memmm
Nieuws uit STAD en OMTHEK
Grote Kerk officieel overgedragen
Inrichting „Bouwcentrum
te Rotterdam
toch Pindas
LAATSTE BERICHTEN
Nieuwe redevoeringen in de
Veiligheidsraad
Cilly Wang
GEEN GEKRAAK, GEEN GEDOP,
K.C.G.
Kerkraam in de Frankelandse Kerk
Er zijn al vier millioen kilo's binnen
Over de opmarsin Indonesië
Belediging van
Koningin Juliana
DONDERDAG 23 DECEMBER 1948
PAGINA 3
wi-
Overzichtsfoto tijdens de plechtige overdracht
DE OORZAAK YAN DE
RESTAURATIE
Lek openbaarde vergaand verval
ARBEIDSBUREAU SCHIEDAM
Aangeboden arbeidskrachten
Gevraagde arbeidskrachten
GESCHENK DER CONGRE,
GATIES OVERGEDRAGEN
KERSTKLOKKEN
KOMT DIE ZAAL NU VOL
OF NIET?
OPHALEN HUIS VUILNIS
Een borreltje met een zoutje. Is dat geen onderdeel van de
wereldlijke gezelligheid, welke toch ook bij het Kerstfeest hoort.
Het borreltje is vrij en als uw kruidenier geboft heeft, kan hij er
dok weer de zoutjes bij leveren, want sinds enkele weken stro
men over de Rotterdamse kades de apennootjes, de pinda's, de
sousjes hoe U ze wilt noemen in kwistige overvloed. Na
oorlogs
Waar 20.000 ton Java toeban's verwacht worden, kijkt men
niet op een paar kilo gemors.
Twintigduizend ton nieuwe oogst van de beste grond.r^oten,
die er na de Valencia's op de wereldmarkt te koop zijn. Uit
Indonesië nog wel.
'T IS PINDACASUEEL
Twee vette pasta-slierten glijden in
de potten. Nog zijn er potjes om de
stroom op te vangen, maar reeds
wachten de bussen om bij te sprin
gen. De glasindustrie kan 't 'niet aan
Uit de brander glijden de vers-gebrande pinda's in de koeler. Vele
tonnen moeten zo per dag hun weg door de oven vinden, opdat
de aanvoer uit Indonesip snel wordt, verwerkt.
Hedenmorgen is aan de Rotterdamse dijk een nieuw tankstation
(de Brandaris) geopend. De Brandaris in avondverlichting.
Vandaag is de Veiligheidsraad te Parijs voor de tweede
achtereenvolgende dag in spoedzitting bijeen om de situatie
te hespreken, ontstaan door de gebeurtenissen in Indonesië.
Weer vertoonde de zaal in het paleis Chaillot hetzelfde beeld
van gisteren. De gedelegeerden van Australië, Nederland,
India en de republiek werden verzocht opnieuw aan de
conferentie-tafel plaats te nemen, de afgevaardigden van de
republiek en India aan het rechter uiteinde en die van
Australië en Nederland aan het andere uiteinde.
Op de koffie
burgerlijke stand
KOMT U OOK
Dinsdagavond 28 December
8 uur naar
MUSIS-SACRUM
CILLY SYMPHONIE
Kath, Cultureel Genootschap
Schiedam
Wat een Duits blad zich meent
te mogen veroorloven
Wanneer de avond de ramen van de
Grote Kerk tot donkerende vlakken
maakt, de kaarsen de koperen luchters
behangen met', niet te tellen droppels
gouden licht, vanuit de dakbeschieting
de vele overspannings-lampen gutsen
helle decalumen-stralen sproeien over
de banken, de pilaren zich als koeste
rend met de bundels kunst- en kaarslicht
omhullen, op dat ogenblik leeft de Grote
Kerk een warmer, een devotie-voller,
een sfeerrijker leven dan op enig uur
van de dag, wanneer overvloed van licht
als een koud stortbad door de ramen
breekt.
Die grote Kerk, het middelpunt van
Schiedam's silhouet, zoals de burgemees
ter mr. J. W. Peek zeide, werd gister
avond officieel overgedragen aan de ge-
bruikster, de Ned. Herv. Kerk te Schie
dam.
De grote man achter de restauratie,
de heer C. W. v BergenWalraven Sr.
sprak een uitvoerig openingswoord, dat
door de vele vermelde feiten geen kans
kreeg uit te groeien tot een bezielde
toespraak.
Het was een lekkage geweest,' die de
onmiddellijke aanleiding werd tot de
restauratie-plannen. Enkele druppels
kalk op de vloer wezen op binnendrin
gend water. De architect ging uit ter in
spectie en rapporteerde ernstig verval.
Om in dat ene lek te voorzien, moest
2500.uitgetrokken worden. Het werd
uiteindelijk ƒ6000.met de zekerheid,
dat ieder ogenblik op een andere vier
kante decimeter van het 4000 vierkante
meter grote dak, een nieuw lek kon ont
staan Geen kerkbestuur is in Schiedam
ooit rijk geweest. De kerkvoogdij van de
Grote Kerk was dat ook niet.
Dus werd, wie niet rijk was slim. Als
de gehele kerk gerestaureerd zou wor
den, zou dat vanzelf reparatie van het
dak meebrengen. Voor algehele restau
ratie zou wellicht subsidie te krijgen zijn
van Rijk, Provincie en Gemeente.
Dat werd het plan de campagne: po
gen subsidie voor algehele restauratie te
verkrijgen. De begroting wees voor dit
doel een becyferiifg van kosten aan:
550.000.
Nu het werk klaar ls, gaf men een
veelvoud van dit bedrag uit. De aanfce-
Afd. Bouwbedrijven! Schilders.
Afd. Metaalbedrijven: Montagewerkers,
elec. techn. tekenaar, land-machinist
(gedipl.) en chauffeurs.
Afd. Alg. Bedrijven: Boekhouders, kan
toorbedienden, incasseerder, expeditie
knechts, magazijnbedienden, kellners,
leerling kok, musici, portiers, schoen
maker, kraandrijver, vertegenwoordigers,
ongeschoolde arbeiders, Film Operateur,
glasslijper, chem. wasser.
Afd. Jeugd: Automonteur en winkelbe
diende.
Afd. Vrouwen: Kantoorbedienden, leer
ling naaister, leerling verkoopster.
Afd. Bouwbedrijven: Metselaars, beton-
timmerlieden, halfwas .schilder.
Afd. Metaalbedrijven: Bankwerkers,
buitenbankwerkers, el. lassers (N. V. L.>,
gereedschapsmakers, gereedschapslijpers,
constr. monteurs, koperslagers, vormers,
loodgieters, metaaldraaiers, (geschoold en
revolver), metaalfraisers, metaalscha-
Vers, metnalslijpers, plaatwerkers, scheeps-
bikkers, precisiebankwerkers, pijpenmon--
teurs, scheepsijzerwerkers, smeden (grof
en kachel), sollicitanten' voor omscholing,
voorslaanders, gieterijsjouwers, bikkers,
fabrieksarbeiders metaalindustrie-
Afd. Alg. Bedrijven: Letterzetters, boek
drukkers. cartonnagewerkers, papiersnij-
uers, drukkerijbinder, fabrieksarbeiders,
aank. glas in loodzetter, pindabrander
chocolatier en ervaren broodbakker.
In de L mburgse mijnen kunnen flinke
ongehuwde arbeiders geplaatst worden,
leeftijd 18—30 jaar.
Afd. Jeug.;: Bakker bezorger, borstel
makers cartonnagewerkers. drukkers, for
ceur, glas in loodzetter, glassnijders, gra
nietwerhers (kunststeen), kurkensnijders,
koperslager, kopergieters, mach. bank
werkers, me'aald-aiers, letterzetters, lood
gieters, 'fitters, mach. houtbewerkers,
slagersjongen, smid-bankwerker, timmer
lieden, vormers, halfwas slager, zeilma
kers, cantine hulpen, matrassenmaker.
Afd. Vrouwen: Dagmeisjes, fabrieks
meisjes, verkoopster (kruidenierswaren),
strijksters, wasserijmeisjes, jongste be
diende (M, U. L. Qj,
steding had plaats op 23 Augustus 1944
en werd gegund aan de firma D. Huur
man in Delft tegen 3.99 pet.
De pessimisten, waarmee Schiedam al
tijd rijk gezegend is geweest, zeiden als
van nature: „Daar komt niets van te
recht".
Het is terecht gekomen. En de Kerk
voogdij heeft wel een goed inzicht ge
had bij het „plan de campagne'', want
uiteindelijk kostte het herstel van het
dak alleen 100.010.
De aankleding van het interieur moet
uit gigen kas k/)men.
Van de vier grote en acht kleine luch
ters en de 20 pilaar-luchters zijn er al 2
grote en 5 kleine luchters geschenken.
Na zijn toespraak droeg de heer v.
Bergen Walraven namens de kerkvoogdij
het gebruik van de kerk over aan de
praeses van de Kerkeraad, ds. de Bel.
Deze memoreerde in zijn dankwoord
het vele werk, dat de heer van Bergen
Walraven heeft verzet voor de kerk.
Hij heeft met al zijn energie dit herstel
gestimuleerd. Bijzonder feliciteerde ds.
de Bel de voorzitter van het College
van Kerkmeesters, met zijn benoeming
tot Officier in de Orde van Oranje Nas
sau.
Burgemeester J- W. Peek greep de
gelegenheid graag aan om van de grote
vreugde van het stadsbestuur te getuigen
bij het beëindigen van deze restauratie.
Met groeiende belangstelling heeft men
de vorderingen van het werk gevolgd.
Daarbij trof vooral de liefde, toewijding
en ambachtelijke kennis van alle betrok
ken werkers, zowel van de leiders als
van de arbeiders.
De kerk is een zuiver beeld van het
bescheiden verleden, dat Schiedam door
de eeuwen heen gekenmerkt heeft. Een
bloei- en hoogconjunctuur als onze stad
thans meemaakt, heeft Schiedam nooit
gekend.
De oude luister terug en het stads
bestuur is er trots op, dat in de ver
tegenwoordigers van de burgerij die
zelfde liefde voor het kerkgebouw
bestond, als onder de voorvechters voor
de restauratie. Steeds werden eenstem
mig de belangrijke verhogingen tot
subsidie-bijdragen goedgekeurd door de
Raad.
Spreker hoopte, dat het nageslacht
zou begrijpen welke offers deze gene
ratie zich had moeten getroosten om dit
mogelijk te maken. De kerk moet nu
onderhouden en liefdevol geconserveerd
worden als een voor de komende eeuwen
nog blijvend monument van de liefde der
Schiedammers voor hun sieraden en voor
het huis van God's woord
Tenslotte kwam namens de Generale
Synode mr. de Vries van Doesburgh aan
het woord, die wees op het grote geluk,
dat deze herstelde kerk nog midden in
een volkrijke gemeente ligt; niet in een
zakencentrum, waar geen grote toevloed
van gelovigen te verwachten is.
Dit kerkgebouw zal tevens een bolwerk
zijn in de strijd tegen het nihilisme, dat
van alle kanten komt opzetten.
Ds. de Bel dankte de sprekers voor
hun woorden.
Na dit officiële gedeelte begon de kerk
dienst.
Aanwezig waren o. a. de Commissaris
van de Koningin in Zuid-Holland, mr.
L A. Kesper, burgemeester J. W. Peek,
de wethouders mr. P. Bochove, P. B. M.
Alberts en N. J. v. d. Kraan, de ge
meentesecretaris, mr. N. J. Post, tal van
Raadsleden, mr. de Vries van Doesburgh,
namens de Generale Synode, mr. v. d.
Haagen, namens de minister van O. K.
en W., dr. Visser van de Rijksdienst voor
Monumentenzorg, de eerste adviseur v. d.
Kloot Meijburg, architect; de restauratie
architect, Bolt, de uitvoerders, Ensink en
Korswage, tal van hogere kerkelijke hoog
waardigheidsbekleders en burgerlijke
autoriteiten; de technici en de arbeiders,
zowel als de beeldhouwer Bergman, die
op tal van plaatsen, zowel in steen als
hout de kerk met beeldhouwwerk heeft
verfraaid.
Met feestelijk klokgelui waren de ge
lovigen naar de kerk genood. De organist
de heer J. P. Bekkers, speelde op het
orgel en dirigeerde het kerkkoor van de
Ned. Hervormde Gemeente.
Onderscheiding voor v. Bergen
Walraven
Tijdens een officiële bijeenkomst in de
Raadzaal van het Gemeentehuis, vooraf
gaande aan de overdracht van de geres
taureerde Grote Kerk deelde de heer mr.
v. d. Haagen, vertegenwoordiger van de
minister van O. K. en W„ mede, dat het
H. M. Koningin Juliana behaagd had de
heer G. W. v. Bergen-Walraven, voor
zitter van het College van Kerkmeesters
van de Ned. Herv. Kerk te benoemen tot
Officier in de Orde van Oranje Nassau.
Gisteravond is met enige plechtigheid
het raam van de Gebrs. Hendriks voor
de H. Familie, overgedragen. Aan de ene
kant was daar het voltallige kerkbestuur
om het raam in ontvangst te nemen, an
derzijds waren er de congreganisten, die
het geld voor het raam bijeen brachten
en nu het door hun directeur, kapelaan
Oudshoorn, deden aanbieden.
De duisternis van het avonduur bracht
de gelegenheid het raam op een bepaald
ogenblik over te dragen, door de druk op
een knop, die een schijnwerper buiten de
kerk achter het raam ontstak.
Kapelaan Oudshoorn herinnerde in zijn
toespraak er aan, dat het kapelaan de
Ruyter was, die het eerst met inzameling
bij de congregaties begon. Dat was al in
de oorlog. Nu was dan het einde van
deze actie voor een passende kerkversie-
ring gekomen. De congreganisten hebben
trouw hun offers gebracht; het moet hun
nu wel voldoening schenken, dat zij de
verwezenlijking van hun milddadigheid
voor zich zien.
Kapelaan Oudshoorn besprak de voor
stelling van het raam en wees in ver
band hiermee op de gedachte die er in is
gelegen: de grote betekenis van het ge
zinsleven. Het voorbeeld van het H. Huis
gezin te Nazareth was hier in dit raam
vastgelegd en ingebrand; zo moest het
ook vastgelegd en ingebrand worden in
de harten van allen.
Naast de dank aan zijn congreganisten,
bracht de kapelaan hulde en dank aan de
kunstenaars, die zich op zo uitstekende
wijze van hun taak gekweten hebben.
Aller aandacht richtte zich na de woor
den op het raam. Daar toonde het zich
aan de aanwezigen in al zijn kleuren-
volheid.
Dan nam de hoogeerw. Deken het
woord om mede namens het kerkbestuur
te danken.
Het verheugde de Deken, dat de con
greganisten in staat warén geweest zo'n
belangrijke versiering als een kerkraam
te geven, juist nu men bezig is met een
Programma voor de beiaardbespeling
op de St. Janstoren op Vrijdagavond 24
December 1943 des avonds te 7 uur door
de Stadsbeiaardier Ferd, Timmermans.
1. Komt allen tezamen.
2. De herdertjes lagen bij nachte.
3. De nederige geboorte.
4. Kerstliedje. H. van Tussenbroek.
5. Gloria in Excelsis Deo.
6. Stille nacht-
7. Koraal: Daar is uit 's werelds duist're
wolken.
restauratie van de kerk. De Deken sprak
vervolgens over het frappante ogenblik
uit Jesus' leven, dat hier in deze voorstel
ling van de terugvinding in de tempel
was vastgelegd. De woorden, die Jesus
hier sprak waren de eerste woorden die
sinds Zijn menswording van Hem zijn op
getekend: „Waarom zoekt gij mij?" waren
die woorden, „wist ge dan niet, dat Ik me
bezig moet houden met de dingen van
mijn Vader". Die gedachte moeten wij ons
ook eigen maken. Wanneer aardse dingen
dreigen ons te overbluffen, dan zal deze
voorstelling weer de ware gesteldheid
tegenover de eeuwige dingen moeten
brengen. De Deken dankte de kunste
naars. Als we de schets zien, zo sprak hij,
kunnen we niet meer dan een klein idee
slechts krijgen van hoe het gaat worden.
Nu hij hier in staat was het werk te zien
in zijn omgeving, kon hij niet anders zeg-,
gen dan dat het een succes geworden was.
Een kort Lof sloot de plechtigheid.
Het vorig jaar werd de voor-laatste:
dag van het Oude Paar zo'n sublieme
afsluiting van het culturele werk 1947 in
Schiedam, dat vele herinneringen aan
andere hoogtepunten erdoor verbleekten, j
Georgette Hagedoorn zong voor ons
de oud-Franse Kerstliederen innig mooi.
Nog vaak spraken wij over haar veie da-1
gen van het nieuwe jaar.
Het KCC had ons die zeldzame avond j
geschonken, zoals het KCG ons in de
afgelopen jaren reeds zo vaak iets toe
stopte voor onze geestelijke bagage; on
misbaarder zaken dan de toch zo nood
zakelijke plakbiljetten op de koffers van
de Rivièra-reiziger.
Het Katholiek Cultureel Genootschap
heeft dat werk gedaan, ondanks een
steeds dreigende kas-debacle, in weerwil
van een koppig uitblijvende massale be
langstelling, trots onbegrip voor de bij
zondere taak, die het genootschap zich
had gesteld.
Nu kruipen de dagen van het jaar weer
naar een einde. Weer dwarrelt op onze
tafel een programma; een groots pro
gramma, een-zelfde een-persoons-klei-
nood. als ons het vorig jaar charmant
werd gepresenteerd. Ook ditmaal een
kunstenaresse met een grote naam: Cilly
Wang.
U wilt ons toch niet zeggen, dat U
nooit van Cilly Wang hoorde?
Waren de Kilima Hawaiians in de rim
boe bij onze jongens in Indië; zij was
ook in de frontlijn. Zij heeft grandioze
opvoeringen gegeven op de laadbak van
een drie-tonner en op de gammele podia
van een haastig geslagen toneel- Het KCG
liet een folder verschijnen met 35 afbeel
dingen van haar dansende parodieën.
Wij kunnen ze niet weergeven, maar de
foto kan evenmin geven, wat de danse
res zelf te bieden heeft.
Mogen wij iets overnemen uit de fol
der:
„Door haar kunst verandert het gewone
van gestalte. Wij geloven weer aan het
onmogelijke, tenslotte zien we ons echte-
ik (met zijn dwaze kantjes) in de spie
gel van de humor".
Volgende week Dinsdagavond om 8 u.
komt Cilly Wang op het podium van
Musis Sacrum. Als u een laatste mooie
avond in het oude jaar wilt hebben zon
der dat gij uw lach moet bedwingen, of
uw verlangen naar vrolijkheid behoeft
te breidelen, ga dan genieten van Cilly
Wang.
In verband met de feestdagen zal het
ophalen van het huisvuil, op plaatsen
waar dit gewoonlijk op Zaterdag gebeurt
in plaats van op Zaterdag 25 December
en 1 Januari nu geschieden op Vrijdag
24 en 31 December.
Wanneer men voor het exterieur van
het „Bouwcentrum" geen onverdeelde
bewondering kan hebben, vooral niet ge
zien de functie die dit gebouw vervult,
is men in die mening niet „alleen op de
wereld". Des te groter is de verrassing
bij de aanblik van het interieur: hier ont
dekt men een architectonisch fenomeen
van zeer bijzondere originaliteit en prac-
tisehe ruimtewerking. Vandaag is met
een plechtige bijeenkomst dit „Bouwcen
trum" geopend.
Er zijn drie afdelingen: een technisch-
wetenschappelijke op de begane grond
en de eerste galerij, een technisch-com-
merciële op de eerste verdieping met ga
lerij, een technisch-sociale op de tweede
verdiepi. met galerij. De technisch-we-
tenschappelijke afdeling bevat een inter
nationale verzameling van standaard
bouwstoffen en -materialen, een interna
tionale bibliotheek van boeken, tijdschrif
ten en brochures, tentoonstellingen door
wetenschappelijke instituten uit binnen-
en buitenland, alsmede een informatie
afdeling voor technische, sociale, archi
tectonische en economische documenta
tie en verscheidene kantoren. De tech-
nisch-commerciële afdeling bevat perma
nente stands van particuliere instanties
uit de bouwwereld alsmede de commer
ciële documentatie; ook zullen hier tijde
lijke tentoonstellingen op internationaal
industrieel gebied worden ingericht. In
de technisch-sociale afdeling worden tij
delijke tentoonstellingen ingericht, betr.
problemen van wederopbouw en volks
huisvesting, bijzondere inrichtingen van
woningen en bedrijfsgebouwen en bijzon
dere actualiteiten, zoals blijkt uit de serie
tentoonstellingen die als eerste zijn ge
kozen: verwoeste steden worden opge
bouwd, hoe kinderen hun wijk wensen,
volkshuisvesting en stedebouw in Neder
land, de oeververbinding te Rotterdam en
de spoorwegplannen te Rotterdam.
Bovendien bevat het „Bouwcentrum"
nog een restaurant met te bezichtigen
modelkeuken en een lezingzaal voor 20U
personen. Morgen .-egint het te „draaien
en de periode tot 18 Mei wordt be
schouwd als een tijdperk van „wederzijd
se kennismaking"; op 18 Mei volgt dan
de officiële opening als internationaal
instituut. Voor het overige heben wij in
het verleden reeds verscheidene malen
gewezen op de opzet van dit „Bouwcen
trum" als nationaal en internationaal
voorlichtingsgebouw voor de bouwwe
reld, alsmede op de methoden die ge
volgd worden om tot deze objectieve
voorlichting te geraken: tentoonstellin
gen. documen' tie en lezingen. Zowel uit
binnen- en buitenland verneemt men de
groeiende erkenning van het „Bouwcen
trum" als het aangewezen instituut. Mor
gen gaat de kroon op het voorbereidend
werk.
Ze komen hier gedopt en al aan. Een
deel van de huiselijke vrolijkheid is er
dus af, want het pellen van de „dage
lijks vers gebrande pinda's" bracht een
gezelligheid, die nog groter was dan het
genieten van de lekkere smaak. Weet U
het nog? Acht cent een pond. Dat was
in de dagen, dat er zaken waren, die
per Zaterdag twee tot drieduizend kilo
pinda's omzetten.
Nu kost een ons gepelde gebrande no
ten een kwartje.
Maar dat betalen we wel van de Joe-
kes-gulden.
De helft van de pinda's gaat naar de
olie-industrieën, die ervoor zorgen, dat
we met Oudejaar sla-olie hebben om
oliebollen te bakken; de andere helft ver
werkt de pinda-kaas-, plnda-schaafsel-,
pinda-zouter- en pinda-brander-mdustrie.
De pindakaas heeft prioriteit gekregen.
Toen de noten werden aangekocht, was
er in Nederland nog een groot gebrek
aan boterham-beleg. Aangezien geheel
overeenkomstig het schriftuurlijk woord
de linkerhand van een van zo vele eco
nomische diensten niet wist, wat de rech
ter deed, werd een groot kwantum van
de aangekochte pinda's toegewezen aan
de pinda-kaasmakers.
Maar de pinda-kaas kost geen twaalf
cent een potje meer (integendeel 90 cent)
en toen dan ook de jam en suiker eerder
van de bon kwamen, dan de noten in
Nederland aankwamen, zaten de leveran-
ciers van pinda-kaas met hun handen In
het haar. Pinda-kaas is niet zo populair.
Voor Kerstmis zullen er ruim 4000 ton
pinda's aangevoerd zijn. Deze kunnen
met de normale maalcapaciteit nooit ver
werkt worden. De extra pindakaas-mo
lens moeten uit Amerika komen en kos
ten dus dollars en tijd. Daarom wordt
er in Schiedam op de Noord vest bij de
Hanelsonderneming „Imko" van 's mor
gens fi tot 's avonds 10 uur in ploegen
continu gewerkt, om een bres in de aan
voer te slaan.
Het is niet moeilijk
Aangezien er zo'n Tantalus' pinda-geur
boven de Noordvest ning, hebben wij
onze voeten niet kunnen beletten te gaan.
waar naar de maag dwong. We kwamen
in de branderij terecht, waar vriendelijke
mensen ons vertelden, hoe pindakaas ge
maakt wordt.
Na gekeurd te zijn voor de industrie
afgekeurde partijen gaan naar de olie-
fabrieken komen de pinda's op de zol
der van de branderij. Via een stortbak
vallen ze in de oven, die onder voort
durend roeren met de schoepen in acht
minuten zorgt voor een goed gebrand,
maar niet aangebrand product. De inhoud
wordt dan in een grote bak gestort, waar
een windcharge en enkele roerders zor
gen voor de afkoeling. In balen gaan de
noten terug naar een hogere verdieping,
waar ze in de ontvliezer terecht komen.
Het vlies wordt door een krachtige cy
cloon van de noten geblazen en komt in
een aparte bak terecht. Het is oliehou
dend en daarom zeer geschikt als vee
voeder.
De gebrande noten komen in een ma
chine, die veel op een gehaktmolen lijkt.
Vlugge handen vangen de vette kaas-
stroom in potjes op en uw ontbijt-beleg-
ging is klaar.
De toevloed van pindakaas heeft nog
een ander gevolg gehad. De glas-indus
trieën konden de vraag van de jamfa-
brieken buiten adem nog niet bijbenen.
Nauwelijks hadden zij een rustiger zuur
stof-wisseling in het vooruitzicht er
begon schot in te komen of de pinda
kaas-verwerkers verstoorden de rust op
nieuw. Reeds staan voor alle zekerheid
grote vertinde bussen klaar, om de kaas-
stroom op te vangen, als er geen potjes
meer zijn. En dat kan niet lang meer
duren. In het komende jaar zal er per
maand 750 ton pinda's in Nederland wor
den afgeleverd. Dit komt per jaar neer
op 9000 ton, hetgeen nog beduidend min
der is, dan de 30 tot 40.000 ton. welke
vóór de oorlog via onze kaden en sche
pen de weg naar de maag placht te
vinden. Van die import was 90 pet. onge
peld, zodat we kunnen zeggen, dat de
Als eerste spreker werd door de voor
zitter, de Belg Van Langenhove, het
woord gegeven aan de Chinese afgevaar
digde, de heer C. L. Hsia, die sprak na
mens de permanente Chinese gedelegeer
de, dr. Chiang, die niet aanwezig was.
Hij zeide het wat academisch te achten
thans te praten over de competentie van
de Veiligheidsraad inzake de behandeling
van het geschil tussen Nederland en de
republiek. Hij citeerde de conclusie van
de Commissie van Goede Diensten, die
aangeeft, dat Nederland zich niet aan de
bepalingen van het bestand heeft gehou
den. De Chinese delegatie achtte de zaak
thans veel ernstige, dan bij de vorige
politiële actie, omdat het uitbreken van
de vijandelijkheden heeft plaats gevon
den ondanks de inmenging van de Vei
ligheidsraad. ondanks de Renville-over-
eenkomst en ondanks de aanwezigheid
van de C.G.D.. over wier werk hij zijn
waardering uitte.
Sprekend over de motieven van de Ne
derlandse regering tot het ondernemen
van haar actie, verklaarde Hsia: „Er mo
gen redenen zijn voor bezwaren, doch
deze hadden moeten worden voorge
bracht bij de C.G.D. of de Veiligheids
raad".
De Chinese regering, zo zeide hjj ten
slotte, is er van overtuigd, dat een
reële samenwerking tussen Nederland
en Indonesië nooit kan worden geboren
uit een machtsontplooiing. Hij eiste een
snelle actie van de Veiligheidsraad en
verklaarde, dat China zal stemmen
vóór de Amerikaanse resolutie.
De toespraak van Hsia duurde onge
veer een kwartier en werd in een onbe
rispelijk Engels uitgesproken.
Hodgson Australië„Recht
streekse aanval, óók op de
Veiligheidsraad
De tweede spreker was kolonel Hodg
son, gedelegeerde voor Australië. Hij zei
de, dat het de vorige week reeds duide
lijk was, dat er een actie in Indohesië
op handen was, doch de voorzitter had
het niet nodig geacht de Veiligheidsraad
bijeen te roepen. De verklaringen van
Nederland en Indonesië, die gisteren
werden afgelegd, helpen de raad geens
zins om het geschil tot een oplossing te
brengen. Wij staan hier tegenover een
rechtstreekse aanval, ook op de Veilig
heidsraad.
Hodgson richtte dan een terugblik op
de toestand zoals deze is gegroeid en zei
de, dat bij een vorige behandeling van
het Indonesische geschil voor de Veilig-
hoeveelheid gepelde noten en deze be
draagt meer dan 90 pet. van alle invoer
iets minder dan de helft is van het
vóór-oorlogse kwantum.
Tijdens ons bezoek aan de branderij
zagen we ook nog koffie branden. Deze
is voor een groot deel bestemd voor
transito naar dollar-gebieden, waartoe 'n
deel van het pand als entrepot is inge
richt. Deze koffie is van de aller-beste
kwaliteit en verschilt zelfs voor leken-
ogen, wel wat van de koffie, waarvan
wij ons feest-bakkie zullen zetten. Maar
om deze koffie te kopen moeten wij in
dollar-gebieden terecht en we zitten erg
krap in dat soort bonen
Brazilië heeft nog een partijtje Rio-
koffie liggen, waar het wel voor Engelse
ponden vanaf wil, maat het heet dat aan
de Ministerraad voor de komende Kerst
dagen een monstertje is toegezonden en
dat deze. ondanks het spreekwoord „Bit
ter in de mond. aakt het hart gezond
toch maar liever drinkbare koffie heeft
Wat wij niet behoeven te laken want
voor de bewindslieden zijn' deze dagen,
die voor ons zo'n onbezorgde vreugde en
huiselijke sfeer brengen, donker en bit
ter genoeg.
Wanneer U dezer dagen tij het feeste
lijk glaasje en een geurig zoutje; bij de
oliebollen en een toch nog zeer appre
ciable bak koffie geniet, denk er dan
eens aan, dat veel daarvan voor U in
eigen stad bereid werd en dat U het
weer kunt savoureren, dank zij 't inscha
kelen van Indonesië in het economisch
wereld-bestel, mede een prestatie van al
onze jongens daar.
Op hun gezondheid!
GEBOREN; Hendricus J„ z. v. J. A. Ber-
noster en E. G. Schaap, Dr. Noletstr. I;
l2aak S., z. v- D. Paalvast en N. Korpers
hoek, Dr. Noletstr. 1; Jacob A., z. v. J.
Griek en M. Twigt, Tulnlaan 70; Johan
nes M. P. W.. z. v- M. Verwaal en J.
C. Hooghuis, Houtstraat 7; Hendrik J. F.,
z. v. N. v. Roon en T. Dinkelaar, Oude
Maasstraat 31; Engelina E„ d- v. H. Hom
burg en E. E. v. Doorn, Havendljk 178.
Johan H„ z. v. G. A. Meerts en P. Schaal,
woonwagen a. d. Oudedijk; levenl. kind
van N- Touw en C. G. Notenboom, Put-
tershoeksestr. 11.
OVERLEDEN: J. v. d. Bil. 76 Dr
Noletstraat 1; H. B. van Holten 51 j.;
Vlaard.dijk 273: A. Oudshoorn 63 j„ vr-
van W. P. Ouweneel. Nassaulaan 75.
humoristische DanseresA
IN
Plaatsbespreken Zondag 26 December
121 uur in Musis Sacrum.
ENTREE Leden K.K. en K.C.G. f 1.50
niet-leden f 2.50.
heidsraad de verwijzing van de compe
tentiekwestie naar het Hof van Justitie
te Den Haag is afgewezen, omdat de lan
ge procedure de strijd slechts zou kun
nen verlengen.
De Nederlandse vertegenwoordiger, al
dus Hodgson, heeft gisteren verzekerd,
dat Nederland zal doorgaan, ongeacht de
consequenties. Hij citeerde daarom art. 25
van het Handvest, waarin de leden der
V.- N. overeenkomen, de beslissingen van
de Veiligheidsraad te aanvaarden en uit
te voeren. Er is gebleken, dat Nederland
geen samenwerking wenste met de C.GD.
Hodgson prees de republiek voor haar
bereidheid tot het aanvaarden van de
voorstellen Jer C.G.D. en later die van
Cochran. De heer Hodgson noemde de
ingezette actie verder tragisch in verband
met de onoverzienbare gevolgen voor ge
heel Oost-Azië en voor Nederland zelf.
Erger dan Hitler deed
Dit, zo zeide hij, was erger dan wat
Hitler in 1940 jegens Nederland deed. Het
betreft hier geen politiële actie, maar een.
zuiver militaire.
Australië brengt hulde aan de C.G.D.
en in het bijzonder aan de activiteit van
Merle Cochran.
De Australische regering kan thans in
de Veiligheidsraad geen stem uitbrengen,
maar zij hoopt, dat de leden van de raad
zijn amendement op de Amerikaanse re
solutie zullen overnemen. Aan die reso
lutie zou hij willen zien toegevoegd:
dat de president der republiek Indo
nesia en de overige politieke gevangenen,
die op 18 December werden gearresteerd,
zullen worden' vrijgelaten.
Voorts stelde hij nog voor om de C.G D.
opdiacht te geven om waar te nemen en
aan de Veiligheidsraad te rapporteren
wanneer er repressailles of strafacties te
gen individuele personen worden geno
men.
Militaire waarnemers van V-N.
alle naar Batavia
De heer Hodgson deelde, na de ver
taling van zijn rede nog mede, dat hij
zojuist van zijn regering een telegram
had ontvangen van de volgende inhoud:
Het Nederlandse militaire bevel heeft
eenzijdig en zonder overleg met de CGD
alle militair waarnemers van de C. G. D.
bevolen, zich naar Batavia te begeven.
Deze instructie is volgens het Nederland
se hoofdkwartier gegeven op bevel van
dr. Beel.
De heer Hodgson voegde hieraan de
opmerking toe; „Ik weet niet wie mijn
heer Beel is, maar ik neem aan dat dit
de Nederlandse vertegenwoordiger is."
Aan het eind van de ochtendzitting leg
de de Belgische voorzitter een verklaring
af, waarom in de loop van de vorige
week niet een speciale vergadering van
de raad over Indonesië bijeengeroepen is.
Hij zeide bereid geweest te zijn nog Zon
dagmiddag een vergadering te beleggen,
doch dit was onmogelijk gebleken.
Hierna werd de zitting geschorst tot
vanmiddag drie uur.
Onder de talloze onvriendelijkheden,
waarmee buitenlandse persorganen zon
der enig begrip van de juiste toedracht
der zaken de Nederlandse zuiveringsactie
in Indonesië bestoken, neem de bijdrage
der Frankforter „Abendpost" stellig een
„ereplaats" in.
Zij vloeide uit de pen van een scribent
die van een democratisch staatsbestel blij
kens nog altijd geen „Ahnung" heeft en
met Führer-ideeën is blijven rondlopen.
Anders zou hij ongetwijfeld de persoon
van onze constitutionele vorstin niet in
zijn kwaadaardig geroddel hebben betrok
ken.
Volgens het West-Duitse blad nl. gaat
het spreekwoord: vrouwen zijn de beste
diplomaten, niet op voor de nieuwe Ne
derlandse vorstin. „Indien haar ministers
geen betere oplossing van het Indonesi
sche conflict hebben kunnen vinden zou
zij a)s moeder van vier kinderen zmh len
minste teen de bloedige politiële acfie
hpi-Kcn moeten velzetten".
Het blad beweert voorts dat „de grote
staat d'e de Nederlandse kolnn'e'e beren
voeren" wet bet fe't kan verbalen dat
de In'sndors onder bedroevende omstan
digheden leven en daa'dnn» vn*ba«T zon
geworden voor de communistische ideo
logie.
Ook deze tweede slag is finaal mis. Met
..koloniale" heren heeft Nederland sinds
lang niet meer van doen en alleen een
sterk verwrongen beeld kan van hun
„grote staat" een les propaganda-stunt
maken tegen het beleid van onze rege
ring dat tot nu toe alle „koloniserende"
naties ten voorbeeld placht te worden
eesteld en zeker niet op de laatste plaats
stevig gericht was op bestrijding van het
communistische volksbederf.
