Rode
steekvlammen op
rose voedingsbodem
een
'Heeft
de republiek de situatie
nog in handen?
Churchill waarschuwt V. S.
en Europa
R
Wet Indonesië in overgangstijd
BIM
grijze
poeder
Nog steeds de Willem Barendsz
A DE BOSSEN
en het
ADIO
programma
Gouden Kloosterfeest
pastoor Hazebroek OFM
Pater R. Nuy S J.
overleden
ACHTER
MAANDAG 11 OCTOBER 1948
PAGINA 5
mm#
Dot
mtterm
iHpmm
Het plan was bijna zo oud als het communisme zelf: reeds in
1920 werkte Moskou aan de blauwdruk van een communistisch
systeem voor de koloniën. Wanneer men deze gebieden be
heerste kon men het gehele Westers „imperialistische kapita
lisme" ontwrichten door de toevoer stop te zetten van een aan
tal producten, waarop practisch het gehele westerse economi
sche systeem was gebouwd. Verarmoeding en gebrek zouden
daarna des te gemakkelijker de weg vrij maken voor de wereld
revolutie. Maart 1948 kwam uien in tijdnood, werd de blauw
druk ijlings „gemoderniseerd tot een actueel plan de cam
pagne op korte termijn. Moskou hoopte te bouwen. Een moei
zaam en nog slechts provisorisch gerehabiliteerd productie
apparaat, dat opnieuw vanuit het verre Oosten de onontbeer
lijke grondstoffen voor Europa's herstel leveren zou, moest op
korte termijn andermaal onklaar worden gemaakt: onder geen
enkele voorwaarde mocht de Europese, en daarmee Westerse
balans opnieuw in evenwicht komen.
BESPREKINGEN OVER ONT
WERP IN EERSTE TERMIJN
GESLOTEN
KAPER KRIJGT DE
DOODSTRAF
„WAARSCHIJNLIJK DE
WAARHEID"
WALVISVAART-MAATSCHAPPIJ
GEEFT NIET OP
AFSCHAFFING PLUIMVEE-
TOEWIJZINGEN
Spoedig te wachten
Een roman uit Siberië
door
FR. ENSKAT
CAROL REED IN A'DAM
Plannen voor een film, die in het
na-oorlogse Oostenrijk speelt
èww
V
«Jixa
wm*x m
rscto'
weamatyo
êpanaq ««a
OIO* IA KA&T4
)fk
d)
toncew'iöiits
<<i. «Mfe £t»i hiüiix
ÖttAÜN
elft***
TJEPOE: reeds viermaal in andere handen, thans republikeins; zware branden. Tussen Tjepoe en demarcatielijn vele branden. Hier
opereert loyale brigade Soenarto tegen volk en ohe-sabotage-troepen. ZUID- en ZUID-OOST REPUBLIKEINS GEBIED: guerillatactiek.
DJOKJA: rustig, behalve Noordelijk benden. SOLO: Noordelijk benden, verder Noordelijk communistische brigades w.o. 5e T.N.I.
brig Residentie provincie)) Rembang vast in Communistische handen. Zuidelijk van SOLO langzame opmars Republikeinse
troepen tegen Patjitan. LAWOECOMPLEX (tussen Solo en Madioen) grotere plaatsen Repub.; door guerilla's bestookt afkomstig van 29e
T NI-brig BLITAR en ZUID-OOST MALANGSE situatie zeer verward; hevige gevechten. NOORDWESTELIJK MAGELANG: over
gelopen T.N.I.-eenheden. welke weg naar Westen (Bandjarnegara) bestoken terwijl ze ook des nachts Magelang zelf aanvallen en
Temanggoeng. Bevolking in. dit gebied zeer communistisch geïnfecteerd. In Zuid-Kedoe (residentie om Magelang) heeft loyale
T.N.I. moeilijkheden met bevolking. Poerworedjo ondervindt sabotage -overlast.
wacht; de ontelbare ontevredenen, dis
geen rijst hadden, die de prijzen onophou
delijk zagen stijgen, kortom, het was
Moeso's verdienste, dat hij rondom zich
niet alleen de communisten van de offi
ciële P K. I. verzamelde, maar tevens
alle verwarden en vefradenen, alle gedu
peerden en extreme elementen, de radi
calen en vele idealisten,
„Tot nu toe, „schreef Moeso"' zijn wij
defensief opgetreden. Volgens Engels' re-
volutieleer zullen wij zo onze strijd ver
liezen. De waarheid en het radicalisme
moeten de boventoon voeren in de poü
tiek".
Toen gebeurden er merkwaardige din
gen in de Republiek. Een ontwikkeling
welke overigens niet zö verwonderlijk
was, want in het verleden waren het niet
alleen Alimin's rode doctrinaires ge
weest, welke de openbare mening ideolo
gisch hadden voorbereid. Waren er niet
De nieuwe instructies droegen het ca. waarvan er op midden Java niet mindei
talloze uitlatingen van Soekarno zelf. die
onomwonden van een grote sympathie
voor de Sovjet Unie getuigden, hadden
niet practisch alle leiders der Republiek
Hatta, Sjahrir zelf, in hun jeugd- en ook
in hun politieke openbare leven na de
revolutie, meermalen „geflirt" met het
Communisme? Hadden zij niet op htin
Europese studiereizen, wellicht in een zeer
grote geestelijke eenzaamheid, alleen de
Communistische congressen een taal horen
spreken, die hun nationalistische aspira -
tie's volkomen bevredigde (en deze te
vens misbruikte). Waar eindigde later, na
'45 hun opportunisme, waar lag de grens
tussen hun nationalistisch revolutionnairc
doel-heiligt-de-middelen-politiek en hun
innerlijke marxistische overtuiging?
23 Augustus gingen P. K. I., de politiek
zeer geschoolde, felle communisten-stoot
groep, en de een en een kwart millioea
aanhangers tellende Sobsi (socialistisch
vakverbond) een fusie aan, binnen dt
week rukte de cryptocommunist Apiii
Sjarifoeddin met zijn hele Partai Sodalis
en de Partai Boeroeh Indonesia van Sety-
adjit het masker af, zwenkten ook de so
cialistische jongeren der Pesindo naar
uiterst links. Er werd een Politburo op
gericht, een Agitatie Propaganda Bureau
Winston Churchill heeft Zaterdag tijdens een rede, uitgesproken op
het congres van de Conservatieve partij, tot de Ver. Staten de waar
schuwing gericht, dat zij zich, indien zij er in toe zouden stemmen
hun voorraad atoombommen te vernietigen „schuldig zouden maken
aan moord op d© vrijheid der mensheid en tevens zelfmoord zouden
plegen".
Churchill verklaarde, dat de Assemblee
van de V.N. tot een ordinaire kampplaats
gedegradeerd is, waarin de vertegenwoor
digers van machtige naties en van oude
staten elkaar bestoken met verwijten,
schimpscheuten en beledigingen om de
openbare mening te bewerken en de
hartstochten van hun volkeren op te zwe
pen, teneinde deze „op te wekken en voor
te bereiden voor wat een meedogenloos
naderende derde wereldoorlog lijkt. Het
men zuiverde de revoluüestnjdleer van bolsjewistische Rusland is al zwaar be
wapend sn zijn strijdkrachten in Oost-
Europa overtreffen ver die van alle wes
telijke landen tezamen".
Op grimmige toon zeide Churchill:
„Ik kan u niet bemoedigen met de
ijdele hoop op een vriendschappelijke
regeling met sovjet-Rusland. Op het
ogenblik is kracht de enige veilige
grondslag voor vrede en voor het ver
mijden van een oorlog".
mouflage-zegel der Zuid-Oost-Aziatische
Jeugdconferentie, en onder degenen die
deze in Calcutta bijwoonden vielen en
kele belangrijke figuren der rode doctrine
bijzonder op: Burma, Malakka en Austra
lië hadden mensen gezonden, die enige
maanden later een zeer belangrijke rol
zouden spelen. Het getij was nog steeds
gunstig voor het nationalisme, zelfs het
imperialistische westen had bakzeil ge
haald, wat lag meer voor de hand dan
een gemakkelijk radicaliseringsproees
onder volkegen, die hun evenwicht in de
nieuwe status nog lang niet hadden ge
vonden? Bangkok, de Siamese hoofdstad
kreeg plotseling een Sovjet-legatie van
26 man en werd het zenuwcentrum uer
nieuwe campagne.
Burma zag enkele weken geleden zijn ro-
bellie. Het was zeer de vraag of dit rijkste
rijstland ter wereld dit jaar zich zelf kon
voeden- De tinmijnen en rubbertuinen in
Noord Malakka verlamden onder het
bijna gelijktijdig opflakkeren van de on
rust en terreur, waartoe Lee Song en de
Australiër Sharkey de instructies hadden
meegebracht, en nauwelijks was de ac
tualiteit van deze critieke situatie ver
flauwd (nog steeds arr'v®re" er verse
Britse troepen in Singapore) of ook voor
Indonesië brak het rode uur aan.
Het republikeinse op Java jg
(met uitzondering van het westeiUK van
Batavia gelegen, volkomen g Ne(Jpr
Bantam), ongeveer zo g^oot j
land. Over de gehele Archipel (inclusief
de Atjehers, die alleen nog m
jure" Republikeinen zijn) telt de
bliek ongeveer 30 millioen onderdanen,
DINSDAG, 12 OCTOBER.
HILVERSUM I (301 M.) AVRO. 7-00 Nieuws,
gram. (11.00 Voor jonge zieken; U.3U Neo.
liedjes); 1200 „The Avroleans"; 12.33 Piano
en orgel; 13.00 Nieuws; 13.20 „The Skymas-
ters"; 14.00 Knipcursus; 14.30 Frans radio-
atinée (gr.): 16.40 „De Schoolbel"; 1700
Door; 17.30 Orgel; 17.45 RVD; 18.00 Nieuws;
1815 Piano 18.30 Ned. strijdkr.; 19.00 Radio
strip: 19.10 Muziek-journaal19.45 RVD; 20.15
Bonte Trein; 21.35 Gram.; 22.15 Buit. overz.;
22.30 Zang en samenspel; 23.00 Nieuws, grqm.
HILVERSUM II (415 M.) KRO. 7.00 Nieuws,
gram., Morgengebed (9.00 Lichtbaken; 10.39
Schoolradio); 12.03 Metropole-ork.; 13.UO
Nieuws; 13.25 Zang en piano; 1345 Grab.;
14 30 „Onder ons"; 15.00 Schoolradio; 15.30
Z ing en piano; 16.00 „De Zonnebloem"; 17.00
"'oor de jeugd; 17.45 Melodieën van Strauss;
18.10 Sport; 18.30 „Dit is leven"; 19.00 Nieuws;
J.15 Piano; 19.30 Gram.; 20.05 „De gewone
man"; 20.12 „Het lied van Bernadette 22.45
Avondgebed 23.00 Nieuws, gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
nws. 7.15 gram. 8.00 nws. 8.15 Eng. H.S.:
revue ork. 8.50 „Lift up your hearts", 8.55
weer. 9.00 nws. 9.15 majestic orch. 10.00
Lng. L.P.: nws. 10.10 gram. 11.00 v.d. sold.
11.15 celeste octet 12.00 VI. Br.: gram. 12.30
'eer. 12.32 gram. 13.00 nws. 13.15 gram.
.00 impression, muz. 15.00 Kalundborg:
ignussen en ork. 16.00 Eng. L.P.: Ens.
lyerl. 16.30 Ens. Gold. 17.00 Kootwijk:
atavia. 18.00 Fr. Br.: v. d. sold. 18.30 VI.
Br.: v. d. sold. 19.00 Fr. Br.: omr. ork.
19.30 VI. Br.: gram. 19.50 Fr. Br.: nws.
20.00 Béromunster: orgel 20.15 symph.
conc. 22.00 VI. Br nws. 22.15 gram. 22.30
"hytm. box. 22.50 nws. 22.55 gram. 23.00
jiversen.
RAD'ODISTRIBUTIE TV: 7 00 Fr. Br.:
nws. 7 10 gram 7.15 div. 7.30 Eng. H.S.:
orgel. 7 55 weer 8 00 Fr. Br.: nws. 8.10
gram 9 00 VI Br.:,nws 9.05 gram. 10.00
Eng. H.S.: fluit 10.55 intermezzo. 11.05
schooluitz. 11.30 „music while you work".
12.00 Eng. L.P.: voordr. 12.15 Midland
light orch. 12.45 orgel. 13.15 theater ork.
14.15 Melachrino ork. 15.00 v. d. vrouw.
16.40 Eng. H.S.: verhaal; 17.00 zangers;
17.30 Eng. L.P.: Macpherson. 17.45 ens. By-
field. 18.30 mil. ork. 19.15 ork. Howell.
19.45 Eng. H.S.: Causerie. 20.00 variété.
20.30 Eng. L.P. verz.pr. 21.00 Fr. Br. Verdi
dan 20 millioen wonen. De aan alle kan
ten ingesloten rood-witte veste is dus veel
dichter bevolkt dan Nederland, heeft
bovendien met zeer veel D. P.'s binnen
haar territoir, met zeer veej „gedemobi-
liseerden", half gedemobiliseerden en
min of meer op zjcjj z#jf staande „leger"-
eenheden, met de gebrekkige vervoer
middelen, de steed3 labiele politieke si
tuatie, de honderdduizenden, die liever
op een of andere manier aan politiek doen
(van staken tot het bijwonen van ver-
gaeringen en het oprichten van comité's
sn partijen) dan normaal weer aan het
Werk te gaan, deze republiek heeft, door
een zekere vermoeidheid en een steeds
verder om zich heengrqpende proletari-
seringscatastrophe, door honderd en één
„abnormaliteiten", het hoofd te biedpn
aan een dergelijk aantal moeilijkheden
dat zelfs haar vijanden bij enig naden
ken haar deze niet zouden gunnen (tenzii
met de overweging, dat zijzelf daaraan
grotendeels schuldig jS).
In deze Republiek keerde op 10 Augus
tus j.l. Moeso en Soaripno terug. De eer
ste had zijn geboorteland in 23 jaar niét
meer teruggezien, was indertijd, gevan
gen genomen wegens communistische ac
tiviteit, ontsnapt naar Moskou, de ander
was na een jeugdcongres in Praag blij
ven hangen, mét politieke volmachten van
de Republiek, had er „naam" gemaakt
door het aanknopen van officiële politieke
betrekkingen met de Sovjet Unie (in flag
J'ante strijd met de Renville-overeen-
k°mst), w'as toen z.g. „teruggeroepen" en
Keerde zon<jer enig schuldbewustzijn,
n°e steeds de officiële Repub. in-
Moeso terug. Zich df0eg
sier^Er versrif onmiddellijk het „effen-
in hét Pesfndo rsT Van hem een artikei
m het Pesindo (Sociaustj3ch blad „Re
voloesioner waarin hu
tionalistische en antt-imneH„?f vgC n
ren van het republikein^^
de, en hoofdzakelijk appelleerde aan all»
teleurgestelden: de radicalen h?.? v.
uit de „strijdphase" tot een normal™"'
dachten- en dadenwereld waren teruefe
keerd, die nog steeds 's avonds hun bam
boe-roentjing met het heimwee van een
voorbije glorievolle tijd bekeken, toen
groot alarm" tegen dreigende agressie
hun een machtspositie gaf en alle stoff»
lijke voordelen, welke het leven te velde
bood, de anderén, teruggekeerd u t de
pockets en ontmoedigd door een realiteit,
welke zij zo geheel anders hadden ver-
alle verslapping en compromis. Hatta, de
premier, kreeg het scheldwoord „bour-
gois" naar het hoofd geslingerd, de In-
vestieven werden steeds feller, het logge,
politiek niet zeer geïnspireerde Masjoemi-
bloc werd Mohammedaans uiterst rechts
front, maar voordat men erop verdacht was
brandde Madioen, strategisch de meest
belangrijke stad van de Republiek.
De eerste reactie vormden radiotoespra
ken van Soekarno c.s. waarin met stren
ge maatregelen werd gedreigd, de staat
van beleg werd afgekondigd en een be
roep op het volk gedaan werd. De maat
regelen kwamen echter „slechts op gang"
een omsingeling van Madioen bleef uit
doordat twee tangbewegingen niet tijdig
voltooid konden worden en een oproep uit
Djokja naar de commandanten in Blitai
niet het gewenste gevolg had. Men her
overde weliswaar Madioen, doch het
terrein er omheen bood gelegenheid te
over tot guerilla-activiteit- Berichten wa
ren schaars, kwamen bijna uitsluitend uit
republikeinse bron (waar men alleen bij
een zo gunstig mogelijke voorstelling van
zaken belang heeft) en het duurde we
ken voor men zich buitenslands enigszins
een beeld van de situatie kon vormen.
Een niet erg opwekkend beeld, al moet
men de gegevens op de hierboven ge
publiceerde kaart (bijgewerkt tot de Za
terdag j.l. ontvangen laatste berichten)
niet „overschatten".
Zeker is wel, dat het reële totaalbeeld
veel ongunstiger is, dan de Republiek wil
doen geloven, zeker is eveneens dat de
aanwezigheid van loyale troepen op diver
se punten slechts betrekkelijke waarde
heeft, doordat zij wegens gebrekkige coör
dinatie, tekort aan vervoer, guerilla-acti
viteit en andere ongunstige omstandighe
den teveel aan bepaalde gebieden ge
bonden blijven, zeker is tenslotte, dat ne'
totaalbeeld zich bijna dagelijks wijzigt,
maar dat men ondanks 't „spectaculaire"
Madioen-„succes" nog lang niet dat heeft
bereikt, wat men wil bereiken.
Moeso's plannen zijn nog niet mislukt
Naar wij vernemen, zijn de in de afge
lopen weken te 's-Gravenhage gevoerde
besprekingen over een schets voor een
„wet: bewind Indonesië in overgangs
tijd" in zeer goede sfeer en oprechte
verstandhouding verlopen. Ze werden in
eerste termijn afgesloten op 5 October.
Zaterdagmorgen warden in een plenaire
zitting in de Treveszaal de door een com
missie vastgestelde redactie-wijzigingen
besproken, welke na ampele overwegin
gen en na wijziging van enkele onder
delen werden aanvaard.
Van de zijde der Indonesische vertegen
woordigers wordt vernomen, dat de
hoofdlijnen van het Ned. voorontwerp,
dat als basis bij dit overleg diende, al
gemeen werden aanvaard. Voor de nog
overblijvende geschilpunten is eveneens
een bevredigende formulering gevonden.
Het vraagstuk betreffende de vertegen
woordiging van de minderheden in de
federale raad is in deze richting opgelost,
dat de minderheden in incidentele geval
len kunnen worden opgenomen in deze
raad.
Betreffende Nieuw-Guinea wordt m dat
ontwerp slechts vastgesteld, dat, zolang
de bevolking van dat gebied niet in staat
is zich uit te spreken, het bewind over
dit gebied zal gejoerd worden door de
federale interimregering in samenwer
king met de hoge vertegenwoordiger van
de Kroon.
Wat het militaire vraagstuk betreft,
de in Indonesië aanwezige strijdkrachten
zullen in Indonesië niet worden gebruikt
door de hoge vertegenwoordiger dan na
overleg met de F.LR. (federale interim
regering). Raadpleging van de F.I.R. door
de hoge vertegenwoordiger is dus, wan
neer het gaat over een gebruik van de
strijdkrachten voor binnenlandse doel
einden, verplichtend gesteld.
Voorts zal de F.I.R. een eigen strijd
macht ter beschikking krijgen ter hand
having van de inwendige rust en veilig
heid.
Nu het overleg met de federalisten
teneinde is, zal de Ned. regering trach
ten op zo kort mogelijke termijn een
wetsontwerp betreffende de bestuurs-
regeling in Indonesië in de cvergangs-
ttjd bij de Staten-Generaal aanhangig
maken. Men hoopt de feitelijke instel
ling van de interimregering nog in
November van dit jaar te kunnen doen
plaatsvinden.
Hedenmorgen werd de 58-jarige ex-
brigadier-rechercheur van politie te Am
sterdam A. Kaper, die tijdens de bezet
ting deel uitmaakte van de zg. „Amster
damse recherche" van de S.D. en werk
zaam was op het bureau „Joodse zaken"
te Amsterdam en zich aan tal van mis
handelingen en moorden heeft schuldig
gemaakt, door de Groninger Kamer van
het B.G. te Leeuwarden conform de eis
tot de doodstraf veroordeeld
Glorieuze viering in Amsterdam
(Van onze Amsterdamse redacteur).
Nadat op 6 October j.l. de viering van
het vijftigjarig kloosterfeest van de hoog
eerwaarde pater R. Hazebroek O.F.M.,
oud-provinciaal der paters Franciscanen
Minderbroeders en sinds 17 jaar pasttoor
van de Mozes- en Aaronparochie op het
Waterlooplein in Amsterdam, reeds was
begonnen mett een plechtige kroning, was
het afgelopen weekend de oude binnen
stadsparochie het middelpunt van de ver
dere festiviteiten, die ter ere van de
gouden jubilaris op touw waren gezet.
Klokslag zeven uur arriveerde de grijze
pastoor aan het Centraal Station, waar
hij werd ontvangen door de paters en
leden van hett kerkbestuur en hett uitvoe
rend comité. Aan de grens van de paro
chie hadden de jeugdverenigingen zich
met vlaggen, vaandels en fakkels opge
steld.
Staande in een open landauer, getrok
ken door bepluimde paarden, overzag
pastoor Hazebroek zijn georganiseerde
jongeren, die met muziek aan de koetsen
voorafgingen naar het Waterlooplein toe.
Daar werd de jubilaris door de parochia
nen een spontane hulde gebracht. Voor
afgegaan door een lange stoet van bruid
jes schreed de pastoor, vergezeld door
zijn confraters de smaakvol met rode
begonia's versierde kerk binnen. Op het
altaar hadden de vlaggen- en vaandeldra
gers zich opgesteld. Het parochieel zang
koor zong bij de binnenkomst het „Ecce
Fidelus Servus et Prudens". De jubilaris
officieerde met assistentie van zijn neef
pater E. Hazebroek O.F.M. als diaken en
pastoor D. Vergeer O.F.M. als subdiaken
een kort plechtig Lof. Pater A. Ruyse-
naars O.F.M., voorzitter van het feest
comité sprak een welkomstwoord. De pa
rochianen zongen een speciaal voor deze
gelegenheid gecomponeerd feestlied.
Zondagochtend celebreerde Pastoor
Hazebroek een solemnele Hoogmis. De
provinciaal der paters Franciscanen, de
hoogeerw. pater fr. dr. A. van Leeuwen
O.F.M. assisteerde als presbyter-assistens,
terwijl als diaken en subdiaken resp. fun
geerden oud-provinciaal pater P. van
Leusden O.F.M. en pater E. Hazebroek
O.F.M., pater A. Ruysenaars O.F.M. ver
vulde de functie van ceremoniarius. Op
het altaar.waren o.a. de deken van Am
sterdam, mgr. G. P. J. van de Burg en de
vlootaalmoezenier pater E. Kamerbeek
O.F.M. aanwezig. Pastoor D. Vergeer
O.F.M. uit Gouda, pud-kapelaan, hield
de feestpredicatie. Het zangkoor zong
o.l.v. de directeur Joep Schreurs een
klankvolle „Missa Solemnis" van Loots.
Na de Hoogmis recipieerde de gouden
jubilaris in de pastorie. De oudste kerk
meester felicitteerde de pastoor namens
alle parochianen en dankte hem voor zijn
buitengewone zielzorg, die een grote voor
uitgang in het godsdienstig leven van de
Mozes- Aaronparochie had veroorzaakt.
Een deputatie van gidsen en verkenners
bood de jubilaris met een enkel woord
een doopschelp aan.
Zondag werd de* kerkelijke viering be
sloten met een door de jubilaris geoffi
cieerd plechtig danklof.
„Zouden zich thans geen voorraden
atoombommen onder de hoede van de
V. S. bevinden, dan zouden er geen mid
delen zijn om de onderwerping van
west-Europa aan communistische machi
naties te stoppen".
„Zo de sovjet-regering wenst, dat
de atoomenergie geïnternationaliseerd
wordt en haar gebruik met militaire
doeleinden buiten de wet wordt gesteld,
dat zij haar greep op de satelliet-staten
beëindige, dat zij zich terugtrekke in
haar eigen land en dat zij de elf oude
hoofdsteden van Oost-Europa, die zijn
bezet, verlate".
Laten de sovjets, de millioen Duitse en
Japanse gevangenen, die zij als slaven be
houden, de vrijheid hergeven, laten zij
ophoud^p de streken van Duitsland en
van Oostenrijk, die zij in bezit hebben,
uit te buiten, te kwellen en te verdruk
ken".
„Wij moeten trachten met de sovjet
unie tot een definitieve regeling te ko
men, vóór zij over het atoomwapen be
schikt. Ik ben van oordeel, dat iedere
krachtige maatregel gesteund dient te
worden, die door de regering is genomen
of zal genomen worden in overeenstem
ming met de rest van het Commonwealth
en in samenwerking met de V. S. en de
regeringen van Europa".
Over de Berlijnse kwestie sprekende,
verklaarde Churchill: „Deze kan ons ieder
ogenblik in een afgrijselijke 'oorlog stor
ten. Indien ik aan het bewind was ge
weest, had ik nooit toegestaan, dat zij
deze wending had genomen. Het ware
beter geweest, onmiddellijk op de blok
kade van Berlijn te antwoorden met re-
pressaillemaatregelen tegen het zeehan-
delsverkeer en de sovjet-invoer, dan zich
te beperken tot de bevoorrading per
vliegtuig, die „geheel afhankelijk is van
de elementen en van de sovjet-unie".
„De luchtbevoorrading van Berlijn
levert slechts één enkel concreet voor
deel op: n.l. aan de Duitsers te hebben
getoond, dat de toekomst van Duits
land aan de zijde fian de Europese fa
milie is".
„Wat de economische toekomst betreft,
was Churchill gelukkig, „een verbetering
te kunnen vaststellen". Volgens hem komt
de verdienste hiervan evenwel niet aan
de socialisten toe, doch aan het particu
lier initiatief.
34. Bim volgde in zijn onbehagelijke gevangenis ieder ge
luid. Toen hij hoorde, dat de karavaan bij de poort even werd
opgehouden, blijkbaar voor controle, prikte hij met een speld
een klein gaatje in de zak waarin hij was opgesloten, om iets
te zien van de weg die ze zouden afleggen. Nu wilde het
toeval, dat de wachter juist Bims zak beklopte op de plaats,
waar Bims speld het leer doorboorde.
„Au" riep de wachter. „Is er iets?" vroeg een van de andere
mannen. „Het zal een muskiet zijn geweest" zei de wachter
die zich had geprikt onverschillig. „Karavaan kan doorgaan
riep hij. „Iets met deze zakken klopt niet", dacht de wachter,
die in zijn hart trouw was gebleven aan de ontvoerde Sheik,
de vader van Fatima. „Het moet heel raar lopen, als ik er
niet achter kom wie hier wordt ontvoerd -en waarheen
De leider van de oppositie besloot:
„Een ander labour-lagerhuis zou een
einde maken aan de geschiedenis en aan
de grootheid van Engeland. Enkel een
conservatief parlement kan de welstand
en de roem van het Verenigd Koninkrijk
verzekeren".
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
De Amerikaanse pers wijdt grote com
mentaren aan de rede, die Wmston
Churchill Zaterdag op de conservatieve
partijconferentie te Llandudna heelt ge
houden. De „New York Times" en de
Herald Tribune hebben, benalve een
samenvatting van de eerste dagen, de
rede bijna in haar geheel afgedi ukt. De
hoofdcorrespondent van eerstgenoemd
blad te Londen, noemt haar de sterkste
rede, die Churchill sinds hei einde van
de oorlog gehouden heeft. Hij legt de
nadruk op Churchill s uitgesproken over
tuiging, dat er geen hoop bestaat, da; de
Russische regeerders hun politiek zuilen
wijzigen en dat de enige mogelijkheid de
vrede te handhaven, gelegen is in macht.
De „New York Herald" zegt dat Chur
chill de gehele kracht van zijn welspre
kendheid in dienst gesteld heeft van ae
stelling, dat indien er geen voorraden
atoombommen waren, er geen middel
zou zijn om de onderwerping van West-
Europa door middel van de communis
tische machinaties, gesteund door Rus
sische legers en de invloed door Rus
sische politieke politie, tegen te gaan.
Dit, schrijft het toonaangevende New
Yorkse blad, is waarschijnlijk de waar
heid. Het is zeker de onuitgesproken ver
onderstelling, waarop de Westerse poli
tiek en de Westerse militaire plannen
gegrond zijn en de consequenties hiervan
zijn in de hoogste mate ingrijpend.'
De Londense „Times" herinnert het
Amerikaanse publiek er aan, dat Chur
chill's rede iets minder getuigde van ver.
antwoordelijkheidsbesef dan zijn be
roemde redevoeringen over internatio
nale zaken, bijv. in Fulton en Den Haag
Bevan. de minister van gezondheid en
een van'de meest links-staande leden ven
de regering heeft gisteravond in een rede
gezegd, dat Churchill's toespraak te Lon
den dodelijke schade heeft aangericht en
slechts beschouwd kan worden als een
nationale en internationale ramp.
Churchill, zo zeide de minister, weet
hoe moeilijk de internationale toestand
thans is en onder deze omstandigheden is
het volstrekt noodzakelijk, dat met ma
tigheid en omzichtigheid gesproken
wordt. Churchill is een van de onveranl-
woordelijkste sprekers in de politieke ge
schiedenis van Engeland Hij schijnt niet
te beseffen, dat, wanneer hij raad geeft
aan de Sovjet-Unie, deze dan komt van
de man, die in 1920 gepoogd heeft .de
Russische revolutie enkele jaren na haar
geboorte te vermoorden".
Naar aanleiding van recente persartike
len in verband met de rehabilitatie van
dr. Melchior door de afd. Haarlem van
de Mij. tot bevordering der geneeskunst
deelt de directie van de Ned. Mij. voor de
Walvisvaart o.a. het volgende mede:
„In de eerste plaats willen wij ernstig
protesteren tegen de insinuatie, dat de
handtekeningen van broeder Krebbers on
der de brief met beschuldigingen aan het
adres van dr. Melchior, alsmede die van
de heer Strijbos, onder pressie onzerzijds
zouden zijn verkregen. De feiten zijn, dat
de bedoelde brief geschreven werd in een
spontane opwelling van verontwaardiging
der gehele bemanning van de „Willem
Barendsz" over dr. Melchior's verwron
gen voorstellingen van de toestanden aan
boord. Dr. Melclror bracht zijn boek,
waaruit de bemanning deze beschrijvin
gen las, aan boord bij het vertrek van de
Willem Barendsz uit IJmuiden voor het
tweede seizoen, waardoor dus de opvaren
den niet meer hier te lande hun protest
vóór vertrek konden laten horen.
Hedennacht om 7 uur is in het zieken
huis aan het Westeinue te Den Haag
overleden de zeereerw. pater R. Nuy SJ.
Woensdagavond om zeven uur zullen
in de kerk van O L. Vrouw Onbevlekt
Ontvangen te Den Haag de metten wor
den gezongen, Donderdagmorgen om half
tien de lauden, waarna om tien uur de
plechtige Requiemmis wordt opgedragen.
De begrafenis heeft die dag te ongeveer
kwart voor twee plaats op het Klooster
kerkhof van Mariëndaai bij Grave.
Naar wij vernemen is op korte termijn
de afschaffing van de pluimveetoewij
zingen te verwachten'. Iedere beperking
in zake het aantal kippen dat op land
bouwbedrijven ten hoogste mag worden
gehouden, zal dan komen te vervallen!
Wel zal het aantal jaarlijks uit te broe
den eieren door de Overheid worden
vastgesteld, terwijl ook de toewijzing
van kuikens zal blijven bestaan.
Op deze wijze hoopt men de pluim
veestapel op de eerste plaats beschikbaar
te kunnen stellen voor de kleine gemeng
de bedrijven op de zandgronden.
De bedoelde brief werd zonder enige
beïnvloeding van de zijde der scheeps-
leiding door de mannen zelf opgesteld en
namens allen door 14 opvarenden uit alle
takken van dienst owdertekend.
In de afgelopen zomer heeft dr. Mel
chior herhaaldelijk met onkiese methoden
getracht sommigen van deze onderteke
naars alsnog op hun verklaringen te laten
-terugkomen. Dit is hem slechts met één
man gelukt, n.l. met broeder „Jopie"
Krebbers, die wij om gegronde redenen
hadden moeten ontslaan, en die uit spent
daarover niet beter wist te doen dan
„volte face" te maken, en van oorspron
kelijk felle bestrijder van dr. Melchior
plotseling diens handlanger werd.
De overige 13 ondertekenaars hand
haafden ten volle hun verklaringen.
Reeds daarom kunnen wij de gronden
voor de z.g. „rehabilitatie" van dr. Mel
chior door de Haarlemse afdeling v. d.
Mij. voor geneeskunst nog niet als zeer
overtuigend beschouwen.
Doch buitendien heeft de scheepslei-
ding, afgezien van de bovenbedoelde pro
testbrief der bemanning, ons van diverse
gevallen verteld, waaruit blijkt, dat de
medische verzorging door dr. Melchior
zeker niet feilloos is geweest. De Haar
lemse afdeling der Mij. v. d geneeskunst
heeft het echter blijkbaar niet nodig ge
oordeeld over deze feiten nadere inlich
tingen bij anderen dan alleen de 2e me
dicus en broeder Krebbers te verzamelen.
Ook aan pressie op de heer Strübos ter
verkrijging van zijn handtekening onder
een of ander artikel heeft onze directie
zich nooit schuldig gemaakt.
Tenslotte willen wij er op wijzen, dat
ook wij als directie der maatschappij
geenszins willen ontkennen of ooit ont
kend hebben, dat er op de eerste expe
ditie bepaalde onderdelen der hygiënische
inrichtingen van tijd tot tijd niet naar
behoren hebben gefunctionneerd. Deze
gebreken waren te wijten aan de tijd
nood bij het uitrusten der expeditie in de
zomer van 1946, en zij zijn sindsdien, na
terugkeer hier te lande in 1947, volledig
en afdoende voorzien geworden".
Het schrijven vervolgt dan met een be
toog, waaruit blijkt, dat thans de inrich
ting en verzorging aan boord geheel be
vredigend is. Tenslotte verklaarde de di-
reetie zich gaarne bereid te allen tijde
voor 'n onpartijdige instantie het beleid
van de maatschappij te verdedigen.
23)
De oude Bessin en Hal waren de kudde
rendieren genaderd en hielden hun
paarden in.
Toen ik laatst hier met je voorbij
reed, Frans, sprak ik over een plan. Je
zult het je nog wel herinneren. In het
kort kwam de zaak hierop neer: De
dieren vinden hier maar weinig voedsel,
's Zomers gaat het nog, maar helaas
duurt de zomer bij ons maar heel kort.
Het gevolg is, dat wij 's winters altijd
moeten bijvoeren met hooi en zo Ik
behoef je wel niet te verteilen, wat dat
voor zorg vereist en desondanks gaan
er elke winter nog heel wat dieren
dood. Misschien ook, omdat zij bij slecht
weer eigenlijk geen behoorlijke schuil
plaats hebben. Nu heb ik er al eens over
gedacht, of het niet mogelijk zou zijn
de gehele kudde het Elbirgebergte in te
drijven.
Maar daar is immers nog minder
voedsel, bracht Hal er tegen in: Boven-
22.00 Eng. L.P.: star variety". 22.30. „the t dien hebben de dieren een vlakte nodig,
show must go on". 23.00 nws. 23.15 ork. een behoorlijke uitloop.
Stapleton. 1 Natuurlijk! Maar dat is daar ook
nsrfa"1 jongen. Jij kent het berg
land nog maar voor een klein deel Ik
i n p?a.n rijpelijk overlegd. Het
lag ook met in mijn bedoeling de die-
ren door het veld te drijven, zoals je
misschien denkt, want dan zouden wij
tweemaal de Irbytsch moeten overste
ken, nog afgezien van het feit, dat het
land van alle boeren hier er danig van
te lijden zou hebben. Neen, het lijkt mij
het beste, dat wij zoveel mogelijk Oost
waarts buitenom gaan. Dan passeren we
de Irbytsch daar, waar zij het dal ver
laat Er is daar een ondiepe plaats, die
zeer wel doorwaadbaar' is. En van daar
af trekken we dan naar de voet van het
Elbirgebergte. Zo zal het wel gaan. Het
is alleen maar de vraag, wie er aan kun
nen meehelpen. Het zal geen gemakke
lijk werk zijn en waarschijnlijk ze fs
niet geheel van gevaar ontbloot!
Ik ben natuurlijk van de partij,
oom!
Goed, Frans.
Dat is waar ook, bij de mensen,
met wie ik hier ben gekomen, is ook
nog een Aziaat, Nanglu. Die zal dat
werk misschien wel meer bij de hand
hebben gehad. En dan is er no,g een
zekere Gregor, een bruikbare kerel, ge
loof ik.
Prachtig! Dan zal ik de oude Do
nald en zijn drie zoons nog vragen de
tocht mee te mdken- We zijn dan met
zijn achten. Dat li.ikt mij voldoende. Af
gesproken dus. Morgen gaan we met
een op stap.
Toen zij op de hoeve terugkeerden,
stelde Bessin de overige huisgenoten
van zijn voornemen in kennis. Nauwe
lijks had Kare van het plan gehoord,
of zij verzocht haar vader dringend de
tocht te mogen meemaken.
Maar meisje, dat is toch niets voor
jou!
Ach ja, vader, toe! Hier kunnen
ze mij gerust missen. Gura voelt zich
in de keuken volkomen thuis en voor
het andere werk blijft Peter hier. Bo
vendien is Alexi er ook nog. Wat dat
betreft, is er nu geen enkel bezwaar.
Hoewel de oude Bessin er aanvanke
lijk niet van wilde horen, hield Kare
zolang aan, dat hij tenslotte wel moest
toegeven.
Als je dan per se wilt, moet je het
zelf weten. Als je maar niet denkt, 1at
het een rustig uitstapje wordt....
Kare viel haar vader van louter dank
baarheid om 'de hals.
De volgende ochtend vroeg waren al
len op de been: Bessin, Kare, Hal. Gre-
gorg, Nanglu en Donald met zijn drie
zoons. Slechts Peter en Alexi bleven in
de Bessin-hoeve achter.
De paarden trappelden van ongeduld
en nadat Bessin zich had overtuigd, dat
alles, wat men nodig kon hebben, aan
wezig was, zette de troep zich in bewe
ging.
18
Niet ver van de Irbytch hing boven
de steppe een geweldige stofwolk. De
grote kudde rendieren was onoplrti-
delijk in beweging. Telkens weer tracht
ten enige dieren, die zich aan de bui
tenkant bevonden zijwaarts in de vlakte
uit te wijken. Er heerste een ongewone
opwinding, waarvan de oorzaak niet ver
te zoeken was.
Op enige afstand stond een troep rui
ters, die gewoonlijk niet zo dicht nader
den en stellig niet in zo groot aantal.
Ook de paarden gaven tekenen var, on
rust. Herhaaldelijk had men reeds ge
probeerd om de kudde in beweging te
krijgen, maar de rendieren bleven zich
op dezelfde plaats verdringen en het
enige resultaat was geweest, dat er van
tijd tot tijd één uitbrak, waarvoo» de
paarden zich zo bevreesd toonden, dat
bet de grootste moeite kostte de vluch
teling weer od te vangen en bij de Kudde
terug te brengen.
De zon stond hoog aan de hemel en
wierp haar verzengende stralen op de
ruiters, die in de dichte stofwolk naar
adem snakten. Miche1 Bessin zag nin
plan mislukken. Ongeduldig wiste hij
met zijn hemdsmouwen het zweet van
het voorhoofd.
Verdraaid nog aan toeNiet te
geloven! Die dieren zijn stapelgek ge
worden. Wij hebben ze met onze paar
den wild gemaakt. En de paarden zijn
bang voor hen. Zij zijn niet aan elkaar
gewend."Is het niet om te huilen! Daar
zijn we nu met acht man al een paar
uren bezig en we zijn nog geen streep
verder gekomen!
Ontmoedigd gaf hij het sein tot ver
zamelen door met zijn brede hoed te
zwaaien. De ruiters verenigden zich in
de nabijheid van de rivier, waar men
althans tegen de stof gevrijwaard was.
Kare had voor een eenvoudig maal ge
zorgd. De mannen deden het, nadat zij
zich wat opgefrist hadden, alle eer aan.
Onder het eten werd breedvoerig van
gedachten gewisseid hoc men het gewen
ste doel zou kunnen bereiken, maar nie
mand bleek raad te weten.
Het zijn toch tenslotte tamme die
ren, die te leiden zijn, bracht Gregor het
verflauwende gesprek weei op gang.
Tam nu iuist niet, weerlegde Bessin:
Ik heb de kudde nooit laten drijven en
er mij ook overigens weinig mee oe
moeid. Over het algenu-en hehbi-n wij er
ons toe bepaald in de winter voor' bij
voei te zorgen en bij die geleaenheiu
werd er dan wei .©ns een gevangen en
geslacht Maar van een productieve 'eelt
is nooit sprake geweest Daarmee wilde
ik nu pas beginnen, naar deze moeilük
hpden had ik niet voorz en Waarschijn
lijk moet je er verstand van ïehben m-t
een dergelijke kudde om te gaan Ik had
gedacht, dat zij zich even gemakkelijk
zouden laten drijven als vee, al weet ik
dan wel uit ervaring, dat een rendier
heel wat schuwer is en in zijn gewei en
zijn hoeven een machtig verdedigings
wapen heeft. Maar dat wij zo weinig vat
op hen zouden krijgen, had ik waarlijk
niet kunnen dromen.
(Wordt vervolgd).
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De grote Engelse filmregisseur Ca,ol
Reed heeft Vrijdag een kort bezoek aan
Amsterdam gebracht. Hij arriveerde in
de middag per vliegtuig uit Engeland,
bracht in het American Hotel een bezoek
aan de acteur Ernst Deutsch, hield een
persconferentie en vloog weer terug. Van
daag gaat hij met Alexander Korda naar
Rome om ook daar besprekingen te voe
ren.
Reed is een zeer eenvoudig man. wie
men het niet zou aanzien, dat hij wereld
successen als „Odd Man Out". „The Way
ahead" en „The true glory", op zijn naam
heeft staan Hij vertelde, zo tuist zijr,
werkzaamheden aan een nieuwe film
„Een kind kDagt aan' neëindigd te heb
ben Het scenario van deze film werd
ontleend aan de novelle „The basement
room' van Graham Greene De hoofd
leden worden gespeeld door Michèle
Morgan, sir Ralph Richardson en de acht-
larige Bobby Henrey Binnenkort gaat
Reed naai Wenen om de opnamen voor te
oereiden voot een film die in -het na
oorlogse Wenen speelt en „The Third
man' zal heten Joseph Cotton en Alida
Vallt zullen de hoofdrollen spelen Ook
zuilen er verscnillende Oosienrijkse ac
teurs aan meewerken, doch namen kon
den daarvan nog niet worden genoemd.
In Londen had Reed verscheidene goe
de goede Oostenrijkse films gezien, „Der
Prozes" van G. W. Pabst vond hjj „won
derful". Maar daarnaast was hij vooral
over de Italiaanse films van de laatste
tijd zeer opgetogen. „Zij maken de beste
film van het moment", zei bij, „zoals
de Fransen vóór de oorlóg".
