Mijnwerker Joep valt tegen Gaf Stalin gunstige wending? Lange conferenties met Stalin gebruikelijk Marine-vliegtuig in de lucht explodeerde GoNGSlagen Duitse volk moet weer rechtsideeën krijgen Prof. Goudriaan valt de M.I.R. aan Beide inzittenden op slag gedood DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN De troeven in het bedrijfsleven arbeiders buiten de ECONOMIE? De drie zouden buitengewoon tevreden"zijn Zij moeten hem helpen tot het ophouwen van een goede indruk Bruening over Duitsland Wegens 12 jaar mag 't geen 1000 jaar vergeten 70ste JAARGANG WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1948 No. 20707 Conferenties en publicaties over producten en productiviteit noopten ons Zaterdag in een Gongslag de troeven, waarmede men in het bedrijfsspel telkens weer te maken krijgt, eens op tafel te leggen. Immers we „bouwen" aan een nieuwe maat schappij, die in haar sociale voorzieningen ook een verant woorde 'structuur zal krijgen. Economisch en sociaal inzicht met de tnogelijkheden in de twee richtingen, moeten hand in hand gaarf. Evenwicht in de verhoudingen is moeilijk en het trekken naar eene kant moet tot explosies leiden. Het professorale betoog Amsterdam was gisteravond tijdens de proef verlichting omgetoverd in een sprookjessta e verse i - lende toch al schilderachtige plaatsen van het oude Amsterdam leverden een fan as isc i sc ouw spel. Op de foto paradeert de Magere brug" m haar iUuminatie-costuum. ln verband met de conclusies, die vastgeknoopt zijn aan de duur van de conferenties van de ambassadeurs der Westelijke mogendheden met Stalin, is het goed een getuigenis aan te halen van Louis Fischer, de man, die 14 jaar onder het sovjet-regiem, m moskou 'werKte. Enkele van zijn boeken zijn onlangs in Nederlandse vertaling verschenen. Van zijn hand verscheen in het Amerikaanse blad „Look" een karakteristiek van Stalin. Hierin vertelt hij, dat Stalin over het algemeen de voorkeur geeft aan besprekingen van lange duur. Een korte beschrijving van wereld-vijand no. 1 moge hier volgen als inleiding tot de eigenlijke passage. Fischer is aan het woord: (Van onze speciale verslaggever). Boven het dorpje Valkenburg nabij Leiden had gistermiddag een vliegtuigongeluk plaats, dat 2 doden en 4 gewonden eiste. Het vliegtuig, een „Firefly Mark IV" van de Marine-lucht- vaartdienst explodeer^ tijdens een duikvlucht, nadat de linker vleugel bij het optr^fken na een duikvlucht in aanraking was gekomen met een broeikas. De explosie verbrijzelde het vliegtuig volkomen en de beide inzittenden werden deerlijk verminkt. DE LONEN DER BLANKEN HENK VAN DER MAZE. HET DRAMA TE BOCHOLTZ PATER LAMBERTUS SMEETS ORD. CARM. f Een der huizen in het dorp Valkenburg bij Leiden, die zwaar be schadigd werden door de rondvliegende brokken van het marine- vliegtuig, dat na 'n duikvlucht, vlak boven de huizen explodeerde GEVOLGEN HADDEN VEEL ERGER KUNNEN ZIJN Draaiende propeller sloeg door de lucht Een deel van de propeller van het te Valkenburg verongelukte vliegtuig, dat in een weiland werd teruggevonden. DE KANTOREN van de Redactie en de Admi nistratie zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaer- straat L Telefoon 25270; te Schiedam, Broersvest 8, Telefoon 68804. Giro-nummer 9095 teD name van „De Maasbode- Stichting" Rotterdam De abonnementsprijs bedraagt 3.45 per kwartaal 1.15 per maand. t 0.30 per week. Directeur: J. KU1JPERS. Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX. Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT Het is heel gemakkelijk voor een onderneming of een ondernemer, om bij de uitvoering van een bepaald werk zon der veel omslag personeel aan te werven en na voleindiging weer te ontslaan. Aan die tijd van de arbeidsslavenmarkt zijn we echter ontworsteld. Men mag deze stelling misschien als volmaakt overbodig in de tegenwoordige tijd ach ten. de afgeschafte vrijheid ten deze leeft bij te velen nog voort als een sluimerend doch nog niet uitgebannen begerenswaardig goed. Daartegenover staat 'n steeds groeiend complex van maatregelen, dat de wer ker bescherming biedt, maar door onderneming of ondernemer als een moeilijk aanvaardbaar „harnas wordt aangevoeld. Vandaar het „sabbelen aan elke .correctie", vandaar ook reeds nu weerhet oppositie voeren tegen de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en de ondernemingsraden, een oppositie, die men kan samenvatten in het adagium: Wat moet Jain-met-de-pet op de directie- stoel? De afbakening van de medezeggen schap is inderdaad een delicate zaak, maar een bedrijfsvoering bij, over en zonder de hoofd- en handarbeiders loopt op haar laatste benen. Er moet voor een bedrijfsleiding armslag blijven, doen deze kan bij voldoende waardering, voor haar mensenmateriaal, ook met hersens toegerust, daaruit vele voordelen trek- k prof. ir. Goudriaan heeft nu in_ „Eco nomisch Statistische Berichten een aanval gedaan op de P.B.O. waarvoor hii redelijke argumenten meende te kun- c'en ontlenen aan de houding van de Mijn-Industrieraad (de MJ.R.) en de* mislukte poging om dit jaar bij de mij nen de 12 millioen ton te produceren. Prof. ir- Goudriaan schrijft o.a.: In de sociale economie is maar weinig gelegenheid om te experimenteren eri als het gebeurt zijn de organisators van de proefneming zich zelden of nooit be wust, dat zij met een experiment bezig zijn. Het gunstige resultaat van de door hen getroffen maatregelen staat naar hun mening bij voorbaat vast. De weten schappelijke nieuwsgierigheid naar de af loop, de methodische twijfel aan hun eigen deducties of speculaties en de on bevangen geesteshouding om de werke lijkheid volstrekt onbevooroordeeld tege moet te treden, is zelden hun deeL Ware het anders, dan zouden zij aan het expe riment waarschijnlijk nooit zijn begonnen. Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie kan daarom, krachtens haar natuur, nooit iets anders zijn dan een vorm van corpo ratieve organisatie. Het is een organisa tie, krachtens definitie en krachtens de duidelijke redactie van artikel 152 vap de Grondwet, gebaseerd op de corpora, op verenigingen van personen uit eenzelfde S of eenzelfde tak van bedrijf. Wie ^Rechtelijke bedrijfsorganisatie wil trm cn™ltkt voor de veel duidelijker lip? i S5 organisatie, weet zelf met Wat hij wil Of hij maakt yirh aan opzettelijke misleiding schuldig Daarom is het toe te juichen, dat. aU&nsf„ d? katholieke pers, het woord corporatief meer en meer als synoniem met de p b O. gebruikt wordt Er is thans één gebied, waarop de resul taten van het experiment met de corpo ratieve organisatie ook nu reeds regelma- bineT-Gerbra^dy'\eett in demissionnaire grorndevan artikel 152, 153 en 154 van de Grondwet de Mijnindustrieraad (M.I.R.) ingesteld. Na deze roffel, waarbij prof. de hele raamwet der P-B-O- ?s ,Lar. een zeer vreemd getimmerte m trapt, stelt hij de vraag: En wat zijn nu de resultaten. 1. De productie van de Nederlandse mijnen is nog steeds lager dan tijdens de Duitse bezetting. Toen bedroeg zij 12 a 13 millioen ton; thans bijna vier jaren na de bevrijding van het Zuiden beloopt zij nog steeds geen 11 millioen ton. Het springt in het oog, dat Dr. Ir. Groothoff aan de opdracht van de Regering om voor 1948 12 millioen^ ton te produceren niet meer kan voldoen. 2. De productiviteit van de Neder landse mijnen is nog steeds lager dan tijdens de Duitse bezetting. Toen is zij nimmer gedaald beneden een jaargemid delde van 1.729 kg. per ondergrondse dienst; na de bevrijding is dit getal maar gedurende één maand gehaald, n.l. tij dens de zgn. kolenslag in Februari '47; het tendeert nu op z'n hoogst naar een gemiddelde van 1.700. Het blijft dus nog aanzienlijk beneden het plafond van 80 pet. van de prestatie van 1938 (80 pet. van 2.369 is rond 1.900) dat door de mijn werkers direct na de bevrijding als be grenzing voor hun arbeidsprestaties werd verlangd. 3. De kolenbalans van Nederland ver toont na de oorlog een tekort van rond 150 millioen gulden per jaar; vóór de oorlog een overschot van 20-25 millioen. berekend op de tegenwoordige prijzen. 4. De toeneming van de productie van de Nederlandse mijnen blijft belangrijk en in steeds stijgende mate -ten achter bij de toeneming van de Nederlandse productie in het algemeen. Berekend over de eerste 5 maanden van 1948 zijn de cijfers respectievelijk 81 en 102; dus een achterstand van 21 op de 102 is 20 pet. Men kan nu met goed wetenschappelijk scepticisme de vraag stellen; staat h°t volkomen vast, dat het divergerend be loop uitsluitend of althans in hoofdzaak te wijten is aan de M:I.R.? En dan luidt het antwoord: Geen en kele conclusie uit inductie staat ooit vol komen vast, maar het is wel zeker, dat „het licht van deze resultaten" geen en kele aanwijzing geeft, dat de M.I.R. heeft bijgedragen tot verhoging van de maat schappelijke doelmatigheid van de Ne derlandse steenkoolproductie. En wanneer men, na de cijfers, ook kennis neemt van hetgeen zich afspeelt in het Limburgse mijnbedrijf, cjan kun nen daaruit wel zeer sterke aanwijzingen worden geput van de schadelijke invloed, 4ie van het corporatisme uitgaat op pro ductie en productiviteit. Inzake de productiviteit is er de strijd vóór of tegen het pijleraccoord. De vak verenigingen verzetten zich daartegen. Dat is hun goed recht en volkortien nor maal. Even normaal is het om voor deze tegenstand niet uit de weg te gaan, nu een zo groot algemeen belang op het spel staat. Maar het is niet normaal dat de Voorzitter van "een vakvereniging „bui tenstaanders bezweert" om zich niet met een dreigend arbeidsconflict te be moeien en het ,is nog veel abnormaler, dat men voor de handarbeiders een paritaire positie vraagt in de P.B.O., ten einde de invoering van door hen niet ge wenste tarieven formeel te kunnen te genhouden. Het is juist de invloed van een goed geïnformeerde publieke opinie, die bij een groot arbeidsconflict tot dus ver steeds de doorslag gegeven heeft en dit ook in de toekomst moet kunnen doen. Anders gaat het met de ontwikkeling van de efficiency onherroepelijk mis. Inzake de uitbreiding der productie be hoeven wij niet anders te doen dan uit de dagbladen een bericht te citeren over een vergadering van de M.I.R. Het luidt als volgt: „De beheerder van de Nederlandse mijnen, dr. ir. Groothoff, heeft onder de aandacht van de regering gebracht, dat het niet mogelijk is de produeftie op het voor 1948 beraamde peil (12 millioen ton) te brengen zonder over te gaan tot het aannemen van nieuwe arbeidskrachten. Deze kunnen alleen uit Italië worden gehaald. De beheerder wil evenwel niet tot tewerkstelling van Italianen overgaan zonder speciale opdracht van de rege ring. Deze is van oordeel dat de werving dezer buitenlandse arbeidskrachten ter hand moet worden genomen. Verschillende leden (van de M.I.R.) opperden ernstige bezwaren tegen het verder in dienst nemen van vreemdelin- gen. Het resultaat van de gedachtenwisse- iing was, dat de Raad besloot de defini tieve bepaling van zijn standpunt uit te stellen tot de volgende, over veertien da gen te houden, vergadering". Dit is uitstekend aanschouwelijke on derwijs in corporatisme. Men tracht uit breiding van de productie tegen te hou den en als dat niet lukt, de uitbreiding zoveel mogelijk te vertragen. Elke dag uitstel kost naar schatting 15 2 ton. Het corporatieve orgaan grist dit bedrag zon der blikken of blozen uit 's lands de- viezenkas en behoeft daarvoor niemands toestemming. Tot zover professor Goudriaan. We zouden echter naar aanleiding van zijn betoog echter wel enkele vragen willen stellen. Een bedrijf kan en moet zelf zich een De berichten, welke Dinsdag in de loop van de avond binnenkwamen over het jongste onderhoud van de af gezanten der drie westelijke mogend heden met Stalin, vertoonden een steeds meer bemoedigende tendenz. welke nog versterkt werd door het volgende Reutertelegram: Volgens welingelichte kringen te Moskou gelooft men, dat Stalin door zijn laatste bijeenkomst met de weste lijke afgevaardigden de internationale toestand een gunstige wending heeft gegeven. Naar verluidt, zijn de afge vaardigden „buitengewoon tevreden" met de aaril van een mededeling, die Stalin hun gedaan heeft en waardoor „het beeld van dc onderhandelingen der grote mogendheden over Duitsland totaal veranderd is". Zowel de pers als de autoriteiten te Washington bleken veel optimistischer dan tevoren tengevolge van „zekere nieu we denkbeelden" bij de onderhandelin gen. Deze nieuwe denkbeelden zouden hierin bestaan, dat de sovjet-unie „de rechten van de westelijke mogendheden om Iteriyn méde te besturen op ondub- wijze zou erkennen". De vyes- j geallieerden zouden hun „recht te eehrnu!"*!? en WCBen naar Berlijn en erkend zien. Eveneens westelijk» ®n VaSt te staan- dat de mede ™og.e?dheden het recht heb ben mede-toezicht te oefenen op elke valuta, die tot valuta vin Berlijn wordt gekozen. u (Telefonisch van onze Londense corres pondent.) Xe Londen verwacht men, dat heden een nieuwe ontmoeting op het Krem lin zal plaats hebben tussen Molotot en de drie westelijke diplomaten en dat Z dan werkelijk de laatste bijeenkomsl zal zijn. Een derde onderhoud met Sta lin wordt niet waarschijnlijk geacht. Olschoon in de Londense bladen tame lijk uitvoerige beschouwingen gewijd worden aan de huidige stand van zaken wordt tussen de regels door erkend, da' men hieromtrent eigenlijk niet anders weet, dan dat het overleg voortduurt Zo de kans op overeenstemming thans gunstiger wordt beoordeeld, dan is di volgens de diplomatieke medewerker van de Daily Telegraph uitsluitend hieraan ie danken, dat Bedel) Smith, de Amerikaan se ambassadeur in de nacht van Maandag op Dinsdag, na afloop van de conferentie met Stalin en Molotof. zinspeelde op de waarschijnlijkheid van een nieuwe Dij eenkomst, n.l. die welke vénavond waar schijnlijk gehouden zal worden. bepaald doel voor ogen stellen. Doch de uitvoering kan niet met alle moge lijke of onmogelijke middelen geschie den. Of liever zonder met vertragende omstandigheden rekening te houden en er op te zinnen de oorzaken dezer ver traging weg te nemen- Het treft, dat we nog maar enkele dagen geleden, een der grootste mijn bedrijven in Limburg in werking heb ben gezien. Een bedrijf van 9000 a 10.000 mensen. Voor een perfecte organisatie liggen de zaken niet zo eenvoudig. Het beroep van mijnwerker is een gevaar lijk beroep, zodat vele maatregelen ter beveiliging permanent moeten worden genomen en gehandhaafd. Een dozijn mensen heeft daar een dagtaak aan het verzorgen van kleine en ernstige ver wondingen Sociale diensten doen uitstekend werk doch ook deze 9000 a 10.000 mensen zijn mensen en willen geen nummer meer zijn. En nu is het heel eenvoudig om meer productiviteit te eisen en te verklaten die 12 millioen ton moeten er komen, doch de bezorgers van die 12 millioen. moeten maken dat, wanneer zij des avonds om 10 uur gaan afdalen, zij om 9 uur aanwezig zijn voor allerlei voor bereidende werkzaamheden. Vóór 9 uur hebben ze al een fietstocht achter zich of een busrit. Want bij de „Maurits" in Geleen komen ze van Maastricht tot onder Roermond. En dan het werk zelf ondergronds. Gp de losvloer zagen we de wagens kolen achter elkaar in eer, snel tempo naar boven komen. Naden ken over wat daar beneden 700 a 800 meter diep gebeurt, dwingt eerbied .af. De tijd. da* in het c-r'r??J.dse jongelui.) niet een soort knoet achterna werden gezeten, is voorbij. Maar wanneer de- dreiging van opnieuw jachten voor ogen zweeft, komt ook bij de beste werkers tegenzin. Er zijn te weinig woningen dicht in de buurt voor de gehuwden. En kunnen de ongehuwden. die op propaganda wor den aangeworven, over hun verblijven tevreden zijn? Zijn ook daar bij alle lei ders voldoende persoonlijke kwalitei ten, die hun functie eist, aanwezig? Mijnwerker Joep valt tegeb, want hij haalt de algemene productiviteit niet, is in het bestek van de getallen der statistiek een gauw gecalculeerde con clusie. Doch laten wij verklaren, dat wij. na een bezichtiging 's morgens en 's avonds, stil en met eerbied voor Joep huiswaarts gingen. Ook al zijn de 12 millioen ton dan nog niet bereikt. HENK VAN DER MAZE. Ik zag Stalin verschelde#: malen in de 14 jaar. dat ik in sovjet-Rusland woonde. De beste gelegenheid om hem te bestu deren kreeg ik tijdens een interview van zes uur en een kwartier (let op de lengte an dit onderhoud. Redactie), dat hij toestond aan een groep Amerikaanse pro fessoren en leiders uit de arbeiders beweging. In al die tijd verliet hij de kamer niet een keer. noch ontving of verzond hij berichten. Er was geen tele foon. Hij had zich opzettelijk van alles en iedereen afgezonderd -en zi.in werk zo ingedeeld', dat hij zich geheel aan zijn bezoekers kon wijden. Deze concentratie op één ding is ken merkend voor Stalin. Toen we binnenkwamen, gaf hij ieder van ons een krakende handdruk. Hij droeg een burger khaki-pak zijn khaki- broek had hij in zwart lederen laarzen gestopt. Deze reikten bijna tot aan zijn knieën. Stalin's voorhoofd is laag en wijkt naar achteren Hij heeft tal van diepe ronde lidtekenen overgehouden van de pokken. In die tijd waren zijn haren en snor nog dik en zwart. Nu zijn zij grijs en dunner. Als hij lachte, liet hij korte tanden, zien .die zwart waren of een kroon van goud hadden. Zijn neus is groot en lang Stalin's ogen zijn doordringend. Zware oogleden, dikke wenkbrauwen en een vochtige waas over zijn pupillen schijnen ontworpen om hem te beschermen tegen bestudering, terwij] zij hem de kans I SKi' geven in de ziel van zijn bezoeker door te dringen „Wat is dit voor een kerel?" schijnen zijn ogen te vragen. Het zijn de ogen van een jager, steeds op zijn hoede voor een gevaarlijke prooi; de ogen van een koopman, die zich afvraagt of de tijd voor het afsluiten van de koop al geko men is. Als hij lacht, heeft de lach geen warmte. Stalin heeft niets om van zijn persoon lijkheid een betoverende invloed te doen uitgaan. Niets aan hem is innemend^ Hij is brillant noch magnetisch. Maar terwijl hij uur na uur praatte, g oeide er onder zijn gehoor ontzag voor zijn wilskracht. Hij bouwt de indruk, dve hij maakt op dezelfde manier op als zijn politieke carrière langzaam, metho disch, steen voor steen. Wellicht verklaart dit Stalin's voorkeur voor besprekingen van lange duur Hij schijnt er een hekel aan te hebben zijn bezoekers te laten ver trekken voor hij tijd heeft gehad om de gewenste indruk op te bouwen. Aan Elliott Roosevelt gaf hij twee uur, aan Wendell Willkie drie, bijna drie aan Eric A. Johnston, destijds president van de Amerikaanse Kamer van Koophandel en zelfs 6 uur aan Harry Hopkins. Stalin moet alle vragen laten vertalen, want hij kent geen vreemde taal. Zijn antwoorden zijn stevig, eenvoudig, alle daags Hij mist de gave om puntig en geestig iets te zeggen. Zijn wapen is de hamer, niet het rapier. Gedurende het hele interview was Sta. lin's stem kalm Zijn gehele houding toonde zijn ware aard: „de man van staal", zoals zijn revolutionnaire kamera, den herrl het eerst noemden. De belangrijkste eigenschap van Joseph Stalin is zijn vermogen om in de mensen en uit de gebeurtenissen de hoofdzaken te lezen. Hij heeft geen groot reservoir van kennis Maar hij heeft geleerd, wat ieder opperhoofd in de politiek moet weten: hoe aan de macht te komen en aan de macht te blijven. DE ADVERTENTTE-PRUS op gewone kolom breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte. Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom breedte 30 ets. per millimeter hoogte. Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs op aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar. KAMPIOENEN tot 20 woorden I 1.—- Ieder woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij vooruitbetaling. Wanneer men in het heden meningen ten beste wil gevén, dient men het ver leden te kennen; wenst men aan de toe komst en dan natuurlijk een goede mee te werken, dan is kennis van he den, gisteren en voorgisteren noodza kelijk. Het verleden wordt bij belangrijke onderwerpen van economische of socis f aard nogal eens vergeten, bewust en onbewust Belangrijke congressen, zoals nu ook bijv. weer te Voorhout, wijzen duide lijk uit, dat gelijk we reeds Zaterdag deden aanvoelen de fouten van de maatsahappelijke structuur niet alleen en vooral zitten in een als verkeerd aan gegeven loonpolitiek, maar in de onderwaardering van de mens. De mens in het bedrijf is te veel be keken als werkkracht zonder meer. Door het aanbo.d kon men goedkoop op de, arbeidsmarkt terecht. We kunnen ons nog uitstekend de tijd herinneren, dat een vakman een kwartje per uur ver diende. Daarvoor lag nog de periode van een goeie gulden daags! Zo was toen de economische orde en de katho lieke ondernemers hobbelden in die zelfde sfeer braaf mee. "Wanneer vandaag andere, hogere, eisen worden gesteld, mag die tijd niet, worden vergeten. Vergeten wordt maar al te vaak bijv., dat bondsbestuurders ook rekening moeten houden met de kracht, met de economische mogelijk heden van een bedrijf. Zij weten en horen dikwijls meer dan datgene wat ter algemene kennis kan worden ge- bracht. De meeste „bonzen" laten 'ïich heus niet met een kluitje in het riet sturen. Het is derhalve juist met het oog o-p bijzondere ontwerpen, die in de zeer nabije toekomst aan de orde zullen komen van belang, dat de werkne mers hun éigen verwijten van wanbegrip niet op hun hoofd krijgen. Was tegenover vele ondernemers de grief van te weinig sociaal besef ge rechtvaardigd, zij zouden op huin beurt in bepaalde gevallen met de klacht: „te weinig economisch inzicht" niet mis staan. De gemengde instanties in die toekomst als een verbeterde editie van het tegen woordige overleg bij de C.A.O., zullen naar aile kanten goed georiënteerd die nen te zijn, met als eerste princiep na tuurlijk eerbied voor de mens, welke zich niet alleen moet manifesteren in loonkwesties, maar ook in het scheppen van goede arbeidsgelegenheden in tijd, tempo, sfeer en juist ook zonder het speciale cachet van het materiële. Men heeft gisteravond nog een uit voerig artikel kunnen lezen over Zuid- Afrika inzake de mensonterende behan deling van de negers of naturellen. Het zich verheffen wordt hun practisch on mogelijk gemaakt. De goudmijnindustrie, de krachtbron van Zuid-Afrika's wel vaart, berust in haar economie op goed kope arbeidskachten. „Zo kweekt men communisten", kan men nu nogal eens horen. De uitdruk king is niet juist. Want de communisten zijn wel ontevreden mensen, maar onte vreden mensen zijn nog geen commu nisten. Er is nog veel te doen. We zullen dat ook zonder de communisten wel klaren. Maar nogmaals, eis is inzicht, inzicht, inzicht. Het uitzicht bij alle groepen blijkt echter nogal eens vertroebeld, bij ge brek aan voldoende werking van de sociale of economische zenuwen. Een der slachtoffers overleden De 22-jarige Johanna P., een van de slachtoffers van de aanslag, welke Maandag te Bocholtz door de mijnwer ker B. op zijn schoonzuster en zijn schoonmoeder werd gepleegd, is Dins dag in het ziekenhuis te Heerlen aan haar verwondingen overleden. De dader heeft een volledige beken tenis afgelegd. In de ouderdom van 81 jaar is dver- leden de zeereerw. pater L. Smeets O. Carm., oud-provinciaal der Carmelieten. De Firefly behoorde tot de uitrusting van de „Karei Doorman", doch een esca drille van deze vliegtuigen is momenteel gestationneerd op het vliegveld Valken burg in verband met de komende festivi teiten. De 21-jarige adelborst eerste klasse der Kon. Marine-reserve F. J. c. Meulenberg uit Utrecht was met het toe stel op een oefenvlucht met als passagier dc 18-jarige matroos-schrijver tweede klas F J Palings uit Gestel. De piloot, die reeds een geroutineerd vlieger was. zoals men ons verzekerde, maakte te ongeveer vijf minuten over twee tussen het doi.» en het vliegveld een duikvlucht vanaf een hoogte van circa 2a00 meter. Men vermoedt, dat hij daarbij door een z.g. „blackout" een tijdelijke verlam ming door de snelheid van de duikvlucht is getroffen en daardoor enige ogen blikken het vliegtuig niet vólkomen in zijn macht had. Te laat trok hij het op. waardoor de linkervleugel van de Fire fly een broeikas raakte, opwipte en daarna als een granaat explodeerde. De gevolgen waren verschrikkelijk, want de beide inzittenden werden ais het ware vaneen gereten, terwijl brok stukken van het vliegtuig in een straal van 150 tot 200 meter schrik en ontstel tenis zaaiden. Vier personen werden nog door rondvliegende brokken ge wond, terwijl verschillende woningen werden beschadigd. Het zag er aanvankelijk naar uit, dat het aantal slachtoffers véél groter was, want in de omgeving vgn de Broekweg aan de rand van het dorp, waar het on geluk geschiedde, werden dakpannen en ramen verbrijzeld, sténen uit de huizen geslagen en steeg het ^pkerm van de ge wonden en het gegil van verschrikte vrouwen en kinderen aan alle kanten op De verwondingen van de getroffenen bleken echter betrekkelijk mee te vallen. De elf-jarige Bertie Schaap had evenwel zijn been gebroken en twee arbeiders van de Heidemaatschappij liepen respec tievelijk een ernstige beenwond en een hersenschudding op. Op de boerderij van de heer Ooms sloegen brokstukken van het vliegtuig door het dak, terwijl door vallende stenen een dochter des huizes aan het hoofd werd gewond. De gevol gen hadden in dit huis echter veel ern stiger kunnen zijn, daar de stukken door het dak van de schuur in het hooi vie len, waar tien 5 vijftien minuten tevoren ongeveer vijftien jongens hadden gele gen, die daar kampeerden, maar juist naar zee waren vertrokken. De Marinelucbtvtvtdienst is geruime tijd bezig geweest met het bergen van de stukken van het vliegtuig. Wanneer men de brokstukken van het vliegtuig her en der verspreid-ziet liggen, kan men er zich wel over verbazen, dat er niet méér slachtoffers zijn gevallen. De propenor b.v. sloeg al draaiend door de lucht, hal veerde een knotwilg top een afstand van een halve meter stonden twee vrouwen rustig met elkaar te praten), verbrijzelde de betonnen rand van een waterput en kwam tot stilstand in de hoek van een huis. Het motorblok vloog zeker 150 m door de lucht, het streek over een dak heen, verwoestte daarna een dakvenster en een deel van het dak van een ander huis, drong er een steunbint opzij en ontzette een binnenmuur. Met een takel wagen van de marine moest het motor blok worden verwijderd. Uiteraard was heel het dorp Valken burg in re. en roer. Men heeft al her haaldelijk met angst en vrees de ver schillende manoeuvres van de oefe nende püotén aanschouwd. De deernis met d>- slachtoffers is natuurlijk groot, doch men verheelt niet de oprechte wens. dat oefenstünts in de toekomst boven een meer onbewoond terrein zul len worden verricht. De bekende vroegere centrumlelder en rijkskanselier van Duitsland, Hein- rich Bruening, die voor een familiebe zoek in de Duitse Heimat vertoeft, heeft volgens een A.N.P.-berlcht, een interview verleend aan de hoofdredac teur van de „Sued-Deutsche Zeitung" Daarin erkent de Katholieke vroegere staatsman, dat het Duitse volk het spoor op het terrein van de rechtsbe grippen bijster is geraakt, doch tevens meent hij het een hart onder de riem te moeten steken met te verwijden naar de morele gesteltenis, die overal elders valt waar te nemen. Aan het belangwekkend interview ont lenen wij het volgende: „Het Duitse volk", aldus Bruening. „moet weei in de richting zoeken waar het eens voorbeeldig was, bijvoorbeeld in zijn ideeën van recht. Een volk moet zijn evenwicht verliezen en zich in radica lisme zelf verscheuren, als het de gebo den van zijn historische overlevering verlaat en poogt een staat te construeren volgens zuivere theorie". „Duitsland was eens een rechtstaat, wiens burgers zo streng over eventuele misdaden of onmenselijkheden waakten, dat zij desnoods nadelen óp het gebied der buitenlandse politiek op de koop toe namen". „Weliswaar wegen in Duitsland ten ge volge van zijn gecompliceerde geogra fische ligging alle politieke fouten en verzuimen bijzonder zwaar. Maar de daaruit groeiende verplichtingen mogen de Duitsers er niet toe verleiden, het morele klimaat van de gehele overige wereld te miskennen, een klimaat dat tot een ijzige temperatuur daalt". „Ik heb" aldus Bruening „gedu rende de laatste tien jaar te veel kennis van het werkelijk verval op openbaar en particulier gebied in alle delen der we reld opgedaan, om nog geneigd te kunnen zijn Duitsland in dit opzicht geisoleerd te beschouwen. De morele afkoeling geeft weliswaar niemand een vrijbrief, maar het is farizeeïsch te midden van een we reldontwikkeling slechts een enkel volk tot zondenbok te maken". In het interview verklaarde de ex- rijkskanselier ook. dat het Duitse volk „wegens 12 jaar" niet de 1000 jaar van zijn overige geschiedenis mag vergeten •n dat de geschiedenis van het Du Use rijk „geen reden heeft zich voor de ogen der overige wereld te verbergen De eminente ex-kanselier van het Duitse rijk zal het echter de kleine vol ken uit de lage landen aan de zee met euvel kunnen duiden, wanneer zij bij die woorden terugdenken aan de jaren 1914— 1918, aan de officiële leuze „nood breekt wetten" om de als onrechtvaardig erkende inval in België te vergoelijken en aan de Duitse opvatting uit die jaren, die een verdrag gelijk stelde met een vodje papier.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1948 | | pagina 1