Hoffman sleutelman van een
nieuwe ruimte-economie
•Een secuur controle-apparaat
Offensief of
defensief?
I Rechtspositie van ambtenaren in
Indonesië
MALAIS O
van
Nationalisatie-plan
Engelse staalindustrie
de
Labour-wetsvoorstel, dat felle!
beroering wekt
w
BIM
g r ij z e
poeder
R
vl eerbericht j
C.G.T. SCHRIKT NIET TERUG
VOOR CHANTAGE
A DE BOSSEN
en het
De Amerikanen willen spuien
Mr. Spitzen minister van
Verkeer en Waterstaat
Socialistische
:et tegen het particulier
initiatief
ADIO
programma
Hotelstaking moet V.N.-gaslen hinderen
A CHTER
DONDERDAG 28 OCTOBER 1948
PAGINA 2
Hebben de lieden, die in de Amerikaanse hulp aan Europa niets
anders zien dan een vorm van dollar-imperialisme zich al eens
afgevraagd, welke winkelier verzot zou zijn op een stroom van
klanten, die op de pof zijn voorraad komen uitputten? Met een
kast vol vorderingen kan hij geen stukje terugkopen. En zelfs
al kreeg hij in goed geld betaald, dan nog zou hij zeer voor
zichtig zijn, om niet te verdrinken in een geldstroom, welke niet
in goed kan worden omgezet.
OVERHEIDSPERSONEEL UIT
ZIJN WENSEN
OOSTELIJKE WIND
Een roman uit Siberië
door
FR. ENSKAT
betekenen, ii duidelijk. De staats.1
Precies zo is het met Amerika gestel i.
Prachtig zó'n clandizie van Meneer Hofl'-
man en het uitgeklede Europa, maar zii
bestaat voornamelijk uit bestellingen
voor artikelen, die in Amerika zelf
schaars zijn Daartegenover is er weinig
of geen belangstelling voor de winkel
dames wij bedoelen niet de schone
diensters, maar de onverkoopbare Tti-
kelen.
Natuurlijk willen de Amerikaanse
zakenlieden en men onderscheide hen
goed van de beheerders van het Plan
Marshall zoveel mogelijk hun over
tollige voorraad van gemakkelijk te
kopen producten kwijt.
Maar Hoffman heeft zijn grote leiders
capaciteiten niet aan het Plan Marshall
gegeven, alsof hij lid was van een rege-
rings aankoop-commissie, die duizenden
sokken inkoopt van jongens-maten, om
dat die toevallig over zijn.
Hij is de sleutelman voor een nieuwe
ruimte-economie. Op zijn schouders rust
het openbreken van de grenzen en het
verwijderen van de nationale economie
naar de Trans-Atlantische economie. De
geruchten zijn immers nauwelijks een
week oud, dat hij wil komen tot een
Atlantische Unie tussen Amerika en
West-Europa. En deze geruchten zijn ge
volgd door vast-omlijnder aankondiging
over de verwezenlijking van deze econo
mische, politieke en militaire unie.
Laten we ons van deze begin-periode
van zijn waarlijk idealistische taak geen
al te grote illusie maken. In het hier-
volgend stuk zullen wij 'zijn moeilijk
heden schetsen. Hij moet Europa helpen
zonder Amerika tenslotte curator van een
failliete boedel te maken; hij mag de
bronnen van Amerika niet zodanig uit
mergelen, dat het zelf in een crisis stort.
Zorg voor eigen economie
Het .ïimerikaanse Congres zag de zaken
allereerst van Amerikaans standpunt Bij
het opmaken van de wet op hulp aan
buitenlandse mogendheden werd Hoff
man op het hart gedrukt ervoor te zor
gen, dat de zuigkracht op de Ameri
kaanse hulpbronnen tot een minimum
beperkt zou blijven. Hij moest de be
hoeften van de E.C.A. op het gebied van
aardolie zoveel mogelijk dekken door
aankopen buiten de Verenigde Staten.
De uitvoer van landbouw-werktudgen
moest in het eerste jaar beperkt blijven
tot een totaal van 75 millioen dollar.
Stikstof-kuntmest moest hij voor de helft
betrekhen vam de fabrieken, die in han
den zijn van het leger. Bovendien moest
hij in de deelnemende landen de pro
ductie stimuleren en de bronnen aan
boren van goederen en grondstoffen, die
schaars zijn in Amerika, opdat deze
Amerika op hun beurt waardevolle
wederverdiensten konden bewijzen. Dat
de V.S. belangstelling toonden voor de
productie van goederen, die het zelf
miste, was redelijk en zelfs voor de
nieuwe ruimte-economie ideaal, ook al
was zij op de eerste plaats bedoeld als
een bescherming en veiligstelling van de
eigen industrie. Minder leuk was de
clausule, dat Hoffman verplicht was arti
kelen te kopen en ta verschepen, welke
er in overvloed waren. Zo geestdriftig
nam het Congres de aanmoediging van
deze uitvoer op zich, dat men hier en
daar verdachte luchtjes van garstig var.
kens vlees ontdekte.
Als de Amerikaanse minister van land
bouw zegt, dat hij een bepaald landbouw
product over heeft, is Hoffm.vn verplicht
zijn aankopen nergens anders te doen
dan in de V.S. en moet hij het gehele
surplus opkopen. (Enkele verzachtende
omstandigheden inbegrepen)
Deze clausule is er al bij gehaald om
een stelletje bevroren eieren kwijt te
raken. De meel-fabrieken wisten te be
dingen, dat 25 pet. van alle tarwe in de
vorm van bloem zoti worden uitgevoerd,
waardoor zij hun nevenproducten op het
gebied der veevoeders op peil konden
houden en zelf al malende aan de gang
bleven.
De volgende clausule is reeds enkele
malen in de Nederlandse pers ter sprake
gekomen, omdat zij onze slag-ader, de
zeevaart, onmiddellijk raakt; De clausule
luidt: Minstens de helft van aite Ter-
schepingen in het kader van de E.C.A.,
vanuit Amerika, moet plaats hebben in
Amerikaanse schepen, mits deze tegen de
beurs-prijs te krijgen zijn.
..Dit had tot gevolg, dat er kort geleden
een verklaring van de E.C.A. verscheen,
waarin voorspeld werd, dat de uitvoer
uit Amerika zeer streng zou worden ge
controleerd. Een ingewikkeld en on-eco-
nomiseh toezicht werd ingesteld om er
Vooral voor te zorgen, dat de Ameri
kaanse schepen aan hun minimum kwa
men. Met moeite kon voorkomen worden,
dat E.A.A. 65 millioen dollar van de toe
wijzingen zou moeten uitgeven aan melk
poeder.
Het zal uiteindelijk door de practijk
moeten blijken of al deze clausules een
steeds zwaardere last zullen betekenen
voor het bereiken van het uiteindelijke
doel. Hoeveel zal het landbouw-overschot
bedragen? Zal de Amerikaanse scheep
vaart nog meer veren laten in de strijd
tegen de buitenlandse concurrentie? In
begin 1948 werd 44 procent ^fOge lading
in Amerikaanse schepen naar Europese
havens vervoerd; in 1947 was dit 50 en in
1946 63 pet.
Het zou beter zijn, aldus Fortune, het
Amerikaanse monster-zakenblad, als het
volgende Congres de punten over de
scheepvaart, de meelfabrieken en de
landbouw-overschotten schrapte uit de
wet en aan de reders, de meel-fabrikan-
ten en de boeren de rechtstreekse hulp
gaf, die zij nodig hebben en verdienen.
Eenzelfde geluid heeft Harriman, d=
reizend ambassadeur voor het Marshall
plan al laten horen.
Hobby-plannetjes
Als Hoffman met al deze verplichtin
gen rekening heeft gehouden, komen er
nog wat liefhebberijtjes van diverse Con
gres-leden bij. Iedere vriend van het
Marshall-plan wilde zijn steentje bijdra
gen om dit voor de Europeanen of Ame-
kanen beter te doen werken. Veel van
die ideetjes moesten wel overgenomen
worden, om de heren hun zin te geven
en niet afkerig te maken van het plan.
Hier zijn er een paar.
Wil Meneer de Administrateur van de
E.C.A. maar zorgen, dat wordt nagegaan
of burgers van de ondersteunde landen
hier in Amerika nog geldspapierên of
bezittingen hebben en wil hij er voor
zorgen dat die goed gebruikt worden?
Wil Meneer Hoffman in orde maken,
dat de buitenlandse posterijen de „Lie-
besgaben" uit Amerika tegen verminder
de porto rondbrengen en wil hij zelf wat
bijleggen bij de kosten, die de Ameri
kaanse P.T.T. voor de gereduceerde tarie
ven maakt?
„Zou het niet aardig zijn, E.C.A., a's
de Europeanen de Amerikanen' in de
vorm van touristeii, naar zich toelokten?"
En er was nog meer. Er was nog een
tijdschriften- en krantenclausule, die al
alarm Iweft verwekt in Europa.
Als het meneer Hoffman goeddunkt,
moet hij garanderen, dat de beleggingen
van Amerikaanse firma's kunnen worden
omgezet tot een bedrag van driehonderd
millioen van hun in buitenlandse munt
verdiende geld. Kranten, tijdschriften en
andere middelen van voorlichting moeten
hun verdiensten kunnen omzetten tot een
bedrag van 10 millioen. Deze karweitjes
zijn niet allen onoverkomelijk zwaar. Er
zijn er al een paar verzet.
De landen, die mee wilden doen, heb
ben voor 3 Juli jl. moeten beloven om er
alles op te zetten hun begroting sluitend
te krijgen, de tariefmuren te slechten, die
de onderlinge handel belemmeren, ieder
kwartaal verslagen uit te brengen over
de vooruitgang van het herstel en een
speciale boekhouding aan te leggen over
de verkopen, die resulteren uit de omzet
van E.C-A.-goederen. t
Te ingewikkeld
Uit al deze dingen bleek duidelijk, dat
het Amerikaanse Congres faalde in het
opzetten van een eenvoudig beheer. Daar
kwam bij, dat de organisatie van een
administratief apparaat geëist werd, met
een bijzondere E.C.A.-missie in de hoofd,
stad van ieder deelnemend land Londen
kreeg hierdoor veertig E.C.A.-ambtena-
ren; de kleinere steden een half dozijn
of nog minder dan dat.
De heren van deze missles moeten de
landen helpen bij het opmaken van hun
verlanglijstje. Zij moeten die lijstjes na
kijken en zich ervan overtuigen, dat de
hulp niet misbruikt of over de balk ge
smeten wordt.
Natuurlijk had Amerika in ieder land
de normale diplomatieke vertegenwoor
diging van de Buitenlandse Dienst, 'maar
deze had voor de Plan Marshall-taak niet
het vertrouwen van het Congres.
Daarom is de zaak geregeld met spe
ciale missies. Iedere fnissie heeft een
In de Linie van 22 October spreekt
Pater dr. K. Verhofstad zijn diepe erger
nis uit over het feit, dat men in Het
Westen onder invloed van vrees zich vast
klampt aan de hoop op een plotselinge
omkeer in Rusland.
Diezelfde vrees is er volgens hem de
oorzaak van, dat men na jarenlang in de
waan geleefd te hebben, dat het moge
lijk was met de Sovjet-Unie tot een
accoord te komen, nu in een nieuwe
noodlottige vergissing vervalt. Deze
nieuwe vergissing is, dat het Westen een
militaire macht zou kunnen en moeten
opbouwen, die minstens de gelijke is van
de Sovjet-macht, en die in staat is een
evenwicht te scheppen. Hierbij vergeet
men immers, aldus V., dat beschaafde
volkeren als de Westerse tot deze
prestatie op de duur alleen in staat zijn
met zulk 'n ver-gaande opoffering van het
peil hunner stoffelijke en cultjirele be
hoefte-bevrediging, dat zij zullen terug
vallen tot de staat van barbaren. Hij be
sluit dan, dat het derhalve noodzakelijk
is om op korte termijn een overmacht
te scheppen, die het mogelijk maakt zeer
spoedig resoluut toe te slaan en het
Sovjet-regiem uit te roeien.
Het gehele betoog van V. komt dus
hierop neer: het Westen moet een preven
tieve oorlog beginnen, zo spoedig moge
lijk, want door de defensieve houding die
het nu inneemt zal het automatisch be
roofd worden juist van die goederen, die
het wil verdedigen. Het Westen kan de
para-bellum-houding wel enige jaren
volhouden, „maar het kan dit niet als
blijvende toestand aanvaarden, tenzij men
ook van heel 't Westen een concentratie
kamp wil maken".
Het ligt verre van ons dit krijgshaftige
lid van het geestelijke leger van de H-
Ignatius van oorlogszucht te beschuldi
gen. Terecht 'betoogt hij, dat de Russen
al sedert lang in de aanval zijn, en dat
het hier slechts zou gaan om een tegen
aanval. Door deze consideratie pleit hij
zich dan ook van iedere beschuldiging
van oorlogsonhitsing vrij. Maar wel slaat
ons de schrik om het hart, wanneer wij
bedenken, wat er gebeuren zou. als het
Westen werkelijk ofwel gedwongen ofwel
uit eigen beweging een verdedigend
offensief, gelijk door V. wordt voorge
staan. begon.
Laten wij onszelf niets wijs maken.
Oorlog met Rusland hetzij in de naaste
toekomst, hetzij in een ver verschiet,
betekent volledige vernietiging van West-
Eurooa. Niemand immers kan aanneme
lijk maken, dat er ook maar een schijn
van een mogelijkheid zou bestaan om de
Russen te beletten bij het uitbreken van
een oorlog met hun talrijke divisies
onmiddellijk door te stoten tot de kusten
van de Atlantische Oceaan. Het feit, dat
er in Amerikaanse militaire kringen
rekening mede wordt gehouden, dat het
wel eens nodig zou kunnen zijn om bij
een gewapend conflict West-Europa te
bevrijden vanuit het Iberisch schiereiland
als bruggenhoofd, spreekt hier een duide
lijke taal. Men vraagt zich echter af, wie
van ons of van onze kinderen zulk een
„bevrijding" nog zou overleven. Alleen
'n apokalvptische visionnair zou ons kun
nen beschrijven, wat er van het oude
Westen, met zijn cultuur-monumenten,
met zijn historische metropolen, steden
en dornen. met zijn in de schemer van de
oudheid wortelende bevolking nog over
zou zijn Er ziin militaire deskundigen
genoeg, d'e zonder cynisch te willen wor
den ons heel nuchter het beeld schetsen
van onmeteliike puinhonen, van een ver
schroeide aarde, waaruit de Russische
soldaat met opoffering van de laatste
stenen die nog overeind staan, moet wor
den verdreven.-
Wie dit alles bedenkt heeft maar één
uitweg, nl. de hoop dat, hoe dreigend
zich de verhoudingen tussen Out en
West ook toespitsen mogen, de oorlog kan
vermeden worden
lieden van het Westen, die aan de
Westerse Unie het ontstaan hebben ge
geven en die de vijf generale staven
hebben samengesmolten tot één militaire
braintrust met één hoofd, hebben be
grepen, dat dit de enige kans is om aan
een catastrofe te ontkomen.
Men kan derhalve waarlijk niet zeg
gen, zoals de Linie-schrijver het doet, dat
de houding, die door de drie Westerse
mogendheden wordt aangenomen, voort
spruit uit vrees. Wij voor ons hebben
diep respect voor de energieke wijze,
waarop men van deze zijde weerstand
biedt aan de Russische methode, om door
het frenetiek opvoeren van de spannin
gen concessies af te dwingen, die
desastreus zouden kunnen zijn voor de
toekomst van Europa.
Het onmiddellijke gevolg van de her-
bmvapening, gelijk deze al op grote schaal
alom aan de gang is, zal natuurlijk zijn
een vertraging van het ecohomisch her
stel. Dit is tragisch genoeg. Het is één
van de objectieven, die Rusland met zijn
zenuwpolitiek nastreeft. Zijn leiders
koesteren de hoop, 'dat daardoor de
geniale opzet van het Marshall-plan zal
mislukken, en dat in verband daarmede
de kansen van uitbreiding en versterking
der vijfde colonnes aanzienlijk zouden
stijgen.
Toch hebben wij naast het vertrouwen
in de fenomenale mogelijkheden van het
Amerikaanse industriële potentieel de
zekerheid, dat het oude West-Europa nog
genoeg geestkracht bezit om de offers, die
deze politiek van krachtdadige defensieve
houding vraagt, te brengen. Het inzicht,
dat er geen ander alternatief is dan een
sobere moeilijke toekomst of een alles
vernietigende oorlog, zal de goed-willen-
den in staat stellen ook de moeilijkste
economische omstandigheden te door
staan. Het zal daarvoor niet nodig zijn, j
van West-Europa een concentratiekamp
te maken, gelijk het in het aangehaalde
Linie-artikel als donker perspectief ver- j
bonden wordt gezien aan deze defensieve
politiek.
Als pater Verhofstad insisteert met de
vraag: Hoe lang moet dit alles duren,
en zal op de lange termijn mijn sombere
voorspelling niet bewaarheid worden?.
dan zal niemand hem daarop .antwoord
kunnen geven. Maar is dit nodig?
Is het gewaagd te veronderstellen, dat
ook Rusland wel eens in tijdnood zou
kunnen komen te verkeren en vooral is
op deze vraag niet het enige antwoord:
„Deus providebit". God zal de toekomst
leiden. Als wij voor een rechtvaardige
zaak strijden, is het dan vermetel te
hopen, dat de druk, die door de om
standigheden op ons gelegd wordt, eens
zal wijken. God weet hoe, maar aan ons
is het vertrouwen op Zijn wereld
bestuur.
Tot minister van Verkeer en
Waterstaat is benoemd mr. D. G. W.
Spitzen, secretaris.geoneraal van ge
noemd departement. Mr. Spitzen zal
binnen enkele dagen de portefeuille
van de minister van Verkeer en
Waterstaat a.i. mr. J.. R. II. van
Schaik overnemen.
Of gij achttien bent of tachtig,
Uw Rheumatische pijnen doen
hun slopend werk -
en ge voelt U een wrak en afgeleefd, ver
vóór Uw tijd. Zorg ervoor die slopende
kwaal te boven te komen; bègin liever van
daag dan morgen de beproefd heilzame
Kruschen-kuur. waaraan talloze li.iders aan
rheumatisclie pijnen ëen nieuw leven te dan
ken hebben. Kruschen is een zuiver na
tuurproduct, een samenstel van zes mine
rale zouten met een erkend aansporende
werking op de bloedzuiverende organen.
Daarom is, juist waar onzuiver bloed zich
demonstreert in Rheumatische pijnen, Kru
schen Salts de redder in de nood. Begin er
mee hoe eerder hoe beter: iedere morgen
de klein dosis zoveel als er op een cent
gaat. Maar wél regelmatig! Vraag Kruschen
bij Uw Apotheker of drogist. Heel.
andere opvatting van deze taak, al naar
gelang het land, waarvoor gewerkt wordt.
Niemand twijfelt er bijvoorbeeld aan,
of de Britse regering kan de eigen boon
tjes wel doppen en bepalen welke dingen
zij nodig heeft. Dit zullen vooral grond
stoffen en voedsel zijn. De Britse pers
en de oppositie in het parlement zullen
even waakzaam zijn tegen misbruik als
welke Amerikaanse opzichter ook.
Deze logische ontdekking heeft tot ge
volg gehad, dat de Oorspronkelijke taken
opnieuw zijn uitgestippeld.
In Athene en enige andere hoofdsteden
zijn de Amerikanen de versterking van
een weinig ontwikkeld en door de bin
nenlandse ambtenaren slecht gevoerd be
heer. In Groot-Brittannië, Nederland en
Scandinavië worden E.C.A.-misstes steeds
meer gezien als louter raadgevers voor
het herstel.
Het is een van hun voornaamste taken
om de inheemse industrieën te interes
seren voor de methoden tot het verhogen
van de productiviteit. Zij moeten na/.r dé
technische bekwaamheden van de Ame.
rikanen verwijzen om dit te bereiken.
(Deze zinsnede blijft geheel voor reke
ning van „Fortune". Vert.).
I en II verschenen resp. op Zaterdag
23 en Dinsdag 26 Oct.
SPONSEN KWASTEN BORSTELS
W. DE WITHSTR. 46 TEL. 27513 R'DAM
WAGENSIR. 115, IEL 110156 - DEN HAAG
Als straks het Ned-Ind. Gouvernement
ophoudt te bestaan, mag aangenomen
worden, dat de Nederlandse regering de
verantwoordelijkheid jegens de voormalige
Ned.-Ind. .ambtenaren overneemt. De re
gering zal daartoe de adviezen inwinnen
van de door haar ingestelde commissie-
Werner, van de Ned.-Ind. regering en van
de Profederale Interim-regering.
Ook de ambtenaren zelf hebben hun ver
langens ten deze. De samenwerkende vak
centrales van Overheidspersoneel in Indo
nesië vertegenwoordigend de ongeveer
17000 ambtenaren van alle richtingen,
hebben de neer W. H. Lichtveld als hun
gedelegeerde naar Nederland gezonden
om hier hun desiderata kenbaar te ma
ken. Zij komen in het kort op het vol
gende neer:
1. Alle amotenaren, die niet in recht
streekse dienst van de Staten van Indo
nesië overgaan, komen onder een recht
streekse garantie van de Ned. regering
(„bijstandscorps")
2. De reeds verworven aanspraken van
de overige voormalige landsdienaren wor
den gehonoreerd door de nieuwe over
heden onder een blijvende garantie va.i
de Ned. regering;
I lot do lnaprafp Hg» lnn
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
Gisteren is het wetsontwerp op de
nationalisatie der Ijzer- en staalindustrie
in eerste lezing aan het lagerhuis voor
gelegd en morgen zal de tekst van het
ontwerpopenbaar gemaakt worden,
maar de strekking van het voorstel
kan reeds enigermate afgeleid worden
uit de bewoordingen, waarin het Dins
dag in de troonrede aangekondigd
werd.
Dit is een maatregel „om in openbare
eigendom te doen overgaan die vennoot
schappen, die op uitgebreide schaal be
trokken zijn in de productie van ijzer
erts of van ruw ijzer of staal of in het
vormen van staal door een proces van
pletten". Uit de tekst van het. ontwerp
moet blijken, wat de regering bedoelt
met „op uitgebreide schaal".
Waarom maakt deze maatregel zo
veel meer beroering gaande, zowel in
politieke kringen ais onder een grool
deel van het publiek, dan vorige na
tionalisatieplannen? Waarom zal de
oppositie dit ontwerp tot het aller
uiterste bestrijden en lokt het sinds
weken reeds felle polemiek uit in clc
pers. De oorzaken zijn voor een deel
van partij-politieke aard. De oppositie
verdenkt de regering ervan, dat zij
de maatregel voornamelijk in haar
wetgevend program heeft opgenomen,
om de labourpartij tevreden te stel
len en bij de algemene verkiezingen
te kunnen wjjzen op een prestatie, die
door alle socialisten als een eerste
rangssucces van practisch socialisme
kan worden uitgelegd.
Dit verklaart, dat politieke hartstochten,
indien men daarvan in Engeland spreken
kan, hoger oplaaien dan ooit sinds de
labourregering aan de macht kwam. De
regering heeft hiertoe bovendien aan
merkelijk bijgedragen door het opnieuw
ingediende voorst-el tot verkorting van
de termijn van het veto van het hoger-
huis, een maatregel die uitsluitend be
oogt te verzekeren, dat het nationalisatie-
ontwerp nog vóór het einde van het le
ven van dit parlement afgehandeld kan
worden.
Maar er zijn andere redenen, waarom
de openbare mening en het algemene pu
bliek in deze kwestie veel scherper par
tij kiest dan toen de nationalisatie der jnij
nen en die der spoorwegen aanhangig
werden gemaakt. Deze bedrijven behoren
fundamenteel tot een andere categorie
De mijnen maken deel uit van de natio
nale bodem. De spoorwegen zijn, onver
schillig of zij het eigendom waren van
de staat of van particuliere ondernemin
gen een nationale en onder strikt rege-
ringstoezicht werkende instelling. Zowel
mijnen als spoorwegen zijn in vele lan
den staatseigendom geweest, lang voor
ooit een socialistische regering aan de
macht geweest was.
De ijzer- en staalindustrie daarente
gen is een fabrieksbedrijf en hoe nauw
haar welzijn ook verbonden is aan de
meest essentiële nationale belangen,
waaronder die 6er verdediging, zij is
een te typisch voorbeeld vaai parti
culiere ondernemingsgeest, dan dat
haar nationalisatie niet beschouwd zou
worden als een socialistische zet tegen
het particulier initiatief in handel en
nijverheid, waaraan Engeland tradi
tioneel zo grote waarde hecht.
De productie der staalindustrie ontwik
kelde zich de laatste tijd zeer bevredigend
Zij zou dit jaar een goed eind boven
de 15 millioen ton stijgen tegen 12% inil-
lioen in 1947. Een reconstructieplan, dat
200 millioen kost. wordt op doelmatige
wijze uitgevoerd. De betrekkingen tus
sen arbeiders en bedrijfsleiding zijn voor
treffelijk. Uit niets blijkt, dat de belan
gen van aandeelhouders in de verschil
lende ondernemingen haar modenisering
in de weg gestaan hebben.
De ijzer- en staalindustrie is een sleu
telindustrie, van welker goede gang tal
van andere bedrijven afhangen nl. alle
gemechaniseerde bedrijven en in het bij
zonder de automobielindustrie, die, thans
in hoofdzaak voor export werkend, een
ongekende vlucht genomen heeft. Natio
nalisatie zal in ieder geval aanvankelijk
een zekere storing teweeg brengen, welke
de toevloed van ijzer- en staalproducten
aan ontelbare firma's kan schaden op
een tijdstip, waarop niets noodzakelijker
is dan opvoering van de productie.
De Britse staalprijzen behoren thans
49. Bim, die voetstappen hoorde in de gang, dacht dat
de wachter hem eten kwam brengen. Zodra echter*het
bekende fluitje van de detective tot hem doordrong, be
greep hij dat de redding nabij was. Onmiddellijk beant
woordde hij het gefluit, zo hard hij kon. Steeds weer her
haalde hij de doordringende toon, om Basli nauwkeurig
aan te duiden, waar hij was opgesloten. Evèn later hoorde
hij een sleutel in het slot. Knarsend ging de deur open.
Naast de vreemd vermomde gestalte van de speurder ver
scheen echter de andere wachter. „Waarom fluit je zo
krankzinnig, Achmed riep de laatste, che Basli nög steeds
niet had herkend. „Bovendien is het mijn beurt om die
jongen zijn eten te brengen. En waarom gooi je de deur zo
wijd open „Dat doe ik omdat deze jongeman dan ge
makkelijker uit zijn gevangenis kan wegkomen", zei Basli
rustig, terwijl hij de bewaker hu voor het eerst van dichtbij
aankeek.
tot de laagste, de lonen in de Britse
staalindustrie tot de hoogste ter wereld.
Aan deze argumenten wordt nog meer
kracht bijgezet door het feit, dat de pro
ductie van sommige steenkolenmijnen na
de nationalisatie zekere teleurstelling
heeft opgeleverd en nog altijd beneden
het peil van 1938 staat; arbeidsmoeilijk-
heden hebben er zich voorgedaan en de
verhouding tussen de arbeiders en de
steenkoolcommissie laat er te wensen
over. Vooral als gevolg van een al te
gecompliceerd en bureaucratisch beheer,
wat ten nadele komt van het persoonlijk
contact tussen vakverenigingsleiders en
employe's.
Dit alles berust op feitelijke waarheid,
maar erkend moet worden, dat deze door
de tegenstanders van het ontwerp toch
vaak eenzijdir voorgesteld wordt, dat zij
in sommige gevallen slechts een halve
waarheid is. Indien Britse staalprijzen
zeer matig zijn,, vergeleken bij die van
andere producerende landen, dan komt
dit, doordat deze prijzen gesubsidieerd
worden. De kosten van buitenlandse
ertsen worden voor een aanmerkelijk
deel gedragen door belastingen.
Het is waar, dat de productie thans alle
records breekt maar zij is nog onvoldoen
de om in de behoeften te voorzien. Met
alle waardering voor wat onder auspiciën
van»de federatie van staalfabrikanten in
de laatste drie jaar gedaan is en voor de
zichtbare resultaten, welke bereikt zijn,
kan men niet volhouden, dat de grote
vraagstukken betreffende organisatie of
reorganisatie, waartegenover 'de industrie
zich voor do oorlog reeds geplaatst zag,
een regeling naderbij gekomen zijn. Dit
moet in aanmerking genomen worden bij
beoordeling van de nationalisatiepolitiek
der regering.
Maar het sterkste argument er tegen
heeft de „Times" in het begin van deze
week geformuleerd aan het slot van twee
deskundige en naar onze mening hoogst
objectieve artikelen: de regering heeft
niets bijgedragen tot het scheppen van
een staalindustrie. Zij heeft niets ge
daan, zegt de „Timês", dat haar het recht
geeft, over de industrie te oordelen en
in haar verknochtheid aan het dogma van
nationalisatie heeft zij de eigenlijke toe
komstproblemen veronachtzaamd. Zij
heeft de dringendste kwesties onbeant
woord gelaten, omdat zij de antwoorden
niet kent.
Als morgen de tekst van het wetsont
werp bekend gemaakt is en daarna de
debatten in tweede lezing aanvangen, dan
zal wellicht beter beoordeeld kunnen
worden, of en in hoeverrp dit oordeel
juist is.
3. De ambtenaren moeten zowel direct
als indirect «vrij gelaten worden in hun
besluit bij een nieuwe werkgever in dienst
te treden of te blijven:
4. Ter voorkoming van „economische"
dwang worden redelijke voorzieningen
getroffen, om hen in staat te stellen des
gewenst de dienst te verlaten;
5. De rechtspositie moet zodanig gere
geld worden, dat zij aan hun verlangen
kunnen voldoen Indonesië verder te die
nen, en dat nieuwe werkkrachten uit Ne
derland aangetrokken worden.
VRIJDAG 29 OCTOBER.
HILVERSUM I (301 M.), VARA: 7.00
Nieuws, gram.; (8.50 en 10.30 Voor de
vrouw, 11.00 Voordracht); AVRO: 12.00
Ens. Jo Bos; 12.33 Sport; 12.45 Gram.;
13.00 Nieuws; 13.20 Orgel en trio; 13.45
Gram.; 14.00 Kookkunst; 14.20 Gram.;
15.00 Voordracht; 15.20 Gram.; VARA:
16.00 Gram.; 16.30 Voor de jeugd; 17.00
Orgel; 17.20 „Wij en de muziek"; 18.00
Nieuws, felicitaties; 18.30 Ned. strijdkr.;
19.00 Denk om de bocht; 19.15 Piano-duo:
(19.3021.00 VPRO); 21.00 Gram.; 21.30
Hoorspel; 22.00 Buit. weekoverz.; 22.15
„Swing and sweet"; (22.4023.00 VPRO)
23.00 Nieuws; 23.15 Omroepkamerork.
HILVERSUM II (415 M.), KRO: 7.00
Nieuws, gram., morgengebed; (9.35
Schoolradio; 11.00 "Zonnebloem; 11.40
Schoolradio); 12.03 Piano; 12.33 Lunch-
conc. (13.00 Nieuws); 13.50 „Op de kor
rel"; 14.00 Operette; 14.40 Gram.; 16.00
Zonnebloem: 17.00 Na schooltijd; 17.15
Koor; 17.45 Causerie; 18.00 Ork. z. Naam;
18.30 Frans progr.; 19.00 Nieuws, gram.;
19.30 Brabants halfuur; 20.05 „De gewone
man"; 20.12 Oostenrijkse avond: 20.12
Toespraak; 20.25 Weens progr.; 21.20 Toe
spraak Kardinaal dr. Th. Innitzer; 21.25
Symphonie22.35 Voordracht23.00
Nieuws; 23.15 Weens Schrammelork.; 23.45
Piano.
RADIOÜISTRIBUTÏE III: 7.00 VI. Br.
nws; 7.15 gram.; 7.30 kron.; 7.40 gym.;
7.50 gram; 8,00 nws; 8.15 gram.; 9.00 nws
9.05 gram.; 10.05 Eng. H.S.: schóoluitz.;
10.30 „Music while you 'work"; 11.00
schooluitz.; 12.00 VI. Br.: gram.; 12.30
weer; 12.32 omr. ork.; i3.00 nws; 13.15
operaprogr.; 14.00 gram.; 15.00 Eng L.P.:
Apache órk.; 15.30 ork. Leon; 10.00 voordr
16.15 Schots var ork.; 17.00 Kootwijk:
Batavia; 18.00 Fr. Br. v.d. sold.; 18,30 VI.
Br.: v. d sold.; 19,00 Fr. Br. conc.;' 19.30
VI. Br. grm.; 20.00 liederen; 20.15 film-
overz.; 20.30'omr. symph. ork.; 22.00 nws
22.15 Eng. H.S Thibaud en Flipse; 22.50
VI. Br.: nws; 22.55 gram.; 23.00 div.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng.
H.S.: nws; 7.15 Schots vr ork.; 7.50 „Lift
up your hearts"; 7.55 weer; 8.00 Fr. Br.:
nws; 8 10 gram.; 9.00 Eng. L.Pnws;
910 gram.; 10.00 v.d. sold.; 10.15 Parlem.;
10.30 Ens. Mayerl.; '11.00 voordr 11.15
Welsh Ork.; 11.45 orgel; 12.15modern
ork 13.00 Schots ork.; 14.00 v d. vrouw;
15.00 Denemarken: liederen; 15.10 ork.
Hansen; 16.00 Eng. H.S.: recital; 16.30
Country questions; 17.00 Fr Br. ber.;
17.10 v.d. zieken; 17.40 Eng. L.P.: revue
ork,; 18.00 Macpherson. orgel; 18.15 ork.
King; 18.50 Béromünster: gram 19.10
„Wereldkron."; 19.30 Eng. L.P.:„Water
logged Spa"; 20 00 muz. causerie door Sir
Adrian Boult; 21.00 „Scrapbook for 1906"
22.00 nws; 22.15 ork. Philips; 23.00 Re
member when"; 23.15 ork. Shadwell; 23.56
De verwachting van hedenavond j
tot Vrijdagavond luidt: j
Vrij koud met een matige, later i
at en toe vrij krachtige wind uit j
Oostelijke richtingen. In het Noor- i
den van het land: Droog weer met j
enkele overdrijvende wolkenvel-
den. In het Zuiden van het land: f
Half tot zwaar be.wolkt en op de I
meeste plaatsen droog weer,
■tn2?o °ct': Zon op 7 29 uur> onder
uur! hiaan op 3.20 uur, onder f
16.27 uur. i
(Telefonisch van onze Parijse corres
pondent)
De overheid heeft haar actie in de
mijnen voortgezet en 65 pet van de
mijnen is gezuiverd van stakingspos-
ten. Die zuivering wordt stelselmatig
voortgezet door volkomen afsluiting
van het mijngebied en een zó massaal
optreden van militairen, dat elke com
munistische weerstand volslagen on
mogelijk is. De werkwilligen, die door
communisten gedwongen werden uit
de buurt van het werk te blijven, te
kenen druk te lijsten, aangelegd om
te doen blijken, welk een belangrijke
massa mijnwerkers van de staking
niets meer wil weten. Deze lijsten
vervangen dus Eet referendum en rte
communisten doen overal bun uiterste
best om de lijsten te vernielen.
De C.G.T. heeft nu een algemeen los
singsverbod voor de ingevoerde steen
kool uitgevaardigd en van de spoorweg-
38)
Snpl koos Bessin de mannen uit, die
hiervoor bestemd waren.
Wij anderen gaan Lansky achterna,
besloot hij: allereerst rijden wij naar
de barak. Waarschijnlijk zijn daar wel
sporen te vinden, die er op wijzen welk
richting Lansky en zijn kornuiten zijn
uitgegaan.
Michel Bessin had het beklemmende
gevoel, waaraan hij zich aanvankelijk
ten prooi voelde, van zich af weten te
schudden. Nu wist hij waar en hoe hij
moest ingrijpen.
Buiten gingen de mannen uiteen.
Alexi begaf zich mét zijn groep naar het
stampwerk, terwijl Bessin met de ande
ren. de richting van de barak insloeg.
Op dit ogenblik scheidde Peter Bes-
sin zich van de anderen af. Hij wendde
zijn paard naar het Noorden.
Wat ga .ie doen, Peter, riep de
hiervoor nodig is het scheppen oude Bessin, wie deze manoeuvre niet
1 11i rv> nnb+ j i I i I z
Dat
van een militaire macht, zo groot dat de ontging,
leiders van Rusland heseffon. dat een i Peter Wees in de
nm-log voor hen zelf vernietiging zou j Elbir-gebergte:
oorlog ^iateai vader_ Hw
richting van het
wordt hoog tijd, dat ik er nog wat an
dere hiulp bij haal.
29
Het vuur knetterde vertrouwelijk.
Nanglu staarde onafgebroken naar
de hoog oplaaiende vlammen. Zijn on
bewogen gezicht verried niets van het
geen er in hem omging.
Hal Lörne niet hier. Nanglu heelt
hem niet gezien. Nanglu weet niets.
Peter Bessin maakte een beweging
van ongeduld.
Maar, Nanglu, begrijp me toch! Het
gaat om Kare! Lansky heeft Kare ont
voerd - - geroofd! Hij en zijn mannen
hebben het Proeska-dal heimelijk ver
laten. Joost mag weten, wat die bende
tegen ons in het schild voert!
Deze dringende woorden misten hun
uitwerking niet. De ondoorgrondelijke
Osseet scheen te aarzelen. Hij schudde
bedenkelijk zijn hoofd en vroeg:
Peter vijand van Tal?
Wie zegt dat?
Alle mensen in het dal boos op
Hal Lörne!
Roep Hal hier, Nanglu. snel! Je
bewijst hem er zelf een dienst mee.
Nanglu stond op. Handig greep hij
een brandend stuk hout uit het vuur
en zwaaide daarmee enige malen in het
rond. Daarop ging hij weervolkomen
nnbewogen op de grond zitten.
Hal Hörne nu weet. Zal gauw hier
zijn....als komen wil.
Beide mannen staarden enige tijd on
beweeglijk voor zich uit totdat in het
duister buitèn de lichtkring van het
vuur he geluid van snel naderende
voestappen weerklonk. Het volgende
ogenblik trad Hal Lörne in het schijn
sel der vlammen. Verbaasd keek hij
naar Peter Bessin.
Peter.jij? Kom jij hierheen? Was
jij de aanleiding, dat Nanglu mij het
overeengekomen teken gaf?
Ja!
Wat wil je van me...., nu nog?
Ik heb je hulp nodig. Dat wil zeg
gen: ik niet alleen; alle anderen in het
dal hebben je nodig!
Heb je vergeten, Peter, wie ik ben?
Weet je niet meer, wat er van mij ver
teld wordt?
Peter, die van de grond was opge
staan, stak Lörne impulsief zijn hand
toe.
Denk je, dat ik blind ben? Ik wil
niet beweren, dat alles mij even duide
lijk is, maar dat je geen moordenaar en
evenmin èen bedrieger bent, daarvan ben
ik overtuigd. De anderen mogen kletsen,
wat zij willen. Ik ga alleen af op mijn
eigen inzichten! En daarom blijft tussen
ons alles bij het oude, zij het dan met dit
verschil, dat ik je voortaan in plaats van
Frans. Hal zal noemen.
Hal slaakte een zucht van verlichting.
Daarmee doe je mij een groot plezier
Peter! Dat doet me goed! Maar waarvoor
kwam je eigenlijk hier?
Peter dacht een ogenblik na Daarop
vertelde hij haastig van de zonderlinge
dal hadden afgespeeld. Toen hij aan het
eind was van zijn mededelingen, keek hij
Hal vol verwachting aan.
Zo iets had ik al lang verwacht,
Peter! Lansky is een schurk, een man
met twee gezichten. Hij is voor geen cent
te vertrouwen. Zijn vestiging in het
Proeska-dal heeft van het begin af sLechts
ten doel gehad om zich op onrechtmatige-
en desnoods gewelddadige wijze te ver
rijken. Zijn zucht naar geld en rijkdom
is onbegrensd. Nu kan ik je dit zeggen.
Peter: Ik was van het begin af slechts
een willoze figuur in zijn spel. Hij heeft
mij eenvoudig gedwongen hier als Frans
Mertens op te treden, maar hopenlijk zal
weldra de dag komen, waarop Ik jou
en mogelijk de anderen in het Proeska-
dal de ware loop der gebeurtenissen
duidelijk zal kunnen maken.
Peter maakte een afwerende beweging.
Dat heeft alle tijd, Hal! Van meer
belang is het nu te weten, hoe wij Kare
zullen kunnen bevrijden.
De drie zozeer uiteenlopende mannen
schaarden zich om het "uur en verdiep
ten zich in langdurige beraadslagingen.
Tussen de signaal-rivier en de Irbytsch
lagen de uitgestrekte bossen in hun zwij
gende verlatenheid. Hier schoof het Oos
telijke deel van het Gordelwoud zich als
een spitse driehoek in het hoefijzer, dat
door beidg rivieren werd gevormd.
De middagzon meende het goed met
de weinige bewoner'- van dit verlaten
deel der aarde. Zelfs onder de bomen
kon men zich niet geheel aan haar ver
voorvallen, welke zich in het Proeska-zengende stralen onttrekken. Geen ge
luid verbrak de stilte. De natuur hield
haar middagslaapje.
Lansky hief zijn arm op.
Halt, mannen! Het wordt te warm
en wij hebben, geloof ik, een behoorlijk
eind afgelegd. Wij zullen een ogenblik
rust nemen.
Vermoeid liet hij zich in het gras on
der een hoge beuk vallen. Zijn kame
raden volgden gretig dit voorbeeld.
Sergius liet Kare's arm los.
j lle' I® gemakkelijk, jonge
dame. Maar probeer niet te vluchten. Dat
zou dwaasheid zijn!
Uitgeput viel Kare op het zachte mos.
ki yoeten. brandden. Bijna de gohele
nacht had zij met Lansky's mannen moe
ten mee marcheren, maar desondanks had
zij dapper vol gehouden.
Trots en afwijzing waren op haar ge
zicht te lezen. Tot dusver had zij op alle
vragen en opmerkingen van Lansky
geen antwoord gegeven. Zij negeerde
hem eenvoudig. Als ze maar wist, wat
de eigenlijke reden was van haar ont
voering. De gehele tijd had zij zich met
deze vraag bezig gehouden, maar een
plausibele verklaring vermocht zij niet
te vinden.»
Mitja kwam om haar het eten te bren
gen. Zwijgend nam zij hot aan.
De zeven mannen lagen op enige af
stand van haar, maar desondanks verlo
ren zij haar geen moment uit het oog.
Nadpl de karige maaltijd beëindigd
was, groepten de mannen om Lansky
samen. Mitja trachtte een gesprek op
gang te brengen.
(Wordt vervolgd).
personelen geëist, dat de kolentreinen
niet op het Franse net zullen worden
toegelaten. Tevens deed de C.G.T. een
beroep op' de buitenlandse solidariteit
De regering heeft de eerste der
nieuwe stappen van de C.G.T. onmiddel
lijk beantwoord met in de havens mili
tairen te werk te stellen voor het los
sen der kolenboten.
Op de tweede plaats vraagt de C.G.T.
plaatselijke solidariteitsstakingen en zij
bereidt weer nieuwe grote stakingen
voor. Zo heeft de organisatie van het
hotel- en restaurantbedrijf een staking
aangekondigd en de regering gewaar
schuwd, dat deze zeer hinderlijk zal zijn
nu de Verenigde Naties vergaderen en
het aantal vreemdelingen daardoor zeer
aanzienlijk is. Zuiver chantage dus.
Bij zulk een actie is het duidelijk, dat
ae regering, die op het ogenblik de vak
verenigingen raadpleegt voor een nieuwe
harmonisering van lonen en prijzen in
verband met de koopkracht van het geld,
van onderhandelingen met de C.G.T. niet
wil weten.
Maar het communistische optreden heeft
ook zijn weerslag gevonden in het parle
ment.
In de commissie uit de Assemblee
voor de defensie, die Ramadier moest
horen over de militaire kant van de
overeenkomsten van September tussen
de Vijf van Brussel, is met alle niet-
communistisehe stemmen besloten, daar
van af te zien, zolang communisten
aanwezig zijn. Men wil voorkomen, dat
de defensiegeheimen in handen van de
communisten vallen.
Ramadier ging na dat besluit onmiddel
lijk heen en de communisten maakten
natuurlijk een verschrikkelijk kabaal,
maar de overige leden toonden hier aan,
dat de houding van het communisme in
Augustus 1939 ten voordele van Hitier
tog lang niet vergeten Is.
De arrestatieshouden aan en in Ales
worden 282 arrestanten nog steeds vastge
houden Er zijn onder de gearresteerden
tal van plaatselijke communistische vak
verenigingsleiders. maar de grote rad
draaiers gaan nog altijd vrijuit, dank zij
hun parlementaire onschendbaarheid.
De eerste straffen vallen zeer streng
uit. Het aantal over de grens gezette
vreemdelingen neemt toe.
Er heeft zich nu ook een trcinsabo-
tage voorgedaan, n.I. de Aubagne. waar
een lokaaitrein met werkwillige mijn
werkers tot ontsporing werd gebrnch'
De waakzaamheid van de machinist
kon echter voorkomen, dat zich per
soonlijke ongelukken voordeden.
