TROONREDE met f eestverlichting
Financiële zorgen nog kopzorgen
Franse regering
MOESO blijft de aanval
Hatta contra sovjet-dictatuur
Dr. Van Mook vertrok weer
naar Batavia
het parlement
wil naar omhoog
Koningin voor
Nederlands vaste
op zwctkke voeten
Geestelijke en materiële
voorzieningen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Stille hulde aan
kabinet Beel
Stakingsgolven en
verkiezingen.
Nederlandsch-Indië
wordt „Indonesië
Zijn visie op de toestand
Nazidom boet
Demobilisatie opgeschort
70ste JAARGANG
Si
No. 20729
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1948
In een verklaring, die hij gisteren in het parlement te Djokja
karta heeft afgelegd, deelde de vice-president, Mohammed
Hatta, mee, dat volgens niet bevestigde geruchten de commu
nistische leider, Moeso, van plan zou zijn zich tot president
van de communistische republiek te doen benoemen en Amir
Sjarifoeddin als eerste minister aan te stellen.
Koud voor de tijd van 't jaar
Ordonnantie van Batavia
Hedenmorgen vroeg is de luit.-
gouverneur-generaal dr. H. van
Mook per K.L.M.-toestel weer naar
Batavia teruggekeerd. Voor zijn af
reis heeft hij aan de journalisten
een en ander meegedeeld over de
redenen van zijn onverwacht ver
trek en zijn zienswijze over de ge-
gebeurtenissen in de Archipel.
Sprekende over de situatie
van liet ogenblik in de repu
bliek, zeide dr. Tan Mook: ,,de
communistische actie is duide
lijk van buiten af opgezet." Pas
sedert einde Mei is de ontwik
keling in deze vorm gekomen,
voor die tijd was er van een in-
de „VOLENDAM" met
EMIGRANTEN NAAR
AUSTRALIë
H. M. de Koningin heeft hedenmiddag de
zitting der Staten-Generaal geopend met de
volgende rede:
vloedrijke communistische acti
viteit weinig sprake.
Verhouding tussen Neder
land en de republiek
Lar-
ers,
wn;
iw,
Let;
JC-
de
ïm;
ng;
)R-
Es-
ler-
Lus-
vve-
tau-
iga,
nek
lar-
eer;
oot;
ine,
roor
van
.lida
ige;
tte;
los-
ter-
Liur.
50g-
2R
.01);
•li);
Bin-
0.73
2.17
10.20
8.03
inter
50.33
11.05
>.08).
ar
br.
den,
i, is
iibi-
het
mpt
dere
zijn
eren
Lrin-
ngen
ning
som-
H 4
8 30
SCH
last,
h 66
;t en
;t en
;t en
it.
nog
nand
[2 12
SCH
104
32 10
nog
H 75
nog
uit
nog
alen,
eren
3 k,
l k,
399
ialent
85 k,
net-
ialen,
I 443
talen,
halve
lalen,
I 242
SCH
H 110
etten,
;it 75
LfLi 53
k uit
nog
lalen,
lit 90
VL
nog
206
i, VI.
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van „De Maasbode-
Stichting" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 3.45 per kwar
taal, 1.15 per maand, 0.30 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 cent per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij
de administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.—Ieder
woord meer 5 cent. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bij vooruitbetaling.
Bij de feestelijke entourage, die ditmaal
weer na vele jaren de plechtige opening
der gewone zitting van de beide Kamers
der Stagen-Generaal omgaf, was het bijna
niet te denken, dat de eerste troonrede,
die onze nieuwe Vorstin naar het Bin
nenhof meebracht in mineur zou staan.
De eerste indruk van het jongste staats
stuk is dan ook, dat de nieuwe Regering
voor het eerst na een halve eeuw kan
daarvan in de volle constitutionele zin
worden jesproken zich vóór alles
moeite geeft op de lichtpunten in deze
donkere tijd te wijzen.
Daartoe behoort op de allereerste plaats
wel de demonstratie van nationale een
heid rond Oranje, waarop de persoonlijke
herdenking van de viering der jubileum
feesten en van de troonswisseling doelt.
Het is zeker verheugend, dat dit uit ko
ninklijke mond kan geconstateerd wor
den.
En na deze verblijdende aanhef volgt
nog menige passage, die schijnt te beo
gen de Nederlandse burger moed te ge
ven, terwijl de sombere accenten waar
mee de Regeringsverklaring van 12 Aug.
j.l. bij het optreden van het nieuwe pro
gram-ministerie afgelegd, om het huise
lijk te zeggen doorspekt was, geheel naar
de achtergrond zijn gedrongen.
Te meer valt dit optimisme bij een ac
curate vergelijking der beide staatsstuk
ken op, omdat voor het overige deze
Troonrede, al zouden haar lengte en over
het geheel wat onordelijke compositie dit
niet doen vermoeden, een complement is
van genoemde verklaring. Men vraagt
zich echter af of '.it optimisme wel steun
vindt in de werkelijkheid.
Ofschoon immers sinds half Augustus
de wereldsituatie dreigender werd, de
verhouding tot de Republiek zich toe
spitste en de moeilijkheden voor ons
volksbestaan zich bleven ophopen, vol
staat de rede met te constateren, dat ten
aanzien van de lartste onze inspanning
om er het hoofd aan te bieden „groot zal
zijn" en gaat zij wat de eerste betreft al
te spoedig over tot een beschouwing van
de lichtzijden: de versterking der inter
nationale gemeenschapsgedachte, die in
de Benelux en het pact van Brussel uit
drukking vindt. In verband hiermede
wordt een spoedige totstandkoming der
Economische Unie „van groot gewicht"
geacht, al ontveinst de Regering zich
blijkbaar en terecht niet de hinder
palen, die aan de realisering der Unie in
de weg staan. Afschaffing of verminde
ring van de levensmiddelen-subsidies
lijkt nier wel onvermijdelijk, al voegt de
Regering er onmiddellijk bij, dat nauw
gezet rekening zal worden gehouden met
de gevolgen in sociaal en economisch op
zicht voor onze bevolking.
In zake de verhouding tot de Repu
bliek kon de rede met de jongste ont
wikkeling uiteraard nog geen rekening
houden, - aast de „verheuging" over de
groei der federale gedachte buiten het
Djokja-gebied, die aan het economisch
herstel daar ten goede komt, blijft de Re
gering ondani-s de opnieuw geconsta
teerde feilen van Veiligheidsraad en de
Commissie van Goede Diensten ook nu
nog haar vertrouwen uitspreken op meer
begrip voor haar goede bedoelingen ten
opzichte van het gederailleerde nationa
lisme in het rijk van Soekarno.
Dat het ir. de Wes' de goede kant op
gaat blijkt wel uit de mededelingen no
pens de fircncieel-economische samen
werking, die tussen Nederland enerzijds
en Suriname en de Antillen in voorberei
ding is.
Voor het overige biedt de financieel-
economische paragraaf weinig nieuwe
gezichtspunten. De Regering wil haar op
vatting over algemene economische po
litiek blijkbaar uitdrukken in een termi
nologie, die ook voor andere partijen dan
de twee grootste aanvaardbaar is. Het
woord planpolitiek, of planbureau zal
men hier tevergeefs zoeken, maar wel
wordt nog vastgehouden aan het woord
„loon- en prijspolitiek", dat in de onge-
determineerdheid, waarin de Regering
het laat, bij niemand tegenstand zal op
wekken. In iet teken van deze vage onge-
determineerdheid staat trouwens ook wat
de Regering zegt over haar toekomstige
financiële politiek, wier voornaamste
objectief terecht het bedwingen van in
flatoire krachten wordt genoemd. Wel is
in het financiële beleid van groot belang
dat wat gezegd wordt over de belastin
gen. Velen zullen zich er over verheugen
dat eindelijk gedacht wordt aan enige
verlaging in het tarief van de inkomsten
en loonbelasting. Naar wij hopen zal
deze belofte worden ingelost op een zo
royaal mogelijke wijze opdat het doel:
de verhoging van de arbeidsintensiteit,
niet gemist worde. Het verheugt ons dat
eindelijk herstel van de rechtszekerheid
op belastinggebied wordt aangekondigd.
Mogen wij hieronder verstaan dat de
bewijslast voortaan weer komt te liggen
bij de belastingautoriteiten?
Natuurlijk klinken zorgelijke geluiden
over het nog altijd zeer grote gat in onze
betalingsbalans, naast dankbaarheid over
hetgeen reeds gepresteerd is, met behulp
overigens van Amerika, aan welk land
de Regering verklaart de grootste erken
telijkheid schuldig te zijn.
De landbouwparagraaf biedt ons wei
nig anders dan het bekende verlang
lijstje van minister Mansholt, die eens
te meer hier zijn nog nimmer inge
loste belofte van hulp aan de Kleine
boeren herhaalt. Als blijde noot klinken
de woorden: „een voortgaande verbete
ring van de voedselvoorziening wordt
verwacht". Wij hebben in deze rede een
emigratieparagraaf gemist, die wij in
verband met het tekort aan landbouw
gronden toch hadden mogen verwachten.
Op het gebied van defensie zijn veen
veranderingen in de reeds bestaande
toestand aangekondigd. Op het gebied
van de middenstandspolitiek wordt van
de plannen die de Regering heeft weinig
meer onthuld dan de regeringsverkla
ring van 12 Augustus reeds deed.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent).
De wet op de verkiezingen van de
raad van de republiek is gisteren aan
genomen, zonder dat de mogelijkheid
om enige leden bij de kamer te doen
aanwijzen werd hersteld. Daardoor wor
den de communisten getroffen en dezen
hebben dan ook onmiddellijk wraak ge-
In een plechtige openbare fitting van de Hoge Raad der Nederlanden
werd gistermiddag om half drie de grondwetswijziging afgekondigd.
belastingplichtigen en naar een vereenvoudiging van de
bestaande belastingwetgeving. De geboden uiterste sober
heid leidt ei toe, dat in het komende jaar in hoofdzaak
siechts werkzaamheden, die nodig zijn voor behoud van
bestaande verkeersverbindingen en andere waterstaats
werken of tei voltooiing van reeds aangegane overeen
komsten, zuilen kunnen worden uitgevoerd. De indijking
der Zuiderzee wordt verder voorbereid
Op korte termijn kan de indiening worden verwacht
van een wetsontwerp betreffende samenwerking van
gemeenten onderling en van gemeenten met andere
Uchamen.
De regeling van de verdeling van de taak en van de
organisatie van de politie zal opnieuw onder het oog
worden gezien. Daartoe zal een commissie worden inge
steld, welke de Regering op korte termijn advies zal heb
ben uit te brengen.
Voorstellen zullen worden gedaan ter uitvoering van
artikel 195a der grondwet.
Aan een in te stellen commissie zal worden opgedragen
de Regering van advies te dienen omtrent vereenvoudi
ging der pensioenwetgeving.
Werden in het voorjaar 1948 enkele maatregelen tot
verbetering van de salarispositie van het rijkspersoneel
aangekondigd en reeds ten dele geëffectueerd, de ver
wezenlijking van de toegezegde technische herziening
kan, naar het zich laat aanzien, binnenkort worden
verwacht.
Het probleem der politieke delinquenten heeft de
voortdurende aandacht der Regering. Een aanvang wordt
gemaakt met de behandeling der gevallen van de jeug
dige delinquenten, ten aanzien van wie een onderzoek
naar de mogelijkheid van reclassering zal worden
ingesteld.
Liquidatie van de buitengewone maatregelen op het
gebied van het recht en de rechtsbedeling zal met kracht
worden nagestreefd. Wettelijke voorzieningen betreffen
de het gevangeniswezen zijn in gevorderde staat van
voorbereiding.
Bij de verschillende typen van onderwijs heeft het
opvoedings- en vormingsaspect de bijzondere belangstel
ling van de Regering, Ter vervulling van de functie van
het onderwijs ten opzichte van enkeling en gemeenschap
zijn nauwe verstandhouding en samenwerking tussen de
leerkrachten bij de onderscheiden soorten van onderwijs
nodig.
De Regering streeft er naar, dat uitzonderlijke aanleg
in onze maatschappij vroegtijdig wordt onderkend en
dat er meer gelegenheid wordt geboden om die begaafd
heid tot ontplooiing te brengen. Om aan de eisen van de
steeds fterder voortschrijdende specialisering op weten
schappelijk gebied het hoofd te kunnen bieden, zal het
nodig zijn om, zonder inbreuk te maken op de vrijheid
van onderwijs, in overleg met de instellingen van hoger
onderwijs, op eèn taakverdeling aan te sturen.
Tot behoud en verhoging van het peil van het cultu
rele leven zal aan de zorg voor de kunst bijzondere aan
dacht worden besteed. In gevorderde staat van voorbe
reiding zijn wetsontwerpen tot regeling van het kweek-
schoolonderwijs, tot regeling van het voorbereidend ho
ger en algemeen vormend middelbaar onderwijs, tot
regeling van het zuiver wetenschappelijk onderzoek en
tot regeling van het tuchtrecht bij het perswezen.
Reeds zijn tai van belangrijke wetsontwerpen bij U
aanhangig, op welker afdoening de Regering prijsstelt.
Ik noem in het bijzonder de ontwerpen inzake de rege
ling der materiële oorlogsschade, de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie, de ondernemingsraden, de wachtgeld
en werkloosheidsverzekering, de bedrijfspensioenfondsen
de afwikkeling der geldzuivering rechtshandelingen
landbouwgronden, het tegehgaan van lichtvaardige echt
scheidingen, de wijziging van het ontslagrecht, de rege
ling voor de opsporing, de vervolging en de berechting
van economische delicten, de credietverstrekking aan
Nederlandsch-Indië, de oprichting van de Nederlands
Indonesische Maatschappij tot financiering van het her
stel in Indonesië, en de tijdelijke voorzieningen ten be
hoeve van de wederopbouw en de bevordering van de
bouwnijverheid. Veel zal dus van Uw werkkracht wor
den gevraagd.
Met de bede dat God ons allen de kracht en wijsheid
moge schenken, nodig voor het vervullen van onze taak,
verklaar ik de gewone zitting der staten-generaal
geopend.
Voor de kinderrijke gezinnen wordt
een herziening van de bijslagregelingen
in het vooruitzicht gesteld, terwijl tevens
aan de orde komt de vraag in hoeverre
op dit gebied door het privaat-initiatief
van werkgevers voor bepaalde moeilijke
gevallen een nog gunstiger regeling mag
worden getroffen.
De minister van Onderwijs komt op
voor het geven van goede kansen aan
de meer begaafden, en voor een betere
taakverdeling van de speciale weten
schappen over de verschillende univer
siteiten.
Aan het slot der Troonrede wordt
bij ons weten geschiedde dat niet eer
der een eerbiedwaardige opsomming
gegeven van de wetgevende arbeid die
als erfenis van het vorige kabinet nog
ligt te wachten. Het is waarlijk buiten
gewoon wat er aan witte stukken na
de stugge arbeid der Staten-Generaal
nog rest uit de twee verstreken jaren.
Een stille hulde voor de zeldzame acti
viteit van dr. Beel en de zijnen!
De nieuwe plannen van de Regering,
gevoegd bij genoemde aanhangige wets
ontwerpen, vormen geen gering program
ma voor het komende zittingsjaar der
Staten-Generaal.
Moge het Gode behagen dat vele dezer
programmapunten tot heil van het
Nederlandse volk in het Staatsblad ver
schijnen.
nomen door zich plotseling voorstander
te verklaren van het houden der kan
tonnale verkiezingen in Oct. a.s. De
mededeling daaromtrent, door de parle
mentaire leider Duclos in de Kamer ge
daan, was een ware coup de théatre.
Temeer daar een uur vroeger de com
munisten nog in de commissie het uit
stel der verkiezingen hielpen mogelijk
maken.
Stemmen de communisten inderdaad
voor het houden der verkiezingen, dan
blijven de socialisten alleen staan, te
meer daar de M.R.P. reeds geruime tijd
haar zwenking heeft volbracht en zich
niet langer tegen het houden der verkie
zingen verzet.
Heden moeten de interpellaties plaats
hebben over de noodlottige relletjes tus
sen Gaullisten en communisten te Gre
noble. Bovendien moet gestemd worden
over het voorstel, om aan de politie het
stakingsrecht te ontnemen: allemaal ge
vaarlijke klippen voor het gouvernement.
Maar het ergste gevaar ligt wel in
het verschil van mening in het kabinet
zelf over de middelen, om een einde te
maken aan de nog steeds wassende sta
kingsbeweging. Minister Queuille en de
radicalen willen de prijzen drukken en
niet verder gaan, dan een loonsverho
ging van 10 pct„ terwijl de socialisten
'n verstrekkende loonsverhoging willen
toestaan. Men moet er dus niet te veel
op vertrouwen, dat de aanwezigheid
van de vergadering der Verenigde Vol
ken een nieuwe e*jsjs zal beletten.
De regering staat, er zwau voor, zowel
in het parlement als in eigen kring en
men vraagt zich af, wie het eerst zullen
weglopen, de socialistische of de radi
cale ministers. Ter rechterzijde zijn er
echter velen, die de vraag opwerpen,
wat er terecht moet komen van verkie
zingen bij de bestaande ontevredenheid,
die algemeen is.
Volgens Hatta dachten de communis
ten reeds aan een staatsgreep, toen zij
de vorming van een parlementaire re
gering eisten, die door een communist
zou worden geleid. Hatta wees er
voorts op, dat in 'n democratisch land
de regering slechts door wettelijke
parlementaire middelen ten val mag
worden gebracht en niet door de
macht, zoals de communisten nastre
ven.
Na te hebben gezegd, dat deze laat-
sten hun dictatuur willen opleggen,
zei Hatta tot besluit: „Indien een dic
tatuur noodzakelijk is, dan mag zij
niet het werk van één partij zijn,
maar van een man, die boven alle par
tijen staat".
Van de andere kant heeft Soeripno,
de voormalige republikeinse vertegen
woordiger te Praag, die de overeenkomst
met de Sovjet-Unie tot stand bracht, gis
teravond voor de zender der opstande
lingen, die radio „Gelora Pemoeda In
donesia" blijkt te zijn, een redevoering
gehouden.
Soeripno zeide o.a., dat de regering
Soekarno-Hatta een anti-communistische
houding heeft aangenomen. Hetgeen,
naar hij zeide gelijk staat met een anti
democratische houding. Hij sprak voorts
zijn dank uit aan de strijdorganisaties,
die hun medewerking hebben verleend
aan de coup te Madioen.
Blijkens dezelfde zender heeft Moeso
Zondagnacht een radiorede van Soekar
no beantwoord met een rede, waarvan
w eerbericht
Weerverwachting medegedeeld door
het K.N.M.I te De Bilt geldig tot
W oensdagavond:
In de kuststreken: Wisselende be
wolking met vooral aanvankelijk nog
enkele buien, geleidelijk wat afnemen
de, maar langs de Waddenzee tijde
lijk nog krachtige Noord-Westelijke
wind. Weinig verandering in tempera
tuur.
In het binnenland: Tamelijk heldere
en koude nacht. Morgen overdag
wisselende bewolking met enKele ver
spreide lichte buien. Ongeveer dezelf
de temperatuur als vandaag. Zwakke
i tot matige wind tussen West en
Noord-West.
22 September: Zon op 6.25 uur,
onder 18.39 uur; maan op 19.57 uur,
t onder 10.51 uur.
deze zender gisterenavond een herhaling
gaf. Moeso stelde de vraag, of het volk
nog langer accoord kan gaan met de
politiek van Soekarno en Hatta, die in
feite tegenover Nederlanders en Engel
sen een capitulatie-politiek voeren en
het vaderland willen verkopen aan de
Amerikaanse kapitalisten". Moeso wees
er voorts op, dat Soekarno in de Japanse
tijd aan de macht is gekomen en met
de Japanners heeft samengeheuld.
De omroeper van deze radiozender las
gisteravond nieuwe bevelen voor van
„het gewestelijk bestuur van Madioen"
A. F. P. meldt nog, dat de twee
grootste anti-communistische partijen
in de republiek, de Masjoemi en de
P. N. I., te Djokja een „nationaal on
afhankelijkheidsfront" hebben opge
richt, aldus Antara. Deze nieuwe or
ganisatie heeft ten doel, de republiek
te beschermen en de regering Soekar
no te verdedigen.
11
11
Bij ordonnantie is in Batavia bepaald,
dat overal, waarbij krachtens ordonnan
tie of algemene verordening gesproken
wordt van „Nederlandsch-Indië", daar
voor gelezen wordt „Indonesië". De term
„Nederlandsch-Indië" zal dus in alle
ambtelijke stukken maar evenzeer in be
namingen van overheidsorganisatie wor
den vervangen door „Indonesië".
Aan de Ned. regering zal worden ver
zocht dit eveneens te doen, terwijl men
aanneemt dat particuliere instellingen en
lichamen dit zullen navolgen.
Om half tien gisterenavond Is te Ba
tavia de grondwetswijziging plechtig af
gekondigd in de zitting van het hoogge
rechtshof van Nederlandsch-Indië. Na de
opening van de zitting door de president,
mr. D. J. Geurssen, requireerde de pro
cureur-generaal, mr. H. W. Felderhof,
voorlezing der grondwetswijziging, het
geen geschiedde door de griffier, mr. F.
H. Keuzenkamp Tegelijkertijd werd het
volk in kennis gesteld van de grondwets
wijziging, hetgeen geschiedde van het
bordes van het paleis door de algemeen
gouvernementssecretaris, mr. K. F. J.
Verboeket, in aanwezigheid van de voor
lopige federale regering.
„Ik ga terug", aldus dr. Van Mook,
„omdat de gebeurtenissen een dusdanige
ontwikkeling nemen, dat ik meen niet
langer weg te kunnen blijven Mijn be
sprekingen met de Nederlandse regering
zijn hiermede afgebroken en zullen op
een daartoe geschikt tijdstip weer wor
den opgenomen".
Beslissingen in verband met dc com
munistische acties op republikeins ge
bied zijn nog niet door mi) genomen.
Dit zal ik eerst in Batavia doen, wan
neer ik mij volkomen op de hoogte heb
gesteld van hetgeen zieh heeft afge
speeld. Wel kan ik u verklaren, aldus
de landvoogd, dat de Nederlandse
regering volkomen bereid is de rege
ring Hatta te steunen.
Op een desbetreffende vraag zeide dr.
Van Mook geen berichten ontvangen te
hebben, die er op wijzen, dat de com
munistische activiteit zich uitgebreid
heeft tot de gebieden, welke buiten het
republikeins gebied vallen. De verkla
ring van de Ned.-Indische regering enige
dagen geleden te 's-Gravenhage uitge
geven, waarin het communisme veroor
deeld werd, was reeds vóór de verkiezin
gen in Juli opgesteld, zo zeide dr. Van
Mook, doch niet uitgegeven, omdat er
buiten de republiek van communistische
activiteit weinig te bespeuren viel en de
Ned.-Indische regering niet de schijn op
zich wilde laden door deze verklaring
invloed uit te willen „oefenen op de poli
tieke situatie te Djokja Thans zijn de
omstandigheden dusdanig veranderd, dat
er geen reden was de verklaring langer
op te houden.
Naar de Stichting Landverhuizing Ne
derland mededeelt, zal omstreeks half
December het s.s. „Volendam" met emi
granten naar Australië vertrekken.
Slechts korte tijd is verlopen sedert ik, nadat mijn
Moeder afstand deed van de troon en de Regering docr
mij werd aanvaard, in Uw midden de eed aflegde en
werd ingehuldigd.
Met ontroering en dankbaarheid denk ik terug aan
de wijze, waarop het 50-jarig regeringsjubileum vati
mijn Moeder werd gevierd en bij de troonswisseling alom
uiting werd gegeven aan warme gevoelens van aanhan
kelijkheid ten opzichte van Haar en aan de wijze,
waarop men mij heeft welkom geheten. De 'herinnering
aan dit alles zal mij sterken bij het vervullen van de
taak, die op mijn schouders is gelegd. Groot zal de in
spanning zijn, die van ons allen wordt gevergd om het
hoofd te bieden aan de moeilijkheden, waarvoor het nog
zo zwaar onder oorlogsgevolgen lijdende Koninkrijk is
gesteld in een wereld, die nog geen wezenlijke vrede kent.
De grote verwachtingen, die de samenwerking der
geallieerden in de Strijd had opgewekt ook ten aanzien
van samenwerking in de vrede, zij rvulling
gegaan. Scherpe tegenstellingen bl"f °^„°Penbaref
De Regering zal voortgaan om in het kade eremgde
Naties te streven naar versterking der internationale
gemeenschapsgedachte. Bijzondere aandacht wijdt zij aan
de ontwikkeling van de kernen van international aan
eensluit™»dte «n de Unie tussen Nederland, Belgie en
Luxemburg en de samenwerking der Vijf-Mogendheden
ingevolge het verdrag van Brussel, reeds haar levensvat-
baarheid hebben bewezen. rT
Een spoedige totstandkoming van de Economische Unie
met België en Luxemburg acht de Regering van groot
gewicht Zij werkt met kracht mede aan het wegnemen
van de hinderpalen, die aan de realisering d
de weg staan.
Ook op sociaal-cultureel gebied wordt nauwer samen
werking binnen de Benelux, zowel als in verband me
het Vijf-Mogendhedenverdrag voorbereid. In het bijzon
der op het gebied van de gezondheidszorg is de werk
zaamheid van Nederlandse zijde in de internationale
sfeer toegenomen, mede door de totstandkoming van de
wereldgezondheidsorganisatie.
De toestand van s lands financiën noopt er toe de mi
litaire krachtsinspanning, voor wat betreft de landmacht,
vrijwel uitsluitend te blijven richten op het in Indonesië
onderhouden van een voor haar taak berekende krijgs
macht, Voor zover betreft de Koninklijke Marine en de
Luchtstrijdkrachten wordt daarnaast een begin gemaakt
met de vorming van een bijdrage aan de gemeenschap
pelijke verdediging van de vijf door het pact van Brussel
verbonden West-Europese mogendheden.
In aansluiting aan de kortelings tot stand gekomen
grondwetsherziening zal krachtig worden voortgewerkt
aan het scheppen van een nieuwe rechtsorde tussen
Nederland, Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antil
len, ter verwerkelijking van het gerechtvaardigde stre
ven der volkeren overzee naar vrijheid, gelijkwaardig
heid en zelfstandigheid.
Met verheuging mag worden geconstateerd, dat de
staatkundige opbouw van de federalistische gebieden in
Indonesië gestadige voortgang heeft gevonden In al deze
gebieden kan ook een bevredigend, zij het onderling ge
varieerd, herstel van het economisch leven worden
waargenomen.
De verhouding tot dc republiek blijft bij voortduring
zore haren De op grondslag van de Renviliebeginselen
gevoerde onderhandelingen hebben nog niet de zozeer
gewenst»1 oplossing bunnen brengen.
De herhaalde bemoeienis van de Veiligheidsraad met
de Indonesische kwestie, ook nadat een Commissie van
Goede Diensten in Indonesië haar werkzaamheden was
begonnen, heeft niet steeds bijgedragen tot een welover
wogen behandeling van de ingewikkelde vraagstukken,
welke zijn ontstaan door de groei van nieuwe verhou
dingen in Zuid-Oost Azië.
Vertrouwd mag intussen worden, dat onze ernstige wi)
om aan de gerechtvaardigde vrijheidsaspiraties der vol
keren overzee te voldoen op een wijze, die tevens waar
borg biedt voor recht en veiligheid, ook internationaal,
in toenemende mate begrip ontmoet. Nog steeds moeten
verminderd of beëindigd. Oe Regering zal daarbij nauw
gezet rekening houden met gevolgen daarvan voor de
kosten van levenonderhoud en bij de te volgen loon- en
prijspolitiek de instandhouding van sociaal gerechtvaar
digde en economisch verantwoorde loon- en prijsnor-
nien blijven bevorderen.
De zorg voor de behoeften van de kinderrijke gezinnen
heeft de bijzondere aandacht van de Regering. Overwo
gen wordt op welke voet aan daartoe door werkgevers
in het leven geroepen fondsen gelegenheid is te geven
uitkeringen te doen in individuele gevallen, waarin mede
als gevolg van de omvang van het gezin de ;nkomsten
beneden het sociaal gerechtvaardigde peil blijven. Voorts
is een wijziging van de wettelijke kinderbijslagregelingen
in overweging, teneinde in die regelingen de nodige
correcties aan te brengen.
In aansluiting aan een enkele maanden geleden uitge
bracht rapport wordt een algemene herziening van de
sociale verzekeringen ter bevordering van meer eenheid
en tot uitbreiding dier verzekeringen tot daarvoor in
aanmerking komende groepen van zelfstandigen verder
voorbereid, mede teneinde te voorzien in een duurzame
regeling ten behoeve van de ouden van dagen bij be
ëindiging van de thans geldende tijdelijke voorziening.
De voorbereiding van een wetsontwerp op de zieken
fondsen, zomede van een nieuwe wettelijke organisatie
van de gezondheidszorg, zal met bekwame spoed worden
voortgezet.
De landbouwpolitiek van de Regering zal gericht zijn op
verhoging van een rationele bodemproductie, op inten
sivering van het landbouwbedrijf, alsook op het verze
keren van bestaanszekerheid van boeren en tuinders in
goed geleide bedrijven, mede door een zekere mate van
productie- en marktordening, waarbij in het bijzonder
aandacht zal worden geschonken aan het vraagstuk van
de kleine boeren.
Door voorstellen tot verbetering van de ruilverkave
lingswetgeving en van de pachtwetgeving, alsmede door
het beheersen van pacht- en koopprijzen verwacht de
Regering een doelmatig gebruik van de grond te bevor
deren. Gezien de gunstige ontwikkeling van de binnen
landse productie en de toestand op de wereldmarkt mag
een voortgaande verbetering in de voedselvoorziening
worden verwacht.
Ofschoon de financiële toestand moeilijk is, vertoont
de begroting voor 1949 een belangrijk gunstiger beeld
dan die over het lopende jaar, een resultaat, dat ten dele
werd verkregen door gunstiger verwachtingen met be
trekking tot de middelen en anderdeels door beperkingen
in de uitgaven. Met vooropstelling, dat de bevordering
van de volkswelvaart van primair belang is en dat aan
de eisen der sociale rechtvaardigheid niet te kort mag
worden gedaan, zal aan een verdere inkrimping van de
overheidsuitgaven bij voortduring aandacht moeten
worden geschonken. Intussen dient er op te worden ge
rekend, dat voor het herstel van Indonesië ook in het
komende jaar een beroep op Nederland voor financiële
hulp in de vorm van credietverlening zal worden gedaan.
Hoewel dank zij de buitenlandse credietverlening en het
verbeterde begrotingsbeeld het gevaar voor inflatie is
geweken, dient te worden voorkomen, dat opnieuw in
flatoire krachten de overhand krijgen. Zo zal met name
in verband met de verdere afwikkeling der geldzuivering
voorzichtigheid moeten worden betracht.
Op het gebied der belastingheffing zai worden voort
gegaan met een herziening in sociale en economische zin.
Enige verlaging van het tarief van de inkomsten- en
loonbelasting is in overweging, evenals een tegemoetko
ming aan het bedrijfsleven met betrekking tot de bereke
ning van de belastbare winst. Voorts zaJ gestreefd wor
den naar een vergroting van de rechtszekerheid voor de
„Het is van hier uit onmogelijk te zeg
gen, aldus beantwoordde de landvoogd een
andere vraag, of MoesO en zijn aanhan
gers er in zullen slagen de macht in
Djokja in handen te krijgen. Voor ik
deze vraag kan beantwoorden, moet ik
mij eerst in Batavia op de hoogte stellen
van alle details".
Een vraag welke invloed de gebeurte
nissen in de republiek zullen hebben op
de verhouding tussen de Nederlanders
en de republikeinen, beantwoordde de
landvoogd als volgt: „Ik denk, dat deze
invloed niet Ongunstig zal zijn. Allereerst
zal de samenwerking met Singapore en
Australië beter worden. Bijvoorbeeld m
Australië heeft men eveneens scherp stel
ling genomen tegen het communisme. De
nood zal tot scheiding en verbinding der
geesten bijdragen. De oppositie tegen de
samenwerking met de Nederlanders zal
zich om de communisten groeperen en
aan de andere kant zullen de voorstan
ders van een samenwerking met de
Nederlanders zich verzamelen. Dit kan
alleen maar verhelderend werken".
Tenslotte deelde de landvoogd nog
mede, dat het niet uitgesloten is, dat
de gebeurtenissen te Madioen 'n kleine
remming zullen veroorzaken op de
demobilisatie van de Nederlandse troe
pen in Indië. Het overgrote deel der
oorlogsvrijwilligers is echter reeds ver
trokken.
Dr. Van Mook werd uitgeleide gedaan
door mevrouw Van Mook, minister Göt-
zen en dr. R. J. A. Idenburg. Het
K.L.M.-vliegtuig vertrok om 6.06 uur van
Schiphol,- doch keerde korte tijd later
terug in verband met een technische
storing. Om 6.39 uur was de technische
storing opgeheven en kon het vliegtuig
ten tweede male opstijgen.
in Indonesië zware offers worden gebracht. Hulde zij
hun gebracht, die en hierbij denk ik in het bijzonder
aan de strijdkrachten ter zee, te land en in de lucht-
veelal onder zeer moeilijke omstandigheden met |pduld
en volharding hun plicht vervullen. Met eerbied gedenk
ik hen, die daarbij het offer van hun teven brachten,
terwijl mijn warme medegevoelen uitgaat naar hun na
bestaanden. Een krachtig optreden tegen orde- en rust-
verstorende elementen blijft noodzakelijk
Een regeling van de rechtspositie van ambtelijke el
particuliere werknemers onder het nieuwe beste) is in
voorbereiding. De Nederlandse en Surinaamse regeringen
beraden zich op een nauwere handelspolitieke samen
werking, .waarmee gepaard gaat een regeling van het
onderlinge betalingsverkeer Het ligt in het voornemen
om ook met de Nederlandse Antillen soortgelijke rege
lingen te treffen.
Het in de naaste toekomst wederom sluitend maken
van de betalingsbalans met net buienland blijf een voor
werp van aanhoudende zorg. Hoewel de resultaten, die
tot nu toe dank zij een gemeenschappelijke krachtsin
spanning, konden worden oereikt, tot dankbaarheid
stemmen, moet nog een moeilijke weg worden afgelegd.
Nog steeds moet in belangrijke mate een beroep worden
gedaan op vreemde hulpmiddelen.
Indien de Amerikaanse hulpverlening niet tijdig ware
geschied, zou een ernstige terugslag in het herstel van
de volkswelvaart onvermijdelijk zijn geweest. Ons land
is uan ook grote dank verschuldigd aan het Ameri
kaanse volk. dat op grootse wijze zijn daadwerkelijke
belangstelling voor Europa toont.
Zowel uit een oogpunt van exportbevoi dering als ter
waarborging van voldoende werkgelegenheid voor de
steeds groeiende bevolking is Krachtige industrialisatie
dringend noodzakelijk. Hoewel de Regering de technische
vraagstukken, die hierdoor worden opgeroepen, geens
zins onderschat, is zij van mening, dat het industr.ali-
satievraagstuk in de eerste plaats een economisch pro
bleem is. Zij acht het daarom een belangrijk deel van
haar taak, voorzover dat in haar vermogen ligt, econo
mische omstandigheden te scheppen, die het bedrijfsleven
tot een gezonde uitbreiding der industriële capaciteit
prikkelen.
Op het gebied der productie en der consumptie zal al
het mogelijke worden gedaan om meer normale verhou
dingen te herstellen een en ander naarmate de deviezen-
politiek zulks toelaat. Afneming van de schaarste zal het
mogelijk maken de overheidsbemoeiing met het bedrijfs
leven te verminderen. Beperking van de invoer zal ech
ter, als gevolg van het tekort aan buitenlandse betaal
middelen nog onvermijdelijk blijven.
De indiening van verschillende wetsontwerpen op het
gebied van de middenstandspolitiek is in de loop van
dit zittingsjaar te verwachten.
Gestreefd wordt naar verbetering van de materiaal
positie in de bouwnijverheid en mede daardoor naar
opvoering van de arbeidsproductiviteit, teneinde het
bouwprogramma, speciaal voor wat betreft woning- en
bedrijfsbouw, te kunnen vergroten
De gevolmachtigde in Denemarken van
het Duitse Rijk gedurende de bezetting,
dr Werner Best, en de Gestapoleider Otto
Bovensiepen, zijn beiden ter dood veroor
deeld, zo wordt uit Kopenhagen gemeld.
De generaal van de politie, Pancke, kreeg
20 jaar gevangenisstraf en generaal Von
Hanneken 8 jaar.
Maandagochtend zijn te Hameln Emma
Zimmer en Ida Schreiter terechtgesteld.
Zij waren coor een Britse rechtbank ter
dood veroordeel wegens folterin? van
ff€9']li(?6rd-p vrouwen <n' °ph ptjcpti
kamn Zij hadden ve-schp'denen deer
vrouwen voor de gaskamer aangewezen.
Met het oog zowel op de voorbereiding van de Econo
mische Unie met de Benelux-partners als op de nood
zakelijkheid tot verlichting van de lasten voor de schat
kist, zullen de subsidies op levensmiddelen worden
