Nieuwe Schiedamsche Courant | 1948 | 17 december 1948 | pagina 3

EMIGRATIE, een

vele facetten

Werk en geestelijke belangen

probleem met

Radio-masten van Radio-Berlijn
opgeblazen

Vreemde situatie in Peking

„MET GOD OP AVONTUUR!"

De eerste emigranten naar
Brazilië

BÏM

De strijd van de tanker „Ondina"

D\E

werek'

Radio

-jasr

Inschakeling nodig

De Chinees en de
dominee

MIEP DURFT

programma

Geen Kerstgratificaties

Generaal Foe onderhandelt met de
communisten

en de

ontvoering
van

Sinterklaas

De bruine rat

VRIJDAG 17 DECEMBER 1948

PAGINA 3

Bigamie-verwijt gevolgd door
broodmes-bedreiging

„Vandalisme" zeiden de Russen,
„veiligheid", zeiden de Fransen en
de 300 voet hoge radiomast zakte
ineen. Het veto ging dit keer
niet op.

OUD-MINISTER VOS UIT
TWEEDE KAMER

STAATSLOTERIJ

CROQUETTEN BIJ DE
1 KOFFIEMAALTIJD

Op 18 December vertrekt de vrachtboot Algenib uit Antwerpen.
Zij ""gaat naar Brazilië en neemt dertig katholieke Nederlandse
boeren mee. Een paar dagen later brengt een andere boot de
eerste 50 stuks vee weg. Als de Algenib over een paar maanden
terugkomt, gaat er opnieuw een groep emigranten mee, en dat
gaat in de loop van het volgend jaar door, tot er in totaal 200
Nederlandse emigrantengezinnen in Brazilië zijn en dan tellen
we zo'n 10001500 Nederlanders méér in Brazilië!

-

HET AANDEEL VAN DE
BEMANNING OM T BEHOUD

door NORBERT G.4RAI

Bestrijding begint weer

I

als regel door de arbeidsbureaux van
de verschillende landen zowel in als
buiten Europa ter harte wordt geno
men.

Om deze beide redenen heeft dan ook
de Stichting Landverhuizing, die ook

van rif standsoreranisaties

Op twee plaatsen wordt in de Memo
rie van Antwoord van de minister van

V.n betekent, 1, voorop v.sl te stel- r"»'"*". <*n "Wr motten Men om emTg'r"teïentr.le,. vlr- J™ï"?1"™ J™"*' a">

len, dat de minister zich aansluit bi) ^h meer speciaa te kunnen toeleggen hu Centrale Stichting Land- de kf>pl

de Kamerleden, die in het -Voorlopig".^^kzaamhedbn. böLwemigrati^ "erwO, b« de katholle-

verschillende instanties is echter nog
niet gevonden, waardoor de zo nodige
samenwerking nog veelal ontbreekt.

Het is daarom toe te juichen, dat de
minister van Sociale Zaken voornemens
s de aangelegenhe van de emigratie
in de eerste plaats die van landarbei
ders en boeren in een daartoe in het
leven te roepen commissie te doen be
studeren. En het ligt in de bedoeling
van deze bewindsman daarin vertegen
woordigers van de belangrijkste daar
bij betrokken organisaties op te nemen.

Moeilijk zal hem dit laatste niet val-

De hulp van de Amsterdamse poliüe-

radioautodienst is ingeroepen, teneinde
een ingewikkelde situatie ontstaan in het
huis van de 43-jarige Chinese koopman
Hsien Shang Ling, op te lossen.

Hsien Shang Linig woont reeds eniige
tijd in Nederland en is gehuwd met een
Nederlandse vrouw. Hij was evenwei
reeds in China gehuwd en toen een do
minee een bezoek bracht kwam deze zaak
ter sprake.

De dominee maakte Hsien Shang Ling
hierover verwijten, waardoor de Chinese
koopman zo zeer in woede ontstak, dat
hij de deur op slot deed en uit de keu-

Verslag meenden te moeten opmerken,
dat „de verzekering van een redelijk
levenspeil van de sterk toenemende be
volking" niet eenvoudig is „mede in
verband met het verlie; van het Duitse r.®1?' de emigratie is een uiterst inge-

zaamheden is echter nog geenszins aan ke.n e*n alle standsorgamsat.es overkoe-
alle eisen die men inzake de verzorging pelende emigratie-organisatie reeds in
van de emigranten kan stellen voldaan een vergevorderd stad.um verkeert.

achterland en de nog weinig bemoedi
gende situatie ten opzichte van het han
delsverkeer met Indonesië". Als een
van de middelen, die daaraan ten goede
kunnen komen, ziet de minister van
Sociale Zaken dan ook „de bevordering
van de emigratie, in het bijzonder voor
personen uit die groepen van de bevol
king, voor wie in Nederland onvoldoen
de bestaanszekerheid is te verkrijgen".
En dat geldt ook volgens deze be
windsman „in de eerste plaats voor
boeren en landarbeiders".

Deze voor boeren en landarbeiders zo
uitermate belangrijke aangelegenheid
nu wordt bespreken zowël bij de be
handeling van het Rijksarbeidsbureau
als by die van de Stichting Landverhui
zing. Wie de emigratie van Nederlan
ders in de loop der jaren gevolgd heeft,
zal zich niet verwonderen over het aan
deel, dat het Rijksarbeidsbureau zich
in deze aangelegenheid toegemeten wil
zien. Vroeger immers beschouwde men
de emigratie meer als een kwestie van
landverhuizing dan als een zaak van
internationale arbeidsbemiddeling. Mo
gen we de Memorie van Antwoord ge
loven en wij hebben geen reden
daaraan te twijfelen dan zijn er twee
oorzaken voor deze koersverandering
aan te wijzen. En wel op de eerste
plaats het feit, dat Frankrük zich op
het standpunt heeft gesteld, dat, indien
Nederland de mogelijkheid voor de ves
tiging van een belangrijk aantal Neder
landse boeren geopend wilde zien, de
Franse regering daartegenover een aan
tal landarbeiders zou moetpn verkrijgen
in die zin, dat een verhoudinp van één
boer op vyf arbeiders zou ontstaan. Op
de tweede plaats wijst de minister van
Sociale Zaken in verband hiermede op
het internationaal duidelijk waarneem
bare feit, dat in 't bijzonder de emigra
tie van diegenen, die ook in den vreem
de weer in loondienst willen gaan wer
ken, meer het karakter van internatio
nale arbeidsbemiddeling heeft verkre
gen, welke arbeidsbemiddeling dan ook

wikkeld proble°m met zeer vele facet-

Wij hopen, dat de Tweede Kamer de
minister van Sociale Zaken bij zyn

ten, waarvan het scheppen van werk- plannen zal steünen en tevens de alge
gelegenheid er slechts één is. Belang- jmene richtlijnen zal aangeven, volgens
ryker zelfs dan het scheppen van werk- welke bedoelde Staatscommissie op kor-
gelegenheid zijn de factoren van gees- j te termijn tot een bruikbaar rapport zal
telijk-cu.turele, zedelijke en godsdien-i kunnen komen. Want vergeten mag niet
stige aard. En jiyst om wille van deze i worden, dat de emigratie voor een zeer
primaire factoren is de medewerking j belangrijk gedeelte een katholieke aan-
van de particuliere organisaties in de i gelegenheid is en het juist de katho-
uitvoering van de emigratie een nood-;lieken zijn, die om wille van de hogere
zakelijke eis. Ook de minister van belangen, welke met de emigratie ge-
Sociale Zaken erkent dit. Een juiste 1 moeid zijn, een belangrijke taak voor
verdeling van de vele taken over de hun standsorganisaties opeisen.

Op order van de Franse bezettings-
autoriteitcn zijn gistermorgen de radio-
masten van de onder Sovjet-Russische
controle staande „Radio Rerlijn" die in
de Franse sector stonden, door Franse
soldaten opgeblazen.

Naar verluidt zijn de Fransen tot tiet
opblazen der antennemasten overgegaan,
omdat deze masten dicht bij het nieuwe
vliegveld Tegel stonden, en daardoor ge
vaar zouden hebben opgeleverd voor de
vliegtuigen.

Naa. bericht wordt, had generaal
Ganeval het radiostation verzocht deze
antennemasten, die ongeveer hondervijf
tig meter hoog waren, te voorzien van
rode lichten, doch aan dit verzoek was
geen gevolg gegeven.

De studio's van Radio-Berlijn staan, zo
als bekend, in de Britse sector. De Sov
jets vonden bij de verovering van Ber-

Berlijn een afstand van ongeveer 27
K.M. om de uitzendingen te kunnen

voortzetten.

Of dit slechts een tijdelijke maatregel
was. kon niet worden vastgesteld. Wel
drongen de commentatoren van Berlijn
er herhaalde malen op aan. Jat da Fran
sen de torens zouden herstellen.

nu weer witlof op tafel
zetten. Man en kroost
zullen niet meer praten
van: bitterlof.

Mevr. Lotgering-Hiliebrand heeft een
fijn recept voor de Zondag:

WITLOF MET KAASSAUS EN HAM
(OF HAMWORST)

kg. Brusselslof, 200 gr. ham of hamworet
(grote plakken), 4 dl. melk, 30 gr. bloem,
30 gr. boter, zout, 75 gr. oude kaas (geraspt).
Ontdoe gelijke struikjes lof van het stronkje
en het bittere merg, was ze en kook ze in
water met zout bijna gaar. Laat ze goed
uitlekken en rol ieder struikje in een plakje
ham of hamworst. Leg ze vlak naast elkaar
in een stoofschotel. Maak op de gewone wijze
gladde saus van boter, bloem, zout en melk.
Boer er de geraspte kaas door en maak op
smaak af. Giet de saus over het lof en laat
alles op een zacht vuur of in de oven door
en door heet worden.

Voor toetje geeft Mlep weer,

Een lekkere halve peer.

Publ. Centr. Bur. v. d. Tuinbouwveilingen

Reclame.

ZATERDAG 18 DECEMBER.

HILVERSUM I (301 M.) V.ARA
7.00 Nieuws, gram.; 10.00 V.P.R.O.; 10 20
Feuilleton; 10.35 V. d. arbeiders; 11-35
Piano en viool; 12.00 Operetteklanken:
13-00 Ned. strijdkr.; 13.30 Ork. Jan Vo
gel: 14.00 Lezing: 14.15 Orgel; 14.30 Band
of the Royal Horse Guards; 15-00 Gro
nings progr.; 15.25 Kamerork.; 16.00 „Zo
tegen vieren"; 16.15 Marsen en walsen;
16.45 Sport; 17.00 Gram.; 17.30 V. d.
jeugd; 18 00 Nieuws; 18.15 Koor; 18.30
Ned. strydkr.19.00 Artist, staalkaart;
19.30 V.P.R.O.; 20.00 Nieuws; 20.15 The
Ramblers; 21.00 Soc. comment.; 21.15
Revue „Lach en vergeet"; 22 00 Stradiva-
6extet; 22.25 Flitsen uit het leven; 22.40
Jan Corduwenér; 2300 Nieuws, gram.

HILVERSUM II (415 M.) K.R.O. 7.00
Nieuws, gram., morgengebed; 10.00 V.
d. kleuters; 11.00 De Zonnebloem; 1145
Schoolradio; 12.15 Gram.; 12-33 Amuse-
mentsork.; 1300 Nieuws; 13.25 Duetten-
progr.; 14.00 Film en toneel; 14.10 Gram.;
14.20 Eng. les; 14.40 Zang en orgel; 15.10
Muziekcursus; 15.30 Gram.; 15.50 Lezing
(K-V.P.l; 16.00 Harmonie „St. Ceci'.ia";
16.30 Gregoriaans; 17.00 De Wigwam;
18.00 Kareol-septet; 18.30 Journ. week-
overz.; 18.45 Welke plaat; 1915 Prome-
nade-ork.; 19.50 „Borneo"; 20.05 „De
gewone man"; 20.20 Lichtbaken; 20.50
Balletmuziek uit „Faust"; 21.00 „Negen
heit de klok"; 21.45 Radio-estafette: 22 00
Ork z- naam; 22.30 Actual.; 22.45 Avond
gebéd; 23.00 Nieuws; 23.15 Missa Papae
Marcelli.

RADIODISTRIBUTIE III; 7.00 VI. Br.:
nws. 7.15 gram. 7.30 kron. 7.40 gym. 7.50
gram. 8.00 nws. 8.15 conc. 9.00 nws. 9.05
gram. 10.00 Eng. L.P.: nws. 10.10 gram.
31.00 v. d. sold. 11.30 parlem. 11.45 Ha
waiian*. 12.15 VI. Br.: salonork. 12.30
weer. 12.32 licht ork. 13.00 nws. 13.15
cabaret. 14.00 voordr. 14.10 marsmuz.
14.30 Fr. Br.: gram. 15.00 zang. 16.no klas
siek pr. 17.00 Kootwijk: Batavia. 18.00 VI.
Br jazz 18.30 v. d. sold. 19.00 ber. 19.30
liederen. 19.50 Fr. Br.: nws. 20.00 om.ork.
20.30 Eng. L. P.: Olde Tyme Dance Orch.
21.15 BBC revue ork. 22.00 com. smging.
22.30 Macpherson. 23.00 nws. 23.15 Rumba-
orkest.

RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Fr. Br.:
nws. 7.10 gram. 7.15 div. 7.30 Eng. H.S.:
orgel. 7.55 weer. 8.00 Fr. Br.: nws. 8.10
gram. 9.00 Eng. H.S.: nws. 9.15 Sextet
Eng. H.. ork. Lloyd. 15.30 Schots ork.
Welsh orch. 11.30 Kursaal ork. 12.00 Nor
thern orch. 13.00 ork. Dean. 13.30 Fr. Br.:
gram. 14.30 Eng. L. P.: Mil. ork. 15.00
Eneè H.S. ork. Lloyd. 13.30 Schots ork.
16.35 div. 17.00 Fr. Br.: ber. 17.10 dansmuz.
18.00 Eng. L.P.: var. ork. 18 30 sport. 19.00
orgel. 19.15 jazzmuz. 19.45 causerie. 20.00
vr. Br.: om.ork. 21.00 Fr. Br.: om.ork.
21.30 Musette. 22.00 VI. Br.: nws. 22.15
Was. pr. 23.00 nws. 23.03 ork. Heath. 23.00
gram, I

lijn in 1945 de installaties van Radio-
Berlijn intact en binnen een week na de
capitulatie werden de uitzendingen van
Radio-Berlijn onder Sovjet-Russische
control# hervat.

Zes maanden geleden eiste het Britse
militaire bestuur het vertrek van de Sov
jets uit de Radiogebouwen.

De Russische commandant van Ber
lijn heeft gisteravond formeel gepro
testeerd tegen het opblazen van de zen
ders van Radio-Berlijn. Hij noemde het
optreden van de Franse ingenieurs
„onwettig en eigenmachtig".

Generaal Kotikof was zo verstoord over
het incident, dat hij zich persoonlijk naar
het Franse hoofdkwartier begaf om het
protest persoonlijk te overhandigen.

De Franse generaal ontving Kotikof be
leefd, doch herinnerde hem er aan, dat
het opblazen noodzakelijk was geweest
voor de veiligheid in de lucht.

Gisteravond om 22.00 uur zwam Ra
dio Berlijn weer in de aether, onge
veer 12 uur, nadat de masten bij het
vlegveld Tegel door de Fransen wa
ren opgeblazen.

Het personeel van Radio Berlijn wei
gerde mede te delen, hoe men er in
geslaagd was de uitzendingen op de
zelfde golflengte en met klaarblUke.
lyk dezelfde sterkte te hervatten.

Duitse ingenieurs verklaarden, dat de
Russen in Potsdam een tweede verster
kersstation hadden en dat dit waarschijn,
lijk verbonden was met het centrum van

Naar wij vernemen, heeft oud-minister
ir H. Vos wegens zijn benoeming tot
voorzitter van de Centrale Arbeiders
verzekeringsbank zyn Kamerlidmaat
schap neergelegd.

In de plaats van ir. Vos komt in aan
merking te worden benoemd drs. G. M
Nederhorst te Gouda, die reeds lid der
Kamer was in de vorige zittingsperiode.

Bij de heden gehouden trekking van
de Staatsloterij is op no. 92 7 een prijs
gevallen van 1000 plus een premie van
30 000.

de dominee op de keel zette.

Ondanks het feit, dat behalve de vrouw
nog twee anderen in het huis waren,
duurde het drie uur, voordat de vrouw
een raam open kon schuiven en hulp
kon inroepen. Onmiddellijk werd 88888
gewaarschuwd en heel kort daarna was
de predikant uit zyn benarde positie
ontzet. Hy had geen letsel gekregen.
Broodmes en koopman werden door de
politiemannen meegenomen.

Het Tweede Kamerlid Wagenaar had
aan de minister van Soc. Zaken gevraagd
een Kerstgratificatie toe te staan voor
overheidspersoneel en eveneens voor het
particuliere bedrijf.

Minister Joekes antwoordt hierop, mede
namens minister van Maarseveen, dat
blijkens de indexcyfers van het C.B.3. en
van het gem. bureau van statistiek te
Amsterdam het algemene kostenpeil van
het levensonderhoud gedurende het laat
ste jaar een zekere stabiliteit vertoont,
terwij] de indexcijfers der regelingslonen
daarmee ongeveer gelijke tred houden.
De cyfers der verdiende lonen geven ech
ter een sterkere stijging der verdiensten
aan. Wordt, aldus de minister, tevens re
kening gehouden met de niet in deze in
dexcyfers verwerkte kinderbijslag, dan
blijken de inkomsten in aanzienlijk ster
kere mate te zijn gestegen dan de kosten
van levensonderhoud.

Met het oog op de nog zeer zwakke eco
nomische en financiële toestand van het
land is de minister niet bereid te bewerk
stelligen dat aan het personeel in over-
lieids- en rijksdienst een kersttoeslag zal
worden gegeven of dat aan de onderne
mers van de particuliere bedrijven zal
worden toegestaan een kerstgratificatie
aan hun personeel te verlenen."

Aan de restaurants is het toegestaan
om, wanneer bij de koffiemaaltijd als
vlees croquetten worden gegeven, per
voor een persoon bestemde maaltijd ten
hoogste 100 gram croquetten te verstrek
ken, mits daarin niet meer dan 40 gram
vlees of vleeswaren zyn verwerkt. Ver
der is het toegestaan om op de „vleesloze
dagen" (Dinsdag en Vrijdag) wild. ge
vogelte, tam konijn, lever, nier, zweze
rik en hersens te verstrekken, mits deze
producten in herkenbare vorm worden
opgediend.

jjX n hot Jaar On zes Meren 19AG, omstreek» 1 uur van don IG don J U LF,
öpSll onder hel roemrijk Pontificaat van
tijdons do Ragertng van Juliana, Koningin-Rogantes tn Nederland en van E G.Dutra, President van ftrazllfé,
toon Klaljn Molenkamp Gezant was van Har© Maj©st#it de Koningin dor Llederlanden in braziHé
on Dr. Adh©m«ar de Barros Govvornovr van da Staak SaoHsulc^
toen Ir. btof Dreckeur- Generaal van de landbouw en
ffgmpschoer Voorzitter was van do EmigratleatkhUng van do Katholieke kooronbond,
toen Pbter Emilia Provinciaal van de Carmelieten on
Êetor van der Holst Overste van do Mlsoionarissen van het H. Mvirt ka Campinas was.
toan Zus»tar Maria Aneilla Ovarsta was van de Kanunnikosson van het H. Graf in S>ao Paulo,
verzamelden zich viermannen op oen oenzeme plak in hot binnenland van

Brazilië. Do plaats van samenkomst was ongeveer het centrum van do

Fozenda Ribeirao, gelagen In da Municipio Mogl Mirim, niet var van de
rivier genaamd Correqo do Barra da Mata, hetgeen betekent' beek ont.
sprongen in da wildernis. Da vier mannen waron: G»eot Hbvmcyer, leider

van da emigratie naar Brazilië, J<m Schwartzcnau, lid van da Nederland-

sa Legatie to Rio do Janeiro, Wiu-tn MitTffiSuoa, boer en
Honk Ru ha, tumdor. Toan zij bijaen waren gekomen sprak
do eorare dor vier. «Hat werk,dat wij nu beginnen te
verricht an. is van grote betekenis en moeilijk;
laten wij aan OnzeVader bidden.» Nadat nu
de mannen gezamelijk het Onze Vader hadden
geboden, nam Ohm H«vMivu»en spade, on onder
hot uitspraken van da bede

seek hij de spado In de grond an spitte deze om Zo ver
volgens daden ook da anderen. Door deze handeling werd
het begin gemaakt aan de ontginning van da Fozendo
Ribeirao en aan de eerste kolonie in Brazilië van de Nederland,
se Katholieke boeren De kolonie zal gesteld worden on.
der de machtige bescherming van Maria Immaculata en
Haorjzoon

Het bericht, dat de stad Peking ge
heel in har n zou ziin van de commu
nistische legers schijnt voorbarig te
zyn geweest. Het werd eergisteren door
de communistische radio verspreid en
met grote opmaak vermeld in de natio
nalistische bladen te Sjanghai en Nan
king. De toestand schijnt zo te zijn, dat
de nationalistische legers zich geheel
in de stad hebben teruggetrokken, zo
dat de communisten zonder noemens
waardige strijd tot aan de poorten van
Peking konden oprukken. Men ver
wacht. dat de val van de stad elk ogen
blik een feit kan worden, aangezien
men weinig vertrouwen heeft in de
regeringstroepen aldaar, die „als in
vacantiestemming" verkeren en de stad
in- en uitgaan, gewapend en ongewa
pend en zonder controle. In buitenlandse
kringen te Nanking begrijpt men heel
weinig van deze vreemde situatie.

De communisten zijn zo zeker van de
verovering van Peking, dat zij nog geen
enkel schot op de oude keizerstad, zo
rijk aan Chinese cultuur, hebben gelost.
De stad Is geheel geïsoleerd en de rege
ringslegers zitten ingesloten, zodat de
communisten desnoods met uithongering
hun doel kunnen bereiken en geen ge
vecht behoeven te leveren.

Het schijnt juist te zijn, dat generaal
Foe Tso Yi onderhandelingen voert met
de communisten, tot nu toe zonder re
sultaat.

Een traject van 33 kilometer van de
belangrijke spoorlijn NankingPengpoe
is door eenheden van de onder com
munistische leiding staande legers op
geblazen. Tussen Tsjoehsien en Kwan-
tien werd de spoorlijn op ongeveer 20
plaatsen opgeblazen. Alle spoorwegver
keer op deze lijn ligt thans stil.

Tientsin, een grote stad in N. China,
wordt door de nationalisten in staat van
verdediging gebracht. De communistische
troepen naderen de stad. waar het ka
nongebulder steeds duidelijker te horen
is.

Nanking meldt, dat de 12e nationalisti
sche legergroep, die bijna drie weken
omsingeld is geweest, gisteren contact
heeft gemaakt met troepen, die ter ont
zetting waren opgerukt. De verbonden
troepen zouden thans aanvallen onder
nemen in de richting Soehsien, het spoor
wegknooppunt 60 km. t. Z. van Soetsjau.
Ten Z. W. van Soehsien zou men de com.
munisten zeer zware slagen hebben toe
gebracht.

De fazenda Riberao

Die eerste Nederlandse emigranten naar
Brazilië gaan zich vestigen op de „fazen-
da" Riberao, een grote grondbezitting op
40 km afstand van Campinas en 95 km
van Sao Paolo, bestaande uit 5000 bunder
golvend heuvelland, dat voor bewerking
met grote machines geschikt is. Verschil
lende kleine rivieren, die er doorheen
stromen, maken irrigatie mogelijk. Er zijn
twee watervallen, waarvan de kleinste
reeds in gebruik is en electrisch licht
levert voor het centrum van de fazenda.

Er staan verschillende gebouwen op de
fazenda, die voor de Nederlanders bruik
baar zijn: het hoofdgebouw, enkele schu
ren, een machineloods, een stal, een
schoolgebouwtje en een lokaal, dat tot een
kapel kan worden omgebouwd. Er staan
ook enkele huizen, die klein en primitief
zyn, en nauwelijks geschikt om gezinnen
te herbergen. De gezinnen, die emigreren
willen, moeten daarom nog even wach
ten. Maar 't zal niet lang zijn, want men
is van plan om met bekwame spoed hui
zen te gaan bouwen.

Waarvan zal men leven?

De voornaamste bron van inkomsten
zal op de fazenda voorlopig de melkvee
houderij zijn. Voor de eerste klas melk,
waaraan men in Brazilië hogere eisen
stelt dan bij ons, is in de nabije steden
zeker een afzetgebied te vinden. Campi
nas telt 100.000 inwoners en Sao Paolo
anderhalf millioen, terwijl de wegen een
snel transport mogelyk maken. Ook land
en tuinbouw bieden mogelykheden, maar
op dit gebied moet eerst ervaring gewon
nen worden. Iedere boer zal op zijn eigen
gedoe kunnen experimenteren in groen
ten en aardappelen. Maar hoofdzaak blyft

27. Een zware zeeman, die het gejammer van de dwerg ten
slotte niet langer kon aanhoren, trok de stoute schoenen aan.
„Ken je wel, meester?" vroeg hij aan Basli, terwy] hy zo vlak
voor hem ging staan, dat de detective niets anders zag dan
zyn enorme gezicht. „Man, ga weg, voor ik mijn geduld
verlies", zei Basli, die langzaam zijn van ouds bekende drift

voorlopig de melkveehouderij langs de
riviertjes. De brede en vlakke top van de
heuvels zal in hoofdzaak coöperatief wor
den geëxploiteerd als bouwland en zal
het krachtvoer moeten leveren voor de
veestapel.

Het is niet de bedoeling, de Nederlandse
kolonie bij Sao Paolo uitsluitend een
landbouwkolonie te doen blijven. Het is
goed denkbaar, dat de agrarische indus
trie hier mogelykheden gaat zien en pro
ducten gaat vervaardigen, die eventueel

ook voor verkoop buiten de kolonie ge
schikt zyn. Trouwens: de kolonie heeft
reeds van het begin af aan niet-landbou-
wers nodig. Er gaan dan ook meteen al
een monteur en een timmerman mee en.
een houtvester, die afgestudeerd is in
Wageningen. En het is te hopen, dat er
op den duur ook een dokter en een vee
arts in Nederland gevonden worden, die
mee willen en mee kunnen naar Brazilië.

Ook gaan er acht kanunnikessen van
het H. Graf, afkomstig uit Laag-Keppel,
en een pater Norbertijn met deze eerste
emigranten mee. Drie van deze acht zus
ters zyn al weg, al sinds Februari en zyn
in Sao Paolo bezig Portugees te leren. Ze
gaan voorlopig op de fazenda al het werk
doen, dat er voor haar te doen valt. Maar
zodra het leven in de kolonie een beetje
begint te draaien, openen ze een school
voor de Nederlandse kinderen en die
school hopen ze. zo gauw het mogelijk is.
uit te breiden tot een internaat, dat ook
Braziliaanse kinderen opneemt.

Een eigen bedrijf

Duizend emigranten het is niet veel
in vergelijking met de vele duizenden
die naar Canada gaan. Het is ook niet veel
in vergelijking met de vele „Brazilianen
van beggerte" die zich hebben opgegeven.
Maar het is nog slechts een begin, dat
echter niet groter kan zyn, wijl de Neder
landers in Brazilië niet als arbeiders kun
nen beginnen, zoals ze in Canada
doen. De lonen zijn in Brazilië te laag,
dan dat het bestaan van een arbeider er
perspectieven kan hebben Alleen op een
eigen bedryf is er welvaart en een toe
komst te bouwen.

Maar een eigen bedryf kost geld. Dat
geld heeft men in Brazilië zelf moeten
lenen. De Braziliaanse regering heeft aan
de coöperatie, die de Nederlandse emi
granten vertegenwoordigt en waarvan za
allemaal lid zyn, enige millioenen ge
leend voor de aankoop van de fazenda.

De staat Sao Paolo leent vervolgens aan
de coöperatie het geld voor al wat iedere
boer nodig heeft om te beginnen: een huis,
een stal, machines en levensonderhoud in
de eerste tyd. De Nederlandse autoritei
ten hebben bovendien toestemming ver
leend om een aantal stuks vee mee te
nemen naar Brazilië. Het ligt echter niet
in de bedoeling, uitsluitend voor kapi
taalkrachtige boeren de gelegenheid tot
emigratie naar Brazilië open te stellen.
Zij die gaan, zyn allemaal „even arm".

De toekomstige emigranten dragen een
grote verantwoordelykheid voor die na
hen komen. Van hun prestatie is het voor
het grootste deel afhankelyk, of er nieuwe
gebieden en nieuw geld ter beschikking
van Nederlandse emigranten gesteld zul
len worden. Alleen de besten en de sterk-
sten zullen in dit eerste begin de kolonie
mogen bevolken. Alleen zij zullen in staat
zijn het zeer zware deel der pioniers te
dragen.

Maar ook voor die besten en sterksten
blijft de emigratie een avontuur, waar
voor iedereen zelf de volle verantwoorde
lijkheid dragen moet. Om ze daar goed
van te doordringen, heeft ir. J. G. Hey-
meijer, die namens de K.N.B.T.B., deze
onderneming leidt, en die zelf zich in
Brazilië gaat vestigen, een aantal boeren,
die met hein willen emigreren, rond zich
verzameld op het huiselykste gemeen
schapsoord van Nederland: het bóeren-
centrum „Ons Erf" in De Steeg, waar het
rond de spelende vlammen van de open
haard vertrouwelijk praten is. Hy heeft ze
daar verteld van al wat hun in Brazilië
te wachten sta^f, van de offers, die ze er
brengen moeten, van de verwachtingen,
die ze koesteren mogen. Hij heeft het zo
objectief mogelyk gedaan. Hy heeft zien
zorgvuldig onthouden van al wat op een
aansporing zou kunnen lyken. Hier in
Nederland zijn schepen verbranden blijft
een sprong in het onbekende, die geen
terug kent. Iedereen moet helemaai al
leen beslissen, of hij het aandurft en aan
kan".

voelde opkomen. „Ik ga niet weg, voordat jij dat kleine per
soontje loslaat", zei de zeeman. „Ik kan dit niet nemen, Bim",
zei Basli droef. „Hou jy de dwerg even?" „Deze dwerg heeft

de pakjes van Sinterklaas gestolen", riep Bim verontwaar-

digd, terwijl Basli zich opstelde voor het gevecht. Van dit schip weder te bereiken nam hij" de lei-
ogenblik maakte de boze dwerg gebruik en rukte zich los. ding op zich en 't was onder zyn com-

Naar aanleiding van het relaas dat wy
op 9 November 1.1. in ons blad gaven
betreffende de strijd van het tankschip
„Ondina" in de Indische Oceaan op 11
November 1942, ontvingen wy van de
beer M. J. Rehwinkel v.m. 1ste stuur
man op de Ondina, vanuit Balikpapan
nog enkele interessante aanvullende by-
zonderheden. Deze mededelingen doen
recht wedervaren aan het werk van dat
deel van de bemanning van de „On
dina", dat niet aanwezig kon zyn bij de
plechtige onthulling van de plaquette,
vermeldende de „Koninklijke Onder
scheiding bij Dagorder", door Prins Bern-
hard op 8 November 1948 verricht.

Door de eigenares van het schip, de
N. V. Petroleum maatschappij La Coro
na, van de Shell.groep te Den Haag
werd zyn relaas bevestigd en nog aan
gevuld.

Hieruit bly'kt,* dat het kanon van de
„Ondina" bediend werd door acht man
onder commando van de 2e stuurman de
heer B. B. Bakker. De genoemde Engelse
kanonnier Frank Ryan was slechts een
van degenen, die dit stuk met zoveel
succes bedienden. De gezagvoerder de
heer W. Horsman sneuvelde tijdens dit
gevecht op de brug, terwijl de hoofd
werktuigkundige de heer J. F. F. Nie-
kerk en drie Chinese leden der beman
ning werden gedood, toen hun sloep door
de Japanners werd beschoten.

Nadat bleek, dat het gehavende schip
bleef drh'ven, gelukte het de 2de stuur
man Bakker en de 3e werktuigkundige
Lys aan boord terug te keren en de eer
ste maatregelen te nemen om de zware
slagzy op te heffen. Toen de 1ste stuur
man Rehwnkel er later in slaagde het

Adviesbureau voor Vrouwen.

1).

Een jaar geleden, toen de kleine Kit
ty, blakend van ijver en ondernemings
geest, haar vriendin Nicolle het plan
voorlegde om een adviesbureau voor
vrouwen op te richten, had het er wer
kelijk naar uitgezien, of het de twee
meisjes-studenten zou gelukken zich door
dit bureau de middelen te verschaffen
om hun studie aan de universiteit voort
te zetten.

Er was voor een dergelijke onderne
ming niet veel kapitaal nodig. Men be
hoefde slechts wat geduld te oefenen en
°P zijn cliënten te wachten. Volgens Kit
ty behoefden zy er niet aan te twijfelen,
°f er zouden al spoedig tal van raad-
en hulpzoekende vrouwen zich tot hen
wenden. De wereldcrisis had immers ook
Engeland de laatste jaren op ontzet
tende wijze geteisterd; een adviesbureau
voor vrouwen was dus juist èen behoef'*'
voor deze tijd, die zovele mensen, onder
wie zeker vijftig procent vrouwen, to
taal uit hun evenwicht bracht.

Slechts één ding was er, dat niet
klopte in hun berekening.

Konden zij van arme vertwyfelde
vrouwen een honorarium verlangen voor

hun adviezen, al waren die dan ook nog
zo goed? Mochten zij profijt trekken van
de nood en de ellende, hunner medemen
sen? En konden zij sexegenoten, wier
wanhoop het hoogtepunt bereikt had,
met lege handen en wat goedkope troost
woorden afschepen?

Zo kwam het dat de deurwaarder bij
de beide vrouwelijke studenten tenslotte
kind in huis was, want al spoedig bleek,
dat zij van hun talrijke cliënten niet
alleen geen honorarium ontvingen, maar
zij bovendien meermalen zelf in de zak
moesten tasten om arme drommels voor
een totale ondergang t.e Behoeden. En
daarbij was het toch de vurigste wens
van het tweetal om ,,geld te verdienen".

Kitty's ouders hadden alles gedaan
om hun dochter de studie mogelijk te
maken. De tijden werden echter steeds
moeilijker. Het landgoed in Schotland
was reeds lang geleden niet hypotheek
belast en daarna had men opnieuw geld
moeten opnemen om de hypotheekrente
te kunnen betalen. De tijd verging ook
zo ,snel. Vóór men het goed besefte, was
er alweer een termijn verstreken, de
rente moest bijeen geschraapt worden en
op het landgoed liep men met radeloze
gezichten.

Geld verdienen! Ook Nicolle droomde
daarvan. Haar vader was een gepension-
nrerd militair, die zich, ondanks een
stijf rechterbeen, nog als vertegenwoor
diger van een filmverhuurkantoor door
het leven trachtte té slaan. De firma,
waarvoor hij werkte ging echter failliet,
zodat hij zyn dochter Nicolle geen toe

lage meer kon geven om haar studie te

beëindigen.

Ja geld verdienen. Geld verdienen!
Helaas - maar al te spoedig was de
droom ten einde.

En de onbarmhartige werkelykheid in
de gedaante van de deurwaarder, trad
de kleine woning binnen, beplakte alle
meubels met de voor dit doel gebruike-
lyke zegels en verklaarde, dat een en
ander binnen veertien dagen naar het
verkooplokaal zou worden getranspor
teerd, wanneer niet binnen die termijn
de achterstallige belastingschuld, ten
bedrage van eenendertig pond, was aan
gezuiverd.

In tegenstelling met Kitty, die. al haar
ondernemingsgeest ten spijt, langzamer
hand de moed begon te verliezen, wist
Nicolle onder aLle omstandigheden haar
goed humeur te bewaren.

Aan niets je hart verpanden en zeker
allerminst aan geld! Hygiëne van de ziel!
Dat was haar motto.

De ziel is als een kamer, die steeds be-
hoorlyk moet worden gelucht. Hoe min
der meubilair er zich in bevindt, hoe
gemakkelijker zij zich laat schoon hou
den. Geen oude rommel laten staan!
Alle onnodig stofnesten opruimen! Geen
nutteloze sentimenten, geen dwaze illu-
zies. Teleurstellingen mogen niet méér
betekenen dan een stofje, dat men weg
blaast.

De blonde, tengere Kitty echter voelde
zich door al die tegenspoed hopeloos
terneergeslagen. De ondergang van het
Adviesbureau voor Vrouwen had haar
diep in de put gebracht.

Wat hielpen haar de fraaiste theorieën
over hygiëne van de ziel. als zij de hy
potheekrente niet kon opbrengen, die zy
haar ouders beloofd had aan het eind
van de maand te zullen opsturen?

De domme by.

Door de stille, zonnige straat loopt een
man, die een kleine, ongeveer vierjarig
meisje aan de hand houdt. Ondanks de
zomerse temperatuur heeft hy de kraag
van zijn jas opgeslagen en dé slappe hoed
welke hij draagt, is zo diep over het
hoofd getrokken, dat men zyn gelaat
nauwelijks kan onderscheiden.

Zijn we er nu haast?, vrapft het
kind op huilerige toon: Ik ben zo moe.

Stil!, fluistert de man, terwijl hy
een schuwe blik werpt in de richting
van een politieagent, die aan de over
zijde van de straat staat: Kom. loop wat
door, anders neemt die boze man daar
je nog mee en dan kom je helemaal
niet bij je mama.

En haastig trekt hij het kind met zich
voort.

Misschien zou alles anders gelopen zijn
wanneer niet juist op dit ogenblik een
yverig zoemende by zich had neergela
ten op een naambord, dat bij de ingang
van een der huizen in de stille straat is
aangebracht.

Op dit naambord prijkt links, naast
de met vele krullen versierde letters een
gegraveerde roodgelakte roos. De by
doet vergeefs" moeite om de^e fel rood
gekleurde blom n- homng te ontfutselen
en schijnt er zich steeds nijdiger over te

maken, dat de roos haar kelk niet wil
openen.

Het meisje, dat zich tot dusver ver
moeid door de man heeft iaten voortsle
pen, begint plotseling luid te lachen,

O, kyk eens, wat een domme by. Die
denkt, dat het een echte bloem is. En
het is niet eens een echte bloem. En
hoor eens hoe boos hy bromt

De blik van de man blyft even op het
naambord rusten en plotseling schijnt
dit zyn volle aandacht te trekken. Twee
meisjesstudenten hebben hier een ad
viesbureau voor vrouwen gevestigd; de
een studeert medicynen de andere rech
ten.

Een ogenblik staart de man gefasci
neerd naar het bord. dan monstert hij
wantrouwend het huis, dat niet bepaald
een imponerende indruk maakt. Hij haalt
een paar maal diep adem als Iemand,
die het met zichzelf niet geheel eens is,
maakt een beweging, alsof hij door wil
lopen, blijft dan echter toch staan, kykt
nog eens naar de politieagen' aan de
overkant, pakt dan gedecideerd het kind
by de arm en duwt het haastig het huis
binnen.

Voor een deur, waarop eveneens een
koperen naambord met een roodgelakte
roos is aangebracht, blijft hy staan om
onmiddellijk twee maal achtereen te bel
len als iemand, die niet gewend is om te
wachten.

Het duurt enige minuten voor er
iemand komt.

(Wordt vervolgd).

mando, dat de moeilijke terugreis naar
Australië met succes werd volbracht.

Voor zijn optreden in. verband met dit
gevecht werd de heer Rehwinkel door
de Nederlandse regering onderscheiden
met de Bronzen Leeuw terwijl de Brftse
regering zyn verdienste erkende met een
Eervolle Vermelding (Mention in Despat
ches).

De overige aan de bemanning van de
Ondina toegekende onderscheidingen
zijn: N

M. W. O. 4e kl. en Mention in Disp.
aan kap. W. Horsman (posthuum); Bron
zen kruis en Mention in Desp. aan J. J.
F. Niekerke, hoofdwerktuigk. (posthuum)
en F. Ryan. W. Nicol, H. C. Boyce R. H.
Bronzen Leeuw en Mention in Desp. aan
Bayliss. H. A. Brooklyn, kanonniers;
A. A. Brevet 2de werktuigk. en M. Vis
ser, kanonnier; Bronzen Leeuw en Dist.
Service Cross aan H. S. Leys, 3de werk
tuigk.; Bronzen Leeuw en Dist. Service
Medal aan B. A. Hammond, kanonnier;
Bronzen kruis aan B. W, van Gelderen,
radio-telegr.; Mention in Desp. aan W.
R. Lucas en W. D. Kidd, kannonieri.

De bruine rat trekt zich tegen de win
ter uit het vrije veld terug en zoekt be
woonde gebieden met huizen en opslag
plaatsen op. Daarom is thans de bestrij-
dingsperiode voor de bruine rat weer
aangebroken. Nog altyd richten ratten
en muizen grote schade aan en nog al
tyd vormen zy een gevaar voor de volks
gezondheid! Hoewel de resultaten met
name van de in de vorige winter ge
voerde bestrydingsactie alleszins bevre
digend genoemd kunnen worden, is het
rattenprotoleem geenszins opgelost. De
bestrijding zal met grote kracht verder
moeten worden gevoerd.

De jaarlijkse grote campagne tot be
strijding van ratten en muizen zal zich
voor het eerst in de winter ven 1948/
1949 uitstrekken over het gehele land.
Grote verdelgingsacties zullen worden
gevoerd. De uitvoering en de organisatie
van de te voeren streekacties liggen in
handen van de gemeenten, terwijl de
Plamtenziektenkundige Dienst optreedt
als bet leidinggevende en coördinerende
orgaan.

De opmerking, welke een muziekcri
ticus maakte over het prachtige physiek
van een alt-zangeres, die hij in het bui
tenland hoorde zingen, herinnert de
D.R.W.-redactie aan een weinig bekende
passage uit één van Haydn's brieven aan
Beethoven 1):

„En toen zij te paard het toneel opreed,
fluisterde Mozart my toe: „Zij moest
eigenlijk het paard dragen". Brahms, die
achter ons zat, hoorde die opmerking.
Zich tot Bach wendend zei hy: „Je kan
ze makkelijk van het paard onderschei
den door haar lange oren". „Ja", grin
nikte Liszt, „en ze heeft maar twee
benen". „Verdraaid, dat is waar ook", riep
Brahms uit. die ne<t deed of hij dit nu pas
bemerkte. Op dat ogenblik maakte de
woede van het publiek een einde aan
onze conversatie".

1) Notizie della vita e delle opere di
Giuseppe Haydn: Pietro Brazanelli; Roma
1946.