Duitse katholieken getuigen
R
Een hausse in Kanaal-zwemmers
Een verweer van
HET VOLKSWEEKBLAD
W eerbericht!
GROOTMOEDER'S CHARME IN DE
MODERNE BALZAAL
WAT GELDERLAND EN LIMBURG
ER VAN DENKEN
180 duizend gelovigen rond hun
bisschoppen geschaard
Vreedzame revolutie in het dansvermaak
ADIO
programma
Zaterdag begrafenis
Mgr. Dr. H. A. Poels
Geschenk voor H. M.
Koningin Wilhelmina
Grenscorrecties
DONDERDAG 9 SEPTEMBER Ï948
PAGINA 2
(Van onze bijzondere verslaggever)
Verleden week Woensdag werd in tegenwoordigheid van vele
autoriteiten op het Domplein in Mainz de eerste Duitse Katho
liekendag sinds 15 jaar geopend; j.l. Zondag werd hij op gran
diose wijze gesloten.
Tussen deze twee dagen in gingen de deelnemers in zekere zin
in de eenzaamheid, om in de zalen der Universiteit (ingericht in
een vroegere kazerne buiten de stad) de talrijke problemen te
beschouwen, die het naoorlogse Duitsland zo diep beroeren.
PRESIDENT BENES'
UITVAART
I
,J)E GROOTSTE JODEN
HATER TER WERELD"
Van Heerlen tol Venray hulde
der kath. arbeiders
Van oud-illegale werkers
Sport in Engeland
RELLETJE BIJ DE SPURS
TOEN LACHTE GRADUS JR.
SPRINGCONCOURS TE UTRECHT
NU.V. „HANDEN AF VAN DE
SPORT, ONDESKUNDIGEN
rSrfWit
BESPREKING INZAKE DE
ITALIAANSE KÖLONIëN
Vrij warm weer
Wij moeten ons beperken tot algemene
indrukken en tot het weergeven van de
voornaamste besluiten; we hopen dan
in een volgend artikel terug te komen
op hetgeen besproken werd in de sectie
over Internationale Samenwerking, daar
dit ons het meeste belang inboezemt.
Vooreerst dan kwamen wij vanaf de
eerste dag onder het bereik der Duitse
degelijkheid, waarmee ieder onderwerp
•werd aangepakt en tot in de diepte werd
behandeld. De vooral na de oorlog zo
sttrke neiging der Duitsers om te dis
cussiëren kwam sterk tot uiting. Referaten
van ruim een uur en dan drie achter el
kaar, vaak met bespreking, op één voor
middag behoorden tot de dagelijkse orde,
en meestal werd dit na de middag her
haald. Wij Nederlanders misten de gees
tigheid en humor, waarmee wij gaarne
een bespreking omlijsten en het kwam
ons voor, alsof de nood zo'n diepe in
druk heeft gemaakt, dat men het lachen
heeft verleerd. Op markante wijze kwam
in vele besprekingen die diepe nood van
het Duitse volk na zoveel ellende en
rampen, tot uiting, we kunnen haast zeg
gen, dat de besproken onderwerpen er
door waren Ingegeven en ervan waren
doordrenkt.
Maar bij dit alles werd het ons toch
ook steeds meer duidelijk, dat hier een
elite van de Duitse Katholieken bijeen
was, die bezield was door een diep
geloof, en in wie een krachtige wil
leeft om te helpen bij de verrijzenis
van het Duitse volk uit de ruïnenvcl-
den van zijn geestelijke en stoffelijke
ellende tot een betere toekomst en tot
vreedzame verhoudingen tot de bui
tenwereld.
Zaterdagmiddag en Zondagmiddag waren
er grote bijeenkomsten voor de jeugd,
waaraan duizenden deelnamen. Waren de
kleurige vlaggen, die jaren waren opge
borgen en bewaard een schouwspel, meer
nog was dit de houding en beslistheid,
waarvan de toespraak van de bekende
Duitse jeugdleider mgr. Wolker, de weer
klank was. Wat in Keulen bleek, bleek
ook hier; Het Rijnland is nog katholiek!
De Duitse jeugd heeft het reeds jaren
ontzettend zwaar, maar vol vertrouwen
klonk in een der slotresoluties de hoop
op hun kordaatheid en geestdrift voor
de toekomst.
Talrijk waren de problemen, die wer
den besproken zo zeiden we reeds
en die dus stof tot resoluties gaven. Zo
vonden ook weerklank in de magistrale
preek, die de bisschop van Mainz onder
de Pontificale Hoogmis op Zondagmor
gen, hield. Daar stonden bijna tweehon
derd duizend mensen dicht opeen op het
immense plein van de Katholieke Jeugd
buiten de stad. Het hoge altaar werd om
lijst door de vlaggen van de jeugdvereni
gingen en door het rood en purper van
Kardinaal Frings en talrijke Duitse bis
schoppen. Als vertegenwoordiger van de
Paus was daar Mgr. Munch, Apost. Dele-
gaat voor Duitsland, die de H. Mis op
droeg; er waren vertegenwoordigers van
de Duitse landen en van de Franse be
zettingsautoriteiten.
Sprekend over de strijd voor de
vrijheid der Kerk, protesteerde mgr.
Stohr, bisschop van Mainz tegen de
inbreuken, die daarop worden gemaakt
en bijzonder op het gebied der katho
lieke school. „Kringen, die zich voor
stander van de vrijheid noemen, heb
ben ons tegen de wil der ouders in een
tyrannie der meerderheid opgelegd,
die we nooit zullen erkennen. En be
zettingsautoriteiten hebben zich over
de besluiten van de Landdag en rechts
geldige wetten heengezet en dit wordt
door ons dubbel pijnlijk gevoeld".
In ademloze stilte aanhoorden de dui
zenden deze onverschrokken woorden.
Hier klonk weer de geest van mgr. Ket-
teler: „Wij hebben het recht, dat men
onze wil respecteert!" Toen de bisschop
in zijn sluitingswoord het geweten der
wereld opriep om toch eindelijk ook de
gevangenen uit het Oosten allen naar
huis te zenden, onderstreepte een lang
durig applaus dit rechtvaardig verlan
gen.
De Tsjechoslowaakse nationale verga-j
dering hield gisteren, dag van president
Benes' uitvaart, een rouwzitting. Alle
leden der regering en vertegenwoordigers
van het corps diplomatique waren aan
wezig.
De stad Praag geleek overigens gisteren
een belegerde stad. Er is groot politie-
vertoon, er wordt druk gepatrouilleerd
en 2000 gewapende arbeiders staan paraat
om eventuele manifestaties hardhandig te
onderdrukken
Dinsdagavond toen het défilé voor de
lijkbaar zou worden afgesloten, verbrak
een duizendkoppige menigte het politie-
oordon, om alsnog de president te zien en
te eren.
De uitvaardplechtigheid had gister
namiddag plaats op het Wenceslausplein
voor het nationale museum. Daarna zal
het stoffelijk overschot naar Sezimovo
Usti worden vervoerd, om Vrijdag a.s. In
een eenvoudig graf in de tuinen van
Benes' buitenverblijf te worden bijgezet.
De radio heeft Dinsdagavond een drin
gend vermaan gericht tot de Sokol-groe.
pen, om niet in uniform te verschijnen,
maar reeds vroeg in de ochtend zag men
honderden geüniformeerde Sokol-leden
door de hoofdstedelijke straten trekken.
Intussen heeft men de stad afgezet en
grote Sokol-groepen, die uit Ilzen en
Ostrava arriveerden, de toegang gewei
gerd, terwijl speciale treinen uit Brno
werden afgelast.
,De dienst in het pantheon was zeer
eenvoudig overeenkomstig de wensen
van mevrouw Benes. De begrafenisstoet
door de stad Praag had desondanks een
zeer indrukwekkend aanzien. Militaire
compagnieën van legionnairs en verzets
lieden en een groepje sokols, voorts auto's
met een rijke bloemen- en kransenlast
gingen de baar vooraf. De kist was met
de nationale vlag bedekt en werd ge
ëscorteerd door acht generaals. Mevrouw
Benes en andere familieleden volgde.
Militaire kapellen speelden treurmuziek,
vliegtuigen vlogen ln formatie boven de
stad.
In de avond vertrok een trein met het
stoffelijk overschot naar Tabor, de stad.
het dichtst bij Sezimovo Usti gelegen,
waar de overleden president Vrijdag be
graven wordt.
Grootmoeder weet wel beter, ale zij de hedendaagse jeugd hoort
roemen over de gezelligheid van de moderne dansen. De ouderwetse
dansen hadden toch meer stijl, meer charme, meer beschaving,
meer vrolijkheid. Jot dat inzicht blijken ook de daroleraren te
komen. Hieronder het verhaal van de vreedzame revolutie die zich
vanuit Rotterdam in het dansamusement aan het voltrekken is.
C. J. Kaptein uit 's-Gravenhage, die
door het B. G. te Den Haag ter dood
was veroordeeld, was bij het uitbreken
van de oorlog politieman. De Duitsers
zouden volgens hem wel winnen, zo ver
telde hij gisteren voor de Bijz. Raad van
Cassatie té Den Haag en daarom nam
hij dienst bij de Duitsers; lid van het
vrijwilligerslegioen werd hij en tenslotte
kwam hij terecht bij het „Judenreferat'
Hij toonde zich daarbij een waar Joden
hater, bewerkte ze met een gloeiende
pook, sloeg met een stoel en noemde zich
tegenover een van zijn slachtoffers „de
grootste Jodenhater ter wereld".
Uit de tenlastelegging bleek dat 45
mensen door zijn toedoen de dood gevon
den hadden.
De proc -fiscaal verzocht de zaak terug
te verwijzen naar de instructie, opdat
enkele dossiers nog zouden kunnen wor
den nagegaan.
VRIJDAG, 10 SEPTEMBER.
HILVERSUM I (301 M.): N. C. R. V.t
7.00 Nieuws, gram.; 12.00 Piano; 12.33
Orgel; 13.00 Nieuws; 13.15 „Vrij en-Bl«
13.45 Gram.; 14.20 Voordracht; 14-40 Ens
v d Waart; 15.10 ,,Sangh en Spel lb.UU
Voordracht; 16.30 Viool; 17.00
orkest; 17.45 Sextet; 18.15 Lezing; 18.30
Ned. Strijdkr.; 19.00.Nieuws, gram„ ac-
22.45
tualiteiten; 20.15 Philh.Ork.;
zing; 21.35 Gram.; 22.00 Kwartet,
Avondoverdenking; 23.00 Nieuws, gram.
HILVERSUM II (415 M.) V.
7.00 Nieuws, gram.; A.V.R.O.: 12.00 Or-
12.45 Piano; 13.00 Nieuws; 13.20
14.00 Kookkunst; 14.20
15.00 Voordracht; 15.20
gel;
Musette-ork.;
Kwintetspelers' "-w 7"' lë ,n
Gram.; V.A.R.A.; 16.00 Piano, Cello; 16.30
Voor de jeugd; 17.00 Filmland; 17.20
Gram.; 18.00 Nieuws, felicitaties, orgel;
19.00 Lezing; 19.15 R.V.D.; (19.30 t.m.
21.00 V.P.R.O.); 21.00 Gram. (22.00 Buit.
weekoverz.); 23.00 Nieuws, gram.
RADIODISTRIBUTIE Hl; 7.00 VI. Brus
sel; nws; 7.15 gram.; 7.30 koor; 7.40
gymn., 7.50 gram., 8.00 nws., 8.15 gram.,
9.00 nws., 3.15 lichte muz., 10.00 Eng.
H.S.; De Promenade Players. 10.30 Jack
Simpson en sextet, 11.00 rhythm, muz.,
11.30 recital, 12.00 VI. Brussel: gevar.
muz., 13.00 nws., 13.15 Gerd Mertens (or
gel en zang), 14.00 symph. muz., 15.00
Eng. L.P.: muz. 'v. d. vrouw, 15.30 Wyn-
fold Reynolds en ork., *16.00 Voordracht,
16.15 BBC Schots Var. ork., 17.00 Koot
wijk: Batavia, 18.00 Fr. Brussel: v. d.
sold,. 18.30 VI. Brussel: v. d. sold., 19.00
nws., 19.30 Eng. L.P.: Big Bill Camp
bell en zijn Rocky-Mountain Rhythm.,
20.00 Fr. Brussel; verz.-progr., 20.30 om-
roep-ork. en gram., 21.30 zang, 22.00 VI.
Brussel; nws., 22.15 Amerik. muz., 22.55
nws., 23,00 div.
RADIODISTRIBUTIE IV; 7.00 Eng.
H.S.: nws en progr.-overz. BBC Schots
var. ork., 7.55 weer, 8.00 Fr. Brussel:
nws., 8.10 conc., 9.00 Eng. L.P.; nws.,
9.10 verz.-progr., 10.00 v. d. sold., 10.15
music in your house, 1100 voordr., 11.15
time for music. 12.15 lichte muz., 13.00
BBC North. Orch., 14.00 Eng. H.S.: BBC
Midi. Light Orch., 14.45 Birdsong of the
mounth.. 15.00 Flotsam's Follies, 15.30
gram.. 16.15 The Critics, 17.00 Fr. Brus
sel: ber. en interv., 17.10 verz.-program.,
17.40 Eng. L.P.: mil. ork., 18.15 Reg.
Pursglove en ork., 18.45 hoorsp., 19.00
nws., 19-30 Eng. H.S.: London Symph.
Orch., m.m.v. Ida Haendel, 21.00 Eng.
L.P.: Second House, 21.15 BBC Theater
ork I 22.00 nws., 22.15 Fr. Brussel: Re-
lais"v. Namen (causerie over Jazzmuz.).
22 45 Eng. LP..: Ronnie Pleydell en ork.,
83,15 Felton Rapley, orgel, 23.56 aws.
Het is een kenmerkend na-oorlogs ver
schijnsel, dat de mens een voldoende
mate van zelfwerkzaamheid mist. De
mentaliteit vooral van de jongeren, die
pas na de bevrijding bewust zijn gaan
leven, geeft blijk van een veelal pas
sieve instelling en van een volgen van
de weg met de minste weerstand. O.a.
en wij zijn ons bewust dat wij hier
nu niet bepaald het belangrijkst^ aspect
van het maatschappelijk leven belichten,
maar het is tenslotte een aspect, en er
is nu een directe aanleiding om juist
over dit onderwerp nu enige regels te
schrijven dan blijkt dit in het
amusementsleven. De ongedwongen en
spontane vrolijkheid van vóór de oorlog
is niet meer. Het publiek wil geamuseerd
worden, bet mist in zich Iets waardoor
het zichzelf kan amuseren. Sterk blijkt
dit ook in het dans-amusement, en daar
zijn de moderne dansen wel enigszins
mede debet "aan.
Het volgen van de weg met de minste
weerstand, zowel bij het publiek dat ge
amuseerd wordt als bij diegenen die het
publiek dit amusement brengen, heeft
geleid tot een vaak totaal stijlloze ver
vlakking, tot een aanzienlijke verlaging
van het beschavingspeil van het ver
maak, en tot een verloren gaan van de
spontane en oprechte vrolijkheid. In het
dansen hebben swing, jitterbug en jive
na de oorlog het vermaak gebracht op
een dieptepunt van decadentie.
Hoe anders was het in grootmoeder'?
tijdWat waren die ouderwetse dansen
een bron van stijlvol, beschaafd, gezel
lig en vrolijk genoegenDe moderne
dansen, hoe populair ook, zullen nim
mer déze gracieuze en bekoorlijke vro
lijkheid kunnen brengen.
De moderne foxtrot bijvoorbeeld, laat
geen ruimte voor een uiting van per
soonlijk genoegen; het strakke rhythme
eist de aandacht, en men bederft he
dans als men de maat van ihet quiék-
quick-slow veronachtzaamt; men moet
onherroepelijk mee in de voorgeschre
ven pas. Zeker, de moderne dansen
kunnen 'zeer stijlvol en beschaafd zijn
wij hebben ons daarvan in de afge
lopen winter van overtuigd bij de Ne
derlandse damkampioenschappen voor
amateurs en professionals in de Haagse
Dierentuin resp. het Amsterdamse Con
certgebouw maar zoals vandaag aan
de dag het grote publiek deze dansen
uitvoert, is weinig stijlvol of sierlijk
meer, en bovendien ook niet werkelijk
vreugdig.
Maar hoe kan men daartegenover zijn
persoonlijk genoegen wel uiten in de
zwierige zwaai het lüchtig overstappen
en het draaien en wenden van de Ve«-
lota, in de réverance die men voor de
Kruispolka maakt! Reeds verleden jaar
werd door een enkele dansleraar dit
tweetal oude dansen van vóór de eerste
wereldoorlog weer van stal gehaald. En
al was het voor de moderne jeugd vaak
niet zo gemakkelijk om van de foxtrot
hierop over te schakelen, uiteindelijk
succes hadden de intiatief-nemende lera
ren er toch wel mee.
Maar een groter succes zullen de
Boston Two Step en de Barn Dance
hebben Zy zijn nieuw, na de oorlog in
Engeland gecreëerd. Maar zij ontlenen
haar motieven aan de ouderwetse dansen;
zij hebben de charme en de sierlijkheid
van vroeger, en deze élegance wordt
nog verhoogd door een moderne leven
digheid. Meer nog dan Veleta en Kruis
polka houden o.i. deze Boston Two Step
en Barn Dance de mogelykneid in tot
een zelfwerkzaam-vrolijke en in-divi-
dueel-charmante uitvoering.
In Engeland genieten de ook van de
radio welbekende programma s van
Old Time Dances reeds een zeer grote
populariteit. Daar kan men nu reeds bal
avonden organiseren, waarop uitsluitend
deze ouderwetse dansen worden uitge
voerd. In Nederland zal men de eerste
tijd deze ouderwetse dansen nog samen
rflet de moderne dansen in één bal-pro
gramma opnemen.
De hierboven reeds gedoemde
directe aanleiding tot dit artikeltje werd
gegeven door een groep van de voor
naamste Rotterdamse dansleraren, en
wel op een demonstratie-avond die deze
groep gisteravond in „Palace" organ!
seerde (en waarvan hedenavond een re
prise gaat). Op dit bal werd door twaalf
Rotterdamse leraren met partners zowel
de Veleta en de Kruispolka (de histori
sche oude dansen) als de Boston Two
Step en de Barn Dance (de nieuwe fi-
guurdansen op ouderwetse leest) gede
monstreerd. Vooral beide laatste dansen
maakten op ons een vrolijke en zeer le
vendige indruk; de Barn Dance is on!
leend aan grootmoeder's Pas de Quatre
de (moeilijke) Boston Two Steps heeft
haar motieven uit het ballet.
Genoemde groep Rotterdamse dans
leraren zal deze vier dansen (alsmede
de Braziliaanse Samba Zeeta) dit sei
zoen in het programma opnemen. De
initiatief-nemers (die menen dat deze
.revolutie" ziöh spoedig over heel Ne
derland zal uitbreiden) willen daarmee
trachten, om althans op de dansvloer
het publiek vooral het jongere pu
bliek een mogelijkheid te bieden tot
het beleven van zelfbewerkte spontane
en stijlvolle beschaafde vreugde en gezel
ligheid.
Het stoffelijk overschot van mgr. dr. H.
A. Poels zal Donderdagmiddag om vijf
uur van Imstenrade worden overge
bracht naar het ziekenhuis te Heerlen.
Daar wordt een chapelle ardente inge
richt. Vier „Credo Pugno"-mannen zullen
er de dodenwacht betrekken.
Vrijdagmiddag om kwart over vier
wordt het stoffelijk overschot van Heer
len naar Venray vervoerd. Langs de route
in Heerlen zullen alle geledingen van het
katholieke sociale leven staan opgesteld.
Ook langs de gehele verdere weg naar
Venray zullen afdelingen van de Katho
lieke Arbeidersbeweging opgesteld staan.
Het stoffelijke overschot zal Sittard pas
seren om vijf uur en Roermond om kwart
voor zes. Over Swalmen, Reuver, Tegelen
en Venlo (half zeven) wordt de overle
dene naar Venray gebracht. Aan de grens
van deze gemeente zal deken W. Berden
het stoffelijk overschot plechtig in ont
vangst nemen (omstreeks zeven uur),
waarna het vervoerd wordt naar het
ouderlijk huis van mgr. Poels in de Hof
straat. Daar zal het worden opgebaard.
Zaterdagmorgen om half elf wordt in
de parochiekerk een plechtige H. Mis van
Requiem gecelebreerd in tegenwoordig
heid van Z. H. Exc. mgr. dr. J. H. G. Lem-
mens, Bisschop van Roermond. Mijnwer
kers in arbeidskleding dragen het stoffe
lijk overschot van het huis naar de kerk.
Het stoffelijk overschot van mgr. Poels
is op diens uitdrukkelijk verzoek gehuld
in het Franciscaans habijt der Derde
Orde. Het ligt niet in de bedoeling, dat
een lijkrede wordt gehouden.
In alle stilte heeft een deputatie van
afgevaardigden, 2 September j.L bij een
officiële ontvangst op het koninklijk
paleis te Amsterdam, namens de stichting
L.O. en L.K.P. en de Gemeenschap van
Oud-Illegale Werkers Nederland, ter ge
legenheid van het 50-jarig regeringsjubi
leum van Koningin Wilhelmina, de
vorstin een tekening „De Troostende"
aangeboden, welke is uitgevoerd door de
kunstenaar Rinze Hamstra.
De deputatie bestond uit de heren ing.
H. van Riessen, drs. A. Raaymakers en de
tckénssr
Koningin Wilhelmina heeft de teke
ning aanvaard en heeft bovendien een
citaat aan het werk toegevoegd.
Vervuld met diepen eerbied en bewon
dering, breng ik u allen hulde voor uw
verzet, dat gij al die lange en bange jaren
hebt volbracht, een verzet, dat u samen
smeedde tot een eendrachtig volk, dat
zich zijn roeping bewust is". Wilhelmina.
Vanmorgen om kwart voor 12 arri
veerde Prins Bernhard te Utrecht vóór
een bezoelf aan de Jaarbeurs. Na een
rondgang door de gebouwen gebruikte
hij de lunch met de raad van beheer. In
de middag bezocht Z. KI H. de agrarische
en technische afdeling aan de Croeselaan,
waarna hij daar ook het concours hip-
pique zou bijwonen, dat wordt gehouden
in aansluiting op de nationale paarden-
demonstratie.
(Van een speciale medewerker)
II.
De minister-president heeft destijds
via de radio aan ons volk verzocht de
regeringsvoorstellen inzake de Neder
landse territoriale en economische eisen
ten aanzien van Duitsland te steunen.
In het algemeen landsbelang dienen
wij aan zijn verzoek te voldoen. Door
deze eisen te bestrijden zouden wij
tegen onze nationale belangen ingaan,
wat dom en kortzichtig zou zijn. Niet
temin sluit de steun die we er aan ver
lenen, niet de erkenning in, dat de cor
recties, die onze regering voorstelt, de
meest gelukkige zijn, want dat zijn ze
helaas niet.
De werkcommissie Limburg, die van
deze gewichtige aangelegenheid een gron
dige studie heeft gemaakt, heeft deze
voorstellen zeer teleurstellend en in hun
geheel onvoldoende genoemd. Ook zij
hebben reeds van het begin af de indruk
gehad, dat onze regering deze aangelegen
heid noch breed gezien noch groots op
gezet heeft. Gelukkig heeft zij bij het in
dienen van haar verlanglijstje er wijselijk
bij vermeld, dat zij» zo de mijnconcessies
geen instemming mochten verkrijgen, zich
nadrukkelijk het recht voorbehoudt ver
der. reikende territoriale eisen te stellen.
Daarop hebben vooraanstaande figuren
in Gelderland en Limburg, die zich met
een schrijven, waarin zij gemotiveerde in
zichten naar voren brengen, tot de minis
ters hebben gericht, hun laatste hoop ge
steld. Alle kansen zijn nog niet verkeken,
al mogen we ons niet verhelen, dat ze
zvirsiK staan.
Het zou evenwel onverantwoordelijk
zijn deze belangrijke zaak uit moedeloos
heid te verwaarlozen. Meer dan ooit is
thans het ogenblik aangebroken waarop
het ministerie van buitenlandse zaken
alle krachten moet inspannen om in de
politieke arena een trophee te behalen,
waar ons volk tot ln een verre toekomst
dankbaar, trots en met voldoening naar
kan opzien. Een eerste mislukking zou de
aanleiding kunnen worden tot een her
nieuwde poging, waarmee doelmatiger
eisen op tafel worden gelegd dan de re
gering destijds gedaan heeft.
Het Gelders-Limburgse voorstel gaat
van het standpunt uit, dat mijnconcessies
op Duits gebied aan de economische ont
wikkeling van ons volk weinig zekerheid
vermogen te bieden. In dat geval zullen
geweldige kapitalen nodig zijn om kost
bare schachten op Nederlands territoir te
bouwen maar wie zal vooruit kunnen
zeggen op welke manieren de Duitsers de
ontginning der kolenvelden later kunnen
tegenwerken? Denken we slechts aan de
passieve weerstand die zij kunnen bieden.
Zoiets zou op de duur door geen vredes
verdrag hoe knap ook opgesteld
verhinderd kunnen worden.
Men acht het derhalve verstandiger de
verlangde kolenvelden niet in bruikleen
te aanvaarden, maar ze binnen onze gren
zen te brengen. Dit geldt vooral voor het
revier, dat zich in de omgeving van Gel-
dern, langs de grens van Noord-Limburg
bevindt. Daar liggen de kostbare onont
gonnen concessies Deutscher Fiscus, Nie
derrhein en vooral de Walther, die hoofd
zakelijk vetkool bevat.
Volgens globale schattingen zitten daar
enkele honderden millioenën tonnen in
de grond! 'n Voorraad waar we voor min
stens 50 jaar voldoende aan zouden heb
ben! Met een grenswijziging die een lijn
van Venlo over Geldern en Sonsbeck
naar Rees trekt, zou deze bodemrijkdom
binnen ons gebied komen te liggen,
Aan deze grens zitten nog meer voor
delen vast. Vooreerst kan de koleuafvoer
over de Maas plaats hebben die slechts 10
km van de mijnschachten af ligt. Voor de
industrie van de Gelderse Achterhoek en
Twente zou Emmerik een uitstekende
Rijnhaven kunnen worden. Ook zou door
dat nieuw verworven gebied ten oosten
van Kleef een moderne snglverkeersweg
aangelegd kunnen worden, waardoor de
Achterhoek rechtstreeks met Limburg
verbonden wordt. Laten we verder niet
vergeten, dat daar behalve kalizouten een
grindvoorraad van 50 millioen ton wordt
gevonden, die van grote betekenis voor
de wederopbouw kan worden. Tenslotte
zou ons landbouwareaal met 700 km2
vruchtbare kleigrond worden vergroot,
waarop ongeveer duizend boeren een be
staan kunnen vinden. Dit hele gebied is
slechts half zo dicht bevolkt als ons land.
Aangezien de industrialisering, die daar
in de toekomst met reden verwacht mag
worden, veel mensen zal aantrekken,
zullen duizenden landgenoten daar late?
een bestaan kunnen vinden.
Toch zitten er aan dit plan ook enig*
nadelen vast. Want plaatsen als Emme
rik. Kleef en Goch, die zeer zwaar van
de oorlog te lijden hebben gehad, zullen
dan als Nederlandse steden herbouwd
moeten worden, wat de moeilijkheden
van onze wederopbouw zal verzwaren.
Globaal geschat zal met het herstel van
woningen en gebouwen een bedrag van
100 millioen gulden gemoeid zijn. Dat is
veel. Doch als men berekent, dat de ex
port van grind, dat uit de Rijn gebaggerd
kan worden, alleen al die som aan de
viezen zou kunnen opleveren, valt dit
nadeel geheel weg.
Verder zullen 100.000 Duitsers meer dan
er door het regeringsvoorstel worden in
gelijfd onze nationaliteit moeten verkrij
gen. Ook dit vormt evenwel geen bezwaar
van belang, want het betreft hier over
het algemeen een goed slag mensen, die
dezelfde taai spreken als Limburgers en
Gelderlanders, met wier mentaliteit zij
overeenkomen. Zij zullen even gemakke
lijk inburgeren als ruim een eeuw geladen
de Sittardenaren dit hebben gedaan. (De
Pruisische ambtenaren, die te Kleef ge-
stationneerd zijn. kunnen dan natuurlijk
zonder enige vorm van proces naar hun
Heimat worden teruggezonden.
Als wij (sporadisch) met onze zie)
onder onze arm lopen, komt het nóg
niet in ons brein op om, qua verzetje]
een beetje te gaan Kanaalzwemmen.
Evenwel nochtans (en desalniettemin)
schijnen er lieden te bestaan die 's avonds
tegen hun „49% procent" zeggen: „Ra
ken morgen niet op 't eten, want ik zwem
van Dover naar Calais en het kon wel
'as léét worden". Deze week was er
ware „Channel-hausse", een soort esta
fette-dienst tussen het land van minis
ter-president Attlee en het land van
minister-president Vraagteken-Vraagte
ken en dit heeft ons aan 't peinzen
gezet over de diepere waarde dezer din
gen.
Waarom zwemt men eigenlijk kanaal?
Waarom komt meneer Hassan Abd el
Rehim, een-en-veertig jaar oud. hele
maal uit Egypte uitgerekend naar Kaap
Gris Nez om dan bij Kaap Gris Nez in
de „plomp" te springen om per driedub
bele borstcrawl en met meer slagen per
minuut dan Oxford en Cambridge ooit
(samen) hebben behaald, golfje voor
golfje te doorklieven, om 17 uur en
38 minuten later! als doje vis ergens
bij Dover te worden opgehaald? Dat is
de roem, mijne heren, de roem! Want
wat meneer Hassan Abd el Rehim 'm
levert, levert u 'm niet. Gij blijft maar
ln uw stulpje in Kaatsheuvel. Kudeistaartr.
of Klundert zitten met 't avondblad, „drie
klaveren" en moeder-de-vrouw en als wil
tien jaar lang „Daily Expressen" door
bladeren, zullen wij nóg niéts van u
vernemen, maar wel van Hassan Abd el
Rehim uit Alexandrië (Oost) en zijn na-
zaten.
Toen genoemde heer de volgende och
tend nog verdoofd in Dover wakker werd,
bereikte hem echter een tragische mare:
twee uur voordat hij was binnengesleept
in „tlie Empire", was een doodgewone
Brit,Tom Blower, bij Dover in het Ka
naai gestapt om in omgekeerde zin een
ritje naar Frankrijk te „vlinderen" om
het record van zekere Temme te breken,
Bij het springconcours, gehouden tij
dens het concours hippique te Utrecht,
werd de volgende uitslag verkregen:
1. Never Mind, eig. en ber. N. Uyten-
daal, Breda, 0 ft. 91 sec.; 2. Omar, eig.
G. v. Spaendonck, Tilburg, ber. J. Hen-
sen, 4 ft. 89 sec.; 3. Rocket, eig. en ber
B. Arts, Amsterdam, 8 ft. 86 sec.;
Ritmeester Gruppelaar op Random
Harvest maakte 16 fouten en viel bui
ten de prijzen. Het parcours was vrij
zwaar en 590 meter, lang, met 15 hinder
nissen waarvan de max. hoogte 1 Vs meter
was.
Vrijdag 27 Augustus schreef „Suppor
ter" onder de titel „Handen af van de
sport, ondeskundigen" een artikel,' ge
richt tot „De Linie" en „Het Volksweek
blad". Als redacteur van „Het Sociaal
Hoekje" inlaatstgenoemd weekblad
achten wij een antwoord in positief ge
houden beschouwingen gewenst op
volkspaedagogische gronden. Wil men
het sportterrein zuiveren van ondeskun
digen, dan dient men scherp toe te zien,
op welke gronden men iemand de toe
gang weigert.
Verschijnt iemand daar als sportman
om in die kwaliteit zijn oordeel te vellen,
dan behoort hij sport-deskundige te zijn.
Die deskundigheid wordt geenszins ver
eist, zo iemand zich in een andere kwa
liteit met sport bemoeit, evenmin als
dat op andere gebieden vereist is.
Immers, het laatste en hoogste woord
over heel het leven komt toe aan de
Kerk, die alles beziet en beoordeelt in
het licht van de natuurlijke bestemming
der dingen en het doel, dat de mens en
de Christen heeft na te streven, ih het
licht van de zedelijke waarde of on
waarde der dingen.
Zo wordt ook de sport, de feitelijke
sport, rechtens beoordeeld door zedekun-
digen en paedagogen, inzover zij te be
oordelen hebben, of, de sport al dan niet
voldoet aan de eisen, die daaraan dienen
gesteld te worden met het oog op het
mens- en Christenwaardige.
Welke plaats aan de sport in het leven
toekomt, of de rangorde der waarden
wordt gehandhaafd, aan welke eisen de
sport moet voldoen om menswaardig te
zijn, dat zijn vragen, die uiteindelijk niet
door sport-deskundigen als zodanig doch
door bovengenoemde hogere instanties
moeten worden beantwoord.
Zo valt ook het sportleven onverbidde
lijk op een decadentie-peil, wanneer het
zich hoogmoedig onttrekt aan het oor
deel van zedekundige en paedagogische
instanties. Dat deze instanties soms niet
spreken in de juiste sport-vak-termen
bewijst niets tegen de waarde van hun
oordeel. Zo behoeft men ook geen
marathon-loper te zijn of voor boksjury
lid in aanmerking te komen, om van
zedekundig of paedagogisch oogpunt uit
daarover met recht tes kunnen oordelen
De sportwereld achte zich niet verheven
boven het oordeel van hogere instan
ties. Want slechts binnen bepaalde gren
zen mag de sport recht op autonomie
doen gelden. Deskundige zedekundigen
en paedagogen mogen en moeten óók
het sportterrein als hun gebied beschou
wen.
Als schrijver in „Het Volksweekblad^
over „Olympische Spelen en nog wat"
hadden wij volstrekt niet de pretentie
als sportdeskundige op te treden. Vol
gens „Supporter" interesseren wij ons
zelfs „pertinent niet" voor de sP?rt- In
het gewraakte „Volksweekblad -artikel
echter verklaarden wij, dat wij sport en
als ontspanning èn als Inspanning waar
deren. Maar waardering voor sport is
best te rijmen met critiek op bepaalde
onderdelen en met afkeer van sport-ver-
goding.
En daarom wil ik het volgende zeg
gen.
Ten eerste omtrent de marathon-loop.
t Was inderdaad een foutieve weergave
van de feiten, toen ik heel het groepje
volhouders als „half bewustelozen" -de
finish liet passeren. De éne, die wèl zo
aankwam, werd met die woorden ech
ter te zwak getypeerd naar zijn deer
niswekkende toestand. Van de anderen
dient gezegd, dat zij volmaakt uitgeput
arriveerden. Ons oordeel over de ma
rathon-loop blijft echter ongewijzigd
Een trekhond-beneden-de-maat inspan
nen zou voor beulen-werk moeten door
gaan en een kijkspel scheppen om
een mens te prikkelen tot uitvoering van
een volmaakt zinloze en „moordend" lan
ge race (waarna de oorspronkelijke ma
rathon-loper dood neerviel) zou moeten
gelden als een prijzenswaardig sport-
initiatief?
Ten tweede omtrent het boksen. Het
antwoord van „Supporter" op hetgeen
wij daarover schreven, „je hebt nog nooit
een goede bokspartij gezien", was niet
ad rem. (Even er tussendoor: wij heb
ben het woord „je" niet gebruikt; wij
voelen wel aan, dat onze geachte opponent
hier bescheidenheid jegens zichzelf laat
spreken, maar willen toch nadrukkelijk
de indruk vermijden als zouden hier
familiariteit-zijnerzijds-jegens-zichzelf en
die-onzerzijds-jegens-hem parallel lopen
Supporter). Wij schreven niet over
goede bokspartijen (die wij als mogelijk
beschouwen). Wij veroordeelden het bok
sen met dat „knocked out" als beslissend
moment, waarbij het publiek zit te wach
ten op zo'n mep tegen de kaak, dat eert
der twee over de vlakte wordt geslagen
en wel zo hardhandig, dat hij minstens
tien tellen lang niet meer overeind kan
komen een tijd waarin hem geen hulp
mag worden verleend. Sport, waarbij die
sporters naar die mep moeten „trachten"
en het publiek op die mep zit te „wach
ten", achten wij geen menswaardige sport
meer, wèl een ontoelaatbaar prikkeie
van het vecht-instinkt in de m™''
Ten derde: „Supporter" zegth"A dat
m „vooral-r««yj^gSr4S
zerziids verklaren, dat Juist die verheec-
mking van eerste-lilas-spórters als „grote
figuren" allerminst veroordeling ver
dient Eerste-klas-rènners zijn eerste-klas-
sers maar (laten wij zeggen) in de derde
klasse van menselijke waarden. Toch
spreekt „men" over hen als over „grote
figuren zonder meer". En ze krijgen dan
ook een verering en huldiging, die alle
maten te buiten gaat, omdat de eerste
klassers in de hogere waarden-klassen
lang niet zo geëerd worden.
Er bestaat een sterke over-waardering
van sport en sporters met het funeste
gevolg, dat prestaties van een hogere
waarden-klasse sterk lijden aan onder
waardering.
Een „triomftocht" als mevrouw Blan-
kers te beurt viel, is alleen mogelijk,
omdat een grote massa van ons volk de
maatstaf der waarden volkomen kwijt is
geraakt.
En de sport- en sporters-verafgoding,
zoals deze vaak ook door de pers (al is
het misschien niet direct gewild) gesti
muleerd wordt, is volkspaedagogisch ba-
keken een ernstig decadentie-verschijn-
SCl
Het laatste en hoogste woord over de
sport komt niet toe aan sport-deskundi
gen als zodanig, doch aan deskundige je-
dekundigen en paedagogen.
PASCHALIS VAN MARVILDE.
NASCHRIFT VAN SUPPORTER
Het is verheugend, hoezeer de redac
teur van „Het Volksweekblad" en wij
Supporter dezelfde opvattingen huldigen,
ook al heeft het er de schijn van, dat wij
elkaar soms misverstaan. Zijn wij het dus
in grote trekken met elkaar eens, een
klein naschrift dezerzijds bij het zeer
gewaardeerde artikel van pater Paschalls
van Marvilde kan wellicht zijn nut beb-
ben ter vastlegging het zo eensluidend
standpunt van zowel de zedekundige als
de sportjournalist. Wy zouden het met
wagen, ons „hoogmoedig te onttrekken
aan het oordeel, van de zedekundigen.
Want wij erkennen gaarne, dat de beoor
deling van de plaats van de sport ln de
hiërarchie der menselijke waarden een
zaak is, waarover inderdaad de zedekun
digen het laatste en hoogste woord heb
ben.
Maar dan mogen wij o.i. wel vragen
en dat was de kern van ons betoog
op 27 Augustus dat déze zedekundigen
ook deskundig zijn inzake de sport, en
onder die sport-deskundigheid verstaan
wij dan niet de technische kennis (daar
over heeft onze opponent ons misver
staan) maar het eerlijk begrip van de
reële zedelijke waarde van de sport-
Zoals „Het Volksweekblad" (en wij trou
wens niet minder) de over-waardering
van de sport fout acht, zo menen wij dat
het ook niet in de haak is, wanneer de
sport met onder-waardering wordt be
jegend. Ook is het niet juist, de bijko
mende factoren te veronachtzamen; zo is
het bijv. moeilijk te zeggen, hoeveel
.procent" van de aan mevrouw Blarfkera
bereide en door „Het Volksweekblad" als
een decadentieverschijnsel beschouwde
triomftocht ontstaan was uit- een zekere
vaderlandsliefde, omdat deze vrouw de
naam van Nederland op het gebied van
de sport zo suggestief voor het forum
van de gehele wereld had hooggehouden;
hier was de uiting van nationaal chau
vinisme de factor, die men bij de beoor
deling van de aan de sport en de sport
mens gebrachte hulde niet mag verwaar
lozen. Maar.... niet minder dan „Het
Volksweekblad" verfoeien wij de spor--
verafgoding; er moet een grens zUn,^al
kunnen er omstandigheden zijn, die
een enkele keer'die grens zodanig ver
schuiven, dat één enkele rijtoer in een
heel mensenleven er nog net binnen
blijft. Niet minder ook dan „Het Volks
weekblad" verfoeien wij de „knock out",
die wij al eens eerder als een uitwas heb
ben gekenmerkt van de nuttige sport, die
het boksen als de kunst van zelfverdedi
ging is. En niet minder ook vinden wij
het mensonwaardig, dat iemand zich half
bewusteloos naar de finish van een
fhon-loop sleejft; niet echter de schuw
aan het zware maar voor gespecialiseer
de cracks zeker volbrengbare nummer,
maar aan de loper, die door zijn geb efc
aan zelfrespect de sport ontsierde (wij
verwijzen naar onze „Tribune van
Augustus, waarin wij aandrongen op
zelfrespect en het roekeloos omgaan met
eigen lichaams- en geesteskrachten een
vorm van sportverdwazing noemden);
een waar sportman gaat vrijwillig aan de
kant, wanneer hij voelt, dat hij gevaar
loopt teveel van zichzelf te gaan eisen,
Er is verschil tussen de sport en haar
zelfkant, tussen het middel tot geestes-
en lichaamsverzorging en de verbasterde
uitwassen daarvan. Ontaarde sport
geen sport meer, en als de zedekundigen
voldoende georienteerd zijn om de waar
de van het een niet te vereenzelvigen
met de onwaarde van het ander, dan
trekken wij als sportjournalist ons gaar
ne terug, om aan hen liet hoogste en
laatste oordeel te laten. Maar dan zullen
zij het ons niet euvel duiden, wanneer
wij aan de eis van die hierboven ge
preciseerde deskundigheid vasthou
den, SUPPORTER
die wij herinneren het ons nog als de
dag van gisteren op 19 Augustus 1934
„maar" 15 uur en 54 minuten nodig nad
voor het natte traject. En ziet; dank zij
de volgboot-harmonica, de warme
worstjes en het „Hup Tom!" van Mrs.
Blower knipte Tom 14 minuten af van
deze prestatie en zo verdween Hassan
weer „in less than no time" van tie
frontpagina. Waaruit (ten overvloede)
blijkt dat er niets vergankelijker is dan
de roem.
Engels elftal op stap
Engeland is de laatste tijd niet bij
zonder fortuinlijk geweest met z'n Do
minion», die om maar eens 'n weinig
gangbare beeldspraak te gebruiken
als rijpe appels tuimelen van de Moe-
der-boom. Vandaar die vreugde over de
„Dominion Football Conference" welke
op Lancaster Gate 22, het Moeder-huis
der Voetbal Associatie, deze week ge
houden werd en waar Mr. Sid Storey,
President van de Australische Bond, een
denderend plannetje wist te fiksen voor
een reisje van het Engels elftal ln de
volgende zomer, een soort goedwil-toer
naar alle windstreken. Het is geen klei
nigheid; binnen een ijtdsbestek van vier
weken spelen de jongelui in Canada.
Nieuw Zeeland en Australië, de halve
aardbol om!! Maar zo'n klusje ia Mr,
Storey wel toevertrouwd: hij was jongst
leden Zondag nog in Londen, Maandag
avond trof hij de Canadese afgevaardig
den in New York en Donderdag zat nij
weer op z'n kantoor in Melbourne. De
tijd vliegt, vliegt met uw tijd!
Op bezoek bij Tottenham Hotspur
Zelfs de meest verstokte Chelsea-Fana-
ticus onzer lezers zal het ons niet euvel
dulden dat wij Maandagmiddag van kan
toor gespijbeld hebben om eindelijk, na
lange tijd, Tottenham Hotspur weer eens
te zien spelen. Dertig jaar geledenston
den wij (om zo ta zeggen) met Totten-
ham Hotspur op en gingen wij met Tot
tenham Hotspur naar bed het was
onze eerste en als zodanig ook hevigst*
en kortstondigste (voetbal)-liefde en wij
kunnen Arthur Grimsdell. Charlie Dim-
mock en die kleine Fanny Walden ftoj
zó voor u uit-tekenen. De tragiek van
het leven is echter dat men ouder wordt:
dit was hetzelfde Tottenham Hotspur
niet meer, maar misschien vond Totten-
ham Hotspur dat ook van ons.
Nu kunt u zeggen wat u wilt het,
dringt tóch niet tot ons door maar
wil vonden het niet eens erg dat Totten-
ham Hotspur de frivoliteit miste van
dertig jaar terug en wij vonden het
na al dat gelummel van Chelsea een
voudig „reuze dat het een gezellig rel
letje werd. Dat Coventry met 4—0 ge
klopt werd, doet niets ter zake. Misschien
doet u in Kudelstaart etc. een móórd
voor een sinaasappel, maar een feit
was dat vijf minuten na de hervatting
net stond nog nul-nul de Coventry-
rechtsbuiten Warner persoonlijke be
zwaren had dat hem van uit de „stand"
zo'n appelsien naar z'n hoofd 'werd ge
gooid en blijkbaar niet bekend met de
destijds vergeefs bestreden stelling: „de
kogel, welke een militair in actieve
dienst treft, blijft zijn eigendom", rap
porteerde hy zulks aan referee Vickery.
Deze ging op zijn beurt naar weet
ik-welke „Police Inspector" en deze zette
op zijn beurt een stel „plain detectives"
op de tribune op mandarynen-jacht.
Dit alles was natuuriyk de menigte niet
onopgemerkt voorby gegaan en daar
Warner zo'n fruit-salvo had ontvangen
omdat hy de Spurs-linksbuiten Jones
had gevloerd, wilden de Spurs-spelers
kennelijk evenmin met lege handen thuis
komen zodat het geheel veel ging lijken
op een Olympische voetbalwedstrijd in-
plaats van een gewone. En zo gebeurde
het dat Horace Woodward, de jonge
Spurs-spil, drie maal van het veld ge
dragen werd en (volgens scheepsrecht)
driemaal terug kwam, de laatste keer ais
een soort reclame-object voor de
firma Leukoplast.
Gaarne zouden wij nog iets zeggen
over uw aller (na aan het hart liggend)
Chelsea, maar met één nederlaag (tegen
Newcastle) en één magere draw (tegen
Bolton Always Wandering) is er zo wei
nig vreugdevols te verhalen; het is ons
een beetje „too much Chelsea" gewor
den.
Trouwens: het velletje is vol....
Rusland heeft voorgesteld, dat de
ministers van buitenlandse zaken van
„de grote vier" a.s. Vrijdag te Parijs
bijeen zouden komen om te spreken
over de vroegere Italiaanse koloniën.
Zowel Engeland als de V. S. hebben
zich in principe bereid verklaard, aan
een dergelijke bespreking deel te ne
men. Over de datum is men het echter
nog niet eens.
Weerverwachting medegedeeld door
het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot I
Vrydagavond. J
Heldere nacht met weinig wind en t
hier en daar vorming van nevel of
mist. Morgen enkele overdrijvende
wolkenbanken, maar droog en over
het algemeen zonnig weer. Zwakke J
tot matige Zuidelijke wind. Ongeveer j
dezelfde temperatuur als vandaag.
j 10 Sept. Zon op 6.06 uur, onder
19.07 uur; maan op 15.26 uur, onder
22.13 uur- I
„„«■•••HiuiuHMmHUimmnnmHuH»-
