Pinksteren
TERREUR IN MIDDEN-JAVA
NEEMT TOE
Herziening belasting
bedrijfsleven
G
GS
Spoorwegstaking in Berlijn weer
niet opgelost
Historie in 30 hoofdstukken
Het GORDIJN dichtgetrokken
Weerbericht-
ON
GEBED TOT DE H. GEEST
Mogelijkheid herwaardering activa
tot factor van 200 pCt
Werkloosheidstand
Geheim overleg in
het rose paleis
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Ook elders nog geen
pais en vree
Hoger industriële
productie
Geen algemene verhoging dividend-plafond
LAGEN
Russen torpedeerde nieuw voorstel
Franco kwam op bezoek
Het ging over Berlijn en
de sfeer was nog kalm
Plaatsing van
gedemobiliseerden
71ste JAARGANG
ZATERDAG 4 JUNI 1949
Wi
Wm
Bladzijde uit een dertiende-eeuws Evangeliarium, dat, te Mainz ont
staan, een van de vele schatten is der bekende bibliotheek van het slot
Johannisburg te Aschaffenburg.
Gemiddelde dagpr°c^uc^e
in April op 125
K.L.M.-FOTOVLIEGTIJIG
MAAKTE NOODLANDING
Fotografe licht gewond
O Geest, o Liefdebrand,
Van eeuwigheid ontstoken
Aan Vader en aan Zoon,
In 't welig licht gedoken
Dat heel de hemel vult
Met overklare glans:
Zie op ons, armen, neer
„TELEGRAAF" GAAT WEER
VERSCHIJNEN
ONDERZOEK IN
24 LANDEN
Binnen 48 uur twee
bomaanslagen
/T=
PINKSTERVACANT1E OF
PINKSTERARBEID
Overzicht van de enorme brand, welke gisternacht de hoofdstad
teisterde
Prins doet beroep op het
bedrijfsleven
KOELE WESTELIJKE
WINDEN
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam. Gironummer 9095 ten name van de
„N.V. De Courant Dè Maasbode", - Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt f 3.90 per kwartaal,
f 1.30 per maand, f 0-32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE >DVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Er zullen morgen in onze kerken tal
van Christenen zijn, die bij het aanho
ren van dat wonderlijke verhaal van
het Pinkstergebeuren de verzuchting
slaken, dat de wereld meer dan ooit
behoefte heeft aan een herhaling van
datzelfde gebeuren dat plaats greep
vijftig dagen na de dag van Christus'
Verrijzenis uit de dood, toen werkelijk
de H. Geest nederdaalde over die hon
derd twintig mensen, die naar de op
perzaal gegaan waren. Brak niet vanaf
dat ogenblik voor de wereld een lente
van bovennatuurlijk leven aan en is
vanaf die ddg niet letterlijk in vervul
ling gegaan de belofte van de psalm
103: „Zend uw geest uit en zij worden
herschapen en Gij vernieuwt het aan
schijn der aarde"? Inderdaad zijn ogen
schijnlijk de eerste jaren van de Kerk
he wonderlijkste van heel haar geschie
denis toen zij in een luttele tijd van
een nietig verschijnsel, dat nogal wat
deining veroorzaakte bij een onbedui
dend volk in een uithoek der wereld,
werd tot een wereldkerk die het mach
tige Romeinse rijk veroverde. Deze
overwinning werd haar, de Kerk, niet
in de schoot geworpen. Zij moest in een
strijd, die door het Romeinse imperium
met weinig kieskeurige middelen ge
voerd werd ten koste van het bloed van
veel martelaren worden behaald. Maar
in ieder geval was haar groei zo won
derbaarlijk, dat daaruit op zichzelf
reeds door een scherpe geest als Ter-
tullianus een bewijs werd gesmeed voor
haar goddelijke oorsprong.
Er zijn er, die menen, dat in deze
eeuwen de Kerk haar kracht heeft ver
bruikt en dat de eeuwen daarna nog
slechts een neerdalende lijn vertonen
m.a.w. dat de Kerk geweest is als som
mige van die geheimzinnige planten
die eens in haar leven een wonderlijke
bloem voortbrengen om dan langzaam
af fp «ïtprvpn.
Wie dat menen hebben niets begre
pen van de gebeurtenis, die wij mor
gen herdenken.
Eigenlijk is dit woord „herdenken" al
verkeerd gekozen en wekt dezelfde on
juiste opvatting in de hand. Wij her
denken morgen niet het Pinkstergebeu
ren. Wij vieren het, wij heten het wel
kom, wij bezingen het als een gebeur
tenis die zich telkens weer opnieuw
herhaalt ook in onze tijden. Dit is geen
zelfbedrog, maar geloof in de belofte
door Christus gedaan, toen Hij zeide:
„Ik zal de Vader bidden en Hij zal U
een andere helper geven, om bij U te
blijven voor eeuwig". De H. Geest, ie
op die merkwaardige morgen by
tweeduizend jaren geleden is gekomen
E«n Kerk, is toen volledig, voorgoed
en definitief gekomen en Hij verlaat
deze Kerk nimmermeer. Het Koninkrijk
Gods dat Christus aan de wereld heeft
gebracht is een Koninkrijk van de H.
G?est.
Het is natuurlijk voor de mens moge
lijk, dit Rijk van de Geest niet te zien
ondanks de tekenen, die in alle tijden,
de zwartste niet uitgezonderd, van Zijn
komst aanwezig zijn. Zelfs willen wij
gaarne aannemen, dat velen die altijd
op de kritieke ogenblikken der Kerk
haar ondergang voorspeld hebben en
ook nu weer voorspellen, deze tekenen
ook inderdaad niet zien, de gelovige
ziet ze echter wel. Maar de tekenen,
waaraan de gelovige de bloei van zijn
Kerk afmeet, zijn dan ook van een heel
andere aard dan die tekenen, waaraan
men gewoon is de macht en de welstand
van een gewone menselijke gemeen
schap af te meten.
Zeker, er zijn tijden, waarin de lauw
heid, ja zelfs de afvalligheid in de
Kerk grote omvang heeft aangenomen,
zoals er ook tijdperken zijn, die wij
eenstemmig als perioden van fris en
jong leven van bloei en groeikracht,
van vuur en heiligheid beschouwen,
maar men begrijpe het wel, dat deze
laatste perioden niet plotseling zijn ge
komen, maar geleidelijk werden voor
bereid door het zaad, dat door de vele
ware en sterke gelovigen ook in de
perioden van neergang werd uitge
strooid.
Alleen als men dat inziet, heeft men
een goed begrip van de eeuwige levens
kracht die er in de Kerk is, waardoor
Zij zich telkens hernieuwt en een
nieuwe lente tegemoet gaat.
De oorzaak van deze levenskracht,
van dit vermogen om zich steeds te
verjongen is niet dat Zij telkens p-
nieuw van buiten af krachten ontva g
maar moet gezocht worden in het
wezen van de Kerk, dat juist insluit de
aanwezigheid van de eeuwige en on
uitputtelijke bron van alle boven
natuurlijke kracht, die de H. Geest ts
De H. Geest is eenmaal op Pinksteren
tot Christus' Kerk gekomen. Hij behoeft
geen tweede maal te komen, omdat Hy
altijd gebleven is bij deze Kerk.
Het is daarom dat wij, hoezeer in
onze dagen de Kerk ook bloedt uit
allerlei zware wonden, toch het Pink
sterfeest morgen met blijdschap kun
nen vieren. Wij vieren Zijn genadevolle
aanwezigheid, die voor ons een belofte
inhoudt. Het was de overtuiging van
deze aanwezigheid, die voor de pas
gestorven Kardinaal Suhard de reden
vormde, waarom hij op de vraag, die
hij zichzelf in n Van zijn brieven
stelt: Zijn de enkele vruchtbaarheids-
verschijnselen, die wy op het ogenblik
in de Kerk zien, alleen maar veroor
zaakt door het steeds meer verminde
rende overschot van de vitaliteit, die
Zij in het verleden bezat, of mogen wij
deze beschouwen als de voorboden van
een nieuwe opgang? antwoordde, dat
alles er op wijst, dat in bet rijk Gods
een nieuwe lente wordt voorbereid.
Mi
In het officiële overzicht van de toe
stand in Indonesië wordt o.a. gezegd: De
verklaringen van dr. Van Royen en Mot
Rum worden blijkens rapporten van be
stuurszijde in sommige gedeelten vap
Oost-Java door subversieve elementen
misbruikt om de bevolking wijs te ma
ken, dat zij weer onder republikeins be
wind zullen worden gébracht. Zij pogen
daarbij de fictie te scheppen dat deze
gebieden door republikeinse strijdgroepen
zouden kunnen worden „bezet". Daarte
gen wordt voor zover nodig en mogelijk
opgetreden. Het verzet van de bevolking
tegen uitbarstingen van terreur in Oost-
Java blijft krachtig. De evacuatie uit
Djogja vordert bevredigend. De toestand
op Sumatra blijft zich in gunstige rich
ting ontwikkelen.
In midden-Java werd in Solo en om
geving (je toestand, bezien uit het oog
punt van veiligheid, slechter. De terreur
in de stad zelf en daarbuiten richt zich
in de eerste plaats tegen de met de Ne
derlanders samenwerkende Indonesiërs
en Chinezen. De voedseltoestand is ech
ter bevredigend en de rijstprijs blijft
laag.
Terroristen traden op tegen het ver
keer op de weg Djogja-Magelang, waar
over de evacuatie geleid wordt. Krachtige
Het C.B.S. heeft de productie-index
cijfers over de m'aana April 1949 gepubli
ceerd Het algemeen indexcijfer voor
deze maand komt op 120 (basis 1"4Ö
100) vergeleken met 128 voor Maart en
113 voor Februari. Bij de beoordeling varj
deze cijfers moet men echter het aantal
arbeidsdagen in de betrokken maand in
acht nemen Dit bedroeg voor April 22 Va
tegen 25 in Maart en 22 in Februari Al
dus komt het cijfer van de gemiddelde
dagproductie voor April op 125, voor
Maart op 120 en voor Februari op 121.
Jan. Febr Mrt. Apr
Bouwmaterialen
Chem producten
Confectie
Leder Rubber,
Schoenen
Steenkolen
Metaalprod.
Papier
Textiel
Openb. nutsbedr.
Voedings- en
genotmiddelen 93
T
106
112
71
169
83
130
123
108
168
99
106
99
106
115
71
84
157
152
79
91
83
128
150
136
117
138
110
126
119
151
167
152
86
99
Gistermiddag omstreeks half zes heeft
de PH-FCB een een-raotorig tweeper
soons Auster-vliegtmg van het fototech-
nisch en carthografisch bedrijf van de
K.L.M. een noodlanding moeten maken
in de omgeving van Born (Limburg), op
15 km afstand van het vliegveld Beek.
Het toestel is bij die landing zwaar oe-
schadigd. De piloot de heer H van Leeu
wen, werd niet gewond. De fotografe,
ruej. A. Lien werd licht gewond en liep
enige gekneusde ribben op.
tUit de
Die in dit duister dolen
En koud en eenzaam zijn;
Leg van Uw vuren kolen
Een enk'le sprankel slecht?
In ons verdoofd gemoed,
Dat het ontvlammen mag
Tot wakk're liefdegloed.
dichtbundel EX CORDE van Jacques Benoit
uitg. A. W. Sijthoff, Leiden
maatregelen, die aanstonds genomen wer
den, hebben er toe geleid, dat tot dusver
onder de evacuees geen slachtoffers te
betreuren zijn. Aan de^benden, die in
het zijterrein opereren, zijn gevoelige
verliezen toegebracht. Zo sloeg een Ned.
patrouille van 14 man op 15 km. ten
Zuid-Oosten van Magelang een sterke
bende géheel uiteen: daarbij kwamen 30
leden van de bende om en werden 20
vuurwapenen, waaronder automatische,
in beslag genomen. In het Klatense werd
opgetreden tegen een door communisten
besmette bende, waarvan twee groepen
onschadelijk werden gemaakt In het ge
bied tussen Banjumas en Kehumen, waar
de toestand verbetert, werden aan uit
eengedreven benden verdere aanzienlijke
verliezen toegebracht.
In sommige gebieden nam de terreur,
meestal gericht tegen het bestuur, m^ar
o.m. ook tegen de onderwijzers, toe.
De toestand in Kraksaan en Lumad-
jang verbetert; in Probolinggo en Pasu-
ruan wordt hij daarentegen slecnter.
Rond Malang is de toestand nog onbevre
digend maar de criminaliteit in de stad
is belangrijk afgenomen. Aanzienlijke
verliezen werden toegebracht aan ben
den, die opereren in het gebied tussen
Malang, Pasuruan en het Probolinggose.
In het overige gebied van de negara Oost-
Java, waar over het algemeen de gun
stige ontwikkeling zich handhaafde, wer
den enkele benden onschadelijk gemaakt.
Over West-Java wordt o.m. gezegd
dat in grote delen van de negara Pasun-
dan de rust gehandhaafd oleef
Ned patrouilles brachten rondzwerven
de benden verliezen toe, o.a ten zuiden
van Tjiandjur en ten noordwesten van
Tjibarusa. Het aantal pogingen tot sabo
tage in het Cheribonse is verminderd,
maar de intimidatie van de bevolking
blijft aanhouden.
De berichten uit Sumatra blijven over
het algemeen gunstig.
Volgens een mededeling van het con
cern van „De Telegraaf" en „De Cou
rant Het Nieuws van den Dag" treft
de directie voorbereidingen om de beide
bladen in September weder te doen ver
schijnen.
Bij de gedeeltelijke afschaffing van
de subsidies in het najaar van 1948
is met het oog op de stijging van de
kosten van levensonderhoud aan de
werknemers een loontoeslag verleend.
Daarbij is bepaald, dat deze loontoeslag
door het bedrijfsleven in de regel niet
mag worden doorberekend. In verband
hiermede is echter een compensatie op
op het gebied der belastingheffing van
de ondernemingen in uitzicht gesteld.
Tevoren was reeds in de troonrede
medegedeeld, dat een tegemoetkoming
aan het bedrijfsleven met betrekking tot
de berekening van de belastbare winst in
overweging was.
Teneinde aan deze toezegging uit
voering te geven op een wijze, welke de
regering economisch en sociaal verant
woord voorkomt, is thans bij de Staten-
Generaal een drietal wetsontwerpen in
gediend, te weten een ontwerp van wet
Belastingherziening 1949, een ontwerp
van wet tot wijziging van de Onder
nemingsbelasting en een ontwerp van
wet op de Dividendbeperking 1949.
Het eerstgenoemde wetsontwerp strekt
mede tot oplossing van de belofte tot
consolidatie en uitbreiding van de fiscale
voorzieningen ten behoeve van oorlogs
slachtoffers.
Het ligt in het voornemen van de
regering de mede in de troonrede in
uitzicht gestelde verlaging van de ta
rieven van loon- en inkomstenbelasting
te doen samengaan met de verdere af
schaffing van de subsidies en met de
wijziging van de huurpolitiek. De daar
uit voortvloeiende wetsvoorstellen zijn
nog dit jaar te verwachten.
Het wetsontwerp van wet belasting
herziening heeft in het bijzonder betrek
king op de fiscale afschrijvingen. De
voorzieningen ten deze dragen niet het
karakter van een vrijstelling van belas
ting Zij moeten worden gezien als een
verschuiving van de belastingdruk naar
de toekomst, een verschuiving, welke met
name met het oog op de ogenblikkelijke
noodzaak van investeringen geboden is.
De voorzieningen op het gebied der af
schrijvingen zijn tweeërlei. De eerste
maatregel heeft betrekking op de nog
aanwezige vooroorlogse machines en In
stallaties, welke thans in toenemende
mate tegen de sterk gestegen na-oorlogse
prijzen moeten worden vervangen.
Met betrekking tot deze vooroorlogse
machines en installaties wordt een her
waardering voorgesteld, in dier voege
dat de fiscale boekwaarde met ingang
van het boekjaar 1948 1947/1948
wordt verdubbeld. Dit betekent een
verdubbeling van de tot dusverre gel
dende afschrijvingen op deze machines
en installaties, doch daartegenover
staat, dat de bij de herwaardering aan
het licht gekomen winst wordt bijge
schreven op een reserve-rekening,
waarop de fiscus voor de toekomst een
claim behoudt.
In de tweede plaats bevat het ontwerp
Het Internationaal Arbeidsbureau rap
porteert een aanzienlijke stijging" van
de werkloosheid sinds het vorige jaar in
de meeste van de 24 landen, waar een
onderzoek hiernaar is ingesteld Tot oe
weinige landen waar de werkloosheid
daalde behoren Noorwegen, Zweden en
Portugal Hi* rapport gewaagt van „de
ernstige situatie in de Brits-Amerikaan
se zóne van Duitsland", waar volgens
voorlopige cijfers over Maart 1132UUI)
werklozen waren tegen 452 000 in 1948 Ln
de Franse zóne waren dt cijfers m een
jaar tijds bijna verdrievoudigd. Het aan
tal werklozen bedroeg in Maart 36 000.
De volgende cijfers geven een stijging
van het aantal werklozen te zien gedu
rende begin 1949 in vergelijking met de
cijfers van dezelfde periode van 1948:
Engeland 44.000, België 131.400, Dene
marken 13.800. Nederland 14.100
Spanje 38.200, Polen 10.900, Italië had
tegen eind Maart 1.836 200 geregistreerde
werklozen.
belastingherziening een maatregel ten
aanzien van de na-oorlogse investeringen
in machines, bedrijfsgebouwen enz. Met
ingang van het jaar 1948 mag hierop een
derde van de aanschaffingskosten ver
vroegd worden afgeschreven, in een jaar
naar keuze van de belastingplichtige.
Deze maatregel is van tijdelijke aard, zij
geldt voorlopig tot einde 1952, een datum,
welke mede verband Houdt met de
periode, waarover öp de Marshall-huip
kan worden gerekend.
Uit het wetsontwerp belastingherzie
ning is voorts belangrijk, dat de termijn
voor de verrekening van verliezen met
inkomen of winst van volgende jaren
van twee op drie jaar wordt gebracht.
Tegenover de tot dusverre vermelde
voorzieningen staat, dat de mogelijkheid
tot onbelast reserveren, in het leven ge
roepen bij de wet belastingherziening
1947. wordt beëindigd.
Het ontwerp tot wijziging van de on
dernemingsbelasting bevat als voornaam
ste maatregel de afschaffing van een der
beide grondslagen, waarnaar deze belas
ting wordt geheven, nl. de grondslag be
drijfskapitaal. De heffing naar de grond
slag bedrijfswinst blijft evenwel gehand
haafd.
De regering acht de hiervoor in het
kort besproken maatregelen noodzake
lijk om steun te geven aan de investe
ringsactiviteit. Herstel, vernieuwing en
uitbreiding van het productie-apparaat
moeten een bijdrage vormen tot oplos
sing van het werkgelegenheidsprobleem
in verband met de toénemende bevolking
en van de structuurmoeilijkheden in de
Nederlandse betalingsbalans.
Het wetsontwerp inzake de dividend
beperking moet in onmiddellijke uitslui
ting aan de hiervoor besproken maatre
gelen worden gezien.
Dit ontwerp handhaaft de kern van
de bestaande regeling, in het bijzonder
omdat de regering meent, dat de facili
teiten op het gebied der afschrijvingen,
die grotere reserveringen mogelijk ma
ken, geen aanleiding mogen geven tot
een ontoelaatbare verhoging der divi
denduitkeringen. Dit neemt niet weg,
dat een zekere verfijning van de rege
ling der dividendbeperking noodzake
lijk is. Een algemene verhoging van
het dividendplafond brengen de voor
stellen echter niet.
Belangrijk is nog, dat in het ontwerp
een bescheiden begin is gemaakt met de
vereenvoudiging van de wettelijke be
palingen inzake de inkomstenbelasting.
Daartoe wordt een nieuwe formulering
van het onderdeel „winst" voorgesteld,
welke formulering, afgezien van de tech
nische verbeteringen, overigens geen ma
teriële veranderingen beoogt.
De vier geallieerde commandanten
van Berlijn zjjn gisteren in het hoofd
kwartier van de Franse commandant
te Berlijn bijeengekomen om de spoor
wegstaking te bespreken. De bijeen
komst was de eerste sinds de Kom-
mandatura bijna een jaar geleden uit
eenging, doch een Britse woordvoer
der zeide met nadruk, dat de verga
dering van gisteren geen wederge
boorte van de Kommandatura bete
kende.
Na afloop van de bespreking, die drie
en een half uur duurde, verklaarde de
Franse commandant, gen. Ganeval. dat de
atmosfeer buitengewoon hoffelijk ge
weest was, doch' dat de besprekingen tot
niets hadden geleid. De Westelijke com
mandanten hadden niet minder dan zes
redelijke voorstellen gedaan, doch alle
pogingen waren te vergeefs.
Kotikof, de Sovjet-commandant, heeft
in antwoord op de Westelijke voorstellen
slechts zijn eis herhaald: dat de West-
Duitse politie uit de stations in het Wes
telijk gedeelte van de stad zou wor
den teruggetrokken en het spoorwegbe-
stuur weer het beheer over de spoor
wegen zou verkrijgen. Volgens hem kon
de staking dan gemakkelijk worden ge
regeld.
Dit weigerden de Westelijke comman
danten. aangezien de politie op de sta
tions werd geplaatst om orde en recht
te handhaven, hetgeen zij ook stipt had
gedaan.
Gen. maj. Bourne, de Britse comman
dant, verklaarde na afloop van de con
ferentie, dat vijf minuten directe onder
handelingen tussen spoorwegdirectie en
stakers een oplossing zouden kunnen
brengen. Daar de Reichsbahn in de
Oostelijke sector hoe langer hoe slech
ter gaat functionneren, zullen dergelijke
onderhandelingen zeer spoedig noodza
kelijk worden, aldus voorspelde Bourne.
Het socialistische blad „Telegraf"
Het bezoek, dat gen. Franco met vrouw
er, dochter aan de stad Barcelona brengt,
heeft binnen 48 uur twee bomaanslagen
uitgelokt. Woensdag ontplofte een vrij
zware bom, zonder slachtoffers te ma
ken. Gisteren was de kathedraal het to
neel van de aanslag. De nelse machine
kwam tot explosie toen de vrouw en
dochter van de generaal een godsdien
stige plechtigheid bijwoonden. Franco
zelf was niet in de kathedraal aanwezig
De bom richtte enige schade aan en
veroorzaakte grote verwarring; evenmin
als Woensdag vielen er doden of gewon
den.
Het tweede deel van het verslag der
Enquêtecommissie is heden verschenen
Handelde het eerste dee) hoofdzakelijk
over het militaire beleid vóór 't uitbre
ken van de oorlog het tweede deel be
spreekt in niet minder dan dertig hoofd
stukken een veelheid van onderwerpen,
welke niet alle van even groot historisch
beiang zijn maar die wel vele pagina's
interessante lectuur vormen.
Van historisch belang zijn de hoofd
stukken, welke het optreden, de houding
en het aftreden van de heer De Geer
als minister-president behandelen als
mede diens terugkeer naar Nederland.
Voorts dienen als zodanig te worden be
schouwd de kapittels over het Venlo-
incident, het vertrek van Koningin en
Regering naar Londzn, de capitulatie en
de interessante nieuwe gegevens, welke
het rapport verschaft over het bombar
dement van Rotterdam en de mogelijk
heid van een noodwetgeving 0p 10 Mei
1940 Deze hoofdstukken tonen de grote
waarde aan van een dergelijk onderzoek
Vooral om de Lessen, welke het nage-
slachi uit de geschiedenis die hierin met
een grofe mate van objectiviteit wordt
gegeven, kan trekken
Daarnaast staan andere chapiters van
mindere importantie betreffende de in
ternering van 21 N.S.B'ers ond®Urin
zich merkwaardigerwijs een Pse
N.S.Ber, een communist bevond ae
missie van de heren Van Kleffens on
Welter, de z.g. Sponeck-documenten, ae
bezwaren, welke tegen de heer Van t
Sant werden geuit en, vooral de eers'e
tijd van de Nederlandse regering in Lon
den, de depressie, het geroddel het de
faitisme de slappe houding van de heer
De Geer en allerlei onderlinge ruzies en
Wij stellen ons voor in enkele
artikelen de meest saillante gege
vens uit het rapport der commis
sie, waarvan in nevenstaand ar
tikel de hoofdtrekken worden
weergegeven, te verwerken. Het
eerste artikel van deze reeks pu
bliceren wij heden op pagina 3.
bezwaren, welke alleen reeds in het ver
slag veertig pagina's beslaan.
De feiten, die op grond van het in dit
tweede deel gepubliceerde onderzoek aan
het licht komen, beschouwend, kan men
de conclusie onderschrijven waartoe de
commissie in haar slotbeschouwing komt
als zij schrijft:
„De periode, waarvan zij thans het on
derzoek heeft beëindigd, is voor een be
langrijk gedeelte mede bepaald door de
persoon van de toenmalige minister-pre
sident jhr. mr. D. J. de Geer. Het sprees:
vanzelf, dat het in Augustus 1939 ge
vormde kabinet-De Geer tot op zekere
hoogte het stempel droeg van zijn forma
teur. Van de neergang van deze. voor
heen alom gerespecteerde, staatsman on
derging het kabinet echter later evenzeei
de weerslag De moeilijkheden, die de
minister-president had met de door üe
oorlog ontstane situatie, werden daardoor
ook de moeilykheoen van het gehele ka
binet Het kor, niet uitblijven, dat, waai
de leiding faalde, ook de Ministerraad
grote moeilijkheden ondervond bij het
bepalen van het politieke beleid Zoals
uit de verschillende hoofdstuk!: van
dit verslag gebleken is, is de koei. van
dit beleid niet altijd even vast en doel
bewust geweest Uiteindelijk draagt daar.
voor natuurlijk niet slechts de minister
president doch het gehele kabinet de ver
antwoordelijkheid".
En aan het slot van haar beschouwing
komt de commissie tot de conclusie, dat
een der belangrijkste beslissingen van de
gehele oorlogsperiode wel is geweest het
op 13 Mei te Hoek van Holland genomen
besluit de zetel van de regering naar
Engeland te verplaatsen.
Dit feit heeft de gehele verdere oorlog
voering van Nederland beheerst; het
heeft de invloed van Nederland in de
bondgenootschappelijke beraadslagingen
verzekerd; het heeft de organisatie van
de activiteit van marine en koopvaardij
in de strijd ter zee mogelijk gemaakt; het
heeft het internationale prestige van Ne
derland hoog gehouden; het heeft aan het
verzet in het bezette gebied een onont
beerlijke morele en daadwerkelijke steun
verleend en tenslotte heeft het de moge
lijkheid geschapen tot 'n effectieve voor
bereiding van de bevrijding en het her
stel van Nederland. Men denke zien
slechts in, wat het lot van Nederland
geweest zou zijn, indien dit besluit niet
genomen en de regering in handen der
Duitsers gevallen zou zijn.
Het wil de commissie dan ook voorfco-
.men, dat het tijdig verplaatsen van de
zetel van de regering een daad ts ge
weest van eminent historisch en politiek
belang zodat het besluit daartoe als een
van de belangrijkste creditposten op de
balans van de verrichtinger van het ka
binet moet worden beschouwd
Men mag er echter aan toevoegen dat
de ontzagwekkende arbeid van deze com
missie het mogelijk heeft gemaakt juist
hierop het volle iirht van de publiciteit
te doen vallen: en men mag slechts ho
pen. dat men indien de geschiedenis
zich onverhoopt zou herhalen de les van
déze geschiedenis zal blijken te hebber
verstaan.
beweerde gisteren, dat de Russische
chef van het verkeerswezen in Berlijn,
gen. Kwasjnin, opdracht zou hebben
gegeven, het bovengrondse spoorweg
verkeer in de Westelijke sectoren van
de stad onmiddellijk te hervatten, met
of zonder hulp van de stakende
West-Berlijnse spoorwegarbeiders.
Onafhankelijk van de vergadering der
vier commandanten, kwamen gisteren
Britse, Franse, Amerikaanse en Russi
sche deskundigen in Berlijn bijeen voor
besprekingen over de interzonale handel
na de opheffing van de blokkade. Er
werden „enige vorderingen" gemeld,
maar men kon niet tot beslissing komen,
daar de Russische deskundigen op het
g bied van vervoer niet aanwezig waren.
Als katholieke krant vraagt ons blad
op zijn frontpagina vandaag volle be
zinning op de diepe betekenis van de
hoge feestdag van morgen. We mogen
ons immers niet beperken tot de idee
van een paar vrije dagen, van rust en
ontspanning.
Pinksteren betekent voor ons veeleer
een zich aangorden tot een nieuwe held
haftige campagne om de eer van God en
om het geluk van de naaste. Beide ob
jecten liggen in echt katholiek geloof
veranderd.
Volgens een zo juist verschenen over
zicht van een Zwitsers orgaan voor de
geestelijkheid, de „Schweizerische Kir-
chenzeitung", bedraagt het katholieke
deel van 'de wereldbevolking 17% pro
cent. dus nauwelijks een zesde.
Moeten we in plaats van over Pink-
stervacantie niet eerder spreken over
Pinksterarbeid?
Op een wereldimensdom van twee mil
liard driehonderdmillioen (2.300.090.000)
zielen zijn er tussen de 320 en 400 millioen
katholieken. Sinds 1800, toen er nauwe
lijks 800 millioen mensen op aarde leef
den. is de bevolking met sprongen om
hoog gegaan. Maar het katholieke per
centage hield daarmee geen gelijke tred.
Zestig procent van de katholieke
wereldbevolking woont in West- en Cen-
traal-Europa. Maar Euro-pa is de wereld
niet, terwijl het Pin-kstersignaal tot
geloofsuitbreiding het onderwijzen van
alle vol^-n omvatte.
In Afrika komen er jaarlijks een mil
lioen katholieken bij, doch Mohamme
danen en heidendom winnen er per jaar
drie millioen bij, Hoe groot is daarnaast
niet in Rusland en de satellietlanden de
invloed van het atheïsme? Het „heidens
bloc" neemt volgens serieuze schatting
per jaar met 16 a 20 millioen toe.
Als Nederlanders en als gewone men
sen hebben we natuurlijk onze zorgen,
over bedrijf, arbeid, kinderen, textiel,
kolen, de Benelux en nog tien of meer
andere aangelegenheden. Doch laten we
toch nooit onze positie als ledematen
van de Wereld-kerk vergeten. In bepaal
de gevallen wenden we wel eens onze
geringheid voor. maar als christenen
moeten we mits we goed zijn inge
steld onze verantwoordelijkheid ken
nen tegenover buren, plaatsgenoten,
Nederlandse medeburgers, Amerikanen,
negers, Hindoes en Maori's.
Pinkstervuur hebben w-e van node,
zodat we werkelijk aan onze vurigheid
zijn te herkennen. Pinksterarbeiders
vraagt de kruistocht, geen vacantie-
gangers.
HENK VAN DER MAZE.
i M
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Het gordijn is dichtgetrokken, zodat
men onkundig blijft van hetgeen de
grote vier in het rose paleis verhan
delen. Slechts een kort communiqué
heeft ons doen weten, dat zij het over
Berlijn hebben en dat ook in de vol
gende dagen het black-out nog zal
voortduren. Niettemin is men te weten
gekomen, dat gisteren nog geeit on
overkomelijke obstakels zijn gerezen
op de weg naar een accoord Integen
deel, de barometer in het rose paleis
stond iets gunstiger, dan die te Parijs,
waar eenieder mistroostig naar kijkt
vanwege de stormachtige weersvoor
uitzichten voor de Pinksterdagen.
Enkele ingewijden hebben losgelaten,
dat de grote vier inderdaad de Ameri
kaanse voorstellen inzake Berlijn bespre
ken, de technische kant dus. Dat geeft
weinig aanleiding tot uitbarstingen Trou
wens alleen de eerste punten zijn be
sproken In het bijzonder de kwestie van
de verkiezingen voor de gemeenteraad
voor geheel Berlijn.
Het punt. waarop ernstig meningsver
schil kan verwacht worden, nl. de wijze
van stemmen bij de beslissingen der
Kommandatura is nog niet aan de orde
gekomen.
Reden tot wat optimisme ziet men in
het feit, dat de Amerikaanse voorstellen,
waarmede Schuman en Bevin het gemak
kelijk eens kunnen zijn, door Acheson
alléén zijn ingediend, waardoor Bevin
en Schuman dus voldoende bewegings
vrijheid behouden, om Rus en Amerikaan
wat dichter bij elkaar te brengen.
In verband met het feit, dat van half
Juni af de terugkeer wordt verwacht
van in totaal 32.000 militairen, n.L ge
durende de eerste acht maanden 4000
man per maand, heeft Prins Bernhard
in de vergadering van het bestuur van
de Stichting van de Arbeid, welke Z.
K. H. gisterochtend heeft bijgewoond,
een beroep gedaan op het bedrijfsleven,
om de plaatsing van gedemobiliseerden
zoveel mogelijk te bevorderen.
Verwachting van heden- tot mor
genavond luidt:
Gedurende de nacht meest zwaar
bewolkt met bijna overal enkele
buien. Morgen overdag: Wisselende
bewolking met in het Oosten van
het land op vele plaatsen nog en
kele buien. In de Westelijke pro
vinciën tijdelijk flinke opklaringen
en nog slechts enkele verspreid op
tredende buien. Krachtige tot ma
tige wind tussen West en Zuid-
West. Tamelijk koel weer.
'Zondag 5 Juni; Zon op 4.23. on
der 20.54; Maan op 13.59. onder
1.55 uur.
Maandag 6 Juni: Zon op 4.22, on
der 20.55; Maan op 15.25, onder
2.07 uur.
Dinsdag 7 Juni: Zon op 4.22, on
der 20.56; Maan op 16.54, onder
2.20 uur.
