Minister Van Maarsseveen verdedigt
accoord van Batavia
Overleg in plaats van strijd
Blokkade-opheffing een feit
Berlijn verkeert in feeststemming
Amerika's klop op de deur
Weerbericht
O
WEDREN NAAR BERLIJN
Lonen, prijzen en nationale
feestdag
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Alleen zending van het Vaticaan mocht
niet passeren
Tien nieuwe economische geboden
NDER DE
LOUPE
(T
Metaalbewerkers openen klachtenboek
Demobilisatie begint
71ste JAARGANG
DONDERDAG 12 MEI 1949
No. 2092S
De minister van Overzeese Ge
biedsdelen a.i. heeft in de heden
middag gehouden vergadering van
de Tweede Kamer der Staten-
Generaal de volgende regerings
verklaring afgelegd:
Eerste fase geslaagd
BABY TE VONDELING
GELEGD
Moeder kon er niet voor zorgen
Gisteravond om 0.01 uur Duitse tijd is de blokkade van Berlijn op
geheven. Onmiddellijk daarna vertrok een Amerikaanse jeep als
eerste van Berlijn naar de Westelijke zones. De jeep werd gevolgd
door een tweede jeep en een Duitse Mercedes met een vlot meisje
aan het stuur. De stroom auto's, die weldra volgde, passeerde
rustig de sovjet-Russische controlepost, waar de papieren der in
zittenden slechts vluchtig werden doorgekeken.
Om 1 uur 46 passeerde de Amerikaan Walter Rundel in een grote
Ford als eerste de Hamelin-brug aan de Z.W.-grens van Berlijn.
Hij werd met bloemen en gejuich ontvangen.
I VERDERE STIJGING VAN
TEMPERATUUR
De stad in feeststemming
BERLIJN, 12 Mei 1949
(Telefonisch van onze bijzondere
correspondent)
In het holst van nacht hebben
wij buiten de stad op de autobaan
gestaan om het grote moment mee
te maken- Het leek plotseling een
evenement te zijn geworden, dat
uit de veren der politiek gelicht
was.
Het was te Babelsberg, het be
kende centrum der Duitse film
industrie, doch het was niet alleen
daarom, dat het vertoon ons aan
een filnffabriek deed denken. Het
leek, alsof nu de Russische ver
sperringen waren afgebroken nieu
we barricades waren ontstaan. De
weg werd geblokkeerd door een
batterij persfotografen, filmopera
teurs en radioreporters. Duizen
den waren uitgereden om het grote
festijn mee te maken.
Wij stonden in het felle licht van
de schijnwerpers uren lang en
koud te wachten tussen de onaf
zienbare rijen glanzende automo
bielen. Er was verder niets te zien
dan het drukke beweeg van mili
taire politie, die hopeloos vocht om
enige orde in de stroom te houden.
Er was alleen maar het wachten op
de klokslag van 12 uur. Bijna deed
het ons denken aan een oudejaars
nacht, waarin men gespannen
wacht tot de wijzers van de klok
een nieuw jaar met nieuwe kansen
zullen inluiden.
Toen de klok sloeg, was het grote ge
beuren in weinige minuten voorbij. On
der flitsende lampen schoten de auto's
m EIGEN STAD
Helmstedt leek gisteren één groot autopark. Meer dan 450
journalisten liepen zenuwachtig rond, middelen beramend om
als eerste de stad Berlijn te kunnen binnenrijden. Volgens het
sovjet-persbureau zouden Amerikaanse nieuwsjagers zelfs
unfaire middelen hebben beraamd om de start van collega's te
belemmeren.
De Engelse en Duitse verzekeringsmaatschappijen weigerden
de deelnemers aan de wedren naar Berlijn te verzekeren.
Toch is het aantal ongelukken erg meegevallen. Een Ameri
kaanse journalist, die niet helemaal nuchter was, reed in een
greppel en werd in bewusteloze toestand uit zijn zwaar bescha
digde wagen gehaald. „Hij was de eerste die ervan profiteerde,
dat een aantal E.H.B.O.-auto's aan de wedren deelnam",
meende het persbureau A.D.N. lakoniek.
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804
Giro-nummer 9095 ten name van de „N.V. De
Courant De Maasbode" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 1 3 90 '-er kwartaal,
1.30 per maand, f 0 32 per week
Directeur: J KU1JPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J M- HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAAI.VAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE DVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Mijnheer de voorzitter,
De regering stelt er prijs op in deze
Kamer een verklaring af te leggen, die
betrekking heeft op de nieuwe fase, welke
in de ontwikkeling van het Indonesische
probleem is ingetreden door een overeen
komst, welke op Zaterdag 7 Mei jl. is ge-
slcófen te Batavia.
Voor ik overga tot een bespreking van
de inhoud en strekking dier overeenkomst
moge ik een korte terugblik werpen op
enkele feiten, die aan die overeenkomst
zijn voorafgegaan.
Op 16 Februari J.L mocht ik in deze
Kamer aangeven, in welke richting» de
Nederlandse regering de oplossing van
het Indonesisch vraagstuk zocht. Vraagt
men thans, of de Nederlandse regering de
toen uitgestippelde gedragslijn heeft ge
volgd. dan luidt het antwoord, dat de
regering koers heeft gehouden in de
richting van het toen aangegeven doai,
maar zich tijdens de vaart daarheen de
viaties heeft veroorloofd, welke noch
aangekondigd, noch voorzien waren. In
dien men de regering daarvan een ver
wijt zou willen maken, merk ik in het
raam van het gebruikte beeld op, dat een
kapitein wel commando heeft over zijn
schip, maar niet over de zeeën, die hij
bevaart, noch over de winden.
Omdat de regering in de omstandighe
den, welke zij bij het nastreven van haar
doel ontmoette, aanleiding heeft gevon
den om van de vooraf uitgestippelde
koers af te wijken, gevoelt zij het als een
plicht deswege verantwoording af te leg
gen aan de Staten-Generaal Van "Hie
plicht kwijt zij zich op dit ogenblik.
Op 16 Februari j.l. mocht ik herinneren
aan wat de minister-president op 1" Aug.
1948 had gezegd en na het begin van e
tweede politiële actie herhaald had:
Voor een herstel van de staatkundige
en economische eenheid m Indonesië,
voor het herleven van de welvaart, voor
het scheppen van een rechtsorde, die
waarborgen biedt voor allen, is het van
groot belang, dat de republiek op korte
termijn haar plaats inneemt in de Ver
enigde Staten van Indonesië, die bezig zjjn
zich te vormen.
In de overeenkomst, welke op 7 Mei
J.l. te Batavia is afgesloten, wordt nu
voorzien, dat de republiek als een staat
zijn plaats zal innemen in de Verenigde
Staten van Indonesië.
Op 16 Februari vermeldde Ik, dat er
geen verschil van mening was over het
doel, dat men wenst te bereiken, name
lijk de schepping van de Verenigde Sta
ten van Indonesië, waartoe de republi
keinse gebieden behoren, en waarin de
republikeinse leiders een belangrijke po
sitie zullen kunnen innemen, maar dat
de moeilijkheid steeds heeft gelegen in
de overbrugging van de periode tot aan
de vorming van de souvereine V S. van
Indonesië, aangezien de republiek niet
bereid was haar prerogatieven op te ge
ven, voor en aleer een dergelijke souve
reine federatie tot stand was gebracht.
De overeenkomst van 7 Mei j.l. voorziet
thans in een overbrugging van deze pe
riode, doordien de republiek in een ge
deelte van haar vroeger territoir hersteld
wordt in afwachting van het ogenblik,
waarop zij haar plaats in de V. S. van
Indonesië zal innemen.
Op 16 Februari jl. mocht ik mededelen,
dat de Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon een aantal voorstellen had gedaan
bekend als het plan-Beel, om deze over
gangsperiode zo spoedig mogetijk af te
sluiten. Het voornaamste voorstel van bet
plan-Beel was gelegen in de opzet om tot
een vervroegde overdracht van de souve-
reimteit te geraken en om tegelijk met
deze overdracht het statuut van de Neder
lands-Indonesische Unie en andere nood
zakelijke overeenkomsten vast te stellen
Te dien einde heeft de Nederlandse rege
ring uitnodigingen tot het houden op 12
Maart 1949 van 'n Ronde-Tafelconferen
tie te 's-Gravenhage gericht onder meer
aan de B.F.O. en de republiek. Eerstge
noemde aanvaardde deze uitnodiging, de
republiek wees haar af. Bij de op 7 Mei
1949 te Batavia gesloten overeenkomst
hebben thans de president en de vice-pre
sident van de republiek verklaard, dat zij
de deelneming aan de Ronde-Tafelconfe
rentie te 's-Gravenhage zullen bevorderen.
Op 16 Februari jl. verklaarde ik in deze
Kamer: „Het Nederlands gezag in Indo
nesië is voor het ogenblik de enige pijler
van orde en recht in die streken. Daar
aan zou een onherstelbare slag worden
toegebracht, indien de republikeinse lei
ders thans in het bestuur van Djokja her
steld werden".
Afwijking van vroeger standpunt
h*ft de overeenkomst van 7 Mei 1949
H=t ,- C Nederlandse regering verklaard,
rennhiiiin®temt met de terugkeer van de
republikeinse regering naar Djokja.
celhk1 b?, d®, reger'nK thans verwijt,
twiifeld nnte<ï g,'daat> heeft, en onge-
h„io i en zal, dat zij op dit
ze" hh-r ?n1J«i£e i?Unt van een verkla
ring, hier in de Kamer afgelegd is af
geweken merk ik „p. daf zj? 'diS d
doen, niet alleen de schijn, mkar zelfs
een deel van de waarheid aan hun zijde
hebben.
De volle waarheid is echter, dat de re
gering aan haar verklaring, dat een te
rugkeer naar Djokja onmogelijk was
de motivering verbonden heeft, dat de
republikeinse regering niet bereid was.
tot de federale interim-regering toe te
treden, en dat zij n°g ,steeds had
doen blijken, dat ZÜ oo aad de eerste
aanbeveling van de Veiligheidsraad
wenste gevolg te geven, en met name
de guerilla zou afgelasten en met Ne
derland zou samenwerken tot herstel
van vrede en handhaving van recht en
orde.
Op deze punten nu is een ommekeer in
getreden. Wat de deelneming -aan.de
rale interim-regering betreft, de instelling
van deze regering wordt door geen der
betrokken partijen meer noodzakelijk ge
oordeeld, omdat zij in het ontworpen plan
van versnelde souvereiniteitsoverdracht
een te kort bestaan heeft, om het tijd- en
energieverlies, hetwelk met haar instelling
gepaard zou gaan, te rechtvaardigen.
Thans echter bestaat er bereidheid de re
publiek haar plaats te doen innemen in de
Ver. Staten van Indonesië en de president
en vice-president der republiek hebben op
7 Mei 1949 verklaard te zullen bevorderen,
dat een order wordt uitgevaardigd aan de
republikeinse gewapende aanhangers om
de guerilla te beëindigen en dat mede
gewerkt wordt aan herstel van de vrede
en de handhaving van recht en orde.
Nadat het initiatief van de Nederlandse
regering om op 12 Maart in Den Haag
een Ronde-Tafelconferentie te beleggen,
niet tot resultaat had geleid, werd de
Indonesische questie opnieuw in de Vei
ligheidsraad aan de orde gesteld en werd
op 23 Maart 1949 het Canadese voorstel
door de Veiligheidsraad aanvaard, het
welk behelsde, dat de UNCI in overeen
stemming met de resolutie van 28 Januari
1949 en zonder te prejudiciëren op de
rechten, aanspraken en positie van par
tijen, deze zou bijstaan in het bereiken
van overeenstemming over de uitvoering
van de resolutie van 28 Januari en spe
ciaal over par. 1 en 2 dier resolutie en
over de tijd en de voorwaarden voor het
houden van de voorgestelde conferentie
te 's-Gravenhage.
Par. 2 van de bedoelde resolutie haa De-
trekking op het herstel van de
keinse regering in Djokjakarta. De rege
ring besloot, na raadpleging van de De-
trokken Nederlandse instanties, om aan de
uitnodiging van de Veiligheidsraad tot net
houden van een preliminaire conferentie
tot bovenvermeld doel gevolg t®..fev®n:
Van dat ogenblik af was 't duidelijk, dat
de Nederlandse regering bereid was een
herstel van de republikeinse regering in
Djokjakarta in overweging te nemen, een
herstel waartoe de B.F O. kort tevoren
onder zekere waarborgen had geadviseerd.
Nadat de Nederlandse regering besloten
had gemelde uitnodiging van de Veilig
heidsraad te aanvaarden, heeit zij een de
legatie ingesteld. Zn had het geluk, dr
- an Royen» aanstonds bereid te vinden om,
trots ernstige bezwaren van persoonlijke
en zakelijke aard, zich met de leiding van
de delegatie te belasten. Hij werd bijge
staan door enkele personen van zijn keuze,
en door een aantal civiele en militaire
medewerkers, die op voordracht van de
Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon in
de delegatie werden benoemd. Nadat in
verschillende besprekingen met dr. Van
Hoyen deze had kennis genomen van het
standpunt der Nederlandse regering, het
welk op essentiële punten in een instruc
tie werd vastgesteld, vertrok dr. Van
Royen met de wetenschap, dat de Neder
landse regering zowel in het belang van
de bevolking van Indonesië als van die
van Nederland van harte hoopte, dat zijn
missie zou slagen, indien dit op een wijze,
die verantwoord mocht heten, mogelijk
zou blijken.
In de eerste fase van zijn opdracht is
dr. Van Röyeh thans geslaagd is de
wijze, waarop hij daarin geslaagd is, ver
antwoord?
Voor het antwoord op die vraag is het
nodig, op inhoud en strekking der geslo
ten overeenkomst in te gaan.
De overeenkomst wordt gevormd door
twee verklaringen, waarvan in tijdsorde
de verklaring van de republikeinse dele
gatie voorgaat Zij behelst verzekeringen
omtrent beëindiging van de gueriüa-
strijd, omtrent vreedzame samenwerking
en omtrent deelneming aan de Ronde-ra
felconferentie. Deze verklaring is mindei
sterk dan de verklaring, welke de Neder
landse delegatie heeft gegeven.
De verklaring van de Nederlandse de
legatie bevat een verbintenis van Neder
land, de verklaring van de republikeinse
delegatie slechts een belofte van de twee
hoogste regeringspersonen van de repu
bliek, welke echter zonder meer de re
publiek niet bindt, daar slechts wordt
verklaard, dat men een bepaalde politiek
zal bevorderen en op aanvaarding van
die politiek door de regering der repu
bliek sterk zal aandringen.
Bij de beoordeling van dit verscnu
moet men acht slaan op het navolgende
1. De feitelijke positie, waarin de re
publikeinse regering op dit ogenblik zich
nog bevindt, verschilt wel zeer sterk van
die, waarin de Nederlandse regering ver
keert
2. Van belang is wat men overeen
komt, maar vooral, dat men het overeen-
gekomene realiseert. Het is mogelijk, en
voorai onder de huidige omstandigheden
zelfs waarschijnlijk, dat de republiek
langs de door haar leiders ingeslagen weg
met minder bezwaar kan bekrachtigen en
daarna realiseren wat haar leiders voor
ogen staat dan langs de weg ener reeds
fnrmoifrUSke^r naar Di°kia aangegane
formele regenngsverbintenis
3 Indien de republikeinse leiders niet
zouden slagen in de realisering van de
door hen aanvaarde politiek, zou de over
eenkomst komen te vervallen
4. wat de oplossing van het Indone
sisch probleem vooral in de weg heeft
gestaan is niet alleen het wederzijds wan
trouwen maar vooral ook de maatregelen
welke partijen tegen elkander op grond
van dit wantrouwen beraamden en uit
voerden. De overeenkomst is re zien als
een poging tot doorbreking van dit
wederzijds wantrouwen.
De Nederlandse regering, die thans
steunt op het vertrouwen, dat zij in
dc republikeinse leiders wil stellen,
slaat daarmede de weg in, welke uit
sluitend kan leiden tot een oplossing
van het conflict.
De overeenkomst, die gesloten is op
grond van de ruling van de Veiligheids
raad van 23 Maart, welke ruling tegemoet
kwam aan de overwegende bezwaren,
welke Nederland tegen de resolutie van
28 Januari van de Veiligheidsraad had,
heeft thans internationaal de grootst
denkbare instemming gevonden. Amerika
heeft jegens de betrokken partijen aan
zijn verheugenis over het bereikte resul
taat uitdrukking gegeven. Aziatische
staten, die zich voor het Indonesisch pro
bleem sterk interesseren, hebben de over
eenkomst toegejuicht. De commissie ad
hoc van de Verenigde Naties heeft met
een overweldigende meerderheid besloten
de behandeling van de Indonesische
kwestie van de huidige agenda der assem
blee af te voeren. Deze internationale
morele steun die een imponerende indruk
achterlaat zal voor alle betrokkenen een
spoorslag zijn om de thans gesloten over
eenkomst ook tot verwezenlijking
brengen.
Residentie Djokja republikeins
gebied
De verklaring van de Nederlandse dele
gatie behelst, dat de terugkeer der repu
blikeinse regering naar Djokja wordt aan
vaard. Hoewel de besluiten van de Veilig
heidsraad, welke de basis vormen voor de
preliminaire besprekingen, naar het oor
deel der Nederlandse regering slechts
spreken over de stad Djokja en hare on
middellijke omgeving, heeft de Nederland
se regering er geen bezwaar tegen een
meer ruime interpretatie aan deze ge-
biedsomschrijving te hechten en met name
de gehele residentie Djokjakarta daartoe
te rekenen, indien zulks het bereiken van
een algehele overeenstemming tussen par
tijen kan bevorderen. Naar verluidt zai de
sultan van Djokjakarta belast worden met
de handhaving van de orde in dit gebied.
Voor de terugkeer echter een feit kan
worden moet 'n accoord bereikt zijn over
de met die terugkeer samenhangende
vraagstukkèn, waaronder vallen de maat
regelen ter staking van de guerilla, het
herstel van de vrede en de handhaving van
recht en orde, waaronder vooral ook be
grepen zijn maatregelen, die voorkomen,
dat represailles, in welke vor mook, ge
nomen worden.
Afgezien van het herstel van de repu
bliek in Djokja zal er overigens in af
wachting van de volledige souvereini
teitsoverdracht ais gevolg der Ronde-Ta
felconferentie een staatkundig oestana
intreden.
voor overleg. Hoé eerder dit overleg be
gint, hoe eerder een eind kan komen
aan de offers aan mensenlevens, die
slechts verantwoord zijn, zolang zij het
mindere kwaad vormen, zolang zij de tol
zijn, die betaald moet worden aan een
betere toekomst, welke zonder deze offers
niet bereikbaar is. Maar zodra de ver
antwoordelijke politieke ieiders van een
volk de redelijke mogelijkheid zien om
langs vreedzame weg tot een oplossing
in onze grondwet hun weerslag hebben
gevonden.
Ik moge mij tot deze resumptie van de
inhoud der beide „statements" bepalen
Zij hebben de vorm van eenzijdige verkla
ringen, maar het karakter van constate
ringen van het door beide partijen aan
vaarde resultaat van het gevoerde over
leg, gelijk op verzoek van en ten over
staan van de heer Cochran als voorzitter
der UNCI door beide delegaties uitdruk
kelijk is verklaard.
De Nederlandse regering heeft op Vrij
dag 6 Mei jl. haar delegatie gemachtigd
de overeenkomst in naam der Neder
landse regering aan te gaan. Daarmede
heeft de Nederlandse regering de ver
antwoordelijkheid voor de thans inge
slagen weg aanvaard.
Mogelijkheid tot oplossing
aanwezig
Zij is tot dit besluit geleid door de
overweging, dat de gewenste opbouw
van de V.S van Indonesië als een souve
reine staat en de totstandkoming van
de Un^e vroeg of laat eisen, dat de strijd,
die thans gevoerd wordt, plaats maakt
te komen van een probleem als dit, waar
onder het bestaan van bijna 100 millioen
mensen nu reeds sinds vele jaren gebukt
gaat, zijn zij verplicht deze mogelijkheid
niet onbeproefd te laten voorbijgaan.
Naar de vaste overtuiging van de
Nederlandse regering is zulk een moge
lijkheid thans aanwezig. Indien beide
partijen er naaf streven om de moei
lijkheden te verkleinen, die elk van
haar thans op eigen terrein ongetwij-
Als onderdeel van dat bestand heeft
de Nederlandse regering harerzijds be
sloten in de overgangstijd geen nega
ra's of daerah's of uitbreiding daarvan
meer te erkennen voor zover zulks be
trekking heeft op gebied, dat vóór 19
December 1948 onder republikeinse
controle stond. Deze bepaling laat on
verlet betgeen in de betrokken gebie
den vóór 7 Mei 1949 is tot stand geko
men.
Als tweede onderdeel van dat bestand
moet gevezen worden op de bepaling, dat
in de gebieden buiten Djokja, welke
thans niet bestreken worden door werk
zaamheden van het ambtelijk apparaat
van de Indonesische regering, de repu
blikeinse civiele en prlitiële ambtena
ren in functie blijven. In deze bepaling
is een consolidatie van een bloot feite
lijke toestand uitgewerkt, zoals die thans
in Atjeh wordt aangetroffen. Mocht deze
bepaling elders dan in Atjeh tot bezwa
ren aanleiding geven, dan vertrouwt de
Nederlandse regering, dat de oplossing
daarvan zal plaats vinden in de geest
van samenwerking tot handhaving van
recht en orde, welke aan de bereikté
overeenkomst ten grondslag ligt.
De verklaring van de Ned. delegatie
heeft ook betrekking op de Ronde-Tafel
conferentie. Onverminderd de erkenning
van het zelfbeschikkingsrecht overeen
komstig de beginselen van Linggadjati en
Renville wordt bepaald, dat de republiek
straks als een staat haar plaats in de V. S.
van Indonesië zal innemen en in het voor
lopig vertegenwoordigend lichaam daar
van een derde van het aantal zetels zal
bezetten. Buiten twijfel wordt gesteld, dat
dt Ronde-Tafel-conferentie enerzijds zal
leiden tot bespoediging van de onvoor
waardelijke overdracht van de wezenlijke
en volledige souvereiniteit aan de V. S.
van Indonesië, anderzijds dat deze over
dracht moet plaats vinden in overeenstem
ming met de Renville-beginselen, welke
feld ondervindt, maar die in het licht
van het op korte termijn te bereiken
doel van de Ronde-Tafelconferentie
van snel voorbijgaande aard zullen
zijn, dan zal in onderlinge samenwer
king een werk tot stand gebracht kun
nen worden, dat straks tot zegen zal
strekken van de vrije en souvereine
volken van Indonesië en Nederland
Ik sluit mij aan bij de woorden, die
de voorzitter van de republikeinse dele
gatie ter gelegenheid van een te Bata
via op 7 Mei j.l. door hem gehouden
persconferentie heeft gesproken: „He:
belangrijkste is de krachtige wil van
beide partijen o#i uit te voeren hetgeen
thans overeengekomen is en dat niet ge
heel kan worden vastgelegd in woorden
en termen. De goede bedoelingen vor
men de grondslag van de heden afgeleg
de verklaringen en het hangt van de
goede bedoelingen af of wij zullen sla
gen of niet.
Ik neem aan, dat met goede wil en
hulp van alle betrokken partijen dat,
wat bereikt werd kan dienen als gezonde
basis voor verdere overeenkomsten."
Inderdaad, van overheersend belang
zijn de goede bedoelingen. In het Ucnt
daarvan verbleekt de betekenis van be
palingen. die op zichzelf een van beide
partijen zwaar kunnen vallen en zelfs te
zwaar zouden zijn, indien zij aan de
goede bedoelingen van de wederpartij
zou moeten twijfelen.
De jongste geschiedenis van het Indo
nesisch probleem is rijk aan teleurstel
lingen voor alle betrokken partijen. Het
heeft geen nut op iit ogenblik na :e
gaan, waaraan die teleurstellingen te wij
ten zijn, maar wei mag de wens worden
uitgesproken dat een nieuwe geest zal
intreden, waaruit men de kracht zal put
ten om de in hel verleden begane fouten
te vermijden en aan het lot van de -vol
ken van Indonesië en Nederland een ba
slissende kentering ten goede te geven
Door deze hoop geleid, heeft de Neder
landse regering de resultaten van de on
vermoeide arbeid van dr. Van Royen en
zijn medewerkers aanvaard. Zij heeft zich
ervan vergewist en met voldoening er
van kennis genomen, dat ook de B. F. O.
daaraan haar volledige instemming hecht,
omdat de voortdurende medewerking van
de B. F. O. aan de verdere ontwikkeling
van zaken volstrekt onmisbaar is. Het is
mi gelijk, dat de thans ingeslagen weg
vooral in den beginne moeilijk begaanbaar
zal blijken en dat wij daarop nog hinder
nissen zullen aantreffen, die een minder
door tegenslagen gehard volk dan het on
ze zouden afschrikken. Dit vooruitzicht
beneme ons niet de moed voort te gaan
ten einde te verwezenlijken, wat wij be
loofd hebben en overeengekomen zijn.
Moge de overeenkomst van Batavia van
7 Mei 1949, die de naam van Van Royen
Rum-statemens zal dragen, onder Gods
zegen de smartelijke historie der laatste
vier jaren besluiten en een tijdperk in
luiden, waarin wederzijds begrip, weder
zijdse oprechtheid, wederzijdse goede wil,
hulp en bijstand zullen tonen, wat deze
factoren vermogen voor een mensheid, die
snakt naar verlossing uit de machten van
het kwaad.
Dinsdagmorgen kwam de 24-jarige A.
C N.v. C., die gescheiden van haar
echtgenoot leeft, met haar 8 weken oude
baby in het Tehuis voor Ongehuwde
Moeders te Rotterdam. Zij beweerde
te zijn gestuurd door de Gemeentelijke
Dienst van Sociale Zaken om haar kind
daar onder te brengen. Bij contfóle bleek
dit verhaal onjuist te zijn, maar de
vrouw kreeg de raad zich met deze
dienst in verbinding te stellen, dan zou
men zien, wat men voor haar kon doen
Voordat de vrouw vertrok, verzocht
zij om wat melk, omdat het tijd was, dat
de baby werd gevoed. Zij kreeg de melk
en werd in de wachtkamer alleen gela
ten. Toen men later ging kijken, bleek
dc vrouw te zijn verdwenen, de baby
lag er echter nog.
De politie nam het onderzoek ter hand
en het bleek, dat de vrouw sedert kort
onderdak had gevonden in Reeuwijk
's Avonds laat hield de rijkspolitie aldaar
haar aan, toen zij thuis kwam en zij
bracht haar gisteren naar Rotterdam,
alwaar zij in het hoofdbureau is opge
sloten. Zij gaf op, zich van het kind te
willen ontdoen, omdat ze er niet voor
kon zorgen. Ze had geen geld en wachtte
op een ondersteuning van Sociale Za
ken.
Te middernacht maakte het onder
Sovjet-Russische controle staande radio
station Berlijn het volgende bekend:
„Op het ogenblik zijn alle verkeerd
en handelsbelemmeringen tussen de Sov
jet-zone van Duitsland en de Westelijke
zone plus Berlijn, die sinds 1 Maart 1943
zijn ingesteld, op bevel van de vier
bezettende mogendheden opgeheven.".
Om één minuut na middernacht be
gon de straat- en hutsverlichting te Ber
lijn te branden, daar de grote electrische
centrale in de Sovjet-sector de stroom-
levering had hervat..
De politie-patrouilles, die aan de grens
tussen de Westelijke en de Sovjet-Rus
sische sectoren alle voetgangers en voer
tuigen controleerden, werden te mid
dernacht teruggetrokken. De meeste
versperringen op de sector-grenzen wa
ren reeds in de loop van Woensdag weg
gebroken.
Zes minuten na middernacht rolde een
Brits convooi bij Helmstedt over de
grens van de Sovjet-zone. En om 3 minu
ten over één vertrok de eerste goederen
trein uit Helmstedt met 669 ton steenkool.
In een rapport, dat is ingediend op de
bijeenkomst van de ïnternationale Ka-
mer van Koophandel te Parijs, doet de
Amerikaanse raad van deze
een beroep op de landen van Wes -
pa om nauwer samen te werken e a
vrije ondernemingsvorm te herstel
daar deze landen anders het vooruitzie
onder ogen moeten zien in 1953 trnan-
cieel afhankelijk te worden van de Ver.
Staten of hun levensstandaard te ver
iagen.
Tenzij deze landen zonder uitstel hun
politiek herzien en bereidwilligheid to
nen om drastischer maatregelen te ne
men, zo zegt de raad in zijn rapport, zal
in 1953, wanneer het plan-Marshall zal
zijn beëindigd, verdere hulpverlening
door de Ver. Staten noodzakelijk zijn.
De Amerikaanse raad van de Interna
tionale Kamer van Koophandel acht het
noodzakelijk, dat de leden van de organi
satie voor Europese Economische Samen-
f 7 ™de resterende drie jaren
van het plan-Marshall in oprechte samen
werking naar streven een integraal econo
misch programma ten uitvoer te brengen,
dat op de volgende beginselen is geba
seerd.
Vrij handelsverkeer, waarvoor ver
laging van de tarieven, afschaffing van
preferentiële rechten, quantitatieve be
perkingen en discriminaties vereist
zijn. v
Vrij betalingsverkeer, inhoudende de
afschaffing van valutacontroiemaatrc-
gelcn, vrije inwisselbaarheid van de
valuta's, aantrekking en bescherming
van buitenlandse investeringen en be
vordering van het toerisme.
Herstel van vrije concurrentie in t
bedrijfsleven.
Verhoging van de productie.
De raad waarschuwt, dat de Europese
landen bij m gebreke blijven om hun
economie te integreren, „het Amerikaan
se volk van zich zouden kunnen ver
vreemden".
De weerverwachting geldig van
heden- tot morgenavond luidt:
Droog weer met over het alge
meen weinig bewolking. In de na
nacht en vroege ochtend op veie
plaatsen nevel of mist en hier en
daar nachtvorst. Zwakke tot ma
tige wind hoofdzakelijk uit richtin
gen tussen Noord en Oost. Morgen
overdag weer iets hogere tempera-»
tuur dan vandaag, maar Langs de
kust plaatselijk koele zeewind.
Vrijdag 13 Mei: Zon op 4.50 uur,
onder 20 23 uur maan op 22 26 uur,
onder 4,54 uur.
Over het algemeen was men zeer te
vreden over de houding van de Sovjets.
In enkele gevallen maakten zij bezwa
ren op monetair gebied, terwijl twee
vrachtauto's met voedselpakketten voor
Berlijn een geschenk van het Vati
caan te Luebeck werden terugge
stuurd, omdat volgens de Sovjet-Rus
sische autoriteiten Donderdag alleen
commerciële ladingen en geen liefdadig
heidszendingen mochten worden door
gelaten.
Een wanklank was een bericht van het
onder Russisch toezicht staande Duitse
nieuwsagentschap te Berlijn, inhoudende
een lijst van beperkingen, die de Russen
zouden gaan toepassen op vracht van Ber
lijn naar het Westen. Deze goederen zou
den nl. vergezeld moeten zijn van een ver
gunning van het Russische militaire be
stuur en de economische administratie van
de Oostelijke zone. Dit zou dus betekenen:
Russische controle op het goederenvervoer
der Westelijke geallieerden.
Ook 'maakten de Russen op het laat
ste ogenblik een nieuw voorbehoud
voor wat betreft de geallieerde treinen
naar Berlijn. Deze zouden in de Sovjet-
zóne uitsluitend door locomotieven a't
deze zone mogen worden getrokken^
Met de eerste trein naar Berlijn is dit
ter wille van de zo jonge lieve vrc e
inderdaad gebeurd, maar men
dat de westelijke geallieerden bezwaar
tegen de Russische eis zullen aanteke-
nen.
Ook zouden de Russen hebben voorge
steld het aantal personentreinen naar
Berlijn sterk te beperken.
De barrières in de stad Berlijn, opge
trokken als gevolg van de blokkade, val
len thans een voor een. De Berlijners.
gewoon aan slecht nieuws en nieuwe
moeilijkheden sedert Maart van het vorig
jaar toen de poorten der stad gesloten
werden, beleven thans de ene verrassing
na de andere.
Niettemin was het gisterenavond
duidelijk, dat één scheiding, en wei
de meest belangrijke, niet za) wegval
len Het Oostelijk deel van de stad
is namelijk bezig zich in verband met
de opheffing der blokkade en met de
Zendag te houden verkiezing voor hetr
volkscongres, opnieuw in een uitbun-
dige feesttooi te steken. Dc Branden-1
burger Tor, de voornaamste toegangs
poort tot de Sovjet-Russische sector,
was opnieuw in een vuurrood toilet
gestoken. Daarachter strekte zich En
ter den Linden uit als een bonte aan-
eenrijing van vlammende leuzen.
moncoi r!6 groep van duizenden
mensen. De eerste aanraking met de Rus
sen was met eens een kennismaking, laat
staan een sensatie. Zij keken niet naar
ons om en behoefden niet eens de papie-
iei? J® zien. Voor ons lag de lange brede
autobaan naar Helmstedt, gemarkeerd
door een lange streep van rode achter
lichten der voor ons rijdende wagens.
De uittocht naar het Westen was be
gonnen, maar triomfantelijk en als een
sport, heel anders dan de Russen het zich
tien maanden geleden hadden voorge
steld. Want tegelijk naderden van uit het
Westen de eerste colonne nachtelijke ki
lometervreters voor het weerzien met
Berlijn, allemaal journalisten die allemaal
probeerden de eersten te zijn. Zij vonden
Berlijn een tikje anders dan op trieste
winteravonden, die zij zich herinnerden.
voor iedereen, die Berlijn nadert. Het
licht was trouwens vrijwel overbodig
in deze eerste nacht in de bevrijde
stad. De volle maan wierp haar schijn
sel over de silhouetten der huizen.
Vanochtend was de stad herboren en
hele reeksen van normale dingen, die men
vele maanden heeft moeten ontberen,
waren plotseling teruggekomen. Geen
politie meer aan de sectorengrenzen en
weer- een politiek mengsel van kranten
aan de kiosken En toch nog een scherpe
scheiding der beide helften, want de rode
sector der stad was weer uitgedost in
zijn vurigste politieke tooi. De rode vaan
dels woeien van alle huizen, schreeuwen
de leuzen riepen om vrede en eenheid in
alle straten. .De zwart-rood-gouden vlag
woei van alle officiël gebouwen.
Het westen der stad vierde minder uit
bundig doch kennelijk herademend het
einde der blokkade.
Het hoogtepunt der viering was een
plechtige zitting van de magistraat, bij
gewoond door vertegenwoordigers der
bezetting en door een grote afvaardi
ging van de parlementaire raad te Bonn,
die door haar aanwezigheid Berlijn's
verbondenheid met het Westen wilde
demonstreren.
Van nature zijn wij nogal hokvast,
doch het reizen wordt zo aantrekkelijk
emaakt, dat wij onwillekeurig onze
koffers op zolder eens inspecteerden.
Maar deze zitten eivol; er zal eerst een
vacantie besteed moeten worden om de
rommel op te ruimen, zodat zij eerst
volgend jaar gebruikt kunnen worden.
Jammer, want het nieuwe spoorboekje
suggereert, dat men kris-kras door Ne
derland zal kunnen sporen, alsof men
in een stadstrammetje stapt of een lijn-
autobus. De Benelux maakt het trekken
naar het buitenland zo aantrekkelijk,
dat men er met goed fatsoen haast geen
smoesje op kan vinden om er af te ko
men. En daar adviseert de Stichting van
de Arbeid om 2 procent loontoeslag te
geven als vacantie-gratificatie. Dit extra-
tje hebben wij nog niet in onze zak, maar
de Rijksbemiddelaars zullen, naar wij
hopen, niet zo krenterig zijn om aan dit
advies geen goedkeuring te verlenen.
Nu hebben wij altijd pech. Wij had
den ons vast voorgenomen, zo wij dit
jaar zouden uitvliegen, om eens de lucht
brug in Berlijn te gaan zien. Doch als
of men er daar lucht van gekregen heeft,
wordt dat ding afgebroken. Weg Ber-
lijnse reis 1 De vliegvelden zonder meer
interesseren ons niet. Op Ypenburg kun
nen ze oo-k heel aardig vliegen.
En om nu naar „de zelfkantnieuw-
Nederland te gaan 1 Ja. daar schijnt bier
genoeg te zijn. Doch voor een glas bier
behoef je niet zo ver te verkassen; bij
ons op de hoek van de straat staat een
aardig kroegje, waar wij nooit komen.
Daarbij vinden wij het echt sneu om in
bezet gebied te wandelen; de ex-Duitser*
kijken misschien maar lelijk en om een.
lelijk gezicht te zien, kan je even goed
geen vacantie nemen. Op „je werk" ziet
men doorgaans lelijke gezichten genoeg,
vooral van coUega's, die pas met vacan
tie geweest zijn en platzak lopen te ijs
beren bij het mooiste zomerweer.
Dan de Benelux-landen 1 Ondanks all#
voordelige maatregelen nog een lux#,
welke onze financiële benen niet kunnen'
dragen. En daarbij, er gaan wellicht zo
veel mensen die richting uit. dat men
kans loopt om alle bekenden uit zijn
dagelijkse omgeving tegen te komen. Eu
daarvoor gaat men toch niet zo ver van
huis! Dit "jaar ook niet naar Zwitserland:
geen geld, geen Zwitsers.
Het ijzeren gordijnzegt u? Och
kom, loop de in de zomermaanden lege
schouwburgen binnen en u vindt er voor
het toneel ijzeren schermen te kust en
te keur.
Dan in eigen landNiet gek, maar
waarom zouden wij? De mooie plekjes
overal in Nederland kennen wij zo on
geveer van buiten en zeker beter dan
in onze eigen stad.
Eigen stad 1 Ja, dat is wat. Wij trekken
een plusfourtje aan en scharen ons in de
reien Amerikanen, Engelsen, Denen,
Belgen en andere vreemdelingen, met fo
to-toestellen en boekjes. De invasionis-
ten, die onze stad „doen", zijn prima
gidsen, die weten beter, waar de beziens
waardigheden te vinden zijn, dan de
„inboorlingen" zelf.
Wanneer men dan des avonds in zijn
woning terugkeert, is men echt prettig
„uit en thuis" geweest en zal men zich
waarschijnlijk vqfzoenen met zijn woon
plaats, want zoveel moois had men dicht
bij huis niet verwacht. Een profeet eert
zijn eigen stad nu eenmaal niet.
En het vacantie-geld.Maak u geen
zorg; straks wordt het tabaksrantsoen
verhoogd.
ANALYST.
De hoofdstraten hadden plotseling
met de klokslag van 12 uur weer ver
lichting gekregen en van pure over
moed wierpen verkwistende schijnwer
pers hun stralen omhoog tegen het Ha
len raam van de Funktoren, het baken
Het waren niet alleen zuiver organi
satorische problemen, noch vakbelangen
in de enge zin van het woord, welke op
de eerste dag van de bondsvergadering
van de R- K. Metaalbewerkersbond
gisteren in Tivoli te Utrecht begonnen,
aan de orde kwamen.
Zo is er b.v. breedvoerig gesproken
over de viering van het jaarlijks bevrij
dingsfeest, waarbij het misnoegen van
de katholieke metaalbewerkers over de
chaotische toestand op dit gebied duide
lijk tot uitdrukking kwam. In een motie
ingediend door de afd. Hilversum werd
afkeuring uitgesproken over het feit, dat
de viering van de 5e Mei de laatste jaren
afhankelijk werd gesteld van de over
eenstemming tussen werkgevers en
werknemers. Aan het hoofdbestuur
werd opgedragen het nodige te doen om
te komen tot een definitieve beslissing
der regering, waarbij 5 Mei zonder meer
tot Nationale feestdag wordt verklaard
waarop aan alle werknemers vrijaf wqrdt
gegeven met behoud van loon.
Uitvoerig werd ook van gedachten
gewisseld over de huidige materiële toe
stand van de arbeiders in verband met
de spanning tussen lonen en prijzen,
waarvan het grote gezin de dupe wordt
Met name werd de jongste bijslag-rege
ling als te enenmale onvoldoende
gekwalificeerd. Deze besprekingen
leidden tot het zenden van 'een telegram
aan de minister van Sociale Zaken,
waarin er op wordt aangedrongen, de
gulden loontoeslag en de kinderbijslag te
verhogen, zulks in verband met de
stijging van de kosten van noodzakelijk
levensonderhoud.
Ook de huidige gemeente-kiasse-
indeling in verband met de loonregeling
vormde een ernstig punt van critiek. De
bondsvoorzitter, de heer J .G .v. d. Brink,
merkte daaromtrent reeds in zijn
openingsrede op, dat er geen enkel maat
schappelijk belang gediend is met de
ontvolking van de kleine plaatsen door
een onverantwoordelijke loondruk.
In de middag van de eerste congres
dag hield mr. W. F. Maitland een inlei
ding over: „Enige aspecten van de ver
dere industrialisatie in de metaalnijver
heid".
De vergadering werd bijgewoond door
de vertegenwoordigers van ruim 300 af
delingen met een totaal aantal leden van
38.000.
Op 4 Mei is de Volendam uit Priok met
militairen naar Nederland vertrokken.
Op 3 Juni worden ze in Rotterdam ver
wacht.
Het eigenlijke demobilisatieprogram
begint echter pas op 13 Mei a.s. Dar» zal
't eerste schip sinds de politiële actie met
afgeloste militairen (OVW-ers) naar Ne
derland afvaren. En de volgende dag
vertrekt er alweer een schip.
Omstreeks Pinksteren zullen zij in het
vaderland arriveren.
