Eenheid van ondernemers en
arbeiders
Weerbericht
HANKOU IN RODE HANDEN
Sjanghai zo goed als geisoleerd
Einde der tabaksdistributie in
het najaar?
Kolentrein ontspoorde
te Heerlen
De tijd der geheime diplomatie
Doorbraak van twee
gedachten
Stormhoek
DE
PAUS ALS LERAAR TOT DE
WERKGEVERS
LOGGERS WERDEN PASSAGIERS
SCHEPEN
20 wagons schoven in en op elkaar
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
De slag om de haring
Prijzen van Nederl.
fietsen vrij
Pers als pottenkijkster
In de
Commissionnair
gearresteerd
7ïste JAARGANG
DINSDAG 17 MEI 1949
No- 20929
sr
V'
NOG ENKELE BUIEN
Rede van P. J. Spoorenberg
BEVIN KIJKT INZAKE
LUCHTBRUG EERST DE
KAT UIT DE BOOM
lit;- s;
De openingszitting van de Haagse vredesconferentie naar de reproductie van een tekening
MILLIOENENCIJFERS VAN
DE ROKERS
GEEN PERSOONLIJKE
ONGELUKKEN
Gistermiddag heeft de Scheveningse vissersvloot een grootse vloot-
schouw voor de ki^si gehouden. Duizenden waren naar de haven
gekomen om de gepavoisseerde schepen te zien uitvaren.
Baron De Stael, voorzitter der
conferentie.
BRUISENDE ENERGIE
Ongeregistreerde effecten
verkocht
INTERESSANTE PRIMEUR
VAN ROTTERDAMS
TAXIBEDRIJF
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van de „N.V. De
Courant De Maasbode" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt f 3.90 "er kwartaal,
1.30 per maand, f 0.32 per week.
Directeur: J KU1JPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER OP.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A, PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DB >DVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
yjo'
461'
De katholieke werkgevers hebben in
Rome een congres gehouden.
Het hoogtepunt van het congres beleef
den de deelnemers reeds de eerste dag.
Z. H. de Paus wilde ten teken van het
grote belang, dat Hij aan dit congres
hechtte reeds vóór de eigenlijke discus
sies over de toepassing van de katholieke
sociale doctrine begonnen in een gezag
vol woord de richtlijnen aangeven vol
gens welke e katholieke werkgevers in
onze tijd te werk moeten gaan.
Na de openingsvergadering werden de
congressisten van de Uniapac (Union In
ternationale des Associations Patronaies
Catholiques) dan door Z. H. in een spe
ciale audiëntie ontvangen.
Wie dat niet ervaren hebben, kunnen
zich onmogelijk een voorstelling vormen
van de indruk die een dergelijke plech
tigheid op allen maakt.
Zijne Heiligheid sprak de congressisten
toe in de Salia Regia. Hij wees op de
eenheid die ondernemers en arbeiders
bindt. Tussen beide groepen bestaan
geen onverzoenlijke tegenstellingen. Het
gemeenschappelijk belang eist sociaai-
organisatorisch een vorm van verant
woordelijkheid, die mede door de arbei
ders moet worden gedragen. De H. Vader
zag in dit verband in de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie, zoals deze door
Zijn onvergetelijke voorganger Pius XI
is aangegeven, het middel bij uitstek om
over het economisch liberalisme te zege
vieren. Op de gevaren zowel van de na
tionalisatie der ondernemingen als van
denkbeelden die iedere onderneming
brengen in de sfeer van het publiekrecht,
werd gewezen. Binnen de grenzen van
de publiekrechtelijke regelingen moet de
eigenaar der productiemiddelen meester
blijven over zijn economische beslissin
gen. Wel is het wenselijk, dat ook de
arbeiders door besparingen kunnen deel
nemen in de vergroting van het nationale
kapitaal.
Een groot aantal industriëlen, katho
lieken zowel als niet-katholieken, hebben
verklaard dat alleen de sociale leer der
Kerk in staat is om de wezenlijke
elementen te verschaffen voor een oplos
sing van het maatschappelijk vraagstuk.
Deze gedachte vóórop gesteld gaf de H.
Vader van de Uniapac Zijn Apostolische
Zegen.
Het zal duidelijk zijn, dat deze rede
een diepe indruk maakte. Op allerbemin-
De verwachting van heden- tot
morgenavond luidt:
Veranderlijke bewolking met op
de meeste plaatsen enkele buien.
Zwakke tot matige wind,, hoofd
zakelijk tussen Zuid en Zuid-West.
Iets lagere temperaturen dan van
daag.
Woensdag 18 Mei: Zon op 4.42,
onder 20.31 uur; maan op 1.57, on
der 9.49 uur.
nelijkste wijze liet Zijne Heiligheid daar
na de deelnemers tot Hem komen en
toonde hij voor allen een vaderlijke be
langstelling.
De Pauselijke rede heeft niet alleen in
de kringen van de Uniapac maar ook
daarbuiten veel weerklank gevonden De
Osservatore Romano gaf op de voorste
pagina van het eerste nummer, dat aa
de audiëntie verscheen, de franse tekst
in welke taal de rede werd uitgesproken,
in het daarop volgend nummer, wederom
op de eerste plaats, de Italiaanse verta
ling.
Het spreekt ook vanzelf dat tijdens
het congres diverse inleiders telkens
weer teruggrepen op de woorden van de
Heilige Vader.
Men zal kunnen begrijpen, dat wij hter
bijzondere melding maken van het rap
port dat door de Nederlandse vertegen
woordiger in de Uniapac, waarvan nij
ook vice-president is, werd uitgebracht.
Zijn on welsprekende wijze voorgedragen
uiteenzetting heeft aan de naam van Ne
derland op sociaal gebied veel luister
bijgezet. De spreker wijdde allereerst
aandacht aan de structuur en de werk
wijze van de Stichting van de Arbeid,
waarbij hij de plaats besprak, die de ka
tholieke werkgeversorganisatie zowel
daarin als in de bedrijfstakorganen in
neemt Het gaf de vergadering een denk
beeld van de bevredigende positie der
Nederlandse katholieke werkgeversbewe
ging op het nationaal niveau en op het
niveau van de bedrijfstak wij] de spre
ker duidelijk liet uitkomen, dat haar taak
zich niet beperkte tot hef vormende werk
der standsorganisatie, maar zich ook uit
strekte tot de behartiging der reële on-
dernemingsbeiangen d.m.v. het instituut
der werkgeversvakverenigingen.
Duidelijk werd aangetoond hoe zulks
niet alleen een katholiek belang is, maar
het algemeen welzijn dient. Wat wij uit
leggen en verklaren, zijn tenslotte ds
denkbeelden van de gezonde wijsbegeerte
(sanae rationis, zegt Q A.) Het is daar
om ter wille van het algemeen belang,
dat het Nederlandse Episcopaat de taak
der katholieke werkgeversbeweging ziet
uitgestrekt tot het terrein der toepassing
en verwerkelijking van deze beginselen
door de vakverenigingen.
De grote aandacht geschonken aan de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie,
bleek voor deze vergadering uitermate
belangrijk omdat Nederland vooral in dit
opzicht vooropgaat.
T.a.v. het vraagstuk der nationalisatie
werd gewaarschuwd tegen het streven
naar concentratie dat. eenzijdig geaccen
tueerd, een gevaar betekent voor de ge
meenschap, omdat het de nationalisatie
kan inleiden. De Nederlandse woordvoer
der maande de ondernemerswereld aan
tot een matiging van het concentratie-
streven en benadrukte de betekenis van
de middelgrote onderneming voor de
maatschappelijke stabiliteit, welke ge
dachten met zichtbare instemming wer
den aanvaard.
De Britse minister van buitenlandse za
ken, Ernest Bevin, heeft gisteren in het
lagerhuis te kennen gegeven, dat hij op
dit ogenblik nog niet wilde adviseren to<
opheffing van de luchtbrug. „Ik ben een
oude vakbondsman en hef bijvoorbeeld
nooit een staking op, voordat ik weet, dat
er geen bedriegerij in het spel is", z'eide
hij. Bevin diende hierbij de links-onaf
hankelijke John PlattsMils van repliek,
die de vraag had gesteld: „Aangezien de
Amerikanen de edelmoedigheid hebben
gehad generaal Clay terug te trekken,
zou het dan geen verlichting in de toe
stand brengen, wanneer wij ons aandeel
leverden door de luchtbrug op te hef
fen?".
Communistische troepen zqn gister
middag te 17 uur pi. tijd de stad
Hankou binnengerukt. Kort nadat dit
bericht werd omgeroepen, verdween
het nationalistische radio-station van
Hankou uit de aether. Het verlies van
de strategisch belangrijke stad Hankou
heeft in Kanton, 't grootste handels
centrum van Z. China ernstige onrust
verwekt. Vele inwoners ontvluchten
de stad.
De rode troepen dringen steeds meer
naar Sjanghai op. Gisteren viel Nansing,
een spoorwegknooppunt op minder dan
32 Km. ten W. van de stad, in hun han
den. Radio-telefonische gesprekken met
Sjanghai zijn niet meer mogelijk, daar
de communisten de enige beschikbare
zender, buiten de stad gelegen reeds
overmeesterd hebben. De berichtgeving
uit Sjanghai zal hierdoor ernstig belem
merd worden.
Alle buitenlandse luchtvaartmaatschap-
pijen hebben hedenmorgen haar geregel
de diensten op Sjanghai stopgezet.
Slechts de „British Overseas Airways
Corp." zal haar toestellen voor nog te
maken vluchten naar Sjanghai beschik
baar stellen, terwijl de Chinese lucht
vaartmaatschappijen haar diensten oo
Sjanghai zo lang mogelijk zullen hand
haven.
De buitenlandse scheepvaartmaat
schappijen hebben eveneens besloten
haar diensten op Sjanghai stop te zet
ten. Men meent, dat zich thans geen
buitenlandse schepen meer in de haven
van Sjanghai bevinden.
Het stopzetten der scheepvaartdien
sten op Sjanghai heeft tot gevolg gehad,
dat 400 Portugese onderdanen, die hun
huizen en andere bezittingen hebben
verkocht, in de verwachting Woensdag
a.s. met het Nederlandse s.s. „Tjibadak"
naar de in de nabijheid van Hongkong
gelegen Portugese kolonie Macao te kun
nen vertrekken, in de belegerde stad
zijn gestrand.
Amerikaanse en Britse burgers krij
gen thans de laatste gelegenheid om met
Engelse vliegtuigen de bedreigde stad te
verlaten.
De voormalige Chinese premier, dr.
Soeng, is gisteren onverwachts per vlieg
tuig uit Hongkong naar Frankrijk ver
trokken. Hij is een zwager van gen.
Tsjang Kai Sjek en staat bekend als
deskundige op financieel gebied.
Volgens zijn zeggen ging hij naar Pa
rijs voor een medische behandeling en
zonder officiële opdracht. Men zoekt
echter achter de reis van dr. Soeng een
poging om een buitenlandse lening te
krijgen. Zijn zuster, mevrouw Tsjang Kai
Sjek, vertoeft nog steeds in Amerika,
waar zij zonder resultaat getracht heeft
hulp voor de Chinese nationalisten te
krijgen.
Met ingang van 24 Mei zullen de prij
zen voor in het binnenland vervaardig
de toerrijwielen worden vrijgelaten. Tot
dusverre waren de rijwielfabrikanten
gebonden aan een prijsregeling, welke
mede door de daarbij gestelde verplich
ting 50% van de productie af te leve
ren in z.g standaarduitvoering, er op
gericht was' een ruime voorziening van
eenvoudige en goede rijwielen tegen re
delijke prijzen te waarborgen.
De huidige situatie op de rijwielmarkt
is echter langzamerhand dusdanig ge
worden, dat de concurrentie merkbaar
haar invloed doet gelden en naar de
mening van de betrokken officiële in
stanties, bijgevolg aan de bij de rijwiel
branche betrokkenen meer vrijheid kan
worden gelaten.
Ten einde er' evenwel ten overvloede
van verzekerd te zijn, dat het publiek
te allen tijde in staat zou zijn zich een
eenvoudig en goed rijwiel tegen een
redelijke prijs aan te schaffen, werd met
de fabrikanten de afspraak gemaakt, dat
zij steeds bij voorrang uiterlijk bin
nen veertien dagen na bestelling, indien
niet voorhanden rijwielen in voorge
schreven standaarduitvoering via de
normale handel zullen leveren tegen
vastgestelde publieksprijzen.
(Van onze correspondent)
Gisteren begon te Haarlem het twee
daagse jaarcongres van de Ned. Kath.
Bond van Sigarenwinkeliers. De voorzit
ter van de afdeling Haarlem heette de
aanwezigen hartelijk welkom en bood de
scheidende bondsvoorzitter een fraaie
Delftsblauwe tabakspot aan, waarna het
hoofdbestuur een bondsvlag ten geschenke
kreeg. De bondsvoorzitter hield vervol
gens een rede, waarin hij constateerde,
dat voor de oorlog in ons land 60.000 ta
baksvergunningen bestonden, waarvan er
in 1942 bij de sanering 17.000 verdwenen,
die niet meer dan 20 klanten bleken te
hebben. In 1943 waren er nog 23.000, in
1945 20.000 en thans 21.000.
Spr. wees op de hoge prijzen, accijns en
omzetbelasting. In 1939 bedroeg de totaal
omzet 145 millioen gulden, in 1946 reeds
200 millioen, in 1948 450 millioen en in
het 1ste kwartaal 1949 alweer een kwart
hoger dan het vorig jaar, ondanks de sta
king in de sigarettenindustrie! De omzet
bij sigaren is 4 maal, bij sigaretten 3 maal
DlFDCAnAJT TTKF De machinist en de stoker kwamen met
Gr!jJl,i> rLixoUUDILlJ JVL, sc.jirik vrjj Het personeel van de ran-
/"NTVT/"1 T7T TTT7"IZ"T7T\T crp.rp»nHf» lr»r»rvmrvtTpf had inist. voordat
(Va-n onze correspondent)
Op de spoorlijn SchaesbergHeerlen
is Maandagavond op de overweg aan
de Willemstraat te Heerlen, vlak bü het
station, een kolentrein met grote snel
heid tege een rangerende locomotief
opgebotst. Het gevolg was, dat ongeveer
twintig van de zestig wagons, welke de
kolentrein telde, ontspoorden en over
elkaar sloegen. Een wagon schoot recht
omhoog en vernielde de bovenleiding
en twee masten van het pas geëlectri-
ficeerde net.
Enkele andere wagons ramden een
seinhuisje. De rangerende locomotief
reed tengevolge van de botsing dwars
over het emplacement heen tot aan de
andere kant van het perron.
Het ongeluk werd veroorzaakt, doordat
de kolentrein voor de overweg, waar het
terrein hellend is, door de remmen schoot.
De locomotief van deze trein ontspoorde
eveneens, maar kantelde niet. Wel richtte
zij grote schade aan de wissels aan.
De machinist en de stoker kwamen met
de schrik vrij. Het personeel van de ran
gerende locomotief had nog juist, voordat
de botsing plaats vond, gelegenheid om
van de machine af te springen. Ook op
het stationsemplacement deden zich geen
ongelukken voor.
Dit was o.m. daaraan te danken, dat
een spoorwegemployé, die de losse loco-
motiet zag naderen, de tegenwoordig
heid van geest had om de passage tus
sen het eerste en tweede perron, die
over de rails loopt, af te sluiten, zodat
zich daar geen reizigers bevonden toen
de machine voorbij raasde.
Het spoorverkeer werd ernstig gestag-
i erd door dit ongeluk. Tengevolge van
defect aan het electrisch bovennet
konden de treinen uit Maastricht en Sit-
tard niet verder rijden ddn respectievelijk
Schin op Geul en Nuth. De reizigers wer
den met bussen naar die plaatsen ge
bracht.
Het z.g. millioenenlij-itje en de lijn
HeerlenHaanrade zijn volkomen geblok
keerd door de wagons, die op de plaats
van het ongeval liggen opgestapeld.
en bij tabak 6 maal zo groot als voor de
oorlog. De fiscus slikt 3 pet. van deze om
zet als belasting.
De raming van de accijnsopbrengst voor
1948 bedroeg 150 millioen gulden, de wer
kelijke opbrengst bedroeg tot Nov. 1948
161.227.000. De sigarenindustrie telt in
ons land thans 1800 bedrijven, voorts 13
sigarettenfabrieken, 200 bedrijven voor
kerftabak, waarvan 6 ondernemingen drie
kwart van de productie in handen heb
ben! De sigarenproductie bedroeg op 1
Maart 1949 60 millioen stuks per maand!
De vakgroep sigarenindustrie heeft thans
opnieuw de productie met 10 pet. ver
hoogd en fabriceert nu 40 pet. van haar
vooroorlogse capaciteit. Bovendien worden
er nog 2V- millioen sigaren per maand uit
België ingevoerd, doch langzaam maar
zeker wordt de Ned. markt verzadigd!
Nog steeds worden echter alle tabaks
bonnen door de handel bij de distribu-
tiedienst weer ingeleverd, zodat men
eerder van een tekort, dan van een
overschot van tabak en sigaretten kan
spreken! In Juli is opnieuw een pro
ductieverhoging te verwachten, doch de
opheffing van de distributie zal niet
mogelijk zijn zolang nog steeds alle
tabaksbonnen moeten worden gehono
reerd! En zolang de levering en aan
koop van ruwe tabak een onzekere fac
tor blijft. Wei blijft het streven van de
overheid bij voortduring gericht op een
zo spoedig mogelijke opheffing van dc
tabaksdistribntie. Zijn de aanvoeren
van ruwe tabak beslist verzekerd, dan
wordt de productie geleidelijk verhoogd,
gaat men z.g. „buffervoorraden" vormen
om schaarse momenten te overbruggen
en dan kan desnoods in het a.s. najaar
de tabak van de bon.
Spreker wees er op, dat de belangstel
ling voor de vakstudie nog steeds zeer
groot .is, vooral bij eigenaars van gemeng
de bedrijven. Hierin schuilt een gevaar
voor de bonafide sigarenwinkelier. Hij
noemde het dan ook een onhoudbare
situatie, dat in 1948 nog 378 ontheffingen
van het vestigingenbesluit ten behoeve van
kruideniers werden verstrekt.
Des middags werd een voorstel ten
einde een landelijke federatie tot stand
te brengen naast de vakgroep door in con
tact te treden met de neutrale en chris
telijke bonden van sigarenwinkeliers, op
dat een goede basis kan worden gelegd
voor de komende publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie, goedgekeurd. In het
bondsbestuur werden gekozen de heren
G. v. Westerloo, (Amsterdam), G. v. Ben-
them (Oldenzaal) en C. Neerhout (Til
burg). De tegenwoordige secretaris, de
heer Th. Pannekeet werd tot voorzitter
gekozen. Tenslotte sprak de bondsadviseur
rector C. Klaver, nog over de urgentie
van een principiële katholieke organisa
tie.
Hedenochtend werd de tweede congres
dag ingezet met de bijwoning door alle
afgevaardigden van een plechtige H. Mis
in de Kathedrale Basiliek van Sint Bavo.
Schipper Jacob Tael van de SCH 133,
de „Harmonie", amuseerde zich Maan
dagmiddag danig. „Laat ik met mijn
haringschuit nou ook eens kapitein van
een passagiersschip zijn". En bij die
woorden lachten zijn ogen. Aan boord
van zijn en een zestigtal andere log
gers, die met vlag en wimpel Scheve-
ningenhaven uitvoeren, krioelden de
dekken van mensen en kinderen, in-
plaats van haringen; de haringvloot
ging uit spelevaren.
Er waren al gauw een kleine vijfdui
zend passagiers, die reikhalzend naar de
buitenkant van de pieren keken. De ha
venhoofden en kaden zagen zwart van de
toeschouwers om de vlaggende vloot, met
de gasten van de Scheveningse reders aan
boord, een ererondje voor de kust te
zien maken, voordat hedenmorgen de
run op de „Hollandse Nieuwe" zou be
ginnen.
Eenmaal buitengaats begonnen de log
gers gezellig te rollen op het kalme zeetje
Sommige bodems waren van „schaatsen"
voorzien en daarop konden vele landrot
ten hun magen het beste in bedwang
houden. Maar ondanks het mooie weer
zijn de vissen vrij goed af geweest
vooral kinderen hebben het nogal eens
te kwaad gehad. In menig hoekje lag een
zielig hoopje ellende, dat tevoren een
levenslustige spring-in-'t-veldi was ge
weest.
Ongeveer een uur hebben de loggers
voor de kust gekruist, rond het hospitaal
kerkschip „De Hoop", dat als een statige
witte zwaan tussen de donkere rompen
voer. Aan boord van „De Hoop" bevond
zich de Haagse burgemeester in gezelschap
van vele andere autoriteiten en reders.
Wethouders, gemeenteraadsleden, ambte
naren, officieren, vrouwen en kinderen
van de bemanningen en tal van anderen
waren over de vloot verdeeld.
De race terug naar de haven was het
meest spannend van de gehele tocht.
Haastje-repje joegen de loggers naar de
havenhoofden, waar een gedrang van je
welste ontstond. Listig manoeuvreerden
de schippers langs en door elkaar, maar
kleine botsingen bleken onvermijdelijk
tot schrik der landrotten en tot heimelijk
plezier van de visserslui, die wel wisten
wat ze deden.
In alle vroegte zijn 'de Nederlandse
haringvloten vanochtend uitgevaren.
Zaterdag wordt, als alles wel gaat, de
eerste jager met „Hollandse Nieuwe" in
het land terug verwacht en Zondag wel
licht reeds de tweede.
Zelfs als men nog slechts vage herin
neringen heeft aan de gebeurtenissen van
een halve eeuw geleden, kan een of ander
feit toch wel met een bijzondere klaar
heid uitschitteren. Zo staat ons nog leven
dig voor de geest, hoe onze goede onder
wijzer Hermans de 18e Mei 1899 ons op
geestdriftige wijze vertelde van de Haag
se vredesconferentie welke die dag op
Huis ten Bosch te Wassenaar werd ge
opend; een conferentie van 26 staten, die
nu eens voor goed een einde aan bewape
ning en oorlog zou maken.
We leefden toen nog in de tijd der ge
heime diplomatie, en de pers werd, vooral
als het om internationale vraagstukken
ging, nog steeds als 'n irriterende, lastige
en zoveel mogelijk te weren pottenkijker
beschouwd. Maar de aanwezigheid van
zo veel diplomaten, politici en militairen
in de straling van de toemalige gala-uni-
fórmen sprak heel sterk tot de volksver
beelding. En al dacht men weinig aan de
mogelijkheid van een oorlog, men voelde
de druk, welke de in vergelijking met de
moderne toch onbeduidende bewapening,
ook toen op 's lands schatkist uitoefende,
wel zó sterk, dat men om financiële en
economische motieven de beperking en
vermindering van de bewapening als een
weldaad voor de samenleving beschouw
de.
De Haagse vredesconferentie was op
verzoek van de Russische Tsaar Nicolaas
II, door de jonge Koningin Wilhelmina
bijeengeroepen en werd door de Russische
gedelegeerde baron De Slael voorgezeten.
Er hadden zich tijdens de voorbereiding
enige onverkwikkelijke incidenten voor
gedaan, o.m. de botte weigering van
Italië om de H. Stoel tot de conferentie
te doen uitnodigen; maar bij de opening
schenen om de goede wil van allen toch
de beste verwachtingen gerechtvaardigd.
Goede wil alleen echter kan zelfs de
beste zaak niet redden, als achter die
theoretische goede wil ook niet de prac-
tische besluitvaardigheid staat. En daar
om konden tijdens de besprekingen wel
ke tot 29 Juli 1899 voortduurden, slechts
theoretische resultaten worden bereikt:
drie verdragen, over de vreedzame be
slechting van internationale geschillen,
over de wetten en gebruiken van de
landoorlog en over de toepassing van de
beginselen van de conventie van Genève
op de oorlog ter zee; en drie declaraties:
een verbod van het werpen van ontplof
bare stoffen uit vervoermiddelen in de
lucht, een verbod van verstikkende of
giftige gassen, en een verbod van z.g.
dum-dumprojectielen.
Deze eerste conferentie werd van 15
Juni tot 18 October 1907 gevolgd door een
tweede, Haagse conferentie, waarop voorat
uit Zui'd-Amerika 17 nieuwe deelnemen
de landen waren vertegenwoordigd; er
werden 13 nieuwe overeenkomsten en
een verklaring opgesteld, die zich meer
met bepalingen over de oorlogvoering
dan met het handhaven van de vrede
bezig hielden.
Tenslotte riep op 26 Juni 1914 de Ne
derlandse regering een derd" Haaese
conferentie bijeen, welke op 1 Juni 1915
zou beginnen. Maar toen woedde reeds de
eerste wereldoorlog met volle kracht;
niemand dacht op dat ogenblik aan
vrede; aller inspanning was integendeel
op het winnen van de oorlog geconcen
treerd. Dat men daarbij zich niet al te
consciëntieus aan de overeenkomsten
die overigens voor een deel nooit gerati
ficeerd werden en derhalve ook nooit van
kracht zijn geworden hield, vermelden
wij slechts als een helaas heel natuur
lijke zaak.
Nu, vijftig jaar na de opening der Vre
desconferentie, na twee wereld- en vele
kleinere oorlogen, voelt men op de her
denkingsdag een 'sterke neiging om hst
toen verrichte werk volkomen waarde
loos te achten. Dit echter zou een looche-
ning zijn van de historische betekenis van
een pogen, dat wel in zijn onmiddellijke
resultaten een mislukking is geworden,
maar dat toch de gedachtenwereld van
de daarop volgende halve eeuw sterk
heeft beïnvloed.
We zullen niet beweren, dat Volken
bond en Verenigde Naties, nog minder
dat Westerse Unie en Noord-Atlantisch
pact kinderen van de Haagse Vredescon
ferenties zijn. Maar wel voelt men, dat
de diepere gedachten, welke in dit ge
hele complex leefden en nog leven, door
de Vredesconferenties nieuw bewustzijn
hebben gekregen. Die gedachten zijn uit
een heel ver verleden tot ons gekomen.
De grote katholieke denkers van de Mid
deleeuwen hebben ze reeds scherp gefor
muleerd; voortdurend werden ze opnieuw
voorgehouden, maar ze konden niet tot
het practisch politieke niveau doordrin
gen. Het congres van Wenen hield ze nog
in de diplomatieke sfeer; eerst in Den
Haag, vooral bij de conferentie van 1907,
werden zij, doordat de pers er meer aan
dacht aan kon schenken, gemeengoed
voor de internationale politiek. De eerste
Haagse Vredesconferentie van 18 Mei
1899 betekende een doorbraak.
Bovenal van twee gedachten: dat inter
nationale geschillen nooit door geweld
kunnen worden opgelost, doch alleen
door vredelievend overleg, door arbitrage
en door rechtspraak; en vervolgens, dat
wil men de oorlog voorkomen, men paal
en perk aan de bewapening moet stellen,
d.w.z. dat men tot een gelijktijdige en
wederkerige zo sterk mogelijke beper
king van de bewapening van alle volken
zonder uitzondering moet overgaan.
Deze twee problemen waren toen volop
actueel, ze zijn nu hoogst dringend gewo.-
den. Daarom zullen alle staatslieden,
maar vooral de Groje Vier, die de vol
gende week zullen pogen voor het ge
vaarlijkste probleem van onze tijd: Duits
land een waarlijk bevredigende oplossing
te vinden, goed doen zich te bezinnen op
wat vijftig jaar geleden gebeurde; maar
ook op wat zich in de vijftigjarige periode
daarna heeft afgespeeld. Het zijn rots-
harde lessen geweest, welke de wereld 'n
die halve eeuw heeft gekregen. Maar het
verschrikkelijkste z.ou zijn dat ze nut
teloos aan de mensheid zouden zijn ge
passeerd Het is nog niet te laat, maar-
de tijd dringt.
We zijn allen bouwers; groot en klein,
hoog en laag helpen mede om ons land
weer zo gauw mogelijk stevig op zijn
grondvesten te zetten. We bouwe-i m
ieder opzicht, door het leggen van gees
telijke fundamenten, door het heien van
principiële palen en door het slopen van
veel, heel veel afbraak. We doen dat
allemaal zo op onze eigen manier, maar
we doen het toch maar. (Zo, is althans
de illusie!)
Eén ding is er echter, dat nog heel veel
te wensen overlaat en dat is de werke
lijke wederopbouw. De kreet om wonin
gen en nog eens woningen klinkt nog
even luid als enkele jaren geleden en in
sommige plaatsen is deze kreet zelfs
nadrukkelijker geworden.
Dat dit vraagstuk in het bijzonder on
der de jongeren een van de belangrijkste
materiële problemen is, hebben we al
meer beschreven. Het is daarom verklaar
baar, dat deze jongeren gaarne bereid
zijn ieder initiatief te steunen, dat kan
sen op een succesje biedt.
De actie van pater Wesseling heeft dan
ook ingeslagen en wanneer de radio-spre
ker mededeelt, dat hij 921 paartjes over
het gehele land aan een onderdak heeft
kunnen helpen, is dit succes ook voor een
groot deel aan de jeugd zélf te danken.
Zij heeft haar best gedaan en dat het
aantal van 921 gelukkige stelletjes in de
grote massa van wachtenden niet merk
baar is, dóet aan het behaald resultaat
niet af. Er is tenslotte iets gebeurd en
dat dit vap betrekkelijk geringe omvang
is geweest, ligt niet aan de jeugd zelf,
omdat er vele factoren zijn, welke hier
een rol spelen.
Gisterenavond hebben we een van die
factoren kunnen lezen (zo dit nog nodig
was). In den Haag bestormde een groep
je gegadigden een flatgebouw, dat ai 14
maanden leeg staat. Zo maar domweg
leeg, terwijl er 50 gezinnen onder dak
zouden kunnen worden gebracht. En laat
er nu maar niemand zo kinderlijk zijn
om te menen, dat dit geval een uitzonde
ring is, want dergelijke zotte situaties
komen ettelijke malen op ettelijke plaat
sen voor.
Voor al degenen, die zich wat scham
per over de resultaten van de actie van
pater Wesseling uitlaten, moge dit voor
beeld een vingerwijzing zijn, om hun cri-
tiek even van adres te veranderen. Bij
het begin van de actie hebben wij nl.
onze twijfel over het slagen tot uitdruk
king gebracht, omdat de gehele actie uit
eindelijk over ambtelijke schijven zou
lopen. Natuurlijk was dit een niet te
ontkomen eis, maar tevens was dit
de Achilles-pees vjrn het geheel.
Dikwijls kan men een ambtenaar in
toorn zien of horen ontsteken, «vanr.eer
het woord ambtenaar op een bepaalde
toon wordt uitgesproken. Sommigen heb
ben het recht om verontwaardigd te zijn;
maar helaas! er zijn er te velen, die het
woord tot iéts schrikaanjagends maken.
Ook., ja, wat feitelijk onbegrijpelijk
is.... ook jongere ambtenaren, die hele
maal vergeten, dat juist hun jeugd hun
dwingende eisen van dienstbaarheid, ac
tiviteit en bruisende energie oplegt.
Daarom moeten wij, jongeren, die ambte
naren in het bijzonder eens de waarheid
zeggen In een rustig gesprek onder vier
of zes 'ogen, maar ongezouten. Want ook
in ambtelijke regionen heeft de jeugd de
toekomst en die moet anders worden!
ROERGANGER.
Rechercheurs der gemeentepolitie te
Amsterdam zijn overgegaan tot de ar
restatie van de Amsterdamse commis
sionnair in effecten D. B., die tezamen
met een vriend, de koopman V. D.. die
eveneens is aangehouden, gehandeld
heeft in ongeregistreerde effecten en
verdacht wordt van het plegen van
valsheid in geschrifte.
D. B. was in het bezit geweest van ef
fecten van V. D., doch had deze verduis
terd. Teneinde het verlies te dekken stel
de V. D. daarop voor, dat D. B., die lid
was van de Vereeniging van den Effec
tenhandel te Amsterdam, zich zou belas
ten met de verkoop van ongeregistreerde
effecten, welke V. D. wel wist op te spo
ren. Via een aantal tussenpersonen, wist
V. D. voor een totaal bedrag van 700 000
van dergelijke „zwarte" effecten bijeen
te garen. Deze werden voorzien van val
selijk opgemaakte zgn stukkenverkia-
ringen, verklaringen, die moesten aan
tonen, dat de effecten geregistreerd wa
ren en dus vrijelijk verkocht konden
worden, welke op naam van een make
laar uit Middelburg werden gesteld
Deze man stond echter geheel builen
de affaire en was zich niet bewust, dat
zijn naam misbruikt werd. D. B. en V. D.
lieten een aanzienlijk bedrag aan „com
missieloon" in hun zak glijden.
Een Rotterdams taxibedrijf heeft de
Maasstad een glanzende primeur bezorgd.
Ais eerste heeft dit bedrijf op commer
ciële basis de mobilofoon op het vaste
land van Europa in gebruik genomen.
Binnen enkele weken zullen 35 taxi's met
dit apparaat zjjn uitgerust.
De centrale post bevindt zich in het
hoofdgebouw van het bedrijf. Via deze
post kunnen de met de mobilofoon uit
geruste taxi's terstond worden bereikt.
Omgekeerd kunnen ook de chauffeurs
met deze centrale post in verbinding
treden. Naast de zeer grote reclame,
welke door dit apparaat wordt verkre
gen (de „service" is immers buitenge
woon), wordt een aanzienlijke besparing
verkregen, omdat het aantal kilometers
zonder passagiers sterk terugloopt.
Een recordservice is bereikt, toen een
café-bezoeker om een taxi belde Buiten
stond nl. juist een taxi, welke een
„vrachtje" voor het betrokken café had
gelost. De chauffeur stond dus net voor
nadere instructies per mobilofoon in ver
binding met de centrale post. De nieuwe
passagier keek of hij water zag branden,
toen de chauffeur de taxi aankondigde
op het moment, x toen de klant de deur
van de telefooncel achter zich dicht
klapte.