Bijna 300.000 woningen tekort
U
Nieuw land en nieuwe wegen
„Vierdaagse' langs Waterstaats
werken
24 UUR ZONDER TRAM
Tuchteloosheid op Celebes
eerbericht j
DE ONTMANTELING DER DUITSE
INDUSTRIE
DE COMMUNISTEN STAKEN HET
KEIZERSKANAAL OVER
Voor ergste nood bouw van 150.000
huizen noodzakelijk
De brandramp in
Deventer
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Achterstand in 1969 ingehaald
Naar een Brits-Amerikaans accoord?
fVanneer trekt in Den Haag de mist op
I
Nog geen beslissende aanval op Nanking?
Niet voor de vrede,
Critchley sprak met
Hatta
In de Stormhoek
weg dan
Maandag a.s. een reprise?
Er zijn militaire excessen voorgekomen
Daders komen voor de
rechtbank
70ste JAARGANG
DINSDAG 7 DECEMBER 1948
No. 2079$
BELANGRIJKE UITBREIDING
VAN WERKGELEGENHEID
Ter gelegenheid van de viering van een vrijheidsweek in Brooklyn
(New-York) werd door de Nederlandse consul-generaal, de heer
Cnoop Koopmans (rechts) aan burgemeester John Cashmore (midden)
een oorkonde overhandigd, afkomstig van de burgemeester van
Breukelen. Links op de foto Maryke Hesselink uit Eindhoven.
9
De 61-jarige Frau Bürgermeister
Schroder bracht ook haar stem uit
bij de Berlijnse gemeenteraads
verkiezingen
Vier der slachtoffers waren
logés
ZIJN WE 'N THUISFRONT
Oorlogsprocfstation zal uiet
gespaard worden
De brand in Deventer. De bovenverdieping van het huis in de
Asserstraat, waar zes mensen om het leven kwamen, brandde totaal uit
DE DIENSTPLICHT IN
ENGELAND
Al kwamen ze tenslotte toch niet tot overeenstemming, de verstand
houding lussen minister Sassen en Hatta bij de besprekingen ih
Kalioerang was blijkbaar niet gedwongen.
VEEL WIND
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van „De Maasbode-
Stichting" Rotterdam
De abonnementsprijs bedraagt 3.90 per kwartaal,
f 1.30 per maand, f 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H- A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie
bureaus verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden f 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Wanneer ieder jaar minstens 64.000
woningen gebouwd zullen worden, zal
over twintig jaar het ergste woning
tekort zün opgeheven
Dit is de conclusie, waartoe men komt.
indien men de definitieve uitkomsten van
de woning- en gezinstelling 1947, welke
dezer dagen zijn bekend gemaakt, aan
een nader onderzoek onderwerpt Het
thans beschikbare materiaal immers geeft
cijfers ten aanzien van de woningbehoefte
en van de woningvoorraad de twee
voor de omvang van het woningtekort
beslissende factoren.
Zondert men die samenwonenden,
waarvan een der partijen een alleen
wonend persoon is. alsmede de gezinnen
van hotelhouders in hotels, uit, dan waren
er in Nederland op 31 Mei 1947 2.340187
huishoudens, voor wie behoefte aan een
woning mocht worden verondersteld.
M.a.w. de woningbehoefte in Nederland
op' 31 Mei 1947 was 2.340.187.
Hiertegenover stond een woningvoor.
raad van 2.081.003 bewoonde woningen,
waarbij als woning is beschouwd elk per
ceel of perceelsgedeelte, dat volgens zijn
bouw blijvend bestemd is voor de bewo
ning van één huishouden, alsook die deel-
woningen, welke rechtstreeks van de
eigenaar gehuurd zijn en over een eigen
keuken en privaat beschikken. Met opzet
hebben wij hier de noodwoningen en
noodboerderijen buiten beschouwing ge
laten, omdat o.i veilig aangenomen kan
worden, dat deze versleten zullen zijn.
indien de achterstand zal zijn ingelopen
Men vergete intussen niet, dat er op het
tijdstip van de telling 18.254 noodwonin
gen waren en 3.104 noodboerderijen.
Trekt men de woningvoorraad van de
woningbehoefte af. dan kan men op een
voudige wijze het woningtekort bereke
nen. En volgens deze berekening zou dat
tekort op 31 Mei 1947 bedragen hebben
259.000 woningen.
Hieruit volgt, dat er toen in Nederland
'óünh 260.000 samenwoningen waren, af
gezien van de inwoning van enkelingen
bij anderen.
In deze berekening is de aanwezige
en de noodzakelijke woningreserve ge
heel buiten beschouwing gelaten. De
op 31 Mei 1947 bestaande reserve van nog
geen 0.7 pet. (de 6558 leegstaande wonin
gen en de 7.156 tijdelijke door beschadi
ging onbewoonde woningen, die voor her.
stel in aanmerking komen) is zeker on
voldoende Voor ons 'land' - als geheel
wordt algemeen een reserve van 2 pet.
vari de totale woningvoorraad niet te
hoog geacht. Houdt men hiermede reke
ning,
dan mag het woningtekort op 31 Mei
1947 zeker op 293.000 woningen gesteld
worden.
Het ligt voor de hand, dat de ver
zamelde gegevens nog tal van zeer in
teressante combinaties mogelijk maken.
Immers, wanneer men op de grootte der
inwonende gezinnen let, dan blijkt, dat
ruim 153.000 3 of meer personen telien
en 135.000 bestaan uit een echtpaar met
1 of meer kinderen. Beperkt men zich
uitsluitend tot laatstgenoemde groep en
de bijna 13.000 huishoudens, die tijdelijk
in hotels, zomerhuizen, kantoren en an-,
dere. volstrekt onaanvaardbare noodver-
blijven zijn ondergebracht, dan kan men
veilig aannemen, dat voor leniging van
de ergste nood de bouw van 150.000
woningen op korte termijn noodzakelijk
moet worden geacht.
Dat een achterstand van 293.000 wonin.
gen niet in één jaar zal zijn in te halen,
zal iedereen begrijpen, maar om na te
rekenen in hoeveel jaren zulks dan wèl
het geval zal kunnen zijn, zal men mede
in aanmerking moeten nemen dat
tengevolge van de bevolkingsaanwas en
noodzakelijke krotopruiming jaarlijks
een aanbouw van circa 50.000 wonin
gen noodzakelijk zal zijn.
Bovendien houde men in het oog, dat
het bouwen van woningen in zo groten
getale een voldoend aantal geschoolde
bouwvakarbeiders en voldoende mate
rialen veronderstelt.
Tenslotte bedenke men, dat het niet
raadzaam zou zijn in eens een al te groot
aantal arbeiders aan de woningbouw te
verbinden Deze zouden immers, indien
de achterstand op betrekkelijk korte ter
mijn zou zijn ingehaald, plotseling werk.
loos worden en wegens hun grote aantal
moeilijk in andere takken van het be
drijfsleven kunnen worden opgenomen.
Minder dreigend is het gevaar van
toekomstige werkloosheid, indien men de
wederopbouw over een langere periode
uitsmeert Daarom zijn wij ervan uit
gegaan, dat het opheffen van, het hier
boven berekend tekort minstens twintig
jaren zal vergen.
En gaat men dan na. wat dit eigenlijk
beduidt, dan komt men tot de ontdekking,
dat er tussen 1947 en 1967 in ons land niet
minder dan 293.000 20 X 50.000
1.293.000 woningen gebouwd zullen moe
ten worden.
Jaarlijks zal de bouwnijverheid dus
minstens 64,000 woningen behben af te
leveren.
Wat dit voor de werkgelegenheid be
tekent, kan men berekenen, wanneer men
het aantal uren weet. dat dóór bouwvak,
arbeiders aan. 64,000 woningen wordt ge.
werkt en bovendien het aantal uren, dat
besteed wordt om het materiaal, zoals het
op het karwei wordt aangevoerd, te ver
werken.
Dit aantal werkuren is van vele uit
eenlopende factoren afhankelijk. Houdt
men daarmede rekening, dan kan naar
de bij uitstek deskundige W. J. Andries.
sen in 1939 verzekerde het aantal uren,
dat bij het stichten van een normale
arbeiderswoning wordt gewerkt, geschat
worden op een gemiddelde van 140Ö uren
Voor 64.000 woningen zijn dus 89 600.000
werkuren nodig. Wanneer men nu het
aantal arbeidsuren van een bouwvak
arbeider stelt op 45 X 48 2160 per
jaar, dan zouden aan die 64.000 woningen
89 600.000 2160 41.481 bouwvakarbei.
ders een jaar lang werk hebben
De normale jaarlijkse vermeerdering
van de woningvoorraad bedroeg voor de
oorlog gemiddeld 40.000 woningen, waar
voor 25.926 bouwvakarbeiders nodig
waren,
zodat een herstel van de woningvoor
raad gedurende twintig jaren een ver
ruiming van werkgelegenheid voor
15.555 bouwvakarbeiders betekent
vergeleken bij vóór de oorlog de
indirecte verruiming van werkgelegen
heid circa 49 pet, niet mee
gerekend.
TH. P
(Telefonisch van onze Londense corres
pondent)
Tc Londen zijn gisteren besprekingen
aangevangen, welke een nieuwe po
ging zijn, om overeenstemming te
scheppen tussen Engeland en de V.S.
ten aanzien van het aantal fabrieken,
dat in Duitsland geopend mag blijven.
Een aantal Amerikaanse industriële
deskundigen zijn in bet Foreign Office
bijeen gekomen, om een rapport voor
de regering te Washington voor te be-
(Van onze speciale verslaggever).
Een „vier-daagse" langs waterstaat
kundige werken in ons waterrijk landje
is geen kleinigheid. Vooról niet als de
wegen, waarover wij ons begeven om
tegelijkertijd hun voortreffelijkheid te
keuren, in een dichte mist gehuld zijn.
zodat het silhouet van een brugovcr-
spanning, waarnaar onze belangstelling
evengoed uitgaat, nauwelijks te zien is.
Wij begrijpen te beter de uitdrukking
dat een vliegveld pot-dicht zit, na op
„Schiphol" vertoefd te hebben, toen
alle vogels met recht op hun nest wa
ren neergestreken en verkleumd bü el
kaar gekropen. Intussen gaf bet dit
voordeel, dat wij zonder levensgevaar
in onze autobus kris-kras over het
vliegveld konden dwalen, om een beeld
te krijgen, van wat weer opgebouwd is
en aan belangrijke uitbreiding te gebeu
ren staat.
In Rotterdam hebben wij onze tocht
door de havens slechts op papier kunnen
maken en in Harlingen klonk de ganse
avond en nacht door het droefgeestig ge
luid van de misthoorn. En wandelend als
„geesten van Verkeer en Waterstaat" over
de dijk langs de Waddenkust, waar wij
trachtten onze hakken te boren in de as-
phalt-beschoeiing het wonder van de
laatste tijd misten wij het uitzicht over
de zee.
Grauw en beklemmend waren vooral cte
eerste dagen, maar tenslotte drong het
licht toch door en in de Noord-Oostpoldei
hebben wij zeker een ruimte-gevoel on
dergaan Wat echter niet wegtrok, was de
mist van onzekerheid, die op vele plaat
sen is komen te hangen en het uitzicht
belemmert op het tijdstip van voltooiing
van eon urgent werk, omdat in L)en Haag
een blauw en rood potlood van minister
Lieftinck bepaalde cijfers op de begro
ting voor Verkeer en Waterstaat niet kon
verdragen.
Of het nu betreft de Friese kanalen, het
Nanking, ie Chinese hoofdstad, wordt slechts langzaam te vorderenbijhun^-
----- gingen om de communistische omsinge
ling te doorbreken Zij hebben eergiste
ren nabij Joengtsjeng een veldslag gele
verd en zouden de communistische legers
een verlies van 20.000 man hebben toe
gebracht.
Van niet officiële zijde verneemt Reu
ter dat een eerste contingent van enkele
honderden Amerikaanse mariniers van de
marinebasis Tsjinghao Woensdag te Sjang
hai aan land. zal gaan. De bedoeling luey-
van zou zijn, de ongerustheid onder de
plaatselijke buitenl. kolonies over moge
lijke ongeregeldheden te verminderen.
Het merendeel van de Amerikaanse ma
riniers te Tsingtao 500C man zou
voorlopig daar blijven en pas naar Sjang
hai overgebracht worden, als de omstan
digheden zulks vereisen.
De gemeenteraad van Sjanghai heeft
bepaald, dat 11e buitenlandse en Chine
se bladen en persbureaux al hun nieuws-
materiaal vóór het gepubliceerd wordt
aan politiecensuur moeten onderwerpen
Krachtens deze order, afkomstig van het
ministerie van binnenlandse zaken, kun
nen bij overtreding de vergunningen
worden ingetrokken.
nu ook vanuit het Noordoosten be
dreigd Op ongeveer 110 km afstand
van Nanking doen de communisten een
zware aanval op de stad Kiang Jen en
nabil Hoeai .Tin ^jn over een „be
langrijk kanaal" getrokken, waarmede
klüTbli'keliik bet Keizerskanaal is be
doeld. Langs dit kanaal kunnen de
communisten Tanking vannit bet N.O.
benaderen. De slag ten N.W. van de
hoofdstad duurt in alle hevigheid
voort. Vier nationalistische legers
trachten daar de opdringende commu
nisten tegen te houden.
De voorbereiding van de verdediging
van Nanking wordt met volle kracht
voortgezet De luchtmacht neemt geen
deel aan de strijd in N. China en schijnt
geheel geconcentreerd te blijven op de
verdediging van de hoofdstad.
Daar de commu:.isten troepenbewegin
gen u:tvr»eren aan hpt front langs de ri
vier Kwai. verwacht men. dat ze nog
niet ven nlar zij. een bevissende s ae>m
Nanking in te zetten Ts,ang_ Kat iste»
laat iil'nes RO onn militairen uit de sec.or
Hankau overbrengen naai de s,e"'n^"
lanes ie rivier de Kwai om daar eenheden
te vervanppn. welke politiek of militair
onbetrouwbaar geach- worden
Voorts meent men het uitstellen van
een direc' - aanval op Nanking vanuit het
N W te mogen afleiden uit het feit. dat
de communisten hun uiterste best doen
de regeringslegers, die het garnizoen
Soetsjau hebben verlaten, onschadelijk te
maken. De regeringstroepen schijnen
bevaarbaar maken van de 1tidersc.be IJs-
sel en verdere inpoldering van de vroegere
Zuiderzee, de tunnel in Vclsen of het Am
sterdamRijnkanaal, al deze objecten ra
ken niet alleen een plaatselijk of gewes
telijk belang, maar grijpen in onze na
tionale economie Daarin stemden tenmin
ste alle woordvoerders, die wij op onze
tocht hoorden, burgemeesters of hoofdin
genieurs, overeen en als er dan mogelijk
onderling toch verschillen mochten zijn
zoals bij het afwegen van levensbelangen
voor de havens van Rotterdam en Am
sterdam, dan was er tenslotte als een wijze
Salomon minister Spitzen, die in de waar
dige Trèveszaal in zijn departementsge
bouw aan het Binnenhof, waar de finish
was, beider problemen bundelde tot één
nationale kwestie.
Al even irenisch was de mededeling van
Z. Exc over de studie-commissie inzake
de controverse Schieveen- Ypenburg. Na
tuurlijk hield de burgemeester van Rot
terdam mr. Oud, toen hij de journalisten
in de burgerzaal van zijn stadhuis onl
ving, een hartstochtelijk pleidooi voor
Schieveen, een vliegveld met onbeperkte
uitbreidingsmogelijkheden, die volgens spr.
Ypenburg niet bezit, maar welke toch
naar de practijk leerde, absoluut noodza
kelijk zijn.
In hartstochtelijkheid, overigens door
het verstand gedreven zakelijk als zijn
argumenten waren liet mr. d'Ailly, de
burgemeester van Amsterdam zich niet
door zijn Rotterdamse collega overtref
fen. Als een andere Gysbreght van Aem-
stel verdedigde hij zijn stad. Haar wel
vaart is afhankelijk van een goede ver
binding met de Rijn. Daarom kan met
een later gereed komen van het Amster
dam-Rijnkanaal, waarvan 5/6 reeds af is,
dan Januari 1951 geen genoegen worden
genomen. Als de regering op het stand
punt staat, dat zoveel mogelijk moet wor
den geïndustrialiseerd, moet ook 'n on
belemmerde aanvoer en afvoer van grond
stoffen en producten mogelijk gemaakt
worden.
Optimistisch geluid te Deventer
Een heel wat optimistischer geluid
hoorden wij in Deventer, dat een prima
industriehaven krijgt met een basiska
naal, waarover een spoorbrug, die reeds
voltooid is, een werk, dat geen uitstel
dulden icon, om de vestiging van een
fittingfabriek mogelijk te maken. Deze
is reeds in aanbouw en daar zullen liefst
500 'arbeiders te werk gesteld worden.
Voor de bouw van de sluis worden als
wapeningsijzer oude tramrails gebruikt,
waarvoor ook Rotterdam zijn aandeel
heeft geleverd. Hiermee wordt ruim
f 400.000 aan deviezen bespaard. De grond-
uitgifte voor industrie heeft de stoutste
verwachtingen overtroffen. Ter verkrij
ging van toestemming om deze haven
aan te leggen, was de minister van Weder
opbouw er zeker van. dat de terreinen
oir. de eerste en tweede havenarm, groot
19 Ha. binnen 10 jaar zouden worden ver.
kocht en thans is reeds 25 H.A uitgege
ven.
Bij alles, wat wij zaget en hoorden
hebben wij een gevoel van trots niei
kunnen onderdrukken om de prestaties
van onze ingenieurs en arbeiders. Zo
wel om het positieve werk, dat met de
aanleg van wegen en kanalen, het win
nen van land langs de Friese en Gro
ninger waddenkust is verricht, als om
het herstellen van werk, dat door van-
delisme der Duitsers vernield werd De
gigantische sluizen in IJmuiden, waar
een ontzaglijke bunker voor opslagruim
te benut zal worden; bruggen, bijna alle
weer in orde, op die te Vianen na, die
deze winter door een voorlopige op
lossing met een Baileybrug weer ge
bruikt kan worden, terwijl jC brug in
Arnhem eind 1949 definitief voltooid is
Welk een titanen-arbeid is niet verricht
met het bergen van tot zinken gebrach
te schepen, in het bijzonder in de Rot
terdamse havens en in de haven van Vlis.
singen. Dan te bedenken, dat, indien de
koude winter van '6.47 een jaar eer
der geheerst had, de ramp voor ons land
door overstromingen niet overzien zou
zijn geweest,
„Het lukt niet meer", heeft men wel
eens gedacht in Rotterdam, ais de eer
ste pogingen om een groot schip te lich
ten faalden, maar onversaagd zetten de
mannen door en zo is het mogelijk, dat
do „Prins Willem V", die haaks over de
rivier lag en zeer diep gezonken was,
waarmee men het zwaarste karwei had
vermoedelijk begin Januari zijn eerste
reis maakt8 jaar, nadat het schip
gebouwd werd.
Altijd iveer vooruit zien
En dan kijkt men altijd weer vooruit,
heeft Rotterdam zijn Botlek-plan, om
arbeiders, die straks misschien in het
havenbedrijf werkloos worden, in de in
dustrie op te vangen, wordt met de
Noord-Oostpolder een nieuw land ge.
schapen, dat in di toekomst een inwoner
tal van 40.000 zillen zal hebben. Wordt
verder gerekend [en gestreden. Plannen
gemaakt voor de Z.O.-polder, waarvan de
helft, indien vandaag begonnen werd,
over 6 jaar ontgonnen zou kunnen zijn.
Maar daar is weer het dreigende „blauwe
potlood" van minister Lieftinck, doch
vior onze ogen danst ook het scherpe
potlood van de landdrost dr. ir. S. Sme
ding, dat becijferd heeft, dat 35.000 H.A.
van de in de N.Q.-polder te exploiteren
grond per jaar qlk 3 ton tarwe zullen
opbrengen, wat 4en deviezenwinst van
30 millioen guldep levert, omdat nog al
tijd 75 pet. van ops broodkoren uit het
buitenland moet komen
i
reiden naar aanleiding van de rondreis,
die zij juist gemaakt hebben door bet
Roergebied en andere Duitse nijver-
heidsgebieden. Zij moeten uitmaken,
hoeveel zware industrie Duitsland no
dig beeft, om een nuttig aandeel te
kunnen hebben in Europees herstel
Mr. Hoffman, het hoofd van de uitvoe
ring van het Marshallplan heeft te Lon
den besprekingen gevoerd over hetzelfde
onderwerp. Een vorige keer kon hij het
niet eens worden met mr. Bevin en Sir
Stafford Cripps. Beweerd wordt, dat hij
de ontmanteling van de Duitse industrie
geheel zou willen stopzetten en het lijdt
geen twijfel, dat zijn persoonlijke denk
beelden niet ver afwijken van die der
Amerikaanse regering, die meent dat
thans een einde moet komen aan de ont
manteling ten behoeve van verdeling van
reparaties onder de geallieerden. Britse
ministers daarentegen zouden vasthouden
aan het standpunt, dat West-Europese
landen de fabrieksinrichtingen nodig
hebben om hen over eigen economische
moeilijkheden heeu te helpen, welke,
vooral in de landen, die tijdens de oor
log bezet waren, voor een groot deel
opzettelijk door Duitsland veroorzaakt
zijn. Thans schijnt een compromis ont
worpen te zijn, dat enige hoop geeft op
spoedige Brits-Amerikaanse overeen
stemming op dit punt.
Wij meldden gisteren, dat de vrouw,
die zich bij de versehikkelijkc brand in
Deventer het leven redde, door van het
dak te springen, de echtgenote was van
de heer De Lange, die op gelijke wijze
aan de dood ontkwam. Achteraf is dit on
juist gebleken. De geredde was de echt
genote van de heer Lodeweges uit Zaan
dam.
Bij de ramp zijn omgekomen, de 30-
jarige echtgenote en een 1%-jarig zoon
tje van de heer De Lange (de bewoner
van het huis). Voorts de 44-jarige heer
Lodeweges en diens zevenjarig dochter
tje en vierjarig zoontje, die bij de familie
De Lange logeerden en ten slotte de 1 tb -
jarige Karei Thijssen uit Amsterdam, die
bij de familie Lodeweges in Zaandam lo
geerde en door deze was meegenomen
naar Deventer. Gered zijn de heer A. S.
de Lange, mevr. Lodeweges en een drie
jarig zoontje van de familie De Lange.
De politie acht het mogelijk, dat de
brand is veroorzaakt door een defecte
schoorsteen. De heer De Lange rook
brandlucht en wekte zijn echtgenote. Zij
is blijkbaar in huis gaan kijken. Men vond
haar later dood. De heer De Lange is door
'n raam ontkomen. Mevr. Lodeweges kon
met het driejarig zoontje van de familie
De Lange naar de dakgoot vluchten.
Antara meldt, dat het Australische lid
van de Commissie voor Goede Diensten,
de heer Critchley, hedenochtend per
vliegtuig 'naar Djokja is vertrokken. In
hetzelfde toestel reisden mee de con
sul-generaal van India, de heer Aigap-
pen, en de adviseur van de C.v.G.D., de
heer Scott. Onmiddellijk na aankomst te
Djokja had de heer Critchley een be
spreking met Moh. Hatta. De heer Scott
bracht een afscheidsbezoek aan Hatta,
daar hij binnenkort naar de Verenigde
Staten terugkeert. De consul-generaal
van India werd door Soekarno ontvan
gen.
3000 arrestaties te Madioen
Militaire kringen te Djokja hebben
verklaard, dat na de onderdrukking van
de opstand te Madioen ongeveer 3000
personen, grotendeels leden van de
Lasjkar Rajats, zijn gearresteerd. Orge-
veer de helft van de wapen- en munitie-
voorraden van de opstandelingen zijn in
beslaggenomen. De rest is vernield of
verborgen. De communistische leiders
Wikana, Setiadjit en Soemarsono zijn
nog op vrije voeten.
Ziezo, dat hebben we 'm weer eens
gelap'. Met kwartjes, guldens enz. bij
elkaar hebben we de sok van de Ni win
even gevuld en met Kerstmis gaan er
weer 200.000 pakketten naar Oost en
West. Een millioentje bij elkaar voor de
militairen, zijn we een Thuisfront of niet?
Ondanks het feit. dat ik net een mee
warig oogje heb gewaagd aan mijn loon
zakje, durf ik zeggen.' ,.Kom, kom, wat
is nu een millioen? Wat zijn eigenlijk
200.000 pakketten?" Het is natuurlijk
prachtig, dat deze Kerstactie weer zo
goed is geslaagd, maar wat gaat er nu
gebeuren? Wachten zeker op de volgende
actie?
Of wilt ge werkelijk weten, hoezeer in
afgelegen gehuchten gehunkerd wordt
naar iets, het geeft niet wat, uit het verre
moederland? Lees dan dit stukje eens uit
een brief van een makker van me!
„We hebben geboft, man. Voor onze
hele compie hebben we een groot pak
gehad. Laat daar nou een koffergrsmo.
foon in zitten met platen en 13 naalden.
Je begrijpt zeker wel, dat we al die
mopjes nu wel uit ons hoofd kennen.
Van achter naar voren als het moet.
Jammer, dat die naalden zo gauw op
waren. Maar we hebben er wat op ge
vonden Van een boom halen we de
naalden af. Dat gaat prachtig en het
mooie is, dat iedereen iedere plaat nu
mooi vindt, klassiek of jazz. Je kunt er
tenslotte alles van maken.
Er waren ook nieuwe spellen kaarten
Niet gek, joh, want we kaarten nogal
eens wat' af. In het begin hebben we
er knetterende ruzie mee gehad. De
een wou zwikken, de ander klaverjas
sen, een derde een-en-twintigen en dat
ging natuurlijk niet tegelijk. Nu heb
ben we een regeling gemaakt. We
zwikken een maand achter elkaar, de
volgende maand zijn we aan 't klaver
jassen, de daarop volgende maand doen
we niets anders dan eer.-en-twintigen,
enz.
Bovendien hebben we nog een ander
machtig spel. We vangen daarvoor
grote torren en zetten ze een omge
keerd lucifersdoosje op de rug. Het
doosje verzwaren we dan, zodat de tor
nog net op zijn poten kan blijven staan
en dan doen we wedstrijden in het
hardlopen. Machtig, joh!"
Machtig ja, inderdaad Formidabel ge
woon, om je goed humeur te bewaren,
als je in de een of andere negorij met
torren en boomnaalden moet spelen. Zijn
er nog lezers, die zeggen: „Zijn we eeu
Thuisfront of niet!"?
ROERGANGER
Een woordvoerder van het Britse m'nis-
terie van buitenlandse zaken heeft ver
klaard, dat het Britse besluit om het
vroegere torpedo-proefstation te Eckern-
foerde in Duitsland te vernietigen, onher
roepelijk is. De demontage, die heden zou
beginnen zal niet beïnvloed worden door
een mogelijke boycot van de zijde der
Duitse arbeiders.
De demontage werd geëist door een
vier-mogendhedenovereenkomst, daar het
proefstation het belangrijkste was voor
geheel Duitsland.
Naar te Londen wordt verklaard, is het
proefstation niet geschikt voor vredelie
vende doeleinden. Het is ontworpen uit
sluitend voor oorlogsgebruik. Zelfs in
standhouding van het gedeelte voor proe
ven boven water zou een gevaar vormen
voor de veiligheid der geallieerden. Men
heeft besloten, dat 18 gebouwen voor
woningen gebruikt zullen worden.
De partij van vrije democraten van
Sleeswijk-Holstein heeft zich bij de vak
verenigingen en de sociaal-democratische
partij aangesloten in een oproep, de om
gang te mijden met do leden der Britse
bezettingsstrijdkrachten, als protest te
gen het ontmantelingsbesluit, t.a.v. het
proefstation. Deze houding zou men
handhaven „totdat een verandering be
speurbaar wordt in de Britse ontmante-
lingspolitiek'".
De Britse autoriteiten zijn van plan,
lege fabrieksruimten te vernietigen wel
ke door 70 Duitse firma's gewenst wor-
dan voor verbouwing tot nieuwe fabrie
ken.
V -v
9*
(Telefonisch van onze correspondent).
De vier en twintig uur staking der
tram gisteren was zo goed als algemeen
in de grote steden van België niet uit
zondering evenwel van tal van grote
lijnen der z.g. buurttram, die soms van
dertig kilometer ver uit de provincie
komen en tot in het hart der stad rij
den. Dit was o.m. het geval met de buurt
spoorwegen uit het Brusselse.
Maandagavond heeft het Britse lager
huis het wetsontwerp inzake de militaire
dienst, waarbij de periode van dienst
plicht van 12 op 18 maanden wordt ge
bracht, in derde lezing met 218 tegen 25
stemmen aangenomen.
In antwoord op de vragen van dr. J.
Logemann betreffende ongeregeldheden,
welke destijds op Zuid-Celebes door Ned.
militairen zouden zijn bedreven, heeft
minister Götzen ter vertrouwelijke ken
nisneming door de leden aan de Tweede
Kamer doen toekomen een photocopie
van het rapport, dat de in April 1947 door
de luit. G. G. ingestelde commissie van
onderzoek heeft uitgebracht.
Uit dit rapport moge blijken, zo schrijft
de minister o.m. zoals door de com
missie in haar conclusie is geresumeerd
dat het begin der verzetsacties in Zuid-
Celebes te vinden is in de gedurende de
Japanse bezetting ontstane anti-Neder
landse beweging Na de capitulatie van
Japan ontstond een gezagsvacuüm, dat
bij uitstek geschikt was voor verdere ont
wikkeling van de verzetsbeweging, welke
dientengevolge al spoedig een bedenke
lijke omvang aannam.
Voorts werd van Java uit voortduren
de propaganda gemaakt om tot terreur
aan te zetten. Geregeld werden volledig
bewapende, in Java opgeleide militairen,
deels uit Celebes afkomstige misdadigers,
die tot lange vrijheidsstraffen waren ver
oordeeld en in Java hun gevangenisstraf
ondergingen, naar Celebes gezonden voor
hulp aan de verzetsorganisaties, „hoe mis
dadig deze ook waren":
Zeer strenge maatregelen tot bestrij
ding van de alom heersende terreur ble
ken geboden ter beveiliging van de be
volking uit de greep van de haar terro
riserende elementen, terwijl de genomen
maatregelen eveneens ten doel hadden
de door angst afgedwongen samenwer
king met de terroristen tegen te gaan en
aan de bevolking duidelijk te maken, dat
de overheid had besloten aan de tuchte
loosheid een einde te maken.
Echter is gebleken, dat de verstrekken
de bevoegdheden, door de nood der om
standigheden aan de gezagsorganen van
de overheid toegekend, aanleiding heb
ben gegeven tot betreurenswaardige
excessen, waaronder met name bepaalde
gebeurtenissen bij de acties bij Mandar
en Pare Pare, alsmede in de onderafdeling
Rappang en in Koelo.
De regering van Indonesië heeft dan
ook de legercommandant te recht opge
dragen de gedragingen in vorengenoem
de acties aan een nader onderzoek in
strafrechtelijke zin te doen onderwerpen.
Vermits aldus ten aanzien van vorenge
noemde gevallen te zijner tijd een open
bare behandeling zal kunnen worden
tegemoet gezien, heeft de minister, mede
lettende op de huidige omstandigheden
en verhoudingen, gemeend aan deze wijze
van kennisgeving aan de Kamer de voor
keur te moeten geven boven die van
publicatie van het uitgebrachte rapport.
De aanleiding tot de staking was na
tuurlijk loonsverhoging^.' Er wordt een
verhoging van 10 pet. gevraagd. Daar
over werd onderhandeld, maar de so
cialistische en communistische syndical»
leiders hebben het einde dier besprekin
gen niet willen afwachten en een sta
king uitgeroepen, zonder naar de me
ning van het katholiek syndicaat te vra
gen. Dit wilde de besprekingen met d»
hogere instanties voortzetten, alvorens
tot staking over te gaan Dit negeren vat»
de kaholieken had tot gevolg, dat in het
Limburgse b.v. zo goed als niet aan het
rcod ordewoord gevolg werd gegeven en
dat het personeel van tal van buurttram»
het verkeer niet wilde stopzetten.
Wij hebben op de spitsuren opstoppin
gen van auto's gezien, die tot een onbe
schrijfelijke chaos uitgroeiden. Had de
24 uur staking dagen moeten duren, het
privé initiatief zou spoedig overal voor
uitkomst hebben gezorgd.
Vandaag zullen de besprekingen tus
sen de syndicaten en de regering worden
hervat. De eerste delen reeds nu mede.
dat zij a.s. Maandag weer zullen staken
al? inmiddels geen bevredigende toezeg
gingen worden verkregen. Het publiek
vreest, dat dit alles op een nieuwe ver
hoging der tramtarieven zal uitlopen.
De verwachting van heden- tot f
morgenavond luidt:
Meest krachtige en langs de kust
tijdelijk harde of stormachtige
wind tussen Zuid en Zuid-West.
t Veranderlijke bewolking met op de J
meeste plaatsen enige regen. Wei-
nig verandering in temperatuur.
Woensdag 8 Dec.: Zon op 8.34 u..
f onder 16.29 uur: maan op 13.33 uur, f
onder middernacht.