Eenvoud begon als 'n sprookje; het werd veelbewogen periode
e n nu O e o Luister en eenvoud rondom 't Koninklijk Gezin
n
Ij
Ons leven met zijn blijde en
smartelijke ervaringen
(F
WOENSDAG 6 JUT J 1Q4Q
PAGINA 2
In God verbonden
Jaren van scheiding
Blij weerzien
In de harten der
Nederlanders
De bekoring van alledag
''Ngver spmi. to me of p<iy
Gelukkige verloofden. Een stra
lende prinses en een trotse prins
begeven zich gearmd naar een
Haagse bioscoop.
Belangstellend bladert prinses
Juliana in het receptieboek van
de verloving. Prins Bernhard
kijkt geamuseerd toe.
HET KOPEREN HUWELIJKSFEEST
van Koningin Juliana en Prins Bemhard
Sommige volkeren hebben vooral in
het verleden toegegeven aan een begrij
pelijke neiging om de goede eigenschap
pen, die zij in hun vorsten waarnamen,
hemelhoog te verheffen. Hun patrio
tisme wilde nu eenmaal het voorwerp
van hun piëteit als iets bijzonders zien
en kende het daarom voortreffelijke
eigenschappen toe, die de vereerde per
sonen in werkelijkheid in het geheel
niet of althans niet in die mate bezaten.
Onze tijd is nuchterder. Vorsten en
vorstinnen kunnen eerder op een
scherpe critische beoordeling van hun
daden en hun karakter rekenen dan de
gewone burger. Op hen zijn wel zeer
toepasselijk de fraaie Nederlandse
spreekwoorden „Hoge bomen vangen
veel wind" en „Wie aan de weg tim-
rrffert, heeft veel bekijks".
Trouwens, de nuchterheid van de
Nederlander heeft hem er wel altijd
voor bewaard om óf zijn leiders óf zelfs
de bekleders van de koninklijke waar
digheid met loftuitingen te verwennen.
In deze nuchterheid zijn zij gemeenlijk
door deze laatsten zelf gesteund. De ge
schiedenis van het huis van Oranje
heeft wel personen gekend, die zeer
eerzuchtig waren, maar deze- eerzucht
heeft hen er nooit toe gebracht van hun
onderdanen een byzantinisme te eisen,
dat zo vaak in de geschiedenis de ver
houding van andere volkeren tot hun
vorsten heeft gekarakteriseerd.
Ook onze vorstin is wars van iedere
vorm van vleierij en haar man prins
'Bernhard houdt er al evenmin van om
op een troon te gaan zitten en bewie
rookt te worden.
Koningin Juliana heeft deze eenvoud
medegekregen van haar moeder, die een
welhaast ascetisch leven heeft geleid,
en de prins maakte op ons steeds de
indruk een man te zijn, die gevoeligheid
aan nuchtere zakelijkheid paart. Zijn
jeugd in het ouderlijk huis en de jaren
te Berlijn doorgebracht hebben hem wel
zoveel met het werkelijke leven in aan
raking gebracht, dat hij in staat is door
de sluier, die de mens menigmaal over
de dingen legt, hëen te zien.
Aan deze leerschool en vorming, di®
zij in hun jeugd hadden ontvangen,
voegt zich dan al spoedig, wanneer zij
getrouwd zijn, de harde ondervinding
van de verbreking en de losscheuring
van alle banden, die hen met land en
volk, huis en omgeving, raadslieden en
vrienden hadden verbonden. Het lijdt
geen twijfel, dat vooral de periode van
194045 bij het vorstelijk paar een
scherp bewustzijn zal hebben veroor
zaakt van de betrekkelijkheid van
aardse macht en positie.
Als wij ons niet vergissen, dan stoten
wij hier op de reden, waarom het vor
stelijk paar zo radicaal het hofleven in
Den Haag vaarwel heeft gezegd en aan
een verblijf te Soestdijk de voorkeur
heeft gegeven, waar zij zich in de be
slotenheid van hun gezin kunnen wij
den aan de opvoeding van hun kin-
deren.
Geenszins mag dit zich terugtrekken
uit het deftige Den Haag naar het lan
delijke Baarn worden opgevat als een
involgen van gemakzuchtige neigingen.
De koningin en de prins hebben beiden
in de oorlogstijd genoeg bewezen, dat
veen nffer hun te groot was, als het er
om ging hun plicht te doen.
Het is aan het Nederlandse volk vol-
doende'bekend, dat zij beiden geduren
de die donkere periode van hun leven
in niets opvallend zijn geweest dan door
de rustige kracht en de sterke moed,
waarmede zij hun moeilijke weg zijn
gegaan.
Eenvoud en sterkte, dit zijn de ken
merken van dit paar, dat morgen zijn
huwelijksdag van voor 12% jaar fees
telijk mag herdenken.
Het is vooral uit bewondering voor
deze twee eigenschappen, dat de Neder
landse bevolking dit feest van harte
met hen meeviert.
„Of ons leven rijk is of arm, hangt niet af van de veelheid van aardse
goederen noch van het getal der voor- en tegenspoeden, die ons op onze
levensweg ontmoeten, maar van de vraag of wij ons leven met zijn blijde
en smartelijke ervaringen mogen zien in het licht der eeuwigheid, dat is
in het licht va.n Gods liefde."
„Of een huwelijk slaagt of mislukt, hangt niet af van de vraag of de
beide echtgenoten het altijd en in alles eens zjjn het aan elkander aan
passen van twee karakters heeft zijn moeilijke zijden maar of zij samen
kunnen knielen voor Gods troon met gebed en dankzegging en of hun liefde
in Christus geheiligd is."
„Soms mislukt een huwelijk van twee goedwillende mensen, wanneer
zij trachten buiten God om door eigen kracht en wijsheid er iets van te
maken."
„Te mogen geloven dat God, die twee levens samenbracht, ook die beide
levens samen leiden wil door Zijne liefde, dat Hg hun samen een levens
taak geeft en hun voor die levenstaak Zijn Goddelijke hulp toezegt, dat
is het geheim van het waarachtig huwelijksgeluk."
Uit de toespraak van hofprediker prof. dr. H. Th. Obbink,
gehouden na de inzegening van het prinselijk huwelijk.
Overal in den lande werd uitbundig feest gevierd bij gelegenheid van het huwelijk van .Prinses en Prins. Het werd een nationale
manifestatie van trouw aan Oranje. In Den Haag brandde een unieke feestverlichting.
Er was eens
Hoe groots plechtige gebeurtenissen als het huwelijk, het kroningsjubileum, de inhuldiging ook
gevierd zijn door ons volk, hoe jubelend toen ook de pracht, hoe kleurrijk de praal van de staatsie
gewaden en het groot tenue der hoge dignitarissen en der garderegimenten was, toch zal wel
een der meest onvergetelijke momenten voor ons blijven het ogenblik van de spontane aankon
diging van de verloving tussen Prinses Juliana en Prins Bernhard.
Op Dinsdagmorgen 8 September 1936 werd deze heuglijke tijding via de radio bekend gemaakt.
In de stilte der huiskamers klonken de blijde stemmen van gelukkige jonge mensen. Koningin
Wilhelmina sprak over Haar toekomstige schoonzoon het Nederlandse volk toe met een stem
waarin moedertrots onverholen doorklonk. Zij zeide „Ik kan u niet zeggen, hoe dank
baar Ik ben, dat deze verloving er een is, die uitsluitend berust op beiderzijdse genegenheid, de
beste waarborg voor een gelukkige toekomst. Het is Mij een voldoening hieraan te kunnen toe
voegen, dat Ik de keuze Mijner Dochter van harte toejuich en een alleszins verstandige acht,
gezien de goede eigenschappen, die Mijn aanstaande schoonzoon bezit
Prinses Juliana spreekt eenvoudig de woorden, die iedere jonge vrouw zegt als zij haar gevoe
lens uit bij een voorgenomen huwelijk. Geluk straalt uit de eenvoudige taal waarmee zij haar
gevoelens onder woorden brengt: „Geleidelijk aan zijn wij het samen „eens" geworden, en wei
zéér eens". Duidelijker kan het niet en in de simpelheid van deze mededeling weerspiegelt zich
het sprookje van twee jonge mensen, die elkaar gevonden hebben.
En dan spreekt de Prins. Er gaat een zucht van verlichting door de huiskamers als de stem van
Prins Bernhard door de aether klinkt. De Prins spreekt Nederlands „Ik ben heel gelukkig
Hij spreekt onze taal nog wel met dat voor een buitenlander zo moeilijk af te leren accent, maar
.zijn ongekunstelde woorden veroveren het hart van ons volk.
Het volk is bezeten van vreugde.
Overal waar het verloofde Prinselijke
paar verschijnt, barsten de juichkreten
van de menigte los. Het enthousiasme is
even spontaan als welgemeend en geldt
zowel Prinses Juliana als Prins Bern
hard. Als zij zich op straat vertonen
om naar een Haagse bioscoop t.» gaan
ten einde hun intrede in de retidentie
te zien of als zij officieel ergens aan
wezig zijn, steeds zijn zij omstuwd door
blijde mensen en alle vaderlanders
leven in deze verlovingstijd met het
„jonge stel" enthousiast mee wijl dit de
drager is van een gëluk van heel het
volk.
Op 19 December 1936 wordt in Den
Ilaag een officiële proclamatie aan
geplakt, vermeldende, dat in onder
trouw zün opgenomen:
„Zijne Doorluchtige Hoogheid Prins
Bernhard Leopold Frederik Everhard
Julius Coert Karei Godfried Pieter
van Lippe-Biesterfeld
en
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses
Juliana Louise Emma Marie Wilhel
mina der Nederlanden, Prinses van
Oranje-Nassau, Hertogin van Meck
lenburg enz. enz."
Het grootse feest van het huwelijk
werd vier maanden na de verloving in
Nederland, de Oost en de West gevierd.
„Het is wel het grootste geluk, dat
ons mensen beschoren kan zijn, wan
neer een man en een vrouw elkander
in oprechtheid verklaard hebben, dat
het hun liefste wens is om voortaan
samen hun leven te leiden, schouder
aan schouder te staan om samen te
dragen wat ieder aan zorgen en ver
driet te torsen krijgt, maar ook om
de vreugde en de heerlijkheid van het
leven te zamen te genieten."
Deze treffende woorden sprak bur
gemeester ror, S. J. R de Monchy in
zijn hooggestemde toespraak tot het
Vorstelijk Bruidspaar, nadat het bur
gerlijk huwelijk was voltrokken.
Dit geschiedde 12% jaar geleden op
7 Januari 1937.
Honderdduizenden brachten de jong
gehuwden en de Koninklijke Moeder
geestHriftig hulde langs de 5 km lange
weg, die de bruidsstoet in de residentie
aflegde. En nog eens honderdduizenden
volgden dé plechtigheden op 't stadhuis
in Den Haag en in de Sint Jacobskerk
via de radio. Het ja-woord klonk niet
alleen binnen de feestelijk versierde
ruimten van de residentie, waar een
kleurrijke stoet het prinselijk paar was
gevolgd naar de zetels, waar op flonke
rende rode zijde de wapens van Prinses
Juliana en Prins Bemhard waren aan
gebracht-
Van Delfzijl tot Sas van Gent en van
Den Helder tot Maastricht weerklonken
de prinselijke stemmen, die elkaar
trouw beloofden. Heel het volk leefde
mee en schonk met de gulheid van het
warm gemoed de sympathie aan Juliana
en Bernhard, het nationale bruidspaar.
Veel is sinds die gedenkwaardige
dag gebeurd. Enkele jaren na het
sprookje dat ons volk beleefde, begon
een van de grootste drama's van zijn
geschiedenis. Het land werd door brute
vijanden bezet. De plompe laarzen kets
ten in de straten en de adem stokte in
de keel als het geluid voor een huis
stilhield en de vuisten op de deur bons
den. Ieder snakte naar de dag waarop
de gruwel van terreur en van verraad
gewroken zou worden.
Koningin Wilhelmina en het. jonge
prinselijke gezin ontkwamen gelukkig
aan de schermende hand van de over
weldigers. Velen hebben in de dagen,
waarin het besluit van het heengaan
van het vorstenhuis viel en werd afge
kondigd, critiek uitgeoefend. Achteraf
is al spoedig gebleken, hoe wijs dit alles
is geweest.
Voor ons volk is echter de scheiding
wel zeer smartelijk geweest. Gekrenkt
werd het door de beledigende insinua
ties, waarmede de bezetters poogden de
eeuwenoude liefde en aanhankelijkheid
uit zijn hart te rukken.
Moed echter putte het uit de feiten
van heldhaftigheid en onbevreesde be
strijding van het verraderlijke volk, dat
eertijds het zijne was, die langzamer
hand bekend werden
Hoe opgelucht waren wij, toen wij
vernamen, dat de Prinses met haar kin
deren veilig in Canada waren aangeko
men. Midden onder de bezettingstijd
gingen er clandestien binnengesmok
kelde portretten rond van de Prinses
met haar jongste dochtertje Margriet
en ieder die er een exmplaar van be
machtigen kon voelde de hoop op een
betere toekomst in zich herleven.
Het is altijd een psychologisch raad
sel voor de Duitsers geweest door welke
geheime krachten het Nederlandse volk
in zijn geestelijke afweer tegen hun
ideologie, hun verleidelijke voorspiege
lingen, hun terreur, hun propaganda
gesteund is geworden.
Wij Nederlanders wisten dat een van
die krachten was de band met Oranje,
de band met die vrouw in Londen, die
onbevreesd de Blitz doormaakte, de
band ook met dat gezin, dat opgroeide
te Ottawa, in het vriendenland Canada.
En als onderpand van die band be
waarden de Nederlanders hun vlaggen,
hun 'oranje-wimpels. Hoe hebben zjj
uitgezien naar de dag, waarop zij die
vlag weer zouden kunnen uitsteken.
Die dag. is gekomen en zij bracht
Koningin Wilhelmina met het Prinselijk
gezin uit ballingschap terug op vader
landse bodem.
Het was te voorzien, dat de haast bo
venmenselijke taajs, die Koningin Wil
helmina in Londen verrichtte, niet on
opgemerkt aan Haar kon voorbijgaan.
Haar abdicatie kwam niet onver
wacht, maar toch altijd nog te snel.
Het scheiden van Haar, die terecht
„Moeder des Vaderlands" werd ge
noemd, viel eenieder zwaar, hoezeer
men zich ook verheugde over de op
volgster, die met Haar gemaal en kin
deren het volk opnieuw voor zich had
ingenomen.
De troonswisseling gaf aanleiding tot
zulk een ontroerend moment als wij
beleefden toen de scheidende Vorstin
de nieuwe Koningin op het bordes van
het Paleis op de Dam in Amsterdam ten
aanzien van de menigte omhelsde. Nie
mand kon met droge ogen naar dit
roerende tafereel opzien. Maar toen
„Prinses Wilhelmina" naar binnen was
getreden en Koningin Juliana met
Haar gemaal alleen overbleven, hief
de menigte een gejuich aan, dat de
jonge Vorstin die dag overal zou ver
gezellen om slechts even te verstillen
voor de plechtigheid in de Nieuwe
Kerk waar Zij de eed van trouw op de
Grondwet aflegde.
De Prinses had ai lang geleefd in de
harten der Nederlanders. Reeds in haar
jeugd werd zij door het volk bezongen.
„Al is ons Prinsesje nog zo klein, een
maal...." Want deze Prinses was er
toe geroepen de zware taak van haar
Moeder eens over te nemen.
De wijze waarop haar moeder de
verplichtingen, aan haar koningschap
verbonden, had vervuld, maakte het
Juliana moeilijk haar op waardige
wijze te vervangen. Het voortreffelijke
beleid van H.M. Koningin Wilhelmina
is een grote weldaad voor ons volk ge
weest. Voor het buitenland was de
wijsheid van haar bestuur spreekwoor
delijk geworden. Koningin Wilhelmina
bewees dat het koningschap allerminst
uit de tijd was, maar integendeel een
der zuilen van waarachtige democra
tische vrijheid. Maar voor Haar op
volgster is het evenaren van deze
hoogte van wijsheid, verheven Gods
vertrouwen en vastberadénheid, eer
bied voor de mens, een niet gemakke
lijke taak. Het moge voor onze huidige
Koningin een blijde omstandigheid zijn
te weten, dat het hart van het Neder
landse volk Haar toebehoort.
De fundamenten voor deze gehecht
heid van volk en regerend Vorstenhuis
gaan diep terug in de vaderlandse
historie. De basis van de genegenheid
van de Nederlanders voor Juliana is in
haar prille jeugd gelegd en met het
groeien van dit Vorstenkind nam deze
sympathie toe en groeide tot liefde.
Gebeurtenissen van de eerste rang
griffen zich diep in onze herinnering.
Wij zijn geneigd historische feiten en
datq te noemen om een periode te ka
rakteriseren. Luister; pracht en praal;
momenten van diép leed, droefheid en
ellende, verbonden aan gebeurtenissen
van land, volk en het Oranjehuis staan
in ons geheugen gebeiteld..
Maar meer nog dan door deze ge
beurtenissen voelen wij ons met ons
vorstenhuis verbonden door het dage
lijks leven van het Koninklijk gezin.
De Koningin, Prins Bernhard en de
Prinsesjes vormen voor ons een een
heid, een gezin waar liefde naast gezag
en gehoorzaamheid, vreugde naast
plichtsbetrachting heersen.
Het koperen huwelijksfeest accen
tueert nog eens de voortreffelijke eigen
schappen van Koningin Juliana als
moeder van Haar gezin. Wie ogen heeft
om te zien en oren om te horen kan
niet blind en doof zijn voor het geluk
kige gezinsleven in Soestdijk.
De sprookjesachtige sfeer van verlo
ving en huwelijk van Prinses Juliana en
Prins Bernhard, de luister van Haar
intrede als Koningin zijn minder tast
baar dan dit leven van iedere dag,
waardoor aan' ons volk een werkelijk
koninklijk voorbeeld van huiselijk leven
wordt gegeven.
„Le problème de la vie humaine est
uniquement le problème de la familie",
het probleem van het menselijk leven
is enkel en alleen het probleem van de
familie, zegt Paul Bourget. De hechtste
pijler van de maatschappij is.het gezin.
Wordt het gezin eenmaal aangetast, dan
is het verwordingsproces der maat
schappij ingeluid.
Het is ons goed te weten, dat het
JU tl AN A h PRINCÉS'iSS
Hoe opgelucht was het Nederlandse volk bh
het vernemen van de tijding, dal. Prinses
Juliana met Haar kinderen, na de vlucht uit
het vaderland voor de wrede overweldigers,
veilig in Canada was aangekomen. Boven:
De prinselijke familie te Ottawa, kort nadat
prinses Margriet was geboren. Midden: Prin
ses Juliana met Haar beide dochtertjes, prin
ses Beatrix (rechts) en prinses Irene be
groeten koningin Wilhelmina bij Haar aan
komst op het station Stockbridge in Massa
chusetts. Onder: Tijdens de bezetting werd
deze foto door de illegaliteit verspreid. Zij
tóont Prinses Juliana en de beide oudste
prinsesjes. Ieder, die er een exemplaar van.
kon bemachtigen, voelde het vertrouwen op
een betere toekomst in zich herleven. Zo
sterk bleven de banden tussen Nederland en
Oranje.
eerste gezin des lands een goed gezin
is, dat Koningin Juliana een schat van
een moeder is, dol op haar kinderen,
dat Prins Bemhard een ideale vader
voor zijn dochters is en een steun voor
Zijn Gemalin en dat de Prinsesjes echte
kinderen zijn, die haar ouders voor de
zelfde opvoedkundige problemen stel
len als andere ouders van andere gezin
nen op te lossen krijgen.
Het koperen huwelijksfeest van he*
Koninklijk Paar geeft ons reden tot
vreugde en dankbaarheid. Met vertrou
wen zien wij de toekomst van Neder
land tegemoet zolang het verbonden
blijft aan het Huis van Oranje.
7 Januari 1937. Van Delfzijl tot Sas van Gent en van Den Helder tot
Maastricht weerklonken de prinselijke stemmen, die elkander trouw
voor het leven beloofden. Honderdduizenden brachten de jong
gehuwden daarna een geestdriftige hulde.
Groot was wederom de vreugde,
toen op de 31ste Januari 1938 het
prinselijk paar verblijd werd met.
de geboorte van prinses Beatrix.
Een gelukkig gezin te Soestdijk. Prinses Juliana en Prins Bemhard
met hun dochtertjes kort va de geboorte van de jongste, prinset
Marijke. De prinsesjes kijken met spanning, op wie Marijke wel
het meeste lijkt— op vader of op moeda*
