Spoedig weer groenten naar
Duitsland?
De onderhandelingen te Batavia
Het internationaal Filmfestival
van Knokke
„IJzeren gordijn" om vliegtuig
fabriek
Ned. straaljagers in schijn-actie
Waarschijnlijk vandaag overeen
stemming in Frankfort
Waarom de katholieken meedoen
WIE HEEFT ER THANS GELIJK?
Langzaam blijft
werkloosheid dalen
Sfeer zon toch gunstig
Stand der Marshall
hulp
Overeenkomst te
Batavia?
Niet schieten en praten
tegelijk
Jubileumvlucht over de
Oceaan
Katli. drukpers in Polen
onder staatscontrole
Geen vrees voor
depressie in V. S.
Ford verwacht grote
werkloosheid in Y. S.
Surinaamse delegatie
naar Nederland
Bij de manoeuvres van de Westelijke Unie
MAANDAG 20 JUNI 1949
(Van onze redacteur).
De Nederlandse tuinbouw leeft in hoop en vreze. Het tweede
aanvullende handelsverdrag is uitgeput en daarmee is de export
van verse groenten naar Duitsland komen te vervallen. Bergen
bloemkool en sla worden doorgedraaid. En dat alleen, omdat deze
handelsovereenkomst loopt tot 1 Augustus a.s. en het contingent
nu reeds is uitgeput. Men kan zich afvragen, waarom er bij de
laatste onderhandelingen, welke geleid hebben tot een aanvul
lend bedrag van 1 milloen dollar, niet een groter bedrag is be
pleit. En dan is het antwoord, dat niemand hier, ook in kringen
van de handel niet, kon voorzien, dat Duitsland meer zou opne
men dan het voor het direct levensonderhoud nodig had m.a.w.,
dat het ook interesse zou tonen in meer luxe soorten en kwa
liteiten.
Open individual license system
HELDEN VAN „DE RUYTER"
GEEERD
pastoor a. m. a. vollaerts
JUBILEERDE
Slapte in diamant- en
cartonindustrie
zijn
In afgelopen week vooral
industriële producten
SOBERDER DAN BRUSSEL
Maar meer aandacht voor de
eigenlijke filmcompetitie
O.a. over het staken van het
vuren
De aankomst van minister
Van Maarseveen te Batavia
PAGINA 5
MIN. VAN MAARSEVEEN
IN BATAVIA
RESOLUTIES VAN SUMATRA
DOOR B.F.O. AFGEWEZEN
WORDT „ROEHM-PUTSCH"
ONTRAADSELD?
Ondanks sombere plekken in
economisch beeld
En daling automobiel-verkoop
VICKERS BOUWT
STRAALVLIEGTUIG
INDONESISCH BISSCHOP OVER
ONAFHANKELIJKHEIDS
STREVEN
is gepubliceerd en deze verschijni
tweemaal per week kan de levering
van groenten weer beginnen. Men moet
zich dan echter geen illusies maken te"
opzichte van alle groenten. Er is momen
teel op de Duitse markt een zeer grote
aanvoer van slag, bloemkool, peen, bieten
en erwten van eigen markt, maar zelfs
dit kan de verhoudingen regelen. Als
Duitsland ook onze luxeproducten blijft
afnemen, zullen de prijzen daarvan ook
in het binnenland stijgen met het gevolg
dat op de binnenlandse markt een groterp
vraag zal ontstaan naar goedkopere pro
ducten, die Duitsland momenteel niet af
neemt, omdat zijn eigen markt hiervan
oververzadigd is. Dat Duitsland momen
teel weer naar kwaliteitsproducten vraagt,
is intussen een teken, dat de Duitse eco
nomie zich herstelt en daarin past het
open individual licence system, dat de
Amerikanen hebben aanvaard. Het gaat
er tenslotte dus slechts om tot welk be
drag mr. Teppema vandaag, dit derde
aanvullende verdrag zal kunnen slui
ten.
Het handelsverdrag dat verleden jaar
op 31 Juli gesloten werd tussen Neder
land en Duitsland, voorzag in de leve
ring van verse groenten tot een bedrag
van 10 millioen dollar. Op basis van dit
handelsverdrag werd toen een overeen
komst gesloten tussen het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen in Nederland
en de J. E. I. A. (Joint Export Import
Agency), waarin werd vastgelegd wé'
er geleverd zou worden en tegen welke
prijzen gedurende het jaar, dat dit ver
drag gold n.l. tot 1 Augustus 1949. Daar-
na werd op 16 December een aanvullend
handelsverdrag gesloten van 3 millioen
dollar en op 26 Maart van dit jaar nog
eens een aanvullend verdrag van 1 mil
lioen.
Het eerste verdrag werd uitgevoerd op
basis van een centrale levering, welke
geschiedde door het Centraal Bureau voor
de Tuinbouwveilingen, maar dit ontmoet
te zowel in Nederland als in Duitsland
grote bezwaren. Zo bleek Duitsland de
bieten, die in de overeenkomst waren op
genomen, niet nodig te hebben, terwij,
Nederland zijn tomaten voor veel no
gere prijs aan Engeland bleek te kunnen
verkopen. De levering van bepaalde pro
ducten tegen bepaalde prijzen was van te
voren echter vastgelegd, zonder dat men
had kunnen weten hoe de oogst zou zijn
en niemand wist ook hoe de markt zich
in Duitsland zou ontwikkelen, zodat na
enige maanden bleek, dat de overeenge
komen hoeveelheden en soorten met op
de heersende marktsituatie in Duitsland
pasten. Daarom werd va» Nederlandse
zowel als van Duitse zijde aangedron
gen om na de uitputting van het 10 mil
lioen dollar-contract geen centrale ie-
vering meer toe te passen doch de indi
viduele handel te herstellen, zoals deze
vroeger altijd was geweest. Op 1 Mei,
toen de levering op basis van het 3 mil-
lioencontract aanving, kreeg men_ 2US
weer de normale situatie, dat de Duitse
importeurs de markt aldaar konden aftas
ten en konden bestellen naar behoefte
Dit was het z.g. open individual licence
system, dat door de militaire regering In
Duitsland werd geaccepteerd.
Dit was een belangrijke stap tot het
herstel van de normale handel en de In
sommige persorganen uitgesproken ver-
ontwaardiging over de levering van
asperges binnen deze overeenkomst
doet dan ook een weinig vreemd aan,
daar het de handel alleen maar ten
goede kan komen als men kan leveren,
wat de klant nu eenmaal hebben wil.
Bovendien bedroeg deze hele asperge
levering een bedrag van niet meer dan
150.000 wat op een bedrag van rond
10.000.000 mi niet zoveel uitmaakt. Be
iangrijk was slechts, dat de Nederlandse
handel weer zelf kon gaan leveren.
De behoefte van de Duitse markt aan
verse groenten bleek echter totaal on
verwacht zó groot, dat het aanvul
lende handelsverdrag van 3 millioen dol
lar in vijf weken weer was uitgeput. Dit
was het geval op 6 Juni van dit jaar. In
tussen was er op 26 Maart nogmaals een
aanvullend handels verdrag gesloten, nu
van 1 millioen dollars, waarmee men de
datum van 1 Augustus ljoopte en ver
wachtte te zullen halen.
Tot grote verbazing van vriend en vij
and was dit bedrag echter reeds in vijf
dagen uitgeput. Zo groot bleek de be
hoefte aan Nederlandse verse groenten op
de Duitse markt.
En toen dit contingent was uitgeput be
gon het doordraaien en verhuisden bloem,
kool, sla en wat dies meer zij naar de
mesthoop of de veeweide, terwijl er
groenten genoeg waren, waaraan de Duit
se markt behoefte had.
Dat dit juist in het hoogseizoen van de
tuinbouw gebeurde, was voor vele stre
ken natuurlijk fataal en dit ging dan ook
dagelijks gepaard met grote verliezen. Dat
de binnenlandse consumentenprijzen hier.
door aanmerkelijk zouden dalen en daad
werkelijk ook daalden, was een voordeel,
dat niet opwoog tegen het verlies, dat de
tuinbouw lijdt, daar met dit verlies de
algemene welvaart allerminst is gediend.
Men dient wel voor ogen te houden; dat
de import met export moet worden be
taald en dat er talrijke Duitse industriële
goederen zijn, die wij hard nodig hebben.
Begin Juli zouden de onderhandelingen
in Duitsland beginnen voor een nieuw
handelsverdrag, daar het oude immers
met zijn twee aanvullingen op 1 Augustus
afloopt. Dat verdrag was gesloten voor de
tijd van een jaar. Zolang kon de Neder
landse tuinbouw echter niet wachten. He-
stop zetten van de export naar Duitsland
in het hoogseizoen zou voor vele streker
niet minder dan een catastrophe bete
kenen. Dus werden er onmiddellijk on
derhandelingen begonnen om opnieuw
een aanvullend bedrag op het oude han
delsverdrag vast te stellen.
En wij kunnen nu uit goede bron
mededelen, dat hierin hopelijk vandaag
succes zal worden bereikt. De voorbe
reidingen tot deze bespreking zijn
reeds gevoerd en vandaag is mr. S Tep
pema, de directeur-generaal van d®
buitenlandse economische betrekkingen
naar Frankfort vertrokken, vanwaar hij,
naar men hoopt, vanavond reeds met
een derde aanvullend verdrag zal
terugkeren. Hoe groot het bedrag van
dit aanvullende verdrag zal zijn. is hc
den nog niet bekend, maar in aanmer
king genomen het feit, dat het laatste
bedrag van 1 millioen dollar in vijf
dagen was uitgeput, meent men dat
voor de tijd tot 1 Augustus een bedrag
van opnieuw drie millioen dollar nodig
zal zijn. Of de Amerikaanse militaire
autoriteiten hiermee accoord zullen
gaan Is een andere vraag.
Zij zullen zich afvragen, waar zij dit
geld nu vandaan zullen halen. Maar in
ieder geval- is er de hoop, dat opnieuw
een aanvullend bedrag zal worden gege
ven om de tijd tot 1 Augustus te over
bruggen.
Negen leden van de bemanning van
Hr. Ms. kruiser ,,De Ruyter", het vlagge-
schip van schout bij nacht Doorman, dat
samen met de kruiser „Java" als laatste
overgebleven Nederlandse oorlogsbo
dem de hopeloze strijd tegen de Japanse
overmacht ift de Javazee voortzette, zijn
thans geëerd. Negen onderscheidingen
werden afgekondigd, waarvan zeven
posthuum.
Kapt. luit. t. z. E. Lacomblé, de com
mandant van de ,,De Ruyter", werd
posthuum benoemd tot ridder Militaire
Willemsorde der 4e klasse. De Bronzen
Leeuw werd toegekend aan luit. t. z. Ie
kl. A. P. L. de Gelder (posthuum) en
aan luit. t. z. van technische dienst der
le kl. A. A. M. van Rijsbergen. Met het
Bronzen Kruis werden posthuum onder
scheiden de officier van' gezondheid le
kl. P. S. Walma van der Molen, de of
ficier van de Marine Stoomvaartdienst
2e kl. A. Jansen, de majoor telegrafist
P. J. Zegers, de milicien-matroos zieken
verpleger A. M. Moorman en de kwar
tiermeester M. Kempeners. Aan de nog
in leven zijnde en tot sergeant bevorder
de korporaal machinist De Koster werd
eveneens het Bronzen Kruis toegekend.
Onder enorme belangstelling heeft gis
teren te Velsen-Noord de populaire
„wederopbouwpastoor" A. M, A. Vol
laerts van de St. Jozefparochie zijn zil
veren priesterfeest gevierd. Pastoor Vol-
Jeugdwerk in het bisdom Haarlem en als
prot. van „Hageveld", waar hij met even
veel talent en liefde de klassieke talen
als de muziek in theorie en practijk
doceerde! In Velsen-Noord vond hij on
middellijk na de bevrijding een totaal ip
puin liggende en bovendien wijd en zijd
verstrooide en geëvacueerde parochie, die
door hem met ijver en doortastendheid
weer werd opgebouwd en „bijeengegaard"
rond zijn mooie kerk en pastorie, die de
Duitsers als bij toeval hadden laten rtaan
midden tussen de uitgestrekte puinhopen!
Na een feestelijke intocht volgde Zater
dagavond een Danklof met zang van het
koor der St, Jozefkerk en van de
Utrechtse kerkmuziekschool o.l.v. pater
J. Vollaerts S.J., welk koor gistermorgen
even'ens de Hoogmis opluisterde, 's Mid
dags was er een drukke receptie, waar
ook burgemeester Kwint het woord voer
de en als parochiegeschenk een cadeau
onder couvert voor een speciaal doel.
aanbood. Een plechtig Lof besloot de dag,
maar drie feestavonden voor de parochie
volgen nog.
Van de 57524 officieel geregistreer
de werkloze mannen, welke Nederland
eind April telie, zijn er in de loop
van Mei bijna 5000 aan de slag geko
men. Maar toch bedroeg hun aantal
op 31 Mei nog 52.735. Hieronder wa
ren 31.540 geheel werklozen (30 April:
33.091), 1222 wachtgelders (862) ,en
19.973 Duw-arbeiders (23.571)..
De landbouw nam in Mei heel wat ar
beidskrachten op; het aantal werklozen
in dit bedrijf liep namelijk terug van
11.719 tot 8479; in het haven- en tran
sportbedrijf mocht men een verminde
ring constateren van 1742 tot 1062 en
in de groep losse ongeschoolde arbeiders
van 9507 tot 8751.
De bovenvermelde toeneming van het
aantal wachtgelders was vooral te wij
ten aan de vermindering der werkgele
genheid in de Amsterdamse diamant
nijverheid en in de Groningse strocar-
ton-industrie.
De vraag naar mannelijk personeel
verminderde slechts weinig en wel van
25.900 tot 25.096.
Het onderstaande overzicht geeft een
beeld van de spreiding van de werkloos
heid over de verschillende provincies:
AANTAL WERKLOZEN.
eind Mei
Naar aanleiding van het A. P.-bericht,
waarin vermeld werd, dal Sukarno en
Hatta in een interview hadden mede
gedeeld, dat de besprekingen ovei de
uitvoering van het accoord Van Royen-
Rum in een impasse geraakt zijn, wijst
men er van bevoegde zijde in Den Haag
op, dat de Nederlandse regering met
voornemens is over het in gang ziinde
overleg eenzijdig mededelingen te ver
strekken, hoewel de verwachting bestaat,
dat de Nederlandse delegatie op dit inter
view zal reageren.
Wel kan gezegd worden, dat de onder
handelingen nog steeds in een gunstige
sfeer plaats vinden getuige ook het
feit, dat thans de B. F. O. door de Unci
is uitgenodigd aan dit gesprek deel te
nemen en dat de inlichtingen uit Batavia
er op wijzen, dat een aanvaardbaar resul
taat van het overleg mag worden ver
wacht.
In bedoeld interview met A. P. ver
klaarde Hatta ook nog, dat hij vertegen
woordigers naar Sumatra zal zenden om
opnieuw te trachten contact te krijgen
met de leden der noodregering. die hij
bij zijn bezoek onlangs aan Kotaradja
niet heeft ontmoet. Er waren namelijk
nog steeds misverstanden, die om ophel
dering vroegen. Wel had hij in Atjeh een
onderhoud gehad met kolonel Hidagat,
de republikeinse legercommandant op
Sumatra, die Hatta's standpunt inzake
het staken van het vuren onderschreef.
Hatta en Sukarno verklaarden voorts,
dat het toekomstige politieke bestuur in
Indië Indonesisch moet zijn. Behalve als
raadgevers zijn Nederlandse ambtenaren
niet nodig op de politieke posten. Zij
Zodra deze overeenkomst in de Duitse haerts was tot 1945 reeds bekend, als de
Staatscourant, de „Offizlelle Anzeiger" ijverige organisator van het Vrouwelijk
eind
eind
per 1000
April
Mei
mnl. inw.
Groningen
5724
5152
23
Friesland
3837
2967
13
3854
3790
27
Overijssel
2569
2565
8
Gelderland
5226
5094
10
Utrecht
1887
1930
7
Noord-Holland
10115
9256
11
Zuid-Holland
11605
10201
9
Zeeland
1140
698
5
Noord-Brabant
8936
8572
15
Limburg
2631
2510
7
57524
52735
11
Op 17 Juni had Nederland van de
E.C.A. toewijzingen (procurement autho
rizations) ontvangen tot een bedrag vah
rond 468.099.000 (p. 1° Juni 450.475.000
Dit bedrag was als volgt verdeeld (in
millioenen dollars)
10 Juni 17 juni
Voedsel en landb. prod. 155-2 159.2
Industr. prod289.7 303.3
Vrachten 5.6 5.6
Totaal generaal 450.5 468.1
Bovengenoemde bedragen hebben be
trekking op de toewijzingen die in feite
zijn ontvangen. Toewijzingen, die inmid
dels zijn aangekondigd door de E.C.A.,
maar nog niet in Nederland zijn aange
komen, zijn in deze opgave niet begrepen.
Zoals bekend is ook op de nieuwe toe
wijzingen, die Nederland van de E.C.A.
on'vangt, het merendeel van de goede
ren reeds geïmporteerd op het moment,
dat de toewijzingen bekend worden ge
maakt. Deze nieuwe toewijzingen geven
dus geen additionele importmogelijkhe
den, maar stellen Nederland in staat de
import van de betrokken goederen te
financieren met Marshall-dollars.
Van de posten, waarvan het bedrag in
de afgelopen week werd verlaagd, kwam
een ontvangen toewijzing te vervallen.
(Telefonisch van onze Brusselse corres
pondent).
Zaterdag is in de Belgische badplaats
KnokkeZoute het tweede Belgische In
ternationaal Filmfestival begonnen, da!
tot 10 Juli aanstaande zal duren
Een eerste constatatie dringt zich hier
op, namelijk deze, dat dit Festival qua ge
beurtenissen naar buiten véél soberder
zal zijn dan het eerste, hetwelk zich in
1947, te Brussel gedurende een geheie
maand heeft afgespeeld en waarmede zo
veel recepties, banketten, mondamteiten
champagnefuiven en dergelijke zijn ge
paard gegaan, dat daar ettelijke millioe
nen mee werden verteerd.
Deze weeldeparade was vooral moge
lijk gemaakt door de in die tijd door de
heer Huysmans gepresideerde linkse re
gering, die aan de organisators een ca
deau had gedaan dat, als wij ons goed her
inneren, de tien millioen francs ruim
overschreed, waarvan na afloop van dat
Festival zo goed als niets is overgeble
ven.
Daar kwam toen nog bij, dat de deel
nemende firma's eveneens hoge bedragen
voor die manifestatie hadden uitgetrok
ken. De Amerikaanse producenten bij
voorbeeld hebben daar, natuurlijk met het
oog op de publiciteit eveneens een be
drag van tien millioen stukgeslagen. Daar
naast waren er nog Engelse, Franse en
andere maatschappijen, die toen ook met
geld hebben gegooid.
Thans is dat allemaal veel, héél vee)
soberder geworden. De Belgische rege-
ring gaf, onder druk van de katholieke
minister van financiën, ditmaal geen sub
sidie, maar vond goed, dat het restantje
van 1947 wordt opgemaakt. Particulier
initiatief, alsmede het gemeentebestuur
en het Casino van Knokke die in dn
Festival een niet te versmaden propa
ganda voor deze badplaats en haar instel
lingen zien, zorgden voor de rest van
het budget, dat vrij beperkt is gebleven
De filmproducenten zyn plotseling ook
zuinig geworden. De Amerikanen komen
niet meer met tien millioen, maar met
slechts honderdduizend francs voor de
dag. De andere deelnemers zijn al even
sober of nóg soberder.
Eigenlijk is het geen nadeel, dat min
der aandacht aan de entourage dan aan
de filmcompetitie zelf zal worden be
steed. Deze laatste kan ,®nde,rs. dan
er bij winnen, ondanks het feit dat m de
loop van dit jaar filmfestivals werden ge
houden of nog zullen gehouden worden te
Cannes, Venetië en Locarno.
De inzending der grote speelfilms,
werd ons van de zijde der organisatoren
medegedeeld, is niet talrijk, maar ril
Is Interessant. Bijzonder omvangrijk daar
entegen, zijn de korte cultuur- en docu
mentaire films.
Het Festival gaat daarnaast gepaard
met tal van culturele manifestaties, zo
als een hulde aan de nagedachtenis van
de Belgische cineast Jacques Feyder, die
in Frankrijk beroemdheid heeft verwor
ven. Er zal verder een festival zijn voor
poëtische en experimentele films, met
oude, hedendaagse en avant-garde docu
mentaires van bekende cineasten. Er zul
len ook fims over kunst worden ver
toond, meer speciaal over Vlaamse en
Italiaanse oude en hedendaagse schilders
en beeldhouwers.
Amateur-cineasten zullen eveneens aan
het woord kunnen komen. Ook de Uni
zond films in.
Door middel van werken van Feyder
Eisenstein, Stroheim en D. W. Griffith
zal een terugblik worden geworpen op de
ontwikkeling van de filmkunst. Enkele
projecties zullen daarnaast een blik gun-
nen op de Belgische activiteit op filmge
bied.
Natuurlijk zullen gedurende dit con
gres verschillende vakcongressen en -ex
posities worden gehouden. Ook zijn er
exposities van o.a. Belgische marineschil
ders (Knokke), van werken van James
Ensor (Oostende) en te Brugge van de
oude meester Gerard David. De Staats
opera van Weenen treedt te Brussel in het
kader van dit Festival op, terwijl Marian
Het aantal werkloze vrouwen daalde
van 3852 tot 3596. De vraag naar vrou
welijk personeel nam van 19138 af tot
18914.
te verwerpen, en geen goedkeuring te
hechten aan de bezwaren, uitgedrukt in
die andere resoluties der tweede confe
rentie voor Sumatra met betrekking tot
het accoord Van RoyenRum.
De republikeinse delegatie is onder lei
ding van moh. Rum hedenmorgen voor
een eendaags bezoek naar Bangka ver
trokken, nadat gedurende het weekeinde
informele besprekingen waren gehouden
met de Nederlandse delegatie. Naar ver
luidt, zou voor de punten, welke nog in
bespreking waren, thans een informele
overeenkomst zijn bereikt. Deze punten
omvatten het staken van net vuren en
tijd en voorwaarden voor de Ronde-Ta
felconferentie.
Minister Van Maarseveen werd begroet
door een adjudant van de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon, vice-admi-
raal Pinke en generaai-majoor Buur
man van Vreeden,'benevens de heer Bus-
sein Djajad'iningrat r.amens de voorlopi
ge federale regering, waarna hij de ere
wacht, bestaande uit militairen van de
Marine, de K.L.M. en het K.N.l.L. inspec
teerde
In een kort vraaggesprek met de pers
0 ji_ ah ccii jvuu. V viaagficapivA nrct U"C ucia
verklaarden Nederlandse expert. g v blaarde de minister, dat het doei zij-
te hebben, zoals onderwijzers en ingeni
eurs. De Nederlandse economische belan-
gen zouden worden beschermd.
van de Nederlandse ambtenaren in In
donesië. De kwestie van de vertegen
woordiging der minderheden op de Ron
de-Tafelconferentie wordt behandeld in
de preliminaire besprekingen, die thans
te Batavia gaande zijn.
Op de vraag of kan worden verwacht,
dat de minister republikeinse autoriteiten
zal ontmoeten, antwoordde de heer Van
Maarseveen, dat deze mogeiijkneid niet 1»
uitgesloten.
Mr. J. H. van Maarseveen, de Neder
landse minister van Overzees» gebieds
delen, is hedenmorgen op het vliegveld
Kemajoran geland. Het laatste traject
werd de Constellation geëscorteerd <Jcor
vier jagers.
Anderson en andere sterren te Knokke
zullen schitteren.
De congressisten zullen aan verschil
lende touristische excursies, o.a, naar
Brugge deelnemen.
Het Office Catholique International du
Cinéma doet ook aan dit Festival mes
niet alleen met zijn jaarlijkse prijs voor
de film, die het meest bijdraagt tot de
morele en de geestelijke verheffing van
het mensdom, maar ook met er voor V
zorgen, dat in het Dominicanerkerkjs
te Knokke-Zoute elke Zondag een z.g
Filmmis za] worden opgedragen, met eer.
aangepast muziekprogramma en waar zal
gepredikt worden door geestelijken uit
verschillende landen, die zich met het
filmapostolaat bezig houden.
Enkele details mogen hier volgen over
de openingsplechtigheid van het Festival
dat. zoals gezegd, Zaterdag heeft plaats
gehad.
Deze plechtigheid was zeer sober. Zij
bestond hoofdzakelijk uit een hulde aan
de nagedachtenis van Jacques Feyder. In
de grote zaal van het casino zetelden op
het door floodlight verlichte podium o.m.
de Belgische minister van binnenlandse
zaken Vermeylen. ere-voorzitter en de
Vlaamse letterkundige Herman Teirlinck,
voorzitter van het festival met de heren
Charles Spaak en Jean Cremillon. de
voornaamste medewerker van wijlen
Feyder. Onder de talrijke aanwezigen be
vond zich de weduwe van Feyder, de be
kende actrice Franqoise Rosay met haar
drie zoons. Nadat de Brabangonne was ge
speeld en na een korte muzikale proloog. üjke depressie.. te vrezen. Volgens hen
werd door Herman 'Teihnck een toespraak J prhtc,r
De terugkeer naar Djogja
Volgens Reuter heeft dr. Van Royen
Zaterdag verklaard, dat hij verwachtte,
dat de republikeinse regering tegen eind
Juni naar Djogja zou terugkeren. Hij zeide
dat de bijzonderheden voci de evacuatie
van de Ned. troepen uit Djogja nu wer
den uitgewerkt er. tlai deze zou aanvan
gen zodra deze kwvsb'e geregeld was
Hij zei voor's te verwachten, dat de
ronde-tafel-conteren'.ie op 1 Augustus zou
aanvangen en zes tot aoht weken zou
duren.
Uit republikeinse kring werd vernomen,
dat Sukarno tegen het .begin van het feest
van Ramadan op 28 Juni naar Djogja
wilde terugkeren, doch dat hij er aan
twijfelde of dit mogelijk zou zijn
Mr. Rum deelde mede. dat d® informele
besprekingen tussen dr. "Van Royen en
hem na het weekend zouden voortgaan
In haar vergadering van Maandag
ochtend beeft de bijeenkomst Federaal
Overleg een door elf leden ingediende
motie aangenomen, waarin werd beslo
ten af te zien van beantwoording van
het betoog van de afgevaardigde van
Oost Sumatra, de vierde resolutie van de
tweede conferentie voor Sumatra, welke
in het bijzonder tot de F.F.O. was gericht,
ner reis is een oriëntatie over de situatie
in Indonesië, waar hij ongeveer 10 dagen
denkt te blijven. De minister zal waar
schijnlijk geen andere plaatsen dan Ba
tavia bezoeken.
Met betrekking tot de restauratie van
het republikeinse bestuur te Djokja acht
minister Van JVLaarseveen het noodzake
lijk dat, alvorens deze plaats heeft, de
overeenkomst betreffende het staken van
het vuren tot stand komt. Deze overeen
komst dient te zijn uitgevoerd, alvorens
te 's Graventhage de Ronde-Tafelconfe
rentie aanvangt. „We kunnen niet schie
ten en praten tegelijkertijd", aldus de
minister.
Er bestaat kans, dat de heer Van Maar
seveen te Batavia besprekingen zal voe
ren met betrekking tot de rechtspositie
Opnieuw is er sprake van, dat er een
proces gevoerd zal worden naar aanlei-
ling van de „Roehm-Putsch" van 1934.
De openbare aanklager van Muenchen
bereidt een proces voor, waarbij' ook
Hess en Sepp Dietrich, die beiden een
levenslange gevangenisstraf uitzitten,
tot de beschuldigden zullen behoren. De
begindatum is nog niet bekend-
Zondag maakte de KLM haar 250ste
retourvlucht naar Zuid-Amerika sinds de
opening der Zuid-Amerikalijn in October
1946. In bijna 18000 uren werden 6 mil
lioen K.M. afgelegd, en bijna 24.000 perso
nen, 27 ton post en ruim 850 ton vracht
vervoerd.
Op 24 Juni a.s. volgt de 600ste retour
vlucht naar New York sinds de opening
dezer lijn in Mei 1946. Hier werden 38.000
passagiers, 140 ton post en 190 ton vracht
vervoerd.
Kerkelijke autoriteiten te Warschau
hebben de berichten bevestigd, dat 15
katholieke drukkerijen in Polen geduren
de de laatste weken onder staatscontrole
zijn geplaatst. Van de grootste drukkerij
die in het Franciscanerklooster van Nie-
pokalanow bij Warschau, werden alle
machinerieën weggehaald Bijna alle ka
tholieke bladen en tijdschriften worden
thans op aan de staat behorende druk
kerijen gedrukt.
In de afgelopen week kon men waar
nemen dat de industriële productie in
de V.S. daalde en de werkloosheid toe
nam, dat de staalproductie zich reeds thans
weken achtereen in dalende lijn beweeg',
en dat de spanning in de arbeidssituatie
toenam. De wagonverladingen der Ame
rikaanse spoorwegen een betrouwbare
barometer van het bedrijfsleven be
reikten echter het hoogste cijfer sedert
20 November j.l. en de autoproductie
bedroeg 144.973 stuks, het hoogste week-
totaal sedert 12 jaar. De omzetten der
warenhuizen waren volgens de Federal
Reserve Board in de week per 11 Juni
5 pet lager dan in dezelfde week van
het vorige jaar, doch ondanks de som
bere plekken in het economische beeld,
is er volgens leidende figuren in hel
zakenleven geen reden om een „werke
gehouden, waarna het festival officieel ge
opend werd verklaard.
Minister Vermeylen begroette vervol
gens Frangoise Rosay. die hartelijk werd
toegejuichd. Hierna kwamen aan het
woord de heren Cremillon en Spaak, die
over hun vriend en meester Feyder spra
ken en fragmenten uit diens werk lieten
zien.
Het tweede internationale filmfestival
van België was begonnen.
kan echter reeds vrees de oorzaak van
een achteruitgang zijn. In sommige Ame
rikaanse staten worden reeds ondersteu-
ningswetten aangenomen, die aan de
pressietijden doen denken, terwijl enige
steden reeds plannen voor openbare
werken opstellen voor het geval, dat de
werkloosheid te grote omvang gaat aan
nemen. Volgens een economische analyse
is er echter nog geen sprake van een
„nationale noodtoestand".
De directie der Ford-automobielfabrie
ken te Detroit heeft tot de leiding van
het vakverbond der arbeiders in de
Amerikaanse automobiel-industrie „Uni
ted Automobile workers Union" het ver
zoek gericht gedurende de eerstvolgende
achttien maanden geen nieuwe eisen op
economisch gebied te stellen en in te
stemmen met een regeling, waarbij ge
durende deze periode de lonen der ar
beiders uitsluitend berekend zullen zijn
oj3 het dekken van de kosten van levens
onderhoud. Indien het vakverbond hier
mede instemt, is de Ford-mij bereid in
deze periode de lonen der arbeiders op
het huidige peil te handhaven, waardoor
„een voorbeeld van stabilisatie zou wor
den gegeven voor de gehele Amerikaan
se economie gedurende deze kritieke
tijd".
De directie der Ford-maatschappij is
van mening, dat er in deze zomer in de
V.S. waarschijnlijk 5.000.000 werklozen
zullen zijn, dat de kosten van levenson
derhoud zullen dalen en dat er na dit
jaar mogelijk 32 pet minder auto's zul
len worden gekocht dan in voorgaande
jaren.
De leiding van het vakverbond der ar
beiders in de Amerikaanse automobiel
industrie heeft het aanbod van de Ford
mij verworpen.
Er
hangt een soort ijzeren gor
dijn om de vliegtuigfabrieken van Vic-
kers Armstrong. In deze Britse fabrie
ken is men natuurlijk druk in de weer
met de bouw van een straalvliegtuig
maar elke bijzonderheid daarover wordt
met de grootste zorgvuldigheid geheim
gehouden.
Het enige nieuws dat men er van weet
1S directie er zelf over heeft
gezegd, namelijk, dat zij een nieuwe va
riatie van de „Viscount" heeft vervaar
digd, welke is uitgerust met straalmoto
ren.
Het eerste prototype van de Viscount
was geconstrueerd als een viermotorige
machine, uitgerust met 1400 p.k. turbine-
motoren, plaats biedende aan 40 passa
giers. Het tweede type prototype met
nog sterkere motoren, kan 53 passagiers
vervoeren.
De Vickersfabrieken hebben tot voor
kort nimmer ook maar gezinspeeld op
het feit, dat aan een straalversie van de
Viscount werd gewerkt. Thans hebben
zij medegedeeld, dat zeer binnenkort,
waarschijnlijk nog deze zomer, het Vis-
count-straalvliegtuig zijn eerste proef
vluchten zal maken. Maar geen enkele
buitenstaander heeft er ook maar een
glimp van gezien.
In dit opzicht trekt de fabriek een lijn
met de De Havillandfabrieken, waar op
het ogenblik koortsachtig gewerkt wordt
aan de ontwikkeling van de „Cornet
die in tegenstelling tot de Viscount van
meet af aan is ontworpen als straal
vliegtuig. Ook hier is het een en al
geheimzinnigheid en die zal wel niet
worden verbroken, alvorens het vlieg
tuig een groot aantal proefvluchten op
het eigen vliegveld te Hatfield bij Lon
den met succes heeft uitgevoerd.
Over de uitvoering en de snelheid van
de nieuwe Viscount is totaal alata ha
kend; aangenomen wordt echter, dat het
toestel in principe slechts weinig zal af
wijken van het tweede prototype van
de „Viscount 700".
De British European Airways heeft
zich er nog niet over uitgelaten, of zij
een serie van deze straalvliegtuigen
wenst te bestellen, doch gezien het feit.
dat de Britse luchtvaartmaatschappijen
alle genationaliseerd zijn en de regering
de ontwikkelingskosten draagt voor
nieuwe Britse vliegtuigtypes, wordt in
Engeland algemeen aangenomen, dat het
vliegtuig wanneer de proefvluchten
succesvol blijken te zijn op de vaste
lijnen zal worden ingezet.
Wanneer dit het geval zou zijn. mag
worden aangenomen, dat het vliegtuig
begin 1953 in gebruik kan worden geno
men.
Het staat buiten twijfel, dat de Britten
op het gebied van de ontwikkeling van
straalvliegtuigen de Amerikanen aanzien
lijk voor zijn. Dit is ook een van de re
denen, dat zij zo buitengewoon zwijg
zaam over hun werkzaamheden op dit
gebied zijn.
Zonder twijfel zullen zij trachten het
eerste straalvliegtuig voor passagiersver
voer vóór de Amerikanen op de markt
te brengen. Mocht dit hun lukken
waar het op het ogenblik wel naar uit
ziet dan zal vermoedelijk Schiphol een
van de eerste vlleghavens zijn, waar
men dagelijks straalvliegtuigen kan zien
landen. LondenAmsterdam zal dan in
nauwelijks meer dan een half uur wor
den afgelegd.
Merkwaardige moeilijkheden
Uit Amerikaanse en Engelse bron is
intussen gebleken, dat niet alle startba
nen de hevige hitte, die de straalmoto
ren ontwikkelen en welke vaak de 800
graden Celsius overschrijdt, kunnen
doorstaan. Bij proeven is gebleken, dat
de bitumenlaag die op veel startbanen
is aangebracht, geheel wegsmelt. Proef
nemingen, waarbij straalmotoren op de
startbaan waren gericht, wezen uit, dat
na geruime tijd gaten in de baan waren
gebrand ter diepte van een paar centi
meter.
De directeur van Schiphol, de heer
Dellaert, is van mening, dat dit zich op
Schiphol niet zal voordoen, omdat hier
bij de constructie van de banen niet
meer met bitumen is gewerkt. Het staat
echter wel vast, dat op de plaatsen waar
de motoren worden aangeslagen, de as-
falt-betonlaag op den duur zeer zal lij
den. Het zal dan zaak zijn op die plaat
sen een soort versterkt platform te ma
ken.
Er bestaat echter nog,een moeilijkheid.
Herhaaldelijk is namelijk gebleken, dat
de huidige straalmotoren tijdens de start
brandstof uitwerpen, die op de baan
terecht komt en door de grote hitte der
motoren in brand kan geraken. Dit is
stellig een van de geboorte-tekortkomin
gen van de straalmotor, die nog slechts
in het beginstadium van zijn ontwikke
ling verkeert.
Een derdé moeilijkheid is die van het
binnenkomen op de luchthaven. Het is
natuurlijk duidelijk, dat een vliegtuig
met straalmotoren een enorme hoeveel
heid brandstof verslindt en men zien
niet de luxe kan veroorloven lange tijd
in de buurt van de luchthaven te blijven
cirkelen, omdat andere machines eerst
moeten landen. Het straalvliegtuig zou
dus voorrang moeten hebben bij lan
den. De heer Dellaert is van mening,
dat men alles dient te doen om een der
gelijke revolutionaire ontwikkeling in de
luchtvaart als de straalmotor over haar
eerste moeilijke jaren heen te helpen.
Het hoofd van de rijksluchtvaartdienst
op Schiphol, de heer Rombout, ziet de
zaken evenwel anders. Hij gelooft niet,
dat het mogelijk zal blijken het hele
luchtverkeer te doen stagneren, omdat
plotseling een straalvliegtuig verschijnt,
dat om economische redenen onmiddel
lijk dient te landen. Het is zijns inziens
bovendien niet zeker, of alle luchtvaart
maatschappijen, die niet met straaltoe-
stellen vliegen, met een dergelijke gang
van zaken accoord zullen gaan. Maar er
scheiden ons waarschijnlijk nog vier jaar
van het ogenblik, waarop het straal
vliegtuig in de burgerluchtvaart zijn in
trede zal doen. Een lange tijd voor het
snel voortschrijdende luchtverkeer.
De inheems! katholieken van Java
hebben „frank en vrij medegewerkt" aan
de Indonesische onafhankelijkheidsbewe
ging, zowel op katholieke als op natio
nale grondslag, en zullen ook in de toe
komst al hun krachten eraan wijden om
de nieuwe Indonesische Republiek „te
bevruchten met katholieke ideeën en
beginselen".
Deze opmerkingen zijn vervat in een
verklaring van mgr. A. Sugijapranata,
Apostolisch Vicaris van Semarang, welke
is gepubliceerd door de N.C.W.C. News
Service te Washington.
„Toen de nationale beweging haar in
vloed begon te tonen op het politieke,
sociale en economische leven van ons
land", zo verklaart mgr. Sugijapranata,
„rees onder ons de vraag of het niet ón-
verantwoordelijk zou zijn neutraal te
De Apostolisch Vicaris wijst er dan op
dat sinds de Japanse bezetting „kwaad
willige personen" geruchten hebben ver
spreid als zouden de Javaanse katholie
ken werktuigen zijn in de handen van de
Nederlandse autoriteiten; dat de missie
staties broedplaatsen zijn voor kuiperijen
van een koloniale macht; dat zij met
wantrouwen hebben gewezen op de
broederlijke betrekkingen tussen de Ne
derlandse en Javaanse missionarissen en
op de houding van de Katholieke Volks
partij in Nederland met betrekking tot
de Indonesische kwestie.
„In hun onwetendheid menen zij, dat
een katholieke politieke partij handelt
in de naam van de Katholieke Kerk en
dat de handeling van een individuele
katholiek overeenkomt met een hande
ling van de Kerk. Teneinde dit te weer
leggen is het niet voldoende hun te ver
tellen dat wij katholiek geworden zijn
door het Doopsel en dat wij niet gedoopt
zijn in de naam van ~H. M. de Koningin,
de minister van Overzeese Gebiedsdelen
en de Hoge Vertegenwoordiger van de
blijven. Maar servatis servandis hebben i Kroon maar dat wij gedoopt zijn in de
wij besloten samen te werken bij de na-naam 'van God> van de Allerheiligste
Drie-eenheid".
„Juist onder deze omstandigheden
moeten wij duidelijk doen uitkomen, dat
wij door het Doopsel kinderen van God
zijn geworden, maar dat wij evenzeer
kinderen van ons volk gebleven zijn met
al zijn nationale eigenschappen, deugden
en fouten en ook met °hze nationale
strevingen en idealen. Wij moeten dui-
tionale strevingen van ons volk naar
autonomie. Wanneer deze wordt verwer
kelijkt zonder ons of ondanks ons, dan
zal deze zich ook zonder ons en rondom
ons ontwikkelen. Dan zouden wij niet
het minste recht hebben te delen in het
resultaat, omdat wij er niets voor gedaan
zouden hebben. En het is dan ook niet
onmogelijk, dat wij, wanneer wij het Te
Deum aanheffen uit dank voor onze vrij- demonstreren, dat onze godsdienst
niet in de weg staat aan de gerechtvaar
digde strevingen van ons volk naar vrij
heid, maar dat integendeel ons geloof in
staat is dit nationalisme op een betere
grondslag te plaatsen, het te verbeteren
en tot zijn juiste proporties te brengen
omdat het geloof de natuur niet vernie
tigt maar deze verbetert en opheft".
„Door de genade van onze Kerk wor
den wy geinspireerd en versterkt en
daardoor begrijpen wij het vierde gebod
beter en zullen wy ook in staat zijn dit
beter na te komen. Om deze reden moe
ten wij de deugd en de vroomheid bezit
ten om het beter te doen dan anderen,
die Christus, de bron van alle genade,
niet bezitten Daarom moeten wij door
onze daden aan het volk rondom ons
bewijzen, dat wij katholieke Javanen
geen tweedehands patriotten zijn en dat
wij niet slechter zijn dan enige andere
groep, maar ook dat ons patriotisme geen
chauvinisme is. Ons nationalisme is geen
racisme en ook geen uiting van arrogante
zelfvoldaanheid, noch een aanbidding
van het volk of het ras. Ons nationalisme
is niets anders dan een nederig en dank
baar begrip en eerbied voor de natuur
lijke en bovennatuurlijke betrekkingen,
betrekkingen welke de Goddelijke Voor
zienigheid heeft gegeven in dit leven,
waar wij moeten leven als menselijke
wezens met onze ogen gericht op een
beter leven hiernamaals".
heid, waarvoor gestreden is en die ons
niet was opgelegd, noch als een geschenk
was gegeven, tegelijkertijd het Requiem
zouden hebben moeten zingen over al
onze toekomstige aspiraties. Dan zou
het uiterst moeilijk geweest zijn onze
handen in onschuld te wassen of kalm
te blijven zitten als de vervolgde on
schuld".
De bisschop gaat dan verder met te
zeggen, dat alle mogelijke soorten van
ideeën en denkrichtingen op religieus en
ideologisch gebied hebben getracht de
strijd voor de onafhankelijkheid met hun
eigen opvattingen te beinvloeden en ge
poogd hebben deze te richten naar hun
eigen doel. En hij vervolgt dan:
„En wij, katholieken, die de Weg, de
Waarheid en het Licht gevonden hebben
en die ons daarover verheugen, kunnen
geen onverschillige en werkeloze toe
schouwers blijven, wanneer wij bemer
ken, dat het nationale streven wordt mis
bruikt door egoïstische en niet-nationale
strevingen of dat het tengevolge van een
gebrek aan solide grondslagen in gevaar
is een nauw en enghartig chauvinisme of
een afgodisch nationalisme te worden.
Als onze onafhankelijkheidsbeweging
wordt overheerst door totalitaire en ma
terialistische gedachten en ideeën, dan
zou er in een vrij Indonesië geen plaats
zijn voor geestelijke en bovennatuurlijke
waarden in hoofden en harten van het
volk. Omdat wij de waarheid bezitten,
voelen wij ons verplicht de nationale be
weging in ons land te bevruchten door
onze katholieke ideeën en beginselen. Om
deze reden hebben wij ons geschaard in
de rijen van hfn, die strijden voor waar
heid in het belang van onze natie. In een
vrij Indonesië moet het rijk van God, dat
een rijk is van waarheid en leven, van
heiliging en genade, van rechtvaardig
heid, liefde en vrede, zich kunnen ont
wikkelen en tot vrije bloei kunnen ko
men in de harten van het volk, dat dit
wenst te ontvangen in vrijheid en vreug
de. Dit trachten wij te bereiken door
frank en vrij mede te werken in het on
afhankelijkheidsstreven, maar dan op 'n
katholieke en nationale grondslag".
Het Statencollege van Suriname heeft
zich verenigd met de suggestie van gou
verneur Huender om een delegatie naar
Nederland te zenden, teneinde de bezwa
ren tegen de interimregeling met minis
ter Van Schaik te bespreken. De door de
Staten gekozen delegatie bestaat uit de
volgende heren: G. van der Schroef, 0
Buiskool, J. Lachmon, P. Wijngaarden
en de vertegenwoordiger in Nederland
dr. Pos.
Twaalf Gloster „Meteor" straaljagers
van de Nederlandse luchtmacht zullen
deelnemen aan de gecombineerde oefe
ningen van de Westerse unie, aldus is
in Den Haag bekend gemaakt.
Reeds eerder is gemeld, dat ook ne
gen Nederlanders „Firefly" drie
„Seafury" en viif „Mitchell" toestel
len van de marine luchtvaartdienst een
aandeel in de spiegelgevechten zullen
hebben.
Het doel van de manoeuvres is: de
vlooteenheden en de luchtzeestrijdkrach-
ten van de Westelijke Unie te oefenen
om in samenwerking een convooi tegen
duikboten, schepen en vliegtuigen te be
schermen.
Het convooi en zijn escorte zullen de
„blauwen" genoer 1 v.- >rden en de aan
vallende eenheden de „witten'. Sommig.
toestellen zullen tijdens de oefeningen
„in een ander kamp overgaan".
De phase van de iuchtmanoeuvres zal
op 4 Juli aanvangen, op het ogenblik dat
het „blauwe" convooi de Golf van Bis-
caye zal naderen. Gedurende twee dagen
zal het convooi door duikboten en „witte"
vliegtuigen worden aangevallen, nl.
Britse „Lancasters" en Nederlandse
„Mitchells". Deze zullen, uit St. Eval ko
mend, het convooi opzoeken en nazetten.
Het convooi zal worden begeleid door
„Sunderlands" van de RAF. en door
Franse vliegtuigen, die onder controle
van de opperbevelhebber van de vloot
staan.
De luchtoperatles zullen geleid worden
door gecombineerde hoofdkwartieren te
Plymouth en te Brest. De waarnemers
van de landen der Westelijke Unie zul-
'en in de oj iP'ekamer te Plymouth
aanwezig zijn.
