I
SOCIALE KWESTIES
VAN DEZE TIJD
ONZE GEZANT OVER DE
PERSOON VAN PiUS Xll
Z.H.
DE
WAARHEID DIENEN
LIEFDE
Passages uit pauselijke redevoeringen
Bijzondere kracht en steun
gaan van Hem uit.
7 TT F DAG 2 APRIL 1949
PAGINA 4
séiss
r ir ir^
DE Paus heeft steeds een persoonlijk succeswanneer Hij tot niet-
katholieken spreekt. Zeer velen van hen, van alle kanten van de
wereld naar Rome gekomen, vragen uit nieuwsgierigheid of uit
conventie een audiëntie bij Hem aan. Hetzij zij van te voren
wantrouwen hadden tegen het katholicisme, dan wel er in hun hart
onverschilligheid tegenover de Kerk heerste, het gevolg van hun ont
moeting met de Paus is, dat zij diep onder de indruk vertrekken,
ln een tijdperk waarin vele groten bevreesd schijnen te zijn, zich bloot te
stellen aan het openbaar oordeel, en zich daarom verschansen achter een
onpersoonlijk bureaucratisme, houdt de Paus minstens eenmaal per week
een echte redevoering.
PAUS PIUS XII is een man, die in geheel Zijn leven bezield
is geweest van een ontembare werklust, en al Zijn tijd
methodisch heeft gebruikt tot het bereiken van een maximum
prestatie. Heel Zijn doen en laten wordt beheerst door een straf werk
schema. Elke dag staat Z. H. punctueel om half zeven op, om dan de
vensters van Zijn slaapkamer te openen en uit te kijken over het Sint
Pietersplein. Van de derde verdieping van het Vaticaan, dus aan de
rechterkant van het plein, waar de particuliere vertrekken van de Paus
zich bevinden, heeft Z. 11. tevens een prachtig vergezicht over een groot
gedeelte van Rome. De Paus zegt voor het venster met gevouwen handen
een kort gebed om dan terwille van Zijn gezondheid enkele lichaams
oefeningen te doen. Pas op Zijn een en zeventigste ■jaar heeft de Paus het
roeiapparaat ter zijde moeten stellen, waarmede Hij zich lichamelijk fit
hield. Thans bepaalt Hij zich tot wat Zweedse gymnastiek, indien Hij zich
daartoe gedisponeerd voelt.
ET ambt van Opperste Hogepries
ter heeft in de loop van de eeu
wen slechts één enkel doel ge
kend: de waarheid te dienen; de vol
ledige, de zuivere waarheid, niet door
bewolking verduisterd, niet door
zwakheid verkracht en nooit van de
liefde gescheiden.
Pius XII sprak deze woorden na Zijn
plechtige kroning op 12 Maart 1939
in de Sixtijnse kapel tot de verzamel-
dp kardinalen.
door mgr. dr. JAN OLAV SMIT,
kanunnik van St. Pieter.
Dan worden de problemen uitgewerkt. De
Paus maakt met een heel fijne pen enkele
notities, die Hij zelf op een schrijfmachine
uitwerkt, een witte portable.
|%.l 'A N' AAIV'
PETRUS IN AETERNUM
EEN
F HET LEVEN
Driemaal verloochent hij den Mensenzoon
nog vóór de haan gekraaid heeft in de morgen,
zwaar ala een noodlot draagt hü nu de kroon,
waarin de wraak der liefde ligt verborgen:
Een doem van liefde, doornenkroon van goud
en als een bloedschuld wegend op de slapen.
,,Ja", snikt de liefde, „ja", en menigvoud;
en rond hem drommen lammeren en schapen.
Er i3 een woord, dat hemelen verzet:
dit „Ja" der liefde. Arme gebenedijde,
Petrus geworden naar een nieuwe wet,
Simon, die ln één nacht verried en schreide.
En altijd bleekt de dag en kraalt de haan,
en wordt de Mensenzoon opnieuw gevangen,
tot in de tuinen van het Vaticaan,
tot in de kus van de drie gouden spangen.
Hij kent de Thabor en in majesteit
zegent hij stad en wereld uit den hoge
van 't hogepriesterlijk balcon; maar schreit
over het lijdend wereldhart gebogen
als ln Gethsemané, ook hij alleen,
wanneer de storm geluwd Is in het lover
van 't veil Jerusalem, eenzaam als geen;
•t vonnis der uitverkiezing blijft hem over:
Een mensenzoon, getekend door het lot
en met het juk der Godljjkheid beladen,
die bitter proeft en naakt tot op het bot
glorie en macht, de driekroon der genade.
Een die door scharen telkens neemt de wijk
naar het hoog gebied zijner eenzaamheden;
waar God een pelgrim werd in eigen rijk,
daar is voor een Visser geen vaste stede:
Een bovenaardse witte schemering,
een schim die in de golfzang van 't getijde
en op een voorplecht met de Vissersring
zegenend voortdrijft door de mist der tijden.
Maart 1949.
BERNARD VERHOEVEN.
Daarbij lost hij een van de centrale proble
men op, waarvoor het huidige -katholicisme
staat: te weten hoe men met de onverschilli
gen in contact moet treden. Zien wjj slechts
hoe de Paus hiervan voorbeeld geeft op een
der moeilijkste en hachelijkste gebieden: dat
van dc sociale problemen. Wij moeten daar
voor ons niet verdiepen in do Encyclieken,
daar dit de documenten zijn, die met zorg zijn
voorbereid, maar doen beter uit de kleinere
redevoeringen, die hij gedurende 1948 ten
overstaan van wetenschappelijke en technische
bezoekers heeft gehouden enkele interessante
passages te citeren.
1). Erkenning van dc waarde der materiële
middelen als instrument van de christelijke
vooruitgang, wanneer zij passend worden ge
bruikt.
„Dagelijks ervaart gij, hoe het in over
vloed bezeten geld, zolang het geen afgod is,
waaraan alles wordt dienstbaar gemaakt
en geen vulgair instrument van lage in
stincten, maar integendeel beheerd wordt
door gewetens vrij van hebzucht en vrij van
die gebondenheid aan het bijkomstige, waar
van Jesus Christus ons heeft bevrijd, een
instrument kan zijn in dienst van ieder
goed werk, tot welzijn der mensen en tot
eer van God. Daardoor wordt het als door
een wonder der genade tot een trap, die
voert naar gerechtigheid en christelijke
heiligheid". (23 Juni, tot de beambten van
de Napolitaanse Bank.)
2.) Geseling van ondeskundigheid op sociaal
gebied van sommige politici.
„Velen, te velen, geleid door het eigen
belang of door partij-geest, of meer door
gevoels- dan door verstands-overwegingen,
naderen en beschouwen als economische
en politieke amateurs de financiële en fis
cale kwesties met te meer onstuimigheid
en hartstocht, met des te meer zelfverze
kerdheid en ongegeneerdheid, naarmate
hun incompetentie groter is." (3 October,
ben overstaan van de Congresleden van het
Internationaal Instituut der Openbare Fi
nanciën.)
8). Reële productie-mogelijkheden als grond
slag van het beloofde systeem.
„Het ia duidelijk, dat daar, waar geen
voldoende productie is, men ook geen vol
doende baten kan verwachten". (3 Juni tot
het Heilig College.)
4.) Veroordeling van die technische voor
uitgang, die vergeet, dat alle techniek ten dien
ste moet staan van de zedelijke ontplooiing
van de koninklijke mens.
„Onthoudt U van die maatregelen, die,
ten spijt van hun technische voortreffelijk
heid, in het volk de zin voor rechtvaardig
heid en onrechtvaardigheid krenken en
wonden". (3 October, als boven.)
5.) Afwijzing van de gemakkelijke oplos
singen van het oude liberale pseudo-weten-
schappeljjk automatisme en van het commu
nisme.
„Het is hier derhalve niet mogelijk, enig
resultaat te behalen zonder ordening, zon
der sociale normen, die erop gericht zijn
een duurzame verwezenlijking van dit doel
te verkrijgen. Zijn toevlucht te nemen tot
een magisch automatisme is voor het eco
nomische leven een niet minder ijdele her
senschim dan voor ieder ander levensge
bied.
Van de andere kant is het economisch
leven, het sociale leven een leven van men
sen en derhalve kan het niet gedacht wor
den zonder vrijheid. Maar deze vrijheid kan
niet de betoverende en bedrieglijke for
mule zijn van een honderd jaar geleden, dat
wil zeggen een vrijheid, die louter negatief
is en die haar ontstaan vindt in de rege
lende wil van de Staat en evenmin de pseu-
(lo-vrijheid van onze dagen om zich te on
derwerpen aan het bevel van reuzen-orga
nisaties." (8 Maart tot de Vergadering van
de Internationale Ruilverkeer-politiek.)
6.) Oproep tot samenwerking op het gebied
der practische veroveringen met niet-katholie-
ke elementen.
„Wij richten ons tot de katholieken van
de gehele wereld, hen uitnodigend zich niet
tevreden te stellen met goede bedoelingen
ea mooie programma's, maar om moedig
voort te gaan met hun practische verwezen
lijking. Mogen zij niet aarzelen hun krach
ten te verenigen met die van hen, die, of
schoon zij buiten hun rijen staan, nochtans
accoord gaan met de sociale leer van de
Katholieke Kerk en bereid zijn, de door
Haar gewezen weg te volgen, die niet de
weg is van de gewelddadige beroeringen,
maar van beproefde ondervinding en
krachtdadige oplossingen."
Eén van de moeilijkste opgaven, die de H.
door dr. ALFONSO RINALD1,
hoofdredacteur van „Ora dell'
Azionë".
Vader zich gesteld heeft, is de katholieken er
toe te brengen de zuivere leer met behulp van
de wetenschap om te zetten in de practijk. De
critiek, die dc katholieken van de gehele we
reld ondervinden is, dat hun sociale leer, of
schoon zij zich voordoet als van een onwrik
bare logische keten, dit nog niet proefonder
vindelijk heeft bewezen. Alleen zulk een be
wijs echter ware in staat respect af te dwin
gen voor de waarheid die zij verkondigen. En
het is naar dit gebied van vruchtbare weten
schappelijke verwezenlijkingen, dat de Paus
ons voortstuwt.
Hij weet, dat, wanneer Hij zich de gezel
maakt van de officiële sociale wetenschap,
terwijl Hij zün eigen taal blijft spreken en
zijn eigen „ware" beginselen verdedigt, Hij
hetzelfde resultaat zal hebben, dat Jesus ver
kreeg, toen Hij Zjjn gezelschap aanbood als 'n
onbekende aan de twijfelende leerlingen van
Emmaus. Hij verwierf hun sympathie, door
hen van hun probleem te spreken en tenslotte
openbaarde Hij Zijn Wezen. Dit is de enige
weg, waarlangs de verantwoordelijke denkers
en technici kunnen worden teruggebracht tot
het geloof, bezield als zij zijn van een bewon
derenswaardige ijver ten dienste van de mens
heid, maar verstrikt in hetzelfde religieuse
indifferentisme, waardoor zovele anderen ge
kweld worden.
Voor sommige katholieken betekent dit het
neerhalen van dat scherm, waarachter zij him
traagheid verbergen om de problemen van. de
dagelijkse realiteit te naderen.
MET genoegen voldoe ik aan het verzoek
van de redactie om een kleine bij
drage te leveren voor het speciale num
mer, dat wordt uitgegeven ter gelegenheid van
het vijftigjarig priester-jubileum van Z. H. de
Paus, bij Wie ik de eer heb Nederland te ver
tegenwoordigen.
Een vijftigjarig Jubileum pleegt te doen den
ken aan iemand, gebogen onder de last der
jaren, die men met enige aarzeling gaat ge
lukwensen, omdat men de indruk heeft, dat de
betrokkene er wellicht bezwaar tegen zoude
kunnen hebben om te worden herinnerd aan
het toenemen van Zijn leeftijd.
Bij Z. H. de Paus ia dit echter geheel anders
Wie de gelegenheid heeft de Heilige Vader ver
schillende malen in het jaar te naderen en
ook Hem te zien deelnemen aan de schitteren
de, doch wel eens langdurige en voor de deel
nemers schijnbaar vermoeiende plechtigheden
in de Sixtijnse kapel en in de St. Pieter, wordt
steeds weer getroffen door het nog jonge voor
komen van iemand, waarvan men dan telkens
weer de leeftijd even ln het „Annuario Ponti-
flcio" gaat opzoeken, om zich ervan te verge
wissen, dat men zich niet met een tiental jaren
heeft vergist. I
Een ander iets, dat bij Zijne Heiligheid sterk
opvalt, is de uitzonderlijke mate van geestelij
ke kracht, die van Zijn, in wezen, tengere
Persoon uitgaat Zag men niet de schitterende
ogen en het zeer beweeglijke en intens geïnte
resseerde gelaat, dan zou men weieens de in
druk kunnen krijgen te doen te hebben met
iemand met weinig weerstandsvermogen. Zodra
men echter het voorrecht heeft om de uitdruk
king van Zijne Heiligheid gade te slaan, is
men en dit is mij van velerlei zijden beves
tigd steeds onder de indruk van de bijzon
dere kracht en steun, die van Hem uitgaan.
Het is daarom in dit geval in geen enkel
opzicht een jubileum, waar men met enigszins
gemengde gevoelens aan denkt en men kan er
zich slechts ln verheugen, dat hierdoor een
gelegenheid ontstaat om voor een ieder, die
dat wil, en dit zijn er ontelbaar velen, aan het
Hoofd van de Katholieke Kerk blijk te geven
van zijn eerbied en bewóndering.
Als Nederlander stelt men zeer ln het bij
zonder prijs op geestelijke en godsdienstige
vrijheid en het is daarom, dat ik persoonlijk
zo geheel van harte kan instemmen met de al
gemene hulde, die in deze dagen aan Zijne Hei
ligheid zal worden betuigd.
Mijn zeer bevoorrechte positie stelt mij in
staat nauwkeurig de vele uitingen van de
Heilige Vader te volgen en het is mij uit deze
uitingen steeds gebleken, hoezeer de Paus het
welzijn van de mensheid in het algemeen voor
staat en hoever het van Hem is om Zijn be
langstelling te beperken tot een bepaalde
groep. Hiervan zijn vele voorbeelden te vin
den, die in een kort bestek niet alle kunnen
worden opgenomen. Ik moge in het bijzonder
als voorbeelden noemen hetgeen de Heilige
Vader in de afgelopen oorlog voor leden van
verschillende godsdienstige gezindten, en
speciaal voor de zozeer vervolgde aanhangers
van de Joodse godsdienst deed verrichten;
Hoogstdeszelfs belangstelling voor de krijgs
gevangenen in alle landen; Zijn bijdragen voor
het noodlijdende Nederlandse volk.
Deze algemene geesteshouding van de Hei
lige Vader komt wel sterk tot uiting in Zijn
redevoeringen en geschriften. Zeide de Heilige
Vader niet op 17 September 1946 in een rede
gericht tot de leden van de Sociëteit van
Jesus:
„Aan de dwalende worde een vriendenhand
toegestoken, zonder dat echter toegegeven
worde aan de dwaling"
En kwam niet in de rede, welke Zijne Heilig
heid op 6 October van hetzelfde jaar voor
de leden van de H. Romeinse Rota hield, de
volgende uiting voor:
„Zonder twijfel heeft de rechtbank voor de
verdediging van het geloof in de loop der eeu
wen soms vormen en methoden aangenomen,
die door de natuur der zaken zelf niet geëist
werden, maar die hun uitleg vinden aan de
hand van de bijzondere tijdsomstandigheden;
maar het is volstrekt onjuist hieruit het argu
ment te willen trekken tegen de wettelijkheid
van deze rechtbank"
In dezelfde rede zeide Z. H. de Paus nog:
„De steeds veelvuldiger aanknopingspunten
tussen en de dooreenmenging van ^e verschil
lende godsdienstbelijdenissen binnen de gren
zen van eenzelfde volk hebben de burgerlijke
rechtbanken ertoe geleid het beginsel van de
„verdraagzaamheid" en van de „gewetensvrij
heid" te volgen. Er is zelfs een politieke, bur
gerlijke en sociale verdraagzaamheid jegens
de aanhangers van andere belijdenissen, weike
in zekere omstandigheden voor de katholie
ken zelfs een morele plicht vormt. De Kerk
zelf heeft in canon 1351 van het kerkelijk wet
boek wetskracht gegeven aan het beginsel:
„niemand kan tegen zijn wil gedwongen wor
den het katholieke geloof te omhelzen".
Deze en vele andere uitspraken mogen wor
den aangehaald ten bewijze dat het voor de
gehele mensheid een zegen is om 'n moeilijke
tijden als deze aan het hoofd van een zo eer
biedwaardige instelling als de Katholieke Kerk
iemand van de statuur van Z. H. Paus Pius
XIT te zien. Dit zal ongetwijfeld door een
ieder worden begrepen.
Ik moge daarom eindigen met het uitspie
ken van de wens, dat het Zijne Heiligheid
worde gegeven nog vele jaren Zijn krachten
aan het welzijn van de mensheid te wijden.
ROME, 19 Maart 1949.
VAN ZIJNE HEILIGHEID
Te kwart voor zeven neemt de H. Vader
in Zijn badkamer een verfrissend bad. Het
water kan electrisch verwarmd worden, maar
de Paus prefereert koud water, zelfs in de
winter. Hij gelooft in de Kneippse theorie, om
verkoudheden met koude te bestrijden. Na
Zijn bad scheert de Paus Zich met een elec
trisch apparaat, om Zich dan in zijn witte toga
te kleden, daarbij elke dag, indien mogelijk,
een ander gewaad dragend. Zjjn schoenen zijn
van laken vervaardigd en rood. Alleen op
Goede Vrijdag draagt de H. Vader witte, laken
schoenen.
Jarenlang heeft Giovanni Stefanoli, Zijn
trouwe kamerdienaar ofwel aiutente dl
camera, Hem elke ochtend precies om tien
over zevenen goede morgen gewenst, als de
eerste, die de Paus zag.
Om tien over zevenen betreedt Z. H. de
huiskapel, die direct aan de slaapkamer
grenst. De Paus knielt neer voor het altaar,
dat elke ochtend met verse, witte bloemen
uit de Vaticaanse tuinen versierd wordt (des
winters worden ze in kassen gekweekt). De
gebeden ter voorbereiding voor de H. Mis
duren twintig minuten, waarna de Paus zich
de Misgewaden doet omhangen. Alleen de
enkele Zwitserse zusters van de Congregatie
van het Heilig Kruis uit Metzingen, die de
keuken en de garderobe van de Paus verzor
gen, wonen de H. Mis by. Om tien over acht
is de H. Mis ten einde, waarna twintig minu
ten dankzegging voor het altaar volgen.
Na het ontbijt, dat uit een waterbrood-
cadetje en een kop koffie met melk bestaat,
leest de Paus in de kleine eetkamer snel de
ochtendbladen door.
Als de kleine, gouden, Zwitserse wekker
Hem waarschuwt, dat het tijd is, be
geeft Hij zich naar Zijn studeerkamer. Daar
laat Hij de bel op zijn bureau weerklinken,
ten teken, dat de ochtendaudienties kunnen
beginnen. Die moeten precies èèn minuut voor
negenen aanvangen. Dan knielt de eerste kar
dinaal voor de Paus neer, om Diens ring te
kussen en zich dan bij 's Pausen bureau neer
te zetten.
De audiënties worden in vier categorieën
verdeeld.
Ten eerste de tabulare, zo genoemd naar de
tabella, het rooster, dat elk jaar ln het begin
van October gepubliceerd wordt en waarin alle
audiënties voor het officiële kerkelijk jaar
(15 October tot 15 Augustus) zijn opgenomen.
De tabulare-audienties duren van 9 tot 11.15
en ze zijn bestemd voor de kardinalen en hoge
functionarissen van het Vaticaan, met wie de
Paus de kerkelijke en politieke problemen be
spreekt.
Ten tweede zijn er de particuliere audiën
ties (11.1512.15) voor diplomaten en hoge
bezoekers. Ze Worden in de bibliotheek van de
Paus gehouden. Z. H. spreekt vloeiend niet
minder dan 7 talen.
Ten derde zijn er dc speciale audiënties
(12.1512.45) waarin niet zó belangrijke be
zoekers worden ontvangen. Ze moeten in een
aangrenzende kamer van de bibliotheek wach
ten tot de Paus bij hen komt
En ten vierde zijn er dan de publieke audiën
ties (12.451.30 of 2 uur), voor groepen pel
grims of gezelschappen, zoals b.v. officieren
en bemanningen van schepen, die uit Napels
of Genua naar Rome komen en, wanneer het
Jhr. mr. M. W. VAN WEEDE
Harcr Majesteit's buitengewoon Gezant
en Gevolmachtigd Minister bij de Hei
lige Stoel.
In de tien jaren van Zjjn pausschap heeft
Hij onherroepelijk trouw vastgehouden aan
deze Zijn lijfspreuk: „De waarheid dienen in
liefde; veritatem facientes in charitate" (Eph.
4,15)
Als een kerkvader uit de eerste tijden van
het Christendom heeft Hjj onbevreesd de waar
heid verdedigd en het recht:
in Zjjn meesterlijke encyclieken, waarin Hij
„de banier van de Goddelijke Koning ontplooit
en wijd laat uitwapperen voor hen die bedrieg
lijke vanen Zijn nagelopen" (Summi Pontifica-
tus) en onverschrokken opkomt voor de rech
ten van God tegen iedere vorm van natuur-
vergoding, voor de rechten van de mens tegen
elk pogen van verdrukking, voor de rechten
van het volk tegen ieder drijven van staats-
absoiutisme, dat zoals Hij zegt de volks
welvaart verstikt en de eenheid en vrede on
der de volkeren, vooral door woordbreuk en
eenzijdige opzegging van wettig gesloten ver
dragen, in gevaar brengt:
in Zijn machtige redevoeringen tot de op 't
Sint Pietersplein verzamelde Romeinen, tot de
leden van de Katholieke Actie, tot werkge
vers en werknemers;
in Zijn radioboodschappen aan de wereld, met
Kerstmis en Pasen en Zijn naamfeest, of bij
gelegenheid van Eucharistische Congressen en
Mariale dagen;
in Zijn dringende smeekbeden aan de bjj de
Heilige Stoel geaccrediteerde vertegenwoordi
gers van dc regeringen, in brieven en»tele-
grammen aan staatshoofden, zoals op 10 Mei
1940 aan Hare Majesteit onze Koningin bij de
gewelddadige overrompeling van Nederland,
België en Luxemburg tegen alle recht ln.
Hij heeft de waarheid gediend in liefde, in
onmetelijke christelijke liefde, Zijn medevoe
lend vaderhart niet alleen uitstortend in kor
te, hartelijke toespraken tot oorlogsinvaliden,
tot jonge bruidsparen, die Zijn zegen kwamen
vragen over hun huwelijksleven, of tot pel
grims van alle rang en stand, zich steeds aan
passend aan de bijzondere levensomstandighe
den van de hoorders, hen zelfs zo mogelijk
in eigen taal toesprekend de Paus conver
seert gemakkelijk in negen of tien talen;
maar vooral bewees Hi) Zijn grenzenloze liefde
door daadwerkelijk alle noodlijdenden te hulp
te komen „met 'n liefdevuur zoals Hij ande
ren eens vermaande dat de opoffering niet
vlucht, dat sterker is dan de dood, en dat door
de ontstuimige wateren van de tegenslag niet
kan worden uitgedoofd".
Wat heeft deze Paus niet gedaan voor
krijgsgevangenen en geïnterneerden en hun
achtergebleven familieleden, voor vluchtelin
gen, gedeporteerden en andere oorlogsslacht
offers? „Alleen reeds voor dit werk verdient
Pius XII een monument", schreef aan het Va
ticaanse Inlichtingenbureau een dankbare
krijgsgevangene die door zijn familie was dood
gewaand.
En hoeveel stoffelijke hulp ls door het Vati
caan niet aan staatlozen, daklozen, werklozen
en andere ongelukkige mensen zonder be
staansmiddelen verstrekt?
Hij richtte in het Vaticaan een eigen com
missie van bijstand op, die haar problemen
en zorgen naar alle landstreken van de wereld
uitstrekte. Overal waar een volk in nood ver
keerde, waar de oorlogsstorm gewoed bad,
waarbeen vluchtelingen waren uitgeweken,
waar gejaagden heil en lijfsbehoud ochten,
waar krijgsgevangenen gewelddadig waren
heengesleept of waar vreedzame burgers,
soms van verschillende nationaliteit, in con
centratiekampen waren opgesloten of genoo -
zaakt wei-den om zware dwangarbeid te e -
richter, vertoonde zich „de reddend» hand van
Hij steunde met geld; zond vooral levens
middelen, medicijnen, verbandartikelen, kle-
ren; zond kisten vol, wagens vol, treinen vol,
schepen vol. Van het station in de Citta del
Vatlcano werden per trein meer dan negentig
duizend kisten verzonden tezamen over de drie
mlllioen k.g. wegend en Inhoudend: graan,
meel, rijst, suiker, koffie, melk, kaas, lam, vlees
in blik, kledingstukken, dekens, huisraad,
levertraan, geneesmiddelen, vooral insuline,
penicilline, vitamine. Naar Nederland werd,
behalve geld, vooral levertraan en melkpoeder
gezonden en miswijn en twintig percent van
de liefdegaven, die Ierland aan de Paus ter
beschikking stelde voor de noodlijdenden in
Europa.
De Italianen zijn vooral dankbaar voor de
gaarkeukens, die de Paus in de meeste steden
en dorpen van Italië oprichtte: in 1947 werden
daar per dag tweehonderd twintigduizend
soeprantsoenen gratis of bijna gratis verstrekt.
Is het wonder, dat de Romeinen aan Pius
XII de bijnaam gegeven hebben van „II Papa
della carith; de Paus van de christelijke
liefde"?
om oorlogsschepen gaat, wat meestal het ge
val is, onder geleide van een aalmoezenier
naar het Vaticaan komen.
Paus Pius XII besteedde gedurende de eerste
jaren van Zijn pontificaat zoveel mogelijk tijd
aan die openbare of publieke audiënties Hij
placht dan Zijn gevolg op zijde te wenken en
Zich tussen de pelgrims te begeven, die zien
rondom Hem verdrongen. Eens verloor Hij
hierbij Zijn ring. Een andere keer willigde Hij
het verzoek van een volksvrouw in, baar
biecht te horen. Hij voerde haar daartoe naar
de uiterste hoek van de audiëntiezaal.
De inspanning der oorlogsjaren heeft echter
haar sporen achtergelaten De Paus bleek
spoedig veel vermoeider dan voorheen en de
langdurige, openbare audiënties vergden veel
van Zijn krachten. Wat men nauwelijks ver
moeden zou: het telkens weer met een gebaar
of beweging tot opstaan nodigen der eerbiedig
geknielde gelovigen bleek bijzonder inspan
nend. Vandaar, dat de Paus grote behoefte
heeft aan rust.
Als de ochtendaudienties achter de rug zijn
wordt het middagmaal genuttigd, bestaande
ofwel uit een bord bouillon (naar Italiaans ge
bruik veelal dik van vermicelli of i.d.), of een
bord rijst, dan wel de z.g. „pasta" (meelspijzen
als spaghetti, macaroni of i.d.). In tegenstel
ling met Zijn landgenoten, die deze beide laat
ste gerechten door allerlei toespijs (tomaten
etc.) aantrekkelijker plegen te maken, doet
Hij er slechts wat boter en een lepel geraspte
kaas doorheen. Als tweede gang volgt vlees
of gekookte vis met groente, terwijl bij deze
door een vrucht besloten maaltijd sinaasappel,
appel of peer) het traditionele broodje en ae
niet minder traditionele tafelwijn (wit), welke
zelfs de allerarmsten hier drinken, niet ont
breken.
Elke dag om vier uur daalt Z. H. met de lift
naar de San Damaso-binnenplaats af, waar
een zwarte Cadillac gereed staat, om Hem
naar de Vaticaanse'tuinen te brengen. Terwijl
de auto door de verschillende binnenhoven
rijdt, buigen overal de Pauselijke gendarmes
de knie, tevens saluerend. In de tuinen leest
de Paus al wandelend een boek of kijkt Hij
een bundel papieren door. Wanneer het regent,
wandelt Hij onder de z.g. Passeggiata Coperta,
een soort galerij.
Even vóór vijven keert de Paus dan weer
naar Zijne appartementen terug en na Zijn
lederen schoenen „voor buiten" verwisseld te
hebben met de laken schoenen, begeeft Z. H.
zich naar de huiskapel, om daar de Rozen
krans te bidden en een gedeelte van het Bre
vier.
Te zes uur precies zet de Paus zich in zijn
studeerkamer neer, om er de problemen te
overwegen, welke Hem des morgens door de
kardinalen en de hoge functionarissen zijn
voorgelegd. Om acht uur wordt dan het avond
eten geserveerd, dat bestaat uit twee eieren
met wat groente, weer een broodje, een
vrucht en hetzelfde quantum witte wijn (1/5
liter).
Vleeswaren als worst, rookvlees etc. komen
nooit op tafel evenmin als gebak, pudding of
likeur.
Hierna bidt de Paus opnieuw ongeveer twin
tig minuten in de huiskapel.
Het gebeurt wel eens, dat de Paus alsdan
Zijn studeerkamer binnentreedt omstreeks
negen uur 's avonds om glimlachend op te
merken „Nu kan Ik aan Mijn dagtaak begin-
non
Omstreeks half twee, soms wel pas te twee
uur, staat de Paus van Zijn bureau op en gaat
vervolgens naar de huiskapel, voor het avond
gebed en legt zich te ruste in het ouderwetse
ledikant van zwart ijzer met koperen knoppen.
Verschillende Pausen zijn op dit bed gestor
ven. Ook Paus Pius XI.
Paus Pius XH slaapt slechts vier uren en
begint de volgende ochtend weer een nieuwe,
drukke dag.
Dan opent Hij wederom het venster van
Zijn slaapkamer, om over het Sint Pieters
plein uit te zien en te bidden
Gastel Gandolfo vacantieverblijf zonder vacantie(Naar een houtsnede van G. Ricci)
