HOLLANDIA„Goud-delvers-
dorpen" na de „Goldrush
Een tornado van mechanische
energie
i
Jubileum Franciscanessen van
Aerdenhout
Parijs presenteert
i mm.
r
Van menseneter tot bulldozerchauffeur (2)
Ver trouwvol
beraad
Uit de sportwereld
Een beroep op onze persoonlijke smaak
v_.
NIEUW-
Mgr. Huibers consacreerde nieuw altaar
DE HERFSTMODE
MIEP GELOOFT
ADIO
programma
mm fpp: a fm
DINSDAG 5 OCTOBER 1948
RAGINA 2
Twintig April 1942 gaf de radiopost Hollandia het bericht door,
dat er een Japans oorlogsschip opstoomde naar de kust. Het was
het laatste levensteken van deze meest Oostelijk gelegen Neder
landse Archipelpost. De andere radiostations langs de Noord
kust waren reeds enkele dagen tevoren uit de aether verdwenen,
met de bezetting van Hollandia zelf (waar toen 300 mensen
woonden, w.o. zes Europeanen) viel over geheel Noord Nieuw-
Guinea de stilte en verdween successievelijk van alle bestuurs
posten de Nederlandse driekleur, welke alleen in het uiterste
zuiden, in het enige stukje onbezet gebleven Nederlands grond
gebied, Merauke, wapperen bleef.
DE AFSCHUWELIJKE
JAPANSE TRAGEDIE
NEDERL
HltUW
Het Sentani-meer. Op de voorgrond papoea-fuiken.
RUMOER ROND DE
PAARDENEXPORT
RE'GERINGSSUBSWIE VOOR
GYMNASTIEKCURSUS
WAARSCHUWINGSWIMPELS
SCHAATSENRIJDER9BOND
WORDT GEREORGANISEERD
ROOS EJM NICOLAAS BOKSEN
ONBESLIST
VLINDERJACHT MET EEN FLIT-KANON
SCHAAKRUBRIEK
BARNA EN BROOCK WONNEN
TE AMSTERDAM
In deze stilte, een andere stilte dan die
der voorafgegane vergetelheidsperiode,
kreeg Nieuw Guinea eindelijk betekenis
Niet meer als „Kolonisatiegebied",
niet meer als het ontzaglijk grote eiland
(twaalf keer >Ned.) waar Papoea's woon
den, die koppen snelden en mensen aten
en voor het grootste deel nog nooit één
blanke gezien hadden, niet meer als ver
lokkend onbekend land voor ontdekkings
reizigers en karteringsexperts Nieuw
Guinea werd strategisch belangrijk, om
dat de Jappen er zo dicht bij Australië
zaten en alle vroeger volkomen onbeken
de plaatsjes: Kaimana, Mimika, Babo,
Ransiki, Manokwari, Hollandia plotseling
een omineuze klank kregen: horzelnèslen
der Japanse Zero's, punten, waar de lucht
dik was van de Japanse luchtafweer.
Wat een bewogen halve eeuw werd
met die Japanse invasie niet voor de
Papoea's zélf afgesloten. Dit alles was in
een Papoeageneratie gebeurd en de
oudsten onder hen herinnerden zich nog.
hoe zij rondom Hollandia vuren hadden
ontstoken op de heuvels om de schepen
naderbij te lokken en hoe ze toen, staan
de in hun smalle prauwen geprobeerd
hadden met hun stenen bijlen deze
vreemde harde scheepsrompen lek te
slaan. En hoe ei in 1893 pas een zendeling
kwam en het Sentanimeer, het jaar te
voren ontdekt door een Engelsman, be
zocht. Een meer, dat toch slechts enkele
kilometers zuidwest van Hollandia zelf
ligt, meer dan vijf en twintig kilometer
lang, maar zo grillig van vorm, dat het
een oppervlakte van rond 400 km2 be
slaat, en waarschijnlijk uniek in de we
reld omdat er in zoetwater zaagvissen
voorkomen. En hoe in 1898 de eerste be
stuurspost werd opgericht en er om
streeks 1930 kolonisten naar de vlakte
noordwestelijk van het meer kwamen en
een kolonisatie begonnen van ongeveer
honderd man, Weversdorp en Juliana-
dorp en hoe de Papoea's hen in 1941 weer
verbitterd en teleurgesteld zagen scheep
gaan in Hollandia, omdat ondanks rege
ringssubsidie de kolonisatie door misoogst,
wangedrag, ziekte en overstroming mis
lukt was.
De jungle heroverde toen woest en gre
tig hun verlaten tuinen en rondom het
Sentanimeer en de Jautefabaai viel voor
korte tijd opnieuw de diepe, vergeten
stilte van het „stenen tijdperk", waarin
de autochtone bevolking viste, met ein
deloos geduld haar stenen bijlen sleep en
daar boomstammen mee uitholde tot ka
no's, een tijdperk, waarin men als altijd
op jacht ging met pijl en boog; ratten,
muizen en slangen at, sago klopte uit de
moeras sagopalm en zo nu en dan een
andere stam de oorlog verklaarde.
Men zag een enkele maa' een bestuurs
ambtenaar op tournee, er kwamen drie
expeditie tussen '38 en '41. die de omge-
r*AAio
KwARt
HOLLA
AU* TfxAi-isci
niniKA
U/Wt M
ClÊfyW/fE;
Er ïs indertijd door de voorzitter van de
K.V.P.-Kamerfractle gewezen op de wen
selijkheid van wat hij met voorzichtige
vaagheid „vertrouwvol beraad" heeft
willen noemen.
Wij willen er ons niet in verdiepen of
en in hoeverre professor Romme zich bij
het uitspreken van deze wenselijkheid
heeft laten leiden door het bewustzijn,
dat er in het geval-Welter iets ontbroken
had aan de vertrouwelijkheid van de
sfeer, waarin de onderhandelingen zijn
gevoerd tussen het bestuur van de K.V.P.
en de groep die haar op het stuk van
haar Indonesië-politiek niet wenste te
volgen. Het was in ieder geval een eis
van verstandig beleid dat zeer spoedig na
de verkiezingen de zaak van het vertrou
welijk beraad niet slechts in de kring van
het partijbestuur, maar ook in een gro
tere kring van partijleden .en van partij-
sympathisanten aan de orde werd gesteld.
De grote deelneming aan een bijeen
komst te Drakenburgh, waarop dit on
derwerp door twee sprekers is belicht en
in discussie is gesteld, la op zich zelf
daarvan reeds een bewijs.
Terugziende op deze bijeenkomst kun
nen wij echter een licht gevoel van te
leurstelling niet onderdrukken en wij me
nen dat de nabeschouwing van hetgeen te
Drakenburgh is besproken bij velen een
zelfde deceptie heeft gewekt.
Het is wel zeker, dat degenen die naar
deze bijeenkomst zijn gegaan, voor zover
zij zich van tevoren hebben bezonnen
op het probleem, dat daar behandeld zou
worden, beseft hebben dat men te doen
zou krijgen met vrij gecompliceerde za
ken. Maar met ons zal toen menigeen ver
wonderd zijn geweest, dat het onderwerp
in kwestie zulk een onoverzichtelijk
struikgewas van discussies deed opschie
ten als wii in de laatste dagen van de
vorige week te overwinnen kregen. Men
zal zich afvragen, of dit niet anders had
kunnen verlopen. Naar onze mening: on-
getwiifeld! Bij een betere voorbereiding
had kunnen vermeden worden, dat de
discussies zich steeds op zijwegen bewo
gen. De inleidingen toch die zoals het
woord zelf al zegt de bedoeling hebben
de toehoorders in een probleem „in te
leiden" en dit gemeenlijk het best doen
door duidelijk het terrein van bespreking
af te bakenen en door het aangeven van
onderscheidingen het wezenlijke van het
«nderwerp los te maken van bijkomstig
heden en toevallige aanhangsels, schoten,
hee voortreffelijk zij ook onder ander
opzicht waren, op dit punt wel erg tekort.
Het gevolg was. dat in de discussies
voortdurend z»1te berde gebracht
werden. we1!swaor min of meer ver
ban-1 hi»14on mat de kwestie van het
vertrouwvol beraad meer toch niet de
kern daarvan raakten Zo werd er bijv.
heel veel «tevn-oken over het bekende
tekort aan politieke belansslellinü hij de
katholieke intellectuelen en werden er
middelen aangegeven, om daarin verbe
tering aan te brengen. Maar naar onze
mening bi-gaf men zich daarmede toch
eigenlijk op een zijspoor.
Het probleem, dat door het incident-
Welter om een oplossing is gaan vragen,
is niet hoe de verschillende groepen der
Ka-giolieke bevolking hun stem zo dui-
ving gedetailleerd in kaart brachten, er
drongen verhalen door naar andere stam
men, dat de Hollanders een vast bivak
hadden ingericht op Hollandia, er waren
wat „copal-handelaren" (een soort hars),
hier en daar richtten zending en Missie
enkele scholen "pp, maar vanaf de ontdek
king door de Fortugezen (1512) via de
komst der paradijsvogeljagers, schelpen-
opkopers, zendelingen en missionarissen,
was en bleef Nieuw Guinea toch steeas
min of meer een vergeten land.
B. B. ambtenaren voelden het als een
straf, wanneer ze daarheen werden over
geplaatst, Indonesische intellectuelen zwe
gen als ze de naam Boven Digoel hoor
den, kolonisten droomden ervan tijdens
de crisisjaren op Java en Sumatra, kre
gen enkele malen een kans, en werden
grotendeels diep teleurgesteld.
Toen kwamen de Japanners, en zoals in
het verleden de Nederlandse belangstel,
ling voor dit gebied steeds gestimuleerd
scheen te moeten worden door „gevaar
lijke interessen" van buitenlandse mo
gendheden, werd ook nu weer het rijk
der Papoea's plotseling zeer belangrijk.
Wat een pewogen halve eeuw moet
dat voor de kustpapoea's geweest zijn:
één papoeageneratie zag vreemde para
dijsvogeljagers, avonturiers ,van allerlei
nationaliteit, Nederlanders, Japanners
en.... Amerikanen. Toen de Amerikanen
er in April 1944, juist twee jaar na de
Jappen-invasie landden, sperden zij nun
oude tandeloze monden open van verba
zing. En terecht!
Wie nu, vier jaar later met het weke
lijkse lijntoestel de enige nog in gebruik
zijnde airstrip „Sentanidrome" optaxiet.
kijkt waarschijnlijk nog even verbaasd
naar de resultaten van deze „tornado"
van gecoördineerde, mechanische ener
gie, als de oude Papoea's, die de Ameri
kanen zagen landen.
Wat hier in een minimum van tijd ge
presteerd werd, grenst aan het onge
looflijke. Hollandia vormde strategisch
een prachtig punt, met zijn zeer diepe,
rimpelloze, door ruige heuvels beschutte
baai, welke aan de honderden oorlogs
schepen een unieke natuurlijke haven
bood. In enkele weken tijds waren er tien
brede landingssteigers geconstrueerd. Het
kleine plateau, waarop Hollandia zelf lag,
werd uitgebreid na van vijanden gezui
verd te zijn, de bestaande „huizen" gin
gen tegen de grond en inmiddels voerde
men vanuit de westelijker gelegen Tanan
Merahbaai een zuiveringsactie achter
het Cycloopgebergte om, uit, veroverde
de Japanse vliegvelden en joeg de Jappen
eenvoudigweg het binnenland in.
Zij hebben zich daar waarschijnlijk bij
de „dodenmarstroepen" gevoegd, die door
geallieerde strijdkrachten op Australisch
Nieuw Guinea opgejaagd, probeerden een
vertwijfelde doorsteek naar Westelijk
Nieuw Guinea te maken. In deza zwij
gende, Volslagen onbekende, onherberg
zame vlakten en bossen heeft zich een van
de afschuwelijkste tragedies uit de ge
hele oorlog afgespeeld. Opgejaagd door
wilde papoeastammen die daarbij boven-
(Foto: Lt. Deibei).
der aanzien en zelfs de vogels verdwenen
uit het gebied omdat de Amerikanen bij
het malaria-vrijmaken zoveel DDT ge
bruikten, dat de hele insectenwereld prac-
tisch werd uitgeroeid.
Hele kampdorpen verrezen, meer dan
vijftig bioscopen, theaters, enorme hos
pitaal-complexen, bars, winkels, hon
derdduizenden kubieke meter opslagruim
te in magazijnen, de 300 bewoners van
Hollandia werden er.... ongeveer een
half millioen!
En niet ver van de plaats, waar eens
de kolonisten van Weversdorp hun echec
leden, zag Mac Arthur vanaf de hoge
heuvelrij voor de „Cycloop" neer op de
glooiende vlakte, waar „Seventh Fleet"
verrees, de stad van de Amerikaanse
Navy: rijen en rijen gecamoufleerde quon-
sethutten, loodsen, sportvelden, en de
brede wegen die zich naar de vlakte slin
gerden, waar dag en nacht het rode stof
zo dicht tussen het voortjakkerend ver
voer hing, dat men zelfs overdag de kop
lampen aan had. Een weg, waar honder
den ongelukken op gebeurd zijn, waar
thans nog de borden langs de berm staan:
„No trafficdeaths fordays", of alleen
maar „An awfull sight it was" of „Keep
to the left or there will not be much
left of you!"
Wat van dit alles bleef? De enorme
kampcomplexen zijn gedeeltelijk ge
sloopt, veel was er na vier jaar vervallen
en Seventh Fleet leek een verlaten goud
delverskolonie nadat plotseling de grond
was uitgeput. De 10 meter brede weg,
voorzover niet meer in gebruik, is hier
en daar reeds gereduceerd tot de breedte"
van een fietspad; scheurde af, erodeerde
tot gapende ravijnen van meters diep en
thans lacht weer de spoorkoekoek in eer;
volmaakte stilte, waar de jungle dicht
groeit over duizenden lege Coca-Cola-
flesjes, betonnen fundamenten en de lege
ruimte, waarheen een richtingaanwijzer
„Barbershop" U gebracht heeft.
Wat van dit alles bleef: de klare spiege
ling van het paradijselijke Sentanimeer,
waarop wij een middag „plank"-ten ach
ter een motorboot, de Nimboranheuvels
aan de overzijde van dat meer, lichter
glooiend en minder nors, dan deze im
mense reus de „Cycloop" die iedereen in-
trigueert, maar die slechts zeer weinigen
met succes beklommen, ondanks dat hij
slechts 2000 meter hoog is: een norse som
bere, dichtbegroeide berg, waar hoog een
eeuwig groene schemer hangt en het mos.
grijs langharig mos, van de eeuwenoude
bomen neerhangt en druipt, onafgebroken
druipt.
En de Papoea's zelf, nog steeds ln hun
boomstammen-kano's, maar nu met Army-
petten op en O.K.-gillend en met een bru
taliteit langs de weg om 'n lift vragend,
waarbij de Nederlandse lifters in '45 nog
hoffelijkheidskampioenen waren.
Over hen, en over de blanke bewoners
van Hollandia een volgende keer.
J. W. HOFWIJK.
(Van onze landbouwkundige
medewerker),
De paardenexport vormt 'n niet on
betekenende post van onze handels
balans. In 1947 werd' voor ond 15
millioen gulden aan paarden i, -gevoerd
en ook dit jaar heeft reeds een belang
rijk aantal dezer edele viervoeters
onze grenzen overschreden.
In de afgelopen weken zijn de Fransen
weer aan de markt geweest. Frankrijk
is onze belangrijkste afnemer en vraagt
uitsluitend trekpaarden. Dit maal ging
het om 800 dezer paarden, welke op
alom in den lande uitgeschreven mon
steringen door een Franse commissie
werden aangekocht. Uit landbouwkrin-
gen komen nu klachten, dat het bij deze
monsteringen niet altijd regelmatig zou
wuae papoeasiaumieu me uaa^mj topsJj,an De Fransen zouden uit
dien rijkelijk van hun dooideAmuto- Xtend^/an bepaalde Nederlandse ex-
nen gedropte wapenen gebruik maakten porteurs hebben gekocht en de door m-
delijk kunnen laten horen, dat deze
doordringt tot in de partijraad. Wij ge
ven de heer Albering gaarne toe, dat
men over het algemeen de mogelijkhe
den daartoe onderschat. Maar een fre
quent gebruik van deze mogelijkheden
laat de behoefte aan een vertrouwvol
beraad als professor Romme 'bedoelde in
volle kracht bestaan. Deze behoefte
treedt telkens op, wanneer een bepaalde
groep het niet eens is met het program
of het beleid, dat na ampele overweging
van al de desiderata, die tot de hoogste
organen van de partij zijn doorgedron
gen, wordt vastgesteld. Zulk een pro
gram kan slechts ten dele een weerspie
geling zijn van genoemde verlangens.
Telkens weer zullen bepaalde groepen
zich over het program zelf of over de
wijze waarop het program wordt uit
gevoerd, teleurgesteld voelen. Welnu
dan is evenveel keren het moment aan
gebroken voor het vertrouwvol beraad.
Degenen, die onbevredigd zijn over de
gang van zaken in de partij mogen niet
het gevoel hebben, dat zij te doen heb
ben met een mechanisme, dat zonder
consideratie van hun opvattingen en
bezwaren in de richting loopt, die door
enkele partijbonzen namens de machts
groepen, die zij vertegenwoordigen wordt
aangegeven. Zij moeten de overtuiging
hebben, dat in de vaststelling van pro
gram en beleid hun belangen en hun
visie ernstig zijn genomen. Eenieder, die
voor reden vatbaar is zal begrijpen, dat
indien aan deze voorwaarde is voldaan,
de partijdiscipline terecht offers kan
vragen. Men moet kunnen inzien, dat in
bepaalde omstandigheden een program
of een beleid alles bijeengenomen het
beste is, dat te bereiken valt, ook al
worden eigen verlangens daardoor niet
of niet geheel vervuld. Het vertrouwvol
beraad met de personen, die zich onbe
vredigd gevoelen kar. een voortreffelijk
middel zijn om de bereidheid tot het
brengen van genoemde offers te bevor
deren. Aan de malcontenten zou langs
de weg van een betrouwvol gesprek de
overtuiging moeten worden bijgebracht,
dat al hun bezwaren ir de vaststelling
van program en beleid het volle pond
hebben gekregen of eventueel nog zullen
krijgen, indien dit niet het geval zou zijn
geweest.
Uit dit alles blijkt wel duidelijk, dat
een van de voornaamste voorwaarden
voor de vruchtbaarheid van het ver
trouwvol beraad is, dat daarmede voor
ieder geval opnieuw personen worden
aangezocht, die bij degenen, waarmede
genoemd gesprek wordt gevoerd, het
vertrouwen hebben.
Dit impliceert mogelijkerwijs dat tel
kens andere personen daarmede worden
belast. Het oprichten van een vast colle
ge door het partijbestuur, waaraan dan
deze delicate taak eens en voor altijd zou
worden toevertrouwd zou van te voren
reeds de mislukking in zich dragen. Van
daar dat wij het geheel eens zijn met
mr J„ Derks die zijn vrees uitsprak voor
pogingen die aan het vertrouwvol beraad
een vaste organisatie zouden geven. Het
beste lijkt ons, dat men zich voor ieder
voorkomend geval opnieuw afvraagt, hoe
en door welke personen dit beraad moet
worden gevoerd. Men bereide zich ove
rigens in deze voor op tal van desillusies.
Deze zullen gezien de vermindering van
de politieke zedelijkheid in het gehele
politieke leven van ons land, waarvan
ook vele katholieken de invloed onder
gaan, het lot zijn van al degenen, die zich
vol Idealisme wijden aan de beslechting
van de politieke geschillen die zich in de
toekomst zullen voordoen.
en premies kregen voor elke gedode Jap.
bestookt met pijlen en speren, uitgehon
gerd, gedecimeerd door de koorts of
vergiftigd door hetgeen zij in de jungle
aan voedsel meenden te vinden (er is
waarschijnlijk nauwelijks een bosland
schap ter wereld, waar men zo weinig
voedsel vindt, zelfs voor ervaren woud
lopers) stierven deze Jappen bij duizen
den, gingen er tenslotte toe over om elkaar
af te slachten en op te eten en zijn spoor
loos verdwenen, Soms treft men plotse
ling ergens een geraamte aan, half over
woekerd en geheel schoongevreten door
de mieren, maar niemand weet precies
hoeveel tienduizenden hier zijn omgeko
men. Sommigen beweren dat er nog
steeds in Centraal Nieuw Guinea groepen
van hen romjgwerven.
Inmiddels stroomden dag en nacht over
de landingssteigers duizenden jeeps, trucks,
bulldozers, graders, scrapers, kranen en
ander materiaal het bruggenhoofd binnen.
In twee maanden tijds werd een wegen
net van honderd kilometer aangelegd,
waarvan 70 km., de „Queens High Road",
(over het bestaande bestuurswegtrace)
niet minder dan 10 meter breed werd.
Dalen werden opgevuld, heuvels geslecV,
in dertien kilometer van deze weg kwa
men niet minder dan 96 bochten voor,
stukken bergwand liet men springen,
kortom de hele natuur kreeg er een an-
dividuele boeren aangeboden dieren
practisoh niet hebben aangekeken. En
verder zou er van het uiteindelijke be
drag de prijs* van deze paarden be
draagt f 1300 franco Franse grens te
veel in de zakken van de handelaars en
te weinig in die van de boeren terecht
komen.
Als gevolg van een en ander wordt het
niet onwaarschijnlijk geacht, dat de boe
ren ook deze zaak door middel van
coöperatie zelf zullen gaan entameren.
Prima correctief als de boerencoöperatie
reeds op velerlei ander gebied is geble
ken, kunnen de aloude exporteurs hier
naast zonder bezwaar hun beroep blijven
uitoefenen.
In ons blad van j.l. Zaterdag publiceer
den wij een ons ioor het bestuur van de
Kath. Turnkring Rotterdam verstrekt be
richt, waarin sprake was van opleiding
van gymnastiekleraren door middel van
een cursus van 1 jaar met regerings-
subsidie. Zoals de heer J. J. Bongaarts,
leraar lich. opv. M.O. en leider van deze
cursus, ons terecht opmerkt, kan hier
uiteraard van een opleiding tot gymnas
tiekleraar geen sprake zijn. Voor een
gymnastiekleraar immers zijn een diplo
ma 5-jarige HBS (of daarmee gelijk
staand) alsmede een 4-jarige gespeciali
seerde opleiding vereist. Het ligt voor de
hand, dat een cursus van 1% jaar, on
geacht de vooropleiding, daarmee niet is
gelijk te stellen. Genoemde cursus van
iy2 jaar heeft slechts betrekking op de
vorming van gediplomeerde verenigings
leiders, wier bevoegdheid niet verder
reikt dan het geven van clubles. De rege
ring subsidieert deze cursus en de cur
sisten ontvangen na geslaagd examen een
door de regering gewaarmerkt diploma.
In de toekomst zal het niet meer mogelijk
zijn om zonder dit diploma als leider van
een gymnastiekvereniging op te treden.
Nu met het voortschrijden van de
herfst de kans op gladde wegen steeds
toeneemt, zal de A. N. W. B.-Wegen-
wacht waar nodig overal op de 'ge
patrouilleerde wegen wéér tegen dit
gevaar waarschuwen.
Dit geschiedt door het langs de weg
aanbrengen van helrode wimpels met
het opschrift „glad", waarmede, zoals
men zich zal herinneren, de Wegenwacht
reeds in de afgelopen winter heeft ge-
experimenteerd. Aangenomen mag wor
den, dat deze speciale W. W.-service van
groot nut zal zijn.
(Van onze correspondent.)
Op de feestdag van de H. Franciscus
van Assisië, patroon van de Orde van
de Zusters Franciscanessen van Salzkot-
ten, vierde de Nederlandse provincie in
het klooster en moederhuis „Alverna"
te Aerdenhout op luisterrijke wijze het
75-jarig bestaan van de congregatie en
het zilveren bestaansfeest van de Ne
derlandse provincie.
Blij wapperden de vlaggen en het
klooster was een bloemenhof- gelijk,
toen Haarlems Kerkvorst die morgen de
fraai versierde kapel betrad, om het
nieuwe altaar te consacreren, dat naar
ontwerpen van de architecten Evers en
Sarlemeyn werd uitgevoerd.
Na de consecratie droeg de bisschop
als eerste een plechtige H. Mis op aan
het nieuwe altaar. Na de H. Mis hield
mgr. Huibers een treffende predikatie.
Mgr. noemde dit een dag van grote
vreugde voor heel het Bisdom en Ne
derland, omdat 75 jaren geleden de Duit
se orde zich in ons land kwam vesti
gen wegens de heersende Kulturkampf
en 25 jaar geleden een eigen Neder
landse Congregatie werd gevestigd, die
verspreid over scholen en 'n
ons land en overzee reeds 600 religieuzen
telt. Zo heeft God wederom uit het kwa
de het goede doen voortkomen in Zijn
Voorzienigheid.
Intussen hadden de zusters zich opge
steld in de refter, waarheen ook de ove
rige gasten en de geestelijkheid zich be
gaven, om de huldigmg van de bis
schop door de communiteit bij te wonen
Hier werd mgr. toegesproken door rec
tor J. G. J. Rutten namens de zusters.
Om vier uur begon een drukbezochte
receptie, waarvan tal van vrienden en
kennissen van de zusters uit alle delèn
des lands een druk gebruik hebben ge
maakt. Ook werden zeer vele telegnam-
men en bloemstukken gezonden.
De feestdag eindigde met een plech
tig Lof, dat aan het nieuwe altaar werd
gecelebreerd door vicaris-generaal mgr.
N. L. A. Ammerlaan.
In een buitengewone algemene verga
dering van de Kon. Ned. Schaatsenrijders
Bond, welke in Amsterdam onder leiding
van mr. C. P. Eecen werd gehouden,
is fnet 120 tegen 17 stemmen besloten
de bond te reorganiseren volgens de
richtlijnen, uitgestippeld door een com
missie, bestaande uit de heren mr. C. P.
Eecen, H. Wesseloo en mr. W. Vliegen,
Door deze reorganisatie is de mogelijk
heid geopend, dat allen, die het schaat
senrijden in een of andere vorm beoefe
nen, dus de hardrijders, de schoonrijders
de kunstrijders en de toeristen, in één
organisatie worden verenigd.
De nieuwe statuten werden aangeno
men; het nieuwe huishoudelijke regle
ment zal op de gewone algemene verg-
dering, welke eind November m Aals
meer wordt gehouden, worden behan
deld Het bestuur zal op die bijeenkomst
aftreden en een nieuw bestuur worden
samengesteld.
Goed debuut van Jan Remie
Bij de opening van het boksseizoen
voor profs te Rotterdam bleek de jonge
Rotterdamse weltergewicht Job Roos
aanvankelijk niet in staat het probleem
Jan Nicolaas tot een oplossing te bren-
gen.Acht ronden lang strandde de Rot
terdammer op de nog immer perfecte
verdediging van onze lichtgewichtkam-
pioen, die op zijn beurt met zijn uitvallen
geleidelijk een voorsprong kon verkrij
gen In de negende ronde ging Roos ver
woed aanvallen; door de felle slagwisse
ling in de laatste twee ronden kon hij
echter nog een match nul afdwingen.
De Bredanaar Jan Remie maakte een
keurig debuut in de profklasse door de
Hagenaar Theo Snijders in een levendige
partij over zes ronden ruim op punten
te kloppen. v
De uitslagen van de amateurpartijen
zijn: Broer (Gouda), verl op. p. van
Van Voorst (Den Haag). W. van Klave
ren (R'dam) w.o.p. van Schelling (Den
Haag); Voorwinde (R'dam) w.o.p. van
De Jonge (Den Haag); L. Roos ('R'dam)
w.o p. van Van Eden (Den Haag); Brom
mer (R'dam) w.o.p. van Schram (Den
Haag).
O
(Van onze mode-medewerkster).
Heel wat sensationele voorspellingen zijn de herfetmode voorafgegaan.
Pothoed, ponnykapsel, dalende taille en kortere, afrok zouden weer op
liet tnode-tooeel verschijnen en nog voor de winter zijn intrede doet,
de sierlijke nieuwe lijn door een potsierlijke hobbezak-mode vervangen.
Parijs heeft echter door zijn scheppingen alle voorspellingen der mode-
profeten gelogenstraft. New Look, de fel bestreden maar tnompherende
opstandeling*, in het mode-rijk, gaf haar veroveringen ook niet zomaar
prijs! Ondertussen volwassen geworden, heeft haar jeugdige overmoed
deze herfst echter voor een grote evenwichtigheid plaats gemaakt. Nu
deze zon loze zomer aanstalten maakt ons te gaan verlaten, kunnen wij
dsn ook met een gerust hart ons wollen jurkje van het vorige seizoen
weer te voorschijn halen.
Hoewel in de collectie van
Jacques Fath. de meest progres
sieve der Parijse ontwerpers, zeker
een invloed van de 1925-mode
merkbaar is, constateren wij ook
daar geen dwaze opvallendheden.
Niemand beter dan deze grote
artist der couture weet immers,
dat een mode nooit door gewilde
originaliteiten kan worden gefor-
seerd.
Fath handhaaft een lengte van
ongeveer 35 c.M. van de grond,
een decente en sierlijke stijl, waar
tegen geen enkele vrouw pro
testeert. Ook deze ontwerper hield
rekening met het effect der sub
tiele eenvoud. Het verpleegsters
uniform inspireerde hem tot een
créatie zó eenvoudig van lijn, dat
deze door zijn naïeve vanzelfspre
kendheid ook de Nederlandse
vrouw zal bekoreri.
Om het hoofd sluitende cloches
bekronen de korte kapsels. Smalle
spitse schoenen en fascinerende
bijouterieën, byzantijns van zetting
en kleurenrijkdom, voltooien het
toilet van Mademoiselle Mode
1949, zoals deze in de geïnspireer
de creaties van Fath gestalte kreeg.
Christian Dior wist dit seizoen in
zijn volmaakte coupe een hoge per
soonlijke stijl te bereiken. Met élan
schiep hij „de gevleugelde vrouw",
een nerveus getekend vibrerend
silhouet, dat vooral in de val der
rokken een dynamische expressie
heeft.
Dit vitale effect werd bereikt
door in de rug uitstaande bolero's,
'n wijkende schouderlijn en driftig
getekende cycloonrokken.
Het herfstfestijn der Parijse cou
ture trok ook nu als het fascine
rend juweel der Franse luxe
industrie, uit alle windstreken be
wonderaars naar het Mekka der
Mode. Immers de artistieke ont
werpers streven bij het samenstel
len Van hun collecties voor alles
naar bekoorlijke effecten in kleu
rencombinatie en lijnenspel. Ook
nu zullen hun harmonische herfst-
creaties een grote invloed uit
oefenen op de algemene kledings-
sti.il.
Carven. de spontane brunette, is
juist uit Egypte teruggekeerd,
enthousiast over al het mooie, dat
zij daar te bewonderen kreeg. Zij
stelde een betoverende collectie
toiletten samen, geheel geïnspi
reerd op de gestyleerde plastiek
der Egyptische reliefs. Een rijzig,
ingetogen silhouet, waarbij rijke
garneringen van borduurwerk in
gouddraad naar oude Egyptische
motieven werden toegepast.
Schiaparelli componeerde in
jungle-kleuren, vegetatieve tinten
groen en grijs schiepen naast rose
en mauve in zijn showzaal een
sfeer, die aan tijgers en paradijs
vogels herinnerde.
Een aanvaardbare lijn, rijk aan
variatie, rijk aan persoonlijke mo
gelijkheden, is de herfst-surprise
die Parijs ons bracht! Standaardi
sering, het grote gevaar dat ook
de vrouwenkleding gaat bedreigen,
is door de verfijnde scheppingen
der Franse mode-experts opnieuw
bedwongen. Om te beseffen wat
dat betekent, hoeven wij slechts
even de garderobe des mans onder
de loupe te nemen
Mode ontpopt zich, alle despoti
sche neigingen ten spijt, dit seizoen
als een beminnelijke raadgeefster
voor onze garderobe. Het is nu
aan ons, door onze kleding te be
wijzen. dat deze geste tegenover de
persoonlijke smaak op prijs wordt
gesteld I
dat vele mensen het
leven niet altijd vrolijk
vinden. Wat meer geur
is hard nodig
Daarom deze keer van Mevr. Lotge-
ring-HilIebrand een aanbeveling voor:
GESTOOFDE PREI
1 kg. prei, 25 gr. boter, wat zout, azijn,
peper, sago.
Verwijder wortels en harde bovenstukken.
Snijd de rest in vingerlange stukken. Was
ze goed schoon en zet ze met een paar
lepels water zout, peper, azijn en boter op
een zacht vuur. Laat ze, onder af en toe
omschudden, gaar smoren. Maak de prei
zo nodig op smaak af en bind event, over
gebleven vocht met sago.
Kook prei nooit in veel water, de pittige
smaak en lekkere geur gaan daarbij ver
loren. Maak eens preistamppot met wat
azijn en geef ze met gebakken bloedworst
of leverworst (Zonder bon).
Een goede plaatsvervanger voor rijst jpe
kerrie is macaroni met «i r»eko0i?t
prei en kerrie, gefruit en gaargekooki.
En geeft Miep wat drldven nib
Dan klinkt tot slot een luid. Hoera.
Publ. Centr. Bur. v.d. Tuinb.veilingen. - Reel.
Woensdag 6 October
HILVERSUM I (301 m) VARA 7.00
mtaW£''igram.: 12'00 °rk- F Wouters;
loon ig. ma Hawaiians; 13 00 Nieuws;
13.20 1 iano; 13.40 Gram.; 14.00 Gespro
kén portretten; 14 15 Jeugdconc 15.00
Hoorspel; 15.35 „De Regenboog''; 16.00
Koor; 16,15 „Het stond in de krant"; 16.45
Vragenrübriek; 17.15 Gram.; 18.00 Nieuws
gram.; 18.30 Ned. Strijdkr.'; 19.00 Lezing;
19.15 Kwartet; 20 00 Nieuws, gram 20.40
„The Ramblers";' 21.10 Maurice Cheva.
lier; 21.45 Hoorspel; 22.25 Koor; 22.45
„Dichters van deze eeuw"; 23.00 Nieuws,
gram.
HILVERSUM II (415 m) NCRV 7.00
Nieuws, gram.; 12.33 Ens. Lachman; 13.00
Nieuws; 13.15 Metropole-ork.; 14.00 Gram
(14.30 Lezing); 15.30 Omro'epor'k16.15
Voor de jeugd; 17.30 „Vijf Zapahara's";
17 45 RVD; 18.00 Koor; 18.30 RVU; 19.00
Nieuws RVD; 19.45 Eng. les; 20.00
Nieuws; 20 15 Koor; 22.00 Gram.; 22.15
Orgel; 22.45 Avondoverdenking; 23.00
Nieuws, gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
nws 7.15 gram. 7.30 kron. 7.40 gymn. 7.o0
gram. 8.00 nws. 8.15 gram. 9.00 nws. 9.05
nws 10 05 Eng. H.S.: v. d scholen. 10.30
„Music "while you work 11-00 Kalund-
borg; ork. Thomsen. 12.00 VI. Br.: gram.
12.30 weer. 12.32 gram. 13 00 nws. 13.15
cone 14.00 gram. 15 00 Eng. L.P.; muz.
(ev 15.15—15.45 P.C.J, schip v. d. week).
15.30 Eng. L P. Arb. ork. 16.00 vaordr.
16.15 muz. 17.00 Kootwijk; Batavia 18 00
Fr Br.: v d. sol. 18.30 VI. Br.: v d. sold.
19'00 Fr. Br.: gram. 19.30 VI Br.: gram.
19A5 Fr. Br.: nws. 20.00 relais v. d, B B.
C Royal Albert Hall. Weens Sympli. ork.
met solisten (Symph. nr. 9 v. Beethoven).
21.15 VI. Br.: gram. 22.00 nws. 22.15 Mo
zart. 22.50 nws. 22,55 gram. 23.00 div
23.45 Concerts angla'is.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng.
H.S.; nws. 7,15 ork Makey. 7.50 „Lift up
your hearts"' 7.55 weer. 8.00 Fr. Br.; nws.
8.10.gram. 9.Ó0 Eng L.P.: nws 9.10 gram.
10.00 v. d. sold, io.l'5 „Music in your
house" 11.00 voordr 11 15 Welsh Orch.
11.45 Sextet Griffith's 12.15 Midla"d
Light Orch. 13.00 orgel; 13.30 Var. Ork.
14.00 v. d. vrouw 15.00 Eng. H.S.: v, d.
scholen. 15.10 „Brains Trust". 15.40 Revue
ork. 16.00 hoorspelen. 17.00 VI Br.; gram.
17.15 Êng. L.P.: Macpherson. 17.45 ork.
Dêan. 18.15 Ork. Hurst 18.45 Eng. H S.:
causerie. 19.00 muz. 19.30 Eng. L.P.:
„Alhambra of the air". 20.30 Bt'ronr.in-
ster: Zwits zangspel. 21 00 div. 21.30 Eng.
L P.: „Havé a go". 22.00 nws. 22.15 „Out
of' doors". 22 30 Var. ork. 22.50 Ork. Loss
23.30 Chalunieau ens., 23.56 nws.
(Schaakredacteur P. A. KOETSHEID
Achterweg 86, Lisse.),
No. 6444.
K. FORTUNE. Z.-Afl'ika.
Ie Pr. B. C. F. tournool 1948.
Mat in twee zetten.
DE BRITISH CHESS FEDERATION.
De wedstrijden, die door haar j'aarljjks
worden gehouden genoten ook deze keer
grote belangstelling. Meer dan drie
honderd problemen werden ingezonden
voor de drie afdelingen, resp.twee-, drie-
en vierzetten. In deze rubriek brengen
we er een drietal. De beide driezetten
vertonen wel een zeer verschillend beeld
en daardoor zullen de waarderingen van
de oplossers wel zeer uiteen lopen.
No. 6445.
C. S. KIPPING.
Ie en 2e prijs ex aequo Br. ch. fed. 1948
Mat in drie zetten.
Wit: Kg2, Db2, Tb4—b7. Rb3—c7. Pf8—
h8: a6, a7, c4.
Zwart: Ke8, Ta3g6, Ra8gl, Pe4; a4.
c5, d6, f5, f6, f7 g5.
No. 6448.
L. LARSEN.
Bekr. en torn. als voren.
Mat in drie zetten.
Wit: Kh5, Df2, Fb3—bC; e2. f5, h2.
Zwart: Ke4. Fa3—a6; b4, c3, c5, d3, h6.
FROBEEEMOPLOSSINGEN.
No. 6436. 1. Tf4f7 dreiging 2. Tf7—
e7 :'i'f. De eerste oogopslag wekt het ver
moeden een tempo-opgave voor zich te
hebben. Geheel anders is de uitkomst. De
tweezet ontpopt zich in een dreigprobleem
en dit feit heeft een verrassend effect en
daarom is juist dit. een aantrekkelijke
eigenschap in deze opgave.
No. 6437. 1. Pb5d6, Kd4 of f4 2. Df2t
enz.
Nevenoplossing 1. Dg2h2, Ke4 2. Df2
enz.
No. 6438. 1. c5c6 dreiging 2. c6—b7:
en 3 Pe5c6tt.
1P ad lib., b7—b6, b7—b5, 2 Tc4t
Td3t, Td3ï enz.
Goede oplossingen zonden in:
Van nos. 6436 6437 en 6438: ir. A. Berg-
stein, Geleen; J. Dickhaut, Nijmegen- P.
H. Houdijk, Rotterdam; F. pyls. Maas-
bracht.
Van nos. 6436 en 6437: H. Th. v. Goor
Voorburg.
Van no. 6436: W. H. Haring Schip
luiden.
Van nos. 6438 en 6438: H. v. d. Poel
Zoeterwoude.
<y Door een zege in de zevende ronde
op de Britse en Europese lichtgewicht
kampioen Billy Thompson won de
Canadese neger Arthur King de licht
gewicht-titel van het Britse Empire.
In het A.M.V.J.-gebouw te Amster
dam werden gisteravond internationale
t Reltenniswedstrijden gehouden, die als
eer. voorproefje voor de hedenavond in
Den Haag te spelen wedstrijd Neder
landEngeland konden gelden.
De beide Engelsen Barna en Broock
kwamen uit tegen Cor du Buy en Willy
van Zoelen. Barna won, zoals te ver
wachten was, al zijn partijen, maar
Broock moest een veer laten en wel
tegen Du Buy. Het dubbelspel was even
wel weer voor de Engelsen. De partij
tussen Barna en Broock vormde wei
het hoogtepunt van de avond en de tal
rijke toeschouwers konden in deze par
tij genieten van een spannende strijd,
die in het voordeel van Barna beslist
werd.
