Stichter van Pakistan
zijn schepping geen
overleefde
maand
jswsstMiimkt^ss
Taak der Ondernemingsraden
>5]
Litteraire dag te Ha SS elt
Radio
SMSmdHUnBa g
ELK UUR TELT THANS" VOOR
HAIDERABAD
PRINS BERNHARD SPRAK VOOR
DE NIWIN
Uit de sportwereld
•10 m
i a.
Een rijk en energiek advocaat bouwde de
eigenaardigste staat van de wereld
programme
Het land der vrije dagen
Kerstpakketten voor de jongens overzee
RUIT-NIEUWTJES
Ameland eert de
Kardinaal
Eredoctoraten van de
Utrechtse Universiteit
Inbrekers maakten
Brabant en Zeeland
onveilig
Koningin Juliana
bezocht Londen
Dr. Beel in Batavia
Cultureel contact vol charme
f
WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1948
PAGINA 2
Practische illusie werd realist ische pleit sank
Velen hadden nooit eerder van Pakistan gehoord, toen de
naam van üeze jong-geboren Mohammedaanse staat vreemd
op de tong van Olympisch-dol Nederland lag.
Pakistan, het land der grote rivalen van de Nederlandse
hockeyspelers, wat was dat voor een land, waar lag het? Daarop
een antwoord te krijgen, lag echter niet binnen de belangstel
lingssfeer van de oppervlakkige sportliefhebber.
Vandaag is Pakistan opnieuw onderwerp van wereld-nieuws.
Mohammed Ali Jinnah, de schepper van de nieuwe staat, is
gestorven. De hand van de ontwerper zal niet meer gevoeld
worden bij de groei en de uitbouw van de nieuwe staat.
En het is nog wel zo'n vreemd samengesteld geval. Er is
in de geschiedenis bijna geen voorbeeld aan te wijzen van een
staat, die op dezelfde wijze tot stand kwam.
Last van zenuwen
\SSEMBLEE STEUNT
QUEUILLE
C.N.Y. FORMULEERT ZIJN
OPVATTINGEN
Wensen van het N.V.f
Huldiging en cadeaus
Niets dan LOF voor ROE LOF F
Costuum in l l l gereinigd
NEDERLANDERS IN DE
INTERN. MOTÓRZESDAAGSE
De eerste dag van de intern, motorzes-
daagse, welke bij San Remo wordt gehou
den heeft reeds slachtoffers geëist. De
beide Italiaanse Vaas-teams en zelfs het
Italiaanse trophy-team zijn reeds uitge
schakeld, doordat leder van deze teams
een uitvaller kreeg te noteren. De beide
Ned. Vaas-teams bleven strafpuntloos.
Piet Knijnenburg, Jo Bovee en Jaap Roest
allen op BSA, zowel als Cees Rijssel en
de gebr. Veer, die uitkomen op Jawa,
maakten een uitmuntende indruk Het
Lagere KOienprOCtUCtie l en noteerde 55 strafpunten. Dick Renooy
o werd door pech achtervolgd met twaalf
DE SCHADUWZIJDE VAN DE KINDERBIJSLAG
PROGRAMMA INTERN.
VOETBALWEDSTRIJDEN
SCHAAKRUBRIEK
die
Gescheiden door meer dan 1500 K.M.
van gele vlakten en heilige stromen lig
gen de twee delen van Pakistan aan de
•uiterste westelijke en de uiterste oosts
iijke grens van India, het Hindoe-deel van
het oude Voor-Indië. Het nieuwe Mo
hammedaanse land is tweemaal zo groot
als Italië, neemt naar bevolkingsaantal
de zesde plaats in onder de grootste na
ties en is van de dominions van het Brit
se Gemenebest, na Indië het dichtst be
volkt. Deze Moslim-macht dekt de Oos
telijke flank van een islamietische we
reld, die zich dwars door Arabië, Egyp
te en Lybië tot aan de Atlantische Oce
aan uitstrekt.
Onmiddellijk ten Noorden ervan doemt
Rusland op, ten Westen e-van ligt Pe"~
zie, een van dp azen in het wereldpok»*>
spel om de macht over de olie-reserves.
Zonder India, het land, dat de beide de
len verbindt, is Pakistan ondenkbaar
Volken van Vtelerlei oorsprong bewonen
de gebieden, waarin de enige samenbin
dende kracht het Mohammedanisme is.
Millioenen inwoners, die nu over hun
..moederland" spreken, hadden daar vijf
jaar geleden nog nooit van gehoord. In
deze staat, als enige in deze moderne tij
den. bepaalt de godsdienst voor de be
woners de nationaliteit.
De verdeling van India had niet plaats
op gronden van economie, politiek of ras,
maar op de basis van de strijdige geloofs-
overtuigteg.
Al verkeerden millioenen mensen
Moslims en Hindoes met elkaar in vre
de; toch bleef de Mohammedaanse Liga
er op hameren, dat Hindoe en Moslim
niet strijdloos naast elkaar konden le
ven.
Een volk, een leider
Jinnah donderde;: „De Mohammeda
nen zijn één volk; zij moeten bevrijd
worden van de onderdrukking door de
Hindoes". De Moslims hebben de Hin
does eeuwenlang geregeerd. Zouden zij
dan nu ons lot moeten bepalen".
Zo werd voor velar de gedachte aan
Pakistan de uitweg voor wat steeds meer
gevoeld werd als een machtige slavernij,
temeer daar de Britten zich klaar maak
ten om de macht over te dragen in een
land, waar drie maal meer Hindoes dan
Mohammedanen waren.
Toch was Pakistan meer dan de laat
opgewekte politieke machtsbegeerte van
een oude man, die zijn beste jaren al ge-
had had.
De samenloop van ontelbare factoren
van tijdsgewricht en persoonlijkheid
maakte de constructie mogelijk van „het
huis dat Jinnah bouwde", zoals de Hin
does graag zeggen. Diep in de verwarde
wortels van de geschiedenis van India,
in de godsdienstig fanatieke ijver van de
massa en het gebrek aan staatmanschap
bij de nationale politieke leiders b3tde
verklaring van de oorsprong. Bovendien
beoefende Groot Britannie er met succes
de verdeel en heers" politiek, die, ge
voegd bij de burgerlijke vrijheden, aan
de volksmenners de gelegenheid gaf om
onwetendheid en hartstocht uit te buiten
voor doeleinden, die de mensen onderling
verdelen, zowel als voor doeleinden;
de mensen verenigen.
Zonder Jinnah zouden deze factoren
waarschijnlijk nooit tot gelding geko
men zijn.
Met schrikbarende snelheid heeft hij
een gloednieuwe voorraad nationalisme
uit de grond gestampt. Naar een vaste
formule is een geprefabriceerde staat
ontstaan, die volledig is uitgerust. Er is
een modern leger, een behoorlijke vloot
doorkneed om te vechten voor het Va
derland onder de groene krijgsbanier met
de witte wassende maan en de ster. Het
volkslied Quaid I Azam wordt ge
zongen en de regering imiteert de bureau
cratie van India tat in de bijzonder
heden van groen-geuniformde grens-
chten, een vrouwen hulpcorps en Pa
kistaanse verkenners.
Maar de Quaid I Azam, de Groie
Leider, van het volk, dat zijn samenbin
dende kracht put uit de verbeten strijd
lust van de getrouwen, is zelf de grote
afwijking van de nationale regels. Dit.
meer dan iets anders, wijst op het vplko
men synthetische karakter van zijn schep
ping.
Hij is een van de meest westelijk ge
orienteerde en verengelste Indiërs. Als
zoon van een rijke huiden-koopman ging
hij naar een zendingsschool in Karachi.
Later studeerde hij in Londen, waar hu
lid werd van de balie.
(Men dient te bedenken, dat deze ge
gevens over Jinnah voorkomen in een
nummer van de Satevepost, uitgekomen
voor zijn dood. Red.).
Hij heeft voorgoed afgedaan met de
Mohammedaanse dracht. Smetteloze cos
tumes van Engelse makelij, opzichtige,
kleurrijke dassen hadden zijn voorlief
de.
Dat hij op een gegeven ogenblik al*
toneelspeler met een door Juropa reizend
gezelschap meetrok, zal er niet vreemd
aan zijn, dat hij zijn Engels met rede-
naars-effecten doorspekt „Urdu" do z.g.
volkstaal, kent hij niet goed genoeg om
donderdag, is september
Nieuws,
Gram.; 17.00 Voor de jeugd; 17.30 „De Va^
anten'; 18.00 Piano; 18.15 Uezing,
Strfjdkr.; 19.00 Nieuws, gram.; 19.45R.V.»
20.15 Her-uitzending jubileumfeesten en
troonwisseling; 21.45 Gram.- 22 30
22.45 Avondoverdenking- 23.00
gram.; (23.15 „Vrij en blij
HILVERSUM II (415 M.) AVRO. 7-00
Nieuws, gram.; (11.00 orgel)- 12.38 Piano;
13.00 Nieuws, gram.; 13.45 Causerie,^ 14.
Omroepkamerork.; 15.00 Ziekenprog
Gevar. progr.; 17.00 „Kaleidoscoop 17.35
Gram.; 17.50 RVD.; 18.00 Nieuws, sport,
gram.; 19.30 „Twilight Serenades - 2015
Her-uitzending jubileumfeesten en troon
wisseling; 22.00 Hoorspel; 22.3o Musette-
ork.; 23.00 Nieuws, gram.
„HIT PARADE.".
Met ingang van 3 October zal in het
lamilie-programma van de K. R. O. „Uit en
Thuis" een wekelijkse parade van succes
nummers, een z.g. „Hit Parade' worden op
genomen.
De bedoeling is de succes-nummers op net
gebied van amusementsmuziek, die in ae
voorafgaande week het meest in de muziek
handel werden gevraagd, voor de microfoon
te brengen.
Radiodistrifcutie III: 7.00 VI Brussel;
Nws; 7.15 Gram; 7.30 Kron; 7.40 Gym;
7.50 Gram; 8.00 Nws; 8.15 Eng HS: Ork
Mackey 9.00 Dansork; 9.40 Piano; 10.05
Schooluitz; 10.30 „Music while you
work"; 11.00 Ork Peachey; 11.30 Bariton;
12.00 VI Brussel: Liedjes; 12.15 Ork
Welffens; 12.30 Weer en landb; 12.40 Ork
P Welffens; 13 Nws; 13,15 Gram; 14.00
Eng HS; Ork muz;, 15.00 „Woodwindet-
tes"; 15.30 Hoors; 16.00 Ork Hartley; 16.30
..Kentuckey Minstrels"; 17.00 Kootwijk;
Batavia; 18.00 Fr Br V d Sold; 18.30 VI
Brussel: Verz pr; 21.00 Fr Brussel: Omr
ork; 19.30 Eng LP: „Luton Girls Choir";
20.00 VI Brussel: Verz pr", 21.00 Fr Brus
sel: Gram; 21.30 VP Brussel: Gram; 21.45
Act; 22.00 Nws; 22.15 Gram; 22.55 Nws;
23.00 Div.
Distributie IV: 7.00 Eng HS: Nws; 7.15
Midland Light orch; 7.55 Weer; 8.00 Fr
Brussel: Nws; 8.10 Gram; 9.00 Eng LP:
Nws; 9.10 Gram; 10.00 V d Sold; 1015
Pari; 10.30 „Music ih your house"; 11.00
Voordr; 11.15 „Time for music"; 11.45
Orgel; 12.15 Schots ork; 13.15 Accord;
13.30 Gerald.o; 14.00 VI Brussel: Werken
uit 17e en 18e eeuw; 15 00 Eng LP: Muz;
15 30 Ens Norman; 16.00 Voordr; 16.15
Orgel; 16.30 Lichte muz; 17.00 Ork muz;
17.45 Sextet Parry; 18.15 Ork Leon; 18.45
Eng HS: „Ramblers"; 19.00 Hello Any
body; 19-30 Piano; 20.00 „the Silver Tree"
21 30Béromünster: Laurens Bogtman,
bas- 22 35 Squadronnaires Dansork; 23.15
Lichte muz; 23.56 Nws.
er zijn redevoeringen in te schrijven,
maar dat weerhield hem er niet van. te
bewijzen, dat het bestaan van Urdu ais
nationale taal het beste bewijs was voor
het rechtvaardige verlangen van de Mo
hammedanen naar een eigen staat.
De Bijbel kent hij beter dan de Koran
en in orthodoxe Islamietische kringen
zou hij een twijfelachtige teerpoot zijn.
Eigenlijk scheen de godsdienst hem t*
vervelen.
Toen hem gevraagd werd, welke rol
het Mohammedanisme in de toekomst
zou spelen, antwoordde hij korzelig:
„Dat interesseert mij niet; dat is mijl
afdeling niet'.
Pakistan een dankbare pleit-zaak
Het heeft er veel- van weg, dat de
Grote Leider, bouwer van een fortuin als
strafrechtelijk advocaat met een reputa
tie als logicus, in Pakistan een pracht
object voor een pleitzaak zag.
Er zijn cynici, die beweren, dat hij de
affaire Pakistan zag als een kans om eens
te laten zien, hoe ver zijn kennis ovc-r
onrecht en benadeling boven die van an
deren uitging. Hij werd er niet jn be
trokken als in een zaak. waarvoor hij op
godsdienstige of gevoelsoverwegingen
zijn persoon inzette.
Niettemin, zelfs als men Jinnah zonder
meer waardeert als advocaat, dan nog
moet men toegeven, dat hij de meest mo
numentale beoordeling verdient in de
geschiedenis van de balie. Het is toch wei
iets ongewoons om een romantisch ideaal
van een dichter aan te grijpen en er een
zaak in te zien, waarvoor het waard is te
pleiten met kans op succes. Tot 1933 had
dit ideaal zelfs geen naam. Toen vond
een Moslem-student uit Cambridge de
naam Pakistan uit.
Nu wordt beweerd, dat dit letter!ijk
„Land van de Zuivere" betekent, man'
'de waarheid is er dichterbij, als men
houdt, dat»Ali, de student, de eerste let
ters van de provincies nam, die een Mo
hammedaanse meerderheid hebben; De
P van de Pensjaab, de A van de Af
ghaanse stammen aan de Noordwest
grens, de K van Kashmir (de staat, waar
zulke bloedige gevechten plaats hebben,
zoals we enkele maanden geleden schre
ven. Red.) en „stan' van Baluchistan.
Jinnah gaf aan het woord de glans, om
dat hij er toverkracht in zag.
Hij gebruikte het als de kern voor zijn
nationalistische beweging, die hij bin
nen de Voor-Indische Onafhankelijkheids
beweging een plaats gaf.
Ongetwijfeld heeft geluk tezamen met
de fouten van anderen hem enorm gehol
pen Als Ghandi zijn openlijke opstanr'
tegen de Britten in 1942 niet uitgeroe
pen had, waardoor het grootste deel van
de Hindoe-leiders zolang de oorlog duur
de, in de bajes verdween, had Jinnah geen
kans gehad om Moslem-India te overdek
ken met pro-Pakistaanse propaganda en
dat zonder tegenstand van de Hindoes.
Als de Communisten uit India hem
met tijdelijke aanvaarding van de Pa
kistaanse slagzin, niet hadden geholpen,
zou de Mohammedaanse Liga niet zo
veel vooruitgang hebben geboekt onder
de Mohammedaanse jeugd.
Als de provinciale bestuurders van de
Congress Partij niet afgetreden waren uit
sympathie voor Gandhi zou Jinnah zijn
aanhangers niet hebben kunnen verschan
sen in belangrijke streken, waar de Brit
ten de medewerking van India nodig
hadden.
De Quaid X Azam, de Grote Lei
der, was er altijd. Hij schiep de gebeur
tenissen niet, maar buitte ze uit, daarbij
nu eens van de Britse - macht, dan weer
van die van de Congress partij splinter
tjes afhakkend, tot hij tenslotte met bei
de kon wedijveren. Toen 1946 aanbrak
en de leiders van het India Congress uit
de gevangenis kwamen, stonden ze voor
het onontkoombare feit, dat de Moslim
Liga ontstellende vooruitgang had ge
maakt bij het verwerven van de macht
over de 95.000.000 Mohammedanen In
India. Toen de Britten ernst maakten met
de ontruiming van Voor-Indië was Pa
kistan geen belachelijk liefhebberijtje
van Jinnah meer. Het stond er als een
machtige versperring, die de weg naar de
onafhankelijkheid blokkeerde.
Een jaar lang probeerde men in de
coalitie van Hindoe en Moslimpartijen
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
Jinnah van zijn doel af te brengen. Maar
hij wist er eerder gebruik van te ma
ken, om aan te tonen, dat er maar één
oplossing was: Onafhankelijkheid voor de
Moslims.
Het werd op het laatst van 1947 duide
lijk, dat het terugtrekken van de Brit
ten zonder verdeling van de natie op
burger-oorlog zou uitdraaien.
Toen maakte de Britse Eerste Minister
Attlee bekend, dat de Britse regering
zou eindigen op 15 Augustus, of de Hin
does en Moslims het eens waren of niet.
Daarop haastten de leiders van de Con
gress partij, om Jinnah zijn zin te geven
op voorwaarden, die voor hen niet ai
te nadelig warén.
Een volksstemming in de gebieden met
een Mohammedaanse meerderheid wees
uit, dat het grootste deel voor een afzon
derlijk Pakistan was. De scheiding werd
een feit. Pakistan ontstond, als de schep
ping van een rijk en halstarrig man, Mo
hammed Ali Jinnah, de man, die de
voorlopige con.ulidatie van zijn schep-
'ping nog geen maand overleefde.
11
De secretaris-generaal van het de
partement van buitenlandse zaken van
Haiderabad heeft zich in een speciale
brief gewend tot de Britse president
van de veiligheidsraad. Sir Alexander
Cadogan, waarin hij verklaart, dat
thans elk uur telt".
De Indische ambassadeur in Egypte
heeft de berichten tegengesproken, dat
de Arabische liga zou hebben aangebo
den te bemiddelen tussen India Hai
derabad. Hij sprak ook het bericht te
gen. dat de Libanese premier gezegd zou
hebben, dat.de staten van de Arabische
liga „de onmiddellijke terugtrekking
van de Indische trcepen uit Haiderabad
geëist of voorgesteld hadden.
De Ver. Naties hebben bekend ge
maakt, dat de veiligheidsraad Honder
dag bijeen zal komen voor de behan
deling van de kwestie, opgeworpen door
de invasie van Haiderabad door troepen
van het dominion India.
De Franse nationale vergadering heeft
gisteren met 335 tegen 225 stemmen haar
instemming betuigd met de nieuwe rege
ring van Henri Queuilie_
De stemming volgde na een onbelang
rijk debat over de algemene politiek der
regering, aldus meldt Reuter, dat door
de communisten werd geopend. Het on
derwerp van de stemming was een. motie
van de regering, het dehat voor onbe
paalde tijd'te verdagen.
Het Christelijk Nationaal Vakverbond
heeft naar wij in „Trouw" lezen,
een uitvoerig schrijven gezonden aan de
ministers van Sociale Zaken en van Eco
nomische Zaken waarin de opvattingen
van het C.N.V. worden omschreven met
betrekking tot een tweetal belangrijke
punten ten aanzien van de onderne
mingsraden, te weten de werkkring en
de wijze van samenstelling dier raden.
Naar het oordeel van het bestuur van
het C.N.V. zou als taak en bevoegdheid
van de ondernemingsraad het navol
gende in de wet van de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie kunnen worden
opgenomen:
a. het behandelen van door m de on
derneming werkzame werknemers naar
voren gebrachte wensen;
b. het plegen van overleg inzake het
vaststellen van de vacantie. tariefionen,
premiestelsels, werkroosters, ploegen
diensten rust- en schafttijden enz.;
c. het uitoefenen van controle, van lo
nen en andere arbeidsvoorwaarden;
d. het houden van toezicht op de na
leving van de wettelijke voorschriften
ter bescherming van de werknemers;
e. het deelnemen in het beheer van
instellingen ten behoeve van de werk
nemers aan de onderneming verbonden;
f. het adviseren en het doen van sug
gesties omtrent alle maatregelen, welfce
de bloei van de onderneming zouden
kunen bevorderen.
Aangezien de ondernemingsraden een
onderdeel uitmaken van de bedrijfsorga
nisatie, is het gewenst het bedrijfschap
de bevoegdheid te geven de raad nog
andere taken op te dragen.
Wil de ondernemingsraad zijn taak be
hoorlijk kunnen vervullen dan moeten
de leden op de hoogte zijn van de toe
stand der onderneming in de ruimste
zin. Daarom moet naar het oordeel van
het bestuur van het C.N.V. de onder
nemer worden verplicht aan de onder
nemingsraad alle gewenste inlichtingen
over de gang van zaken te geven.
Een noodzakelijk sluitstuk Van deze
verplichting enis een verplichting om een
redelijke tijd vóór het vaststellen daar
van de raad innige te geven van de
"balans en de winst- en verliesrekening
en deze stukken desgewenst in de raad
ter discussie te stellen, opdat eventueel
bij de aanbieding dezer stukken aan de
algemene vergadering van aandeelhou
ders met het in de «raad opgemerkte
rekening kan worden gehouden.
In de tweede plaats heeft het bestuur
van het C.N.V. de ministers verzocht
te bewerkstelligen, dat de in het ont
werp der commissie Van der Ven neer
gelegde regeling over de samenstelling
der ondernemingsraden wordt gewijzigd.
Het genoemde bestuur pleit n.l. voor een
stelsel, waarbij de aanwijzing van de
leden der raden geschiedt door de vak
organisaties, echter met dien verstande,
dat de aanwijzing niet zal geschieden
door de bestuursinstanties, doch bij ge
heime stemming in de vergadering van
de leden der organisaties.
Het Nederlands Verbond van Vakver
enigingen heeft aan de leden van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal een
adres gezonden betreffende het wetsont
werp houdende regelen omtrent onder
nemingsraden.
Aan dit adres ontlenen we de volgende
wensen:
Ook voor die ondernemingen, welker
omvang duurzaam beneden de grens
voor het instellen van een ondernemings
raad blijft (minstens 25 man personeel)
meent ons Verbond, dat het in de toe.-
lichting op artikel 2 van het ontwerp ge
toonde optimisme enigszins lichtvaardig
is. Ongetwijfeld zal de regeling der mede
zeggenschap voor de kleine ondernemin
gen soepeler en minder gedetailleerd
kunnen zijn dan die voor het middel
grote en grote bedrijf, doch een sum
miere aanduiding van de positie van de
vertrouwensman, mag naar ons inzicht
in de wet niet worden gemist. Deze ver.
trouwensman zou naar onze mening tel.
ken jare in de maand Jamiari in een
daartoe te beleggen bijeenkomst van de
kiesgerechtigde werknemers door mid
del van gesloten stembriefjes voor een
j^ar moeten worden aangewezen.
Wat de wijze van samenstelling van
de ondernemingsraden betreft, heeft ops
Verbond principieel bezwaar tegen één
bepaling van het voorgestelde ontwerp
De aan de bedrijfscommissie toegekende
bevoegdheid om candidatenlijsten in aan
merking te doen komen, die buiten de
lijke organisatorische binding van het
personeel te komenIndien zulks volko-
men onmogelijk zou blijken, zal men
naar onze mening, eerder van de vorming
van een ondernemingsraad moeten af
zien dan genoegen nemen met een van
elke organisatorische verbinding versto
ken instantie, die met een werkelijke
ondernemingsraad, zoals wij die zien.
slechts de naam gemeen zou hebben.
Voorts heeft de arbeiders-vakvereni
ging te zorgen voor de vorming en op
leiding van een groot aantal functionaris
sen die voor de ontwikkeling van dit
nieuwe werk de nodige bekwaamheid en
inzicht zullen hebben.
Wij stellen er prijs op te verklaren
dat deze zijde van het vraagstuk der
medezeggenschap de volle aandacht van
ons verbond heeft en dat naarmate in
de komende jaren de ondernemingsraden
zelf tot ontwikkeling komen, ook het
scholings- en ontwikkelingswerk onzer
vakbeweging daarop meer en meer zal
worden gericht.
Dat alles neemt niet weg. dat een
duidelijke wettelijke omschrijving van
taak en bevoegdheden van de onderne
mingsraad de grondslag van het gehele
werk dier raden zal moeten zijn.
Tenslotte achten wij het een eis van
het recht, dat de arbeider, althans de
collectiviteit der in een onderneming
werkzame arbeiders, op de duur mede
beslissingsrecht krijgen in die belangrijke
economische' maatregelen, die binnen het
kader der onderneming beslist worden
en die voor liet bestaan of voortbestaan
der onderneming essentieel geacht moe
ten worden.
■0 De minister van verkeer overweegt om
financiële redenen de opheffing van
het vrije vervoer over de Westerschel-
de tussen Zeeuwsch-Vlaanderen en 't
overige Zeeland.
O In de vacature, ontstaan door het ont-
slagnemen van mr. E. M. J. A. Sassen
(KVP) is de heer N. Schuurmans te
's-Hertogenbosch benoemd verklaard
tot lid der Prov. Staten van Noordbra
bant.
Op de spoorbaan Den Boscli-Vlijmen,
ter hoogte van het Bossche Veld vond
gisteren een machinist het lijk van een
man. Het bleek een verpleegde te zijn
uit de inrichting voor geesteszieken te
Elshout.
<C> Tot 1 Sept. 1948 zijn 1003 montagewo
ningen gereed gekomen; 3464 waren
er op die datum nog in aanbouw en
1429 gegund.
Evenals het vorig jaar zal op 17 Sept.
op en in de omgeving van de stations
een "ollecte worden gehouden ter
bestrijding van de t. b. c. onder het
personeel der N. S.
O Bij K. B. is bepaald, dat met ingang
van 15 Sept. de bijzondere maatregel
van internering kan worden ten uit
voer gelegd als gevangenisstraf, te
ondergaan in een Rijkswerkinrichting.
Vier Ned. officieren, leden van de
Gen. Staf, zijn als waarnemers aan
wezig bij de Amerikaanse leger-
manoeuvres 'n Duitsland. Het zijn de
lt.-kolonels Siersema. Mathon, Gips
en majoor Wijnsouw.
<0> In de plaats van dr. L. Beel is be
noemd verklaard tot lid der Tweede
Kamer, de heer M. Corbey te Sittard.
O De Stichting Nationale Hulpactie
Rode Kruis (H.A.E.K.) waarvan de
op 31 Mei 1947 ingegane liquidatie
haar voltooiing begint te naderen,
hééft thans een gedenkboek uitge
geven, waarin de geschiedenis van de
HA.R.K. is vervat.
t X
O Tegen de Maastriehte wijnhandelaar
C. Polis, die tijdens de" bezetting wor
ongeveer 2% millioen gulden wijn aa®
Duitse instanties heeft geleverd,
eiste de adv. fiscaal bij het B. G. te
Maastricht een straf gelijk aan. voor
arrest (16 maanden) plus een geld
boete van ƒ400.000, eventueel te
vervangen door 4 jaar hechtenis.
Tegen de voormalige „boerenleider"
in Limburg, de 60-jarige W. Quadvlieg
uit Voerendaal, werd 10 jaar geëist
O In het St. Theresia-Gesticht. te Waal
wijk vierde Zuster Ignatienne (mej.
H. v. d. Wijngaard) haar 60-jarig pro
fessie-feest.
In het nationale radio-programma
was gisteren een rede van Prins Bern-
liard opgenomen, waarin hij er aan
herinnerde, dat het twee jaar geleden
is dat de Niwin. haar werk begon.
Sindsdien heeft zij 9|/2 millioen gulden
aan de verzorging van de troepen in
Indië kunnen besteden. Spreker dank
te de Niwin-comité's en de andere
Nederlanders, die zich overal belange
loos inspannen voor dit werk.
Thans is de derde Kerstpakketten-actie
in volle gang. Voor de derde maal zal
de Niwin zorgen dat ieder van de 200.000
mannen en vrouwen overzee op de feest
dagen een pakket ontvangt. Prins Bern-
hard deed een beroep- op de offervaar
digheid van het Ned. volk om ook deze
actie door zijn spontane medewerking tot
een succes te maken. Onze mannen daar
ginds rekenen op dit traditioneel ge
worden Kerstpakket en de Niwin rekent
daarom op ons.
Nadrukkelijk wil ik wijzen aldus
Z. K. H. op het nationale belang van
deze gezamenlijke inspanning. Geduren
de de juist achter ons liggende feestda
gen hebben wij onze nationale saamho
righeid sterk gevoeld en op grootse
wijze tot uitdrukking gebracht. De Ko
ningin en ik zijn hiervan ster« onder
de indruk. Laten wij allen, als conse
quentie hiervan, ook van harte samen
werken. Ook voor het Niwin-werk zijn
de woorden van onze geëerbiedigde
Prinses Wilhelmina: "„eendracht en nog
eens eendracht", de enig juiste richt
lijn. Dit werd door Koningin Juliana bij
haar inhuldiging nog eens met grote
nadruk herhaald. En het is zeker niet
in de laatste plaats in ons Niwin-werk.
in deze nationale inspanning, dat wij
ons deze woorden tot werkelijkheid
moeten maken.
Laat het Niwin-werk -een manifestatie
zijn van het gehele Nederlandse volk
voor allen overzee-
Heel Nes op Ameland is in vlaggetooi
nu Z. Em. Kardinaal De Jong naar zijn
geboorteplaats kwam om de feesten ter
gelegenheid van zijn 40-jarig priesterjubi
leum bij te wopen.
Gistermiddag werd in de kerk tq Buren
een plechtig Lof gecelebreerd, waarna 'n
recepwe plaats had in het patronaatsge
bouw. Hier werd de Kardinaal het eerst
toegesproken door de burgemeester van
Ameland, de heer R. Waldra, die de ge
lukwensen van de gemeente aanbood.
Vele hoge kerkelijke autoriteiten waren
op deze receptie aanwezig. Gisteravond is
in het patronaatsgebouw een huldigings
avond gehouden.
De parochianen van de Sint Clemens-
kerk van Nes en Buren hebben de Kar
dinaal een fraai raam aangeboden ge
schilderd met drie taferelen. Het middel
ste stelt voor de patroon van de Kardi
naal, St. Johannes de Doper, en de beide
andere de patroon van de kerk St. Cle
mens en de eerste bisschop van Utrecht,
St. Willibrord. Tevens boden de parochia
nen de Kardinaal een door de schilder J.
Derksen Staats van hem vervaardigd por
tret aan.
vakbeweging om tot stand zijn gekomen,
achten wij onaanvaardbaar
Het is inderdaad denkbaar .dat in een
bepaalde onderneming de organisatorische
vertegenwoordiging van het personeel zo
zwak is, dat een op de'vakverenigingen
steunende ondernemingsraad niet tot
stand kan worden gebracht. In dat geval
zal men moeten pogen tot de noodzake.
(Van onze correspondent)
Bij gelegenheid van de plechtige ree
toraatsoverdracht aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht zullen tevens drie ere
doctoraten worden uitgereikt en wel in
de faculteit dei letterkunde aan dl'. Max
J, Friedlander te Amsterdam en de
Zuid-Afrikaan.te dichter N. P. van Wijk
Louw, terwijl aan prof. dr. P. J. du Toit,
eveneens uit Zuid-Afrika het eredocto
raat in de faculteit der vee-artsenij kunde
zal worden verleend.
Deze plechtigheid heeft plaats Maandag
20 September a.s. des namiddags 3 uur in
het groot-auditorium.
De heei' Van Wijk Louw is een van de
meest op de voorgrond tredende mo
derne Zuid-Afrikaanse dichters. Zijn pro>
motor zal zijn prof. dr. W. A. P. Smit
De rijkspolilie heeft twee inbrekers
gearresteerd die gedurende een half jaar
Noord-Brabant en Zeeland onveilig heb
ben gemaakt. Het zijn de 40-jarige M.
M. uit Breda en de 23-jarige M. de B.
uit St. Willibrord. Zij legden zich spe
ciaal toe op het bezoeken van vrijstaan
de boerderijen in de tijd dat de bewo
ners op het land bezig waren, en wis
ten steeds een manier te vinden om de
woning binnen te komen, waar zij alle
kasten en laden nasnuffelden, om dan
met geld, distributiebescheiden en siera
den té verdwijnen. Doorgaans liet het
tweetal weinig of geen sporen achtei,
zodat de politie telkens weer voor
puzzles kwam te staan. Maar 'n inbraak,
die de heren op 7 September te Lepel
straat bij een boer hebben gepleegd en
waarbij zij 5100 buit maakten, is hun
noodlottig geworden, want een rijwiel
hersteller, waar zij een lek bandje lie
ten repareren, kon een vrij nauwkeurig
signalement opgeven. En toen waren ze
spoedig gepakt. Bij de arrestatie ont
kenden beiden aanvankelijk alles, doch
naderhand gaven zij toe ingebroken te
hebben in Ulvenhout .Zundert, Baarle-
Nassau Gilze, Etten, Achtmaal. Steen-
Koningin Juliana en Z. K. H. Prins Rijsbergen Bavel, Dongen, Pin-
Bernhard hebben gisteren een parti- I dorp Udenhoutf Oisterwijk, Breda, Dorst
culier bezoek aan Londen gebracht per
Dakota, welke door de Prins zelf werd
bestuurd. Omstreeks 11 uur kwamen zij
in de Engelse hoofdstad aan. waar ze
afstapten in het hotel Claridge. Daarna
werden enige winkels in West-End en
Piccadilly bezocht; zij werden m de
drukke straten niet herkend. Reuter
meldt voorts, dat de Koningin meer dan
een uur doorbracht in de John Ruskin-
school voor gedeeltelijk blinde kinderen.
H. M. toonde grote belangstelling voor
de moderne middelen en. methodes, die
op deze inrichting worden gebruikt.
Het verblijf in Londen duurde slechts
zeven uur. in het begin van de avond|
stegen de Koningin en de Prins weer
van het vliegveld Northolt, nabij Lon
den, op voor de terugreis naar Soest-
dijk. Ook nu hanteerde Prins Bernhard
de stuurknuppel.
en Ierseke.
- i i Ned trophy-team was minder fortuinlijk
ill Augustus gebroken spaken in het achterwiel en
11 twee lekke banden; Jan van Rijn, die op
De steenkolenproductie bij -de Neder- DMF eveneens van het Trophy-team deel
had roe a in Augustus 1948 uitmaakt, kreeg 7 strafpunten te ïncasse-
met 25 werkdagen 889.000'ton (Juli met ren; Bennie Jansema (op DMF),en Jaap
2TlLkdSd957 500 ton). De gemiddel.
de dagproductie was 35.600 ton (v,m. individuele zijspanrijders Herman
35^00 ton). -m inn Zuur en Thomassen op Jawa behielden
De AnI°fnm vP s£ Tfi S00 to! I eveneens een blanco register. Piet van
ton (183.100), Ver. Statenj^jn^er. (je reserve van het Trophy-team,
liep 1 strafpunt op.
Hoe zwaar de eerste dag was blijkt wel
uit het feit, dat reeds 10 rijders de strijd
hebben opgegeven. Er verschenen in
(86.000), Polen 50.300 ton (4.600), Groot-
Brittannië 43.300 ton (75 400) en uit Bel.
gië 8.200 ton (14.900); totaal invoer
313.700 ton (364.000) neooen upsegcvci..
In de 125.100 ton kolen, welke uit totaal 151 rjjders uit 10 verschillende lan-
Duitsland werden ingevoerd, zijn begre- den aan de start.
pen 18.800 ton bruinkoolbriketten (v m. De Trophy-teams van Engeland en Tsje-
22.700). Daarenbpven werden uit Duits- choslowakije zijn na de eerste dag de
land ingevoerd 19.600 ton 1 bunkerkolen j enjge die foutloos hebben gereden,
(v.m. 23.000 ton).
De gemiddelde maandproductie in de
jaren 1938 en 1945 tot en met Juli 1948
bedroeg (in tonnen): 1938 1.124.000, 1945
425.000; 1946 693.000; 1947 842 000; 1948
(over de eerste 8 maanden) 917.000.
Heden arriveerde dr. L. Beel, per vlieg
tuig te Batatia om zijn taak als lid van
het opperbestuur in Ned. Indië te aan
vaarden.
fcVan een bijzondere medewerker).
Hasselt is een van die typische, Vlaam
se stadjes waarin een drukke nijverheid
zich gemoedelijk paart aan een zin voor
feesten vol muziek en zinvolle bijeen
komsten. Wie Hasselt zegt, zegt een in
dustriële toekomst van groot formaat,
maar hij zegt meteen: geen Zondag
zonder feest. Er wandelen 's Zondags
altijd muziekkorpsen door de straten en
de vlaggen schijnen op sommige punten
der stad nooitvan hun stok afgehaald
te wordeq. Deze Zondag was er behalve
een sfeervolle herdenkingsbijeenkomst
van marechaussee-functionarissen een
samenkomst van katholieke literaire
jongeren uit „De Nieuwe Gemeenschap",
een samenkomst die in het teken stond
van cultureel contact tussen Zuid en
Noord.
De ochtendvergadering was geheel
gewijd aan de bestudering van het zo
wel ethische als sociale probleem der
jongere katholieke dichters. De heer
Marftman, hoofdredacteur van het Gentse
jongerentijdschrift „Het Daghet", nam
stelling tegen de nihilistische, defaitisti
sche en bijna anti-culturele houding van
vele niet-katholieke jongeren, waartegen
over hij een door waar enthousiasme en
door een diepe geloofs-beleving gedra
gen poëzie stélde, die ruimtelijk moest
zijn en de techni|ph« verzorging niet
mocht verwaarlozen. De heer Paul Lee.-i-
ders wijdde uit over de betekenis van
de sociale eisen die de dichters in het
algemeen mogen en moeten stellen, waar-
na de oudere dichter Trudo Hoewaer
de figuur en het werk van Bertus Aafjes
besprak.
De middagvergadering bracht vooreerst
de Limburgse dichter Pieter Buckinx,
die een terugblik gaf op de poëzie
sinds de eerste wereldoorlog. Met zachte
doch overtuigende stem ontleedde hij al
de vorm- en inhoud-experimenten tegen
een zich bang ontwikkelende geestelijke
achtergrond. De taak van de dichter ten
opziphte van het volk werd nauwkeurig
onder de aandacht gebracht. Individua
lisme en gemeenschapskunst werden bel
de in hun excessen terzijde geschoven
ten behoeve van een levensintensiteit
waarin zowel het individu als de ge
meenschap kon ademhalen.
Pieter Buckinx, de bescheiden blonde
figuur der wonderlijke poëtische dro
men eindigde zijn toespraak met net
voordragen van een vijftal gedichten uit
een nieuw te verschijnen bundel „De
Verzoeking der Armen".
Het hoogtepunt van deze literaire dag
was ongetwijfeld de spreekbeurt van
Bernard Verhoeven, die m een gloed
volle, beeldrijke peroratie de aankno
pingspunten tussen Noord en Zuid ónder
de aandacht bracht. Of eigenlijk, tiij
besprak de talrijke verschilpunten van
beide volken en culturen en sloot zich
aan bij de visie van Anton van Duin
kerken waar hij spreekt van het con-
ceptualisme der Zuiderlingen en van het
realisme der Noordelingen.
Zeer scherp werd dit verschil aange
toond in wezen en werken beider be
volkingsgroepen. De ruimtelijkheid van
de Zuiderling werd gesteld tegenover de
huiselijkheid van de Noord-Nederlander:
de Zuidelijke visie op het leven ais een
feest tegenover de Noordelijke als een
plicht; het met de natuur verbondene
van de een tegenover het constructieve
en organisatorische van de ander, Ver-
meylen tegenover Verwey.
Hoezeer het samenwerken van beide
karakters een grote en prachtige bl&ei
kan veroorzaken Werd bewezen aan de
Antwerpse Nederlander Joost van den
Vondel en aan die andere niet genoeg
te bewonderen schakel tussen Noord en
Zuid: Guido Gezelle.
Op deze figuur ging spreker dieper ir,
en hij besloot met het uitspreken der
verwachting dat de komende 50ste ver
jaardag van Gezelle's afsterven een
nieuwe kracht mocht geven aan de zo
symbolisch-genoemde Gezelle-Thym-ver
eniging, die beoogt de culturele contac
ten tussen beide landen te bevorderen.
Volgens de „Sportkroniek" Is het vol
gende 3chema thans vastgesteld voor de
landenwedstrijden, waarbij Nederland is
betrokken:
31 October 1948; Nederland—België.
21 November 1948: België—Nederland*
13 Maart 1949: NederlandBelgië.
31 Maart 1949: België—Nederland.
23 April 1949: NederlandFrankrijk.
Begin Juni 1949: Zweden—Nederland
en Finland—Nederland.
(Schaakredacteur P. A KOETSHEID
Achterweg 86, Lisse.)
No. 6436.
Pater A. C. SUYKER La Paz. (Bol.)
Eerste plaatsing. Mat in twee zetten.
No. 6437.
Pater A. C. SUYKER.
Eerste plaatsing. Mat ii) drie zeiten.
Wit Kal, Dg2, Pb5—e5; c4, g4, g5.
Zwart'. Ke3.
No. 6438.
J. VASTA.
Ie prijs. Mem. torn. E. Plesnivy.
Mat in drié zetten.
Wit Kg8. Tc3, Rel, Pe5—f6; c5, f4.
Zwart: Kd4, Ral, Pg3; b7, c7, g4, g6.
No. 6434. Hierin werd per abuis het witte
paard van h4 op g4 aangegeven. Doordat
op g4 de zw. K. stond hebben enkele oplos
sers reeds zelf de fout hersteld.
Oplossingen over drie weken.
No. 6428. 1. Rg6—h7 enz. 1. Tfl of 1. Thl
wordt door f3—i'2 weerlegd en 1. Dh8 door
IPh8:.
No. 6429. 1. Db4el dreiging 2. Delhit
enz.
1Kd5: 2. Dhlt, Ke6; 3. d7—c8: (D)tt,
1Kf5: 2. Pg7t, Kg5 3. f4tt.
1Pc6 2. Dblt, Kd5: 3 Pe2—f4tt.
1g5 2. Pc7, K1'5: 3. Dbltt.
12. Dhlt, Kf5 3. Pe2—d4tt.
Na 1. f31 stelt zich de K op d5 buiten
gevaar en deze zet volgt ook op 1. Tf6.
No. 6430. 1. Pc2-b4 dreigfng 2 Dg4 -dit
enz. 1a5—b4- (Kb4:> e5 2 Dd4:, Pd5
enz 1 Ddl, Dg3 en Dg7 talen door 1
d+—d3, terwijl na 1. Fa3, e6—e5 afdoende is.
Eén lastige opgave.
Goede oplossingen ontvangen van nos. 6428,
6429 en 6430: F. Witte, den Haag.
Van no. 6428 en no. 6429: A. v. d. Berg.
Rotterdam, A. Bergstein, Geleen, J. Dicfc-
haut, Nijmegen, C. J. Lutz, Rotterdam, F.
Pijls, Maasbracht, R. Versluys, Rotterdam.
Van no. 6430: Ph. Houdijk, Rotterdam.
Van no. 6428: H. J. Brandligt, Delft, W.
H Haring, Schipluiden, C. H. Nijkamp.
Almelo, H. v. d. Poel, Zoeterwoude. W, Quik,
Waalwijk.
