ém
WEER EEN „NIEUWE'
DISNEY-FILM
AKKERTJE
AVRO C-102 JETLINER
d\e ^a-&e
Mata Hari's Dochter
ROME, PLEISTERPLAATS VOOR
FILMSTERREN
Het eerste passagiersvliegtuig met
straalmotoren
wereld
I
7 VTERDAG 28 MET .1949
oor de filmcamera
HOE HET IS BEGONNEN
Iedereen vindt de Italiaanse films
prachtig, behalve de Italianen
PAGINA 4
Jane Wynan, het stomme meisje
in de film „Johnny Belinda", die
in de Hitchcockfilm „Stage Fright
een hoofdrol zal spelen.
.,MAKE MINE MUSIC"
neem een
Kon. Ned. Zangers
verbond
Eeréte Verbondswedstrijd
in Den Bosch
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Nauwelijks een jaar geleden gaf
sir Frank Wittle als zijn mening te
kennen, dat hét nog geruime tijd
kon duren alvorens de burger
luchtvaart de beschikking zou krij
gen over economisch verant
woorde straalvliegtuigen voor
passagiersvervoer. Nauwelijks kon
men toen vermoeden, dat deze uit
spraak zo spoedig door de werke
lijkheid achterhaald zou worden.
Dit werpt wederom een helder
licht op de snelle ontwikkeling
welke de luchtvaart thans door
maakt.
De Canadese AVRO C-102 Jetliner voor 40 passagiers.
door Maurice Dekobra en Leyla Georgie
I
De gérant van Donay het beroemde
café aan de Via Venuto In Rome
denkt er hard over, een bord aan zt)n
etablissement op te hangen%net het op
schrift: „Hier buiten heeft bijna iedere
filmster ter wereld gezeten".
Afgezien van een tikje Zuidelijke
overdrijving, zou hij daarmee niet ver
bezijden de waarheid zijn. Want de Ita
liaanse hoofdstad is het Mekka van de
Film geworden, de magneet, welke de
sterren onweerstaanbaar wegtrekt uit de
hemelen boven Hollywood en Pine-
wood.
Ingrid Bergman wordt er elk ogen
blik verwacht, samen met Italics film
regisseur No. 1, Roberto Rossellini, op
haar terugreis van Stromboli. Als hel
een beetje wil, zijn ze net op tijd om
Edward G. Robinson (uit Parijs) en
zijn regisseur Gregory Ratoff te verwel
komen. Gregory Peck, die ook al naar
Italië komt om er een film te maken,
wordt uit de Verenigde Staten verwacht
Ze lopen net Myrna Loy, Phyllis Cal
vert, Tyrone Power (die Rome een aar
dige stad vond voor zijn trouwpartij),
Orson Welles en Christine Norden' mis.
Maar ze zullen er de kennismaking kun
nen vernieuwen met de regisseurs Carol
Reed en René Glair.
Behalve van de sterren en grote re
gisseurs de filmproducent Gabriël
Pascal is even naar Rome komen over
wippen om te zien, of het Colosseum
groot genoeg was (het was niét groot
•genoeg!) voor dat „Androcles en de
Leeuw"-geval, waarvan hij nog steeds
de mond vol beeft. zit de stad ge
woonweg stikvol filmmensen.
Het is zo erg, dat ze zich zelfs be
ginnen af te vragen, hoe dat eigenlijk
is gekomen. Een jonge Amerikaanse sol
daat, die intussen is gedemobiliseerd en
die nu een film aan het maken is in
Engeland, kan glimlachen en zeggen:
„Dat hebben ze aan mij te danken. Zijn
naam is Rod Geiger. Hij was tegen het
einde van de oorlog in Italië met vier
duizend gulden aan Italiaanse lires in
zijn zak. Hij ontmoette er een andere
jongeman, Roberto Rossellini genaamd,
die met edn voltooide film in z'n maag
zat, omdat hij er geen publiek voor kon
vinden, dat zijn werk wist te waarderen
„Rome, open stad", met kunst, en vlieg
werk (in dit speciale geval een som
metje van vijftigduizend gulden) in de
straten van Rome opgenomen oefende
absoluut geen aantrekkingskracht uit op
de romantische Italianen, die de voor
keur gaven aan Betty Grable en „bathing
beauties".
Dit voorbeeld van de nieuwe het-le-
ven-is-echt-het-leven-is-ernst-school viel
intussen bij Geiger ten zeerste in de
smaak. Hij deed afstand van zijn vier
duizend gulden en verkreeg de verto-
ningsrechten van „Rome, open stad voor
Amerika -Buiten Italië werd de film be
groet als een meesterwerk.
Andere jongemannen, die met Rossel
lini hadden samengewerkt, kwamen tot
de conclusie, dat hun vroegere college het
bij het rechte eind had gehad. Met niet
veel méér dan hun camera's en hun
hersens gingen, zij in de straten van Italië
aan het werk.' Vittorio de Sica maakte
„Sciuscia", Luigi Zampa „Vivere in
pace", Rossellini kwam met „Paisa"
Alessandro Blasetti met „Vier stappen in
de wolken". Van internationaal stand
punt gezien, waren het zonder uitzonde
ring successen.
Het spreekt vanzelf, dat toen de film
mensen uit Amerika en Engeland eens
poolshoogte kwamen nemen om te zien,
hoe die Italianen dat klaarspeelden. Het
bleek kinderlijk eenvoudig: toen de oor
log uit was, was er in Italië geen stu
dio heel gebleven, maar er waren hopen
werkloze acteurs en technici, die het film
materiaal voor het grijpen hadden.
Geleidelijk kwamen er twee namen op
de voorgrond; Anna Magnani, die in re
vue's optrad en een dikke lelijke revue
komiek, Aldo Fabrizzi.
Het duurde niet lang, eer de geld
magnaten in Amerika en Engeland
er achter warara, dat het draaien van
eigen films-in Italië een prachtige ma
nier was om hun bevroren lires te be
nutten. De strijd tussen de Italianen en
de indringers om hun sterren en technici
begon. De nieuwe Amerikaans-Italiaanse
en Anglo-Italiaanse maatschappijen, wel
ke als paddestoelen uit de gond oprij
zen, maken iedere film tweemaal', in het
Engels en in het Italiaans om de belas
ting van tienduizend gulden per film te
ontduiken.
Hodlywoodse ondernemingszin en La
tijns temperament hebben een kookpunt
bereikt en ieder ogenblik kan nu de
duivel losbreken. Maar het nieuwe type
Italiaanse naturalistische film is in de
opschudding ter ziele gegaan
Erich von Stroheim is voor Paramount
geen onbekende. In 1928 maakte hij
„Wedding March" (Bfuiloftsmars) waar
in hij met Fay Wray en Zasy Pitts tevens
de hoofdrol vertolkte. Deze film, waarop
hij een sterk persoonlijk stmpel had ge
drukt, werd een der hoogtepunten in de
historie van de stomme film.
Tijdens de laatste oorlog speelde h« de
rol van Maarschalk Rommel m de film:
Five Graves tot Cairo" (Vijf bakens voor
Cairo). Thans heeft Paramount opnieuw
een contract afgesloten met von Stro
heim. die een belangrijke rol te spelen
zal krijgen in de film „Sunset Boulevard"
een soort terugblik op de geschiedenis
van Hollywood.
m
Ingrid Bergman draagt in „Are de
Triomphe" een Baskisch#mutsje. „Zowel
in Noord- en Zuid-Amerika als in Enge
land en Frankrijk", aldus meldt De Re
clame, „is dit mutsje plotseling populair
geworden. Ingrid draagt het dan ook op
zeer eenvoudige, charmante manier".
Het doet het hart van de ware filmlief
hebber echt goed, te vernemen, dat de
verfilming van Remarque's roman op die
manier tenminste nog iets goeds heeft
gewrocht. Hoewel het, wat Ingrid be
treft, een grotere verdienste zou zijn ge
weest als ze een Mexicaanse sombrero
met een bol van een meter middellijn, op
„zeer eenvoudige, charmante manier"
had gedragen in plaats van zo'n klein
Baskisch mutsje.
Cole Porter, wiens sterk gekleurde le
vensloop men op het witte doek kan
volgen in de filmNight and Day", is
momenteel „songs" aan het componeren
die Marlène Dietrich zal zingen in de
film „Stage Fright/; (Plankenkoorts),
welke door Alfred Hitchcock in Londen
wordt geregisseerd. In deze film zal ook
Jane Wyman, het stomme meisje uit de
film „Johnny Belinda", die in de film
„Night and Day" nog een ondergeschikt
rolletje speelde, optreden.
Filmregisseur Alfred Hitchcöck, die
weer in Landen terug is, amuseert zijn
vrienden en kennissen kostelijk met een
nieuw soort camera, welke precies één
minuut, nadat een opname is gemaakt,
de foto kant en klaar aflevert. Zijn nïeu
we toestel verscnilt niet veel van de ge
wone klapcamera, behalve dat ze iets
groter is. De wijze van bediening is even
eens normaal: de lensopeningen zijn ge
nummerd van 1 tot 8 en de afstanden
staan op zij in voeten aangegeven.
De film in de camera is echter voorzien
van gevoelig papier. Tussen dit papier en
dc film bevindt zich een gelei-achtige
substantie, welke de foto ontwikkelt en
afdrukt. Het enige, wat men heeft te
doen, nadat er een kiek is genomen, is
de camera voorover te leggen en aan de
achterzijde op een knopje te drukken. Na
een minuut kan het toestel aan de achter
zijde worden \eopcnd en de foto er uit
gehaald. Doet men de camera dicht, na
het gebruikte stuk film er te hebben uit
gehaald, dan kan men weer een volgende
foto nemen.
De camera heeft twee nadelen: men
kan niet meer dan één afdruk nemen
krijgen van elk negatief en de foto s zijn
sepia gekleurd, niet zwart-wit.
De twee onafscheidelijken, Stan Laurel
en Oliver Hardy, zijn tijdelijk uit elkaar.
Voor de tweede maal sinds 1927, het jaar,
waarin hun „bondgenootschap" begon,
doet zich een dergelijke schelding voor.
Ditmaal zal de dikke Oliver zonder Stan
optreden in „Strange Caravan" (Vreem
de Karavaan)-,- waarin ook John Wayne
en Vera Ralston zullen spelen.
Bewonderaars van het duo Laurel
Hardy behoeden zich echter niet onge
rust te maken, dat de beide komieken
Lili Palmer, de echtgenote van Rex
Harrison, wijst alle aanbiedingen van
Hollywood van de hand, omdat zij haar
man niet in de steek wil laten.
Waar werd oprechter trouw
n
Peggy Cummins zal ditmaal maar drie
in plaats van zes mensen neerknallen als
de vrouwelijke gangster in haar volgende
film „Gun Crazy" (Revolver-maniak).
Zachtmoedigheid, um naam is vrouw,.
Charles Laughton, de razende en vloe
kende kapitein van „The Bounty" gaat nu
bijbellezingen geven voor televisie-uit
zendingen.
Er zal meer vreugde heersen over éen
zondaar.'die zich bekeert....
Is u één meter vier-en-negentig lang.
heeft u lichtbruin haar, weegt u 180 pond
en heeft u uw leven lang aan athletiek ge
daan? Dan heeft u, althans volgens De
Reclame, alles, wat een ware filmheid
nodig heeft.
Dat staat tenminste te lezen in het ver
haal, dat wordt opgehangen over „The
Magic Fountain" (De Magische Fontein)
de 25ste Tarzan-film en over Lex Barker,
die Johnny Weissmuller zal opvolgen als
de legendarische figuur van Edgar Rice
Bourrough. Want Lex voldoet aan al die
eisen. Lex is intussen geen nieuweling op
het witte doek. De laatste jaren speelde
hij kleine, maar belangrijke rollen in
The Farmer's Daughter" (Katie maakt
carrière), „The Velvet Touch (Dc Flu
welen Handschoen) en „Mr. Blandings
builds his Dream House" Mr. Blandings
bouwt zijn Droomhuis).
Lex Barker, alias Tarzan no.^ zoveel,
krijgt waarschijnlijk een „echte" techni
color-jungle in Zuid-Afrika, opdat zijn
producent tenminste nog iets heeft aan
de ponden sterling, die hij Engeland met
kan uit krijgen.
(Van onze Brusselse correspondent.)
Als wij zeggen „een nieuwe Disney
is dat maar bij manier van spreken,
want eigenlijk dateert „Make mine mu
sic" al uit het jaar 1946. Deze film is
hier in Brussel voor het eerst vertoond.
Om' haar te verwezenlijken, heeft de
Hollywoodse tovenaar een beroep gedaan
op zes scenaristen, tien regisseurs en een
legertje tekenaars. Uit hun gezamenlijke
bemoeiingen is een tiental giesohiedenisjes
en fabels gegroeid, waaronder er zeer
bekoorlijke zijn, naast verbazingwekken
de en andere van beslist sleohte smaak.
Een zeker- voorbehoiid moet zelfs voor
een paar taferelen worden gemaakt.
„Make mine music", herinnert in ze
kere zin aan „Fantasia" met dit ver
schil, dat het thans lichte muziek en
bel canto zijn, die de tekenaars hebben
geïnspireerd. Zij hebben hier ook weer
enkele nieuwe „personages" op het to
neel gevoerd. Zo is er een walvis, die
luistert naar de naam Willie en die, na
heel wat wederwaardigheden, in de
Metropolitan Opera van New-York be
roemde aria's van de Italiaanse bel canto
zingt met de stem van Nelson Eddy, die
op drie verschillende stemregisters gelijk
weerklinkt. Hetgeen werkejijk iets is,
waarvoor weer de woorden „geniale
trouvaille" mogen worden gebruikt.
Niet minder origineel is de liefdes
roman van twee.... hoeden, die uit een
étalage van elkaar worden Weggerukt
maar, omdat bij Disney doorgaans alles
toch terechtkomt, na vele belevenissen
elkaar later toch terugvinden. Onder
het magische potlood van de maker krij
gen deze hoedjes iets menselijks en hun
idylle is werkelijk ontroerend.
„Peter en de Wolf", is de titel van
een ander verhaaltje, dat zich ergens in
Rusland afspeelt, weliswaar niets nieuws
brengt, maar vooral markant wordt door
muziek van Prokofieff, waarop het the
ma is gebrodeerd.
In nog andere nummers, waar jazz-
Ook nu weer is er natuurlijk een regen
boog van tinten en kleuren, neen, zijn
er tien, twintig regenbogen, die de ogen
boeien. En soms ook wei evén vermoeien.
Alls medeweilbers „aohter de scher
men", vele in Amerika en daarbuiten
zeer bekende namen, zoals de reeds ge
noemde Nelson Eddy, verder: het Ken
Denbykoor, de King's Men voor cowboy-
liederen, Andy Russell voor romances,
het orkest van Benny Goodman voor de
■aaz, de Pied Pipers, de Andrew Sisters
'en Din all Shore.
Alles bij elkaar genomen, heeft man
bier te doen met een soort revue, maar
dan een revue „a trés grand spectacle"
voor alle smaken. Ook, zoals gezegd,
vow de minder verfijnde.
■Willie de Walvis in Walt. Disney's „Make
Mine Music".
het ware zicbzelf ziet bespelen.... en
zelfs aan de danspartijen deelnemen.
Alle onderwerpen spelen zich natuur
lijk af in een rijk van onbegrensde mo
gelijkheden, dooh maken niet de ver
bluffende indruk van b.v. „Fantasia"^ en
„The Three Caballeros". Is het misschien,
omdat Disney ons al zó veel heeft ver
baasd, dat men van hem steedte meer
pakkende en nog niet geziene dingen
verwacht?
De grote congreshal van Den Bosch
heeft Hemelvaartsdag voor het eerstin
haar bestaan dienst gedaan als
zaal! toen het Kon. Ned. Zangersverbond
deze gigantische ruimte
het organiseren van de eerste omcieie
verbondswedstrijd.
Gezegd mag worden, dat dit experi
ment aan de verwachtingen heeft - vol
daan. Het ideaal werd evenwel nog niet
bereikt de verbondsvoorzitter de heer
C. H. Honig uit Rotterdam wees daar
zeer 'terecht op doch in deze goed
georganiseerde mannenzangwedstrijd la
gen de mogelijkheden open voor de ver
heffing van het concourswezen en daar
door voor de veredeling van de mannen-
korenzang in Nederland.
Des middags opende burgemeester
Loeff de wedstrijd. Circa duizend zan
gers, afkomstig uit alle delen "an ons
land, hadden zich toen in de Bossche
congreszaal verzameld. De burgemeester
hoopte, dat zangwedstrijden als deze zou
den mogen uitgroeien tot ware land
juwelen van. de Nederl. zangerskunst.
De Verbondsvoorzitter, de heer C. H.
Honig bracht dank voor de ondervonden
gastvrijheid en medewerking. Ten aan
zien van de zang was.het ideaal nog
geenszins bereikt. Doch deze middag zou
'in wedstrijdverband de best bereikbare
vorm voor het brengen van mannen
koorzang gekozen worden.
De wedstrijden namen daarna een aan
vang. In de 3e afdeling verw erf het
Meppeler Mannenkoor uit Meppel een 2e
prijs met 87 p. Hillegersbergs Mannen
koor een 2e pr. met 84 pd het Ritmees
terkoor uit Veenendaal 3e pr.
en het mannenkoor D.O.U. uit Vlissingen
een 3e pr. met 67 p.
In de 2e afdeling excelleerde "Soclé'®
Lyrique" uit Beegden (bij Roermond)
met een le pr en 91 p.; de mannenzang-
vereniging „Aurora" uit Utrecht kreeg
eveneens een le prijs met 90 p.; het Kon.
Erkend Ginnekens Mannenkoor uit Breda
behaalde de 2e pr. met 89 p. en het
mannenkoor „De Staart" uit Dordrecht
de 3e pr. met 71 p.
In de 1ste afd. kwam, wegens het uit
vallen van eenteirietal koren, slechts één
vereniging uit, nl. „De Veenzangers" uit
Veenendaal, die zich een 3e pr met 63 p.
zagen toegewezen.
Tussen het optreden dezer koren gaf
de Kon Zangver. „Rotte's Mannenkoor"
uit Rotterdam, o.l.v. Jos. Vranken, een
model-concert, 's Avonds werd tenslotte
een ere-concert gegeven, waaraan dit
zelfde koor, alsmede het mannenkoor
„St. David" uit Simpelveld en „Die Gelre
Sangers uit Arnhem hun medewerking
verleenden.
De muziek-commissie, tevens jury voor
deze dag, bestond uit de heren H. Heij-
dendael uit Maastricht, Aug. Vörding,
Hengelo en Jos. Vranken, Den Haag.
Instrumenten, die men als het ware zichzelf
ziet bespelen.
muziek de dominerende toon aangeeft,
jitterbugs, boogie-woogies, .blues en
samba's niet van de lucht zijn en ook
bet suTrealistisdh element af en toe een
woord meespreekt, gaat de fantasie zó
ver, dat men daar de instrumenten als
De scmi-officieuze verzekering van de
Voorlichtingsdienst van het Mm'^tcrie
van Uitstel cn Afstel, dat er geeh vrees
hoeft te bestaan, dat de electricitcUsbe-
drijven volmacht krijgen (krachtens de
nieuwe wet op de Atoom Telegrafie en
-Telefonie) om badkamers binnen te
dringen, is een nieuw bewijs ais er
enig bewijs nodig is, van de democra
tische vrijheid, welke onze bevolking ge
niet.
Intussen acht de redactie van „Die rare
■wereld" zich verplicht haar lezers (-essen)
er op te wijzen, dat bet voor de Geheime
Apparaten Politie dood gemakkelijk is te
beweren, dat een kamer met een bad nog
geen badkamer is in de, zin van de wet.
Niemand weet dus rne'; zekerheid
waartoe de ambtenaren bevoegd, o£ met
bevoegd zijn. Hetgeen de reden is, waar
om ambtenaren zich zoveel kunnen ver
oorloven.
Weliswaar hebben wij reeds eerder de
Avro Tudor en do Vickers Viking in
deze kolommen beschreven, doch dit wa
ren voor straalmotoren omgebouwde toe
stellen, welke op zich zelf staande ex
perimenten waren. Nimmer heeft het in
de bedoeling gelegen deze in het geregel
de luchtverkeer op te nemen.
Bij de Avro-fabrieken te Canada is
thans een speciaal verkeersvliegtuig met
4 straalmotoren voltooid, dat als het eer
ste economisch verantwoorde op dit ge
bied kan worden aangemerkt. De Avro
C102 „Jetliner" is ontworpen voor een
kruissnelheid van ruim 650 Km per uur
op 9000 meter hoogte, waarbij het toe
stel dan voor het vervoer van 40 passa
giers is ingericht. De 4 straalmotoren
leveren gezamenlijk een vermogen, dat
bij bovengenoemde snelheid overeen
komt met. ruim 15.000 P.K.
De „Jetliner" welke niet is bedoeld
voor het vervoer over lange afstanden,
zal juist over de korte afstand rendabel
te maken zijn. Dit vindt zijn oorzaak in
het feit, dat deze machine met haar
snelheid, welke ongeveer het dubbele is
van de huidige verkeersvliegtuigen, aan
brandstof niet meer verbruikt dan een
vliegtuig met zuigermotoren over dezelf
de afstand. Zelfs ook als het op minder
grote hoogte vliegt.
Om te bereiken dat met. het wachten
op de landingsbeurt aan het einde der
vlucht geen tijd verloren gaat, zal nien
bij trajecten van plm. 500 KM, reeds vóór
de start om landingsinstructies bij het
vliegveld van bestemming kunnen vra
gen.
Reeds eerder wezen wij er op, dat het
comfort voor de passagiers veel groter
is door de afwezigheid van trillingen, zo
dat het civiele straalvliegtuig, mits eco
nomisch, ongetwijfeld een grote toekomst
heeft.
Ons Romanbijvoegsel
XDOOOOOOOOOOOOOC
Korte inhoud van het voorafgaande:
Sir John Sanderson, hoofd van de
Britse Geheime Dienst, krijgt bericht,
dat er een nieuwe Duitse spion boven
Engeland is afgeworpen. Zijn pleeg
dochter Brinda biedt hem haar mede
werking aan voor het opsporen van de
spion.
Ze ontmoet een kennis, de jonge
luitenant Dick Malden, die zich gaat
verloven met miss Gladys Mount-
wyn. Hij nodigt haar uit voor het
feest, waarop ze kennis maakt met een
zekere prins Vaslav,
Deze Russische prins stelt een dans
in het donker voor en in de duisternis
wordt Sir John verraderlijk aangeval
len en gewond.
Brinda wordt ontvoerd en opgesloten
in 'n kleine kamer. Ze hoort seinsleutels
ratelen.... er werd een bericht door
gegeven over een schip, dat door eed
Duitse onderzeeër moest worden aan
gehouden.
Als Dick haar later heeft bevrijd,
zoekt Brinda uit, dat het bedoelde
schip geen ander kan zijn dan het s.s.
..Veendam". Ze besluit op eigen houtje
aan boord te gaan, om te proberen de
jpion te ontmaskeren. Op het laatste
nippertje zendt ze Dick nog een bood
schap.
Aan boord maakt ze kennis met een
jongeman, die voorgeeft een Deen te
zijn en Kurt Larsen te heten. Als het
schip echter in volle zee wordt aange
houden door een onderzeeër met Duit
se oorlogsvlag, vraagt Larsen de Duitse
commandant te spreken en ontpopt
zich als Hans Brandstatter, als spion
bekend onder ndmmer Z. 33.
Tot zijn grote schrik wordt hij gear
resteerd, want de onderzeeër blijkt een
gecamoufleerde Engelse boot te zijn.
Brinda wil zich belasten met de ar
restatie van een tweede spion. Konrad.
Ze loopt echter in de val en blijft weer
loos achter, als de Engelse onderzeeër
plots op de vlucht moet slaan voor een
Duitse, die langzij de „Veendam" komt
liggen en bij een groot deel der op
varenden grote schrik verwekt. Maar
vóór de onderzeeër onheil kan aan
richten, komt eem Engels oorlogsschip
aanstamen, dat het Duitse vaartuig
vernietigt.
Sir
een
Weer veilig en wel thuis, gaat Brin
da, door prins Vaslav uitgenodigd me
de te werken aan eon ballet, naar het
huis van de prins, waar een repetitie
zal worden gehouden.
Terugkomend, moet zij in een schuil
kelder vluchten, waar zij toevallig
Malden ontmoet Het blijkt, dat er een
aanslag op zijn laboratorium is ge
pleegd en in een poging om te redden
wat er te redden valt, wordt hij ern-
stis gewond. Toen Brinda hem m het
Ziekenhuis opzocht, vertrouwde hij
haar 7iin uitvinding toe.
Gelukkig herstelde hij heel spoedig.
Brinda gaf hem dc geheime papieren
met zlin uitvinding terug.
Dick stak niet onder stoelen of ban
ken, dat hij Brinda's medewerking aan
het ballet onprettig vond.
Walker, de huishoudster van
John vindt op Brinda s ka"V
briefje, waarop zij in de vo
schaakformules het ballet he
gewerkt en dat. na onderzoek door
deskundigen een code blijkt te b
tén. De volgende dag maakt pr ns
Vaslav tijdens een repetitie Brinda n i
hof en stelt voor na afloop van het
ballet haar zijn geheimen toe te ver
trouwen in ruil voor haar liefde.
17).
Hij stond daar met opgeheven hoofd
én Brinda moest zichzelf bekennen, dat
welke Vaslav's tekortkomingen ook
moChten zijn hij nooit vergat dat hij
van koninklijke bloede was en ook, dat
hij altijd een rechtvaardiging wist te
vinden voor alles wat hij deed, wetend,
dat zijn doel niets meer of minder dan
een koningstroon was.
Het gesprek werd onderbroken door
éen der werklui
Een ogenbiikje, verontschuldigde
Vaslav zich, waarna hij enige tijd druk
met de man sprak Daarna voegde hij
zich weer bij haar.
Ik ben bang. dat Jij mij helemaal
hebt doen vergeten, waarvoor ik eigen
lijk naar je toe kwam. Er zijn namelijk
nog een paar verandering in je rol
aangebracht, die niet moeilijk zijn. Mocht
dit wel het geval zijn, dan zal ik je
op tijd de nodige instructies geven.
Denk je dat je dit klaar kunt spelen,
zelfs voor 't publiek?
Als het niet al te moeilijk is, ant
woordde Brinda.
Vaslav had haar rol tot nu toe zo dik
wijls veranderd, dat ze elk nummer van
de 64 schaakvakken uit haar hoofd ken-
de
Uitstekend Ik reken op jc, want
de anderen zullen hopeloos zijn. Het
publiek zal hen echter niet eens op
merken, want alle aandacht zal op jou
gevestigd zijn!
Na een buiging liet hij haar alleen.
Eerst toen vroeg ze zich af, waarom
ze vergeten was hem te vragen, waarom
deze veranderingen op het allerlaatste
ogenblik nog moesten worden aange
bracht.
HOOFDSTUK 39
Madame Baroudoff wenkte haar.
Kijk, wees ze door het kijkgat in
het gordijn; De zaal is zo goed als vol,
Brinda keek door de opening en zag,
dater nog steeds mensen binnenkwa
men Zou Diek er ook zijn
Sinds hij bij de Mountwyn's verbleef,
was de verhouding tussen hen beide niet
zo goed geweest cn ook zijn verloving
met Lady Gladys had hij nog niet ver
broken.
Ze keek de zaal in en daarna naar de
loges, waar ze Lord Mountwyn opmerk
te. Naast hem zat Dick en. in dezelfde
loge ontdekte ze tevens de forse, kaars
rechte gestalte van Sir John en de mar
kante kop van dr. MacDonald.
Ze voelde zich opgewonden en geluk
kig, want Dick was gekomen om haar
te zien. En ook Sir John, die toch volop
in het werk zat, was gekomen. Maar
waar was Lady Gladys en waaróm had
niemand van hen een bezoek aan haar
kleedkamer gebracht? Misschien ge
beurde dat nog wel, stelde ze zichzelf
gerust
Ik denk. dat ik nog wat «aar mijn
kleedkamer ga, zei ze tot Mme. Barou-
d°—Dat is uitstekend miin beste, ant
woordde deze: Het zal nog wel een half
uurtie duren, vóór je moet optieden. En
een weinig rust zal je zeker goed doen.'
Toen Brinda de smalle ijzeren trap.
die naar de kleedkamers voerde, bereik.
Ie, werd haar een 'enveloppe overhan
C"-' Van prins Vaslav, zei een man dio
ze meende al eens meer gezien te heb
ben Ze draaide zich om teneinde nem
beter op te nemen, maar hij was al ach
ter de coulissen verdwenen.
In haar kleedkamer ge'-men, opende
ze de brief, die geschreve- was in Vas
lav's hoekig handschrift.
Dit zijn de veranderingen waar
over ik je al gesproken heb. Ik vraag
je, deze zorgvuldig te bestuderen, want
het grootste deel van het succes hangt
er van af, dat je je nauwkeurig er aan
houdt. Vaslav.
Ze verfrommelde kwaad net papier,
maar streek het daarna glad cn bekeek
de nieuwe bewegingen: „IS' 13,
22, 17.
Het was maar twee regels lang en ze
beet geërgerd op haar lip. Hoe kon Vas
lav in 's hemelsnaam van haar verwach
ten dat ze zoveel veranderingen in z<
korte tijd van buiten kon leren' in ge
dachten zette ze de cijfers om in schaak-
taal, haarzelf de rol van koningin ge
vend Koningin-raadsheer 4; konin
gin'paard 2; koningkasteel 5...... Ze
nam' een schaakspel en plaatste de stuk
ken op het bord om de bewegingen in
haar memorie vast te leggen.
Oh!, riep ze opeens uit, toen een
woord haar opviel, namelijk het woord
je „klaar". Zou het misschien slechts
toeval zijn? Ze bestudeerde de bewe
gingen nog eens en zag, dat alle bewe
gingen tezamen een zin vormden.
Droomde ze of was het inderdaad de
bedoeling van deze bailetshowom een
codebericht door te geven? Maar dat
zou toch al te gek zijn, want het was
toch veel gemakkelijker het een of an
dere bericht per brief door te zenden?
Neen, haar verbeelding moest haar par
ten spelen en ze lachte er om.
In het nazi-hoofdkwartier ergens in
een Londens sousterrain zaten drie man
nen rond de tafel. Eén hunner had een
koptelefoon op en schreef, terwijl hij
aandachtig luisterde. Na een ogenblik
legde hij de koptelefoon af,
Slecht nieuws, zei hij in het Duits:
Ik zal het jullie voorlezen.
Steeds even wachtend na elk woord
las hij: Jullie berichten komen niet
door. Er moet ergens een lek zijn. Spoor
dit op en neem maatregelen, want we
moeten vanavond alle bijzonderheden
hebben over het Engelse' invasie-plan.
Wanneer vaart de vloot uit Antwoordt.
Jullie zien dus. hoe de zaak er voor
staat, zei de man: Ik heb het bericht
meer dan vijftig keer uitgezonden en ze
ontvangen niets in Berlijn. Er is geen
twijfel mogelijk, die Engelsen maken
weer gebruik van die vreemde straal,
die onze berichten opvangt!
Probeer het nog eens, zei de grote
man, die aan het hoofd van de tafel
zat: En blijf het proberen. Himmel,
Mann! Denk er toch eens aan, wat het
betekent; de hele Engelse vloot op een
duizend mijl afstand en de helft van het
Engelse leger onderweg naar Finland: de
weg voor een invasie staat wagenwijd
open. We behoeven slechts even Holland
onder de voet te lopen en wij staan bin
nen vier en twintig uur op Engelse bo
dem! De oorlog is dan in één dag ge
wonnen! Wat zou dat een eer. roem en
onderscheidingen voor ons allen bete
kenen, Als we evenwel falen
Êr wei'd zacht op de deur geklopt, en
na het wachtwoord trad er een vierde
nazi-agent binnen.
Vlug, 'spreek op, riep de man, die
aan het hoofd van de tafel zat: Heb je
de Gauleiter gesproken?
mene: Hij zeide, dat alles in orde komt;
Ja, antwoordde de nieuw aangêko-
dat hij een nieuw middel gevonden heeft
voor een gelegenheid als deze.
Ik help het hopen, zuchtte de eer-
ste spreker; anders zijn we allemaal naar
de haaien.
Hij wendde zich tot de marconist.
Ga verder met je werk, Dumm-
kopf, bulderde hij: en houdt niet op.
want zelfs de baas is niet feilloos!
Ja, ik ben al bezig, zei de man,
terwijl hij zich over de sleutel boog en
de andere mannen rustig afwachtten.
HOOFDSTUK 40
De orkestleider nam zijn plaats in en
de lichten werden gedoofd. Terwijl het
orkest een bekende melodie van Debus
sy speelde, ging het doek langzaam op
en werd het reusachtige schaakbord,
waarop aan beide zijden zestien levende
stukken de vakken oezeten, zichtbaar.
Alleen de plaats, waar de witte konin
gin hoorde was vrij, want Vaslav had
Brinda's optreden tot het laatste be
waard.
Enthousiast brak het applaus los. In
de loge van Lord Mountwyn wisselde
Sir John enkele woorden met Gladys
vader.-
Ik kan het nog steeds niet gelo
ven; het is best mogelijk dat alles slechts
op toeval berust. Jullie vervallen iedere
keer weer in dezelfde fout: je onder
schat de vijand! Denk je nu werkelijk,
dat Hitier gek is?, vroeg Sir John.
De Fransen zullen Hitier handen
vol werk bezorgen, zei Mountwyn,
Onzin. Je kent het tegenwoordige
Franse leger niet. Hitler's stoottroepen
zullen in Engeland zijn, vóór zij er erg
in hebben.
Mountwyn haalde de schouders op.
Dat geloof ik' niet. Het besluit is
in ieder geval genomen en de vloot heeft
zijn orders. Daarbij komt nog, dat er
meer moeilijkheden zijn, die veel erger
zijn.
Ernstiger dan de welvaart van je
land?, vroeg Sir John, die zijn best deed
zijn stem gewoon te doen klinken.
Tenminste dat wil zeggen voor mij,
want het betreft mijn dochter.
Jê dochter?
ja, ze is verdwenen; in het luchtle
dige. Misschien kunnen je agenten mij
helpen om haar terug te vinden!
Dat ligt niet direct o-p onze weg.
zei Sir John: Heb je Scotland Yard hier
van in kennis gesteld?
Nog niet. 2e is 'n dag of twee geleden
plots verdwenen. Ze is een nogal onafhan
kelijk meisje, maar niet voor zo lange
tijd. Het is erg vervelend.
Ik zal zien, wat ik doen kan, be
loofde de chef van de Geheime Dienst.
Dochters zijn niet altijd gemakkelijk, vindt
je wel Mountwyn?, zei hij op bittere toon.
He, wat? nee ik veronderstel van
niet, antwoordde Mountwyn afwezig.
Sir John liris'ürde echter niet langer.
Hij had zijn heldere ogen opeens vol
aandacht gevestigd op een ander deel van
de zaa!. Hij fluisterde een paar woorden
tot Dick.
Dick keek in de aangegeven richting.
Alle goden, ja!, riep hij zacht: Het
is Vaslav en hij praat met de man, die
voor de belichting zorgt. Eigenaardig, ik
had gedacht, dat hij het achter het toneel
druk genoeg zou hebben.
Sir John trok zijn wenkbrauwen op.
Dat dacht ik ook. Wat ik zeggen wil
de, Dick, heb jij nog met Brinda gespro
ken?.
Om U de waarheid te zeggen, neen-
Ik was van plan haar na de voorstelling
te feliciteren, zei hij niet erg enthou
siast: U weet, dat we verschil van me
ning hebben gehad over het feit, dat ze
aan deze balletshow zou meewerken. Maar
dat was mijn schuld en ik zal vanavond
mijn excuses aanbieden.
Dr. MacDonald's gebrom viel hen in de
rede.
Alle donders, zijn jullie bier geko
men, om te debatteren, of hoe zit dat. Ha,
daar is Brinda!.
In bet licht van de schijnwerper
zweefde ze gratieus, gelijk een vogel in
de lucht van het ene vak naar'het an
dere, terwijl ze dan weer een linkse, dan
weer een rechtse draai om de andere fi
guren maakte. De raadsheren knielden en
de koning spreidde zijn arme"-
Sir -John was een en al aandacht nu.
Plots wendde hij zich tot Mountwyn.
Wilt U me een ogenblikje veront
schuldigen? Ga mee Hick.
Hij stond op en Het Dick voorgaan. In
de foyer gekomen, veranderde zijn hele
optreden.
Begeef je onmiddellijk achter de cou
lissen Dick en zorg er voor, dat je in de
buurt van Brinda blijft! En houdt die
Vaslav in de gaten.
Maar ik begrijp er niets van. Wat....?
Ik heb nu geen tijd om je een uitleg
te geven, maar als je wekelijk van mijn
nichtje houdt, doe dan wat ik zeg!
Ja mijnheer.
Dick salueerde en ging.
Sir John liep op een man in avondkle
ding toe, die in de buurt stond.
Zijn allen op hun post Harlow?
Ja mijnheer.
Staat ook het huis onder bewaking?
Zeker mijnheer. Zelfs een muis zou
er met meer uit of ih kunnen.
Goed. Roep nog twee mannen, om die
kerel, die de schijnwerper bedient in de
gaten te houdep! En grijp hem, wanneer
ik het sein geef. De hel kan hier elk
ogenblik losbreken. Kijk dus goed uit!
Daar zal ik voor zorgen.
Sir John ging .terug naar de loge van
Lord Mountwyn. Hij zei echter niets. Hij
nam zijn toneelkijker en bracht dit: voor
zijn ogen, terwijl hij geen ogenblik Brin
da losliet.
Deze zweefde nog steeds over het toneel.
Nu was het ogenblik van de finale daar.
waarin de koningin met sierlijke bewegin
gen van het ene vak naar het andere
ging dit was juist het gedeelte, waarin
Vaslav veranderingen had aangebracht.
Zelfs terwijl ze met soepele bewegin
gen voortdraaide, waren Brinda's gedach
ten nog steeds bezig om het probleem op
te lossen, waarvan ze zeker was, dat het
een codebericht betrof, dat van groot be
lang zou zijn voor degene, die de bedoeling
er van kende. Maar waarom had Vaslav
haar gekozen om dit te doen?
Plotseling werd alles haar duidelijk,
begreep ze de duivelse opzet van de prins.
Veronderstel, dat het werkelijk een code
bericht was, dit vreemde ballet op een
schaakbord, een oode bestemd voor de
vijanden van Engeland, die onder de
ogen van de voornaamste persoonlijkheden
en die van haar voogd on Dick werd door
gegeven, dan zou Vaslav haar geheel in
zijn macht hebben, want iedereen zou haar
als een van zijn medeplichtigen beschou
wen!
Ze zag, dat Vaslav haar tussen de cou-*
lissen staande, gadesloeg en ze wierp hem
een raadselachtig glimlachje toe.
Wanneer ze zijn-aanwijzingen opvolgde,
zou de volgende beweging haar naar
koning 4 voeren. Indien ze het niet mis
had, zou dit de letter „g" betekenen.
En terwijl ze Vaslav bleef aanzien, zweef-
,,zc Hcht naar raadsheer 5, hetgeen een
„s betekende, de vijfde letter van dat
woord. Daarna vervolgde ze haar dans
langs paard 1: „p", naar pion 2: „i", terug
naar koning 2: „o" en tenslotte naar to
ren 5: ,n", waarmee haar boodschap
compleet was, namelijk: „Spion!".
Ze hoefde er niet <aan te twijfelen, wie
er gewonnen had; één blik op Vaslav's
gezicht was voldoende. Toen er echter een
revolver in zijn hand verscheen, vreesde
ze, dat ze misschien te veel gewaagd had.
Op dat ogenblik echter werd de kaak
van de prins geraakt door een harde
vuist; hij wankelde en liet de revolver
vallen.
Sta op, gemene schoft!, bulderde Dick
Malden.
De schijnwerper, die al die tijd gericht
was geweest op Brinda, knipte intussen
uit, maar ze zag toch. dat er gevochten
werd. Daarna klonk de autoritaire stem,
van Sir John Sanderson door de zaal.
-- Ik spreek namens de Engelse Gehei
me Dienst en ik moet alle aanwezigen
verzoeken op hun plaatsen te blijven.
Niemand zal tóestemming krijgen de zaal
te verlaten, dan nadat hij aan een onder
zoek onderworpen is. Dat is beslist nood
zakelijk om de vijandelijke agenten te vin
den, die zich op dit ogenblik in deze jaai
bevinden. Dat is alles.
(Wordt vervolgd)
X
