AFWACHTEN NIET VERANTWOORD Nederlands blicht recht en veilt te 'borg, waar nor een Weerbericht Speciaal rapport van C.v.G.D. NOG TE WEINIG BEGRIP VAN HET BUITENLAND Soerakarta ook bezet? „HOUDT DE MARSHALL-HULP VOOR NEDERLAND IN SOEKARNO'S LIJFWACHT GING OP DE VLUCHT Woordbreuk tegenover C.v.G.D. OOGGETUIGEN VERHAAL VAN AANVAL OP DJOKJA m ZES DODEN BIJ OVERWEG WAT ANDERE LANDEN DENKEN DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN Mogelijk nieuwe grote moeilijkhêden voor ons volk Was Soedirman ziek? Soemitro bij Lovett Vreselijk auto-ongeink te Deventer Normen cler critiek overschreden? Geen scherpe houding van Britse regering In Frankrijk begrip voor onze houding Zo ziet Moskou de zaak 70ste JAARGANG DINSDAG 21 DECEMBER 1948 No. 20806 In de gistermiddag om vier uur speciaal daarvoor bijeengeroepen vergadering van de Tweede Kamer heeft de minister-president, dr. Drees, namens de regering een verklaring afgelegd over de gebeurtenissen in Indonesië. De bestandsschendingen Tjepoe oliecentrum in handen van de mariniers De tijdslimiet Minister-president dr. Drees, ver laat de Kamer nadat hij zijn ver klaring heeft afgelegd. Als in Griekenland VOLLEDIGE STRIJD- KRACHTEN-RADIOZENDER IN DJOKJA Strijd zou toch komen De eerste resultaten OVERWEGEND DROOG WEER Tsjang Kai Sjek is ondanks zijn moeilijkheden toch nog goedgeluimd, als hij Paul Hoffman (links) op bezoek heeft, de grote man van het Marshallplan. Rechts: Li Tsoeng Yen, China's vice-president. Republikeinen verlieten gedeeltelijk Djokja COCHRAN CONTRA NEDER- LANDSE REGERING Bij Vianen wordt over de Lek het laatste deel gelegd van de Baileybrug, die hier Donderdag het verkeer weer een vaste verbinding gaat geven tussen Utrecht en Zuid-Holland^ Ze is geconstrueerd anderhalve meter boven de eigenlijke brug, welke nog niet gereed is. De schipbrug gaat Doüderdag weer ve rdwijnen. Vanmorgen omstreeks half acht is te Deventer een ongeluk gebeurd, dat voor zover thans bekend, aan zes personèn het le ven heeft gekost. Een aantal arbeiders ging, zo als gewoonlijk, per vrachtauto van Deventer naar Olst, om daar te werken in de machinefabriek van de firma Aherson. Tussen Deventer en Diepenveen passeer de de auto de onbewaakte over weg in de spoorlijn Deventer Zwolle. Hoewel er goed uitzicht is naar beide zijden, heeft de chauffeur vermoedelijk niet ge zien, dat een trein naderde. De vrachtauto werd door de trein gegrepen en totaal vernield. Vele arbeiders waren gewond. Zes gewonden zijn tot nu toe over leden. Medische diensten, genees heren en politie verlenen thans hulp. Justitie overweegt actie tegen pamfletten DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam, Broersvest 8, telefoon 68804. Giro-nummer 9085 ten name van „De Maasbode- Stichting" Rotterdam. De abonnementsprijs bedraagt 3.90 per kwartaal, 1.30 per maand, f 0.32 per week. Directeur: J. KUIJPERS Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P. LEO J. M. HAZELZET Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom- breèdte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte. Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom breedte 30 cent per millimeter hoogte. Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de administratie of bij de erkende advertentie- bureaux verkrijgbaar. KAMPIOENEN tot 20 woorden f 1.-. Ieder woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij vooruitbetaling. Allereerst herinnerde dr. Drees aan de regeringsverklaring van 12 Augustus .i. 1., waarin o. a. werd gewezen op het grote belang, dat de republiek op korte termijn haar plaats inneemt in de Ver. Staten van Indonesië. Met medewerking van de Staten-Generaal heeft de regering ehandeld overeenkomstig hetgeen zij toen in uitzicht stelde. De grondwetsherziening, zo vervolgde spr. dan o. m„ is tot stand gekomen en heeft de zekerheid gegeven, dat Neder land zal medewerken tot het scheppen van. d<? souvereine Ver. Staien van Indo nesië. Overeenstemming met vertegen woordigers der niet-republikeinse gebie den over de instelling van een federale interim-regering werd verkregen, en de Staten-Generaal hebben de regering een machtiging verleend, die het mogelijk maakte de ontworpen regeling bij Kon. besluit met spoed vast te stellen, waarbij tevens nog de gelegenheid zcu bestaan m overleg met de republiek tot wijzi gingen te komen. De regering heeft, voorts door daden doen blijken, hoe zij hechtte ook aan het verkrijgen van de mede werking cler republiek. De minister van buitenlandse zaken is naar Indonesië ge gaan om in besprekingen met de vice- president der republiek te onderzoeken of overeenstemming mogelijk zou- zijn. en toen dat niet uitgesloten werd geacht, Zijn de ministers van Overzeese Gebieds delen en van Buitenlandse Zaken en oud- nunister Neher, verdere besprekingen gaan voeren. Helaas werd het gehoopte resultaat niet bereikt. Wat uiteindelijk als standpunt der republiek ter kennis van de delegatie werd gebracht sloot in tegendeel, naar haar oordeel en dat der regering, het verkrijgen van overeen stemming uit". „Vast staat, dat het standpunt, ten slotte ingenomen door de republikeinse regering, in strijd was met de Rbnvüle- overeenkomst, en tot onaanvaardbare verhoudingen zou hebben moeten leiden. Bovendien werd geen enkele positieve maatregel in uitzicht gesteld om een einde te maken aan de gewelddadige bestandsschendingen, w^ dezerzijds was vooropgesteld als eerste' voorwaarde om met vrucht politieke besprekingen te kunnen hervatten". Op deze bestandsschendingen ging de Het officiële Nederlandse communiqué van heden geeft slechts summiere details over de Nedwiandse vorderingen, doch uit gewoonlijk betrouwbare niet-officiële bron werd vernomen, dat zowel op Java als op Sumatra snelle vorderingen worden gemaakt. Niet-bevestigde berichten melden, dat Nederlandse gemechaniseerde brigades vanuit Semarang, Soerakarta, de tweede stad der republiek, hebben bezet en zich nebben verenigd met de luchtlandings- troepen in Djokja. Andere onofficiële berichten melden, dat de Nederlandse strijdkrachten, die in opmars zijn vanuit Padang, over vrijwel onbeschadigde wegen en weinig tegen stand, ondervindend, bijna Boekittinggi (Fort de Koek) hebben bereikt. In Tjepoe, het oliecentrum in Oost Java, dat gisteren volgens dezelfde bronnen door de mariniers werd bezet, stond minstens een put in brand. Deze mededelingen komen via het pers bureau Reuter. In het Zuid-Oosten hebben de Ned. troepen Toeren bezet, een stad 24 km ten Zuid-Oosten van Malang. Met betrekking tot de actie van West- Java uit meldt U.P. nog, dat de troepen, die Poerworedjo namen, thans op weg zijn naar Djokja via Magelang. Ze zouden reeds eën flink eindweegs naar Magelang zijn gevorderd. Ook wordt nog bericht, dat bij de verovering Zondag van Djokja slechts drie Ned. militairen werden ge wond. Op Sumatra is Solok, een plaats in mid- den-Sumatra, op 25 km afstand van het Sinkarakmeer door de Ned. troepen be zet. Deze troepen zijn opgerukt van Pa dang uit. Algemeen wordt aangenomen, dat de republikeinse hoofdstad van Su matra Fort de Koek (Boekit Tinggi) hun döel is, doch dat is nog altijd 75 km ver der. Van de gehele afstand hebben ze nog pas een derde achter de rug. Reuter meldt uit Canberra, dat Joseph Chifley, de Australische premier, het ver zoek heeft gedaan om een order „staakt het vuren" in Indonesië, terwijl de Neder landse troepen zich zouden moeten terug trekken op de demarcatielijnen. Uit Singapore komen berichten, dat een zekere kolonel Harris Nasution nu opper bevelhebber van de republikeinse strijd krachten zou zijn als opvolger van gene raal Soedirman. Deze berichten vertellen dat Soedirman ziek te Djokja lag, toen deze stad werd overmeesterd. minister-president dan nader in en hij wees erop, dat het van republikeinse zijde werd voorgesteld, alsof dit spon tane daden van de bevolkmg zouden zijn. Uit overstelpend feitenmateriaal is echter bekend, dat er in werkelijkheid Slier sprake was van een stelselmatige actie van republikeins gebied uit. De republi keinse legercommandant, Soedirman, heeft zelf in geheime orders opdracht gegeven de infiltraties te intensiveren. „Onder deze omstandigheden kon niet worden verwacht, dat het mogelijk zou zijn voorlopig de federale gebieden onder een interim-regering enerzijds, en de re publiek anderzijds, vreedzaam naast el kaar te doen bestaai: en af te wachten of zij elkaar tenslotte zouden kunnen vinden. De republiek ging reeds bij voor baat tegen die gedachte in met alle mid delen van agitatorische druk en feitelijke bedreiging. Tegen 1 Januari werden grote acties voorbereid De Ned. regering stond daarom voor ver reikende beslis singen. Op 11 December gaf zij te ken nen, dat zij, gezien deze ontwikkeling, zeer tot baar leedwezen in verdere be sprekingen zeeri heil zag. en het besluit inzake het newini in Indonesië in over gangstijd zou afkondigen zonder verder overleg met de republiek. Daarin lag reeds de mogelijkheid op gesloten. dat tegen de republikeinse actie met machtsmiddelen zou moeten worden opgetreden Een ogenblik scheen het denk baar, dat daarin nog verandering zou komen door een brief van vice-president Hatta, waarin hij op een aantal punten nadere verklaringen gaf. die aan Ned. bezwaren tegemoet schenen te komen. Het kabinet heeft zich over de door deze brief geschapen toestand diepgaand beraden". „De slotsom van dit beraad is geweest, dat alsnog aan de republiek gelegenheid moest worden gegeven door een haar bindende verklaring nadere opheldering te verschaffen. De daarvoor gestelde termijn is door een samenloop van omstandigheden kor ter geweest dan de regering gewenst had, maar practisch heeft dit geen betekenis gehad, omdat de republiek toch op het i punt stond zichzelf in de onmogelijkheid te brengen bindende beslissingen te ne men. Terwijl vice-president Hatta ziek was, werd aangekondigd, dat president Soekarno-en enige ministers Djokja gin gen verlaten. Verlenging van de termijn is ook niet gevraagd". „Onder deze omstandigheden achtte de regering 'het niet verantwoord nog langer een afwachtende houding aan te nemen. Zij kon daarom tot haar leedwezen ook niet ingaan op de aandrang, uitgeoefend door het lid van de commissie van goede diensten, de heer Cochran, om alsnog officiële besprekingen ten overstaan van de commissie te gaan voeren. wanneer tegen hen wordt opgetreden, kunnen uitwijken over de grenzen van andere landen, vanwaar zij ook telkens versterking, wapens en munitie kunnen ontvangen. Zo ontvingen de republi keinse tro'epen in de niet-republikeinse gebieden aanmoediging, versterking en bewapening uit Djokja, waartegen wij niet konden optreden, zolang wij ons door het bestand gebonden achtten. Nu noch op een beëindiging van deze terreur, noch op een snel tot stand te brengen definitieve over eenkomst uitzicht bestond, heeft de regering, zoals bekend is, zich ver plicht geacht het waardeloos gewor den bestand ook harerzijds te be ëindigen en op te treden met de mid delen, waarover zij beschikt. Zij is zich ten volle bewust van de ernst der genomen beslissing, maar mefent dat geen keuze meer overbleef, ten zij Nederland Indonesië eenvoudig aan zichzelf overliet en er van afzag de voorwaarden te helpen scheppen voor een ontwikkeling in vrijheid, met waarborgen voor recht, orde en veiligheid. Ging Nederland hiertoe over, dan zou «poedig over geheel Indonesië een chaotische toestand te verwachten zijn, die op de duur ver moedelijk op een dictatuur zou uit lopen. De regering streeft geen ander politiek doel na dan de verwezenlijking van de beginselen, die waren neergelegd in de overeenkomst met de republiek en met andere deelstaten, tot welker verwezen lijking de grondwet thans de mogelijk heid opent. Zij wil zo snel mogelijk een rechtstoestand doen ingaan, die een eigen Indonesische bewindvoering inleidt. Wat de infiltraties en bestandsschen dingen betreft, stonden wij voor een toestand, ondanks grote verschillen, ver gelijkbaar met die, waarin de Griekse regering staat tegenover de rebellen, die. Soemitro, de vertegenwoordiger van de republiek in Washington, heeft gis teren een onderhoud gehad met de wnd. minister van buitenlandse zaken der V. S., .Lovett. Hij heeft daarbij een be roep gedaan op de Ver. Staten om poli tieke en economische steun voor de re publiek, meldt Reuter en voorts heeft hij verzócht „in ernstige overweging te willen nemen. Nederland uit te sluiten van de Marshall-hulp in verband met de ondernomen actie". Na dit onderhoud deelde Soemitro aan journalisten o.a. mede, dat in Boekit Tinggi (Fort de Koek) een nieuwe rege ring zou worden gevestigd en dat deze, als Boekit Tinggi zou vallen, naar elders zou worden overgebracht. (Een A.F.P.- bericht maakt al melding van plannen van Soedarsono om in New-Dehli een „regering in ballingschap" te vormen' Lovett, zo zeide Soemitro, had „uiting gegeven aan zijn ernstig en groot mede leven en zijn leedwezen uitgesproken over het gebeurde". Soemitro vertelde voorts, dat de repu bliek voorbereid is op een langdurige guerilla. ,,Zeer spoedig zult ge getuigen zijn van een serie tegenaanvallen op de Nederlanders van de bergen uit. Ik weet dat'onze gevangen leiders de strijd nooit zullen opgeven". En toen speelde hij een voor een Amerikaan zeer sterke troel uit: „Als aan de Ned. militaire actie niet spoedig een halt wordt toegeroepèn, zal het gevaar van het communismé in In donesië zeer toenemen". (Juist het omge keerde dus van wat de Ned. regering verwacht). Enige berichten over de bezetting van Djokja behalve de leger-communiqué's komen nu over radio-Djokja de zen der van de strijdkrachten-radio, welke door de lucht was aangevoerd en op het vliegveld van Magoewo is opgesteld Reeds Zondagnacht te 11.30 uur was de zender in de aether Volgens eigen uit zendingen beschikt het „Strijdkrachten programma Djokja" over een complete installatie, draaitafels, discotheek, meng- versterkers, enz. inbegrepen. In verschillende uitzendingen van dit station wordt gezegd, dat op het vlieg veld van Magoewo Maandag reeds aan zienlijk minder druk was dan Zondag. Thans landen slechts vliegtuigen, welke voorraden aanvoeren en verschillende hoge militairen aan boord hebben, die zich van de toestand op de hoogte komen stellen. Soekarno's paleis te Djokja werd na geringe tegenstand bezet. Zes leden van Soekarno's lijfwacht trachtten met een auto te vluchten, doch de bestuurder van de auto werd doodgeschoten, waarna de auto tegen een muur botste. De eerste Nederlandse parachutisten, die op het vliegveld van Magoewo landden vonden de republikeinse bezetting gevlucht. In de gebouwen stonden de porties rijst nog op tafel. Intussen heeft de dienst voor welzijnsverzorging op het vliegveld reeds een cantine ingericht. De bevolking is kalm en gereserveerd, doch indien een Nederlandse militair naar de weg vi-aagt, krijgt hij gewoonlijk ten antwoord ..tidah tahoe" (=dat weet ik niet). Een van de parachutisten bieef bij de sprong uit het vliegtuig met zijn valscherm aan het toestel haken, doch de vlieger wist hem veilig aan de grond te zetten. Prompt daar overheen vroeg een Rus sische correspondent aan Soemitro of de republikeinen steun van communistische zijde zouden afwijzen. Hierop weigerde hij te antwoorden. Het slot was echter sterk tragisch ge kleurd, toén Soemitro verklaarde: „Thans weet ik, wat gij, Amerikanen, hebt ge voeld na Pearl Harbour". Na Soemitro heeft Lovett nog ontvan gen de Australische gezant Makin en de gezant van India. Het State Department leverde geen cvommentaar op de Ned. actie. Een „press officer" zeide, dat Jessup in de- Veiligheidsraad de mening van de V. S. zou bekend maken. Zij is er zich van bewust, hoeveel waardevolle krachten er aan de zijde der republiek te vinden zijn, wier mede werking voor Indonesië dringend nood zakelijk is, en hoe tragisch het mede daarom is, dat de vredelievende oplos sing. die zij en wij nastreefden, niet'is bereikt en dat thans de tegenstellingen weer zijn verscherpt. Strijd was onder alle omstandig heden te verwachten, want wanneer overeenstemming met de- republi keinse regering bereikt was, dan zou bijna zeker een deel van het repu blikeinse leger samen met extremis tische groepen in opstand zijn ge komen. Nu de overeenstemming niet is ver kregen, doordat reeds tevoren de oppo sitie zich sterk heeft doen gelden, en uiterlijk de strijd zich moest richten tegen de republikeinse regering, kan de nawerking daarvan zonder twijfel, ern stiger zijn. Wij hopen niettemin, dat spoedig de werkelijk constructieve krachten hun medewerking aan de op bouw van een vrij Indonesië op fede ratieve grondslag zullen willen verlenen en dat de uitschsualing van - de over heersing dergenèn, die tot nog toe elke oplossing verhinderd hebben, aan die opbouw ten goede moge komen. Wij betreuren diep, dat weer mensen levens in - de waagschaal worden 'gesteld en wij geven er ons rekenschap van, wat wij opnieuw vragen van onze jongeman nen. die reeds zo lang in Indonesië op post hebben gestaan. Zij. zullen echter ongetwijfeld de motieven voor het ge nomen besluit verstaan. 'Voorzover wij op het. ogenblik kunnen beoordelen, hebben de eerste resultaten van wat ondernomen werd tot nog toe aan de hoogste, verwachtingen voldaan. De wijze waarop reeds de eerste dag met een uiteraard beperkt aantal para chutisten en luchtlandingstroepen Djok ja werd genomen, waarbij de opperbe velhebber van het republikeinse leger gevangen is genomen, terwijl ook de president, de vice-president en vele andere autoriteiten onder bewaking zijn gesteld; getuigt van het inzicht het be leid en de stoutmoedigheid, waarmede leiding en troepen hun taak vervullen Het zal daaruit ook duidelijk zijn ge worden hoezeer er naar wordt gestreefd met zo klein mogelijke offers beslissen de resultaten te verkrijgen Het Nederlandse volk kan intussen niet vei-wachten. dat de noodzakelijk heid van de stap, waartoe na lange over weging en veel innerlijke strijd bij velen van ons is overgegaan, internationaal dadelijk algemeen zal worden begrepen, hoewel de regering de overtuiging heeft, dat haar constructieve pogingen van de laatste maanden om tot overeenstemming te komen, betere waardering zullen doen ontstaan Het Indonesische vraagstuk, dat reeds I jaren een zo grote druk op ons volks- j leven heeft gelegd, zal ons thans moge- lijk voor nieuwe grote moeilijkheden plaatsen. Wij zullen die het best het hoofd kunnen bieden, indien wij in onze houding tegenover Indonesië tonen, dat het ons volle ernst blijft met de wil recht te doen aan het vrijheidsstreven der Indonesische volkeren. Uit de gehele ontwikkeling van zaken blijkt aan Nederlandse kant het eerlijke streven om de vrijheid van Indonesië langs verantwoorde wegen van rechts orde op te bouwen, tot de uiteindelijke figuur: de souvereine Verenigde Staten van Indonesië in gelijkwaardig deel genootschap met het Koninkrijk. Juist om die vrijheid voor Indonesië te waarborgen, moet de Nederlandse regering thans handelen, gelijk zij doet". Na de bijeenkomst van de Veiligheids raad, verklaarde een woordvoerder van de Amerikaanse delegatie, dat de Ame rikaanse regering de situatie ziet als een „woordbreuk" van de Nederlanders tegenover de C.v.G.D. Hij zei dat, tenzij de Nederlanders zich terugtrekken op de stellingen, die zij voor de aanvang van de actie innamen, de Amerikaanse ver tegenwoordiger uit de C.v.G.D. zal wor den teruggetrokken. Gezien de vijandelijkheden, zei hij, heeft de C. v. G. D. klaarblijkelijk geen betekenis meer. De Amerikaanse dele gatie is bezig een resolutie van die strek king op te stellen. De resolutie zal waar schijnlijk tevens voorstellen dat de kwes tie behandeld wordt onder bet gezag van hoofdstuk 6 van het Handvest der Ver Naties, dat zich bezighoudt met de vreed zame beslechting van geschillen. Aldus meldt Associated Press uit Parijs. De verwachting van heden- tot morgenavond luidt: Voor het Noorden van het land: Overwegend droog weer met tij delijk opklaringen. Zwakke tot matige wind tussen Noord en Oost. '*s Nachts plaatselijk lichte vorst, overdag temperatuur en kele graden boven het vriespunt. Voor het Zuiden van het land: Meest zwaar bewolkt of nevelig, maar overwegend droog weer. Zwakke tot matige wind tussen Noord en Oost. Lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. Woensdag 22 December: Zon op 8."46 uur, onder 16.31 uur; maan op middernacht, onder 12.42 uur. De Amerikaan George McTurnan Ka- hin, die zich op 19 December tijdens de aanval van Nederlandse luchtlandings troepen in Djokjakarta bevond, waar hij in opdracht van de „Social Research Council" te New York en de John Hop kinsuniversiteit politieke vraagstukken bestudeerde, schreef na aankomst in Ba tavia voor United Press het volgende ooggetuige-verslag: Zondagmorgen om half zes werd ik ge wekt door het gedreun van een explosie die het gehele huis, waarin ik mij bevond, deed trillen. Een reeks ontploffingen die zich daarna deed gevoelen maakte het duidelijk, dat bommen op het vliegveld insloegen. Wij wisten, dat de republikein se luchtmacht die dag manoeuvres zou houden en veronderstelden dat die waren begonnen. Maar toen verscheidene bom men in de stad zelf terecht kwamen, een daarvan op nauwelijkz honderd meter van het huis waarin ik mij bevond, kwa men we tot andere ge lachten. Met een schok beseften we. dat het de Nederlan ders moesten zijn die het hadden gemunt op de hoofdkwartieren van de republi keinse luchtmacht en van het republi keinse leger die in hetzelfde blok waren gevestigd. De Indonesiërs, klaarblijkelijk voorbereid, staken de hoofdkwartieren onmiddellijk in brand. Het gebouw had nauwelijks goed en wel vlam gevat of een Nederlandse bom sloet met een klap in en vernielde het volkomen. Een auto, die even later ons huis pas seerde, werd met boordwapens aangeval len door een Nederlandse Mustang. Mevr. Frances Earle, een Amerikaanse buur dame, die de opdracht van de aardrijks kundige faculteit van de universiteit van De Veiligheidsraad heeft gisteren een supplement ontvangen op het speciale rapport van de Commissie van Goede Diensten, welk supplement Zaterdag j.l. uit Kalioerang werd verzonden. In zijn rapport drukt de heer Cochran er zijn leedwezen over uit, dat de Ned. regering het noodzakelijk achtte, een tijdslimiet te stellen, die, zegt hij, slechts 18 uur tijd liet voor het antwoord van Hatta op de Nederlandse eisen. Hij be klaagt er zich over, dat de Ned. regering een tijd van 5 dagen nodig had voor een antwoord op Hatta's brief, die op 13 De cember door Cochran aan hen werd over gebracht, Cochran zegt: „ïk kan niet in billijkheid druk op Hatta uitoefenen voor een onverwijld antwoord op een brief, waarin niet slechts wordt gevraagd uiting te geven aan bereidwilligheid om de on derhandelingen te hervatten, doch waarin eerder sprake is van een eis tot aanvaar ding van het standpunt uwer regering op elk materieel punt". De heer Cochran vervolgt dan: „Ook werden wij niet in de gelegenheid gesteld in bijzonderheden of in samenhangend verband de tegenover elkaar staande standpunten der partijen in de recente rechtstreekse besprekingen te beschou wen", en hij maakt hierbij een uitzonde- ring voor de schetsmatige mededelingen, zoals die zijn weergegeven in de bijlagen van het speciale rapport aan de Veilig heidsraad. In een commentaar op de Nederlandse eisen stelt de heer Cochran de zaak zo, dat de Nederlanders aan de republiek hebben gevraagd, hun instemming te be tuigen met de federale organisatie, zon der dat er enige onderhandelingen daar over zouden plaats hebben, terwijl in de Renville-overeenkomst werd voorzien in een voorlopige federale organisatie als een product van een politieke overeen komst. De heer Cochran suggereert verder, dat de Nederlanders van de republiek hebben gevraagd, van de aanvang af een gelijke status in te nemen als „de negara's, welke eenzijdig zijn ingesteld door het Neder landse gezag". De heer Cochran legt er de nadruk op, ..dat.er geen politieke onderhandelingen, in welke vorm ook, onder auspiciën van de C.v.G.D. hebben plaats gehad gedu rende bijna 7 maanden", en hij voegt daaraan toe: „Er kan stellig niet worden beweerd, dat van de mogelijkheden, die de diensten van de C.v.G.D. hadden kun nen bieden, een uitputtend gebruik is ge maakt". Met betrekking tot de Nederlandse klachten over de bestandsschendingen, vraagt Cochran: „Zou het niet beter zijn geweest, als aanbevelingen voor een be tere uitvoering der bestandsvoorwaarden, gedaan door beide partijen, ter plaatse grondig in beschouwing waren genomen, inplaats dat ze werden gemaakt tot het onderwerp van eenzijdige eisen?". De heer Cochran is de mening toege- laan, dat dg Nederlandse regering heeft ;evraagd om een „blanco toestemming :onder onderhandelingen, die de moge lijkheid van bonafide onderhandelingen de pas zou hebben afgesneden, inplaats van te leiden tot de hervatting daarvan". Hij zegt, dat hij op Moh. Hatta geen druk kon uitoefenen om dit te aanvaarden. Washington in de republikeinse hoofd stad verbleef voor onderzoekingen op geografisch gebied, werd door een Britse piloot, Adrian Donati, en mij onder een bed verborgen. Om haar zo goed mogelijk voor scherfgevaar te behoeden stapelden wij zo veel mogelijk bagage op en rond het bed. Weliswaar was vlak bij het huis een uitstekende schuilkelder, maar om dat elk ogenblik straatgevechten te ver wachten waren besloten wij liever bin nenshuis te blijven. Ondertussen begon: en de republikein se troepen Djokja te verlaten. De uit tocht verliep op ordelijke wjtjze en was geheel gemotoriseerd. Een gering aan tal republikeinse soldaten bleef achter om de orde te handhaven. Om ongeveer half één 's middags wer den hevige straatgevechten gevoerd en kwamen meer bommen en raketprojec tielen naar beneden gieren. Toen we in Batavia aankwamen kon den mevr. Earle en ik vrijuit gaan. Pa- moedjo, een Amerikaanse piloot, James Fleming, en de Philippijnse piloot Jules Villaneuve werden in arrest gesteld. Bei de laatstgenoemden waren in Djokja ge vangen genomen omdat zij er van werden verdacht als blokkadebrekers in dienst te staan van de republiek". Naar de officier van Justitie te Amster dam ons' mededeelt, overweegt hij het instellen van een vervolging tegen de verspreiders van gistermorgen in de hoofdstad in beslag genomen pamfletten, omdat de inhoud daarvan mogelijk de wettelijke normen, gesteld aan de critiek op het regeringsbeleid, overschrijdt. In deze pamfletten wordt gesproken van „het totalitaire regiem Drees-Stikker" en wordt geprotesteerd tegen de Ned. mili taire actie in Indonesië. De inhoud was ondertekend: C.P.N. de Waarheid. De Britse regering heeft zowel met de regering te Washington als met de Aus tralische overleg gepleegd over de toe stand in Indonesië. Het wordt onwaar schijnlijk geacht, dat rar. Bevin. de Britse gedelegeerde bij de Verenigde Naties. Sir Alexander Cadogan, instructie gegeven heeft, een scherpe houding aan te nemen tegenover Nederland. Veeleer zou het in het voornemen der Britse regering liggen bij beide partijen aan te dringen op nieuwe pogingen haar geschillen langs vreedzame weg bij te leggen. Het rapport van. de bemiddelingscommissie, dat giste ren aan de Veiligheidsraad werd voorge legd. wordt hier geïnterpreteerd als min der gunstig voor Nederland. De verdaging van de zitting van de Veiligheidsraad tot morgen is oorzaak, dat in de meeste bla den het nieuws betreffende Indonesië dat althans te Londen nogal schaars is ge worden, weer uit de hoofdkolommen ver dwenen is. Men krijgt over het geheel de indruk, dat het Engelse publiek nogal sceptisch staat tegenovei de lezing welke van officiële Nederlandse zijde gegeven wordt van de omstandigheden, welke actie noodzakelijk gemaakt hebber De commissie, aldus Radio Moskou ,,-is in feite een dekmantel geweest voor de buitenlandse inmenging in Indonesië. Het Indonesische volk is nog eens het slachtoffer geworden van een niét uitge lokte militaire aanval, voegde de com mentator hieraan toe: „hiervoor dragen de Nederlandse autoriteiten en hun Brits- Amerikaanse opdrachtgevers de volle verantwoordelijkheid." De commentator wees er op, dat de Sovjet Unie in de Veiligheidsraad er ver scheidene malen op aangedrongen heeft, dat de troepen van beide partijen terug getrokken zouden worden, teneinde in het belang van vrede en veiligheid de voor waarden te scheppen voor een oplossing van het Indonesische probleem. In een commentaar voor werd gezegd, dat de Nede de ..zegen" van d" Commissi" Diensten van de V.N. bezig zij te zetten voor de republiek. In Frankrijk blijft men zeer bijzonder aandacht schenken aan de Indonesische kwestie, waarbij ons optreden veroor deling vindt br uiterst links, maai- over het algemeen veel begrip aan de dag wordt gelegd voor onze houding, die ook in brede kringen volkomen instemming vindt. Men moet niet uit het oog ver liezen, dat de gedragslijn van het Fran- Wosknn se gouvernement in Indo-China een al- ,m,. 1 lesbehalve eensgezinde beoordeling onder ,.i, de publieke opinie ontmoet; zulks vindt vaj' vanzelf zijn weerslag op de wijze waarop I onze actie is ontvangen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1948 | | pagina 1