Kravchenko vecht om zijn eer
R
Krijgt de „BONBON" de bons?
wereld
Het laatste snufje op
straalmotorgelbied
m
18-jarige was verantwoordelijk
voor weerobservatie
Lading geschiedde correct
m m u
wMw.p»
D\E
Een kruisvuur van journalisten-vragen
Uit de sportwereld
iIMHHH
i §8 a
FKMERCiDl'sE
chrono^r
ADIO
programma
Gebrek aan cacao
Eénvanrïedrie,
Dezer dagen tekening
van Roer-statuut
DE RAMP VAN DE NIJMEGEN
WOENSDAG 12 JANUARI 1949
PAGINA 2
(Telefonisch van onze Parijse correspondent).
Victor Kravchenko, de schrijver van „Ik verkoos de vrijheid",
voor het ogenblik het meest gelezen boek, een werk, dat, zoals
men weet, het heftigst het sovjet-regime beschuldigt, kwam
Zondag per vliegtuig te Parijs aan uit Amerika, in de hoop, dat
zijn proces, het communistische weekblad „Les Lettres fran-
gaises" aangedaan, eindelijk zal voorkomen. Onnodig te zeggen,
dat belangrijke voorzorgsmaatregelen waren genomen om hem
voor gevaarlijke nieuwsgierigheden te vrijwaren. Waar zijn
Franse uitgever hem heeft verborgen is nog niet ontdekt.
„0*0*1 «H*»»1
RADIO
Prijs gaat nog omhoog
Cacao het knelpunt
naar persoonlijke smaak, want
alle drie 2ijn goed tegen ruwe,
rode handen en schrale huid:
Purol (balsem)-Hamea (crème)
Hamea (gelei). In prijzen v. 30-75ct
NIEUWE DANS UIT
AMERIKA?
HET INKOMEN VAN TRUMAN
GRADUS DIOGENES PASSEERT EEN WAAKHOND
KONING GUSTAAF OPENDE
DE RIJKSDAG
Gunstige begroting voor Zweden
STUDIE VOOR DIPLOMA'S
PAROLA INST. mSSSSt"
VLIEGTUIGONGELUKKEN
NAGEKOMEN UITSLAGEN
In vierde klassen
'fif? 11111
Belgie zeer tevreden
té-Wtm
WPP
De PTV-N-2 Gorgon IV, gebouwd bij The Glenn L. Martin Company,
tijdens een der proefvluchten.
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Bespraken wij enige tijd geleden in onze kolommen een tweetal
typen straalmotoren, n.l. de „pure-jet" en de „prop-jet"; thans
heeft een geheel nieuw type zijn intrede in de luchtvaart gedaan.
Alhoewel aangenomen werd dat dit type motor alleen bruik
baar zou zijn bij snelheden groter dan die van het geluid, is het
de Marquardt Aircraft Comp. gelukt een dergelijke motor te
construeren, welke ook werkzaam is bij snelheden, lager dan
die van het geluid.
W eer opnemer op vliegveld
was achttien jaar
HOOGOVEN SCHAAKTOERNOOI
NED. TAFELTENNIS
KAMPIOENSCHAPPEN
SCHAAKRUBRIEK
Niettemin is hij gisterenmiddag voor
het voetlicht getreden, want zoals aan
gekondigd is hy in een persconferen
tie verschenen, blijkbaar om de commu
nistische pogingen te verijdelen, het pro
ces andermaal uitgesteld te krijgen.
Het was een eigenaardig schouwspel,
dit eerste verschynen van de man, die
zich nu al een paar jaar lang verborgen
heeft moeten houden. Op de deftige bou
levard St. Germain was een belangrijke
politiemacht samengetrokken om de be
kende Salie de Geographie te bewaken
en ook aan de ingang der zaal werdén
de journalisten, die ieder persoonlijk wa
ren uitgenodigd, streng gecontroleerd.
Op uitdrukkeiyke wens van firav-
chenko behoorden tot de genodigden ook
tal van communisten en crypto-commu-
nisten en die laatsten hadden niet ver
zuimd op tijd te zijn. De zaai zelf leek
wel op een grote fabriek. Het kleine
toneel werd belegerd door vele dozijnen
persfotografen, terwijl op het voorplan
alle grote filmjournalisten hun toestel
len en schijnwerpers hadden opgesteld.
Verder waren er een 200-tal journalis
ten van vele landen zo goed en zo kwaad
als dit ging achter het camera-leger ver
borgen.
Kravchenko werd dan ook in een ver
blindend licht ontvangen en moest zich
een half uur lang aan allerlei experi
menten blootstellen, zodat hij meermalen
uitriep: „Maar ik ben toch niet naar
Parijs gekomen om gefotografeerd te
worden!". Na de uitputtende verrichtin
gen was er eindelijk enige mogelijkheid
voor een conferentie, die echter tot het
eind toe wanhopig chaotisch bleef, want
enige leiding was niet .-aanwezig
Een stevig gebouwde Rus, in de volle
kracht van zijn leven, met scherpe, maar
toch wel warme blik, zeer ver van het
dwepende verwijderd, dat men bij de
Slavische volken meest aantreft. met
zwaar kunstmatig gegolfd haar en een
hoogrode gelaatskleur, veelal rustig in
zijn bewegingen, doch soms weer de
mond trekkend voor een ontroering of
een glimlach, met overhaasting om het
woord te nemenzulk een weinig
uitgesproken Russisch type was de man,
die achter een eenvoudige tafel plaats
nam, aan zijn rechterhand de Franse
uitgever en links van hem een tolk. die
zijn werk nog al gebrekkig verrichtte.
Achter hem een bedrijvige juffrouw,
vrolijk papieren uitdelend of vragenstel
lers voor hun beurt opschrijvend.
Kravchenko, die meestal Russisch
sprak, na enige malen Engels beproefd
te hebben, spaarde zijn toehoorders het
aanhoren van een lange inleiding. „Die
heb ik maar op papier gezet en laat ze
hier uitdelen". De vragers konden dus
van wal steken en zij deden het in alle
talen, listig-; en weinig vriendelijke vra
gen stellend.
i-T
Ondanks de langdurige en weinig orde
lijke voorbereiding, was de belangstelling
niet verzwakt, temeer niet daar vóór
zijn vertrek uit Amerika Kravchenko
aan de journalisten interessante dingen
had verteld, die een belofte waren voor
belangwekkende beschouwingen. Kijk
eens, zo had hij gezegd, de kracht van
de sovjets is de continuïteit van hun poli
tiek en het aanblijven van hun politici.
Zelfs als men geen kraan is, zoals met
Molotof het geval is, is het een toer,
altyd dezelfde politiek te verdedigen
tegenover tegenstanders, die steeds wisse
len, wat de persoon betreft en ook wat
de opvattingen aangaat.
De kracht der sovjets is, dat zij weten,
wat zij willen: hun ideaal van wereld
revolutie. Daartegenover stelt men slechts
polemieken en advocaten-argumenten,
Men laat aan Europa de keuze commu
nisme of een verouderd kapitalisme. Dé
victorie zal behoren aan hem. die da
massa niet rondom de vleesootten, maar
om een ideaal weet te vergaren.
Op het uitgereikte papier heeft
Kravchenko verteld, dat hij altijd tegen
alle onrechtvaardigheid is geweest. Hij
heeft ondervonden, dat de dictators van
hét Kremlin geen rechtvaardigheid bren
gen en geen democratie willen. Daarom
heeft hij de vryheid gekozen, zonder dat
hij, zoals ,Les Lettres francaises" heb
ben beweerd, in de greep zou zijn van
politieke of politiemachten, of door wie
ook gesteund wordt. Ik heb geen enkele
regering achter me, behoor tot geen
enkele politieke partij, ik ben alleen de
democratische beginselen toegedaan en
heb vertrouwen in m"~i proces, bij welke
gelegenheid ik documenten zal aanvoeren
betreffende de sóvjetregering, anders dan
in mijn boek, maar gelijk in overtuigen
de waarde
Geruime tijd heeft hij op het schelden
en tieren tegen hem in de communis
tische pers geen aandacht willen schen
ken, maar toen „Les Lettres frangaises"
de leugenverhalen weergaven, als zou hl)
een agent zijn van het Amerikaanse
imperialisme en met de Amerikaanse ge
heime politie in verbinding staan, heeft
hij besloten een aanklacht in te dienen,
temeer, daar de zaak dan kon dienen in
een vrij land.
Bijna twee uur lang heeft men Krav
chenko daarop met vragen gebombar
deerd, of wat op vragen moest lijken.
Dientengevolge hoorden wy, dat Krav
chenko niet van oordeel is, dat een toe
nadering tussen Moskou en de Ver.
Staten is te verwachten. Dat er in het
Politbureau voorstanders zouden zijn
van toenadering gelooft hy evenmin. Of
er in Moskou een oppositie groeit Of
ficieel zeker niet, maar wel in feite, al
was het maar in de concentratiekampen.
Kravchenko moge al verwachten, dat
aan het einde van de maand het proces
zal voorkomen, de kans op een nieuwe
verdaging is niet gering, aangezien der-
gelyke processen hier altijd gemakkelijk
op de lange baan worden geschoven.
Donderdag 13 Januari
HILVERSUM (301 m.) KRO: 7.00
Nieuws, gram, morgengebed; 9.05 Mozart;
9.40 (en 11.40) Schoolradio; 10.00 NCRV;
11.00 Zonnebloem; 12.03 Piano; 12.33 Amu
sementsorkest; 13.00 Nieuws; 13.25 Ame-
riik. Walsen; 13.45 V. d. Vrouw; NCRV;
14.00 Marinierskapel; 14.40 V. d. Vrouw;
15.00 Tschaikowski; 15.30 Koor; 16.00 Bij
bellen. 16.45 Rachmaninoff; 17.00 Jeugd
journaal; 17.30 Vocaalkwartet; 18.00 Gram.
18.15 CWV; 18.30 Ned. Strijdkr.; 19.00
Nieuws; 19.15 Orgel; 19.30 Actual.; 19.45
RVD: 20.00 Nieuws; 20.15 Scand. Ster-
evond; 21.30 Familieeompetitie; 22.05
„Vaart der volken"; 22.25 Koor; 22.45
Avondoverdenkimig: 23.00 Nieuws; 23.15
Mozartprogr.
HILVERSUM II (415 m.) AVRO 7.00
Nieuws, gram.; 9.00 Gershwin; 10.15 Ar
beidsvitaminen; 10.50 V. d. kleuters, 11.00
orgel; 11.45 Lezing: 12.00 Metropole-ork.;
12.38 Piano-duo; 13.00 Nieuws; 13.20 „A-
merica-na"; 13.50 Gram.: 14.00 Causerie;
14.20 Solistenconc.; 15.00 Voor zieken en
gezonden; 16.00 „Assortimento"; 17.00 Ka-
leidoscoop; 17.20 Welk dier?"; 17.35 Kwin
tet Johnny Meyer; 17.50 RVD; 18.00 Nws.;
sport; 18.30 Cello en piano: 19.00 Strip;
19.10 Avondschool; 19.45 Gram.; 20.00
Nieuws; 20.15 Kamerork.; 21.15 Hoorspel;
21.55 Negro-spirituals; 22.30 Lezing; 22.45
Gram.; 23.00 Nieuws: 23.15 Ork. Stan
Kenton (gr.); 23.45 ViooL
RADIODISTRIBUTIE ni: 7.00 VL Br.:
nws, 7.15 gram., 7.30 kron., 7.40 gym., 7.50
gram., 8.00 nws, 8.15 H.S. Eng.: BBC
Welsh Orch.. 8.50 „Lift up your hearts",
8 55 weer, 9.00 nws, 9.15 Mazurka ork.,
10.00 Eng. L.P.: riws, 10.10 verz.pr., 11.00
„Pavillion Players", 11.30 Eng. H.S.:
Apache.ork., 12.00 VL Br.: lichte muz.,
12 30 weer- en landb. ber.. 12.40 gevar.
muz., 13.00 nws, 13.15 gram., 14.00 ernstige
muz., 15.00 Eng. H.S.: blos.orgel, 15.15
Billy Ternent en ork., 16.00 Eng. L.P.:
Billy Mayerl. en ens., 16 30 Ralph Wilson
en dansork., 17.00 Kootwijk: Batavia, 18.00
Bérom.: Orch. Radiosa, 18.30 VI. Br.: v. d.
sold.. 19.00 Fr. Br.: omr.ork., 19.30 VI.
Brussel: VI. kleinkunst, 19.50 „Nieuw-
jaarsklokken", feuilleton, 20.00 verz.-
progr., 21.00 Eng. L.P.: Sidney Torch en
ork., 21.30 verz.progr., 22.00 VI. Br.: nws,
22.15 Fr. Br.: gram., 22.55 nws; 23.00 div.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Fr. Br.:
nws 7.10 gram., 7.15 div., 7.30 Eng. H.S.:
.Rumballeros", 7.55 weer, 8.00 Fr. Br.:
nws 810 conc., 9.00 VI. Br.: nws, 9 05
conc., 10.00 Eng. H.S.: Roy Wallisen ork
1030 piano, 10 50 Amer. Bulletin, 11.05
schooluitz., 11.30 Eng. L.P.: v d. sold.,
11.45 Marimba spelers, 12.15 Fr. Br ornr-
ork., 13.00 Eng. L.P.: orgel, 13.30 BBC
aheater ork., 14.15 ork. Stapleton, 15.00
Kalundborg: ork. Christonherson 16.00
Eng H.Suitz. uit West-Engeland, 17.00
ens. Joe Heyne, 18.00 v. d. sold., 18.30
omrork., 18 45 Eng. L.P.: hoorsp., 1915
Portland Light Orch... 1945 Fr Br.: nws,
20.00 Luxemburg: div., 20.30 Eng. UP
muz. klankbeeld, 21.00 VI. Br.: Schatten
der aarde, klankbeeld. 21.30 gram., „2.00
Eng. L.P.: hoorsp., 22 30 Boyd Neel struk-
kwartet, 23.00 nws, 23.15 gedichten, 23.35
ork. Lewis.
(Van onze verslaggever)
Jtiet, dat wij bonbons tot de eerste
levensbehoefte rekenen. Maar het is
lastig, om alle visites te moeten tracto
ren op bruidsuikers, terwijl er in geen
velden of wegen een bruiloft te beken
nen is. Bovendien voelt ieder liefheb
bende echtgenoot een wrevel als hij
volkomen onbekend met bonbon-
schaarste van Zoete Inval naar Mai-
son de Pompadour pelgrimeert, om
overal zijn neus te stoten tegen suiker
goed, angstig, dat hij na 20 staties nog
onvoldoende moeite gedaan heeft om 't
vrouwtje' tevreden te stellen.
Uw verslaggever is een van dezulken.
Hy is echter ter wereld gekomen met op
zijn lippen de vraag „waarom", gekoppeld
aan de vrouwelijke inslag om een ondub
belzinnig antwoord op zijn vragen te
krijgen.
Waarom zijn er geen bonbons te koop?
Omdat binnenkort de vrije prijsvorming
te verwachten is.
Betekent dat een suikeroorlog met bon
bon-dozen?
Geenszins, de prijs zal tot tegen de gul
den stygen, want nog steeds worden de
fabrikanten slechts bevoorraad op basis
van 40 pet van hun verbruik in 1939. Zo
lang er nog geen vrij aanbod is, is geen
prijsverlaging te voorzien. Eerder een
prijs-polstok-sprong, om de detailprijs in
drageiyke verhouding met de productie
kosten te brengen.
De wereldprijzen van cacao-boter en
opmaak-ingrediënten als amandelen, ha
zelnoten enz. zyn tot ongeveer het zeven
voudige gestegen. Zolang de prijs-vast-
stelling duurde, waren er fabrikanten, die
geen normaal assortiment afleverden, om
dat dit niet lonend was. De kwaliteits
industrieën voelden er weinig voor om
haar verworven reputatie te gaan onder-
mynen door het afleveren van minder
goed verzorgde lekkernüen. Zij moesten
he vaak tegen hun zin, met suikergoed
goedmaken.
Nederland staat er, wat de cacao betreft,
in meer opzichten slecht voor. Voor de
oorlog bezetten wy de 3e plaats van de
wereld-lijst van cacao-verwerkende in
dustrieën, maar door de oorlog zyn vele
landen, o.a. vele in Zuid-Amerika, overge
gaan tot het bouwen van eigen installa
ties voor het maken van poeder-chocola
en cacaoboter. Dit wordt in de Zaanstreek
terdege gevoeld. De export van afge
werkte producten loopt eveneens terug,
omdat Nederland niet meer kan concur
reren. Engeland is hard bezig op het vaste
land te „dumpen". Zo is in België Engelse
„couverture", d.i. slappe chocola, te koop
tegen pryzen, waarvoor in Nederland de
aanmaak alleen al onmogeiyk is.
Een nadeel blijft ook voor onze fabrie
ken, dat er geen economische politiek op
lange termijn gevoerd kan worden. Im
mers men moet elk jaar opnieuw afwach
ten, hoeveel plaats er vry gemaakt zal
worden in de wederzijdse handelsverdra
gen, welke met diverse regeringen wor
den afgesloten. Dit maakt de bedrijfsvoe
ring uiterst gevoelig.
De binnenlandse opheffing van de dis
tributie kan nauwelijks een uitweg heten,
ook al komt de vrije prijsvorming tot
stand. De belangstelling voor bonbons
moet afnemen, als de pryzen nog een
kwart hoger worden. De wereldprijs van
de cacao vertoont weinig tendenz om te
dalen, evenmin als die van de reeds ge
noemde neven-ingrediënten.
Wie kennis genomen heeft van het feit,
dat er in diveise plantages ziekte heerst
onder de gewassen, zai voorlopig weinig
hoop hebben, dat hy bonbons by pakken
zal kunnen winnen door het werpen van
vliegtuigbommen op het Lunapark. („En
dat voor één dubbeltje: tien centen geld")
De uitgaande wereld in New York heeft
zich op een nieuwe dans geworpen, wel
ke volgens de mensen, die het kunnen
weten, het grootste succes zal worden
sinds de Lambeth Walk.
De dans heet „Meutschi Putz Di", het
geen ongeveer „Meisje, was je gezicht"
betekent. Hy is gebaseerd op een Zwit
serse volksdans en de figuren en het
tempo doen denken aan het klassieke
menuet.
De Amerikaanse senaatscommissie voor
de overheidsdiensten heeft met tien te
gen één. het wetsontwerp goedgekeurd,
inhoudende verhoging van het jaarlijks
inkomen van de president der Verenigde
Staten van 75000 tot 100000 dollar en toe
kenning van een jaarlijkse bijslag van
50000 dollar voor representatiekosten.
Spijt, vermengd met droefheid.
Dat beschrijft min of meer de gevoe
lens van D. R. W.-redactie, toen wij ver
namen, dat een lid van de Rotterdamse
gemeenteraad tydens de jongste begro
tingsdebatten had aangedrongen op
opheffing van het Gemeentelijke Inlich
tingenbureau. Want wij waren een van
zijn meest geestdriftige klanten. Menige
morgen hebben wy het bureau opgebeld
om te vragen, wat er (bijvoorbeeld) met
onze schoenen was gebeurd. En een lage,
muzikale stem antwoordde dan prompt:
„Ze liggen onder aan de trap. dommerd".
Eens ,toen we op de heuvel in het Park
over de Maas zaten te staren, sprong een
loslopende Bouvier op onze schoot en
kreeg een toeval. We belden direct net
Gem. Inlichtingenbureau op en kregen de
raad het arme beest een aspirientje te
geven en het daarna alleen op te sluiten
in een donkere .koele kamer.
Eens vertelde het bureau ons zelfs, wie
we waren en waarom. Natuurlijk vroegen
we altyd om te worden doorverbonden
met Ineke, het ambtenaresje met de
gouden stem en het gulden hart
Koning Gustaaf van Zweden heeft
gisteren de nieuwe parlementaire zit
ting van de Rijksdag geopend. De
negentigjarige werd op een draagbaar
naar de ingang van het Rijksdagge
bouw gebracht en verliet het na afloop
der plechtigheid op dezelfde wijze.
Eenmaal in het gebouw aangekomen,
was de koning, ondersteund door kroon
prins Gustaaf Adolf en prins Bertil, in
staat naar de troon te lopen. Nadat hy
zijn plaats op de troon welke een
trede lager was geplaatst dan gewoonlijk
had ingenomen, deelde hy de Rijksdag
in de kortste openings-rede welke hy
ooit hield mede, dat de volksvertegen
woordiging mgelicht zou worden omtrent
het verloop der besprekingen tussen de
regeringen van Zweden, Noorwegen en
Denemarken ove- het organiseren van
een gemeenschappelijk verdediging van
Scandinavië.
De koning sprak met vaste stem. Toen
hij uitgesproken was, kreeg hy echter een
hoestbui, waardoor zijn krachten afna
men en hij van de troon naar de deuren
van het Rijksdaggebouw moest worden
gedragen. De dienst, die na afloop van
de plechtigheid in de kapel van het
paleis werd gehouden, is door de koning
niet bijgewoond.
De minister van financiën diende
later op de dag zijn begroting in,
welke een surplus van 721.128.800 kro
nen vertoont. De inkomsten voor het
komend begrotingsjaar zijn geschat op
5.Ï15.939.400 kronen en de uitgaven op
4.394.810.600.
Vraag, alvorens mondelinge of schrifte
lijke cursus te volgen naar de mogelijk
heden en resultaten van onze schriftelijke
privé-opleidingen
Boekhouden - Talen - Middenstandtdip»
M.B.A. - H.B.S. - M.U.L.O.
Erkend door Inspectie schrift.el. onderwijs.
Voor zover thans
hierbij acht personen
Te Pelotas, in Zuid-Brazilië, is een
vliegtuig neergestort,
bekend, verloren
het leven.
■Hedenochtend vroeg is 'n Amerikaanse
Skymaster van de luchtbrug naar Ber
lijn neergestort 3 K.M. ten Oosten van
het Frankfortse vliegveld Rijn-Mam. De
uit drie personen bestaande bemanning
kwam om het leven. Het vliegtuig keer
de ledig van Berlijn terug. De hemel was
bewolkt en er viel lichte sneeuw.
De „Sportkroniek" geeft de volgende
nagekomen uitslagen van op 2 dezer ge
speelde wedstrijden: 4e klas H: Zwervers
Pechvogels 82; 4e klas L: Dubbeldam
—Bolnes 20. Voor Zwervers betekent
dit, dat de achterstand op de beide lei
ders Hion en Schoonhoven nu tot 1 punt
is ingelopen. Dubbeldam heeft door deze
2 punten meer zelfs Portugaal van de kop
verdrongen en leidt nu met een gelijk
aantal punten, doch met nog een wed
strijd in petto.
De Belgische premier. Spaak, heeft
gisteren verklaard te verwachten, dat
de Zesmogendhedenovereenkomst,
waarbij werd besloten een internatio
nale autoriteit de bevoegdheid van
controle over het Roergebied te ge
ven, „in de eerstvolgende dagen" zal
worden getekend
Spaak voegde hieraan toe, dat de
overeenkomst door de parlementen der
betrokken landen zou moeten worden
geratificeerd. De commissie voor bui
tenlandse zaken van de Belgische ka
mer van afgevaardigden, waaraan hy
verslag had uitgebracht, had als haar
oordeel te kennen gegeven, dat de over
eenkomst „gunstiger was uitgevallen,
dan men had kunnen hopen.
De premier bevestigde, dat België
met de volledige steun van Luxemburg
een Belg candidaat had gesteld voor
de functie van permanent secretaris
generaal van het internationale contro
lerende lichaam voor het Roer-gebied.
„Of de Belgische candidaat voor deze
functie zal worden gekozen of niet in
ieder geval zal België in dit lichaam
vertegenwoordigd zijn", aldus Spaak.
Deze motor vindt het eerst zyn toepas
sing by de Amerikaanse „Martin PTV-
N-2", een onbemand vliegtuigje, dat
enige gelijkenis toont met de Duitse V-I.
De „Ram-jet" is constructief wel de
meest eenvoudige straalmotor, welke
men zich maar denken kan. Het geheel
bestaat slechts uit een holle buis, re
den waarom men hem ook wel met
„kachelpijp" betitelt waarin een
'sproeier voor de brandstof en een ont
stekingsapparaat, zyn ingebouwd. Men
kan er dan ook zonder meer geheel door
heen kijken.
De motor werkt alleen bij hoge snel
heden. De aan de voorzijde binnendrin
gende lucht vormt dan als het ware een
muur waartegen het, in de motor ge-
vormde en tot ontbranding gebrachte
gasmengsel een enorme druk uitoefent,
zodat, evenals by andere typen straalmo
toren. door de reactie een voorwaarts ge
richte kracht ontstaat, welke het vlieg
tuig in beweging orengt.
Het rendement van de motor wordt
groter naar gelang de snelheid groter
wordt, zodat dit type motoren by snel
heden welke die van het geluid over
schrijden, het meest doeltreffend zullen,
zijn.
Uit het feit, dat deze motoren eerst
werk: aam zijn bij een zekere snelheid
volgt, dat net vliegtuig niet op eigen
kracht kan starten, zodat er dus een ze
kere aanvangssnelheid aan gegeven
moest worden.
Tydens de proefvluchten werd de
PTV-N-2 (Prepulsion Test Vehicle) dan
ook gelanceerd vanaf een speciaal uitge
rust „Black-Widow" gevechtsvliegtuig.
Toekomstige .achtvliegtuigen, welke,
benevens een normale straalmotor, ook
met een ram-jet worden uitgerust, zullen
door de enorme nelheid, welke zij be
reiken kunnen, i' zeer korte tijd op het
strijdtoneel aanwezig kunnen zijn en een
vijand, voor dat „eze zijn doel bereikt
heeft, reeds gevoelige verliezen kunnen
toebrengen.
Gisteren is te Ayr (Schotland) het onder
zoek inzake de ramp met de Ned Constel
lation „Nijmegen" voortgezet. Gehoord
werd John Nisbet, controlerend ingenieur
In het generatoren-station te Kiimamoc'n.
die verklaarde dat vroeg in de morgen op
21 October, toen hij op zyn post was in de
controlekamer, plotseling een sterke af
wijking werd geconstateerd in de voe
dingsleiding van Kendoon. De alarmschei
ging en het waarschuwingslicht flikkerde
in de controle -kamer was men niet in staat
te ontdekken, waar de storing zich bevond
In antwoord op een vraag van John Ca
meron van de K.L.M. zeide Nisbet, dat de
storing in geheel Schotland te bemerken
moet zyn geweest, dus ook op het vliegveld
Prestwick.
J. S. R. Matr, ingenieur van de „British
Electricity Authority", verklaarde dat
men hem op de dag van het ongeval om
drie uur voormiddag mededeling had ge
daan omtrent een ernstige storing in de
transmissie, welke zich blijkbaar voor
deed tussen het generatorstation te Kil
marnock en Kendoon. Arbeiders waren
uitgezonden om de fout op te sporen. Ver
volgens had hij de hoogspanningsdraden
nabij Tarbolton onderzocht en bevonden,
dat drie draden gebroken waren, terwijl
een vierde de aardleiding, was beschadigd
In antwoord op een vraag van H. R
Leslie (Brits ministerie voor burgerlucht
vaart) verklaarde Mair, dat hij aannam,
dat een vliegtuig gevlogen had onder de
aardgeleiding door, die de bovenste
draad vormde op het punt, waar de andere
drie draden gebroken waren.
Cameron: ,wat zou het gevolg zyn, in
dien men aanneemt, dat het toestel door
de drie geleide-draden heen vloog en deze
brak en tegelijkertijd langs de aardgelei
ding scheerde'' Zou het toestel dan onder
stroom komen te staan?"
Mair: „ja".
Cameron: „zou de volle kracht van de
132.000 volt zich aan het toestel toedelen?"
Mair: „ja" Mair voegde er aan toe, da:
het toestel, wanneer het in contact kwam
met de aardgeleiding en de geleidedraden
onder sterke stroom zou komen te staan,
waardoor het metaal van het vliegtuig
vlam zou kunnen vatten.
Cameron: ,en indien zich benzine lrr de
vleugels van het toestel bevond, zou daar
dan niet vermoedelijk brand ontstaan?"
Mair: „ja".
De heer G. Gerritsen van de vrachtafde
ling der K. L. M. te Amsterdam verklaar
de dat hy het laden niét haastig verricht
had. al vertrok het vliegtuig een half uur
te laat. Passagiers en lading werden ge
wogfen- Het gemiddelde gewicht der be
manning was 75 kg. per persoon.
De heer C. van Loon, chef-ladingmees
ter der K. L. M. op Schiphol verklaarde
dat het tijdens het laden donker en ru
moerig was op het vliegveld. Dit deed ech
ter aan de nauwkeurigheid van het laden
niets af, dit is absoluut correct geschied
Men was by het laden absoluut niet ge
haast.
In antwoord op een vraag van Cameron,
of hy zich ten volle bewust was van de
verantwoordelijke plichten, die hij te ver
vullen had, zei Van Loon: Ja, Hij voegde
er aan toe, dat hij zijn plichten met be
trekking tot het vliegtuig op die avond
had vervuld.
Cameron: Begrijpt u, waarom deze sug
gestie nu door de kroon naar voren wordt
gebracht?
Van Loon: Neen, ik begrijp het niet.
Leslie: Ik tracht alle aspecten van deze
zaak te belichten en doe geen suggesties.
Cameron: Ik ben zeer blij die verzeke
ring te hebben.
Joh. de Jong, van de afdeling route-
voorlichting van de K.L.M. op Schiphol,
verklaarde, dat het handboek voor piloten
van de Amerikaanse legerluchtmacht geen
deel uitmaakt van de navigatie-uitrusting
van K.L.M.-vliegtuigen.
Leslie: Ook niet de weer- en geogra
fische kaarten, die door die bron worden
gepubliceerd?
De Jong: Neen.
Vervolgens werd De Jong een gedeelte
lijk verbrande kaart overhandigd en Les
lie vroeg: Maakte dit deel uit van de of
ficiële navigatie-uitrusting?
De Jong: Neen.
Op een desbetreffende vraag van Came
ron antwoordde De Jong, dat de radio
golflengte te Prestwick niet bruikbaar
was en dat in plaats hiervan een radio
baken van middelmatige frequentie van
20 tot 22 October van hetzelfde punt uit
werkte.
De waarschuwingslichten aan de radio-
masten waren onklaar, behalve aan een
mast. Deze inlichtingen waren aan gezag
voerder Parmentier verstrekt.
De president verliet zyn zetel om aan
de heer De Jong een landingskaart voor
het vliegveld Prestwick te tonen, welke,
zo zei hij, een punt, dat een hoogte had
van 45 voet, even ten Oosten van het
vliegveld bevatte.
Hij vroeg: Is deze kaart in het hand
boek, dat officieel aan gezagvoerder Par
mentier werd verstrekt, gelijk aan de niet
officiële kaart, welke door de Amerikaan
se legerluchtmacht werd gepubliceerd en
welke een paar minuten geleden aan U
werd getoond?
De heer De Jong antwoordde, dat hij
er niet zeker van was, o. deze gelijk was
en de president gaf de officiële stenograaf
daarop instructie de kwestie niet in zyn
notities te vermelden.
De heer P. van Houwelingen, navigatie-
chef van de K.L.M. op het vliegveld
Schiphol antwoordde: Ja op de vraag:
Stelt u vertrouwen in gegevens, die aan
kaarten van de Amerikaanse legerlucht
macht zyn ontleend?
Van Houwelingen zette uiteen, dat ver
tegenwoordigers van de K.L.M. persoon
lijk documenten overhandigden aan em-
pïoyé's van buitenlandse luchthavens. Hij
was „er practisch van overtuigd", dat deze
kaart persoonlijk te Schiphol was over
handigd om haar aan employé's te Prest
wick te geven. Hij kreeg haar per brief
uit Prestwick terug.
Hy verklaarde verder, dat de Britse
autoriteiten voor December 1948 officieel
geen landingskaarten voor Prestwick had
den uitgegeven, maar later waren officieel
documenten gepubliceerd.
Ian Havron Simpson, metereologisch
assistent op het vliegveld Prestwick ver
klaarde dat in de avond van 20 October
tussen 23.00 en 23.30 uur (plaatselijke tijd)
de waarschuwingslichten op de radiomas-
ten op een afstand van ongeveer drie mijl
te zien waren. Hy bracht het grootste
deel van dat halve uur door buiten zyn
kantoor op het vliegveld om de weersom
standigheden waar te nemen. Er was een
windstoot om 22.00 uur, welke een snel
heid had van 30 myl per uur.
Leslie: Trad er een behoorlijk snelle
verslechtering op, die avond na 23.00 u.?
Simpson: Neen. Er trad in het geheel
geen snelle verslechtering op. Simpson
verklaarde voorts, dat elke opmerkelijke
verslechtering van het weer tussen de tij
den, waarop waarnemingen worden uit
gezonden, speciaal zou zyn uitgezonden.
Indien er zich een belangrijke wijziging
om 23.10 had voorgedaan, zou hij naar
binnen zijn gegaan om het cijfer betref
fende vlieggeschiktheid op de kaart te
raadplegen. Dit cijfer was toen hij op het
ogenblik van de ramp aan het werk was
drie. Simpson zei, dat, toen hy het meteo
rologisch station om 23.00 uur binnenging,
hy alle weersomstandigheden controleerde
en dat het cyfer geen wijziging behoefde.
Een half uur later controleerde hy het
cyfer opnieuw en het was niet gerecht
vaardigd een bericht uit te zenden, dat het
weer slechter was geworden. Het cijfer
was nog drie. Simpson zei, dat, hoewel het
niet zijn taak was te kyken naar de dage
lijkse lijst van aankomsttijden van vlieg
tuigen, hy wist, dat er die avond een grote
Constellation moest aankomen.
Op een vraag van Cameron, 'waarom hy
de tijd tussen 23.00 en 23.30 uur buiten
zijn kantoor was, antwoordde hij: Het is
een algemeen gebruik; wanneer het weer
zo slecht is, zijn wy de meeste tijd buiten.
Cameron: Dus het weer was slecht?
Antwoord: „Ja".
Cameron: En werd slechter? Antwoord:
Het werd in geringe mate slechter.
In antwoord op een andere vraag van
Cameron zei Simpson, dat bij precies
achttien jaar was, toen het ongeluk ge
beurde, en dit was het eerste vliegveld,
waar hij practische weerobservatie
moest doen. Gedurende een maand tot
vtjf weken, zr. zei hy, had hij met een
verantwoordelijke!- persoon samen
dienst gedaan, nadien was hy alleen ge
weest.
Cameron U bent verantwoordelijk
voor de waarnemingen en het uitzenden
er van en het besluit, of er tussentijdse
berichten moeten worden uitgezonden?
Antwoord: Ja.
Simpson zeide,
uitgezonden was
dat er een boodschap
omtrent verslechtering
van het weer voordat hij om 22.00 uur in
dienst Kwam. Hij gaf toe, dat vliegtuigen
een aanzienlijke verandering in de weers
gesteldheid „behoorlijk snel" behoorden te
weten.
Op desbetreffende vragen verklaarde
hy, dat een zoeklicht was gebruikt voor
het bepalen van de hoogte van het wol
kendek. Om ongeveer twee uur in de och
tend had dit echter geweigerd. Waar
schijnlijk was de peer stuk gegaan en op
dat ogenblik was er geen nieuwe be
schikbaar. Hij had dit via een weerkun
dige moeten melden aan de administratie.
Simpson zeide niet te weten, dat twee
van de lichten op de radiomasten uit wa
ren. Hierop werd Simpson gevraagd:
Wilt u hiermee zeggen, dat u niet weet
hoeveel lichten er op de radiomasten zyn?
Antwoord: Neen. Simpson zeide verder,
dat het de gewoonte was het verst moge
lijke zicht te melden. Hij kon niet mede
delen wat het zicht naar het Noord-Oos
ten was op de nacht van het ongeluk.
Volgens eerdere observaties was het zicht
3.900 yards.
Op de vraag of het zicht minder kon
zyn geweest dan 3.900 yards antwoordde
Simpson dit niet te geloven. Hem stonden
echter geen middelen ter beschikking dit
te toetsen. Simpson verklaarde, dat hy en
zijn collega's, die allen jonge mannen wa
ren, verantwoordelijk waren voor het uit
zenden van weermeldingen. In vochtige
nachten riep hij altijd de dienstdoende
functionaris van de meteorologische dienst
naar buiten. In de bewuste nacht was
deze tussen 23.00 en 23.30 uur naar buiten
gekomen.
Simpson zeide verder volgens instruc
ties te handelen, indien hij een plotse
linge verslechtering van het weer niet als
een dringende tussentijdse boodschap zou
doorgeven. Op hem en zijn collega's, on
geveer zes jonge mannen, werd „tamelijk
nauwgezet toezicht" uitgeoefend door de
meteorologische functionaris. De waarne
mingen werden echter nooit door de
dienstdoende meteoroloog getoetst. Simp
son was er voldaan over, dat zijn opgaven
van die avond juist waren. Het uitzenden
van een bericht over verslechtering van
de weersgesteldheid mocht nooit geschie
den zonder de weerkundige.
Campbell, de vertegenwoordiger van de
minister voor de luchtvaart, zeide. dat ge
opperd was, dat de windmeter niet gehéel
vrij opgesteld was. Simpson antwoordde
hierop, dat de windmeter op het meest
vrije gedeelte van het vliegveld opgesteld
was. De voorzitter, McDonald, zeide, dal
d- mogelijkheid van een windsnelheid van
50 mijl per uur was geopperd. Simpson
zeide dit niet te geloven, doch in tegen
deel er zeker van te zijn, dat dit niet
juist was. Indien de windmeter 23.30 uur
een windsnelheid van 14 mijl aangaf, was
dit ook zo. Nadat Simpson drie uur in de
getuigenbank had gestaan, werd de zit
ting tot de volgende dag verdaagd.
De uitslagen van de vierde ronde lui
den: Bergsma—O'Kelly 0—1, Wade—Baay
afgebr., Schmid'tGolombek Tar -
takovgervan Scheltinga YiVs, Henne-
berkeVan Steenis afgebr.
De stand luidt thans: 1. Schmi-dt 3 pun
ten, 2. Baay 2% punt 1 afg. partij, 3
en 4 Golombek en Tartakower 2% punt,
5. Henneberke 2 punten 1 afg„ 6. en V.
O'Kelly en Van Scheltinga 2 punten, 8.
Bergsma 1 punt, 9. Wade punt 1
afg., 10. Van Steenis 0 punten 1 afg.
De afgebroken partijen uit de derde
ronde werden uitgespeeld met de vol
gende resultaten: Golombek won van
Wade en Baay won van Bergsma.
Op 29 en 30 Januari zullen door de af
deling Utrecht de open Nederlandse tafel
tenniskampioenschappen worden georga
niseerd in de Irenehal van de Jaarbeurs.
Alle inschrijvingen voor dit internatio
naal tournooi zijn nog niet binnen, doch
het ziet er naar uit, dat een sleet gezel
schap zal deelnemen, waarbij zich bevin
den: bij de dames de kampioene van Bel
gië 1948 madame Detournay, het gehele
Engelse team dat aan de wereldkampioen
schappen deelneemt, miss Peggy Franks,
miss Pinky Harness, de jeugdkampioene
Adele Wood en bij de heren Guy Amou-
retti, kampioen van Frankrijk 1948, Mi
chel Hagenauer, die 6 maal kampioen van
Frankrijk is geweest en kampioen van
Zwitserland, de wereldkampioen R. Berg-
mann en de 15-voudige wereldkampioen
Victor Barna. Het gehele Nederlandse
team, bestaande uit Cor du Buy, Cor
Pelser, Bep van Hem, Huub Thien, Mar-
got van Wijk, Tine Mos, Tert de Zeeuw en
de 16-jarige Coby van Megen, zal deel
nemen. Dit, zelfde Nederlandse team
speelt op 31 Januari ecu wedstrijd tegen
Denemarken te Kopenhagen en komt van
4 tot 10 Februari uit op de wereldkam
pioenschappen te Stockholm.
(Schaakredacteur P- A. KOETSHELD.
Achterweg 86, LIsse.)
De eerste rubriek van dit jaar openen
Wij met de gebruikelijke jaargroet; aan
onze lezers heil en zegen over 1949.
Hierbij voegen weonze dank voor de
gelukwensen, die wij bij de Jaarwisseling
van onze oplossers mochten ontvangen.
Op verzoek van een oplosser zullen
we, in het eerste kwartaal, het volgende
ondernemen: Aan de oplossing van een
probleem worden punten verbonden.
By tweezetten twee, by driezetten drie
punten enz. Extra-punten worden toage-
kend voor het aangeven van nmyploe,
baarheid en wel een punt minder dan
de auteursoplossing. Wanneer de lezer
een nevenoplossing inzendt en niet van
de auteur, dan krijgt hij toch het be
paalde aantal punten, echter niet
dubbel, al zou hij ook tevens de auteurs-
oplossing vermelden. Wij meenden d'-t
besluit te moeten nemen om belang
hebbenden het s§aie navorsen te
besparen-
Met onoplosbaarheid is dit heel iets
anders; hiermede voorkomt men veel
het oppervlakkige oplossen en daardoor
bevordert men, dat opgaven met ver
borgen varianten naar waarde worden
genoten. Het behaalde puntcijfer hopen
we wekelijks achter de oplossersnamen
te vermelden. Prijzen zijn er echter
niet aan verbonden. Na beëindiging
van dit kwartaal zal wel blijken, of
wy er mee voort kunnen gaan.
No. 6483.
W. J- WOLFS, St. Michiels Gestel.
Ie plaatsing. Mat in twee zetten.
Nn .6484.
M. HA VEL, Praag.
Ie plaatsing. Mat in drie zetten
Correctie van no. 6481. Jac. Haring.
Tot onze spijt is hier 'n grove vergis
sing begaan, waarom wij van deze
tweezet de stand in letters en cijfers
nu vermelden.
Wit: Kh8, Da7. Tc6—f6, Rg6—g7. Pb8:
=7- d7. h7. a M
Zwart: Ke7, De6, Rc8—d8; d5, d6, e6. f6
PROBLEEMOPLOSSING:
No. 6478. K. A. K. Larsen- 'Deze
opgave had no. 6477 moeten zijn). 1. Tc4
c4c2 enz.
Goede oplossingen ontvangen van: ir.
A Bergstein. Geleen; Th. Deu!:ng,
Den Haag; H. Th. v. Goor, Voorburg;
J. Dickhaut, Nijmegen; H. P. v. Dorsten
Rotterdam; W. H Haring, Schipluiden;
P. A. Hendriks Rotterdam; P- H. Bou-
dijk, Rotterdam; B. Luger, Eindhoven; C.
J Lutz. Gouda; C. H Nij-kamp. Almelo:
F Pijls. Maasbracht; A. Rondema Til
burg; G. v. Rooyen. Heemstede; P. H.
Schreurs, Blerik;' J. H. Schoeman, Rot
terdam; Stijn Pompe. Voorburg; C v d.
Weide, Rotterdam: F, Witte, Den Haag;
J. H. v. d Veer. Groesbeek. Van laatst
genoemde Vermelden we ook nog 6474
en 6475
