpunt, dat dit vliegveld gemakke
lijk kan w-orden uitgebreid tot een
luchthaven, zoals Rotterdam dit wenst.
Gemakkelijk en goedkoop!
De Duitsers hebben tijdens hun heer
schappij over Ypenburg niet alleen
„Spielerei" bedreven. Tientallen millioe
nen guldens zijn oök productief besteed,
doordat het terrein werd uitgebreid,
nieuwe gebouwen werden opgericht en
wegen en taxibanen zijn aangelegd. De
aanwezige klei- en veenlagen langs de
rand van het veld zijn, met het oog op
het aanleggen van startbanen, geheel uit
gegraven en in plaats daarvan werd niet
minder dan 500.000 m3 zand gestort.
Op het ogenblik is Ypenburg na Schip
hol het belangrijkste vliegveld in Neder
land. Instructie en sportvliegerij, repara
tie- en onderhoudsbedrijf en de lucht
vaartmaatschappij Aero Holland N. V.
hebben Ypenburg rendabel gemaakt,
zonder dat subsidies behoefden te wor
den aangevraagd. Er is echter een ver
schuiving op komst. Ten eerste wordt de
instructie zeer sterk ingekrompen, doch
daartegenover staat, dat een belangrijke
toeneming van het ongeregeld luchtver
keer wordt verwacht. En in verband met
deze „wilde" luchtvaart zal het vliegveld
moeten worden aangepast aan de eisen,
welke het luchtverkeer stelt.
De geprojecteerde verbeteringen hou
den in, dat de kantoorruimte zal wor
den uitgebreid en twee nieuwe hangars
zullen worden gebouwd. Bovendien
zal het opstelplatform worden vergroot,
terwijl twee startbanen van resp. 1280
en 1080 meter zullen worden aangelegd.
Bij al deze verbeteringen wordt uit
gegaan van de eisen, welke de Inter
national Civil Aviation Organisation
aan een vliegveld van de klasse E
stelt.
Nu zou men dus de figuur kunnen
krijgen, dat twee vliegvelden van de
klasse E, te weten Schieveen en Ypen
burg, op 10 km. van elkaar zouden komen
te liggen. De directie van Ypenburg is
van oordeel, dat dit op zich zelf geen
bezwaar behoeft te zijn, ook niet in vlieg
technisch opzicht, daar de hoofdbanen
van beide vliegvelden evenwijdig zullen
komen te lopen en waarschijnlijk een
centrale verkeersleiding zal worden in
gesteld-
Maar..,, de mogelijkheid bestaat ook,
dat Schieveen de gehele luchtvaart in
Holland's Zuidwesthoek tot zich zal trek
ken. Dit zou het doodvonnis betekenen
van Ypenburg en het dwingen zijn poor
ten te sluiten. In die omstandigheden is
het begrijpelijk, dat men aarzelt te be
sluiten tot bovenbedoelde verbeteringen,
al zouden die, dank zij de werken van
de Duitsers, slechts 2.900.000 vergen
om het tot een vliegveld E te maken,
terwijl de startbanen gemakkelijk kun-
nep worden verlengd tot 2550 meter, de
afmeting van een A-baan. Hiertegenover
stelt men. dat de aanleg van Schieveen
26 millioen zal vergen.
Zo men er van overtuigd was, dat de
verschillende bedrijven (en voornamelijk
de wilde luchtvaart) Ypenburg als basis
zullen blijven gebruiken, zou men jegens
Schieveen geen bezwaren hebben. In
tegendeel, in dat geval zou men
gaarne met Rotterdam samenwerken
en zo snel mogelijk de verbete
ringen aan Ypenburg doen ge
schieden, opdat Rotterdam, in afwach
ting van het gereedkomen van Schie
veen, alvast een behoorlijke luchthaven
in de omgeving zou hebben. Maar, zoals
gezegd, men heeft geen zekerheid en
vreest voor de mogelijkheden van de
toekomst. En weet dus op het moment
niet, welke kant men zal uitgaan.
Do Roemeense delegatie op de Donau-conferentie. In het midden de
voorzitsterAnna Punker, de Roemeense minister van Buitenl. Zaken.
De tweede dag begon in ieder geval
met zonnig weer en een pitcih, die niet al
te veel in het week-end had geleden,
hoewel zij de bowlers wel iets meer assis
tentie verleende en de batsmen geen
grote vrijheden veroorloofde. Het bgt-
tingduo begon dan ook heel rustig, waar
bij echter al spoedig bleek, dat Morris
het oog erin had en het hout er fors
op dorst te leggen. Hij bereikte zijn
honderd en passeerde met Hassett de 200.
Echter vóór de lunch zouden de Engel
sen toch nog hun kans krijgen. Het eer
ste slachtoffer was Hassett, die er geheel
deze serie niet zo in geweest is en de
laatste wedstrijden zelfs heel matig
scoorde; hij kon gaan voor een goede
De correspondent van de Fin. Times
te 's-Gravenhage meent te weten, dat er
momenteel onderhandelingen gaande zijn
tussen de Internationale Bank voor her
stel en Wederopbouw (Wereldbank)
enerzijds en de Nederlandse regering en
een syndicaat van Nederlandse bankiers
anderzijds, over de uitgifte van certifi
caten van de Wereldbank tot een bedrag
van 10 millioen dollar op de markt te
Amsterdam.
Bij informatie te bevoegder plaatse
werd dit bericht bevestigd. Nadere ge
gevens konden niet worden verstrekt,
daar de onderhandelingen nog niet be
ëindigd zijn.
Het departement van handel te Was<
hington deelt in het maandelijkse rap'
port over de handel der V.S. mes, dat
de Amerikaanse export ten gunste van
de E.R.P. landen in Juni gezakt is tot
een totaalwaarde van 324.100.000, ver
geleken met 343.900.000 in Mei. Tijdens
het eerste kwartaal van 1948 bedroeg dit
totaal ongeveer 375 000.000 per maand
Deze cijfers betreffen de uitvoer uit
de V.S. krachtens E.R.P. en de directe
aankopen der West-Europese landen. Uit
deze landen hebben de V S. in Juni goe.
deren geïmporteerd tot een totaalwaarde
van 81 100 000. In Mei was dit bedrag
65.300.000.
De Amerikaanse export naar Rusland
bedroeg in Juni 6.850.000, Het gemid
delde per maand sinds het begin van
dit jaar was 6.900.000.
„Met alle beslistheid ontkent de re
gering, dat de voorgestelde wijzigin
gen in de Grondwet een liquidatie be
vatten van het Koninkrijk of de richt
lijnen langs welke deze liquidatie
wordt bevorderd. De herzieningsvoor-
stellen beogen daarvan het tegendeel.
Het gaat niet óm afscheiding doch
om het scheppen van nieuwe verhou
dingen en het is geenszins juist, dat
de „nieuwe rechtsorde een onbestemd
ideaal zou zijn",
Aldus de Memorie van Antwoord op
het voorlopig verslag der Tweede Ka
mer over de wetsontwerpen tot wijzi
ging van de Grondwet.
Aanvaarding van de grondwetsherzie
ning, zo heet het verder o.m., zal de
houding van het Ned. volk, dat in
grote meerderheid duidelijk heeft te
kennen gegeven in te stemmen met een
algehele liquidatie van het koloniale
stelsel, in cje ogen van Indonesië en van
de wereld 'ondubbelzinnig duidelijk ma
ken.
De nieuwe staatkundige structuur
mag alleen met vrijwillige instemming
der Indonesische volken worden ge
realiseerd. De eis der vrijwilligheid
geldt echter niet alleen voor Indonesië,
maar ook voor Nederland.
Het is de bedoeling, dat er zal
worden gevormd een reële Koninklijke
Unie met een of meer eigen organen,
die met het hoogste gezag op het
terrein van werkzaamheid dier unie
zijn bekleed. De Kroon der Unie zai
de plaats innemen, welke hieruit volgt.
Derhalve staat ook de regering voor
ogen, dat de Kroon aan het hoofd
van de Unie inderdaad zal worden
gehandhaafd en er een wezenlijk ko
ninklijk gezag zal zijn.
Communistische invloeden
Voor wat betreft de openbare orde en
rust' valt in bepaalde gebieden dc laatste
tijd achteruitgang te constateren. Met
name in West-Java hebben zich de laatste
maanden meer wanordelijkheden voorge
daan dan in een voorafgaande periode. In
het algemeen nemen de schendingen van
het bestand toe. Er zijn aanwijzingen, dat
daarbij mede communistische invloeden
werkzaam zijn. Hieraan wordt zeer sterk
de aandacht gewijd. Tegen ordeverstorin
gen zal met kracht worden opgetreden.
De financieel-economische verhouding
tussen Nederland en Indonesië zal wor
den vastgelegd in een overeenkomst,
waarvoor een ontwerp it opgesteld, dat
mede omvat de verhouding tussen de toe
komstige Verenigde Staten van Indonesië
en de deelstaten, voor zover nodig, met
het oog op de financieel-ecopomische een
heid van Indonesië. Hieromtrent wordt
overleg gepleegd o.m. met de Indische re
gering. f
Een politieman werd gedood, toen gis
teren op het erf van het „Gedong Repu-
blik Indonesia" (vertegenwoordiging der
republiek-einse regering te Batavia) de
monstrerende republikeinen aan de voor
avond van de republikeinse onafhanke
lijkheidsdag door de politie werden ver
spreid en een schietpartij ontstond. De
repubiikeinsen hadden een vreugdevuur
ontstj)ken en aangezien demonstraties bij
residentsverordening zijr, verboden, greep
de politie in en verspreidde zij de me
nigte. Plotseling werd op de politie ge
schoten. Hierop werd onmiddellijk door
de procureur-generaal huiszoeking in Ge-
dong Indonesia gelast. Dit gebouw is
achtereenvolgens ambtswoning geweest
van Soekarno, Sjahrir en Gani en ,is ge
legen aan Pegangaan Oost 56.
(Van onze Amsterdamse redacteur.)
In het brandpunt van de belangstelling
zullen in de feestelijke week natuurlijk
het Paleis op de Dam en de Nieuwe Kerk
staap. In en buiten de Nieuwe Kerk is
p.:en al geruime tijd aan het werk. Eerst
werden de, tijdens de oorlog verwijderde,
gebrandschilderde ramen weer aange
bracht, daarna ging men de kerk in
richten voor de inhuldigingsplechtig
heden. Buiten do kerk ziet men werk
lieden doende met het maken van tribu
nes voor officiële gasten.
In de kerk is vrijwel alles verwijderd
wat er oorspronkelijk stond, waardoor
een enorme ruimte verkregen werd. De
gehele kerk is nu voorzien van een hou
ten vloer die van het koorhek af lang
zaam oploopt. Koningin Juliana zal met
Prins Bernhard plaats nemen voor liet
prachtige koperen koorhek, daaromheen
zullen in lange rijen de gasten en geno
digden zitten. Irv de beide zijbeuken zijn,
hoog in de lucht, ook tribunes aange
bracht. Een ervan is voor de pers, achter
deze tribune zijn acht cellen voor radio
verslaggevers, die vanachter hun glazen
venstertje de gebeurtenissen zullen kun
nen beschrijven.
Achter het koorhek neemt het Concert
gebouworkest plaats, dat onder leiding
van Eduard van Beinum en met mede
werking van het Toonkunstkoor, de
plechtigheid zal opluisteren. Geheel ach
ter in de kerk is men nu reeds bezig met
de technische apparatuur van radio en
telefoon; het is er een wirwar van draden
en apparaten.
De in de kerk aanwezige kostbaar
heden hebben een grondige beurt gekre
gen. Het ongeëvenaard mooie zeventien-
de-eeuwse koperen koorhek wordt gron
dig gepoetst. De laatste maal gebeurde
dat tien jaar geleden bij het veertigjarig
jubileum van H. M. Koningin Wilhelmina.
Vier mannen zijn nu al meer dan een
maand aan het poetsen, zij staan te
werken tussen stapels lege dozen poets-
goed.
Ook het prachtige orgel, met de be
schilderde luiken is grondig gereinigd. De
restaurateur van het Rijksmuseum heeft
de luiken op dezelfde manier onder
handen genomen als de Nachtwacht en
ook hier is het resultaat verrassend. Ver
der is het houtwerk schoongemaakt en
goed ingewreven.
De Dam zal prachtig versierd worden
door zes 13 meter hoge masten, die een
verlichte kroon dragen. Het lijkt reus
achtig hoog 13 meter, maar het Paleis
is 30 meter hoog en dus was het wel
nodig iets monumentaals te ontwerpen.
Om ongelukken te voorkomen zullen de
kleurige fleurige masten zo goed mogelijk
gefundeerd worden. Meters diep in de
grond is men nu aan het graven om deze
fundamenten aan te brengen, iedere mast
zal dan ook een tegendruk van 80.000
kg kunnen dragen, het zal dus heel hard
moeten waaien willen hier ongelukken
gebeuren. De masten zijn verder zo ont
worpen dat het publiek er onderdoor en
tussendoor kan lopen.
Volgens een ooggetuige waren op het
erf zes tot achthonderd Indonesische jon
geren verzameld, het merendeel lid van
jeugdverenigingen. Zij zaten om een
kampvuur. Er zou een film vertoond wor
den, hetgeen echter door de aanwezige
politie werd verboden, daar geen ver
gunning was aangevraagd. De menigte
verwijderde zieh en trok zich voor een
deel terug op de achtergalerij van het
gebouw. Plotseling weerklonk een schot,
waardoor een politieman van een afstand
van ongeveer dertig meter aan het hoofd
getroffen werd. Een later gevonden pa
tronenhouder deed vermoeden, dat de
kogel waarschijnlijk uit een stengun af
komstig was. Hierop begon de politie In
de lucht te schieten. Er werden echter
twee meisjes en een jongeman getroffen.
Hierna verdween de menigte spoedig-
Twee Indonesiërs werden, gearresteerd-
Bij huiszoeking in de Gedong Repu
bliek Indonesia werden door de politie
slagwapenen gevonden en op een der
aanwezigen een automatisch revolver
met twee patroonhouders. De eigenaar
was een overste van het republikeinse
leger en lid van de republikeinse delega
tie, die van mening was, dat hij gemach
tigd was wapenen te dragen. Het staat
nog niet vast door wie de agent van Chi
nese landaard werd doodgeschoten en
evenmin wie de verdere schoten losten.
Het onderzoek duurt nog voort. De hoofd
commissaris van politie te Batavia, Da-
men, verklaarde tegenover Aneta, dat de
kogels in de muur van de achtergalerij
van klein kaliber waren en onmogelijk
afkomstig konden zijn van een der politie-
wapenen. De inspecteur van politie, die
achter de menigte Indonesiërs stond,
meende, dat op hem geschoten werd. Alle
bijeenkomsten ter gelegenheid van de
derde verjaardag van de republiek zijn op
last van de Nederlandse autoriteiten af
gelast. De politie is zeer actief en voor 't
hoofdbureau staan thans wachten opge
steld.
maar niet kansloze 37, en zowaar Miller,
de freethi'tter, van wie verwacht werd,
dat hij met een Morris in vorm de stand
eens even zou opvoeren, liep in de val
van Hollies, de enige succesvolle bowler
van deze innings en kon gaan voor een
wel heel magere 5. Zo kwam do lunch-
stand inet 243 voor 4: een mooi totaal,
echter niet voldoende en lang niet vol
doende om, met regen in de lucht op
de lauweren te kunnen gaan rusten.
Harvey, de grote held van de vierde test,
kwam Morris na de lunch gezelschap
houden, maar zou ook heel spoedig ver
dwijnen voor 'n vlotte maar niet vlekke
loze 17. De stand was inmiddels de 250
gepasseerd; Moris had de 150 reeds ach
ter zijn naam staan en zag de ballen als
voetballen gelijk. De 300 kwam in zic'ht,
maar hoe langer hoe meer begon het
wicket tekenen van verval te tonen. Op
325 was het de beurt van Loxton te gaan;
zeer onfortuinlijk stapte hij op een korte
bal wat onbesuisd achteruit en sloeg
daarbij zijn wicket aan diggelen, hij had
slechts 15 runs gescoord en geen der
batsmen van deze dag had de bowler.y
met vertrouwen bespeeld. Lindwall
kwam n-u Morris gezelschap houden en
algemeen werd nu een partijtje free-hit-
ten verwacht. Ook dit kwam echter
anders uif, hij sloeg inderdaad in vlot
tempo twee vieren, maar kon toen op
een slimmertje van Young zijn bat op
bergen. Zelfs Morris, werd met de 200
in zicht wat kalmer en een half uur
bracht ook hem slechts zes runs. Op 337
voor 7 werd gerust voor de thee. Morris
stond toen op 186, Tallon had nog niet
gescoord.
Het achtste wicket viel op 35g en het
was de geweldenaar Morris, die na een
meesterlijke innings van 196 op een
moeilijk en onbetrouwbaar wicket bij
een gewaagde run tijd te kort kwam en
zich de zo dubbel verdiende 200 zag
ontgaan.
Vermelden we tenslotte nog het goede
batten vïin Tallon, dat 31 runs aan de
score toevoegde. De innings sloot ten
slotte op 389.
Er was op deze tweede dag door Enge
land zeer goed gefield. Hollies liet bet
beste bowlen van het seizoen zien en was
met 5—131 de held van de dag.
Engeland begon met een achterstand
van 337 runs de tweede innings met
Dewes en Hutton op het fasttopwlen van
Miller en Lindwall, Reeds op 20 kan
Dewes voor een povere 10 verdwijnen,
doch hoe Bradman zijn bowlery ver
anderde en hoe accuraat vooral Ring
met vijf opeenvolgende maidens zijn eer
ste test opende, Hutton en Edrich hielden
stand en op 541 eindigde deze dag.
Hutton bleef met 19, Edrich wet 23
not out,
(Van een verslaggever.)
Wanneer Om half zeven 's avonds door
de radio de herkenningsmelodie van het
programma der Nederlandse Strijdkrach
ten, het „Marching throu' Georgia",
weerklinkt, scharen in vele huisgezinnen
allen zich rondom het toestel om te
luisteren naar de stemmen van hen, die
nieuws van hun zonen, verloofden en
vaders brengen, nieuws uit de Oost en
uit de West, waar zij voor kortere of
langere tijd verblijven om de plicht, die
het vaderland hun heeft opgelegd zo goed
mogelijk te vervullen.
Dezer dagen bestond dit programma
drie jaar en de ijverige leider, de res,
kapt. Karei Nort, die het enkele maan
den na de bevrijding in het leven riep
en er iedere dag een half uur zendtijd
voor kreeg, heeft in de afgelopen jaren
heel wat contacten tussen verwanten en
militairen overzee, tussen leger en volk
tot stand gebracht. Met ingang van 15
Augustus 1945 begonnen de dagelijkse
uitzendingen en het driejarig bestaan is
nu op stijlvolle wijze herdacht in hotel
restaurant „Djumpol" in Oud-Loosdrecht,
waar zeer veel autoriteiten van land-,
Nadat wij reeds melding maakten van
de hervatting der dividenduitkering door
de N.V. Machinefabriek Gebr. Stork en
Co. te Hengelo met een dividendvoorstel
van 6Yi pet. aan de preferente (4 pet.)
en 6 pc-t. (nihil) aan de gewone aandeel
houders is thans het volledige jaarver
slag over 1947 beschikbaar gekomen.
Hieruit blijkt, dat er in 1947 een bruto
winst van 2.582.020 (v. m. 1.867.962)
werd behaald, waaruit na afschrijvingen
ad 1.834.661 (v. j. 1.094.017) een net
towinst resteert van 747.359 (vorig jaar
782,945).
Nadat in Juni 1947 een emissie van
2% millioen gewone aandelen 120
pet. heeft plaats gevonden, blijkt de li
quidatie per uit. December 1947 ad 2.03
millioen in vergelijking met uit. Dec.
1946 ad 2,7 millioen te zijn verminderd
o-a. als gevolg van de uitbreiding en
vernieuwing van de productiecapaci
teit.
In het verslag wordt melding gemaakt
van de moeilijkheden, die zich vooral in
het eerste halfjaar 1947 hebben voorge
daan en 'n terugslag hebben uitgeoefend
op de gang van zaken. Hef tweede half
jaar geeft echter een belangrijke ver
mindering van de uitgaven te zien. Een
van de moeilijkheden blijkt de perso
neelsbezetting te zijn, die begin 1947 te
rugliep door het nivelleren van de loon-
standaard in de verschillende bedrijfs
takken en tussen geschoolde en onge
schoolde werkkrachten.
De achterstand in het machinepark
werd in 1947 ingehaald. Er blijkt echter
een tekort aan capaciteit in de ijzergiete
rijen -te bestaan en dit geldt speciaal
ook voor de totale Nederlandse ijzergie
terijproductie.
De uitbreidingsplannen zijn daarvoor
onderhanden en in voorbereiding.
De productiviteit werd in 1947 weder
opgevoerd, ofschoon de gemiddelde pro
ductiviteit door hef grote verloop niet
veel verbeterde.
De vooruitzichten voor het bedrijf en
de dochterondernemingen zijn voor het
komende jaar gunstig. De orderpositie is
van dien aard, dat, bijzondere stagnatie
in de materiaallevering voorbehouden,
een. goed resultaat mag worden verwacht.
zee- en luchtmacht aanwezig waren. Wij
merkten o. a. op: de chef van de Generale
Staf, generaal Kruis; de generaal Drost,
adj.-chef van de Generale Staf; de se
cretaris van het ministerie van Marine,
de heer Van Houten; de directeur van de
R. V. D., mr. J. M. Landré; da chef van
de Marine Voorlichtingsdienst, kpt. Itn.
ter zee Kroese; kolonel Aler van de
Luchtstrijdkrachten en majoor-aalmoeze
nier Goossens. Het spreekt vanzelf, dat
allen hun gelukwensen aanboden aan de
leidende personen van het strijdkrachten
programma, met name de heer Nort.
De heer Rietveld, secretarisgeneraal
van het departement van Oorlog, die
namens de minister van Oorlog en Ma
rine a. i. sprak, bracht zijn dank over
voor de eenheid, die deze organisatie
werkzaqm voor het heil van de soldaten,
tot stand heeft weten te brengen.
Het hoogtepunt van de bijeenkomst
werd gevormd door een rede van luit,
generaal Kruis over „Leger en publici
teit". De chef van de Generale Staf
bracht zijn gelukwensen over aan het
strijdkrachtenprogramma met zijn drie
jarig bestaan, waarna hij de grote taak
van fadio-uitzending, die hij in
drieën wilde verdelen, naging. Allereerst
kwam hij te spreken over de voorlichting,
ontspanning en het nieuws van de ver
wanten in Nederland, dat de militairen
overzee geboden wordt; vervolgens de
wederwaardigheden van de jongens over
zee, waarmee de familieleden op de
hoogte gehouden worden, om te eindig^i
met de publiciteit en voorlichting,
het gehele Ned. volk krijgt over de
krijgsmacht.
Aan het slot heeft kapt. Nort hartelijk
dank gezegd voor de vriendelijke woor
den van waardering, die hem en zijn
medewerkers waren ten deel gevallen.
S Weer verwachting medegedeeld door
het K. N. M. I. te De Bilt geldig van
i; Dinsdagavond tot Woensdagavond.
ij Wisselende bewolking met plaatselijk
j oühtendimUt, enkele verspreide buien,
- hier en daar met onweer. In het J
Noordwesten van het land meest ma-
tige wind uit richtingen tussen West
en Zuid. Overigens weinig verande-
ring in temperatuur.
Woensdag 18 Augustus: zon op 5.28,
onder 19.58; maan op 20.08, onder 3.25.
In de filmfabrieken van Polygoon'aan
de. Koudenhorn te Haarlem is gisteren
middag een felle "brand uitgebroken in de
ontwikkelkamer, toen in een ontwikkei-
apparaat een defecte lamp moest worden
vervangen.
Hét zeer brandbare materiaal vatte
ogenblikkelijk vlam en de kamer stond
binnen enkele seconden van boven tot
onder in vlammen. Doordat de in het
gebouw aanwezige snelblussers weiger
den, kon het vuur om zich heen grijpen,
zodat in korte tijd ook de opnamekamer,
de projectiekamer en de droogkamer in
brand geraakten. De brandweer tastte het
vuur met vier stralen aan en kreeg de
hulp van het militaire personeel uit de
Koudenhornkazerne die vlak naast het
brandende gebouw ligt. Zodoende was het
mogelijk veel van de kostbare inventa
ris te redden.
Na de brand bleek, dat van de kost
bare apparatuur -bijna niets was ver
brand, slechts enige betrekkelijk waar
deloze geluidsbandjes gingen in vlam
men op. De werkzaamheden in de fa
briek zouden vandaag gewoon kunnen
doorgaan en Vrijdag komen normaal de
nieuwe journaals uit.
De directie van „Polygoon" deelt me
de, dat bij nader inzien de schade min
der belangrijk is dan eerst werd gedacht.
Verschillende kostbare apparaten zijn
op het laatste nippertje door militairen
gered.
Hoewel er toch enige stagnatie in het
bedrijf -zal zijn, hoopt de directie bin
nen enkele dagen de productie voort te
kunnen zetten.
Nader wordt nog gemeld, dat de brand
niet is ontstaan in de ontwikkelkamer
maar in de mintagekamer. vermoede
lijk door kortsluiting.
De eerste dag heeft al heel wat schif
ting gebracht. Zowel in het dames- als in
het heren-enkelspel hebben enkelen de
derde ronde reeds bereikt. Daaronder
mevr. v. Berkel, die de jeugd een lesje
gaf in plaatsen en scherpte. In het heren
enkelspel viel het- pittige spel van de
jonge Van Dalsum op.
De voornaamste uitsldgen waren:
Heren-enkelspel, eerste ronde Van den
Broeke sl. jhr. De Boy van Zuidewijn
62 64; Timmers sl. W. Heidt 86 6—3;
Cooke sl. Van Meegeren sr. 63 63
Heynen sl. Pieters 86 97; Van Oort
sl. Ketjen 6—3 6—1; H. Beernink sl. Th.
van Eek 6—0 5—7 7—5.; Van Dalsum sl.
Klinkspoor 63 64.
Tweede rondeBreukink sl. H. Lim
6—4 6—2; Van Oort sl. Heynen 6—2 64;
T. Borren sl. H. Beernink 36 6—4 119;
A. Lim sL Cort v. d. Linden 64 63;
Tönjes sl. Van Gaaien 6—1 62; Van
Dalsum sl. van Eek 36 63 63.
Dames-enkelspel, eerste rondemej. v.
d. Schrieck sl. mevr. v. Miert 61 7—5:
mevr. Sonquière sl. mej. Eggersman 26
86 64; mevr. v. Berkel sl. mej. Herf-
kens 6—3 8—6 mej. v. d. Torre sl. mevr.
v. Haagen 7—5 6—2; mej. Van Kuyk sl.
mevr. v. d. Berg 64 62.
Tweede ronde: mej. v. d. Schrieck sl.
mej. Walthausen 2—6 6—3 6—3; mevr. v.
Berkel sl. mevr. Anjema 60 64.
Bij dia patrouillewedstrijdcn van de
Kath. verkenners uit geheel Nederland,
die in Ommen zijn gehouden, hebben de
Bevers, de zeeverkenners van de Ed
mund Campiongroep van het St. Aloy-
siuscollege te Den Haag het wisselschild
gewonnen met 249 puoten. Tweede wer
den de Spechten van de Mgr. Ariëns-
groep in Deventer met 243 punten en
derde de Herten van de Parcifalgroep
in Laren met eveneens 243 punten.
De volledige eindstand luidt:
1 Bronstein (Rusland) 13% pnt; 2 Szabo
(Hongarije) 12% p; 3 Boleslafsky (Rusl.)
12 p.; 4 Kotof (Rusl.) 11 p.; 5 Lilienthal
(Rusl.) 11 p 6 7 8 en 9 Bondarefsky en
Flohr (Rusl.) Najdolf (Argentinië) en
Stahlberg (Zweden) elk 10% p.; 10 Trifu-
novic (Zuid-Slavië) 10 p.; 11 12 en 13
Gligoric en Pirc (Zuid-Slavië) en Boeoek
(Finland) elk 9% p.; 14 en 15 Ragosin
(Rusl.) en Yanofsky (Canada) elk 8% p.;
16 Tartakower (Frankrijk) 8 p.; 17 Pach-
man (Tsj Sl.) 7 p.: 18 Stolz (Zweden) 6%
p.; 19 Steiner (Australië) 5% p.; 20 Lun-
din (Zweden) 414 p.
De gisteravond gespeelde voetbalwed
strijd V.U.C.—India te Den Haag werd
door de Hagenaars met 10 gewonnen.
Beroemd tot ridder Oranje Nassau
de heer A. C. v. d. Vliet, te Rotter
dam, voorz. der Ned. Ver. van land
en tuinbouwonderwijzers.
